spis treści - Ebookpoint

SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
HISTORIA ENERGII JĄDROWEJ
1. ODKRYCIE STULECIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. TECHNICZNE MOŻLIWOŚCI ROZSZCZEPIENIA JĄDRA
ATOMOWEGO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
3. NAUKA I WOJNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pierwsze ostrzeżenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Projekt U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Projekt Manhattan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Test Trinity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hiroszima i Nagasaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Koniec wojny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
42
52
66
111
131
150
4. ZŁAMANIE MONOPOLU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
„Czerwona bomba” – złamanie monopolu Stanów Zjednoczonych . . . .
Superbomba – bomba termojądrowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wyścig zbrojeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nowe rodzaje broni i środki jej dostarczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Bomba neutronowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
159
159
178
192
211
223
5
Energia_jadrowa.indb 5
2015-11-05 09:33:48
Spis treści
5. NOWE MOCARSTWA ATOMOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wielka Brytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Francja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chiny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indie i Pakistan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inne państwa (prawdopodobnie atomowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lokalizacja i statystyka wybuchów jądrowych w świecie . . . . . . . . . . .
227
227
232
236
237
240
246
6. SKUTKI PRÓBNYCH WYBUCHÓW JĄDROWYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
7. INCYDENTY Z BRONIĄ JĄDROWĄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
8. OGRANICZENIA ZBROJEŃ ATOMOWYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276
9. NADZÓR I ZARZĄDZANIE ZASOBAMI BRONI JĄDROWEJ . . . . . . . . . . 291
10. NIE TYLKO GŁOWICE JĄDROWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Komisja Energii Atomowej USA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
„Atomy dla pokoju” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Program Plowshare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
297
297
305
316
321
11. REAKTORY BADAWCZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Początki i rozwój reaktorów badawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Techniki jądrowe w przemyśle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Techniki jądrowe w medycynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
332
332
345
349
12. REAKTORY MOBILNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
13. JĄDROWE ŹRÓDŁA ENERGII W SATELITACH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
14. REAKTORY NAPĘDOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Okręty podwodne i inne jednostki pływające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Samoloty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rakiety oraz systemy napędowe obiektów kosmicznych . . . . . . . . . . . .
380
381
405
414
15. PIERWSZE ELEKTROWNIE JĄDROWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozwiązania prototypowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Elektrownia Obnińsk (Federacja Rosyjska) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Elektrownia Calder Hall (Wielka Brytania) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Elektrownia Shippingport (Stany Zjednoczone) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
432
432
437
440
442
16. NATURALNY REAKTOR JĄDROWY W OKLO (GABON) . . . . . . . . . . . . . 445
6
Energia_jadrowa.indb 6
2015-11-05 09:33:48
Spis treści
ENERGETYKA JĄDROWA OBECNIE
17. ZNACZENIE ENERGETYKI JĄDROWEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
Energetyka jądrowa na świecie – stan obecny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451
Czy i dlaczego powinno się stosować energetykę jądrową? . . . . . . . . . 467
18. REAKTORY ENERGETYCZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Klasyfikacja reaktorów energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory wodne ciśnieniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory wodne wrzące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory lekkowodne kanałowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory chłodzone gazem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory wysokotemperaturowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory ciężkowodne kanałowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory prędkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory jądrowe z paliwem torowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Reaktory hybrydowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
475
475
479
482
485
488
491
496
501
508
511
19. CYKL PALIWOWY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Właściwości uranu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zasoby uranu na świecie i jego zużycie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wytwarzanie paliwa uranowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Procesy związane z wypalaniem paliwa jądrowego . . . . . . . . . . . . . . .
Składowanie tymczasowe wypalonego paliwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przerób wypalonego paliwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Transport wypalonego paliwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Składowiska ostateczne odpadów promieniotwórczych . . . . . . . . . . . .
516
516
521
526
534
537
539
543
545
20. ELEKTROWNIA JĄDROWA A KONWENCJONALNA . . . . . . . . . . . . . . . . 554
Porównanie parametrów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 554
Co ma wspólnego elektrownia Opole z Oak Ridge (ORNL)? . . . . . . . . . 565
21. RÓŻNICA MIĘDZY ELEKTROWNIĄ JĄDROWĄ
A BOMBĄ ATOMOWĄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 568
22. WPŁYW ELEKTROWNI JĄDROWEJ NA OTOCZENIE . . . . . . . . . . . . . . . .
Zagrożenia podczas normalnej pracy reaktora jądrowego . . . . . . . . . .
Zagrożenia podczas awarii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Likwidacja elektrowni jądrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
572
573
586
590
7
Energia_jadrowa.indb 7
2015-11-05 09:33:48
Spis treści
23. AWARIE W ELEKTROWNIACH JĄDROWYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Historia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Windscale (Wielka Brytania) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Three Mile Island (Stany Zjednoczone) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czarnobyl (Ukraina) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Fukushima-Daiichi (Japonia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Inne katastrofy przemysłowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
594
594
598
599
602
610
615
24. PRZYSZŁOŚĆ ENERGETYKI JĄDROWEJ – SYNTEZA
KONTROLOWANA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 618
25. ENERGETYKA JĄDROWA W OPINII SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . 637
26. STAN ENERGETYKI JĄDROWEJ W WYBRANYCH KRAJACH . . . . . . . . .
Francja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Japonia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wielka Brytania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Niemcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Szwecja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kanada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Federacja Rosyjska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ukraina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stany Zjednoczone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Polska – kalendarium budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu . . . . .
641
641
650
658
666
673
682
688
699
703
710
27. TENDENCJE ROZWOJOWE W ENERGETYCE JĄDROWEJ . . . . . . . . . . . . 719
ZAŁĄCZNIKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Załącznik 1. Jednostki związane z promieniowaniem jonizującym . . . . .
Załącznik 2. Przykładowe aktywności w otoczeniu człowieka . . . . . . . .
Załącznik 3. Dawki promieniowania jonizującego [mSv] . . . . . . . . . . . .
Załącznik 4. Jednostki energii, równoważniki energetyczne . . . . . . . . .
Załącznik 5. Skróty i oznaczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
727
727
729
730
731
732
LITERATURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747
INDEKS NAZWISK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
ŹRÓDŁA POCHODZENIA ILUSTRACJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761
Energia_jadrowa.indb 8
2015-11-05 09:33:48