akademia medyczna - Uniwersytet Medyczny im. Karola

Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych
Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Ul. Przybyszewskiego 49
60-355 Poznań
tel.: 61 869 13 30
fax: 61 869 16 82
e-mail: [email protected]; [email protected]
strona www Pracowni Izotopowej Kliniki Endokrynologii: www.amp.edu.pl/mednukl8
strona www Kliniki Endokrynologii: www.mednukl.amp.edu.pl/endo
2. Kierownik jednostki:
Kierownik Katedry: prof. dr hab. med. Jerzy Sowiński (do końca 09.2011 r.?)
3. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę:
- Endokrynologia:
o dr med. Daria Baszko-Błaszyk; e-mail: [email protected]; tel. 618691765; dostępna od poniedziałku do czwartku w godzinach 8.00 – 13.00,
o zastępca dr med. Paweł Gut; tel. 61-8691765; 61-8691321
- Medycyna nuklearna:
o dr med. Rafał Czepczyński, tel. 061-8691356, dostępny w poniedziałek –
czwartek w godzinach 8.00 – 12.00, e-mail: [email protected]
o zastępca: dr hab.med. Maciej Bączyk; tel. 61-8691765, 61-8691154
4. Organizacja zajęć z Endokrynologii:
Konspekty, program oraz regulamin zajęć znajdują się na stronie internetowej:
http://mednukl.amp.edu.pl/endo
Regulamin zajęć z endokrynologii:
Studenci, których nazwiska nie znajdują się na listach dziekanatu muszą wyjaśnić sprawy
związane z przynależnością do danej grupy co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem
zajęć. Późniejsze zgłoszenia nie będą uwzględniane i osoby takie nie będą przyjęte na
zajęcia.
Zajęcia odbywają się przez tydzień, codziennie od poniedziałku do piątku, w godzinach 830 –
1230, z przerwą w godzinach 1030-1100, na terenie Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany
Materii i Chorób Wewnętrznych. W trakcie ćwiczeń przewidziane są zajęcia przy łóżku
chorego, w Poradni Endokrynologicznej, w Pracowni USG oraz prezentacje przypadków
zgodnie z przedstawionym szczegółowym planem podanym na początku zajęć. W czasie
ćwiczeń obowiązują białe fartuchy i zmienne obuwie lub jednorazowe ochraniacze na buty.
Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie obecności i wyników uzyskanych przez
studenta w trakcie zajęć potwierdzonych wpisem do karty zaliczeń ćwiczeń z endokrynologii
wydawanej każdemu studentowi w pierwszym dniu ćwiczeń (ćwiczenia przy łóżku chorego,
samodzielne omówienie przypadku klinicznego, test).
Wymagana jest obecność na wszystkich ćwiczeniach. Jeden dzień usprawiedliwionej
nieobecności można zaliczyć poprzez odrobienie tego dnia ćwiczeń z inną grupą studencką
lub poprzez kolokwium obejmujące tematykę omawianą w dniu nieobecności u asystenta
prowadzącego zajęcia w danym dniu. Opuszczenie 2 dni ćwiczeń jest równoznaczne z
2
koniecznością odrobienia całego cyklu ćwiczeń z inną grupą studencką, po uzgodnieniu
terminu. Sytuacje szczególne rozpatrywane są indywidualnie.
Zaliczenie ćwiczeń następuje w oparciu o kartę zaliczeń. Warunkiem zaliczenia jest
uzyskanie co najmniej dostatecznej oceny (skala ocen: 2,3,3.5,4,4.5,5) z:
- zajęć przy łóżku chorego
- prezentacji przypadków
- testowego sprawdzianu wiadomości przeprowadzonego na zakończenie ćwiczeń.
Zaliczenie ćwiczeń zostaje potwierdzone wpisem do książeczki ćwiczeń.
Osoby, z którymi należy uzgadniać sprawy związane z ćwiczeniami z endokrynologii:
- prof. dr hab. med. Ryszard Waśko – zaliczenie ćwiczeń z endokrynologii
- dr med. Daria Baszko-Błaszyk - sprawy dotyczące przebiegu ćwiczeń.
Szczegółowy program zajęć z endokrynologii
PONIEDZIAŁEK
830 - 1030
1030 - 1100
1100 - 1230
WTOREK
830 - 1030
1030 - 1100
1100 - 1230
ŚRODA
830 - 1030
1030 - 1100
1100 - 1230
CZWARTEK
830 - 1030
1030 - 1100
1100 - 1230
PIĄTEK
830 - 1030
1030 - 1100
1100 - 1130
Grupy A i B - ćwiczenia na oddziale;
Grupa C – ćwiczenia w Pracowni USG
Przerwa
Prezentacja przypadków:
- Choroby przysadki mózgowej - prof. dr hab. med. Ryszard Waśko
Grupa A - ćwiczenia w Pracowni USG
Grupa B – ćwiczenia w Poradni (wejście R, I ptr, pok. 2.8)
Grupa C - ćwiczenia na oddziale;
Przerwa
Prezentacja przypadków:
- Choroby tarczycy –dr hab. med. Katarzyna Ziemnicka/dr mad. Paweł
Gut
Grupa A - ćwiczenia w Poradni (wejście R, I ptr, pok. 2.8)
Grupy B i C - ćwiczenia na oddziałach
Przerwa
Prezentacja przypadków:
- Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Choroby
metaboliczne kości –
dr hab.med. Katarzyna Ziemnicka/dr med. Daria Baszko-Błaszyk
Grupy A i B - ćwiczenia na oddziałach
Grupa C - ćwiczenia w Poradni (wejście R, I ptr, pok. 2.8)
Przerwa
Prezentacja przypadków:
- Choroby nadnerczy – dr hab. med. Maria Gryczyńska
Grupy A i C - ćwiczenia na oddziałach
Grupa B - ćwiczenia w Pracowni USG
Przerwa
Stany nagłe w endokrynologii –
dr med. Paweł Gut/dr hab. med. Maciej Owecki
2
3
1130-1215
TEST
Grupa A – ćwiczy na oddziale D1
Grupa B – ćwiczy na oddziale D2 (dr med. D.Baszko-Błaszyk, dr A. Stangierski)
Grupa C – ćwiczy na oddziale D2 (dr med. H. Komarowska)
Ćwiczenia na oddziale D1 prowadzą: prof. dr hab. med. M. Gryczyńska, dr med. P. Gut, dr
M. Matysiak-Grześ, dr med. M. Fichna, dr E. Gurgul
Ćwiczenia na oddziale D2: dr med. D.Baszko-Błaszyk, , dr A. Stangierski, dr med. H.
Komarowska)
Ćwiczenia w Poradni Endokrynologicznej: dr hab. med. M. Owecki.
Ćwiczenia w Pracowni USG: prof. dr hab. M. Ruchała.
Koordynatorzy prezentacji przypadków przygotowanych przez studentów samodzielnie: prof.
dr hab. med. M. Ruchała, prof. dr hab. med. M. Gryczyńska, dr hab. med. K.Ziemnicka, dr
med. P. Gut, dr med. D.Baszko-Błaszyk.
5. Program nauczania:
Wymagania wstępne: zagadnienia z zakresu anatomii, fizjologii, patofizjologii, patomorfologii
gruczołów wydzielania wewnętrznego.
Celem kursu jest:
- nauczenie rozpoznawania i różnicowania najczęstszych chorób endokrynologicznych
(tarczycy, kory i rdzenia nadnerczy, okolicy podwzgórzowo - przysadkowej, przytarczyc,
gonad, chorób metabolicznych kości) w oparciu o analizę wyników badania podmiotowego i
przedmiotowego,
- zapoznanie z nowoczesnymi metodami biochemicznymi i obrazowymi stosowanymi w
diagnostyce chorób endokrynnych
- przedstawienie aktualnych metod leczenia wybranych endokrynopatii,
- nauczenie rozpoznawania i postępowania w stanach nagłych w endokrynologii.
Czas trwania kursu: 23 godziny.
Liczebność grup: 6 osób.
Formy realizacji zajęć: Ćwiczenia.
Terminy zajęć: zgodnie z planem opracowanym przez dziekanat WL I.
Zajęcia odbywają się w cyklach tygodniowych, codziennie, od poniedziałku do piątku
w godzinach 830-1230, z przerwą 1030-1100.
Miejsce szkolenia: Katedra i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób
Wewnętrznych, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań.
6. Cele i treści merytoryczne przedmiotu
Ogólne cele kształcenia:
Po zakończeniu zajęć student powinien:
1. Posiadać podstawowe wiadomości z anatomii, fizjologii oraz patologii gruczołów
wydzielania wewnętrznego.
2. Znać objawy chorób endokrynologicznych.
3. Umieć przeprowadzić podstawowe badanie internistyczne, ze szczególnym
uwzględnieniem elementów badania endokrynologicznego.
4. Znać nowoczesne metody laboratoryjne i obrazowe stosowane w diagnostyce
endokrynologicznej (usg, KT, MR, PET, scyntygrafia).
5. Umieć zaplanować i zinterpretować wyniki podstawowych badań diagnostycznych
u pacjenta (TSH, FT4, FT3, aTPO, aTg, TRAK, tyreoglobulina, kalcytonina, PTH,
PRL, kortyzol, ACTH, GH, IGF-1, LH, FSH, E2, testosteron, 17OHprogesteron,
DHEAS, Aldosteron, ARO, dobowe zbiórki moczu na kortyzol,
3
4
metoksykatecholaminy, elektrolity, test z 1 mg i 8 mg deksametazonu, test glukozowy
i insulinowy na GH, test z Synacthenem na kortyzol, usg i biopsja tarczycy).
6. Umieć rozpoznawać i różnicować najczęstsze choroby endokrynologiczne na
podstawie analizy wyników badania podmiotowego, przedmiotowego oraz badań
laboratoryjnych.
7. Znać podstawowe leki i metody leczenia stosowane w chorobach
endokrynologicznych.
8. Umieć rozpoznać i leczyć stany nagłe w endokrynologii.
Szczegółowe cele kształcenia
Rodzaj ćwiczeń
Szczegółowe cele kształcenia
Ćwiczenia przy łóżku chorego: 1. Samodzielnie zebrać wywiad chorobowy z
pacjentami wyznaczonymi przez lekarza
2. Przeprowadzić badanie internistyczne ze
szczególnym uwzględnieniem badania
endokrynologicznego.
3. Zaplanować badania diagnostyczne
biochemiczne i obrazowe służące potwierdzeniu
rozpoznania.
4. Zinterpretować wyniki podstawowych badań
endokrynologicznych.
5. Przeprowadzić diagnostykę różnicową dotyczącą
chorób endokrynologicznych.
6. Podjąć decyzje terapeutyczne dotyczące
postępowania z pacjentem po ustaleniu
rozpoznania.
7. Określić rokowanie odnośnie dalszego przebiegu
choroby.
Ćwiczenia w poradni
1. Omówić specyfikę pracy w poradni
endokrynologicznej:
endokrynologicznej.
2. Przeprowadzić pod nadzorem lekarza badanie
podmiotowe i przedmiotowe konsultowanych
pacjentów.
3. Zaplanować dalszą diagnostykę biochemiczną i
obrazową.
4. Omówić z lekarzem zagadnienia dotyczące
dalszego postępowania/leczenia i rokowania.
Ćwiczenia w Pracowni USG:
1. Omówić zasady badania ultrasonograficznego
tarczycy.
2. Scharakteryzować prawidłowy i nieprawidłowy
wynik badania usg (guzki, torbiele, zmiany
echogeniczności tarczycy)
3. Zaplanować dalszą diagnostykę tyreologiczną na
podstawie obrazu usg tarczycy.
4
5
Prezentacja przypadków:
Sala seminaryjna
4. Omówić zasady przeprowadzania biopsji
tarczycy.
1. Samodzielnie opracować i przedstawić
przypadek endokrynologiczny na podstawie danych
z wywiadu i badania przedmiotowego
przedstawionych przez lekarza.
2. Zaplanować postępowanie diagnostyczne,
omówić diagnostykę różnicową.
Choroby endokrynologiczne omawiane podczas kursu endokrynologii:
1. choroby okolicy podwzgórzowo-przysadkowej (guzy przysadki hormonalnie
czynne i nieczynne, niedoczynność przysadki, moczówka prosta)
2. choroby tarczycy (nadczynność i niedoczynność tarczycy, zapalenia tarczycy,
wole proste i wieloguzkowe, raki tarczycy)
3. zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz choroby metaboliczne
kości (hiper- i hipokalcemia, hiper- i hipofosfatemia, nadczynność i
niedoczynność przytarczyc, rodzinna hiperkalcemia hipokalciuryczna,
osteoporoza, osteomalacja, choroba Pageta)
4. choroby nadnerczy (choroba/zespół Cushinga, guzy nadnerczy hormonalnie
czynne i nieczynne, niedoczynność kory nadnerczy, rak nadnerczy)
5. inne choroby: zespół policystycznych jajników, hirsutyzm, ginekomastia,
hipogonadyzm, zespół SIADH, zespoły MEN, niewydolności wielogruczołowej.
7 i 8. Wykłady i seminaria nie są przewidziane w czasie trwania omawianego kursu.
Prowadzone są 2 wykłady 90 min przez prof. dr hab. med. Jerzego Sowińskiego z
zakresu endokrynologii w ramach kursu interny.
9.Tematy ćwiczeń podano w szczegółowym programie zajęć z endokrynologii.
10. Zaliczenie ćwiczeń następuje w oparciu o kartę zaliczeń. Warunkiem zaliczenia jest
uzyskanie co najmniej dostatecznej oceny (skala ocen: 2,3,3.5,4,4.5,5) z:
- zajęć przy łóżku chorego
- prezentacji przypadków
- testowego sprawdzianu wiadomości przeprowadzonego na zakończenie ćwiczeń. Test
obejmuje 12 pytań jednokrotnego wyboru, warunkiem zaliczenia jest uzyskanie co
najmniej 7 pkt.
Zaliczenie ćwiczeń zostaje potwierdzone wpisem do książeczki ćwiczeń.
11. Konspekty dostępne na stronie internetowej: http://mednukl.amp.edu.pl/endo
Literatura
Zalecana literatura z dziedziny endokrynologii:
Obowiązkowa:
Choroby Wewnętrzne. Podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM. Wydanie
I. Medycyna Praktyczna - Kraków 2005 r. Pod redakcją prof. dr. hab. A. Szczeklika.
Choroby Wewnętrzne – podręcznik dla studentów – pod redakcją F. Kokota
Interna – pod redakcją W. Januszewicza i F. Kokota, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Medycyna Wewnętrzna – pod redakcją G. Herolda, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
5
6
Uzupełniająca:
Interna Harrisona
Endokrynologia – T. Pawlikowski
Endokrynologia kliniczna – pod redakcją T.E. Romera
10. Studenckie koło naukowe:
- opiekun: prof. dr hab. med. Katarzyna Łącka,
- tematyka endokrynologiczna
- miejsce spotkań: Biblioteka Kliniki Endokrynologii
6