Podsumowanie drugich warsztatów

Podsumowanie drugich warsztatów „Zaangażowani w walkę z grypą”
1. Termin:
Spotkanie odbyło się 13 października 2016 w Centrum Konferencyjnym „NIMBUS” w Warszawie
2. Wystąpienia prelegentów:
 Wnioski i podsumowanie pierwszych warsztatów – dr Tomasz Sobierajski, Zakład Ewaluacji
i Badań nad Edukacją, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Uniwersytet Warszawski
 Postrzeganie szczepień przeciw grypie przez pacjentów – wyniki pogłębionego badania
ankietowego przeprowadzonego wśród Polaków – dr Tomasz Sobierajski
 Wnioski z badania postrzegania szczepień przeciw grypie przez pracowników ochrony
zdrowia – dr hab. n med. Aneta Nitsch-Osuch, członkini grupy ekspertów RAISE (Raising
Awareness of Influenza Strategies in Europe), Warszawski Uniwersytet Medyczny
 Perspektywy szerszej ochrony przeciw grypie w sezonie 2017/2018 – prof. dr hab. n med.
Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy
3. Zaangażowani w walkę z grypą – wypracowanie nowej strategii działań Ogólnopolskiego
Programu Zwalczania Grypy – warsztaty i dyskusje ekspertów
4. Uczestnicy:
W spotkaniu wzięło udział 28 osób, w tym przedstawiciele Rady Naukowej, patronów i partnerów,
eksperci medyczni oraz przedstawiciele inspekcji sanitarnych.
Uczestnicy spotkania:
 Rada Naukowa Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy (prof. Adam Antczak, dr hab. n.
med. Aneta Nitsch-Osuch, dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Marek Wójcik)
 Patroni i Partnerzy programu, w tym m. in.:
 Główny Inspektorat Sanitarny – Izabela Kucharska, Małgorzata Wojdowiak
 Federacja Pacjentów Polskich – Stanisław Maćkowiak
 Ars Vivendi – Małgorzata Maćkowiak
 Eksperci medyczni (19 osób), w tym:
 Lokalni eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy (Agnieszka WoźniakKosek, Agnieszka Szczukocka)
 Przedstawiciele stacji sanitarno-epidemiologicznych
5. Podsumowanie spotkania:
Drugie spotkanie „Zaangażowani w walkę z grypą” zostało zorganizowane, aby wspólnie z ekspertami
medycznymi oraz partnerami programu wypracować rozwiązania, które pozwolą podnieść poziom
wyszczepialności wśród Polaków i zbudować strategię działań w kolejnych latach funkcjonowania
Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy. Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy
po raz kolejny wskazali na potrzebę nieustającej edukacji zarówno lekarzy, jak i pacjentów.
Propozycje wypracowane przez uczestników spotkania.
1. Jak motywować lekarzy do zdobywania/weryfikowania swojej wiedzy?
 Lekarze mają obowiązek doszkalania się, za co otrzymują tzw. „punkty edukacyjne”. Jednak
nie ma jednoznacznych wytycznych, do czego służy zbieranie tych punktów. Zaleca się zatem
nagradzanie tych lekarzy, którzy zbierają najwięcej punktów, ponieważ można założyć, że
uczestnicząc w wielu szkoleniach, poszerzają swoją wiedzę na temat leczenia chorób, w tym
grypy.
 Należy wprowadzić obowiązkowe szkolenia internetowe dla lekarzy.
 Dla większości lekarzy POZ największymi autorytetami zawodowymi są lekarze specjaliści,
klinicyści, a przede wszystkim praktycy, którzy powinni być „głosem” przewodnim
w mówieniu o grypie i powikłaniach pogrypowych, jako realnym zagrożeniu dla pacjentów.
 Postuluje się stworzenie banku przypadków klinicznych z zakresu np.: kardiologii,
pulmonologii, diabetologii, pediatrii, w oparciu o analizę powikłań pogrypowych
i wykorzystywanie tych „case study”, jako elementów szkoleniowych podczas konferencji
naukowych lekarzy różnych specjalności.
 Należy stworzyć stronę, miejsce, przestrzeń, na której będzie można łatwo znaleźć informacje
na temat tego, gdzie odbywają się szkolenia, konferencje na temat grypy lub na których
temat grypy i powikłań pogrypowych będzie poruszany.
 Temat grypy mógłby, a nawet powinien się pojawiać przy okazji wykładów, warsztatów
i wystąpień lekarzy różnych specjalności, na konferencjach branżowych. W tej chwili ten
temat pojawia się głównie na konferencjach internistycznych i/lub pediatrycznych. A mógłby
być ważnym tematem np. na konferencjach dla diabetologów, pulmonologów czy
kardiologów.
 Postuluje się wprowadzenie zagadnień dotyczących grypy i powikłań pogrypowych do
programu specjalizacji (nie na pierwszym roku, ale później, aby nadać wyższą rangę temu
tematowi).
 Wprowadzenie zmian organizacyjnych w gabinetach lekarskich – szczepienie jest
dodatkowym obowiązkiem dla lekarza, więc należy wprowadzić standardy POZ – szczepienie
jako obowiązek, który podnosi standard placówki, co przekłada się na wynagrodzenie lekarza.
 Postuluje się wprowadzić zmiany, które pozwolą na to, żeby pediatrzy mogli szczepić również
dorosłych – tak, żeby rodzic, który przychodzi z dzieckiem na szczepienie, również mógł
z tego skorzystać, bez dodatkowej rejestracji u innego lekarza. Ten postulat wymaga zmiany
mentalnej i prawnej.
 Postuluje się zmianę w prawie, która pozwoli na kwalifikowanie osób do szczepienia przez
odpowiednio przeszkolony personel pielęgniarski.
 Należy w większym stopniu zaangażować personel pielęgniarski w proces edukacji pacjentów
na temat grypy i szczepień przeciw grypie. Dla przykładu pielęgniarki mogłyby przypominać
pacjentom o szczepieniach i zbliżającym się okresie grypowym. Ma to duże znaczenie,
szczególnie w sytuacji, kiedy pielęgniarki plasują się na trzecim miejscu w Polsce pod kątem
zaufania Polaków do konkretnych profesji.
 Lekarze – szczególnie POZ – którzy są najbardziej zaangażowani w walkę z grypą (np. mają
największą wyszczepialność wśród swoich pacjentów przeciw grypie) powinni być szczególnie
nagradzani, premiowani.
2. Jakie są najlepsze metody dotarcia z informacją na temat szczepień przeciw grypie do
pacjentów?
 Podstawową platformą edukacji jest internet, w którym nadal niewiele jest wiarygodnych,
wysoko pozycjonowanych stron na temat grypy i powikłań pogrypowych.
 W sezonie grypowym warto docierać do pacjentów w sposób bezpośredni, np. rozsyłając
ulotki na temat grypy i szczepień, które mogą zapobiec zachorowaniu – ulotki mogą być
dostarczane do skrzynek pocztowych.
 Informacje o szczepieniach przeciw grypie mogą się pojawiać jako forma reklamy –
przypomnienia, w czasie wyświetlania stron internetowych.
 Szczepienia przeciw grypie powinny być elementem bardzo nośnej w Polsce i w krajach
Zachodu mody na zdrowy styl życia, jako jeden z jej elementów, obok zdrowego jedzenia czy
ćwiczeń fizycznych.
 Wysyłanie do pacjentów maili przypominających o zaszczepieniu się przeciw grypie.
 Prowadzenie kampanii pro-szczepionkowych na stronach ośrodków zdrowia oraz przy
wykorzystaniu mediów społecznościowych.
 Powołanie w każdym z ZOZ-ów zespołu zobowiązanego do zaplanowania, przeprowadzenia
i monitorowania działań związanych ze szczepieniem pacjentów przeciw grypie.
3. Jaki są najlepsze metody edukacji na temat grypy, powikłań i szczepień przeciw grypie dla
lekarzy?
 Postuluje się wprowadzenie na konferencjach naukowych dla lekarzy formy warsztatów
zamiast wykładów prowadzonych przez klinicystów dla lekarzy różnych specjalności, w czasie
których omawiane byłyby konkretne przypadki w celu lepszego, obrazowego, konkretnego
nakreślenia problemu.
 Należałoby stworzyć i usystematyzować rzetelną bazę wiedzy na temat grypy i powikłań
pogrypowych w formie stron, podstron internetowych, na których znajdowałyby się
warsztaty i wykłady w różnych dostępnych formach e-learningowych, których ukończenie
nagradzane byłoby certyfikatami i punktami edukacyjnymi.
4. Jak budować poczucie wartości i wpływu na decyzje pacjenta wśród lekarzy?
 Postuluje się podpisywanie przez pacjenta oświadczenia, że jest świadomy tego, że
niezaszczepienie się przeciw grypie może prowadzić do powikłań, a nawet śmierci.
 Zwiększenie poczucia odpowiedzialności wśród lekarzy specjalistów (np. kardiologów) do
informowania i monitorowania pacjentów pod kątem szczepienia przeciw grypie, w celu
zapobieżenia powikłaniom pogrypowym.
5. Jak wypracować u lekarzy rutynę zaleceń szczepień przeciw grypie pacjentom z grup ryzyka?
 Wprowadzenie obowiązkowych szczepień dla lekarzy (tak jak w przypadku szczepienia
przeciwko WZW) i brak możliwości wykonywania zawodu przez lekarza, który nie jest
zaszczepiony.
 Obowiązek informowania pacjentów z tzw. „grup ryzyka” o tym, że szczepionki są dostępne
i powinni zaszczepić się przeciw grypie.


Usprawnienie i zacieśnienie kontroli wszystkich lekarzy, sprawdzającej zalecanie przez lekarzy
szczepień przeciw grypie.
Wpisanie zalecenia informowania o szczepieniach przeciw grypie do obowiązkowych zaleceń,
o których lekarz powinien poinformować pacjenta podczas wizyty.
Przedstawione wyżej postulaty i pomysły będą istotnym elementem strategii
Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy, nad którą pracuje obecnie Rada Naukowa Programu.