zobacz najlepszą odpowiedź na pozew

Kraków, 27 kwietnia 2016 r.
Sąd Arbitrażowy
Przy Konfederacji Lewiatan
ul. Zbyszka Cybulskiego 3
00-727 Warszawa
Powodowie:
1. Skrzydło sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Uskrzydlona 3, 01-707 Warszawa, wpisana do rejestru
przedsiębiorców KRS pod numerem 0000123989, tel. 22 234 56 78, e-mail: konstanty.skrzydłowy@skrzydło.pl
2. Lecik sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Letnia 128, 00-211 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców
KRS pod numerem 0000123770, tel. 22 876 54 32, e-mail: [email protected]
reprezentowani przez pełnomocników:
radcę prawnego Michała Możdżeń i radcę prawnego Aleksandrę Żanowską, adres do doręczeń: ul. Sienna 1, 00-001
Warszawa, tel. 22 123 45 67, e-mail: [email protected]
Pozwana:
Flygande AB z siedzibą w Sztokholmie, Mäster Samuelsgatan 42, SE-111 57, wpisana do rejestru spółek
(Bolagsverket) pod numerem 556074-7544, e-mail: [email protected]
reprezentowana przez pełnomocników:
radcę prawnego Annę Maj i radcę prawnego Michała Wolańczuka, adres do doręczeń: ul. Bracka 12, 31-005
Kraków, tel. 12 789 00 00, e-mail: [email protected]
ODPOWIEDŹ NA POZEW
Działając w imieniu naszego Mocodawcy – Flygande AB z siedzibą w Sztokholmie (dalej jako „Flygande”), na
podstawie pełnomocnictwa, które przedkładamy w załączeniu
1. podnosimy zarzut braku kompetencji orzeczniczej Zespołu Orzekającego przy Sądzie Arbitrażowym przy
Konfederacji Lewiatan z uwagi na zabezpieczenie powództwa Flygande przeciwko Konsorcjum spółek
Skrzydło spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej jako „Skrzydło), Lecik spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej jako „Lecik”) i Chmurex spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Warszawie (dalej jako „Chmurex”) udzielone postanowieniem Sądu
Rejonowego w Sztokholmie, VIII Wydział Gospodarczy z dnia 30 listopada 2015 r., nr sprawy: 23114/15
oraz ewentualnie, na wypadek uznania przez Zespół Orzekający swojej kompetencji orzeczniczej do rozpoznania
niniejszej sprawy, wnosimy o:
1
2. oddalenie powództw Skrzydło i Lecik w całości z uwagi na skuteczne odstąpienie Flygande od Umowy
Wdrożeniowej
3. oddalenie powództwa Skrzydło w zakresie punktu 1, w zakresie kwoty 2.415.000 euro oraz w zakresie punktu 2,
w zakresie kwoty 7.728.000 euro, tj. w części dotyczącej dochodzonego przez Skrzydło podatku VAT
wyrażonego w euro, w przypadku uznania przez Zespół Orzekający, że nie doszło do odstąpienia od Umowy
Wdrożeniowej;
4. oddalenie powództwa Lecik w zakresie punktu 4, w zakresie kwoty 690.000 euro oraz w zakresie punktu 5,
w zakresie kwoty 2.208.000 euro, tj. w części dotyczącej dochodzonego przez Lecik podatku VAT wyrażonego
w euro, w przypadku uznania przez Zespół Orzekający, że nie doszło do odstąpienia od Umowy Wdrożeniowej;
5. oddalenie powództwa Skrzydło w zakresie punktu 3 oraz powództwa Lecik w zakresie punktu 6, tj. w części
dotyczącej dochodzonego przez Powodów odszkodowania;
6. oddalenie powództwa Skrzydło co do kwoty 17.666.666,67 euro oraz powództwa Lecik co do kwoty
16.666.666,67 euro w przypadku uznania przez Zespół Orzekający, że doszło do odstąpienia od Umowy
Wdrożeniowej;
7. oddalenie powództwa Skrzydło co do kwoty 11.638.666,67 euro oraz 33.666,67 euro za każdy dzień zwłoki do
dnia wydania wyroku przez Zespół Orzekający oraz powództwa Lecik co do kwoty 10.638.666,67 euro oraz
333.666,67 euro za każdy dzień zwłoki do dnia wydania wyroku przez Zespół Orzekający, w przypadku uznania
przez Zespół Orzekający, że nie doszło do odstąpienia od Umowy Wdrożeniowej;
8. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów wskazanych w treści niniejszego pisma;
9. zasądzenie od strony powodowej na rzecz Flygande kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa
procesowego, zgodnie ze spisem kosztów przedstawionym na rozprawie.
W wykonaniu uprawnienia przewidzianego w § 18 ust. 2 lit. c) Regulaminu SA Lewiatan nasz Mocodawca
powołuje arbitra w osobie X.Y.
I. ZARZUT BRAKU KOMPETENCJI ORZECZNICZEJ SĄDU ARBITRAŻOWEGO LEWIATAN
1. Wytoczenie powództwa w przedmiotowej sprawie jest niedopuszczalne z uwagi na treść postanowienia Sądu
Rejonowego w Sztokholmie, VIII Wydział Gospodarczy z dnia 30 listopada 2015 r., nr sprawy: 23114/15.
Postanowieniem tym Sąd Rejonowy w Sztokholmie udzielił zabezpieczenia powództwa Flygande przeciwko
Konsorcjum poprzez zakazanie Konsorcjum Skrzydło, Lecik i Chmurex występowania z powództwem o zapłatę
wynagrodzenia, o którym mowa w Umowie Wdrożeniowej do czasu rozstrzygnięcia powództwa Flygande
o ustalenie, że w ramach etapu „wdrożenie”, opisanego w Umowie Wdrożeniowej, obowiązkiem Konsorcjum było
zapewnienie importu danych pomiędzy Systemem Wylataj a Systemem Fru-Waj.
2
2. Strona powodowa wskazuje, że ww. postanowienie zakazuje jedynie występowania z powództwem
o wynagrodzenie należne z Umowy Wdrożeniowej, natomiast nie zakazuje wytaczania powództwa
o odszkodowanie. Takie rozumienie treści przedmiotowego postanowienia jest niezasadne i prowadzi do wniosków
sprzecznych z celem, dla którego zostało ono wydane. Strona powodowa dochodzi zapłaty odszkodowania, które
stanowi surogat wynagrodzenia ustalonego w Umowie Wdrożeniowej. Jak wskazuje strona powodowa w punkcie
83 uzasadnienia pozwu, dochodzone odszkodowanie stanowi 20% przypadającego na Powodów wynagrodzenia
określonego w Umowie Wdrożeniowej. Tym samym dochodzone przez stronę powodową odszkodowanie jest
pochodną wynagrodzenia, a zatem znajdzie do niego zastosowanie postanowienie z dnia 30 listopada 2015 r.
3. Ustalenie, czy w ramach etapu „wdrożenie” obowiązkiem Konsorcjum było zapewnienie importu danych
pomiędzy Systemem Wylataj a Systemem Fru-waj, ma znaczenie również dla odpowiedzialności
odszkodowawczej Flygande. Strona powodowa twierdzi bowiem, iż odszkodowanie przysługuje Powodom z uwagi
na zwłokę wierzyciela (Flygande) w związku z odmową dokonania czynności, bez których świadczenie nie może
być spełnione. Ustalenie, czy Umowa Wdrożeniowa obejmowała import danych ma znaczenie dla oceny, czy
Flygande była uprawniona do odmowy podjęcia współpracy na zasadach wskazanych przez Konsorcjum. Mając na
uwadze cel udzielonego zabezpieczenia, należy zatem uznać, że postanowienie z dnia 30 listopada 2015
r. uniemożliwia, przez okres 7 miesięcy od dnia jego wydania, wytaczanie przez Konsorcjum przeciwko Flygande
jakiegokolwiek powództwa o zapłatę na podstawie Umowy Wdrożeniowej. W przeciwnym razie należałoby dojść
do wniosku, że ww. postanowienie w nienależyty sposób zabezpiecza powództwo Flygande przeciwko Konsorcjum
o ustalenie, że w ramach etapu „wdrożenie” Konsorcjum było zobowiązane do wykonania importu danych.
4. Błędne jest również stanowisko strony powodowej, że postanowienie z dnia 30 listopada 20115 r. jest
„sprzeczne z Umową Arbitrażową” (punkt 21 uzasadnienia pozwu). Po pierwsze, zgodnie z art. 1166 § 1 ustawy
z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101 ze zm., dalej jako „k.p.c.”),
poddanie sporu pod rozstrzygniecie sądu polubownego nie wyłącza możliwości zabezpieczenia przez sąd
powszechny roszczeń dochodzonych przed sądem polubownym. W literaturze wskazuje się, że powołany wyżej
przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący1. Przepis ten ustanawia regułę, zgodnie z którą poddanie sporu
rozstrzygnięciu sądu polubownego nie wyłącza kompetencji sądu powszechnego do przeprowadzenia w sprawie
postępowania zabezpieczającego. Przyjmuje się, że strony nie mogą zapisem skutecznie wyłączyć kompetencji
sądów powszechnych do dokonania zabezpieczenia roszczenia2 – ani wprost, ani w sposób domniemany. Tym
samym nie można przyjąć, za stroną powodową, że strony Umowy Wdrożeniowej mogły skutecznie wyłączyć
kompetencję właściwych sądów powszechnych do ustanowienia zabezpieczenia.
P. Pruś Komentarz do art.1166 Kodeksu postępowania cywilnego, teza 4 [w:] M. Manowska (red.) Kodeks
postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 506-1217, WK 2015.
2
A. Jakubecki Komentarz do art.1166 Kodeksu postępowania cywilnego, teza 1 [w:] H. Dolecki (red.) Kodeks
postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Artykuły 1096-1217, LEX 2013.
1
3
5. Zgodnie z art. 1184 § 2 k.p.c. sąd polubowny nie jest związany przepisami o postępowaniu przed sądem (tj.
sądem państwowym). Zgodnie z utrwalonym poglądem SN przepis ten nie odnosi się jedynie do bezwzględnie
obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego normujących postępowanie przed sądem
polubownym3. SA Lewiatan przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy ma zatem obowiązek brać pod uwagę
bezwzględnie obowiązujące przepisy części piątej Kodeksu postępowania cywilnego, w tym cytowany art. 1166
§ 1 k.p.c. W konsekwencji, wadliwy jest wniosek strony powodowej, że Zespół Orzekający może nie uwzględnić
postanowienia o zabezpieczeniu, uzasadniając to jedynie „intencją stron”. Wprawdzie sąd polubowny wywodzi
swoją kompetencję do rozstrzygania sporów z umocowania udzielonego przez strony, jednak, jak wyżej wskazano,
jest związany brzmieniem art. 1166 § 1 k.p.c.
6. Uwzględnienie przez Zespół Orzekający postanowienia z dnia 30 listopada 2015 r., wbrew twierdzeniom
strony powodowej zawartym w punkcie 22 uzasadnienia pozwu, nie doprowadziłoby do fundamentalnego
naruszenia obowiązków arbitrów do rozstrzygnięcia sporu w sposób określony w umowie o arbitraż. Strona
powodowa przyjęła powyższą argumentację wskazując na orzeczenie Sądu Arbitrażowego Międzynarodowej Izby
Handlowej (ICC) w Paryżu wydane w sprawie Salini Construttori S.p. A. przeciwko Federalnej Demokratycznej
Republice Etiopii, Addis Ababa Water and Sewerage Authority. W orzeczeniu tym Sąd Arbitrażowy odniósł się do
mocy prawnej zabezpieczenia, którego sąd powszechny w Etiopii udzielił Addis Ababa Water and Sewerage
Authority, będącej państwową jednostką organizacyjną Etiopii. W wyniku udzielonego zabezpieczenia spółka Salini
Construttori nie mogła wytaczać powództwa przeciwko Addis Ababa Water and Sewerage Authority.
7. Strona powodowa zdaje się nie zauważać uzasadnienia stanowiska Sądu Arbitrażowego w tej sprawie,
zgodnie z którym niedopuszczalne było zastosowanie się do postanowienia o zabezpieczeniu w szczególności z tego
powodu, że postanowienie to zostało wydane przez krajowy sąd powszechny w sprawie przeciw państwowej
jednostce organizacyjnej (gospodarczej)4, który dodatkowo swoje orzeczenie zaadresował również do samego sądu
arbitrażowego. Uwzględnienie orzeczenia sądu powszechnego w Etiopii doprowadziłoby do nierówności stron
wynikłej z statusu Addis Ababa Water and Sewerage Authority, która była jednostką publiczną. W niniejszej sprawie
uwzględnienie przez Zespół Orzekający postanowienia o zabezpieczeniu nie doprowadzi do braku równowagi stron
– obie strony postępowania są odrębne od państwa, w którym doszło do wydania postanowienia o udzieleniu
zabezpieczenia. Brak jest w szczególności powiązania organizacyjnego czy też kapitałowego pomiędzy Flygande
a Królestwem Szwecji. Jak zostanie wskazane niżej, uwzględnienie przez Zespół Orzekający postanowienia z dnia
30 listopada 2015 r. nie doprowadzi również, wbrew twierdzeniom strony powodowej, do wyłączenia możliwości
rozstrzygnięcia sporu przez SA Lewiatan.
3
Postanowienie SN z 29 lipca 2007 r., sygn. III CSK 176/07.
E. Gaillard, Reflections on the use of anti-suit Injunctions in international arbitration [w:] L. A. Mistelis,
Pervasive problems in International arbitration, Kluwer Law International 2006.
4
4
8. Co więcej, zupełnie nietrafiony jest zarzut strony powodowej zawarty w punkcie 25 uzasadnienia pozwu,
jakoby postanowienie z dnia 30 listopada 2015 r. nie wiązało Zespołu Orzekającego dlatego, że zostało wydane poza
miejscem arbitrażu. Zgodnie z art. 1158 § 1 k.p.c. pewne kompetencje orzecznicze, w tym również kompetencję do
wydania postanowienia o zabezpieczeniu, posiada sąd powszechny, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy,
gdyby strony nie dokonały zapisu na sąd polubowny. Rozumowanie strony powodowej doprowadza do
stwierdzenia, że jedynymi sądami powszechnymi właściwymi do wydania orzeczeń w sprawach rozpatrywanych
przez SA Lewiatan, gdy strony nie ustaliły miejsca arbitrażu, byłyby sądy właściwe dla Warszawy. Absurdalność
powyższego poglądu objawia się zwłaszcza w przypadku, gdyby siedziba pozwanej lub miejsce zawarcia umowy
znajdowały się poza Warszawą, gdyż oczywistym jest, że wówczas w braku umowy prorogacyjnej to sądy spoza
Warszawy byłyby właściwe do wydania orzeczenia. Należy zatem uznać, że fakt wydania postanowienia z dnia 30
listopada 2015 r. poza miejscem arbitrażu nie powinien mieć znaczenia dla oceny związania Zespołu Orzekającego
treścią tego postanowienia.
9. Postanowienie z dnia 30 listopada 2015 r. nie narusza również klauzuli porządku publicznego, która jest
wyjątkiem od zasady uznawania orzeczeń sądów zagranicznych5. Oznacza to, że klauzula porządku publicznego nie
może podlegać wykładni rozszerzającej – wręcz przeciwnie, w judykaturze wykładnia omawianej klauzuli
generalnej jest bardzo restryktywna6. Stwierdzenie, że dane orzeczenie sądu zagranicznego narusza porządek
publiczny Rzeczypospolitej Polskiej, może zatem nastąpić wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach. Taka sytuacja
w niniejszej sprawie nie miała jednak miejsca.
10. Postanowienie z dnia 30 listopada 2015 r. nie ogranicza w sposób niedopuszczalny prawa Konsorcjum do
sądu. Ww. postanowienie wprawdzie ograniczyło uprawnienie Konsorcjum do występowania z powództwem
o zapłatę należności wynikających z Umowy Wdrożeniowej, jednak nie można uznać, że takie ograniczenie jest
niedopuszczalne. W jego wyniku nie dojdzie bowiem do upływu terminów przedawnienia roszczeń Konsorcjum.
Mając na uwadze dane statystyczne dotyczące postępowań prowadzonych SA Lewiatan – średni czas trwania
postępowania od daty wniesienia pozwu do daty powołania Zespołu Orzekającego (w 2014 roku wyniósł on
2 miesiące) oraz średni czas trwania sprawy od powołania Zespołu Orzekającego do daty wydania wyroku (w 2014
roku wyniósł on 5 miesięcy7), należy dojść do wniosku, że Konsorcjum będzie mogło wystąpić z powództwem
przeciwko Flygande po upływie maksymalnie 14 miesięcy, jeżeli Flygande wystąpi z powództwem o ustalenie, że
import danych był objęty Umową Wdrożeniową. Jeżeli natomiast Flygande nie wystąpi z ww. powództwem,
M. Radwan, Komentarz do art. 1146 Kodeksu postępowania cywilnego, teza 8 [w:] M. Manowska (red.),
Kodeks…
6
T. Ereciński, Komentarz do art. 1146 Kodeksu postępowania cywilnego, teza 26 [w:] T. Ereciński, Kodeks
postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Międzynarodowe postępowanie cywilne. Sąd polubowny
(arbitrażowy), LexisNexis 2012.
7
B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz [w:] B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz (red.), Postępowanie przed sądem
polubownym. Komentarz do Regulaminu Sądu Arbitrażowego przy Konfederacji Lewiatan, Warszawa 2016,
s. 37, tabela 1.
5
5
wówczas zabezpieczenie udzielone postanowieniem z dnia 30 listopada 2015 r. upadnie już po 7 miesiącach od dnia
jego wydania.
11. W ocenie Flygande prawo Konsorcjum do sądu zostałoby w sposób niedopuszczalny ograniczone jedynie
wówczas, gdyby postanowienie z dnia 30 listopada 2015 r. wyłączało w ogóle możliwość dochodzenia przez
Konsorcjum roszczeń wynikających z Umowy Wdrożeniowej, co jednak nie ma miejsca w niniejszej sprawie.
Zabezpieczenie udzielone ww. postanowieniem nie jest bowiem bezterminowe, zaś termin, na jaki zostało udzielone,
umożliwia Konsorcjum wystąpienie z powództwem bez ryzyka, że dojdzie do przedawnienia przysługujących mu
roszczeń. Należy zatem uznać, iż twierdzenie strony powodowej o naruszeniu przez postanowienie z dnia 30
listopada 2015 r. prawa do sądu, a tym samym porządku publicznego Rzeczypospolitej Polskiej, jest nieuzasadnione.
12. Z postanowienia z dnia 30 listopada 2015 r. nie można ponadto wywodzić wniosku, że Sąd Rejonowy
w Sztokholmie przyznał Konsorcjum podmiotowość prawną. Wynika z niego bowiem, że z powództwem o zapłatę
wynagrodzenia nie mogą wystąpić członkowie Konsorcjum – Skrzydło, Lecik i Chmurex, nie zaś Konsorcjum per
se. Należy wskazać, że owo postanowienie zostało wydane przy udziale każdej z trzech spółek wchodzących w skład
Konsorcjum, a zatem Sąd Rejonowy w Sztokholmie uznał, że stanowią one odrębne od siebie podmioty. Mając na
uwadze powyższe należy przyjąć, iż twierdzenie, że postanowieniem z dnia 30 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy
w Sztokholmie przyznał Konsorcjum podmiotowość prawną, jest bezpodstawne. Należy zatem uznać, że
postanowienie to nie narusza podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, w związku czym
nie ma przeszkód do jego uznania w Polsce.
13. Alternatywnie strona powodowa wskazała na możliwość bifurkacji niniejszego postępowania (punkt 34
uzasadnienia pozwu). W ocenie Flygande bifurkacja postępowania stoi w sprzeczności z treścią postanowienia z dnia
30 listopada 2016 r., z którego wyraźnie wynika, że Konsorcjum nie może występować z powództwem do czasu
rozstrzygnięcia powództwa Flygande. Uwzględnienie postulatu Konsorcjum dotyczącego dokonania bifurkacji
postępowania naruszyłoby ww. postanowienie, bowiem doszłoby do sytuacji, w której dopuszczalne byłoby
wystąpienie przez Konsorcjum z powództwem jeszcze przed rozstrzygnięciem powództwa Flygande. W związku
z powyższym bifurkacja niniejszego postępowania jest niedopuszczalna.
14. Mając na uwadze powyższe uznać należy, że wytoczenie powództwa w niniejszej sprawie jest
niedopuszczalne z uwagi na treść postanowienia Sądu Rejonowego w Sztokholmie, VIII Wydział Gospodarczy
z dnia 30 listopada 2015 r., nr sprawy: 23114/15. W związku z tym Zespół Orzekający działający przy SA Lewiatan
nie posiada kompetencji do orzekania w niniejszej sprawie.
II. UZASADNIENIE ODPOWIEDZI NA POZEW
Stan faktyczny
15. W ocenie Flygande szereg istotnych dla niniejszej sprawy okoliczności został pominięty przez stronę
powodową w uzasadnieniu pozwu, a to na stronie powodowej, zgodnie z § 16 ust. 2 lit. c) Regulaminu SA Lewiatan,
6
spoczywa obowiązek dokładnego określenia w pozwie roszczeń wraz z ich pełnym uzasadnieniem faktycznym oraz
prawnym. W związku z tym, w uzupełnieniu stanu faktycznego będącego podłożem niniejszego sporu, Flygande
wskazuje, co następuje.
16. Flygande przyznaje, że w dniu 2 lutego 2015 r. zawarła Umowę Wdrożeniową z Konsorcjum spółek
Skrzydło, Lecik i Chmurex. Na podstawie tej Umowy Flygande zleciła, a Konsorcjum przyjęło zlecenie do
wykonania internetowego systemu do pomiaru satysfakcji klientów korzystających z przelotów na nowych trasach
(„System Fru-waj”). Flygande zamierzała bowiem uruchomić loty na nowych trasach na okres testowy od dnia
1 lipca 2015 r. do 30 września 2015 r., o czym Konsorcjum wiedziało, gdyż taka informacja znalazła się w preambule
Umowy Wdrożeniowej. Zakres prac w ramach Umowy Wdrożeniowej obejmował: zaprojektowanie Systemu Fruwaj zgodnie z wymaganiami wskazanymi w specyfikacji dla tego systemu przygotowanej przez Flygande (etap I),
wykonanie Systemu Fru-waj (etap II), wdrożenie Systemu Fru-waj (etap III), przeprowadzenie szkoleń z obsługi
Systemu Fru-waj na rzecz pracowników Flygande (etap IV) oraz świadczenie usług serwisowych przez rok od
wdrożenia (etap V). Na mocy punktu 1.4 Umowy Wdrożeniowej Konsorcjum zobowiązało się zapewnić ciągłość
pomiędzy pracą systemu użytkowanego dotychczas przez Flygande (System Wylataj) a rozpoczęciem korzystania
z Systemu Fru-waj.
17. Zgodnie z punktem 2.3 Umowy Wdrożeniowej za każdy dzień zwłoki Konsorcjum w stosunku do dat
realizacji prac wskazanych w punktach 2.1.1 – 2.1.5 Konsorcjum zapłaci na rzecz Flygande karę umowną
w wysokości 0,1% wartości całej Umowy. Natomiast w punkcie 2.4 Umowy Wdrożeniowej strony postanowiły, że
w przypadku niewykonania Umowy z winy Konsorcjum Flygande ma prawo naliczyć karę umowną w wysokości
sumy 50% całości wynagrodzenia.
18. Strony określiły wynagrodzenie za wykonanie prac wskazanych w poszczególnych etapach
w następujący sposób: za etap I – 15.000.000 euro, za etap II – 48.000.000 euro, za etap III – 12.000.000 euro, za etap
IV – 10.000.000 euro, za etap V – 15.000.000 euro. Zgodnie z punktem 3.1 Umowy Wdrożeniowej wskazane
wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy i nie podlega zmianie bez pisemnej zgody stron. Flygande zobowiązała się
ponadto do zapłaty kwoty 1.000.000 euro tytułem opłaty licencyjnej.
Dowód:
Umowa Wdrożeniowa z dnia 2 lutego 2015 r. wraz z załącznikami – w aktach sprawy.
19. Należy podkreślić, że ani Umowa Konsorcjum z dnia 22 grudnia 2014 r., ani Aneks nr 1 do Umowy
Konsorcjum nie zostały włączone do Umowy Wdrożeniowej.
20. W dniu 8 maja 2015 r. Konsorcjum przekazało Flygande dokument licencji na System Fru-Waj,
w związku z czym tego samego dnia Flygande wpłaciła na rachunek bankowy Skrzydło, lidera Konsorcjum, kwotę
1.000.000 euro tytułem opłaty licencyjnej.
21. Niezwłocznie po podpisaniu Umowy Wdrożeniowej, podczas spotkania zespołu projektowego, doszło
do przekazania Konsorcjum próbek danych z Systemu Wylataj, w tym danych podlegających migracji. Konsorcjum
niezwłocznie po podpisaniu Umowy Wdrożeniowej uzyskało zatem możliwość zapoznania się z danymi z Systemu
7
Wylataj, w tym w szczególności z ich formatem. Mimo to, Konsorcjum dopiero 28 maja 2015 r. zasygnalizowało, że
nie jest wykluczone, iż będzie konieczne wprowadzanie migrowanych danych „ręcznie”.
Dowód:
E-mail z dnia 28 maja 2015 r. od Konstantego Skrzydłowego do Adama Kowalczyka – w aktach
sprawy.
22. W ww. wiadomości e-mail Konstanty Skrzydłowy – prezes zarządu Skrzydło, lidera Konsorcjum –
wskazał ponadto, że zachowanie ciągłości pomiędzy pracą Systemu Wylataj i Systemu Fru-waj bez migracji danych
nie wchodzi w grę, przyznając tym samym, że import danych pomiędzy systemami był objęty Umową
Wdrożeniową. Z kolei pismem z dnia 2 czerwca 2015 r. Konsorcjum zwróciło się do Flygande z wezwaniem do
współdziałania w wykonywaniu Umowy Wdrożeniowej poprzez zawarcie aneksu do Umowy przedłużającego
okres wdrożenia systemu, ewentualnie poprzez zlecenie importu danych innemu podmiotowi. Konsorcjum wskazało
ponadto, że wynagrodzenie powinno zostać podwyższone o kwotę 10.000.000 euro. Poinformowano również, że
brak działań ze strony Flygande uniemożliwi współpracę i wykonanie prac objętych Umową Wdrożeniową.
Dowód:
Wezwanie do podjęcia współpracy z dnia 2 czerwca 2015 r. – w aktach sprawy.
23. Flygande odmówiła jednak podjęcia współpracy w wykonywaniu Umowy Wdrożeniowej wskazując,
że import danych jest niezbędnym elementem etapu wdrożenia, w związku z czym postulat zawarcia aneksu do
Umowy jest niezrozumiały. Flygande wezwała Konsorcjum do wykonania przedmiotu Umowy Wdrożeniowej
w terminie w niej określonym pod rygorem odstąpienia od Umowy.
Dowód:Pismo Flygande z dnia 4 czerwca 2015 r. – w aktach sprawy.
24. W dniu 26 czerwca 2016 r. Konsorcjum złożyło oświadczenie o odstąpieniu od Umowy
Wdrożeniowej, wzywając jednocześnie Flygande do zapłaty wynagrodzenia za prace wykonane przez Konsorcjum.
Dowód:Oświadczenie o odstąpieniu z dnia 26 czerwca 2015 r.
25. Flygande również złożyło oświadczenie o odstąpieniu od Umowy Wdrożeniowej, jednocześnie
wzywając Konsorcjum do zapłaty kar umownych zgodnie z załączoną Notą Obciążeniową w terminie 14 dni od
doręczenia niżej wymienionego pisma.
Dowód:Odstąpienie od umowy z dnia 26 czerwca 2015 r. – w aktach sprawy.
26. Do dnia dzisiejszego Konsorcjum nie uiściło na rzecz Flygande kar umownych, do zapłaty których
zostało wezwane.
27. Ponadto Flygande i Skrzydło łączyła umowa najmu lokalu, na podstawie której Skrzydło było
zobowiązane do uiszczania na rzecz Flygande kwoty 200.000 euro miesięcznie tytułem czynszu, który miał być
rozliczony po zakończeniu okresu najmu. Umowa najmu wiązała strony w okresie od 1 maja do 30 września 2015 r.
Do dnia dzisiejszego Skrzydło nie uiściło na rzecz Flygande należnego czynszu w łącznej kwocie 1.000.000 euro.
Brak legitymacji czynnej – spółka cywilna
28. Stronie powodowej nie przysługuje legitymacja czynna do wytoczenia niniejszego powództwa. Stroną
badanego w przedmiotowym postępowaniu stosunku prawnego jest spółka cywilna złożona z Powodów oraz
8
Chmurex, co oznacza, że po stronie powodowej zachodzi współuczestnictwo konieczne. Konsekwencją
współuczestnictwa koniecznego czynnego jest istnienie łącznej legitymacji procesowej, wymagającej występowania
w sprawie wszystkich uprawnionych w charakterze powodów8. Warto zauważyć, że bezprzedmiotowe jest
odwoływanie się przez stronę powodową do art. 65 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U.
z 2016 r., poz. 380, dalej jako „k.c.”) jako standardu oceny legitymacji procesowej, jako że strony Umowy
Konsorcjum nie rozstrzygnęły omawianej kwestii ani w Umowie Konsorcjum, ani w Aneksie nr 1 do tej Umowy.
29. Umowa Konsorcjum z dnia 22 grudnia 2014 r. stanowi w rzeczywistości umowę spółki w rozumieniu
art. 860 i nast. k.c. Sąd Najwyższy konsekwentnie wskazuje, że „w orzecznictwie sądowym i piśmiennictwie nie
wypracowano jednolitej charakterystyki prawnej konsorcjum (…) przyjmuje się, że może stanowić ono podtyp spółki
cywilnej lub być spółką cywilną, gdy w danym wypadku występują jej przedmiotowo istotne elementy”9. Tym
samym, biorąc pod uwagę brak jednoznacznego rozstrzygnięcia omawianej kwestii w Umowie Konsorcjum, należy
dokonać oceny prawnej Umowy Konsorcjum przez pryzmat przepisów Kodeksu cywilnego regulujących umowę
spółki.
30. Artykuł 860 k.c. ustanawiający definicję umowy spółki stanowi, że przez umowę spółki wspólnicy
zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony,
w szczególności przez wniesienie wkładów. Sąd Najwyższy wskazał, że wymogami konstrukcyjnymi treści umowy
spółki są: majątek wspólny, więzi organizacyjne i majątkowe wspólników10.
31. Nie ulega wątpliwości, że w Umowie Konsorcjum strony umowy jednoznacznie zobowiązały się dążyć
do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, którym jest złożenie oferty, a następnie zobowiązanie się do
wykonania na rzecz Pozwanej określonych usług (§ 1 ust. 2 Umowy Konsorcjum oraz § 2 Aneksu nr 1 do Umowy
Konsorcjum). W załączniku nr 1 do Aneksu nr 1 do Umowy Konsorcjum strony ustaliły również „oznaczony
sposób” działania w celu osiągnięcia tegoż celu gospodarczego. W doktrynie wskazuje się, że: „cel spółki cywilnej
powinien być przy tym wspólny dla wspólników, co oznacza, że każdy z nich jest zainteresowany w jego osiągnięciu
i podporządkowuje swoje działania w spółce jego realizacji. Wspólność celu znajduje odzwierciedlenie
w partycypowaniu przez wspólników w efektach działalności spółki, w postaci uczestniczenia w zyskach czy pokryciu
strat”11. W przedmiotowej sprawie niewątpliwie doszło do realizacji powyższego postulatu.
32. Ponadto, w stosunku prawnym wiążącym strony Umowy Konsorcjum występowały więzi
organizacyjne. Strony ustanowiły Komitet Sterujący, który miał koordynować działania Konsorcjum oraz
pozostawać w stałym kontakcie z Flygande. Wprawdzie w skład Komitetu Sterującego wchodzili również
przedstawiciele Flygande, jednak wspomniane wyżej więzi organizacyjne nie są równoznaczne z ustanowieniem
Uchwała SN z 9 lutego 2011 r., sygn. III CZP 130/10.
Postanowienie SN z 6 marca 2015 r., sygn. III CZP 113/14.
10
Ibidem.
11
A. Kidyba, Komentarz do art. 860 Kodeksu cywilnego, teza 2 [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny.
Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część szczególna., LEX, 2014.
8
9
9
organu lub quasi organu spółki cywilnej. Więzi organizacyjne mają na celu regulowanie i koordynację działań
wspólników, tak aby „dążenie do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego” (art. 860 k.c.) miało charakter
wspólnego, uporządkowanego działania tych wspólników. Innym przejawem więzi organizacyjnych było ustalenie
przez konsorcjantów zakresu obowiązków w wykonaniu podjętego zobowiązania (§ 2 ust. 3 Umowy Konsorcjum).
Konsorcjanci ustanowili również jeden z podmiotów liderem Konsorcjum, co uregulowało sposób reprezentacji
Konsorcjum w stosunkach z podmiotami trzecimi, objętymi zamierzonym celem gospodarczym.
33. Stosownie do art. 861 § 1 k.c. wkład wspólnika może polegać nie tylko na wniesieniu do spółki
własności lub innych praw, lecz także na świadczeniu usług. Istota wniesienia wkładu w postaci świadczenia usług
wyraża się w świadczeniu tych usług przez wspólnika bez wynagrodzenia (od spółki), a „źródłem zobowiązania
wspólnika do świadczenia usług jest wyłącznie umowa spółki, a nie inna umowa nazwana bądź nienazwana”12.
W przedmiotowej sprawie strony Umowy Konsorcjum jako wkład wniosły świadczenie usług na rzecz spółki
(Konsorcjum) w postaci realizacji podjętych wspólnie zobowiązań wobec Flygande. Wniesienie wkładów do spółki
cywilnej nie zawsze wiąże się z utworzeniem majątku wspólnego. Jak wskazuje się w doktrynie: „wśród wkładów
wspólników do spółki, na podstawie kryterium zaliczenia do majątku spółki, wyróżnić należy ich dwa rodzaje.
Pierwszą grupę stanowią wkłady, które wchodzą w skład majątku wspólnego wspólników, zaś ich wartość wliczana
jest przy ustalaniu wartości majątku spółki. Do tej kategorii zaliczyć należy wniesienie własności lub innych praw (…).
Drugą grupę stanowią wkłady, które nie są zaliczane do majątku wspólnego, nie wchodzą w jego skład, a ich wartość
nie jest uwzględniana przy ocenie wartości majątku spółki. Do tej grupy należy świadczenie usług (…). Wartość tych
wkładów nie jest uwzględniana przy rozliczeniu ze wspólnikiem w razie jego wystąpienia ze spółki, a także w razie jej
rozwiązania”13.
34. Majątek wspólny spółki cywilnej jest ponadto jedynie konsekwencją zawarcia umowy spółki i jest
pochodny wobec stosunku prawnego podstawowego, o charakterze osobistym, którym jest stosunek
zobowiązaniowy spółki14. Co więcej, nie ma uzasadnionego prawnie wymogu istnienia majtku wspólnego, ani
w ogóle, ani tym bardziej już na etapie utworzenia spółki. Jest to uzasadnione tym, że art. 860 k.c., który ustanawia
definicję spółki oraz jej elementy istotne, nie wymaga utworzenia majątku wspólnego, a jedynie wymaga, aby
wspólnicy wnieśli do spółki wkład (a nawet: żeby strony zobowiązały się do wniesienia wkładu). Biorąc pod uwagę
wyżej zawarte uwagi odnośnie wkładu w postaci świadczenia usług, należy uznać, że nie można wykluczyć z góry,
in genere istnienia spółki cywilnej wyłącznie z powodu braku majątku wspólnego. Dopuszczalne jest więc przyjęcie,
że spółka cywilna może funkcjonować bez majątku wspólnego. Na marginesie warto zauważyć dla przykładu, że do
12
A. Kidyba, Komentarz do art. 861 Kodeksu cywilnego, teza 5 [w:] A. Kidyba (red.) Kodeks…
P. Nazaruk, Komentarz do art. 861 Kodeksu cywilnego [w:] J. Ciszewski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz,
LexisNexis 2014.
14
Ibidem.
13
10
takiej sytuacji (braku majątku wspólnego spółki) mogłoby dojść, gdyby wspólnicy, w wyniku prowadzenia
działalności gospodarczej, utracili wszystkie składniki tego majątku.
35. W razie braku akceptacji powyższego poglądu, Flygande wskazuje, że Konsorcjum posiada (lub
posiadało) majątek wspólny. Pierwszym jego składnikiem była wierzytelność wobec Flygande, wynikająca
z Umowy Wdrożeniowej. Umowa Wdrożeniowa zakładała spełnienie przez Flygande świadczenia wspólnie na
rzecz wszystkich konsorcjantów, a więc „do niepodzielnej ręki”. Należy tu powtórzyć, że ustalenia poczynione
pomiędzy wspólnikami (Umowa Konsorcjum, Aneks nr 1 do Umowy Konsorcjum) są ustaleniami wewnętrznymi
wspólników, bezskutecznymi wobec Flygande.
36. Ostatnim argumentem wskazującym na istnienie stosunku spółki cywilnej pomiędzy stronami Umowy
Konsorcjum jest, rozpatrywana w świetle powyższych uwag, ich łączna odpowiedzialność wobec Flygande.
W Aneksie nr 1 do Umowy Konsorcjum strony stwierdziły, że zawarły jako Konsorcjum (a więc jeden podmiot)
umowę z Flygande, określono kwotę wynagrodzenia, ustalając następnie udziały poszczególnych wspólników
w zyskach (i stratach – art. 867 k.c.). Podkreślenia wymaga, że podział całości wynagrodzenia pomiędzy
poszczególnych członków Konsorcjum nastąpił nie w drodze porozumienia z kontrahentem (tu: Flygande), lecz
w drodze odrębnego porozumienia członków Konsorcjum (wspólników), co należy interpretować jako wewnętrzne
ustalenia co do wysokości udziałów w spółce.
37. Nietrafny jest również wniosek strony powodowej, jakoby fakt nieujawnienia w Krajowym Rejestrze
Sądowym (KRS) informacji o uczestniczeniu w spółce cywilnej miał jakiekolwiek znaczenie dla oceny charakteru
prawnego umowy konsorcjum. Obowiązek ujawnienia w KRS prawdziwych danych spoczywa na podmiocie,
którego dotyczy wpis. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2015 r., poz.
1142 ze zm., dalej jako „u.k.r.s.”) nakłada na podmiot, wpisany do Rejestru odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną
zgłoszeniem do Rejestru nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały obowiązkowi wpisu na jego wniosek (art. 18
w zw. z art. 38 pkt 1 lit. g u.k.r.s.). W związku z tym powoływanie się przez podmioty, które nie dochowały
obowiązku aktualizacji danych ujawnionych w KRS, na treść tych informacji, stoi w sprzeczności z celem KRS,
którym jest ochrona interesów kontrahentów tych podmiotów.
38. Reasumując należy stwierdzić, że Umowa Konsorcjum stanowi w rzeczywistości umowę spółki
cywilnej, ponieważ Konsorcjum posiada wszystkie cechy tej spółki. W konsekwencji należy uznać, że strona
powodowa nie posiada legitymacji czynnej do wytoczenia rozpatrywanego powództwa.
Niepodzielność świadczenia Flygande
39. Na wypadek uznania przez Zespół Orzekający, że Konsorcjum nie stanowi spółki cywilnej
w rozumieniu art. 860 k.c., Flygande podnosi, że jej świadczenie na rzecz Konsorcjum ma charakter niepodzielny.
Przemawiają za tym następujące okoliczności.
40. Po pierwsze, w Umowie Wdrożeniowej nie wskazano, że wynagrodzenie zostanie wypłacone
wszystkim konsorcjantom, poza tym Flygande nie wiedziała, w jakim stosunku konsorcjanci będą dokonywać
11
wzajemnych rozliczeń, bowiem ani Umowa Konsorcjum, ani Aneks nr 1 do tej Umowy nie zostały włączone do
Umowy Wdrożeniowej. Po drugie, Flygande na rzecz Skrzydło wypłaciła całość kwoty należnej Konsorcjum
tytułem opłaty licencyjnej, natomiast nikt z pozostałych członków Konsorcjum nie zgłaszał zastrzeżeń odnośnie
takiego sposobu zapłaty. Należy zatem uznać, że Flygande była zobowiązana do uiszczenia całości kwot wskazanych
w punkcie 3.1. Umowy Wdrożeniowej na rzecz Konsorcjum reprezentowanego przez Skrzydło.
41. W tym miejscu wypada przytoczyć stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym: „Jeżeli w chwili
zaciągnięcia zobowiązania dłużnicy byli zobowiązani do świadczenia niepodzielnego (zrealizowania zdatnego do
użytku obiektu, takiego jak linia produkcyjna składająca się z różnych urządzeń), to za jego spełnienie odpowiadali jak
solidarni (art. 380 § 1), natomiast wierzyciel wprawdzie zobowiązany był do wzajemnego świadczenia pieniężnego,
co do zasady podzielnego, niemniej oznaczenie w umowie jego świadczenia na rzecz wszystkich w jednej kwocie
i oznaczenie sposobu jego wykonania (zapłata na podstawie faktury na rzecz wskazanego w niej podmiotu),
spowodowało nadanie mu charakteru niepodzielnego”15. Odnosząc powyższe uwagi do niniejszej sprawy wskazać
należy, że świadczenie Konsorcjum w istocie miało charakter niepodzielny – samo zaprojektowanie Systemu Fruwaj bez jego wykonania i wdrożenia nie miałoby żadnego znaczenia dla Flygande. W związku z tym, że Umowa
Wdrożeniowa nie precyzuje, w jakich proporcjach Flygande ma uiścić wynagrodzenie na rzecz poszczególnych
konsorcjantów, należy uznać, że świadczenie Flygande jest niepodzielne. Oznacza to, że niedopuszczalna jest
sytuacja, w której któryś z konsorcjantów dochodzi przypadającej na niego części świadczenia niepodzielnego.
Świadczenie o takim charakterze może być dochodzone wyłącznie przez wszystkich konsorcjantów łącznie.
42. Z uwagi na brak wystąpienia Chmurex z powództwem, należy uznać, że po stronie powodowej nie
istnieje legitymacja czynna w niniejszej sprawie, w związku z czym pozew winien zostać oddalony.
Odstąpienie od Umowy Wdrożeniowej przez Konsorcjum
43. Wskazania wymaga, że Konsorcjum złożyło Flygande oświadczenie o odstąpieniu od Umowy
Wdrożeniowej, twierdząc, że przyczyną odstąpienia jest brak współpracy Flygande w wykonaniu Umowy,
w związku z czym dalsze wykonywanie prac stało się niemożliwe. Strona powodowa nie powołała się wprawdzie na
tę okoliczność, niemniej Pozwana chce się odnieść do powyższej kwestii.
44. Zważywszy na treść oświadczenia Konsorcjum z dnia 26 czerwca 2015 r., należy uznać, że odstąpienie
od Umowy Wdrożeniowej miało miejsce na podstawie art. 640 k.c., który stanowi, że jeżeli do wykonania dzieła
potrzebne jest współdziałanie zamawiającego, a tego współdziałania brak, przyjmujący zamówienie może
wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin z zagrożeniem, iż po bezskutecznym upływie wyznaczonego
terminu będzie uprawniony do odstąpienia od umowy. W niniejszej sprawie Konsorcjum nie wyznaczyło Flygande
dodatkowego terminu ze wskazaniem, że po jego upływie będzie uprawnione do odstąpienia od Umowy
Wdrożeniowej, co oznacza, że nie zostały spełnione przesłanki, na podstawie których Konsorcjum byłoby
15
Postanowienie SN z 6 marca 2015 r., sygn. III CZP 113/14.
12
uprawnione do skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 640 k.c. Oświadczenie Konsorcjum o odstąpieniu
od Umowy Wdrożeniowej należy zatem uznać za bezskuteczne.
45. Należy ponadto wskazać, że brak akceptacji przez Flygande proponowanych przez Konsorcjum zmian
w Umowie Wdrożeniowej nie mógł być traktowany jako brak współdziałania niezbędnego do wykonania Umowy.
W doktrynie przyjmuje się, że powinność współdziałania zamawiającego z przyjmującym zamówienie może
wynikać z właściwości danego dzieła (w tym czynności koniecznych do jego powstania) lub treści zawartej przez
strony umowy, ustalanej na podstawie kryteriów wykładni z art. 65 k.c.16 Natomiast obowiązek współdziałania
Flygande w wykonaniu Umowy Wdrożeniowej, a w szczególności – w wykonaniu etapu wdrożenia – nie wynikał
z zawartej przez strony umowy ani z właściwości dzieła, a w rzeczywistości współdziałanie to miałoby polegać na
zmianie Umowy Wdrożeniowej. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy: „Sądy obu instancji przyjęły, że
współdziałanie zamawiającego przy wykonywaniu umowy o dzieło nie może polegać na obowiązku akceptacji przez
zamawiającego zmian umowy dotyczących przedmiotu świadczenia, a takimi – w ocenie Sądów obu instancji – były
zmiany zaproponowane przez powoda w projekcie skutkujące zmniejszeniem powierzchni użytkowej inwestycji lub
znacznym zwiększeniem kosztów jej realizacji. Stanowisko to jest zasadne. Obowiązek i zakres współdziałania
zamawiającego przy wykonywaniu umowy o dzieło może wynikać wprost z postanowień umowy bądź właściwości
wykonywanego dzieła, gdy bez współdziałania zamawiającego wykonanie dzieła nie jest w ogóle możliwe (por.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 426/98, OSNC 2000, Nr 2, poz. 32). Nie można jednak
przyjąć, aby współdziałanie zamawiającego mogło polegać na obowiązku akceptacji zmian istotnych cech dzieła,
niemożliwych do osiągnięcia z przyczyn obiektywnych przez przyjmującego zamówienie”17.
46. Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że Flygande nie musiało przystawać na warunki
przedstawione przez Konsorcjum w piśmie z dnia 2 czerwca 2015 r., a zatem nie można uznać zachowania Flygande
za brak współdziałania w wykonywaniu dzieła, o którym mowa w art. 640 k.c. Oznacza to, że Konsorcjum nie było
uprawnione do odstąpienia od Umowy Wdrożeniowej.
47. Z ostrożności procesowej, na wypadek uznania przez SA Lewiatan, że Konsorcjum skutecznie odstąpiło
od Umowy Wdrożeniowej, należy wskazać, że Konsorcjum nie może dochodzić roszczeń wynikających z tej
umowy, ponieważ odstąpienie na podstawie art. 640 k.c. wywiera skutek ex tunc, czyli stwarza taki stan prawny,
jakby umowa nie została w ogóle zawarta18. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego19
Konsorcjum po odstąpieniu przysługują jedynie roszczenia przewidziane w art. 494 k.c. Oznacza to, że Konsorcjum
nie może się domagać zapłaty wynagrodzenia za wykonane etapy Umowy Wdrożeniowej, a jedynie na zasadach
ogólnych może dochodzić naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.
P. Drapała, Komentarz do art. 640 Kodeksu cywilnego, teza 1 [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny.
Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, LexisNexis 2013.
17
Wyrok SN z 24 maja 2012 r., sygn. V CSK 260/11.
18
G. Kozieł, Komentarz do art. 640 Kodeksu cywilnego, teza 4 [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks…
19
Wyroki SN: z 3 grudnia 2004 r., sygn. IV CK 340/04, z 20 czerwca 2013 r., sygn. IV CSK 704/12.
16
13
Odstąpienie Flygande od Umowy Wdrożeniowej
48. W punkcie 56 uzasadnienia pozwu strona powodowa wskazała, że oświadczenie Flygande
o odstąpieniu od Umowy Wdrożeniowej jest bezskuteczne, twierdząc, że Flygande nie była uprawniona do
odstąpienia na podstawie art. 635 k.c., bowiem wyłącznie ona ponosi winę za opóźnienie w wykonaniu Umowy
Wdrożeniowej. Powyższe twierdzenia nie są jednak prawdziwe.
49. Zgodnie z art. 635 k.c., jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem
dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez
wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.
Przesłanki zastosowania powołanego przepisu zostały zrealizowane w niniejszej sprawie. Należy zwrócić uwagę na
terminy realizacji poszczególnych etapów określone przez strony w Umowie Wdrożeniowej: etap III – do dnia 15
czerwca 2015 r., etap IV – do dnia 30 czerwca 2015 r., etap V – do dnia 15 czerwca 2016 r. Natomiast Konsorcjum
w piśmie z dnia 2 czerwca 2015 r. wezwało Flygande do zawarcia aneksu do Umowy Wdrożeniowej
przedłużającego czas realizacji etapu III do dnia 15 grudnia 2015 r. (w piśmie tym wskazano również, że konieczne
jest odpowiednie przedłużenie terminów realizacji etapów IV i V). Można domniemywać, że konsorcjanci, jako
spółki posiadające bogate doświadczenie w tworzeniu systemów informatycznych, trafnie przewidzieli, jaki czas
będzie potrzebny na przeprowadzenie „ręcznej” migracji danych. Ze wskazanych wyżej terminów wynika, iż nie
zachodziło nawet najmniejsze prawdopodobieństwo, że Konsorcjum zdoła ukończyć etap III – a tym samym
również etapy IV i V – w czasie umówionym. W związku z tym została spełniona przesłanka z art. 635 k.c.
uprawniająca Flygande do odstąpienia od Umowy Wdrożeniowej.
50. Należy zwrócić uwagę, że nie ma znaczenia fakt, iż oświadczenie o odstąpieniu od Umowy
Wdrożeniowej Flygande złożyło 26 czerwca 2015 r., czyli już po upływie terminu na realizację etapu III. Zgodnie
bowiem ze stanowiskiem Sądu Najwyższego20, na podstawie art. 635 k.c. dopuszczalne jest odstąpienie przez
zamawiającego od umowy o dzieło także po upływie terminu do wykonania dzieła.
51. Strona powodowa twierdzi, że w niniejszej sprawie opóźnienie w wykonaniu dzieła powstało wyłącznie
z winy Flygande (punkt 60 uzasadnienia pozwu), jednak nie jest to prawdą. Odstąpienie nastąpiło bowiem na
podstawie okoliczności, za które Flygande nie ponosi odpowiedzialności. Z całą stanowczością należy podkreślić, że
import danych pomiędzy Systemem Wylataj a Systemem Fru-waj był objęty Umową Wdrożeniową, gdyż stanowił
etap wdrożenia. Konsorcjanci, jako spółki dysponujące olbrzymim doświadczeniem w branży informatycznej,
powinni wiedzieć, że import danych jest niezbędnym elementem wdrożenia. Ponadto należy uznać, że Konsorcjum
przyznało, iż import danych był objęty Umową Wdrożeniową, gdyż przystąpiło do wykonania importu. Dopiero
wówczas okazało się, że automatyczny import danych pomiędzy systemami jest niemożliwy. Oznacza to, że gdyby
była możliwość automatycznego importu danych, to Konsorcjum z pewnością przeprowadziłoby migrację danych,
20
Wyrok SN z 12 stycznia 2012 r., sygn. IV CSK 182/11.
14
w żaden sposób nie kwestionując objęcia tej czynności Umową Wdrożeniową. Twierdzenie strony powodowej,
jakoby import danych nie był objęty Umową Wdrożeniową, prowadzi do naruszenia zasady venire contra factum
proprium, zgodnie z którą strona nie może powoływać w procesie tez, które są sprzeczne z jej dotychczasowym
postępowaniem.
52. Do przekazania próbek danych z Systemu Wylataj, w tym danych podlegających migracji, doszło
w lutym 2015 r., niezwłocznie po podpisaniu Umowy Wdrożeniowej, podczas spotkania zespołu projektowego.
Konsorcjum niezwłocznie po podpisaniu Umowy Wdrożeniowej uzyskało zatem możliwość zapoznania się
z danymi z Systemu Wylataj, w tym w szczególności z ich formatem. Mimo to, Konsorcjum dopiero 28 maja 2015 r.
zasygnalizowało, że nie jest wykluczone, że będzie konieczne wprowadzanie migrowanych danych „ręcznie”. Takie
zachowanie jest wysoce nieprofesjonalne, należy bowiem mieć na uwadze, że konsorcjantów jako przedsiębiorców
obowiązuje wyższy miernik staranności. Mając na uwadze zarówno fakt, iż import danych był objęty Umową
Wdrożeniową, jak i zachowanie Konsorcjum polegające na zaniechaniu wcześniejszego sprawdzenia
kompatybilności danych, uznać należy, że za opóźnienie w realizacji Umowy Wdrożeniowej odpowiada wyłącznie
Konsorcjum.
53. W związku z tym Flygande była w pełni uprawniona do skorzystania z uprawnienia, jakie daje jej art.
635 k.c. Należy zatem uznać, że doszło do skutecznego odstąpienia przez Flygande od Umowy Wdrożeniowej.
Niezasadność roszczenia co do wysokości
54. W razie przyjęcia przez Zespół Orzekający, że nie doszło do odstąpienia od Umowy Wdrożeniowej
przez żadną ze stron, w związku z czym roszczenie należy uznać co do zasady, Flygande wskazuje, że wysokość
dochodzonego roszczenia jest nieuzasadniona. Powodowie dochodzą zapłaty na ich rzecz wskazanych w petitum
kwot wynagrodzenia powiększonych o 23%, tj. o podatek VAT. Tak sformułowane roszczenie nie może zostać
uwzględnione przez Zespół Orzekający.
55. Podatek VAT jest świadczeniem na rzecz Skarbu Państwa określonej kwoty wyrażonej w polskich
złotych. W punkcie 3.1. Umowy Wdrożeniowej wskazano jednoznacznie, że wynagrodzenie zostaje powiększone
o podatek VAT, a nie o równowartość tego podatku wyrażoną w euro. W razie przyjęcia słuszności roszczenia co do
zasady, wynagrodzenie powinno ulec powiększeniu o stosowną kwotę wyrażoną w złotych. W związku z tym
Powodom, oprócz roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za pierwsze dwa etapy Umowy Wdrożeniowej, przysługuje
wyłącznie roszczenie o zapłatę na ich rzecz stosownej kwoty pieniężnej wyrażonej w walucie polskiej.
56. Przyjmując, że podatek VAT jest zawsze zobowiązaniem wyrażonym w polskich złotych (stosownie do
brzmienia art. 31a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz.
1054 ze zm.)), niedopuszczalne jest dokonanie przez Powodów przekształcenia roszczenia poprzez przeliczenie tego
zobowiązania na inną walutę (tu: euro). Jak wynika z art. 353 § 1 k.c., zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel
(Powodowie) może żądać od dłużnika świadczenia, przy czym dopuszczalne jest wyłącznie żądanie spełnienia
15
określonego świadczenia, natomiast żądanie spełnienia równowartości należnego świadczenia dopuszczalne jest
wyłącznie w określonych okolicznościach.
57. Należy przyjąć, skoro ustawodawca uregulował w art. 358 k.c. dopuszczalność spełnienia w walucie
polskiej świadczenia określonego jako suma pieniężna wyrażona w obcej walucie, to a contrario, jeżeli nic innego nie
wynika z umowy między stronami, niedopuszczalne jest spełnienie w walucie obcej świadczenia wyrażonego
w walucie polskiej. Tym samym, żądanie zapłaty na rzecz Powodów kwoty wynoszącej 23% wskazanego
w petitum pozwu wynagrodzenia jest niezasadne i winno zostać oddalone.
Bezzasadność odszkodowania dochodzonego przez stronę powodową
58. W punktach 73-81 pozwu strona powodowa wywodzi, że przysługuje jej odszkodowanie za utracone
korzyści w związku ze zwłoką wierzyciela, czyli Flygande. Zwłoki wierzyciela strona powodowa upatruje w tym, że
Flygande rzekomo odmówiła dokonania czynności, bez której świadczenie nie może być spełnione, a ponadto
oświadczyła, że świadczenia nie przyjmie. Flygande jednak przeczy tym twierdzeniom i wskazuje, co następuje.
59. W ocenie strony powodowej zwłoka Flygande wynikała z zaniechania dalszej współpracy przy
realizowaniu Umowy Wdrożeniowej. Flygande jednak w żadnym wypadku nie mogła przystać na propozycję
Konsorcjum sformułowaną w piśmie z dnia 2 czerwca 2015 r. Po pierwsze, Flygande nie mogła się zgodzić na
przedłużenie terminów realizacji poszczególnych etapów Umowy Wdrożeniowej. Jak wynika z preambuły Umowy
Wdrożeniowej, Flygande zamierzała uruchomić loty na nowych trasach na okres testowy od dnia 1 lipca 2015 r. do
30 września 2015 r., zaś System Fru-waj miał badać poziom satysfakcji klientów korzystających z przelotów na tych
trasach. Rzeczą oczywistą jest, że jeżeli Konsorcjum przeprowadziłoby wdrożenie Systemu Fru-waj po okresie
testowym, System ten nie miałby już dla Flygande najmniejszego znaczenia. Cel, dla którego Flygande zleciła
Konsorcjum zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie Systemu Fru-waj był doskonale znany Konsorcjum, gdyż
wynikał z treści Umowy Wdrożeniowej. W związku z powyższym należy uznać, że Flygande była w pełni
uprawniona do tego, by nie podpisywać z Konsorcjum aneksu do Umowy Wdrożeniowej, który przedłużałby
terminy wykonania etapów III, IV i V.
60. Po drugie, jak już wskazano, import danych pomiędzy Systemem Wylataj a Systemem Fru-waj
niewątpliwie był objęty Umową Wdrożeniową. W związku z powyższym Flygande nie mogła się zgodzić na
podwyższenie wynagrodzenia Konsorcjum o kwotę 10.000.000 euro21, co stanowi aż 10% pierwotnie umówionego
wynagrodzenia. Skoro import danych był objęty Umową Wdrożeniową, to należy uznać, że przewidziane za etap III
wynagrodzenie w kwocie 12.000.000 euro pokrywało również wykonanie czynności związanych z migracją
danych. Ponadto w punkcie 3.1 Umowy Wdrożeniowej wskazano, że wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy i nie
W piśmie Konsorcjum z dnia 2 czerwca 2015 r. nie wskazano wprawdzie waluty, jednak należy uznać, że
skoro wynagrodzenie przewidziane w Umowie Wdrożeniowej, jak i opłata licencyjna, zostały określone w euro,
to kwota wskazana w ww. piśmie również jest wyrażona w euro.
21
16
podlega zmianie bez pisemnej zgody stron. Flygande zatem nie miała obowiązku zgadzać się na zaproponowane
przez Konsorcjum podwyższenie wynagrodzenia.
61. Po trzecie, Flygande miała prawo nie zgodzić się na zlecenie przeprowadzenia importu danych innemu
podmiotowi. Skoro Umowa Wdrożeniowa, a w konsekwencji również wynagrodzenie w niej przewidziane,
obejmowała import danych, to nie było najmniejszego powodu, by Flygande musiała płacić zewnętrznej firmie za
przeprowadzenie tej usługi. Prowadziłoby to do sytuacji, w której Flygande de facto ponosiłaby podwójne koszty tej
samej czynności. Jak wskazano powyżej, wynagrodzenie przewidziane w Umowie Wdrożeniowej obejmowało
import danych, a w związku z tym, że ma ono charakter ryczałtowy, nie mogłoby zostać obniżone, nawet gdyby
importu danych dokonał inny podmiot zamiast Konsorcjum. W związku z powyższym uznać należy, że żadna
z propozycji Konsorcjum przedstawionych w piśmie z dnia 2 czerwca 2015 r. nie była do zaakceptowania przez
Flygande.
62. Flygande podnosi, że jej współdziałanie nie było konieczne do przeprowadzenia etapu wdrożenia,
w związku z czym nie zaszła przesłanka uzasadniająca przyjęcie, że doszło do zwłoki wierzyciela, o której mowa
w art. 486 k.c. Jednak z ostrożności procesowej wskazuje, że zgodnie z art. 486 k.c. wierzyciel dopuszcza się zwłoki,
gdy bez uzasadnionego powodu bądź odmawia dokonania czynności, bez której świadczenie nie może być
spełnione, bądź oświadcza dłużnikowi, że świadczenia nie przyjmie. Należy zatem dokonać, oceny, czy
w okolicznościach konkretnego przypadku brak koniecznego współdziałania był uzasadniony, czy też nie22. Zarzut
zwłoki wierzyciela jest nieuzasadniony, jeżeli powody zachowania wierzyciela, w których dłużnik nie może
wykonać zobowiązania, są usprawiedliwione23. Należy uznać, że taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie.
Zważywszy bowiem na okoliczności wskazane w punktach 59-61 niniejszego pisma, Flygande miała prawo nie
zgadzać się ani na zawarcie aneksu do Umowy Wdrożeniowej, ani na zlecenie importu danych innemu podmiotowi.
63. Odnośnie zarzutu zawartego w punkcie 81 uzasadnienia pozwu wskazać należy, że trudno mówić
o odmowie przyjęcia świadczenia, skoro Konsorcjum żadnego świadczenia nie zaoferowało. Nawet jeżeli
przyjmiemy, że zaoferowanie świadczenia nie było konieczne z uwagi na niemożliwość jego spełnienia, uznać
należy, że Flygande nie miała obowiązku współdziałania z Konsorcjum doprowadzaniu do spełnienia świadczenia
z uwagi na okoliczności wskazane wyżej. Ponadto należy wskazać, że odstąpienie przez Flygande od Umowy
Wdrożeniowej było uzasadnione, co wykazano w punkcie 49 niniejszego pisma. Strona powodowa nie może zatem
czynić Flygande zarzutu, że ta złożyła oświadczenie o odstąpieniu, do czego było uprawniona w świetle brzmienia art.
635 k.c.
64. Należy zwrócić uwagę, że strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła wysokości dochodzonego
odszkodowania, wskazując jedynie, że zysk Powodów z Umowy Wdrożeniowej wyniósłby 20% wynagrodzenia
22
K. Zagrobelny, Komentarz do art. 486 Kodeksu cywilnego, teza 8 [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.),
Kodeks cywilny. Komentarz, Legalis 2016.
23
Z. Gawlik, Komentarz do art. 486 Kodeksu cywilnego, teza 6, [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks…
17
określonego w tej Umowie. Nie wskazano jednak żadnych dowodów na poparcie tego twierdzenia, w związku
z czym należy uznać, że strona powodowa nie wykazała wysokości dochodzonego roszczenia.
65. Strona powodowa nie wykazała również związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem Flygande
a rzekomą szkodą w majątku Powodów. W punkcie 84 uzasadnienia pozwu wskazano jedynie, iż „nie ulega
wątpliwości, że gdyby Pozwany podjął należne działanie, a więc umożliwił wykonanie Powodom dalszych etapów
prac po zawarciu stosownego aneksu do Umowy Wdrożeniowej, Powodowie wykonaliby dalsze etapy prac”.
Wskazać należy, że zawarcie aneksu do Umowy Wdrożeniowej nie gwarantowałoby, iż Konsorcjum wykona
wszystkie prace przewidziane Umową Wdrożeniową. Należy zatem uznać, że pomiędzy zachowaniem Flygande,
polegającym na odmowie zawarcia aneksu do Umowy Wdrożeniowej, a rzekomą szkodą w majątku Powodów, nie
istnieje adekwatny związek przyczynowy.
66. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że roszczenie strony powodowej o zapłatę
odszkodowania za utracone korzyści jest całkowicie bezzasadne.
Zarzut potrącenia
67. Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, w przypadku przyjęcia przez Zespół Orzekający zasadności
roszczenia dochodzonego w niniejszym postępowaniu w całości lub w części – czemu Pozwana zaprzecza –
Pozwana podnosi zarzut potrącenia wierzytelności dochodzonego wynagrodzenia (1) przez Skrzydło (a)
w wysokości 1.000.000 euro tytułem nieuiszczonego czynszu najmu oraz (b) 10.638.666,67 euro tytułem kary
umownej lub 16.666.666,67 euro tytułem kary umownej, a także (2) przez Lecik w wysokości 10.638.666,67 euro
lub 16.666.666,67 euro tytułem kary umownej.
68. Po pierwsze, Skrzydło nie uiściło należnego czynszu należnego Flygande na podstawie umowy najmu,
a świadczenie to jest wymagalne. Kwota roszczenia podlegająca potrąceniu wynosi 1.000.000 euro. Po drugie,
w razie przyjęcia zasadności roszczeń dochodzonych w niniejszym postępowaniu, możliwe jest przyjęcie
alternatywnie, albo że nie doszło do odstąpienia od Umowy Wdrożeniowej, a więc jej postanowienia są wiążące dla
stron, albo że doszło do odstąpienia od tej Umowy lub jej części. Konsekwencją przyjęcia przez Zespół Orzekający
pierwszej z powyższych możliwości jest aktualizacja postanowienia Umowy Wdrożeniowej regulującego
obowiązek zapłaty kary umownej za zwłokę w wykonaniu przez Konsorcjum zobowiązania umownego. Stosownie
do punktu 2.3 Umowy Wdrożeniowej, za każdy dzień zwłoki Konsorcjum w stosunku do dat realizacji prac
wskazanych w punktach 2.1.1-2.1.5 Konsorcjum zapłaci na rzecz Flygande karę umowną w wysokości 0,1%
wartości całej Umowy.
69. Dokonując interpretacji pojęcia „wartość całej Umowy”, należy zwrócić uwagę na rozróżnienie przez
strony umowy pojęcia „wartości całej Umowy” – zawartego w punkcie 2.3, od pojęcia „całości wynagrodzenia” –
zawartego w punkcie 2.4. Dokonanie rozróżnienia powyższych pojęć przez strony niewątpliwie nie było
przypadkowe, przez co należy uznać, że „wartość całej Umowy” obejmuje również inne opłaty i należności
18
wynikające z Umowy Wdrożeniowej. Precyzując, „wartością całej Umowy” jest wartość wynagrodzenia,
powiększona o kwotę opłaty licencyjnej, co łącznie daje kwotę w wysokości 101.000.000 euro.
70. Konsorcjum popadło w zwłokę z realizacją prac wskazanych w umowie, z dniem 16 czerwca 2015 r.,
a więc z dniem następującym po terminie realizacji etapu III Umowy Wdrożeniowej, który nie został zrealizowany.
Do dnia wniesienia niniejszego pisma nie został zrealizowany ani etap III, ani kolejne etapy Umowy Wdrożeniowej,
a więc kara umowna nadal jest naliczana z każdym kolejnym dniem. Wysokość kary umownej za zwłokę należy
ustalić dokonując następującego obliczenia: 101.000.000 euro x 0.1% x 316 (liczba dni pomiędzy 16 czerwca 2015 r.
a dniem 27 kwietnia 2016 r.) = 31.916.000 euro. Tak wyliczoną kwotę należy powiększyć o należną karę umowną
w wysokości 101.000 euro za każdy kolejny dzień zwłoki, do dnia wydania wyroku przez Zespół Orzekający.
71. Ostatecznie, kwotą podlegająca potrąceniu jest kwota obliczona zgodnie z powyższym wskazaniem,
podzielona przez liczbę konsorcjantów. Jedyną możliwością przyjęcia zasadności powództwa wytoczonego
w niniejszym postępowaniu (warunek konieczny uznania zarzutu potrącenia), jest przyjęcie braku legitymacji łącznej
członków konsorcjum, tj. przyjęcie współuczestnictwa formalnego po stronie powodowej. W konsekwencji należna
kara umowna, podobnie jak wynagrodzenie dochodzone w niniejszym postępowaniu, dzieli się na tyle równych
części, ilu jest dłużników lub wierzycieli (art. 379 k.c.). Tym samym, zarzut potrącenia jest zasadny wobec każdego
z Powodów jedynie do kwoty 1/3 wartości należnej kary umownej.
72. Alternatywnie, w razie przyjęcia przez Zespół Orzekający, że doszło do odstąpienia od Umowy
Wdrożeniowej lub jej części, przy jednoczesnym przyjęciu zasadności powództwa, aktualizacji nabiera
postanowienie punkt 2.4 Umowy Wdrożeniowej. Postanowienie to stanowi, że w przypadku niewykonania umowy
z winy Konsorcjum Flygande ma prawo naliczyć karę umowną w wysokości sumy 50% całości wynagrodzenia.
73. Zastrzeżenie kary umownej w punkcie 2.4 Umowy Wdrożeniowej należy interpretować w ten sposób,
że ustanawia ono karę umowną również w razie odstąpienia od umowy – bądź przez Konsorcjum, bądź przez
Flygande, ale z winy Konsorcjum. Jak zauważył Sąd Najwyższy: „O zakresie zastosowania kar umownych
rozstrzyga treść dokonanego przez strony zastrzeżenia. Zarówno samo zastrzeżenie kary umownej, jak i szczegółowe
jej uregulowania zależą od umownego uznania i ułożenia przez strony w ramach swobody umów ustanowionej w art.
3531 k.c.”24 Nie ulega wątpliwości, że zarówno literalna, jak i celowościowa interpretacja punktu 2.4 Umowy
Wdrożeniowej prowadzi do wniosku, że ustanowiona kara umowna miała chronić Flygande w razie braku realizacji
umowy, tj. w razie niewdrożenia Systemu Fru-waj w przewidzianym terminie, a tym bardziej niewdrożenie tego
Systemu w ogóle. Dla aktualizacji postanowienia o naliczeniu kary umownej w razie niewywiązania się przez
Konsorcjum z zobowiązań wynikających z Umowy Wdrożeniowej, bez różnicy jest zatem przyczyna tego
niewdrożenia.
24
Wyrok SN z 28 stycznia 2011 r., sygn. I CSK 315/10.
19
74. W szczególności, przyjęcie przez Zespół Orzekający, że doszło do odstąpienia od Umowy
Wdrożeniowej, jest równoznaczne z realizacją przesłanki „niewykonania umowy”, jako że ustawodawca w art. 494
§ 1 in fine k.c. w sposób jednoznaczny przyjął, że odstąpienie od umowy jest równoznaczne z niewykonaniem
zobowiązania (umowy). Potwierdza to również Sąd Najwyższy, który stwierdził, że: „Wskutek odstąpienia od
umowy (…) powstaje stan, który należy zakwalifikować jako niewykonanie zobowiązania, skoro strona, która
odstąpiła od umowy, może dochodzić naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania. Z tego względu, że
odstąpienie od umowy powoduje przekształcenie się stanu zwłoki lub opóźnienia w stan niewykonania zobowiązania
strona może dochodzić kary umownej (…) przewidzianej na wypadek niewykonania zobowiązania (…)”25.
Z ostrożności procesowej Flygande wskazuje, że na ocenę powyższego nie ma znaczenia ustalenie, czy doszło do
odstąpienia przez Konsorcjum, czy przez Flygande, jako że instytucja odstąpienia od umowy zakłada dążenie do
przywrócenia stanu sprzed jej zawarcia, a utrzymywanie w mocy postanowień umownych zabezpieczających lub
upraszczających wyrównanie szkody lub skłaniających dłużnika do wypełnienia zobowiązania jest zgodne
z zasadami współczesnych regulacji prawa kontraktowego26.
75. Kara umowna wynosi w tym przypadku 50.000.000 euro. Mając na uwadze zastrzeżenia poczynione
w odniesieniu do kary umownej z tytułu zwłoki Konsorcjum, uwzględniając niniejszy zarzut potrącenia należy
pomniejszyć zasądzoną kwotę o 1/3 kary umownej, czyli 16.666.666,67 euro wobec każdego z Powodów.
Mając na uwadze powyższe, wnosimy jak w petitum.
Anna Maj
__________________
Michał Wolańczuk
Anna Maj
Michał Wolańczuk
Radca prawny
Radca prawny
__________________
Załączniki:
1. Pełnomocnictwo od Flygande dla radcy prawnego Anny Maj oraz dla radcy prawnego Michała Wolańczuka;
2. Tłumaczenie przysięgłe odpisu z rejestru spółek (Bolagsverket) dla Flygande;
3. Dokumenty wymienione w treści niniejszego pisma;
4. 5 odpisów niniejszego pisma wraz z załącznikami.
25
26
Uchwała SN z 18 lipca 2012 r., sygn. III CZP 39/12, teza 4.
Wyrok SN z 5 października 2006 r., sygn. IV CSK 157/06.
20