Opr. Mateusz Flak

Krótkie kalendarium stosunków polsko-japońskich w XX wieku
Opr. Mateusz Flak
luty–marzec 1892
– major Fukushima Yasumasa, wysłannik japońskiego Sztabu Generalnego, odwiedza
Polskę podczas samotnej podróży konnej z Berlina do Władywostoku;
luty 1901
– w „Zachęcie” pierwsza wystawa sztuki japońskiej ze zbiorów Feliksa Jasieńskiego
Mangghi
marzec 1902
– we Lwowie, Krakowie, Łodzi i Warszawie występy zespołu teatralnego Kawakamiego
Otojirô i Sady Yacco
Bronisław Piłsudski
1902, 1903
– do Japonii docierają dwaj zesłańcy na Syberię: etnolog Bronisław Piłsudski (bada język
i kulturę Ajnów) oraz etnograf i pisarz Wacław Sieroszewski
maj–lipiec 1904
– nieoficjalne rozmowy w Tokio z japońskim rządem prowadzą – niezależnie od siebie –
Roman Dmowski i Józef Piłsudski
marzec 1919
– rząd Japonii uznaje niepodległe państwo polskie, nawiązanie oficjalnych stosunków
lipiec 1919
– powstaje lektorat języka japońskiego na Uniwersytecie Warszawskim (Bogdan Richter);
w marcu 1926 – lektorat japoński w Instytucie Wschodnim
1920
– kolekcja Jasieńskiego przekazana do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie
czerwiec 1920 – japoński Czerwony Krzyż pomaga w repatriacji do Polski ok. 800
polskich sierot z Syberii
1922
– powstaje Towarzystwo Polsko-Japońskie, dwa lata później Japońsko-Polskie
1930
– o. Maksymilian Kolbe z o. Zenonem Żebrowskim zakładają w Nagasaki misję i
wydawnictwo („Rycerz Niepokalanej”)
lata 30.
– rozwój współpracy wojskowej (kryptologia i wywiad)
1937
– japońskie pianistki debiutują na Konkursie Chopinowskim
październik 1937
– poselstwa obu krajów podniesione do rangi ambasad; pierwsi ambasadorzy to Tadeusz
Romer i Sakô Shűichi
Sugihara Chiune
listopad 1939
– Sugihara Chiune, wicekonsul japoński w Kownie nawiązuje współpracę z oficerem
wywiadu Leszkiem Daszkiewiczem. Od lipca 1940 wystawia wizy tranzytowe do Japonii
(głównie polskim Żydom), ratując ok. 6 tys. osób
styczeń 1941
– początek współpracy gen. Onodery Makoto, attaché wojskowego Japonii w
Sztokholmie, z mjr. Michałem Rybikowskim
grudzień 1941
– wojna na Pacyfiku – Polska wypowiada wojnę Japonii
1950
– japońska delegacja bierze udział w warszawskim Kongresie Pokoju
1955
– z inicjatywy Wiesława Kotańskiego powstaje Zakład Japonistyki przy Katedrze Sinologii
na UW
luty 1957
– w Nowym Jorku podpisano „Układ o przywróceniu normalnych stosunków między
Polską Rzeczpospolitą Ludową a Japonią”
1958
– pierwszy pokaz polskich filmów w Japonii („Kanał” Andrzeja Wajdy)
lipiec 1967
– pierwsza oficjalna wizyta ministra spraw zagranicznych Japonii, 1968 – początek
działalności filii japońskich firm handlowych, lata 70. – pierwsze japońskie inwestycje w
Polsce, 1975 – otwarcie polskiego oddziału Japońskiej Organizacji Handlu Zagranicznego
JETRO
1975
– występy w Polsce zespołów teatralnych Ôty Shôgo i Suzuki Tadashiego; w Japonii
popularny jest teatr Jerzego Grotowskiego, później także teatr Kantora
1977
– utworzenie Towarzystwa Polsko-Japońskiego
maj 1981
– wizyta delegacji NSZZ „Solidarność” z Lechem Wałęsą w Japonii
luty 1982
– w związku ze stanem wojennym Japonia wprowadza restrykcje gospodarcze wobec
Polski
październik 1986
– pierwsze Dni Kultury Japońskiej; powstaje japonistyka na Uniwersytecie Jagiellońskim i
Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
1987
– Andrzej Wajda laureatem Nagrody Kyoto, którą przeznacza na stworzenie centrum
sztuki japońskiej
1989
– odziedziczony po PRL-u dług wobec Japonii wynosi 1,3 miliarda dolarów. Japonia jako
ostatnia z Klubu Paryskiego zgadza się na jego redukcję, jednak zamraża kredyty i
inwestycje
1991
– nieoficjalna wizyta w Japonii premiera Jana K. Bieleckiego; powstaje sekcja polonistyki
na Tokijskim Uniwersytecie Języków Obcych; tokijskie Centrum Sztuki Współczesnej Mito
wystawia prace Magdaleny Abakanowicz
wrzesień 1992
– powstaje Fundacja im. Takashimy, wspierająca badania kultury japońskiej w Polsce
październik 1994
– otwarcie Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych w Warszawie
listopad 1994
– otwarcie Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie (proj. Arata
Isozaki); wizyta w Polsce pary książęcej Takamado
grudzień 1994
– wizyta prezydenta Lecha Wałęsy w Japonii
Wmurowanie kamienia węgielnego
pod fabrykę Isuzu Motors Polska
październik 1995
– otwarcie fabryki baterii Phillips-Matsushita Battery Poland w Gnieźnie; styczeń 1997 –
firma Isuzu Motors Co. podejmuje decyzję o budowie w Tychach fabryki silników
luty 1998
– wizyta w Japonii prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego; czerwiec 1999 – premiera
Jerzego Buzka
1999–2000
– z okazji 80. rocznicy nawiązania oficjalnych stosunków oraz Roku Chopinowskiego
Tokio, Osakę, Warszawę i Kraków odwiedza wystawa „Chopin – Polska – Japonia”;
ukazuje się przekład na japoński „Pana Tadeusza”
czerwiec 2002
– Krzysztof Ingarden mianowany konsulem honorowym Japonii w Krakowie
9–13 lipca 2002
– wizyta w Polsce Ich Cesarskich Mości cesarza Akihito i cesarzowej Michiko
oprac. Mateusz Flak (korzystałem z katalogu wystawy „Chopin-Polska-Japonia” z 1999 r. pod redakcją H. Lipszyca, E.
Pałasz-Rutkowskiej, T. Okazaki i Ł. Kossowskiego oraz 12. numeru „JAPONIKI”); pierwodruk „Tygodnik Powszechny”.