Co to jest IQR?

NIEZALEŻNA OCENA JAKOŚCI
„INDEPENDENT QUALITY REVIEW”
(JASPERS IQR)
Analiza kosztów i korzyści projektów transportowych
Warszawa, 15 grudnia 2016 r.
Plan
I.
Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR)
w procesie zatwierdzania dużych projektów
II.
Zakres oceny dużych projektów przez
JASPERS IQR
III.
Obserwacje dotyczące dużych projektów
transportowych ocenionych przez JASPERS
IQR w okresie programowania 2014-2020
2
I. Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR) (1)
Co to jest IQR?
Nowa rola w procesie oceny dużych projektów
zdefiniowana w rozporządzeniu UE nr 1303/2013
W praktyce – osobny zespół w JASPERS utworzony w
2014 roku na okres programowania 2014-2020
składający się obecnie z 10 ekspertów z różnych krajów i
sektorów i zlokalizowany w Brukseli.
3
I. Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR) (2)
JASPERS w perspektywie 2014-2020
Europejski Bank
Inwestycyjny
JASPERS
JASPERS
Advisory
JASPERS
Networking
Competence Centre
(NCC)
JASPERS
Independent Quality
Review
(IQR)
4
I. Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR) (3)
Dlaczego utworzono IQR?
W celu skrócenia czasu oceny dużych projektów przez
Komisję Europejską
W celu zwiększenia spójności w ocenie dużych
projektów pomiędzy krajami i sektorami
5
I. Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR) (4)
KOMISJA
EUROPEJSKA
Kiedy IQR ocenia projekty?
JASPERS
Niezależni
Eksperci
(IQR)
INSTYTUCJA
ZARZĄDZAJĄCA
KOMISJA
EUROPEJSKA
Rola JASPERS od 2006 r.
INSTYTUCJA
ZARZĄDZAJĄCA
Nowa rola JASPERS od 2014 r.
dla okresu 2014-2020
BENEFICJENT
WSPÓŁPRACA
Z JASPERS
ADVISORY
Raport IQR
Notyfikacja
projektu
Raport PSA
JASPERS IQR
Ocena po złożeniu
wniosku (PSA)
Nowa rola JASPERS od czerwca 2014 r.
dla okresu 2014-2020
W obydwu ścieżkach zatwierdzania projektów:
 Wcześniejsze zaangażowanie Inicjatywy JASPERS
(Advisory) jest korzystne dla jakości wniosku
 JASPERS IQR wyraża niezależną opinię w stosunku do
JASPERS Advisory
6
I. Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR) (5)
Jak IQR współpracuje z krajami członkowskimi UE?
JASPERS IQR jest dostępny za darmo dla krajów członkowskich UE
objętych pomocą Funduszu Spójności i EFRR
JASPERS IQR podpisuje uzgodnione zasady współpracy z krajem
czołonkowskim, który chce wykorzystywać nową ścieżkę
zatwierdzania projektów.
Decyzja o wyborze ścieżki oceny projektu jest podejmowana przez
Instytucję Zarządzającą dla każdego projektu indywidualnie.
Niezależna ocena przez JASPERS IQR jest wykonywana odrębnie i
niezależnie od wsparcia projektu przez ekspertów Inicjatywy
JASPERS
7
I. Rola Niezależnej Oceny Jakości (IQR) (6)
Ile projektów zostało już ocenionych przez JASPERS IQR?
3 projekty zostały ocenione w formie raportu IQR – wszystkie dla
projektów transportowych, z czego jeden dla projektu z Polski
27 projektów ocenionych po bezpośrednim złożeniu projektu
(Raport PSA), w tym 26 projektów transportowych, z czego 24 z
Polski
8
II. Zakres oceny projektów przez JASPERS IQR (1)
Złożenie projektu do IQR – Procedura notyfikacji
(Art. 102.1 rozporządzenia UE nr 1303/2013)

Pełen zakres oceny, w tym analiza kosztów i korzyści, wraz z
możliwością formalnych konsultacji z Dyrektoratem KE ds.
Konkurencji w sprawie pomocy publicznej.

Instytucja Zarządzająca wnioskuje do JASPERS IQR o wydanie
Raportu IQR w formacie zdefiniowanym w Rozp. (UE) Nr
1011/2014.
9
II. Zakres oceny projektów przez JASPERS IQR (2)
Bezpośrednie złożenie do oceny KE (Art. 102.2 rozporządzenia
UE nr 1303/2013)

KE prosi JASPERS IQR o sporządzenie oceny dużego projektu.
Raport z takiej oceny jest przedstawiany tylko do wiadomości
KE, bez kontaktu z krajem członkowskim.

Ocena nie zawiera oceny aspektów środowiskowych i pomocy
publicznej, które są wykonywane w drodze konsultacji
odpowiednio przez Dyrektoraty KE ds. Środowiska i ds.
Konkurencji.
Ważne: Zakres oceny analizy kosztów i korzyści przez
JASPERS IQR jest taki sam w obydwu ścieżkach
zatwierdzania projektu!
10
II. Zakres oceny projektów przez JASPERS IQR (3)
Ocena analizy kosztów i korzyści przez IQR obejmuje:
Weryfikację spełnienia wszystkich wymagań metodyki
przeprowadzania AKK
(Aneks III do Rozporządzenia (UE) Nr 2015/207)

W okresie 2014-2020 wymaganie odnoście analizy kosztów i
korzyści zostały zdefiniowane w formie rozporządzenia, a nie
jak dotychczas wytycznych.

Znaczenie analizy kosztów i korzyści jest szersze, niż ocena
ekonomicznego uzasadnienia projektu i zawiera:







Prezentację kontekstu
Definicję celów
Identyfikację projektu
Wyniki studiów wykonalności wraz z analizą popytu i wariantów
Analizę finansową
Analizę ekonomiczną
Ocenę ryzyka
11
II. Zakres oceny projektów przez JASPERS IQR (4)
Ocena analizy kosztów i korzyści przez IQR obejmuje także:
Weryfikację spełnienia odpowiednich wymogów Rozporządzenia
Delegowanego Komisji (UE) Nr 480/2014, w tym:

Kryteria oceny jakości dużych projektów, o których mowa w
Art. 23 i uszczegółowionych w Aneksie II tego rozporządzenia

Wymogi Art. 15-19 – Metoda obliczania zdyskontowanego
dochodu
Weryfikację spełnienia odpowiednich wymogów wynikających z
formularza wniosku o dofinansowanie.
12
III. Obserwacje dot. projektów transportowych (1)
Rodzaje uwag JASPERS IQR przekazywane KE
w ramach oceny projektów po bezpośrednim złożeniu do KE
Uwagi dotyczące jakości analiz
Uwagi dotyczące formalnych braków w analizach
Inne uwagi dotyczące poprawy jakości (np. uwagi o charakterze
horyzontalnym)
Wszystkie uwagi są kategoryzowane jako:

Zasadnicze (krytyczne) – jeśli zmiana lub brak danego elementu
analizy może prowadzić do innej oceny projektu,

Niezasadnicze (nie krytyczne) – uwagi, których zmiana lub poprawa
nie zmienia ostatecznej konkluzji, natomiast powinny być
sukcesywnie eliminowane dla pełnej zgodności z wymogami.
13
III. Obserwacje dot. projektów transportowych (2)
Przykłady uwag dotyczących jakości analiz
Zakres projektu

Projekt obejmuje fragmenty infrastruktury transportowej, które nie
mogą przynieść wystarczających efektów ekonomicznych, jeśli są
rozpatrywane indywidualnie. Efekty ekonomiczne uzależnione są od
wdrożenia innego planowanego projektu, którego wdrożenie jest
planowane w przyszłości (np. poza okresem programowym).
Analiza popytu
•
Brak wyjaśnienia źródła istotnych założeń do analiz (np. średnia
prędkość podróży w wariancie odniesienia)
•
Niewyjaśnione względne zmiany rezultatów modelu ruchu rok-doroku skutkujące istotnymi niewyjaśnionymi zmianami w efektach
ekonomicznych
•
Działania podejmowane w celu zapewnienia optymalnego
wykorzystania infrastruktury nie są opisane.
14
III. Obserwacje dot. projektów transportowych (3)
Przykłady uwag dotyczących jakości analiz – cd.
Analiza wariantów realizacyjnych
•
Niewystarczające informacje dla potwierdzenia spełnienia
wymogów analizy wariantów zawartych w Aneksie III do Rozp.
207/2015, punkt 2.1.4 (3) – Rozporządzenie wymienia poziom
strategiczny i technologiczny analizy. Rozpatrywane opcje powinny
być wykonalne.
•
Ocena zagadnień efektów zmian klimatycznych nie jest brana pod
uwagę w analizie wariantów, co jest wymagane w pkt. 2.1.4 (3) ww.
Rozporządzenia.
•
Brak informacji o ryzykach, kosztach inwestycyjnych, zaletach i
wadach rozpatrywanych wariantów, co jest wymagane w formularzu
wniosku o dofinansowanie pkt D.2.1.
15
III. Obserwacje dot. projektów transportowych (4)
Przykłady uwag dotyczących braków formalnych

Brak analizy trwałości finansowej projektu

Brak ujawnienia kredytu, jako źródła finansowania na etapie
negocjacji kredytu. Obsługa zadłużenia nie jest uwzględniona w
analizie finansowej.

Brak kalkulacji wskaźnika FIRR, pomimo, iż jest możliwy do
obliczenia arytmetycznie.

Brak wskaźnika dla monitorowania fizycznego postępu prac w
trakcie wdrażania projektu (Rozp. 1303/2013, Art. 101 (h))

Brak analizy podstawowego zestawu kategorii ryzyk (specyficznych
dla sektora) w jakościowej ocenie ryzyka.

Brak analizy ryzyka rezydualnego (po zastosowaniu działań
ograniczających), wymagane w pkt. 2.4. (2) Metodyki AKK.
16
Podsumowanie kluczowych zagadnień
Obecnie możliwe są różne ścieżki przedkładania dużego projektu do
oceny KE, jednak wszystkie duże projekty są oceniane w ten sam
sposób przez JASPERS.
Współpraca z Inicjatywą JASPERS (Advisory) przy przygotowaniu
projektu i złożenie wniosku do JASPERS IQR pozwala na najlepszą
możliwą ocenę projektu przez przekazaniem do oceny KE.
Znaczenie analizy kosztów i korzyści w okresie 2014-2020 jest
szersze, niż tylko ocena ekonomicznego uzasadnienia projektu. W
tym okresie zakres AKK został szczegółowo zdefiniowany w
rozporządzeniach UE (głównie Aneks III do Rozp. (UE) Nr 2015/207)
i dalej opisany w formie wytycznych do AKK.
17
Bardzo dziękuję!
W przypadku pytań dotyczących prezentacji, proszę o kontakt:
Paweł Malinowski
JASPERS IQR
Tel.: +32 2 712 41 75
[email protected]
www.jaspersnetwork.org
[email protected]
18
18