"Z pamiętnika Sybiraka... Noc, data nieznana Gdzieś tam została

"Z pamiętnika Sybiraka...
Noc, data nieznana
Gdzieś tam została osoba, której istnienie budzi u mnie bezsenność. Pomimo, iż czuję jak
wszechobecny chłód wysysa ze mnie ostatki życia myśli biegną gdzie indziej. Zamarzam!
Może to samolubne, że będąc tu, człowiek pamięta prawie wyłącznie o sobie. Liczbę ofiar
należało by pomnożyć przez ilość bliskich pozostałych w domu. Tylko tak można ocenić
prawdziwy ogrom naszych tragedii.
08. 05. 1946 r.
Wojna skończyła się już dokładnie rok temu, a ja dowiedziałem się o tym dopiero dwa dni
temu. Polska istnieje! Ale jaka? Wiem, że mojego rodzinnego miasta nie ma już w jej granicach.
Planuję wrócić do kraju przy najbliższej okazji. Uciec stąd nie jest trudno, prawie w ogóle nas
nie pilnują. Zresztą gdzie mielibyśmy uciekać. Wszędzie pustkowie i ziemia niczyja. Do
najbliższej stacji jest stąd jakieś 100 km. Musiałem wyrwać sobie złotego zęba, żeby kupić
jedzenie i cieplejsze ubranie na drogę.
23.11.1947 r.
Komuniści aresztują byłych żołnierzy AK! Myślałem, że będzie inaczej, myliłem się i znów
wszędzie widzę zasieki! Tylko, że teraz to nie ja jestem więźniem, to cały mój kraj. Czuję jakby
Syberia rozrosła się i dotarła aż tutaj! Nie mogę być bezczynny, pomagałem w ukrywaniu
jednego z bohaterów powstańczego podziemia. Jak zawsze znalazł się zdrajca, który wsypał
i pogrążył nas obojga. Teraz siedzę w celi i oczekuję na przesłuchanie.
12. 12. 1947 r.
Śmierć, to wszystko co mi pozostało. Oficer prowadzący chciał, bym złożył szereg
obciążających mnie zeznań. Oto moja wina; miłość do ojczyzny i to wszystko co mogą mi
zarzucić. Chcą mnie rozstrzelać, tak jak robili to z innymi. A ja? Piszę pamiętnik; to moja
pożegnalna modlitwa z tym światem. Słyszę kroki na korytarzu, to już najwyższa pora na
spotkanie z katem. Chrzęst zamka i…
15. 11. 2010 r.
Dzisiaj spadł pierwszy śnieg. Patrzę przez okno jak puch pokrywa szarość naszych ulic.
Przypominają mi się łagry; ta myśl narzuca się samoistnie. Natręctwo, z którym nie warto
walczyć! Rano byłem w pobliskiej podstawówce na spotkaniu dla Sybiraków. Ale jak
wytłumaczyć komuś nasze cierpienie? Tego nie da się opowiedzieć. Co z tego, że żyję i wielu
innych też? Co z naszymi wspomnieniami? Czy ten bagaż da się wykorzystać? A może
będziemy musieli iść z nim do grobu? Po prostu odejść w cień tak jak, życzył by sobie nasz
oprawca?"
- Po przeczytaniu tego wymownego fragmentu pamiętnika Sybiraka komentarz nie jest już
potrzebny. Dla mnie najbardziej wymowny jest ostatni wpis, z roku 2010. Jako Burmistrz
Iłowej jestem winien odpowiedź na pytania tam postawione. W jaki sposób my mieszkańcy
i samorządowcy "wykorzystujemy bagaż", który przynieśli na Ziemię Lubuską Sybiracy i ich
rodziny? Jestem pewien, że liczna obecność mieszkańców naszej gminy podczas uroczystych
Mszy Świętych organizowanych w tej świątyni od lat, to przykład dobrze "wykorzystanego
bagażu". W tym miejscu chciałbym przypomnieć, że Rada Miejska Iłowej podjęła w roku 2015
uchwałę, dzięki której jeden ze skwerów przy ul. Pułaskiego nazwano Skwerem Sybiraków.
W ubiegłym roku wspólnie odsłoniliśmy pomnik z tablicą upamiętniającą Zesłańców Sybiru.
Również w ubiegłym roku została wyremontowana siedziba Sybiraków przy Placu Wolności
oraz odnowiony został Krzyż Sybiraków na cmentarzu. Mówię Państwu o tym, ponieważ
chciałbym, żebyście Wy - Sybiracy, wiedzieli, że Iłowa o Was pamięta. Iłowa jest dumna, że
jesteście wśród nas. I tak zawsze tu będzie, w myśl przesłania: Pamięć zmarłym - żywym
pojednanie – mówił, podczas 77. rocznicy pierwszej deportacji Polaków na Syberię, burmistrz
Paweł Lichtański.