Koniec świata plantatorów tytoniu?

Koniec świata plantatorów tytoniu?
Ewa Łosińska 21-06-2011
Jeśli UE wprowadzi dyrektywę, tylko w Małopolsce pracę mogą stracić tysiące
osób – alarmują rolnicy
źródło: EAST NEWS
Na plantacjach tytoniu (na zdjęciu we wsi Zbereże na Lubelszczyźnie) pracuje w Polsce ok. 60 tys. osób
źródło: PAP
W wielu regionach, np. Małopolsce, z tej uprawy od pokoleń żyją całe rodziny. Na zdjęciu sprzedaż liści tytoniu na targu w 1948
r.
W okolicach Proszowic, w małopolskim zagłębiu tytoniowym, z jego uprawy od pokoleń żyją całe
rodziny.
– Mamy tu około tysiąca takich gospodarstw, a pracuje w nich ok. 4 tys. osób, bo to pracochłonna
uprawa – mówi Przemysław Noworyta, dyrektor Polskiego Związku Plantatorów Tytoniu. – Jeśli w
2012 r. wejdzie w życie proponowana przez Komisję Europejską dyrektywa, dotknie 40 proc. z ok. 60
tys. plantatorów tytoniu i robotników sezonowych w naszym kraju, a także nawet pół miliona
detalistów, którzy sprzedają wyroby tytoniowe. A budżet państwa ma z tego tytułu 20 mld zł rocznych
wpływów.
Bez cukru – plajta
Nowe przepisy przewidują zakaz stosowania dodatków podczas produkcji wyrobów tytoniowych.
A w Małopolsce, gdzie uprawia się odmianę Burley, do tytoniu trzeba dodawać cukier. Powód? –
Liście podczas suszenia ten cukier tracą i bez jego uzupełnienia nie nadają się do produkcji
papierosów – tłumaczą plantatorzy.
– Burley wymaga dodatków. A uprawianie innej odmiany, Virginii, na naszych żyznych glebach jest
niemożliwe – mówi Edyta Pabian z podkrakowskiego Bobina, której rodzina uprawia tytoń na 4 ha. –
W normalnym roku powinniśmy z tego zebrać ok. 15 ton. To pewne pieniądze, stałe umowy z Philipem
Morrisem, a przy wahaniach cen innych produktów rolnych czasem ostatnia deska ratunku dla wielu
gospodarstw. U nas wszyscy z dziada pradziada żyją z tytoniu. Kredyty trzeba przecież z czegoś
spłacać.
Plantatorzy żalą się, że już i tak stracili dotacje unijne do upraw tytoniu, bo Wspólnota coraz
intensywniej walczy z nałogiem palenia. – Zagrożenie utraty zajęcia przez naszych plantatorów jest
realne. Wprawdzie dyrektywa zakazująca m.in. stosowania dodatków będzie gotowa dopiero w 2012
r., ale już trzeba myśleć o przekwalifikowaniu gospodarstw – twierdzi Bogusław Sonik, europoseł PO z
Małopolski. – W przypadku małych, rodzinnych gospodarstw spod Proszowic to niełatwe. Można się
jednak na takie przekwalifikowanie starać o pieniądze z Unii.
Czy skorzystają Chiny
Według Sonika polscy politycy powinni się upominać o tytoniowe interesy. – Okolice Proszowic to
„bastion" PSL. Minister rolnictwa ma tu pole do popisu – podpowiada.
Sejmowa Komisja Rolnictwa już w maju wyraziła dezaprobatę dla zmian proponowanych w obecnie
obowiązującej dyrektywie tytoniowej. Jej zdaniem nie doprowadzi ona do spadku liczby palaczy
poprzez wyeliminowanie dodatków do tytoniu czy zakaz ekspozycji papierosów w punktach
sprzedaży.
Przemysław Noworyta uważa, że nowe regulacje będą raczej oznaczać otwarcie europejskiego rynku
dla tytoniu z Chin i krajów Trzeciego Świata oraz poszukiwanie przez palaczy papierosów z przemytu.
– Chcemy jednoznacznego stanowiska premiera, że będzie bronił naszych interesów na forum
europejskim – mówi szef Polskiego Związku Plantatorów Tytoniu.
Jest o co walczyć, bo Polska to drugi po Włoszech producent tytoniu w Europie. W 2010 r. wartość
eksportu polskich wyrobów tytoniowych wyniosła ponad miliard euro.
Uprawą tytoniu zajmuje się u nas ok. 14 tys. gospodarstw. Są zwykle małe – średnia powierzchnia to
ok. 1,2 ha. Uprawa daje zajęcie całym rodzinom.
Małopolscy politycy też domagają się od rządu jasnego stanowiska. Sprawą ma się zająć 30 czerwca
w trakcie posiedzenia komisji budżetu Sejmik Województwa Małopolskiego. Rozważa przyjęcie
rezolucji wzywającej polskie władze do sprzeciwu wobec zmian dyrektywy tytoniowej.