Szkolny program profilaktyki - Szkoła Podstawowa nr 2 im. Kornela
Transkrypt
Szkolny program profilaktyki - Szkoła Podstawowa nr 2 im. Kornela
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO WE WRONKACH . Wronki, 2016 r. 1 Spis treści I Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki II Wstęp III Struktura oddziaływań profilaktycznych IV Główne cele V Diagnoza i kierunki oddziaływań profilaktycznych VI Planowane działania profilaktyczne i sposoby ich realizacji VII Ewaluacja Szkolnego Programu Wychowawczego VIII Sposoby ewaluacji 2 I PODSTAWY PRAWE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Szkolny Program Profilaktyczny tworzy się na podstawie: 1. Konstytucji RP, 2. Ustawy o Systemie Oświaty, 3. Konwencji o Prawach Dziecka, 4. Ustawy o Ochronie Zdrowia Psychicznego, 5. Ustawy o Wychowaniu w Trzeźwości i Przeciwdziałaniu Alkoholizmowi, 6. Ustawy o Postępowaniu w Sprawach Nieletnich, 7. Rozporządzenia MEN o pomocy psychologiczno – pedagogicznej, 8. Rozporządzenia MEN w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 9. Statutu Szkoły Podstawowej nr 2 im. Kornela Makuszyńskiego we Wronkach, 10. podstawy programowej II WSTĘP Szkolny program profilaktyki to projekt systemowych rozwiązań w środowisku szkolnym, który wraz z programem wychowawczym tworzy spójną całość. Profilaktyka jest zatem ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. o przez czynniki chroniące należy rozumieć indywidualne cechy i zachowania uczniów, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, których występowanie wzmacnia ogólny potencjał zdrowotny ucznia i zwiększa jego odporność na działanie czynników ryzyka, o przez czynniki ryzyka należy rozumieć indywidualne cechy i zachowania uczniów, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, które wiążą się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia zachowań ryzykownych stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, zdrowia, bezpieczeństwa lub funkcjonowania społecznego. 3 Działalność profilaktyczna w szkole polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. 1. w przypadku profilaktyki uniwersalnej – wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych, 2. w przypadku profilaktyki selektywnej – wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych, 3. w przypadku profilaktyki wskazującej – wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji uzależniających lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Działania profilaktyczne w szkole obejmują w szczególności: 1. realizowanie wśród uczniów oraz ich rodziców lub opiekunów programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych, 2. przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej pozytywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej, 3. kształtowanie i wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków i substancji uzależniających przez uczniów, a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych, 4. doskonalenie zawodowe nauczycieli i wychowawców w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów zachowań ryzykownych, 5. włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny działań z zakresu przeciwdziałania używaniu środków i substancji uzależniających. Szkoła przy prowadzeniu działalności profilaktycznej współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, wojewódzkimi i powiatowymi stacjami sanitarno-epidemiologicznymi, Policją, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, itp. 4 III STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH 1. Dyrektor szkoły: o monitoruje pracę wychowawców klas, nauczycieli i pedagoga / psychologa w zakresie profilaktyki, o diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki, o współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki, o wspiera oraz współorganizuje działania z zakresu profilaktyki szkolnej organizowane w ramach Szkolnego programu profilaktyki. 2. Rada Pedagogiczna: o określa zadania w zakresie profilaktyki, o określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych, o dokonuje analizy działalności profilaktycznej. 3. Nauczyciele: o współpracują z wychowawcami klas, pedagogiem / psychologiem szkolnym w realizacji zadań profilaktycznych, o wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach i opiniach wydanych przez PPP, o doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie działań profilaktycznych, o wspierają rozwój uczniów poprzez np. organizowanie zajęć dla uczniów zdolnych, kółek zainteresowań itp. 4. Wychowawca klasy: o integruje zespół klasowy, o dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie, o wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach, o realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów, innymi nauczycielami, pedagogiem / psychologiem szkolnym. 5. Pedagog/psycholog szkoły o rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych, o określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb, o organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, 5 o podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z Programu wychowawczego szkoły i Szkolnego programu profilaktyki w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli, o wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające z Szkolnego programu profilaktyki. 6. Rada Rodziców: o opiniuje Szkolny program profilaktyki, o analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki, o współpracuje z organami szkoły. IV GŁÓWNE CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFIKATYKI 1. rozwijanie umiejętności społecznych i psychologicznych, 2. kształtowanie u uczniów poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości, 3. podniesienie poczucia bezpieczeństwa, 4. przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń współczesnego świata i możliwości zapobiegania im – niwelowanie zagrożeń, 5. promowanie zdrowego stylu życia, 6. podniesienie kompetencji nauczycieli w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami szkolnymi, 7. edukacja rodziców i wzrost ich kompetencji w zakresie opieki i wychowania, 8. wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych, 9. wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych, 10. wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji uzależniających lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. V DIAGNOZA I KIERUNKI ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCNYCH: Prowadzenie działań profilaktycznych możliwe jest po dokonaniu diagnozy, czyli po rozpoznaniu stanu zagrożenia niepożądanymi zjawiskami, które zaburzają lub mogą zaburzyć prawidłowy rozwój fizyczny, psychiczny, społeczny, duchowy dziecka. Na podstawie analizy: o zachowań uczniów w czasie zajęć i przerw, o dokumentacji szkolnej (zeszyt uwag, dzienniki lekcyjne), o informacji nauczycieli, pedagoga i psychologa o problemach wychowawczych, 6 o rozmów z uczniami i rodzicami, o informacji z instytucji współpracujących ze szkołą (M-GOPS, PPP, kuratorzy sądowi) uzyskaliśmy wskazówki dotyczące kierunków wymagających oddziaływań profilaktycznych i są to: o obniżenie poziomu agresji wśród uczniów, o otoczenie opiekę wzrastającej liczby dzieci z zaburzeniami i deficytami rozwojowymi, o motywowanie uczniów do pracy i nauki, praca nad zmianą przekonań dotyczącą małej wartości nauki, wiedzy i umiejętności, o szerzenie wiedzy dotyczącej prawa i jego poszanowania, o edukacja rodziców i nauczycieli w radzeniu sobie z problemami wychowawczymi, o podniesienie świadomości zagrożeń wynikających z rozwoju nauki i cywilizacji, o podniesienie świadomości dotyczącej zagrożenia uzależnieniami chemicznymi (alkohol, narkotyki, dopalacze). 7 VI PLANOWANE DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE I SPOSOBY ICH REALIZACJI SFERY – OBSZARY ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI DZIAŁANIA TERMIN REALIZACJI 1.Kształtowanie umiejętności: rozwiązywania konfliktów, komunikacji, radzenia sobie z I. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI warsztatów poświęconych naciskami rówieśników i tematyce ujętej w punktach: mediów. 1, 2, 3. wychowawcy zgodnie z pedagog / psycholog harmonogramem nauczyciele cały cykl kształcenia 2. Poznanie siebie i swoich uczuć. SPOŁECZNYCH I PSYCHOLOGICZNYCH 1. Realizacja programów, 1. Organizacja zbiórek żywności, 3. Uczenie empatii i zrozumienia innych. uczestnictwa w akcjach charytatywnych, wyjazdy do schronisk dla zwierząt. 1. Rozmowy z rodzicami, opiekunami dzieci i samymi II. PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY I AGRESJI dziećmi. wychowawcy pedagog / psycholog cały cykl kształcenia 1. Rozpoznawanie środowiska życia uczniów. 2. Organizowanie pomocy i wsparcia w razie potrzeby (współpraca z MGOPS, Policją, kuratorami sądowymi, założenie 16 wychowawcy pedagog / psycholog cały cykl kształcenia Niebieskiej Karty). 1. Zajęcia kształtujące umiejętność 2. Kształtowanie postaw nieagresywnych. bycia asertywnym, radzenia sobie ze stresem, rozładowywania agresji i wychowawcy nauczyciele cały cykl kształcenia pedagog / psycholog regulowania nastroju. 3. Szkolenia nauczycieli z zakresu przeciwdziałania 1. Szkolenia dla nauczycieli. Dyrekcja wg planu przemocy i agresji. 4. Kształtowanie u uczniów 1. Lekcje wychowawcze, pogadanki, postawy tolerancji, postawy nauczycieli promujących szacunku dla innych. te cechy. wychowawcy nauczyciele cały cykl kształcenia 5. Diagnoza problemu nasilenia i form agresji w szkole. 6. Kształtowanie 1. Prowadzenie obserwacji zachowań uczniów. wychowawcy pedagog / psycholog wg potrzeb poszanowania prawa. 1. Spotkania uczniów z policjantami, kuratorami, strażnikami miejskimi. 7. Działania interwencyjne. 2. Przygotowanie procedur postępowania w sytuacjach Szkolny zespół profilaktyki i I półrocze wychowania trudnych. 1. Dostarczenie wiedzy uczniom, rodzicom 1. Prowadzenie lekcji/zajęć poświęconych tematyce zdrowia 17 nauczyciele, higienistka, cały cykl kształcenia dotyczącej zdrowia w (np. chorobom brudnych rąk, aspekcie fizycznym i próchnicy zębów, otyłości, wad psychicznym. postawy itp.) 2. Realizacja programów i projektów prozdrowotnych. 3. Organizacja spotkań z przedstawicielami instytucji zajmujących się promocją zdrowia. pedagog/psycholog nauczyciele, higienistka, cały cykl kształcenia pedagog/psycholog nauczyciele, higienistka, wg planu pedagog/psycholog 1. Prowadzenie przeglądów i badań III. PROMOCJA przesiewowych np. pod kątem ZROWIA wad wzroku, postawy, rozwoju lub EDUKACJA ZDROWOTNA higienistka cały cykl kształcenia fizycznego, fluoryzacja itp. 2. Działania mające zapobiegać chorobom. 2. Zapewnienie podstawowych środków higieny w toaletach. 3. Kontrola odpowiedniego ubioru dzieci na przerwach. 4. Lekcje, pogadanki dotyczące dbałości o higienę osobistą. 3. Promowanie racjonalnego odżywiania. 1. Zajęcia w ramach przyrody, techniki i godzin wychowawczych. 18 Dyrekcja, obsługa nauczyciele cały cykl kształcenia cały cykl kształcenia wychowawcy, nauczyciele, cały cykl kształcenia higienistka nauczyciele przyrody, wychowawcy wg planu 2. Spotkania w ramach edukacji rodziców – odpowiednie odżywianie dzieci warunkiem zdrowia i prawidłowego rozwoju, zagrożenia wynikające z nadwagi higienistka szkolna nauczyciele, wg planu pedagog/psycholog i otyłości. 4. Promowanie wiedzy nt. wpływu środowiska na zdrowie i życie człowieka. 1. Udział uczniów w konkursach, quizach o tematyce ekologicznej. 2. Zbiórki surowców wtórnych. 1. Wyposażenie sal w dostosowane do wzrostu stoliki i krzesła. 2. Ustalenie planu lekcji zgodnie z 5. Dbałość o właściwy rozwój fizyczny i kondycję uczniów. przepisami Sanepidu. 3. Uczestnictwo uczniów w wycieczkach krajoznawczych. 4. Organizacja zajęć pozalekcyjnych i imprez szkolnych o charakterze sportowym. nauczyciele, wychowawcy nauczyciele, wychowawcy wg planu wg planu Dyrekcja cały cykl kształcenia Dyrekcja cały cykl kształcenia nauczyciele, wychowawcy nauczyciele w-f wychowawcy cały cykl kształcenia cały cykl kształcenia 1. Zapoznanie uczniów z zasadami ruchu drogowego oraz 6. Promowanie bezpiecznych bezpiecznej zabawy na świeżym nauczyciele, zachowań uczniów. powietrzu: lekcje wychowawcze, wychowawcy spotkania ze strażą miejską, karta rowerowa. 19 cały cykl kształcenia 2. Zapoznanie uczniów z zasadami udzielania pomocy przedmedycznej – spotkania z ratownikiem medycznym, wychowawcy, higienistka cały cykl kształcenia higienistką. 3. Realizacja zajęć dotyczących zachowania się w różnych sytuacjach niebezpiecznych dla dzieci: wychowawcy, Zaczepki przez nieznane osoby, pedagog/psycholog cały cykl kształcenia Spotkanie a agresywnym psem, Pożar, Wypadek. 4. Pogadanki na temat zasad BHP obowiązujących w szkole, przeprowadzenie ewakuacji. nauczyciele, Dyrekcja cały cykl kształcenia 6. Stosowanie się do harmonogramu dyżurów nauczyciele cały cykl kształcenia nauczycieli w czasie przerw. IV PROFILAKTYKA UZALEZNIEŃ 1. Dostarczanie, stosownie do 1. Lekcje, godziny wieku uczniów wiedzy nt. wychowawcze nt. używania szkodliwości używania: substancji szkodliwych dla alkoholu, narkotyków, para zdrowia. narkotyków, leków i nikotyny. 2. Uczestnictwo uczniów w 20 wychowawcy, nauczyciele przyrody, cały cykl kształcenia pedagog/psycholog Wychowawcy, Cały cykl profesjonalnych programach, warsztatach, przedstawieniach Nauczyciele przyrody, kształcenia Pedagog/psycholog profilaktycznych – uczących w szczególności umiejętności odmawiania. 3. Uczestnictwo nauczycieli w szkoleniach nt. uzależnień. Dyrekcja Cały cykl kształcenia 1. Organizacja zajęć specjalistycznych i wyrównawczych dla uczniów, 2. Kształtowanie pożądanych postaw, nawyków i zachowań, które chronią dzieci przed podejmowaniem zachowań ryzykownych. 2. Przygotowanie bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych. nadużywania, uzależnienia od substancji psychoaktywnych. kształcenia Dyrekcja Cały cykl kształcenia Wychowawcy Cały cykl kształcenia 3. Organizacja spotkań klasowych wspólnie z rodzicami (wzmacnianie więzi rodzinnych). obecności uczniów w szkole. rodziców wiedzy nt. używania, Cały cykl którzy mają trudności w nauce. 4. Stałe monitorowanie 3. Promowanie wśród Dyrekcja 1. Pogadanki, prelekcje dla rodziców nt. uzależnień. 2. Pozyskiwanie materiałów inf., ulotek i rozdawanie ich rodzicom. 1. Stałe diagnozowanie sytuacji 21 Dyrekcja, Wychowawcy, Cały cykl kształcenia Pedagog/psycholog Wychowawcy, Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia Wychowawcy, Cały cykl Wychowawcy, rodzinnej uczniów. 2. Współpraca z rodzicami /opiekunami prawnymi, 4. Stała opieka nad uczniami z grupy ryzyka. kuratorami i odpowiednimi służbami. Pedagog/psycholog Dyrekcja, Wychowawcy, Pedagog/psycholog kształcenia Cały cykl kształcenia 3. Udzielanie pomocy p-p w formie: Dyrekcja, Zajęć specjalistycznych, Indywidualnego wsparcia, Wychowawcy, Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia Porad i konsultacji. 1. Zapoznawanie uczniów na lekcjach z zasadami korzystania z komputerów, telefonów, TV, i Internetu. Nauczyciele, Wychowawcy, Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia 2. Informowanie o 1. Promowanie właściwego sposobu korzystania z osiągnięć cywilizacji i nauki. V BEZPIECZNE MEDIA konsekwencjach związanych z łamaniem prawa dot. korzystania z Internetu i Nauczyciele, Wychowawcy, Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia telefonów komórkowych. 3. Uczestnictwo uczniów w zajęciach, programach, konkursach promujących rzetelną wiedzę o skutkach korzystania z nowoczesnych 22 Nauczyciele, Wychowawcy, Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia mediów. 1. Popularyzacja filmów i programów promujących 2. Kształtowanie u uczniów 2.Uczestnictwo uczniów w informacji, reklam, nacisków zajęciach, pogadankach i programach ostrzegających przed manipulacją pojawiającą Cały cykl kształcenia pozytywne wartości. umiejętnego odbioru mediów. Nauczyciele, Nauczyciele, Wychowawcy, Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia się w mediach. 3. Edukacja rodziców. 1. Warsztaty, prelekcje dla rodziców. 23 Pedagog/psycholog Cały cykl kształcenia VII EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. W procesie ewaluacji Szkolnego programu profilaktyki udział biorą uczniowie, rodzice, nauczyciele. 2. Monitoring i ewaluację Szkolnego programu profilaktyki przeprowadza Szkolny zespół wychowawczy i profilaktyki ds. pomocy psychologiczno – pedagogicznej, powołany przez Dyrektora Szkoły. 3. Po każdym zakończeniu roku szkolnego Szkolny program profilaktyki może być modyfikowany w zależności od wniosków wynikających z ewaluacji. 4. Zmiany w Szkolnym programie profilaktyki zatwierdzane są na posiedzeniach Rady Pedagogicznej. VIII SPOSOBY EWALUACJI 1. Obserwacje i oceny zachowania uczniów, 2. Analiza dokumentacji szkolnej, 3. Ankiety, 5. Rozmowy z rodzicami, wychowawcami, uczniami, 4. Analiza informacji z instytucji współpracujących ze szkołą (M-GOPS, PPP, kuratorzy 24