Kaskadowe arkusze stylów – składnia stylów

Kaskadowe arkusze stylów – składnia stylów
Kaskadowe arkusze stylów (ang. Cascading Style Sheets, CSS) to język służący do opisu formy
prezentacji (wyświetlania) stron WWW. Arkusz stylów CSS to lista dyrektyw (tzw. reguł) ustalających
w jaki sposób ma zostać wyświetlana przez przeglądarkę internetową zawartość wybranego elementu
(lub elementów) (X)HTML. Można w ten sposób opisać wszystkie pojęcia odpowiedzialne za
prezentację elementów dokumentów internetowych, takie jak rodzina czcionek, kolor tekstu,
marginesy, odstęp międzywierszowy lub nawet pozycja danego elementu względem innych
elementów bądź okna przeglądarki. Wykorzystanie arkuszy stylów daje znacznie większe możliwości
pozycjonowania elementów na stronie, niż oferuje sam (X)HTML.
CSS został stworzony w celu odseparowania struktury dokumentu od formy jego prezentacji. Separacja
ta zwiększa zakres dostępności witryny, zmniejsza zawiłość dokumentu, ułatwia wprowadzanie zmian
w strukturze dokumentu. CSS ułatwia także zmiany w renderowaniu strony w zależności od
obsługiwanego medium (ekran, palmtop, dokument w druku, czytnik ekranowy). Stosowanie
zewnętrznych arkuszy CSS daje możliwość zmiany wyglądu wielu stron naraz bez ingerowania w sam
kod (X)HTML, ponieważ arkusze mogą być wspólne dla wielu dokumentów.
Nazwa "kaskadowe arkusze stylów" wynika z faktu, iż gdy reguły CSS wykluczają się wzajemnie
w arkuszu zewnętrznym, arkuszu wewnętrznym oraz na poziomie elementów HTML, priorytet stylów
ustalany jest hierarchicznie. Przyjęto, że oddziaływanie stylów z arkuszy zewnętrznych może być
modyfikowane przez style zdefiniowane w nagłówku dokumentu, te zaś mogą być modyfikowane przez
reguły zdefiniowane bezpośrednio w ciele dokumentu. Pierwszeństwo mają zatem style zdefiniowane
""bliżej" formatowanego elementu. Kolejność interpretacji reguł formatujących dany element przez
przeglądarkę przedstawia się następująco:
1. Domyślny arkusz przeglądarki WWW (niezależny od autora strony)
2. Domyślny arkusz użytkownika przeglądarki (jak wyżej)
3. Zewnętrzne arkusze stylów i definicje stylów w nagłówku dokumentu
4. Definicje stylów w atrybucie style elementu
Ten model działania pokazuje, w jaki sposób działa kaskada stylów. Między stylami z różnych źródeł nie
muszą zresztą wcale występować żadne konflikty, wszystkie style uzupełnią się, tworząc jeden wielki
"wirtualny" styl.
Składnia arkuszy
Arkusz stylów składa się z reguł określających styl dla wybranych elementów dokumentu. Reguła składa
się z selektora oraz deklaracji. Selektor określa grupę elementów (rzadziej pojedynczy element),
którego ma dotyczyć deklaracja. Deklaracja określa formatowanie i składa się z nazwy jednej
z właściwości i jej wartości napisanej po dwukropku. Deklaracja musi być otoczona nawiasami
klamrowymi.
selektor {
właściwość: wartość
}
Dodatkowo możliwe jest grupowanie zarówno selektorów jak i deklaracji. Zgrupowane selektory
rozdziela się przecinkami, a deklaracje średnikami:
selektor1, selektor2 {
właściwość1: wartość1;
właściwość2: wartość2;
}
Dozwolone jest stosowanie średnika po wszystkich deklaracjach, nie jest jednak dozwolone stosowanie
przecinka po ostatnim selektorze. Ponadto niektóre wartości mogą być zgrupowane i podane
w ramach jednej deklaracji.
Poniżej podana jest przykładowa reguła dla języka (X)HTML, w której przypisujemy wszystkim akapitom
niebieski kolor tekstu:
p {
color: blue;
}
Selektorem jest tutaj p, właściwością color, a wartością blue.
Selektory zawarte w pierwszej specyfikacji CSS zapewniają możliwość opisania docelowej grupy
elementów przez:
nazwę elementu (np. "h1")
klasę elementu (np. ".elementy_menu"), także w połączeniu z nazwą elementu (np.
"img.wyrownane_do_prawej")
id elementu (np. "#menu_lewe")
przodków danego elementu (np. "div#menu_lewe a" zostanie zastosowane do linków
zawartych w elemencie div o id "menu_lewe")
stan linków określany przez pseudoklasy (:visited, :link, :active)
inne pseudoklasy typograficzne (:first-line, :first-letter)