docStrategia rozwoju systemu monitoringu wizyjnego Kraków
download 
Reklamacja Transkrypt
Strategia rozwoju systemu monitoringu wizyjnego Kraków
Strategia rozwoju systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa Przemysław Pierzchała Paweł Wittich Gliwice 2008 Spis treści SPIS TREŚCI 2 WSTĘP 3 1. PODSTAWOWE ZAŁOśENIA TEORETYCZNE 4 2. ZDEFINIOWANIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SYSTEM I OKREŚLENIE KOMPETENCJI PODMIOTU ZARZĄDZAJĄCEGO 9 3. ZDEFINIOWANIE ROLI, SKŁADU I KOMPETENCJI ZESPOŁU STERUJĄCEGO 11 4. ZDEFINIOWANIE ROLI STRAśY MIEJSKIEJ I POLICJI 14 5. OKREŚLENIE CELÓW SYSTEMU MONITORINGU WIZYJNEGO MIASTA KRAKOWA 18 6. ZDEFINIOWANIE CHARAKTERYSTYKI SYSTEMU ZE WZGLĘDU NA REAKCJĘ 21 7. ZDEFINIOWANIE ZASAD FUNKCJONOWANIA SYSTEMU MONITORINGU WIZYJNEGO MIASTA KRAKOWA, W OPARCIU O PRZEPISY PRAWA I DOBRĄ PRAKTYKĘ. 25 8. OKREŚLENIE KIERUNKÓW ROZWOJU SYSTEMU MONITORINGU WIZYJNEGO MIASTA KRAKOWA 28 9. OKREŚLENIE ZASAD PRZEPŁYWU INFORMACJI 34 10. OKREŚLENIE CELÓW I ZASAD ZARZĄDZANIA PERSONELEM 38 11. OKREŚLENIE CELÓW I ZASAD FUNKCJONOWANIA CENTRUM NADZORU 48 12. OKREŚLENIE ZASAD WDRAśANIA STRATEGII 55 -2- Wstęp Podstawowym celów strategii rozwoju systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa jest przedstawienie wizji efektywnego systemu CCTV, która będzie wykorzystywana przez StraŜ Miejską Miasta Krakowa, krakowską Policję i instytucje miejskie do stworzenia systemu bezpieczeństwa, który znacznie zwiększy poziom bezpieczeństwo i porządek przestrzeni publicznej miasta. Zapewni większy komfort Ŝycia w Krakowie, zwiększy atrakcyjność miasta i wzmocni oddziaływanie Krakowa jako metropolii na mapie Polski i Europy. Celem strategii było określenie kierunków oraz sformułowanie zasad, które pozwolą z jednej strony na zbudowanie efektywnego systemu CCTV, z drugiej na uniknięcie często powtarzanych błędów przy tworzeniu złoŜonego systemu, jakim jest monitoring. Dokument zawiera szereg praktycznych zaleceń, które w połączeniu z harmonogramem wprowadzania strategii mogą stanowić mapę drogową realizacji inwestycji. W przyszłości, w codziennym działaniu systemu, zalecenia mogą być wykorzystywane jako lista kontrolna do oceny efektywności monitoringu wizyjnego. Strategia w swoich załoŜeniach pozwala stworzyć efektywny system nadzoru. Co równie istotne, prezentuje zasady pozwalające efektywnie wykorzystywać system CCTV w przyszłości, dostosowywać go do zmieniających się wymagań jakie będą pojawiać się w środowisku miejskim i nowych moŜliwości jakie będą pojawiać się z rozwojem technologii. -3- 1. Podstawowe załoŜenia teoretyczne Autorzy niniejszego opracowania przyjęli dla miejskiego systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa model pro-aktywny (wyprzedzający), którego skuteczność została potwierdzona przez praktyczne wykorzystanie w miastach na całym świecie oraz przez wyniki badań. 1.1. Wymagania dla pro-aktywnego systemu monitoringu wizyjnego: Zdolność do zapewnienia porządku i bezpieczeństwa mieszkańcom i gościom miasta w obszarze nadzorowanym przez kamery - definicja bezpieczeństwa i porządku jest rozumiana szeroko; naleŜy włączyć w nią wykroczenia, przestępstwa, jak równieŜ sytuacje niebezpieczne, które nie są zagroŜone karą, ale tworzą warunki do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa, np. awaria oświetlenia ulicznego sprzyja napaściom na przechodniów. 1.1.2. Zdolność do reagowania na szeroki wachlarz zagroŜeń – od najcięŜszych przestępstw – rozbojów, pobić, kradzieŜy, przez wykroczenia – nieprawidłowe parkowanie, śmiecenie, spoŜywanie alkoholu w miejscu publicznym, do sytuacji niebezpiecznych – zasłabnięcie, awaria sygnalizacji na przejściu dla pieszych. 1.1.3. Zdolność do reagowania na zdarzenie zanim dojdzie do eskalacji zagroŜenia – wykrywanie zachowań, które sygnalizują moŜliwość zaistnienia sytuacji niebezpiecznej i zapewnienie krótkiego czasu reakcji zanim sytuacja o niskim poziomie zagroŜenia zmieni się w zdarzenie – wykroczenie lub przestępstwo. 1.1.4. Zdolność do ograniczania do minimum strat finansowych i materialnych; niedopuszczanie do uszczerbków na zdrowiu, psychice lub zagroŜeniu Ŝycia - poprzez pro-aktywne, prewencyjne działanie interwencja następuje przed popełnieniem czynu niebezpiecznego lub na gorącym uczynku; pro-aktywne działanie nie pozwala na eskalację agresji, niebezpieczeństwa, tym samym ogranicza ilość ofiar i szkód. -4- 1.1.5. Zdolność do dowodowego rejestracji – nagranie nagrań, pokazuje spełniających etapy zdarzenia kryteria materiału moment popełnienia wykroczenia / przestępstwa, pozwala na identyfikację sprawców, świadków, pokazuje role w zdarzeniu, działania interwentów, oraz fakty istotne dla sprawy, m.in. uŜyte narzędzia, pojazdy. Skuteczny miejski system CCTV składa się z trzech podstawowych elementów: 1) ludzi – zespół operatorów, manager Centrum Nadzoru, zespół policjantów lub straŜników miejskich odpowiedzialnych za interwencję. 2) procedur, które pozwalają na skuteczne, prawne i etyczne działanie, 3) techniki – kamer, rejestratorów, środków transmisji obrazu i łączności. Wszystkie elementy systemu są współzaleŜne, co oznacza, Ŝe obniŜenie poziomu działania jednego z nich, powoduje Ŝe cały system nie działa prawidłowo. Przykładowo awaria kamery powoduje, Ŝe operatorzy nie mogą wykrywać sytuacji niebezpiecznych, więc straŜnicy nie otrzymują informacji potrzebnych do interwencji. Rys. 1. Schemat pro-aktywnego systemu monitoringu wizyjnego. Skuteczność miejskiego systemu monitoringu wizyjnego opiera się na zbieraniu i wykorzystaniu informacji. Wskaźnikami efektywności jest nie tylko ilość wykrywanych zdarzeń. Podstawowym kryterium skuteczności jest szybkość reakcji systemu na zdarzenie – -5- jak szybko operator wykrywa zdarzenie i przekazuje informacje do oficera dyŜurnego, jak szybko dyŜurny przekazuje informację do patrolu, jak szybko patrol przybywa na miejsce zdarzenia. Równie waŜne jest czy straŜnikom miejskim lub policjantom udaje się zatrzymać sprawców zanim dojdzie do zagroŜenia zdrowa lub Ŝycia albo powaŜnych strat materialnych i finansowych. Szczególną rolę w systemie pełni operator, który wykrywa zdarzenia na podstawie zachowania obserwowanych osób. W zdarzeniu występuje faza przygotowań, która trwa kilka minut – w tym czasie potencjalni sprawcy zajmują dogodne pozycje, obserwują ofiarę, przygotowują narzędzia. W czasie przygotowań przeŜywają stres i zachowują się niezgodnie ze schematem zachowania innych przechodniów, np. przebywają przez długi czas w miejscu bez widocznego celu lub zbyt długo przypatrują się potencjalnej ofierze. Dobry operator zna zachowania charakteryzujące stres, pozawerbalne sygnały wysyłane przez ciało, manifestujące emocje i zamierzenie, schematy normalnego zachowania; potrafi rozpoznać odstępstwa od schematu. Profesjonalista właściwie interpretuje mowę ciała – wychwytuje wskazówki zdarzeń. Natychmiast po sklasyfikowaniu sytuacji jako niebezpiecznej przekazuje informację oficerowi dyŜurnemu, który uruchamia interwencję. Operator o szczególnych predyspozycjach potrafi wychwycić wskazówki zdarzenia bezpośrednio po wejściu sprawców w pole widzenia kamery, co tworzy przewagę czasową nad nieświadomymi obserwacji sprawcami (sprawcami przekonanymi o tym, Ŝe zachowują się naturalnie). Przewaga czasowa pozwala patrolowi dotrzeć na miejsce zdarzenia zanim dojdzie do przestępstwa – do eskalacji zdarzenia. Kulminacja Eskalacja Konsekwencje Przygotowania Rozpoczęcie zdarzenia Zakończenie zdarzenia Rys. 2. Etapy zdarzenia. -6- Prowadzenie długotrwałej i skutecznej obserwacji wymaga szczególnych predyspozycji psychofizycznych i osobowościowych. Predyspozycje mają charakter wrodzony i są kryterium selekcyjnym operatorów. Pełne wykorzystanie moŜliwości operatora jest moŜliwe, gdy dobrze zna sprzęt, procedury działania, obszar, który nadzoruje oraz charakterystykę zdarzeń i sprawców. Operator jest skuteczny, jeŜeli ma zapewnione optymalne warunki pracy. Wymaga środowiska i stanowiska pracy zaprojektowanego zgodnie z zasadami ergonomii, stymulującego prowadzenia długotrwałego nadzoru. Istotną rolę odgrywa motywacja. Obok operatora kluczową rolę w miejskim systemie CCTV pełni manager, który odpowiada za działanie wszystkich elementów systemu. Zarządza personelem, nadzoruje realizację celów zgodnie z procedurami, planuje działania, nadzoruje działanie sprzętu. Dba o właściwa współpracę z uŜytkownikami systemu: Policją i StraŜą Miejską, pogotowiem itp. Zarządza polityką public relations – kontaktami z mediami i beneficjentami, czyli mieszkańcami miasta. Reakcja jest elementem pro-aktywnego systemu monitoringu wizyjnego. Działanie systemu pro-aktywnego nie kończy się na wykrywaniu zdarzeń.– zakładając budowę skutecznego systemu monitoringu wizyjnego naleŜy zapewnić zasoby do reakcji pozwalające na błyskawiczne reagowanie na zdarzenia. Krótki czas reakcji jest osiągany przez 1) stworzenie specjalnych patroli alarmowych przypisanych dla Centrum Nadzoru, 2) dyslokację pozwalającą na szybkie przemieszczenie się w rejon zdarzenia 3) wykorzystanie wszystkich dostępnych zasobów StraŜy Miejskiej i Policji. Sprawnie działający system CCTV, w oparciu o model pro-aktywny, jest najszybszym kanałem dostarczania informacji o zdarzeniach, które rozgrywają się w obszarach monitorowanych, co powoduje, Ŝe konieczne staje się priorytetowe reagowanie na zdarzenia wykrywane przez operatów. Przeciwieństwem przyjętego modelu są reaktywne systemy CCTV - kamery działają w trybie automatycznym, obraz z kamer nie jest oglądany na bieŜąco. Nagrania sprawdza się po zdarzeniu, jeŜeli jest taka konieczność. Skuteczność systemów bezobsługowych jest bardzo niska, poniewaŜ: 1) nie zapobiegają stratom ponoszonym przez ofiary przestępstw i właściciele mienia prywatnego i publicznego, 2) nagranie bardzo często nie spełnia kryteriów materiału dowodowego: nie zawiera momentu popełnienia zdarzenia i nie pokazuje sprawcy w sposób umoŜliwiający identyfikację, 3) nagranie jest przeglądane po zdarzeniu, kiedy sprawcy oddalili się od miejsca zdarzenia, więc szanse ich ujęcia są niskie. W przypadku zdarzeń o niskiej szkodliwości, na które jak pokazują badania, najczęściej są naraŜeni mieszkańcy polskich miast, system nie jest w stanie reagować – mieszkańcy nie mogą czuć -7- się bezpiecznie w obszarach nadzorowanych i problem drobnej przestępczości pozostaje nierozwiązany. Największą wadą systemów re-aktywnych jest brak natychmiastowej reakcji Policji lub StraŜy Miejskiej, co moŜe doprowadzić do utraty Ŝycia lub zdrowia pod kamerą monitoringu wizyjnego. 1.2. Celem strategicznym dla pro-aktywnego systemu monitoringu wizyjnego jest: Uzyskanie maksymalnej szybkości i prawidłowości reagowania systemu na zdarzenia. PowyŜszy cel moŜe być osiągnięty przez realizację celów szczegółowych: 1.2.1. Maksymalizacja ilości wykrywanych zdarzeń - wykrywanie wszystkich zdarzeń do których dochodzi w obszarach nadzorowanych przez kamery. 1.2.2. Skrócenie do minimum czasu na wykrycie zdarzenia - wykrywanie zdarzeń bezpośrednio po ich zaistnieniu w obszarze nadzorowanym przez kamery. 1.2.3. Maksymalizacja ilości prawidłowych reakcji systemu – prawidłowa ocena zdarzeń i właściwe określenie sposobu reakcji i zasobów do zagroŜenia. 1.2.4. Skrócenie do minimum czasu na przekazanie informacji o zdarzeniu z Centrum Nadzoru do patrolu. 1.2.5. Skrócenie do minimum czasu reakcji na zdarzenie. -8- 2. Zdefiniowanie odpowiedzialności za system i określenie kompetencji podmiotu zarządzającego Kraków, podobnie jak największe metropolie europejskie, za priorytetowe uznał stworzenie nowoczesnego, zintegrowanego miejskiego systemu bezpieczeństwa, w oparciu o system monitoringu wizyjnego. Na podstawie decyzji Prezydenta Miasta Krakowa, Jacka Majchrowskiego system stworzy i będzie nim zarządzać StraŜ Miejska Miasta Krakowa. Tym samym uznano, Ŝe podmiotem zarządzającym systemem monitoringu wizyjnego jest StraŜ Miejska Miasta Krakowa. 2.1. Zalecenia: 2.1.1. StraŜ Miejska ponosi pełną odpowiedzialność za realizację celów postawionych przed systemem monitoringu wizyjnego w obszarach wykrywania i zarządzania zdarzeniami oraz rejestracją zdarzeń. 2.1.2. StraŜ Miejska ponosi częściową odpowiedzialność za reagowanie na zdarzenia. Jest w pełni odpowiedzialna za przekazanie informacji wymaganych do podjęcia i przeprowadzenia skutecznej interwencji przez straŜników miejskich, policjantów lub inne słuŜby emergencyjne. Odpowiada za przeprowadzenie skutecznej interwencji przez straŜników miejskich w zakresie uprawnień określonych ustawą. 2.1.3. W przypadku reakcji Policji, odpowiedzialność StraŜy Miejskiej jest ograniczona do przekazania informacji o zdarzeniu, współpracy przy interwencji oraz zachowaniu wymaganych standardów rejestracji zdarzenia. 2.1.4. StraŜ Miejska ponosi pełną odpowiedzialność za zwiększenie obszaru objętego monitoringiem wizyjnym oraz za zapewnienie i zwiększenie poziomu bezpieczeństwa osób, które znajdują się w obszarze nadzorowanym. Do kompetencji StraŜy Miejskiej naleŜy zwiększanie sfery bezpieczeństwa. -9- Warto podkreślić, Ŝe przyjęte rozwiązanie jest optymalne, poniewaŜ pozwala kontrolować w obrębie jednego podmiotu większość czynników, które decydują o skuteczności systemu monitoringu wizyjnego. Tym samym podmiot zarządzający ma moŜliwości zarządzania zasobami, czasem, projektami i zadaniami w obrębie systemu monitoringu wizyjnego, co decyduje o efektywności realizacji celów systemu. Przyjęty model pozwala uniknąć problemów wynikających z rozproszenia kompetencji na kilka podmiotów, m.in. problemów w komunikacji, rozproszeniu odpowiedzialności, braku systemowego zarządzania, braku synchronizacji działań. - 10 - 3. Zdefiniowanie roli, składu i kompetencji Zespołu Sterującego Zespół Sterujący jest organem powoływanym do zarządzania strategicznego systemem monitoringu wizyjnego. Jego podstawową rolą jest wyznaczanie strategicznych celów i kierunków rozwoju. Zespół Sterujący ocenia realizację celów strategicznych przez managera systemu monitoringu wizyjnego. Skład zespołu powinien zapewnić moŜliwość podejmowania decyzji na poziomie strategicznym, tym samym konieczny jest udział przedstawicieli podmiotów, które odpowiadają za skuteczne działanie i rozwój systemu. 3.1. Rola Zespołu Sterującego 3.1.1. Zespół Sterujący wyznacza cele i kierunki strategiczne dla miejskiego systemu monitoringu wizyjnego. Ustala harmonogramy realizacji celów i wskaźniki ich osiągnięcia. Jego zadaniem jest monitorowanie postępów w realizacji celów. Zadaniem Zespołu jest tym samym przewidywanie zjawisk i tendencji w mieście, które mogą mieć znaczenie dla systemu monitoringu wizyjnego. 3.1.2. Zespół powinien być miejscem konsultacji i wymiany informacji między podmiotami z uwagi na reprezentację podmiotów tworzących system oraz wsparcie specjalistów. Na forum Zespołu mogą być wypracowywane projekty, których celem jest zwiększenie efektywności systemu. Rolą Zespołu Sterującego jest wypracowywanie rozwiązań, które wymagają szerszych kompetencji i zaangaŜowania większych zasobów, niŜ będące w dyspozycji managera systemu i komendanta StraŜy Miejskiej Miasta Krakowa. 3.1.3. W kompetencjach Zespołu Sterującego jest równieŜ kontrola bieŜącej działalności systemu CCTV. Szczególnym zainteresowaniem Zespołu powinny zostać objęte obszary: działanie zgodne z procedurami, przestrzeganie przepisów prawa, zasad etycznych i dobrych praktyk, postępowanie z nagraniami, poniewaŜ jak pokazują badania i audyty, są to obszary, które są najbardziej naraŜone na nieprawidłowości. Zespół Sterujący moŜe pełnić rolę arbitraŜową sytuacjach, które są trudne do rozwiązania w obrębie podmiotu zarządzającego – StraŜy Miejskiej. - 11 - 3.1.4. W sytuacji wykrycia nieprawidłowości rolą Zespołu jest sformułowanie oceny działania kierownictwa Centrum Nadzoru i określenie działań naprawczych. W przypadku problemów wykraczających poza kompetencje i moŜliwości działania kierownictwa systemu CCTV, Zespół powinien wypracować działania naprawcze. 3.1.5. Zespół Sterujący powinien spotykać się w regularnie. 3.2. Skład Zespołu Sterującego 3.2.1. Członkowie stali: 1. Manager i kierownicy Centrum Nadzoru. 2. Przedstawiciel StraŜy Miejskiej. 3. Przedstawiciel Policji. 4. Przedstawiciel Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Krakowa. 5. Stały, zewnętrzny konsultant ds. technicznych i organizacyjnych. 3.2.2. Specjaliści (zapraszani do składu zespołu w zaleŜności od potrzeb): • Pełnomocnik Prezydenta Miasta Krakowa ds. Bezpieczeństwa Imprez Sportowych i Miejskich Imprez Masowych. • Przedstawiciel Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie. • Przedstawiciel Biura ds. EURO 2012. • Prawnik. NaleŜy przyjąć zasady udziału specjalistów w spotkaniach Zespołu Sterującego. Powinni być zapraszani w celu omówienia zagadnień, które leŜą w ich kompetencjach lub konsultacji pomysłów, które powstają podczas prac Zespołu. - 12 - 3.3. Kompetencje Zespołu Sterującego: Wyznaczanie celów i kierunków strategicznych rozwoju systemu monitoringu wizyjnego Krakowa. Monitorowanie realizacji celów strategicznych. Wypracowywanie rozwiązań zwiększających skuteczność systemu CCTV. Wymiana informacji między podmiotami, które bezpośrednio lub pośrednio mają wpływ na zwiększanie moŜliwości systemu CCTV. Ocena działań kierownictwa Centrum Nadzoru. Rozwiązywanie problemów pojawiających się w funkcjonowaniu systemu CCTV, które nie mogą być rozwiązane przez kierownictwo systemu lub komendanta StraŜy Miejskiej. - 13 - 4. Zdefiniowanie roli StraŜy Miejskiej i Policji StraŜ Miejska pełni kluczową rolę w realizacji niniejszej strategii oraz w rozwoju i zarządzaniu systemem monitoringu wizyjnego. Podstawową rolą StraŜy Miejskiej jest zarządzanie wszystkimi elementami wchodzącymi w skład systemu, co pozwoli na skuteczne działanie i osiąganie załoŜonych celów, z wyłączeniem działań Policji. 4.1. Zaleca się, by StraŜ Miejska w ramach swoich kompetencji: 4.1.1. Zapewniła techniczne i funkcjonalne moŜliwości prowadzenia nadzoru poprzez wyposaŜenie systemu monitoringu wizyjnego w sprzęt o wymaganych parametrach, skonfigurowany w sposób umoŜliwiający realizację wszystkich funkcji określonych dla systemu. 4.1.2. Zapewniła techniczne i funkcjonalne moŜliwości prowadzenia nadzoru poprzez budowę Centrum Nadzoru, wyposaŜonego w układ pomieszczeń i stanowiska zaprojektowane zgodnie z wymaganiami ergonomii, umoŜliwiające realizację wszystkich zadań przez personel. 4.1.3. Zapewniła warunki techniczne i procedury do zarządzania zdarzeniami – w tym przekazywania i zbierania informacji o zdarzeniach, monitorowania zasobów wykorzystywanych do reagowania na zdarzenia. 4.1.4. Zapewniła warunki techniczne i procedury do rejestracji zdarzeń, pozwalające na pozyskanie nagrań, które będą spełniały wymagania materiału dowodowego oraz warunki techniczne i procedury do przeglądania i przekazywania zarejestrowanego materiału. 4.1.5. Zbudowała i zapewniła sprawność techniczną zintegrowanemu systemowi zbierania informacji o zdarzeniach, który pozwoli na ocenę skuteczności systemu; zapewniła bezpieczeństwo gromadzonych danych. 4.1.6. Określiła i wykorzystywała wskaźniki skuteczności systemu monitoringu wizyjnego. - 14 - 4.1.7. Stworzyła zespół Centrum Nadzoru charakteryzujący się profesjonalizmem i wysoką motywacją do realizacji postawionych celów. Zapewniła obsadę stanowisk poprzez zatrudnienie kandydatów o wymaganych predyspozycjach i kompetencjach; rolą StraŜy Miejskiej jest wybór metody selekcyjnej, która pozwoli w najpełniejszy sposób ocenić kandydatów. 4.1.8. Zapewniła optymalne warunki pracy personelu Centrum Nadzoru, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy; zapewniła ochronę toŜsamości personelu CN. 4.1.9. Zapewnienia działania personelu i poszczególnych elementów systemu zgodnie z uwarunkowaniami prawnymi, zasadami etyki i dobrą praktyką; w przypadku Policji zasady te powinny zostać określone w stosownym porozumieniu i procedurach. 4.1.10. Zapewniła niską fluktuację pracowników Centrum Nadzoru sprzyjającą utrzymaniu wysokiego poziomu profesjonalizmu personelu, przez skuteczne zarządzanie, systemy motywacyjne, szkoleniowe i właściwą kulturę organizacyjną. 4.1.11. DąŜyła do utrzymania i zwiększania kompetencji personelu Centrum Nadzoru. 4.1.12. Ustaliła zasady pracy personelu zewnętrznego (serwisanci, technicy) zapisane w stosownych porozumieniach, w celu zapewnienia wysokiej sprawności technicznej i organizacyjnej systemu. 4.1.13. Zapewniła warunki techniczne i procedury współpracy się z Policją. 4.1.14. Zapewniła warunki techniczne i procedury komunikowania się ze słuŜbami emergencyjnymi. 4.1.15. Zapewniła zasoby ludzkie i sprzętowe, które pozwolą na reagowanie na zdarzenia róŜnych typów. Wydzieliła zasoby ludzkie i sprzęt niezbędny do stworzenia patroli szybkiego reagowania przeznaczonych do reagowania na zdarzenia wykrywane przez Centrum Nadzoru. 4.1.16. DąŜyła do zwiększenia skuteczności systemu poprzez utrzymanie i konsekwentne zwiększenie moŜliwości technicznych i organizacyjnych. - 15 - 4.1.17. DąŜyła do zwiększenia obszaru objętego systemem monitoringu wizyjnego przez rozbudowę systemu w dzielnicach miasta Krakowa oraz współpracę z podmiotami, które dysponują lub planują budowę własnych systemów CCTV. 4.1.18. Prowadziła politykę informacyjną, której celem będzie budowanie wizerunku miejskiego systemu CCTV, jako systemu bezpieczeństwa charakteryzującego się wysoką skutecznością i profesjonalizmem działania. 4.1.19. Prowadziła programy prewencyjne przy wykorzystaniu systemu monitoringu wizyjnego mające nadzorowanych oraz na w zwiększania obszarach bezpieczeństwa przylegających, beneficjentów np. w przeciwdziałanie obszarach sprzedaŜy narkotyków, monitorowanie wagarowiczów. 4.1.20. Przygotowywała i przeprowadzała przetargi na sprzęt i usługi związane z budową, rozwojem i utrzymaniem wysokiej sprawności systemu monitoringu wizyjnego. 4.2. Rola Policji Przyjęty w niniejszym opracowaniu model systemu monitoringu wizyjnego zakłada, Ŝe podstawową rolą Policji w systemie jest reagowanie na zdarzenia. Policja reaguje na zagroŜenia, które ze względu na obowiązujące przepisy znajdują się w kompetencjach policjantów. Policja reaguje na zdarzenia w sytuacji, gdy StraŜ Miejska nie dysponuje zasobami w pobliŜu miejsca zdarzenia. Rolą Policji jest równieŜ wymiana informacji z Centrum Nadzoru, co pozwoli na efektywne działanie systemu. Zaleca się, by Policja: 4.2.1. Opracowała wspólnie ze StraŜą Miejską zasady współpracy w obszarze systemu monitoringu wizyjnego, które zostaną zawarte w porozumieniu między Komendantem Miejskim Policji i Komendantem StraŜy Miejskiej Miasta Krakowa. - 16 - 4.2.2. Opracowała i wdroŜyła procedury współpracy stosowane przez oficerów dyŜurnych SWD oraz Policjantów realizujących interwencje – w szczególności procedury przekazywania informacji o zdarzeniu i współpracy z Centrum Nadzoru podczas realizacji interwencji. Przykłady: Zgodnie z przyjętymi załoŜeniami, operator po wykryciu zdarzenia prowadzi nadzór nad sytuacją do zakończenia interwencji. Jego rolą jest prezentowanie oficerowi dyŜurnemu SWD obrazu, w celu przekazania policjantom w patrolu interwencyjnym informacji, które mogą wpłynąć na przebieg interwencji m.in.: o zmianie kierunku poruszania się sprawców, o wykryciu broni u osób znajdujących się w obszarze, o wykryciu dodatkowych sprawców. Zadaniem operatora i dysponenta StraŜy Miejskiej jest rejestracja przebiegu interwencji na potrzeby ewentualnego postępowania wyjaśniającego w przypadku zarzutów o przekroczenie uprawnień. JeŜeli podejrzani znajdują się za przeszkodą uniemoŜliwiającą obserwację postępowania policjantów, rolą oficera dyŜurnego SWD jest przekazanie polecenia by funkcjonariusze i podejrzani weszli w pole widzenia kamery. Operator wówczas ma moŜliwość wykonania ujęć spełniających wymóg identyfikacji. Elementem współpracy StraŜy Miejskiej i Policji musi być przestrzegania standardów działania. 4.2.3. Zapewniła wysoką sprawność techniczną sprzętu wykorzystywanego w SWD do odbierania obrazu z systemu monitoringu wizyjnego, komunikacji i przekazywania informacji do/z Centrum Nadzoru, w celu zapewnienia wysokiej jakości współpracy. 4.2.4. Zapewniła zasoby ludzkie i sprzętowe, które pozwolą na skuteczne reagowanie na zdarzenia przekazane Policji przez Centrum Nadzoru. - 17 - 5. Określenie celów systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa 5.1. Cele strategiczne systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa: 5.1.1. Zwiększenie bezpieczeństwa i zapewnienie porządku mieszkańcom w obszarach nadzorowanych. Zgodnie z zapisami „Strategii rozwoju Krakowa” obowiązkiem władz miasta jest zwiększanie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. Analiza SWOT, w zagroŜeniach i niekorzystnych trendach wymienia „wzrost zagroŜeń bezpieczeństwa publicznego mieszkańców”. Podstawowy cel działania monitoringu wizyjnego powinien być zbieŜny z celem operacyjnym „Strategii” „Poprawianie bezpieczeństwa publicznego” – cel strategiczny: „Kraków miastem przyjaznym rodzinie, atrakcyjnym miejscem zamieszkania i pobytu”. „Strategia” wskazuje konieczność zwiększenia ochrony przed drobną przestępczością i konieczność systematycznych działań mających na celu budowanie poczucia bezpieczeństwa. Przyjęty model pro-aktywnego systemu CCTV posiada moŜliwości zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców z wszystkich grup wiekowych, jest zdolny do reagowania na szeroki wachlarz zagroŜeń i będzie obejmował uczęszczaną przestrzeń publiczną. 5.1.2. Zapewnienie bezpieczeństwa i porządku gościom, studentom i turystom odwiedzającym Kraków. Kraków jest jednym z najwaŜniejszych ośrodków miejskich w Polsce i w Europie chętnie odwiedzanym przez turystów z kraju i z zagranic z uwagi na dziedzictwo historyczne, kulturowe i atrakcyjną ofertę spędzania wolnego czasu. Jest duŜym ośrodkiem studenckim oferującym studia stacjonarne i zaoczne, z bogatym Ŝyciem studenckim. Miasto jest miejscem pracy dla pracowników z poza Krakowa. Planowane w „Strategii rozwoju Krakowa” działania będą skutkować zwiększeniem turystyki biznesowej. Podsumowując Kraków jest codziennie odwiedzany przez tysiące ludzi i najprawdopodobniej liczba gości będzie się zwiększać. W przyszłości przybędzie liczba turystów i gości o większej zamoŜności. Celem systemu monitoringu wizyjnego jest zapewnienie bezpieczeństwa osobistego i mienia gości Krakowa oraz porzadku 24 h na dobę 7 dni w tygodniu. - 18 - 5.1.3. Zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom i porządku podczas wydarzeń organizowanych w Krakowie. Kraków jest miejscem wydarzeń o charakterze regionalnym, ogólnopolskim i coraz częściej europejskim i światowym. Inwestycje w ramach „Wieloletniego Planu Inwestycyjnego” stworzą warunki do zwiększenia ilość wydarzeń duŜej rangi w mieście. Kraków będzie organizatorem EURO 2012. DuŜa cześć z tych wydarzeń będzie odbywać się w przestrzeni publicznej, objętej nadzorem kamer CCTV. Uczestnicy wydarzeń korzystają z atrakcji miasta i przebywają w Krakowie dłuŜej niŜ czas samego wydarzenia. Celem systemu monitoringu wizyjnego powinno być zapewnienie bezpieczeństwa i porządku przed, w trakcie oraz po zakończaniu imprez organizowanych w mieście. 5.1.4. Zwiększenie moŜliwości reagowania StraŜy Miejskiej i Policji. Budowa pro-aktywnego systemu CCTV spowoduje zwiększenie moŜliwości wykrywania zdarzeń, zbierania informacji o zdarzeniach, wymiany informacji między StraŜą Miejską. Rozwiązania techniczne i organizacyjne jakie będą wprowadzone w konsekwencji uruchomienia monitoringu wizyjnego, dają moŜliwości lepszego wykorzystania zasobów StraŜy Miejskiej i Policją i zwiększenie efektywności reakcji. Cele systemu monitoringu wizyjnego wpisują się w program „Bezpieczny Kraków” oraz cel operacyjny „Poprawianie poczucia bezpieczeństwa publicznego” „Strategii rozwoju Krakowa”, który zakłada koordynację działań StraŜy Miejskiej i Policji oraz wszystkich instytucji miejskich, mających wpływ na bezpieczeństwo. 5.1.5. Ochrona obiektów dziedzictwa narodowego. Miejski system monitoringu wizyjnego pozwala na ochronę obiektów o szczególnej wartości historycznej i kulturowej w przestrzeni publicznej. Z uwagi na ich duŜą liczbę na terenie miasta i moŜliwości systemu monitoringu zwłaszcza w ochronie przed aktami wandalizmu, kradzieŜami, włamaniami powinien to być podstawowy cel działania monitoringu. - 19 - 5.1.6. Ograniczenie przestępczości, zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i porządku w obszarze Starego Miasta. Obszar Starego Miasta z uwagi na nagromadzenie najwaŜniejszych obiektów zabytkowych Krakowa, obiektów sakralnych, kamienic, budynków uniwersyteckich i duŜą ilość restauracji, pubów, dyskotek, hoteli i sklepów jest najchętniej odwiedzanym obszarem w mieście, który generuje ogromną ilość zdarzeń, róŜnego typu, o róŜnej porze. Przez Stare Miasto biegną najczęściej wykorzystywane piesze ciągi komunikacyjne. Aktywność ma miejsce na ulicach przez całą dobę. Tym samym obszar Starego Miasta wymaga objęcia szczególnym nadzorem. Dodatkowo system monitoringu pozwala zabezpieczyć obiekty poddane działaniami rewitalizacyjnymi. 5.1.7. Wsparcie rozwoju gospodarczego Krakowa. Skuteczny system monitoringu wizyjnego zwiększa poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, co bezpośrednio wpływa na atrakcyjność miasta pod względem inwestycyjnym. W obszarach nadzorowanych system zapewnia bezpieczeństwo inwestycji i tworzy sprzyjające warunki do rozwoju działalności gospodarczej. 5.1.8. Wsparcie rozwoju funkcji metropolitalnych. Stworzenie efektywnego systemu CCTV pozwoli na budowanie wizerunku bezpiecznego Krakowa zarówno wśród mieszkańców, jak i gości. Miejski system monitoringu wizyjnego w wielu przypadkach będzie obejmował nadzorem miejsca, które tworzą lub będą tworzyć metropolitalne funkcje Krakowa. Tym samym system monitoringu wizyjnego będzie wspierał rozwój metropolii. - 20 - 6. Zdefiniowanie charakterystyki systemu ze względu na reakcję 6.1 Podstawy teoretyczne Bazując na wynikach badań przeprowadzonych przez Akademię Monitoringu Wizyjnego oraz wywiadach przeprowadzonych w ramach opracowania niniejszego dokumentu moŜna przyjąć Ŝe: 6.1.1. UŜytkownicy przestrzeni publicznej w mieście najbardziej obawiają się drobnych uciąŜliwych zagroŜeń w postaci: wyzwisk, zachowań agresywnych ze strony osób znajdujących się pod wpływem alkoholu lub ze strony młodych ludzi – często oba te czynniki występują razem; badani wskazywali na wandalizm, pobicia, kradzieŜe, publiczne załatwianie potrzeb fizjologicznych, zakłócanie ciszy, a w miejscach o duŜym natęŜeniu ruchu pojazdów, obawy związane z wypadkami komunikacyjnymi. 6.1.2. Po zapadnięciu zmroku badani obawiają się cięŜszych zdarzeń. 6.1.3. Analiza przestępczości pokazuje, Ŝe w ciągu doby zmieniają się typy zdarzeń do których dochodzi – po zapadnięciu zmroku częściej dochodzi do cięŜszych zdarzeń, jak kradzieŜe, włamania, napaści, pobicia, bójki. Zwiększa się natęŜenie zdarzeń popełnianych pod wpływem alkoholu o róŜnym kalibrze – od napaści, do śmiecenia i publicznego załatwiania potrzeb fizjologicznych. 6.1.4. W zaleŜności od charakteru dzielnicy miasta, ilość zdarzeń wzrasta lub maleje w godzinach wieczornych i nocnych oraz w poszczególne dni tygodnia; w centrum miasta w weekend znacznie wzrasta ilość zdarzeń w stosunku do innych dni i po zapadnięciu zmroku. 6.1.5. Drobna przestępczość, często pozostaje bez reakcji lub reakcja następuje post-factum, co uniemoŜliwia skuteczne zwalczanie tego typu zdarzeń i budowanie poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców. 6.1.6. W środowisku miejskim występują okoliczności, które sprzyjają powstawaniu zdarzeń – awaria oświetlenia ulicznego, zarośla pozwalające dokonać napadu, sprzedaŜ alkoholu nieletnim, niska obecność StraŜy Miejskiej lub Policji. - 21 - 6.2. Wymagania wobec sposobu reagowania systemu Bazując na ww. danych, naleŜy przyjąć, Ŝe system monitoringu wizyjnego miasta Krakowa musi zapewnić: 6.2.1. Całodobową moŜliwość reagowania. 6.2.2. Reagowanie na szeroki wachlarz zagroŜeń. 6.2.3. Reagowanie prewencyjne – działanie w odpowiedzi na sytuacje, które potencjalnie mogą doprowadzić do zdarzenia. KaŜde zdarzenie, bez względu na jego kwalifikację, zaczyna się od poziomu niskiego natęŜenia zagroŜenia i w zaleŜności od wielu czynników moŜe dojść do eskalacji i zaistnienia wysokiego zagroŜenia dla Ŝycia, zdrowia lub mienia. 6.2.4. Reagowanie na kaŜdą sytuację. Poziom reakcji naleŜy dostosować do zagroŜenia, ale Ŝadne z wykrytych zdarzeń nie moŜe pozostać bez reakcji, poniewaŜ zdarzenia są dynamiczne i w kaŜdym przypadku istnieje ryzyko wzrostu zagroŜenia w czasie. 6.2.5. Reagowanie w czasie pozwalającym na minimalizację konsekwencji zdarzenia. 6.2.6. Reagowanie „na gorącym uczynku” – reagowanie w momencie popełniania wykroczenia lub przestępstwa, co pozwala na zaistnienie zdarzenia i w konsekwencji postawienia zarzutów sprawcom, przy załoŜeniu minimalizacji strat wynikających ze zdarzenia. 6.2.7 Reagowanie wyprzedzające – w przypadku zagroŜenia Ŝycia i zdrowia reagowanie w czasie pozwalającym nie dopuścić do zdarzenia; w przypadku zagroŜenia kradzieŜy lub zniszczenia mienia, zniszczenia obiektów o duŜej wartości historycznej lub kulturowej. 6.2.8. Reagowania na okoliczności, które zwiększają ryzyko wystąpienia zdarzeń. - 22 - 6.3. Charakter systemu ze względu na reakcję 6.3.1. Z uwagę na powyŜsze wymagania konieczne jest stworzenie systemu pro-aktywnego zapewniającego skuteczną reakcję na kaŜde zagroŜenie w obszarze nadzorowanym. System pro-aktywny opiera się na przewidywaniu i wyprzedzaniu zdarzeń – patrz 1.1 i 1.2. 6.3.2. Zaleca się podjecie działań organizacyjnych i zapewnienie warunków technicznych, które pozwolą zbudować, system gdzie pro-aktywne działanie będzie realizowane na kaŜdym poziomie systemu. Na poziomie operatorów jest to wczesne wykrywanie zdarzeń. Na poziomie dysponentów jest to efektywne zarządzanie zdarzeniami i szybkie przekazywanie informacji. Na poziomie patrolów jest to skuteczne i szybkie reagowanie. Połączenie proaktywnego działania na wszystkich poziomach systemu pozwala skutecznie reagować przed popełnieniem zdarzenia, na gorącym uczynku oraz po zdarzeniu. 6.3.4. Reakcja systemu powinna być dostosowana do poziomu zagroŜeń. W przypadku niskiego poziomu zagroŜenia reakcja systemu powinna ograniczyć się do działań operatora. Zdarzenia nie wymagające natychmiastowego działania powinny być realizowane przez regularne patrole StraŜy Miejskiej lub Policji. Zdarzenia wymagające działania pro-aktywnego powinny być realizowane przez specjalne patrole podporządkowane Centrum Nadzoru. Przykład: Operator wykrywa męŜczyznę pod wpływem alkoholu. Obserwuje jego zachowanie i stwierdza, Ŝe męŜczyzna nie stanowi zagroŜenia dla siebie i innych przechodniów. Utrzymuje równowagę i konsekwentnie przemieszcza się w jednym kierunku. Reakcja systemu ogranicza się do monitorowania zachowania obiektu oraz otoczenia, na wypadek pojawienia się innych zagroŜeń. Utrata przytomności lub pojawienie się w pobliŜu grupy agresywnie zachowujących się młodych ludzi wymaga natychmiastowej reakcji systemu – wysłania specjalnego patrolu. 6.3.4. System monitoringu wizyjnego powinien posiadać moŜliwość reagowania na co najmniej dwa zdarzenia w jednym obszarze. NaleŜy określić ile zdarzeń dla danego obszaru ma obsłuŜyć system w tym samym czasie i na tej podstawie określić zasoby ludzkie i sprzętowe w Centrum Nadzoru oraz ilość patroli interwencyjnych i ich dyslokację. - 23 - 6.3.5. System powinien skutecznie reagować na zdarzenia, które pojawiają się w obszarze nadzorowanym na etapie eskalacji lub po kulminacji (patrz rys. 2), z uwagi na ograniczony zasięg widzenia kamer (reagowanie aktywne). W takiej sytuacji konieczna jest natychmiastowa interwencja. W przypadku ucieczki sprawców, system powinien zapewnić reakcję w postaci śledzenia sprawców jeŜeli znajdują się w polu widzenia kamer, przekazania informacji umoŜliwiających identyfikację sprawców i istotnych informacji o ich działaniach do patroli. Przykład: W Katowicach doszło do śmiertelnego pobicia w polu widzenia kamery. Zdarzenie zaczęło się poza polem widzenia kamery. Ofiara i ścigający ją sprawcy wbiegli w pole widzenia kamery, gdzie ofiara otrzymała uderzenie, które spowodowało upadek i śmiertelne uderzenie głową o krawęŜnik. Sprawcy natychmiast oddalili się. W polu widzenia kamery zdarzenie trwało ok. 20 sekund. 6.3.6. NaleŜy stworzyć warunki techniczne i procedury, pozwalające na otrzymywanie przez operatorów informacji o zdarzeniach, które mają miejsce poza obszarami nadzorowanymi, gdzie istnieje wysokie prawdopodobieństwo, Ŝe zdarzenie pojawi się w polu widzenia kamer. Dysponent powinien przekazywać operatorom informacje otrzymywane ze zgłoszeń telefonicznych, radiostacji, itp. 6.3.7. W przypadku reagowania aktywnego (patrz 6.3.5.) system powinien zapewniać reakcję po zdarzeniu - rejestrację wizerunków i zachowania świadków zdarzenia oraz monitorowanie sytuacji do czasu zabezpieczenia miejsca zdarzenia. 6.3.8. NaleŜy zapewnić warunki techniczne i procedury pozwalające na elastyczne wykorzystanie zasobów StraŜy Miejskiej i Policji, tak aby zapewnić szybkie i skuteczne reagowanie na zdarzenia. - 24 - 7. Zdefiniowanie zasad funkcjonowania systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa, w oparciu o przepisy prawa i dobrą praktykę. Rozwojowi systemów monitoringu wizyjnego towarzyszą obawy, wynikające z braku wiedzy o systemach monitoringu wizyjnego oraz z fikcyjnych lub rzeczywistych przykładów niewłaściwego wykorzystania systemu CCTV. W społeczeństwie demokratycznym szczególnie istotne jest wprowadzenie zasad, które pozwolą, z jednej strony wykorzystać moŜliwości jakie daje technologia CCTV dla bezpieczeństwa i porządku w przestrzeni miasta, z drugiej zapewnią, Ŝe będzie wykorzystywany zgodnie z prawem i dobrą praktyką. 7.1. Działanie zgodnie z przyjętymi celami. System powinien działać zgodnie z celami sformułowanymi przez Zespół Sterujący. Cele strategiczne powinny zostać zawarte w działaniach opisanych w procedurach. Kontrola działania zgodnego z procedurami gwarantuje, Ŝe system będzie działał zgodnie z przeznaczeniem. Personel zarządzający, Zespół Sterujący i Komendant StraŜy Miejskiej Miasta Krakowa mają moŜliwości kontrolowania sposobów realizacji celów. 7.2. Działanie zgodnie z przepisami prawa. W polskim systemie prawnym nie ma kompleksowego zbioru przepisów regulujących działanie miejskiego systemu CCTV. Dlatego konieczne jest odwołanie się do Konstytucji RP, ustaw i rozporządzeń oraz regulaminów wewnętrznych StraŜy Miejskiej i Policji – szczegóły: patrz „Aspekty prawne funkcjonowania systemów monitoringu wizyjnego w Polsce” 7.2.1. Proporcjonalne działanie - zgodnie z konstytucyjną zasadą proporcjonalności system monitoringu wizyjnego będzie działał zgodnie z prawem, kiedy sposób prowadzenia nadzoru oraz reagowania na zdarzenia będzie zgodny z wyznaczonymi, jasnymi i konkretnymi celami. 7.2.2. Poszanowanie prawa do prywatności oraz wolności obywatelskich – prawo do prywatności i inne wolności jednostki nie jest absolutne i moŜe podlegać ograniczeniom na rzecz wartości i dobra chronione przez konstytucję. Działanie monitoringu wizyjnego, w - 25 - szczególności prowadzenie obserwacji osób w przestrzeni publicznej jest dozwolone z uwagi na ochronę bezpieczeństwa publicznego, przy przestrzeganiu zasady proporcjonalności oraz działaniu sprawnego systemu kontroli proporcjonalności. Zaleca się wprowadzenie mechanizmów ograniczających moŜliwość monitorowania przestrzeni prywatnej oraz wprowadzenie do szkolenia personelu zasad prowadzenia obserwacji. 7.2.3. Gromadzenie danych – w demokratycznym państwie prawa nie ma uzasadnienia dla gromadzenia danych o osobach bez konkretnego celu, dlatego system monitoringu wizyjnego nie moŜe być wykorzystywany do zbierania informacji o osobach na wypadek postępowania realizowanego w przyszłości. Wyjątkiem jest prowadzenie postępowania zgodnego z ustawą. Operator powinien interesować się osobą w polu widzenia wyłącznie pod kątem wykrywania zachowań wskazujących na zdarzenie lub w czasie zdarzenia. Nie jest uzasadnione, aby operatorzy pozyskiwali dane pozwalające na identyfikację w rozumieniu danych osobowych lub monitorowali działanie osoby w celu poznania jej planu dnia, zwyczajów, osób z którymi się spotyka itd. 7.2.4. Zaleca się kontrolę pracy personelu pod kątem zasad gromadzenia danych. 7.2.5. Zaleca się określenie zasad gromadzenia i przekazywania danych. 7.2.4 Zaleca się opisanie i wdroŜenie systemu kontroli działania systemu monitoringu wizyjnego zgodnie z prawem. 7.3. Profesjonalizm 7.3.1. Działanie zgodnie z misją - personel systemu monitoringu wizyjnego działa na rzecz bezpieczeństwa miasta i jego mieszkańców. Pełni słuŜbę, od której moŜe zaleŜeć zdrowie i Ŝycie ludzi, co powoduje, Ŝe powinien swoje zadani wypełniać rzetelnie, z duŜym zaangaŜowaniem, kierując się celami i zasadami przyjętymi dla systemu. Kierownictwo systemu powinno dąŜyć do utrwalenia zasad i wprowadzenia kultury organizacyjnej, która wzmacnia poczucie słuŜby i działania na rzecz wyŜszego dobra – bezpieczeństwa publicznego. - 26 - 7.3.2. Wykorzystanie systemu do realizacji zadań – zaleca się wprowadzenie zasad i nadzór nad prowadzeniem obserwacji przez operatorów, w celu przeciwdziałania wykorzystaniu sprzętu do celów prywatnych lub działaniu niezgodnego z etyką i dobrymi obyczajami. 7.4. Bezpieczeństwo Z uwagi na gromadzenie duŜej ilości danych jedną z podstawowych zasad działania systemu powinno być zapewnienie bezpieczeństwa informacji. Dane mogą być wykorzystane w nieuprawniony sposób, dlatego naleŜy określić zasady dostępu i przekazywania danych oraz stworzyć system kontroli dostępu do danych. W ramach bezpieczeństwa informacji naleŜy zapewnić ochronę toŜsamości personelu Centrum Nadzoru iz uwagi na realną moŜliwość wywierania nacisków na personel CCTV. 7.5. Rzetelne informowanie Systemy monitoringu wizyjnego budzą obawy związane z naruszaniem prywatności, naruszaniem swobód i wolności i niepotrzebnym gromadzeniem danych. Obawy są spowodowane brakiem wiedzy o działaniu systemów i mechanizmach kontrolnych. Zaleca się przekazywanie rzetelnych informacji o zasadach działania systemu CCTV oraz działania edukacyjne zgodnie ze Strategią Public Relations systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa. - 27 - 8. Określenie kierunków rozwoju systemu monitoringu wizyjnego miasta Krakowa Dla uzyskania opisanych celów strategicznych naleŜy zapewnić stały rozwój systemu nadzoru wizyjnego poprzez: - zwiększanie zasięgu oddziaływania systemu nadzoru - poprawę efektywności systemu Kluczowe elementy rozwoju systemu pokazano na załączonym schemacie 8.1. Zwiększanie zasięgu oddziaływania 8.1.1 Rozbudowa o nowe obszary 8.1.1.1 Zespół Sterujący opracowuje plan wdraŜania systemu w poszczególnych obszarach miasta, w zaleŜności od identyfikacji potrzeb w tym zakresie 8.1.1.2 WdroŜenie systemu w nowym obszarze powinno kaŜdorazowo odbywać się wg ustalonego schematu obejmującego fazy: - faza przedprojektowa – koncepcyjna, w której następuje: - identyfikacja obszarów przeznaczonych do zabudowy systemu na podstawie szerokiego wachlarza badań i analiz oraz zgłoszeń podmiotów współpracujących - definicja wytycznych funkcjonalnych dla poszczególnych obszarów objętych nadzorem - faza projektu technicznego – w której wykonywane jest: - analiza obszarów pod kątem nadzorowanych aktywności, lokalizacji Punktów Szczególnego Zainteresowania , - definiowanie zadań nadzoru - wyznaczenie lokalizacji punktów kamerowych - analiza obszarów pod katem pól nadzoru, przeszkód obserwacji - uzyskanie warunków technicznych i uzgodnień , w tym zasilania, umieszczenia elementów w pasie drogowym, na obiektach - 28 - - schematy instalacyjne, opisy, zestawienia niezbędne do realizacji zadania w zakresie budowy nadzoru wizyjnego w wytypowanych obszarach a takŜe wymaganej rozbudowy instalacji technicznych centrum nadzoru. - uzyskanie wymaganych pozwoleń – np. pozwolenia na budowę, zgody organów odpowiedzialnych za ochronę zabytków. - odbiór projektu - faza budowy systemu – w której naleŜy przeprowadzić - faza TOI – Test on Site – obejmująca wykonanie próbnej instalacji w warunkach późniejszego funkcjonowania systemu i kontrolę działania proponowanych przez wykonawcę rozwiązań technicznych pod katem zgodności z projektem technicznym – przejście do fazy pełnej realizacji moŜliwe jest dopiero po pozytywnym zakończeniu tej fazy prób - próby przedodbiorowe systemu – obejmujące minimum 96 godzinny okres pracy systemu pod pełnym obciąŜeniem, z realizacją wszystkich zadań w tym w szczególności sprawdzenie czy reakcja systemu na sytuacje awaryjne jest zgodna z załoŜeniami - odbiór systemu – który moŜe nastąpić po pozytywnym zakończeniu prób i stwierdzeniu braku usterek i zgodności systemu z projektem technicznym. - rozbudowa potencjału – w zakresie słuŜby Centrum Nadzoru i segmentu reagowania.. - wdroŜenie systemu do pracy – w którym następuje przejecie odpowiedzialności za obszar nadzorowany przez podmiot zarządzający. Wymagane działania w implementacji systemu nadzoru w nowych obszarach pokazano na załączonym schemacie. 8.1.1.3 Projekt techniczny powinien być wykonany w sposób gwarantujący spełnienie przyjętych do stosowania wymagań technicznych oraz pełną zgodność z rozwiązaniami technicznymi wdroŜonymi w poprzednich fazach realizacji systemu. Podstawowe wymagania techniczne rekomendowane do stosowania pokazano na załączonym schemacie - 29 - 8.1.1.4 Projekt techniczny podlega zaopiniowaniu przez Radę Techniczną, którą tworzy Zespół Sterujący wraz z ekspertami technicznymi poszczególnych dziedzin. Odbiór projektu odbywa się po uzyskaniu pozytywnej oceny Rady Technicznej 8.1.1.5 Etap realizacyjny podlega odbiorowi przez Komisję Odbiorowa, którą tworzy Zespół Sterujący wraz z ekspertami technicznymi poszczególnych dziedzin oraz przedstawicielami inwestora. 8.1.1.6 Zespól Sterujący z odpowiednim wyprzedzeniem opracowuje i wykonuje plan rozbudowy potencjału systemu w zakresie słuŜby Centrum Nadzoru oraz segmentu reagowania. 8.1.2 Rozbudowa przez pozyskiwanie partnerów Drugim sposobem powiększania zasięgu oddziaływania moŜe być pozyskiwanie partnerów w instytucjach posiadających lub planujących własne systemy nadzoru wizyjnego. Naturalnymi partnerami są tutaj: spółdzielnie mieszkaniowe, jednostki oświatowe, szkoły wyŜsze oraz jednostki organizacyjne miasta odpowiedzialne za inŜynierię ruchu drogowego i komunikację (ZIKiT) oraz przedsiębiorstwa obsługujące transport zbiorowy (PKM, PKP, PKS) (monitoring w środkach transportu zbiorowego i na przystankach) NaleŜy dąŜyć do zapewnienia interoperacyjności systemu partnerskiego, w tym celu naleŜy ustalić i promować standardy techniczne dla wspólnego wykorzystania obrazu z kamer oraz ustalić i utrzymywać kanały komunikacji. NaleŜy zapewniać daleko idąca pomoc merytoryczna w planowaniu i zarządzaniu systemów partnerskich 8.1.2.1 MenadŜer systemu rozpoznaje moŜliwości pozyskania partnerów dla systemu na obszarze całego miasta, nawiązuje relacje, dokonuje ustaleń zasad współpracy i podpisuje stosowne porozumienia. 8.1.2.2 Zespół Sterujący opracuje Wspólne Standardy Techniczne i Organizacyjne zawierające rekomendację techniczne i organizacyjne dla systemów partnerskich 8.1.2.3 Zespół Sterujący zapewnia pomoc merytoryczną w planowaniu, uŜytkowaniu i zarządzaniu systemami partnerskimi - 30 - 8.1.3 Modyfikacja systemu w obszarach objętych nadzorem Obszary dynamicznie rozwijających się miast charakteryzuje stała zmienność środowiska bezpieczeństwa. Zmianie ulegają zagroŜenia obecne na danym terenie, co związane jest ze zmianami struktury demograficznej, bogaceniem się lub pauperyzacją mieszkańców, rozwojem technologii i zmianami obyczajowości. Zmianie podlegają teŜ same obszary miasta. Podlegają rozbudowom, przebudowom, jak równieŜ procesom degradacji. Dlatego przemiany miasta powinny być na bieŜąco kontrolowane, tak by w odpowiednim czasie podejmowane były działania, zmierzające do utrzymania i rozbudowy zdolności systemu do wykrywania i reagowania na zagroŜenia - w tym takŜe nowo pojawiające się. Zalecenia: 8.1.3.1 MenadŜer systemu prowadzi stałą analizę zmian w środowisku bezpieczeństwa nadzorowanych obszarów i przygotowuje informację na ten temat dla Zespołu Sterującego 8.1.3.2 Zespół Sterujący opracowuje plan zmian systemu w poszczególnych nadzorowanych obszarach, w zaleŜności od zidentyfikowanych potrzeb w tym zakresie 8.1.3.3 MenadŜer systemu prowadzi stałe monitorowanie obszarów pod kątem zmian miasta związanych z procesami inwestycyjnymi – powstawanie nowych obiektów, traktów komunikacyjnych, zmiany sposobu uŜytkowania - (takŜe – Rola Zespołu Sterującego 3.1.1). 8.1.3.4 MenadŜer odpowiada za regularne uzyskiwanie informacji o planowanych inwestycjach, przebudowach remontach - zarówno własnych miasta jak i innych inwestorów. Podpisanie stosowanych porozumień o udostępnianiu danych z wydziałami miasta inicjującymi lub nadzorującymi procesy inwestycyjne (wydział administracji budowlanej i architektury) 8.1.3.5 NaleŜy dąŜyć do wpisania w proces uzyskania zgody na inwestycje konieczności przeprowadzenia uzgodnień z podmiotem zarządzającym monitoringiem miejskim – moŜna to uzyskać na przykład poprzez odpowiednie zapisy w decyzjach lokalizacyjnych lub planach zagospodarowania terenu. (takŜe – Rola Zespołu Sterującego 3.1.2) - 31 - 8.1.3.6 NaleŜy dąŜyć do ustanowienia i stosowania wymagań technicznych dotyczących przebudowy obszarów miejskich pod kątem zapewnienia moŜliwości prowadzenia nadzoru wizyjnego przestrzeni publicznej – dotyczy to przede wszystkim takich działań jak budowa/przebudowa obiektów budowlanych, montaŜ elementów reklamy zewnętrznej, budowa/modernizacja oświetlenia ulicznego, zmiany szaty roślinnej miasta, budowa elementów małej architektury itp. 8.1.3.7 NaleŜy dąŜyć do propagowania standardów budowy bezpiecznej przestrzeni miejskiej. 8.1.3.8 NaleŜy dąŜyć do budowy w ramach prowadzonych działań inwestycyjnych miasta infrastruktury na potrzeby systemu monitoringu wizyjnego takich jak, kanalizacja kablowa, punkty zasilania. 8.2 Poprawa efektywności systemu Poprawa efektywności systemu jest stałym zadaniem Zespołu Sterującego i kierownictwa Centrum Nadzoru i powinna być realizowana w sferach: - techniki - personelu - reakcji przy czym podstawą planowania i podejmowania działań są analizy efektywności systemu opracowywane na podstawie danych gromadzonych w systemie informatycznym. 8.2.1 Poprawa technicznej efektywności systemu System powinien zapewniać załoŜone parametry techniczne i stale pozostawać sprawny technicznie. W miarę moŜliwości finansowych naleŜy dąŜyć takŜe do stałego utrzymywania bazy technicznej na odpowiednim poziomie zaawansowania technologicznego. - 32 - Zadania: 8.2.1.1 Ustalić wymagania serwisowe (czas przywrócenia do działania, częstotliwość okresowych przeglądów, regularna konserwacja i czyszczenie urządzeń) dla poszczególnych grup urządzeń i podpisać stosowne kontrakty serwisowe dla zapewnienia wymagań 8.2.1.2 Ustalić procedurę powiadamiania grup serwisowych o usterkach i odbioru wykonanych przez nie prac naprawczych. 8.2.1.3 Zapewnić wykonywanie przez personel centrum Nadzoru codziennych czynności obsługowych poszczególnych jednostek sprzętowych. 8.2.1.4 Rejestrować wszystkie zdarzenia związane z praca i obsługą techniczną urządzeń 8.2.1.5 Zapewnić stałą rezerwę sprzętową do dyspozycji managera 8.2.1.6 System powinien być budowany w sposób wykluczający istnienie pojedynczego punktu awarii. Systemy nadzoru poszczególnych dzielnic powinny stanowić odrębne całości techniczne. 8.2.2 Poprawa efektywności reakcji 8.2.2.1. NaleŜy prowadzić stały monitoring skuteczności reakcji na zdarzenia. W przypadku stwierdzenia odstępstw od załoŜeń Zespół Sterujący ma wprowadzić odpowiednie działania korygujące. 8.2.2.2. Na podstawie danych pochodzących z Systemu Gromadzenia Informacji naleŜy dokonywać wstępnej alokacji dostępnych środków reakcji w rejonach zwiększonego natęŜenia zdarzeń. - 33 - 9. Określenie zasad przepływu informacji Efektowność przepływu informacji w systemie decyduje o efektywności systemu monitoringu wizyjnego, poniewaŜ decyduje o szybkości z jaką informacja wchodzi do systemu, jest przetwarzana i jak szybko wychodzi z systemu. Innymi słowy efektywność przepływu informacji decyduje o szybkości z jaką system reaguje na informacje pozyskiwane z zewnątrz, dlatego konieczne jest sformułowanie zasad przepływu informacji. Informacja w systemie monitoringu wizyjnego moŜe zostać przekazana przez telefon, radiotelefon, wiadomość tekstową, przekaz video i bezpośrednią komunikację. 9.1. UŜyteczność 9.1.1. Informacja powinna zawierać dane, które są istotne dla działań podejmowanych przez personel systemu CCTV w chwili zaistnienia zdarzenia. Informacja powinna być uŜyteczna – pełna, dla prowadzenia analiz po upływie czasu od zakończania zdarzenia. 9.1.2. Zaleca się opracowanie zbioru kategorii informacji, które powinny być przekazywane w systemie monitoringu wizyjnego. Sugestie: lokalizacja, opis zdarzenia, w tym data, czas rozpoczęcia i zakończenia zdarzenia, typ zdarzenia, komu przekazano do obsługi , sposób interwencji, itp. 9.1.3. Zaleca się przygotowanie, w ramach systemu zbierania danych, formularzy w ramach SGI (patrz 9.6), które będą łatwe do uzupełnienia, w krótkim czasie. Formularze powinny pozwalać na zawarcie wszystkich uŜytecznych informacji o zdarzeniu. 9.2. Najkrótsza droga przebiegu informacji i przekazywanie informacji bezpośrednio do adresata 9.2.1 Informacja powinna być przekazywana najkrótszą drogą miedzy pracownikami w systemie, w celu skrócenia czasu przepływu informacji. Operator przekazuje informacje o zdarzeniu dysponentowi, który zarządza zdarzeniami w obszarze, gdzie zostało wykryte zdarzenie. Dysponent przekazuje informacje bezpośrednio do patrolu, który ma reagować. - 34 - 9.2.2. Zaleca się stworzenie systemu komunikacji pozwalającego na dedykowane do danej osoby przekazywanie informacji w róŜnych formach, w zaleŜności od zajmowanego stanowiska. 9.2.3. Z uwagi na zarządzanie zdarzeniami w kompetencjach Policji przez SWD, konieczne jest wypracowanie kanałów i procedur przekazywania informacji bezpośrednio między oficerami dyŜurnymi, a operatorami Centrum Nadzoru, w celu uniknięcia wydłuŜenia łańcucha informacji. 9.3. Niezakłócony przepływ informacji W systemie, gdzie podstawowym kryterium skuteczności jest szybkość działania, konieczne jest zapewnienie przepływu informacji bez utrudnień. Zalecane jest zapewnienie warunków technicznych umoŜliwiających przekazywanie pełnych i zrozumiałych informacji. Wskazane jest równieŜ zapewnienie łatwości w obsługiwaniu urządzeń komunikacyjnych i zarządzaniu przepływem informacji – stosowanie ekranów dotykowych, zestawów słuchawkowych itp. 9.4. Zamknięta informacja Zaleca się, aby informacja o zdarzeniu zawierała dane o efektach reakcji uruchomionej przez Centrum Nadzoru lub SWD. 9.5. Zwielokrotniony przepływ informacji 9.4.1. Personel systemu monitoringu wizyjnego z uwagi na ograniczenia i moŜliwości róŜnych form i kanałów komunikowania się, w zaleŜności od stanowiska powinien korzystać z więcej niŜ jednego dostępnego, w celu przekazania pełnej informacji. 9.4.2. Zalecane jest by operator przekazywał dysponentowi formularz zdarzenia jednocześnie z obrazem z miejsca zdarzenia. Bezpośrednia łączność głosowa pozwoli dysponentowi przekazywać wskazówki dot. prowadzanie nadzoru dla operatora. 9.4.3. Zalecane jest, aby dysponent mógł przekazać dyŜurnemu SWD formularz zdarzenia, wraz z obrazem. - 35 - 9.6. Integrowanie informacji System monitoringu wizyjnego zbiera duŜe ilości danych. Gromadzenie duŜej ilość danych wymaga stworzenia Systemu Gromadzenia Informacji (SGI). Optymalnym rozwiązaniem jest wykorzystanie komputerowej bazy danych i stworzenie aplikacji pełniącej funkcje SGI. Jedną z najwaŜniejszych funkcji Systemu Gromadzenia Informacji jest moŜliwość przewidywania zagroŜeń i oddziaływania prewencyjnego. SGI pozwala ustalić trendy, które pojawiają się w określonych lokalizacjach. Przykładowo zwiększona liczba włamań i dewastacji samochodów świadczy o działaniu zorganizowanej grupy przestępczej. Wnioski płynące z systematycznej analizy danych z systemu informacyjnego pozwalają managerowi nakazać zwiększoną czujność operatorów dla tego obszaru oraz zwiększyć moŜliwość reakcji przez dyslokację patrolu w rejonie. W ten sposób tworzona jest taktyczna przewaga nad sprawcami włamań i wandalami. Systematycznie zbierane dane pozwalają na konstruowanie szkoleń dla personelu Centrum Nadzoru. MoŜliwość zapoznania się z róŜnymi typami zdarzeń zwiększa moŜliwość operatorów w wykrywaniu podobnych zdarzeń. 9.6.1. Wymagane funkcjonalności SGI oraz zakres gromadzonych danych pokazano na schemacie – system GIZZA 9.6.2. Zastosowania SGI: a) ocena skuteczności systemu i poszukiwanie słabych punktów obniŜających jego skuteczność, b) indywidualna oceny operatorów, c) ocena realizacji celów załoŜone dla systemu w róŜnych horyzontach czasowych, d) analiza i wykrywanie trendów przestępczości w obszarach nadzorowanych i wypracowanie strategii zwalczania trendów. 9.6.2. Szczególne funkcje SGI: - system powinien zabezpieczać przez powtórzeniami w systemie – w sytuacji, gdy to samo zdarzenie jest rejestrowane po raz drugi w systemie, system nie przyjmuje zdarzenia, co nie pozwala na uruchomienie podwójnej reakcji systemu, - 36 - - system dzięki otwartej architekturze pozwala na przyjmowanie danych z zewnątrz, np. zgłoszenia telefoniczne od dyŜurnych StraŜy Miejskiej lub SWD, dot. zdarzeń, które znajdują się w polu widzenia kamer lub istnieje duŜe prawdopodobieństwo, Ŝe zaistnieją w polu widzenia. - wskazane jest, aby SGI był zintegrowany z bazami danych StraŜy Miejskiej i Policji, które powinny stanowić punkt odniesienia dla oceny efektywności systemu oraz planowania rozwoju systemu. - 37 - 10. Określenie celów i zasad zarządzania personelem 10.1. Czynnik ludzki – informacje wstępne 10.1.1 Badania w Wielkiej Brytanii. Wiele osób uwaŜa, Ŝe kamery są oczami systemu CCTV a o skuteczność miejskich systemów monitoringu wizyjnego decyduje wykorzystanie wysokiej jakości sprzętu. W latach osiemdziesiątych, w Wielkiej Brytanii w wyniku dostępności środków finansowych i rozwoju technologii CCTV miasta intensywnie inwestowały w rozwój systemów, które miały zwalczyć narastającą falą przestępczości. Systemy monitoringu wizyjnego stały się sztandarowymi inwestycjami w obszarze bezpieczeństwa. Samorządy załoŜyły, Ŝe przez zakup najnowocześniejszych, dostępnych technologii zbudują skuteczne systemy CCTV. W krótkim czasie okazało się, Ŝe poziom przestępczości w miejscach objętych nadzorem nie spada proporcjonalnie do zaangaŜowanych, wysokich środków. Przeprowadzone badania wskazały, Ŝe podstawową przyczyną niskiej skuteczności systemów był brak środków na zapewnienie odpowiedniej ilości personelu Centrów Nadzoru, brak szkoleń i niska jakość zarządzania zespołami operatorów. Wyniki brytyjskich badań dot. systemów CCTV potwierdziły wnioski z analizy programów zaawansowanych technologii, m.in. lotnictwa i lotów kosmicznych - czynnik ludzki odgrywa kluczową rolę w wykorzystaniu technologii. 10.1.2. Ludzie najlepszymi obserwatorami zachowań innych ludzi. Operatorzy systemów monitoringu wizyjnego decydują o skuteczności systemów CCTV, poniewaŜ zdarzenia powodują ludzie, m.in. sprawcy kradzieŜy, agresywnie zachowujące się osoby pod wpływem alkoholu, starsza pani, która utraciła przytomność, zagubione i zdezorientowane dziecko. KaŜdemu zdarzeniu towarzyszą zachowania i emocje sprawców, świadków i ofiar. Operatorzy wykorzystują znajomość ludzkich zachowań i mowy ciała. Wykrywają sprawców na podstawie gestów, postawy, mimiki twarzy, sposobu chodzenia. JeŜeli sprawca próbuje zamaskować swoje intencje, uwaŜny obserwator, wykryje zdarzenie na podstawie automatycznych reakcji, jak drapanie się, dotkanie okolic ust, pocenie się, które są wynikiem powstrzymania się od planowanego działania. Ludzie zachowują się wg schematów i w środowisku miejskim, na tle tłumu przechodniów skuteczny operator wyłowi sygnały świadczące o niestandardowym zachowaniu, które moŜe oznaczać przygotowania do zdarzenia. Znajomość ludzkich zachowań w odniesieniu do kontekstu, pozwoli mu ocenić, czy ma do czynienia z niebezpieczną sytuacją, czy z niezagraŜającym innym od normalnego - 38 - zachowaniem. Technologię CCTV naleŜy wiec traktować przede wszystkim jako narzędzie wykorzystywane przez człowieka do obserwacji zachowań innych ludzi. Skuteczność wykorzystania sprzętu zaleŜy od jakości pracy personelu. 10.1.3. Podstawowe wymagania - podstawową zaletą technologii CCTV jest zwielokrotnia moŜliwości obserwacji; jednocześnie tworzy wysokie wymagania wobec personelu. śeby obserwacja był efektywna, od operatorów wymagane są predyspozycje psychofizyczne, dobra znajomość sprzętu, lokalizacji i procedur działania. Środowisko i stanowiska pracy muszą zostać zaprojektowane zgodnie z zasadami ergonomii. Centrum Nadzoru musi zostać wyposaŜone w systemy łączności i system zbierania informacji. Praca personelu wymaga ciągłego monitoringu i skutecznego zarządzania ze strony managera. 10.1.4 Człowiek czy sztuczna inteligencja? Od momentu kiedy dostrzeŜono rolę czynnika ludzkiego technologia CCTV znacznie się rozwinęła. Obok coraz większych moŜliwości kamer, na rynku są dostępne tzw. inteligentne aplikacje, które mają wyręczyć lub zastąpić operatorów. Inwestorzy szukają alternatywnych rozwiązań poniewaŜ koszty związane z utrzymaniem personelu CCTV są wysokie. Inwestorom często brakuje wiedzy na temat zarządzania personelem, co powoduje słabe wyniki personelu. Niewątpliwie stworzenie skutecznego zespołu Centrum Nadzoru stanowi duŜe wyzwanie, poniewaŜ ludzie są najmniej przewidywalnym elementem systemu. Systemy bezobsługowe (reaktywne), które opierają się na sprawdzeniu zarejestrowanego materiału post fatum, charakteryzują się niską skutecznością, poniewaŜ rzadko dostarczają nagrania pokazujące sprawców i moment zdarzenia. „Inteligentne” rozwiązania mają ograniczone moŜliwości zastosowań w środowisku miejskim z powodu duŜej ilości osób i pojazdów. Mogą pełnił funkcje pomocnicze w wykrywaniu zdarzeń, natomiast nie zastąpią operatorów, poniewaŜ wymagają interpretacji zachowania i uwzględnienia informacji z szerszego kontekstu. Tym samym obecnie, jak i w przyszłości o skuteczności miejskiego systemu CCTV będzie decydował profesjonalizm personelu Centrum Nadzoru. - 39 - 10.2. Cele zarządzania personelem 10.2.1. Stworzenie profesjonalnego zespołu Centrum Nadzoru. 10.2.1.1. Rola managera w tworzeniu i zarządzaniu personelem. Kluczowe znacznie dla zbudowania profesjonalnego zespołu systemu CCTV ma manager. Działanie kaŜdego elementu zaleŜy od jakości pracy personelu - sterowanie kamerą w sposób pozwalający zarejestrować materiał dowodowy, naprawa uszkodzonego sprzętu, zgodne z procedurą przekazywanie informacji, analiza gromadzonych danych, itd. Rolą managera jest zarządzanie personelem i wszystkimi elementami systemu monitoringu wizyjnego. 10.2.1.2. Zadania managera w Centrum Nadzoru: planowanie zadań, nadzorowanie realizacji celów i ocena jakości pracy operatorów, nadzorowanie realizacji procedur i przestrzegania zasad panujących w CN, motywowanie operatorów, zwiększanie kompetencji personelu poprzez szkolenia, rozwiązywanie problemów zawodowych, pojawiających się wewnątrz zespołu, w relacjach między personelem CN, a osobami współpracującymi oraz w wyniku stresu zawodowego, pomoc w problemach osobistych. 10.2.1.3. Zalecane jest zatrudnienie na stanowisko managera osoby, którą charakteryzują następujące kompetencje. umiejętności interpersonalne, budowanie i motywowanie zespołu, zdolności przywódcze, umiejętności mediacyjne i negocjacyjne, zdolności organizacyjne, wysokie zaangaŜowanie w pracę, znajomość działania systemów monitoringu wizyjnego, wiedza techniczna. 10.2.1.4. Podstawy działania managera systemu CCTV. - 40 - Badania przeprowadzone przez Police Scientific Development Branch1 oraz wyniki audytów Akademii Monitoringu Wizyjnego w dwóch duŜych polskich miastach pokazują, Ŝe powszechnym problemem Centów Nadzoru jest brak osoby, która dysponuje uprawnieniami i odpowiednią ilością czasu do zarządzania personelem systemu CCTV. Częstą, niewłaściwą praktyką jest obarczanie tymi obowiązkami osób, które wykonują inne zadania, co powoduje podstawowy problem: brak stałego nadzoru nad pracą operatorów i w konsekwencji niską skuteczność systemu. Tzw. „manager” jest zmuszony dzielić swój czas na podstawowe obowiązki i te związane z personelem Centrum Nadzoru. Krytyczne dla operatorów problemy, przykładowo egzekwowanie terminowej realizacji naprawy serwisowej, traktowane są drugorzędnie. Warunkiem skutecznej pracy kierownictwa jest całkowite zaangaŜowanie na rzecz systemu monitoringu wizyjnego. Zaleca się, aby manager był zatrudniony na pełny etat, co zapewni mu odpowiednią ilość czasu by być fizycznie obecnym w Centrum Nadzoru, co jak pokazują badania i praktyka ma kluczowy wpływ na motywację i efektywność działania personelu. NaleŜy zapewnić kierownictwu pełny zakres kompetencji i odpowiedzialności, pozwalający na efektywne zarządzanie pracownikami Centrum Nadzoru. Przyjęty przez StraŜ Miejską Miasta Krakowa model organizacyjny jest optymalny poniewaŜ manager i personel Centrum Nadzoru będą zatrudnieni przez StraŜ Miejską. Przyszłe działania inwestycyjne i rozwój systemu równieŜ będą realizowane przez pracowników StraŜy. Tym samym kompetencje do wydawania poleceń i ich egzekwowania będą wynikały ze stosunków słuŜbowych w obrębie StraŜy Miejskiej. 10.2.1.5. Budowanie zespołu Sukces Centrum Nadzoru zaleŜy od współpracy ludzi, dlatego podstawowym zadaniem kierownictwa jest zbudowanie zespołu profesjonalistów. Chodzi o stworzenie grupy, która będzie kierowała się silnym poczuciem słuŜby na rzecz mieszkańców Krakowa, dąŜeniem do uzyskiwania doskonałych wyników, ścisłym przestrzeganiem prawa i przyjętych zasad etycznych. Zespołu profesjonalistów charakteryzującego się dobrym przepływem informacji, otwartością w zgłaszaniu problemów i dobrymi relacjami interpersonalnymi. WaŜne jest, aby manager i kierownicy zbudowali wśród członków zespołu motywację do współpracy na rzecz wspólnego celu i świadomość, Ŝe działanie kaŜdego z nich jest powiązane - przykładowo, 1 Funkcjonowanie Centrum Nadzoru s. - 41 - Ŝeby technicy wiedzieli, Ŝe im szybciej usuną awarię systemu gromadzenia informacji, tym szybciej operatorzy i kierownictwo będą dysponowali informacjami potrzebnymi do skutecznego funkcjonowania Centrum Nadzoru. Budowanie zespołu opiera się na wprowadzeniu narzędzi i standardów komunikowania się, tworzeniu relacji i koncentrowaniu działania członków zespołu wokół zbioru wartości, które są podstawą działania systemu CCTV. Do takich narzędzi naleŜą: organizowanie regularnych odpraw o stałych godzinach, na których przekazywane są zadania, przekazywane są informacje pomocne w pracy, omawiane są bieŜące problemy, przekazanie członkom zespołu standardów pracy i kryteriów oceny, określenie i wymaganie standardów zachowania, m.in. punktualność, przestrzeganie czasu przerw, schludny wygląd, nieuŜywanie wulgaryzmów itd., które odzwierciedlają wartości obowiązujące w CN, dostępność managera i kierowników dla personelu - jak pokazują badania dla pracowników Centrum Nadzoru bardzo waŜne jest, aby personel zarządzający angaŜował się w rozwiązywanie problemów i by członkowie zespołu czuli, Ŝe mogą zwrócić się do przełoŜonych z problemami; waŜne jest, aby manager i kierownicy byli obecni w Centrum Nadzoru, sformułowanie misji CN, która będzie odzwierciedlać wartości, którymi kieruje się personel Centrum Nadzoru; zaprojektowanie na tej podstawie logo, coaching – manager lub kierownik w trakcie pracy, na stanowisku obserwuje pracę członka zespołu i na bieŜąco szkoli pracownika, szkolenia i ćwiczenia, w których uczestniczy cały personel Centrum Nadzoru, wyjazdy i imprezy integracyjne, wspólne świętowanie waŜnych dla zespołu uroczystości, podsumowania roku, itp, motywowanie i nagradzanie. 10.2.1.6 Zaleca się by manager został zatrudniony przed zatrudnieniem członków personelu systemu monitoringu wizyjnego i przygotował proces budowania zespołu. 10.2.1.7 Zaleca się przeprowadzenie selekcji na wszystkie stanowiska w Centrum Nadzoru. Selekcja powinna odbywać się na podstawie opisów stanowisk zawierających zakres obowiązków i wymagane kompetencje. - 42 - 10.2.2. Stworzenie zespołu operatorów o predyspozycjach wymaganych do prowadzenia nadzoru. Rola operatorów w systemie została opisana w pkt. 10.1. Pro-aktywny model systemu monitoringu wizyjnego opiera się na załoŜeniu tworzenia przewagi czasowej nad sprawcami zdarzeń, dlatego do obsady stanowisk operatorskich poszukiwani są obserwatorzy o najwyŜszych umiejętnościach. Nie kaŜdy obserwator moŜe pracować w Centrum Nadzoru. Okazuje się, Ŝe obserwatorzy, którzy uzyskują wysokie wyniki w pracy operacyjnej w terenie, nie osiągają dobrych rezultatów w Centrum Nadzoru. Tym samym, zatrudnianie jako operatorów policjantów lub straŜników miejskich, bez sprawdzenia ich kompetencji nie jest wskazane. Telewizja przemysłowa tworzy wysokie wymagania wobec operatorów. Obserwują jednocześnie wiele monitorów. Przez większość czasu pracy są zmuszeni pozostać w jednej pozycji, która pozwala śledzić obraz na monitorach. DuŜa ilość napływających informacji wymaga zachowania wysokiego poziomu koncentracji, jednocześnie zmusza do radzenia sobie z monotonią. Operator przez całą zmianę musi zachować tę samą zdolność do błyskawicznego i prawidłowego reagowania na obserwowaną sytuację. Mózg operatora przekształca obrazy dwuwymiarowe na trójwymiarowe i w ciągu 8 godzin pracy analizuje ogromną ilość obrazów. Prowadzenia nadzoru nie moŜna porównywać do zwykłej obserwacji lub biernego oglądania telewizji. Praca operatora wymaga kompetencji interpersonalnych, poniewaŜ opiera się na działaniu zespołowym. 10.2.2.1. Predyspozycje wymagane od operatora: a. doskonały wzrok, b. percepcja głębi ostrości, c. widzenie perspektywy na ekranie monitora, d. krótki czas reakcji na bodziec wzrokowy, e. detekcja szybkiego ruchu, f. zdolność do podąŜania za obiektem w ruchu, g. koordynacja oko – ręka, h. prawidłowe rozróŜnianie kolorów, i. zdolność do długotrwałej koncentracji, j. odporność na nudę i monotonię, k. wychwytywanie informacji kluczowych, l. podzielność uwagi, m. zdolność do zapamiętywania schematów działania, - 43 - n. wyobraźnia i pamięć przestrzenna, o. wysoka odporność na stres, p. dojrzałość, q. samodzielność w podejmowaniu decyzji, r. umiejętność pracy w grupie. 10.2.2.2. Metoda selekcji operatorów. Metoda selekcji operatorów powinna wszechstronnie badać predyspozycje kandydatów pod kątem wymagań fizycznych, psychicznych i osobowościowych. Zaleca się by podstawowym kryterium wyboru były predyspozycje psychofizyczne do prowadzenia nadzoru. 10.2.3. WdroŜenie personelu WdroŜenie do pracy jest jednym z kluczowych elementów skuteczności personelu Centrum Nadzoru poniewaŜ określa cele i ramy pracy - pracownicy dowiadują się na czym polegają ich obowiązki, jaki jest poziom oczekiwań przełoŜonego, poznają obsługę sprzętu i informacje niezbędne do pracy. Z badań psychologicznych i doświadczeń Centrów Nadzoru wynika, Ŝe wdroŜenie pracownika zespołu CCTV do pracy jest skuteczne, pod warunkiem, Ŝe: a) ma moŜliwość praktycznego zapoznania się z czynnościami, które będzie wykonywał w ramach pracy, b) w czasie okresu wdroŜenia powtarza czynności, w celu utrwalenia. c) widzi związek między róŜnymi umiejętnościami – np. w przypadku operatorów dobra znajomość obsługi kamer w połączeniu z dobrą znajomością terenu pozwala błyskawicznie reagować na zmieniającą się sytuację – np. podąŜać za uciekającym sprawcą zdarzenia. Zalecane jest: 10.2.3.1 Opracowanie zbioru procedur, które musi opanować kaŜdy pracownik Centrum Nadzoru w czasie wdroŜenia. 10.2.3.2 Opracowanie zbioru podstawowych szkoleń dla wszystkich pracowników: - z obsługi sprzętu, pozwalających zapoznać się z wszystkimi funkcjami sprzętu wykorzystywanymi w systemie, - procedur, - 44 - - bezpieczeństwa i higieny pracy, - bezpieczeństwa informacji i toŜsamości. 10.2.3.3 Opracowanie zbioru podstawowych szkoleń dla stanowisk Centrum Nadzoru operatorów i dysponentów 10.2.4. Włączenie personelu zewnętrznego do zespołu Centrum Nadzoru. NaleŜy stworzyć podstawy do zarządzania personelem zewnętrznym – serwisanci, technicy, w postaci zapisów w umowach i procedurach. Zadaniem kierownictwa jest przetransponowanie postanowień umów na procedury, które będą w praktyczny sposób określać zasady poruszania się i pracy personelu zewnętrznego w Centrum Nadzoru, wymagania i zakres uprawnień. 10.2.5. Uzyskanie wysokiego poziomu motywacji w zespole. W systemach monitoringu, podobnie jak w kaŜdej firmie, instytucji i przedsięwzięciu, sukces jest uzaleŜniony od motywacji osób zaangaŜowanych. Personel CCTV moŜe być motywowany do pracy przez czynniki finansowe i pozafinansowe. 10.2.4.1. Pozafinansowe czynniki motywacyjne: 1) Komfortowe warunki pracy – czystość i ładny wystrój pomieszczeń, automat do kawy, pokój relaksacyjny itp. 2) Organizowanie spotkań zespołu CN, Ŝeby pracownicy mogli dzielić się sukcesami, otrzymać oficjalną pochwałę od przełoŜonego na forum. 3) Prezentowanie sukcesów Centrum Nadzoru w lokalnych mediach, tak Ŝeby współpracownicy i najbliŜsi mogli podziwiać sukcesy personelu. 4) Informowanie operatorów o wykorzystaniu zarejestrowanych materiałów wideo w sądzie, co jest sukcesem operatora i zespołu CN. 5) Szkolenia mogą być wykorzystane jako nagroda, poniewaŜ wiąŜą się z podnoszeniem kwalifikacji, certyfikatami, wyjazdem, dniem wolnym w pracy. - 45 - 6) Organizowanie spotkań podsumowujących sukcesy całego roku w restauracji, pubie. 7) Karnety, bilety na imprezy sportowe, kulturalne itp. Czynniki finansowe Czynniki finansowe odgrywają najistotniejszą rolę w motywowaniu zespołu. System nagród stosowany aktualnie w StraŜy Miejskiej moŜe zostać wykorzystany jako system nagród dla personelu Centrum Nadzoru. Operatorzy powinni zostać poinformowani oficjalnie o wprowadzeniu systemu motywacyjnego i zasadach przyznawania nagród. 10.2.6. Zwiększanie kompetencji personelu. Skuteczność systemu monitoringu wizyjnego opiera się na informacji – wiedzy i praktycznych umiejętnościach personelu. Wiedza pozwala na pełne wykorzystanie moŜliwości jakie daje system, na prawidłowe reagowanie na zagroŜenia i rozwiązywanie problemów oraz na elastyczne reagowanie na nowe zagroŜenia. Systemy oparte na wiedzy wymagają ciągłej aktualizacji wiedzy w celu utrzymania standardów działania i zwiększania efektywności. Zaleca się stworzenie systemu szkoleń, które w systematyczny sposób będą ugruntowywać wiedzę personelu oraz zwiększać jego kompetencje. Korzyści wynikające z wdroŜenia systemu szkoleń: utrzymanie stałego, wysokiego poziomu umiejętności, bardzo dobra znajomość procedur, skuteczne współdziałanie w zespole, zwiększanie motywacji, profesjonalizm i niska rotacja personelu, moŜliwość sprawdzenia skuteczności systemu – szkolenia które wykorzystują cały personel. - 46 - 10.3. Określenie zasad zarządzania personelem. Zasady zarządzania personelem są toŜsame z zasadami wymienionymi w pkt. 7. - 47 - 11. Określenie celów i zasad funkcjonowania Centrum Nadzoru Centrum Nadzoru jest funkcjonalnym sercem systemu monitoringu wizyjnego, poniewaŜ w tym miejscu wykrywane są zdarzenia z terenu całego miasta, integrowane są wszystkie istotne informacje dla wypracowania właściwej reakcji, zarządza się interwencją. Centrum nadzoru jest równieŜ technicznym sercem systemu, poniewaŜ w tym miejscu znajdują się urządzenia pozwalające na sterowanie wszystkimi elementami systemu i rejestrację zdarzeń. Cele i zasady funkcjonowania Centrum Nadzoru dąŜą do zapewnienia technicznych i funkcjonalnych moŜliwości systemu. 11.1. Stworzenie optymalnych warunków do wykrywania zdarzeń i prowadzenia nadzoru. 11.1.1. Podporządkowanie Centrum Nadzoru pracy operatorów. Zaleca się projekt architektoniczny, układ stanowisk i wyposaŜenie techniczne były podporządkowane pracy operatorów, poniewaŜ: - operatorzy są najwaŜniejszym elementem systemu monitoringu wizyjnego, poniewaŜ wykrywają zdarzenia i zapoczątkowują reakcję systemu, - selekcja, wyszkolenie i utrzymanie operatorów wymaga duŜych nakładów finansowych i organizacyjnych; w przypadku braku zapewnienie odpowiedniego środowiska i warunków pracy, nakłady finansowe i wysiłki organizacyjne nie przełoŜą się na wyniki systemu, 11.1.2. Zgodność z zasadami ergonomii. 11.1.2.1. Zaleca się by projekt Centrum Nadzoru oraz wszystkie stanowiska pracy zostały wykonane zgodnie z zasadami ergonomii, co zapewni wymagane warunki pracy i komfort pracy. - 48 - 11.1.2.2. Zaleca się połoŜenie szczególnego nacisku na projektowanie stanowisk operatorów zgodnie z zasadami ergonomii, poniewaŜ technologia CCTV tworzy wysokie wymagania dla operatorów. Predyspozycje osobowe wymagają wzmocnienia przez stanowisko i środowisko pracy. 11.1.3. Stworzenie optymalnego środowiska pracy. 11.1.3.1. Zaleca się zapewnienie w Centrum Nadzoru pomieszczeń, które pozwolą w pełni realizować wszystkie zadania operatorów. - pomieszczenia operacyjne – realizacja podstawowych funkcji systemu: wykrywanie, rejestrowanie i zarządzanie zdarzeniami; są to: sala operatorów z wydzielonymi stanowiskami nadzoru, osobne pomieszczenie ze stanowiskami zarządzania zdarzeniami, stanowisko analizy materiału archiwalnego, stanowisko technicznej administracji systemu, stanowisko managera systemu. - pomieszczenia techniczne, których najwaŜniejszym zadaniem jest zapewnienie optymalnego środowiska pracy urządzeń systemu CCTV. NaleŜy unikać umieszczania urządzeń technicznych w pomieszczeniach operacyjnych, gdyŜ temperatura, szum i hałasy towarzyszące ich pracy oraz serwisowaniu przeszkadzają operatorom. - pomieszczenia socjalne – zapewnia zaplecze socjalne dla pracowników - umoŜliwia odpoczynek, zjedzenie posiłku, swobodne rozmowy; relaks jest szczególnie istotny dla operatorów, których praca wymaga regularnych przerw. NaleŜy zadbać o odpowiednią liczbę szatni i sanitariatów. 11.1.3.2. Zaleca się by wszystkie pomieszczenia miały odpowiednią powierzchnię, dobraną do realizowanych zadań. 11.1.3.3. Zaleca się by stanowiska operatorskie były rozmieszczone w takiej odległości, która zapewnia optymalne warunki do prowadzenia obserwacji. 11.1.3.4. Zaleca się stworzenie optymalnych warunków dla pracy operatorów: - 49 - - wyeliminowanie niepoŜądanych hałasów i stworzenie warunków sprzyjających koncentracji w sali ze stanowiskami operatorów; naleŜy zapewnić ciche działanie sprzętu komunikacyjnego operatorów; naleŜy rozdzielić stanowiska operatorskie od stanowisk zarządzania zdarzeniami, gdzie generowana jest duŜa ilość dźwięków – telefony, radiotelefony, praca urządzeń, - ograniczenie bodźców dźwiękowych dochodzących z zewnątrz, które mogą rozpraszać uwagę operatorów, - rozproszone światło, które nie powoduje refleksów światła na powierzchni monitorów oraz mebli, co utrudnia obserwację, - wyposaŜenie pomieszczenia w meble i powierzchnie matowe, które nie tworzą refleksów światła, - zapewnienie dopływu świeŜego powietrza przez odpowiedni system wentylacyjny, co jest waŜne w środowisku wysyconym sprzętem elektronicznym, - zapewnienie moŜliwości wpływania na warunki pracy przez personel poprzez regulację natęŜenia światła, temperatury, wybór tła dźwiękowego (muzyka, radio, tzw. „biały szum”). 11.1.4 Kontrola dostępu do pomieszczeń. 11.1.4.1. Zaleca się podział Centrum Nadzoru na strefy i kontrolę dostępu do poszczególnych stref dla osób uprawnionych, co podyktowane jest bezpieczeństwem danych, osób zatrudnionych i zapewnieniem optymalnych warunków do pracy w pomieszczeniach operacyjnych. 11.1.4.2. Zaleca się opracowanie procedury oprowadzania gości po Centrum Nadzoru. - 50 - 11.1.5. Stworzenie optymalnego stanowiska pracy. Projektując stanowisko pracy operatora naleŜy umieścić w centrum człowieka – jego moŜliwości i ograniczenia. Operatorowi naleŜy zapewnić maksymalną wygodę i łatwość w sterowaniu kamerami, konfigurowaniu obrazu, nawiązywaniu łączności, rejestracji zdarzeń. Zgodnie z zasadami ergonomii, naleŜy odpowiednio rozmieścić monitory, konsole, środki łączności i zapewnić wygodny fotel. 11.1.5.1. Monitory. - zaleca się stosowanie monitorów najwyŜszej jakości z szerokimi moŜliwościami regulacji jego parametrów (jaskrawość, kontrast) umoŜliwiający dostosowanie do indywidualnych potrzeb operatorów. - zaleca się właściwe rozmieszenie monitorów, zapewnienie optymalnej odległości monitorów od oczu operatora (która jest funkcją wielkości przekątnej ekranu) oraz minimalizacji ruchów głowy operatora podczas prowadzenia nadzoru skrajnych monitorów. Rys. 3. Schemat stanowiska pracy operatora - w celu doboru ilości kamer przez 1 operatora naleŜy przeprowadzić analizę obszaru, celów, wymaganych reakcji operatora na zdarzenie, - 51 - - nie naleŜy przekraczać liczby 16 kamer nadzorowanych przez 1 operatora na maksymalnie 8-10 monitorach; badania Tickner’a i Poulton’a, którzy porównywali efektywność pracy przy zwiększającej się liczbie monitorów, wskazują Ŝe przy 4, 9 i 16 monitorach pokazujących bardzo ruchliwe obszary miejskie, skuteczność działań operatorów przy wykrywaniu postaci wyniosła odpowiednio 93%, 84% i 64%. - nie naleŜy przekraczać liczby 4 kamer, prezentowanych na jednym monitorze ogólnym (w układzie quad) - większa ilość kamer wyświetlanych na 1 monitorze uniemoŜliwia prowadzenia obserwacji, poniewaŜ operator nie jest w stanie na małych polach zobaczyć informacji, które sygnalizują zdarzenia. - zaleca się by operator dysponował co najmniej jednym monitorem szczegółowym (tzw. SPOT lub ALARM monitor), na którym będzie mógł być wyświetlany na pełnym ekranie obraz z dowolnie wybranej przez niego kamery. 11.1.5.2. Blat - zaleca się stosowanie blatów o wielkości, która zapewnia swobodne oparcie rąk, monitor szczegółowy, klawiaturę, dziennik zdarzeń, Kodeks Działania operatorów, inne niezbędne notatki, - zaleca się by przestrzeń była tak zorganizowana, by do wszystkich elementów sterujących i końcówek komunikacyjnych operator miał wygodny i szybki dostęp bez zbędnych ruchów, - zaleca się stosowanie matowych blatów, które nie powodują refleksów utrudniających pracę operatorowi. 11.1.5.3. Fotel operatorski - zaleca się stosowanie foteli zapewniających komfort przez wiele godzin pracy, - naleŜy stosować fotele z wysokim nagłówkiem, które pozwalają operatorowi wygodnie oprzeć głowę i zapewniają punkty oparcia kaŜdego odcinka kręgosłupa; skazane są podłokietniki, co w połączeniu z właściwie dobranym blatem pozwala na pełne oparcie rąk, - 52 - - naleŜy stosować fotele z moŜliwością regulacji wysokości i nachylenia, tak aby zmieniający się operatorzy mogli dostosować je do wzrostu i wybrać najlepszą dla siebie pozycję, 11.2. Stworzenie warunków technicznych i organizacyjnych realizowania pozostałych funkcji Centrum Nadzoru do 11.2.1. Przeglądanie, zgrywanie i przekazywanie materiału dowodnego. - zaleca się zapewnienie pomieszczenia i stworzenie warunków technicznych pozwalających na przeglądanie, zgrywanie i przygotowanie do przekazania materiału dowodowego, - nie naleŜy łączyć stanowiska operatorskiego ze stanowiskiem przeglądania danych, poniewaŜ powoduje to pojawienie się na sali operatorów osób, które mogą generować hałasy i rozpraszać uwagę operatorów, utrudniając prowadzenie nadzoru, - naleŜy wydzielić pomieszczenie do przeglądania materiału dowodowego z uwagi na bezpieczeństwo danych, kontrolę dostępu do nagrań i wymagania proceduralne związane z przekazaniem materiału dowodowego, - naleŜy wyposaŜyć stanowisko w meble, pozwalające na równoległą pracę administratora danych i innych uprawnionych osób, - naleŜy zapewnić materiały pozwalające na przygotowanie materiału dowodowego zgodnie z wymaganiami proceduralnymi. 11.2.2. Analiza i prezentacja danych. - zaleca się zapewnienie pomieszczenia i wyposaŜenia go w sprzęt pozwalający na analizę danych statystycznych ze źródeł zewnętrznych i z SGI. - zaleca się stworzenie warunków i zapewnienie sprzętu do prezentacji danych dla większej ilości osób, - 53 - 11.2.3. Podnoszenie kompetencji. - zaleca się zapewnienie pomieszczenia i wyposaŜenia go w sprzęt multimedialny, pozwalający na prowadzenie szkoleń dla personelu Centrum Nadzoru i personelu zewnętrznego. - 54 - 12. Określenie zasad wdraŜania strategii 12.1 Strategia powinna zostać poddana procesowi uzgodnień z podmiotami współpracującymi w tym z Policją. 12.2 Strategia powinna zostać przyjęta do realizacji przez kierownictwo podmiotu zarządzającego. 12.3 Efektywne wdraŜanie strategii powinno być związane z określeniem poszczególnych zadań, które są podstawą osiągnięcia wyznaczonych celów. 12.4 WdroŜenie strategii powinno odbywać się na podstawie przyjętego harmonogramu działań. 12.5 NaleŜy regularnie rewidować strategię, aby zapewniać jej aktualność i dostosowanie do zmieniających się warunków. 12.6 NaleŜy zdefiniować mierniki realizacji strategii w postaci procentowego stopnia realizacji zadań określonych w harmonogramie. 12.7 NaleŜy regularnie opracowywać sprawozdania z realizacji strategii. 12.8 NaleŜy dokonać dostosowania struktury organizacyjnej do potrzeb planowania działań zmierzających do realizacji strategii. 12.9 NaleŜy zdefiniować odpowiedzialność za wdroŜenie poszczególnych działań. 12.10 NaleŜy dąŜyć do wytworzenia i utrzymania atmosfery sprzyjającej wdraŜaniu strategii przez szerokie informowanie o wyznaczonych celach oraz stała współpraca z zewnętrznymi podmiotami zainteresowanymi. 12.11 NaleŜy zapewnić pełną zgodność prowadzonych działań z celami strategicznymi. - 55 -
