Europejskie podroze Fryderyka Chopina

Jadwiga Lizon
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Nigdy czarowniejszą pieśnią
Nie kusiła Odysa syrena…
Gdyby fiołki i konwalie
Zamiast pachnąć grać umiały,
Byłaby to muzyka Chopina.
(Leopold Staff, Nonsens)
Typ szkoły: gimnazjum
Etap kształcenia: III
Rodzaj zajęć: lekcja geografii
Temat zajęć: Europejskie podróże Fryderyka Chopina
Cele kształcenia:
Cele szczegółowe:
Uczeń:
• uważnie słucha utworów Fryderyka Chopina,
• zna niektóre wydarzenia z życia kompozytora,
• doskonali umiejętności geograficzne: określanie położenia geograficznego, obliczanie
czasu miejscowego, rozwiązywanie zadań ze skalą, obliczanie gęstości zaludnienia,
praca z mapą (szukanie obiektów geograficznych),
• pracuje w grupie.
Metody i techniki kształcenia: metoda ćwiczeń praktycznych, analityczno-percepcyjna, praca
z mapą
Formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna, zbiorowa, praca w grupach
Środki dydaktyczne i materiały pomocnicze:
karty pracy, mapka konturowa Europy, mapki konturowe świata, mapa Polski, mapa polityczna
Europy, mapa polityczna świata, nagrania utworów Fryderyka Chopina
Czas trwania zajęć: 45 minut
Przebieg zajęć:
I.
Wprowadzenie
1. Powitanie.
2. Sprawdzenie pracy domowej. (Uczniowie mieli za zadanie przygotować listę miast
związanych z podróżami Fryderyka Chopina oraz wypisać związane z nimi ważne
wydarzenia). Kontrola trzech wybranych zadań domowych i ich ocena.
3. Przedstawienie form oceny pracy ucznia podczas lekcji (system punktowy). Za każdą
formę aktywności na lekcji uczeń ma możliwość otrzymania 1, 2 lub 3 punktów
(w zależności od trudności zadania), zsumowane punkty po zakończeniu lekcji zostaną
przeliczone na oceny – „bardzo dobry”, „dobry” lub „+”.
4. Burza mózgów – uczniowie wypisują na karteczkach samoprzylepnych nazwy miast
związanych z podróżami Fryderyka Chopina i ochotnicy przylepiają je na ściennej mapie
konturowej Europy.
II.
Rozwinięcie
1. Rozdanie uczniom kart pracy z zadaniami dotyczącymi wybranych miejsc podróży
Fryderyka Chopina.
2. Żelazowa Wola, Paryż – miejsca urodzenia i śmierci Fryderyka Chopina:
• odszukanie na mapie politycznej Europy miejsc urodzenia i śmierci Fryderyka Chopina
przez chętnego ucznia, zaznaczenie tych miejsc na mapkach konturowych Europy oraz
określenie współrzędnych geograficznych obu miast:
Paryż (48°50'N; 2°20'E)
Żelazowa Wola (52°16'N 20°20'E)
• obliczenie różnicy czasu słonecznego pomiędzy Paryżem a Żelazową Wolą (na tablicy
i na kartach pracy):
20°20' – 2°20' = 18°
18° * 4 min = 72 min = 1 h 12 min
3. Wiedeń – miejsce powstania utworów: Etiudy c-moll op. 10 nr 12 i Preludium Des-dur
op. 28 nr 15:
• wysłuchanie fragmentu Etiudy c-moll („Rewolucyjnej”),
• wysłuchanie fragmentu Preludium Des-dur („Deszczowego”),
• zadanie dla uczniów: napisać, jakie uczucia budzą te utwory,
• zapisanie przez uczniów swoich wypowiedzi na karcie pracy i odczytanie wybranych,
• krótkie omówienie utworów przez nauczyciela, z nawiązaniem do epoki romantyzmu
i wyjaśnieniem nazw „Rewolucyjna” i „Deszczowe”.
4. Berlin – pierwsza zagraniczna podróż kompozytora:
• Zadanie ze skalą – praca indywidualna ucznia:
Na mapie w skali 1 : 5 000 000 odległość pomiędzy Berlinem a Strzelcami Opolskimi
(nasze miejsce zamieszkania) wynosi 5 cm. Jaka jest odległość rzeczywista pomiędzy tymi
miastami?
• Rozwiązanie zadania samodzielnie przez każdego ucznia:
a) dane:
skala 1 : 5 000 000
odległość na mapie – 5 cm
b) szukane:
odległość rzeczywista – x
c) obliczenia:
- zamiana skali liczbowej na mianowaną:
1 cm – 5 000 000 cm
1 cm – 50 km
- obliczenie odległości rzeczywistej z proporcji:
1 cm – 50 km
5 cm – x
X = 50 * 5 = 250 km
d) sformułowanie odpowiedzi:
Odległość rzeczywista pomiędzy Berlinem a Strzelcami Opolskimi wynosi 250 km.
5. Majorka – miejsce pobytu Chopina z George Sand:
* praca w grupach – grupa, która jako pierwsza poprawnie wykona całe zadanie,
otrzymuje dodatkowo po 1 punkcie
• odszukanie na mapie Europy Majorki,
• podanie nazwy archipelagu, do którego należy Majorka,
• wskazanie pozostałych wysp należących do Balearów,
• znalezienie na mapie świata pięciu przykładów archipelagów oraz określenie ich
położenia fizyczno-geograficznego.
III.
Podsumowanie
1. Ocena pozytywnej aktywności uczniów na lekcji – według systemu punktowego.
2. Zadanie pracy domowej: znaleźć w dostępnych źródłach i wypisać nazwy trzech miast,
w których znajdują się pomniki Chopina; policzyć gęstość zaludnienia tych miast.
Karta pracy ucznia
Lp.
1.
Miejsce podróży
Ćwiczenia
Żelazowa Wola – Paryż
Odczytaj współrzędne miast
Oblicz czas słoneczny
2.
Wiedeń
Tutaj wpisz swoje odczucia
3.
Berlin
Rozwiąż zadanie
Na mapie w skali 1 : 5 000 000 odległość pomiędzy Berlinem a
Strzelcami Opolskimi (nasze miejsce zamieszkania) wynosi 5 cm.
Jaka jest odległość rzeczywista pomiędzy tymi miastami?
Obliczenia:
Odpowiedź:
4.
Majorka
Wypisz archipelagi
1.
2.
3.
4.
5.
Określ
położenie
fizyczno-geograficzne