tutaj - OEiiZK

Informatyka w Szkole, XX
Wrocław, 06-09.09.2004
SBS2003 – nowe sposoby na „stare problemy”
Dariusz P. Fabicki, Janusz S. Wierzbicki
OEIiZK, ul. Raszyńska 8/10, 02-026 Warszawa
[email protected]; [email protected]
1. Wstęp
Aktualnie opracowana wersja systemu SBS 2003 (edycja wiosna 2004), przeznaczona dla polskich szkół, oferuje bardzo wiele nowych możliwości zapewniających
jednocześnie mniej czasochłonne i wygodniejsze zarządzanie pracownią.
W niniejszym opracowaniu przedstawiamy nowe – najważniejsze z punktu widzenia opiekunów pracowni – funkcje systemu SBS oraz ich zastosowania w praktyce
szkolnej.
2. Stare problemy – nowe rozwiązania
Standardowym problemem w szkolnych pracowniach MENiS dostarczonych przed
rokiem 2004, a pracujących pod kontrolą systemu SBS 4.x lub SBS 2000, była maksymalna liczba stacji roboczych, które mogły pracować w szkolnej domenie – odpowiednio 25 lub 50. Szkoły, które chciały podłączyć większą liczbę komputerów zmuszone były na stawianie dodatkowego serwera, co było rozwiązaniem dość niewygodnym. Nowa wersja systemu pozwala dodać maksymalnie 75 licencji dostępowych.
Liczba ta wydaje się rozsądna nawet dla szkół posiadających trzy lub cztery pracownie wraz z komputerami będącymi na wyposażeniu stanowisk pracy szkolnej administracji oraz nauczycieli.
Często pojawiającym się problemem była próba wykorzystania automatycznej instalacji systemu oraz oprogramowania na komputerach innych, niż dostarczone w ramach projektu. Więcej na ten temat piszemy w punkcie 3, gdzie opisaliśmy nowe
możliwości wykorzystania systemu zdalnej instalacji stacji roboczych
i przygotowanych w tym celu obrazów systemu operacyjnego.
Innym problem, często sygnalizowanym na grupie dyskusyjnej dotyczącej systemu
SBS w polskich szkołach, było wygenerowania certyfikatu SSL dla szkolnego serwera
2 D.P.Fabicki, J.S.Wierzbicki, SBS 2003 – nowe sposoby na „stare problemy”
WWW. W obecnej wersji systemu procedura generowania certyfikatu SSL została
maksymalnie uproszczona i włączona do jednego z udostępnionych kreatorów.
Również proces podłączania i konfigurowania łącza do sieci Internet został znacznie uproszczony dzięki nowemu Kreatorowi załączonemu do systemu. Przewidziano
w nim właściwie wszystkie techniki dostępowe, z których mogą korzystać szkoły
(w szczególności: neostrada, dsl, sdi, dialup, PPPoE). Proces konfiguracji podłączenia
sprowadza się właściwie do świadomego odpowiadania na pytania kreatora, a sam
kreator konfiguruje automatycznie wszystkie usługi do działania z danym łączem dostępowym.
Rozwiązany został również problem zbyt małej liczby domyślnie przygotowanych
kont użytkowników. Obecnie w systemie na etapie instalacji zakładanych jest 2100
kont podzielonych na kilka poziomów charakteryzujących się odmiennymi uprawnieniami dostępu m.in. do aplikacji, konfiguracji ustawień osobistych systemu czy sieci
Internet. Dzięki temu, możliwe jest szybkie rozpoczęcie pracy w pracowni działającej
pod kontrolą SBS 2003, zanim jej administrator założy konta indywidualne dla poszczególnych uczniów oraz pracowników szkoły.
Domyślnie w obecnej wersji systemu możliwy jest dostęp do dokumentów zgromadzonych na predefiniowanych kontach użytkowników przy użyciu protokołu FTP.
W wersjach poprzednich serwera SBS, opiekun mógł taki dostęp skonfigurować samodzielnie, jednak wymagało to dodatkowej wiedzy i nakładu czasu.
3. Nowe możliwości
SBS 2003 oferuje wiele nowych możliwości znacznie ułatwiających pracę opiekuna szkolnej pracowni komputerowej. Pozwala na automatyzację i przyspieszenie wielu
codziennych czynności. Pozwala także na szybkie przygotowywanie internetowych
serwisów informacyjnych (wewnętrznych i zewnętrznych), do których wystarczy dodawać kolejne dokumenty przygotowywane przez nauczycieli, szkolną administrację,
czy uczniów.
Przygotowany obraz bazowy systemu operacyjnego Windows XP, znajdujący się
na serwerze umożliwia jego instalację oraz sprawne i komfortowe, z punktu widzenia
użytkownika, działanie nawet na starszych komputerach znajdujących się w szkole.
3.1. Szybkie tworzenie szkolnych portali informacyjnych
Jedną z wielu zalet nowej wersji serwera jest dołączone oprogramowanie SharePoint Portal Services, które umożliwia szybkie utworzenie wewnętrznych (intranetowych) lub zewnętrznych (internetowych) szkolnych portali. Praca z tym oprogramowaniem sprowadza się do przekazywania różnorodnych dokumentów, dostarczanych
przez użytkowników, do systemu, a następnie projektowania widoku portalu w oparciu o zdefiniowane wcześniej grupy zgromadzonych dokumentów.
D.P.Fabicki, J.S.Wierzbicki, SBS 2003 – nowe sposoby na „stare problemy”
3
System umożliwia określanie poziomu uprawnień dla poszczególnych użytkowników przydzielającego im odpowiednie role – od zwykłego czytelnika, współpracownika dostarczającego materiały do systemu, projektanta sieci Web mającego wpływ na
wygląd portalu, po administratora systemu definiującego nowe portale, zarządzającego całością systemu i przydzielającego role poszczególnym użytkownikom.
3.2.
Zdalna instalacja stacji roboczych
Jedną z głównych zalet, jakie spotykamy w nowym systemie, jest możliwość przygotowania w prosty sposób własnych obrazów systemu operacyjnego dla stacji pracujących pod kontrolą systemu SBS 2003. Na serwerze znajdują się domyślnie dwa obrazy – podstawowy, przygotowany pod konkretne komputery dostarczane w ramach
projektu wyposażania szkół, oraz tzw. obraz bazowy, który bez problemu można zainstalować na sprzęcie niezgodnym (starszym – np. na komputerach dostarczanych
w roku 1998, czy zupełnie nowych, ale kupionych osobno –poza projektem). Oba
obrazy instalują zarówno system Windows XP z SP1 oraz pełną wersję MS Office
2003 Pro rozszerzoną dodatkowo o MS FrontPage.
Na podstawie obrazu bazowego systemu, można wygenerować własne obrazy także dla komputerów innych niż dostarczane w ramach projektów. Obrazy te mogą zawierać w sobie dodatkowe oprogramowanie wykorzystywane w szkole (np. Logomocję, Modellusa, Algo).
3.3.
Wykorzystanie starszego sprzętu
Instalacja systemu Windows XP Pro SP1 z obrazu bazowego zamieszonego na
serwerze SBS 2003 jest możliwa także na komputerach starszego typu. Realne, minimalne wymagania sprzętowe, dające komfort pracy użytkownikowi to Pentium MMX
(166 MHz 64/128 MB RAM, HDD 2 GB). Parametry te są wystarczające do zainstalowania pełnej wersji systemu operacyjnego oraz pakietu Office. Daje to więc możliwość wykorzystania szkolnych pracowni dostarczanych w roku 1998 do komfortowej
pracy z najnowszą wersją zarówno systemu operacyjnego, jak i pakietu biurowego
firmy Microsoft.
W czasie prezentacji przedstawiony zostanie pracujący komputer o wyżej wymienionych parametrach, za pomocą którego stworzony zostanie portal w oparciu o SharePoint Portal Services
4. Co zostanie pokazane w czasie prelekcji?
W czasie wystąpienia, autorzy zademonstrują między innymi proces zdalnej instalacji
stacji z przygotowanego wcześniej lustra, proces konfiguracji dostępu do sieci Internet
na serwerze SBS 2003 oraz w jaki sposób, korzystając z SharePoint Portal Services
szybko stworzyć rozbudowaną szkolną witrynę internetową. Opracowanie witryny
4 D.P.Fabicki, J.S.Wierzbicki, SBS 2003 – nowe sposoby na „stare problemy”
zostanie przeprowadzone na komputerze wyprodukowanym w 1996 roku (Pentium
MMX 128 MB RAM, HDD 2 GB) działającym pod kontrolą systemu Windows XP –
zainstalowanego z serwera SBS 2003.
Rysunek 1. Przykładowy portal stworzony przy użyciu SharePoint Portal Services
5. Podsumowanie
Nowa wersja systemu SBS przygotowana specjalnie dla polskich szkół wydaje się
dobrze odpowiadać oczekiwaniom opiekunów szkolnych pracowni komputerowych,
w takich aspektach, jak:
•
rozbudowane kreatory połączeń oraz konfiguracji usług internetowych
•
sprawne budowanie obszernych portali intra i internetowych
•
łatwa, zdalna instalacja i automatyczna konfiguracja systemu operacyjnego
i dodatkowego oprogramowania na stacjach roboczych – niezależnie od typu
posiadanego sprzętu
•
wielokrotnie zwiększona liczba predefiniowanych kont użytkowników
•
rozbudowana funkcjonalność dostępu zdalnego do zasobów użytkowników.