Wenus Wtedy i Teraz - (EU

Oryginał poniższego tekstu znajduje się pod tym adresem. Nasze tłumaczenie jest miejscami dość
swobodne, staraliśmy się jednak wiernie trzymać ducha oryginału. Liczymy zatem na wyrozumiałość
z Waszej strony. Dorota i Jacek Kuprasowie. www.djkupras.blogspot.com
Wenus Wtedy i Teraz
Widok z Galileuszowego Teleskopu
Galileusz po raz pierwszy obserwował Wenus przez teleskop w październiku 1610r.
W podekscytowanie wprawił go fakt zaobserwowania faz w wyglądzie tarczy planety
przypominających fazy Księżyca. Przed wynalezieniem teleskopu Wenus podobnie
jak inne planety była postrzegana jako jasna gwiazda. Tymczasem Galileusz był
w stanie dostrzec jej kształt zmieniający się w zależności od tego, jak promienie
słoneczne odbijały się od jej tarczy. W ciągu następnych paru miesięcy Galileusz
obserwował zmiany rozmiaru i kształtu Wenus w miarę jak poruszała się ona wokół
Słońca. Kiedy planeta znalazła się najbliżej Ziemi jej tarcza stała się największą,
choć
równocześnie
z
naszej
perspektywy
widać
było
w większości nocną stronę planety. Jej kształt przypominał półksiężyc. W miarę jak
Wenus poruszała się wokół Słońca jej tarcza stawała się coraz mniejsza, lecz
równocześnie widzimy coraz więcej jej dziennej strony. Tarcza planety staje się
coraz bardziej zaokrąglona.
Powyżej: Symulacja przedstawiająca jak zmieniał się widok Wenus widzianej przez
teleskop Galileusza w trakcie jego obserwacji pomiędzy końcem 1610r. a początkiem
1611r. (Źródło: Owen Gingerich)
Co w tym wszystkim było tak ekscytującego? Zaobserwowana kolejność faz
oznaczała, że Wenus krąży wokół Słońca, nie zaś Ziemi. Choć fakt ten nie oznaczał
jeszcze, że to Słońce stanowi centrum kosmosu, był on jednak kolejną przesłanką,
którą Galileusz mógł użyć by potwierdzić idee Mikołaja Kopernika.
Powyżej: Rysunek pokazuje jak zmieniają się fazy Wenus w zależności od jej
położenia względem Ziemi.
Co dostrzegłeś przy pomocy Mikroobserwatorium?
Jaki wygląd planety uzyskałeś na swoim zdjęciu? Czy potrafisz rozróżnić fazę: cienki
sierp, pełny dysk, a może coś pośredniego? Czy na podstawie zdjęcia możesz
powiedzieć, w którym miejscu swej orbity planeta się znajduje? Wykorzystaj w tym
celu grafiki znajdujące się powyżej. Aby uzyskać lepszy obraz, możesz posłużyć się
programem MicroObservatory image.
Powyżej: Fotografia Wenus z archiwum Mikroobserwatorium. Czy wygląda
cokolwiek znajomo?
Wenus – 400 Lat Później
Na pierwszy rzut oka Wenus wydaje się bliźniaczką Ziemi. Gdy jednak przyjrzymy się
jej bliżej, to podobieństwo znika. Oprócz zbliżonych rozmiarów i podobnych
odległości, w jakich obie planety znajdują się od Słońca, różni je praktycznie
wszystko. Podczas gdy Ziemia pokryta jest wodą i posiada atmosferę składającą się
z tlenu i azotu, Wenus jest kompletnie sucha, zaś jej atmosfera składająca się
w większości z dwutlenku węgla jest tak gęsta, że jej ciśnienie na wysuszonej
powierzchni planety odpowiada ciśnieniu, jakie występuje na głębokości jednego
kilometra w ziemskich oceanach! W latach siedemdziesiątych XX w. na powierzchni
planety wylądowało parę sond wystrzelonych przez Związek Radziecki. Ich lądowniki
przedarły się przez gęste chmury, z których pada deszcz składający się z kwasu
siarkowego oraz były smagane przez wiatry o prędkości 200 mil na godzinę zanim
osiadły na rozpalonej powierzchni, której temperatura wynosiła 470ºC! Przetrwały na
niej wystarczająco długo by wykonać fotografie jałowego krajobrazu.
Powyżej: Fotografia powierzchni Wenus wykonana przez lądownik sondy Venera 13.
(Źródło zdjęcia: Don P. Mitchell)
Na powierzchni Wenus panuje wieczny półmrok z powodu gęstej warstwy chmur,
która bez przerwy okrywa planetę. Warstwa ta jest nieprzepuszczalna dla światła
widzialnego, jest jednak przepuszczalna dla fal wysyłanych przez radar.
W 1990r. wystrzelona przez NASA sonda Magellan weszła na orbitę wokół Wenus.
Pozostawała na niej przez przeszło cztery lata, sporządzając radarowe mapy 99%
powierzchni planety. Aktualnie Wenus jest badana przez wystrzeloną przez
Europejską Agencję Kosmiczną sondę Venus Express, która znalazła się na orbicie
wokół planety w 2006r.
Powyżej: Na zdjęciach powyżej możesz porównać Wenus widzianą z przestrzeni
kosmicznej (po lewej) oraz jej powierzchnię odsłoniętą dzięki sondzie Magellan.
Powierzchnia ta w rzeczywistości jest szara - kolor został dodany po to, aby wyróżnić
szczegóły. (Źródło: NASA)
Dowiedz się więcej:
Rok 2009 został ogłoszony Międzynarodowym Rokiem Astronomii, aby uczcić czterysetną
rocznicę odkryć dokonanych przez Galileusza. Dowiedz się więcej na ten temat, odwiedzając
następujące strony:
Główna strona obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii 2009 (ang).
Międzynarodowy Rok Astronomii 2009 w Polsce
Strona NASA Międzynarodowego Roku Astronomii 2009 (ang.).
Informacje o misji Venus Express znajdziesz pod adresem:
http://www.esa.int/esaMI/Venus_Express/index.html
Aby dowiedzieć się więcej o misji Magellan odwiedź: http://www2.jpl.nasa.gov/magellan/
Wenus była badana przez serię radzieckich sond Venera w latach sześćdziesiątych
i siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Amerykanie wysłali dwie sondy Pioneer w roku 1978.
Informacje
na
temat
misji
radzieckich
znajdziesz
pod
adresem:
http://www.nasm.si.edu/etp/venus/index.htm
Bardzo ciekawą stronę poświęconą radzieckiemu programowi eksploracji Wenus znajdziesz
pod adresem: http://www.mentallandscape.com/V_Venus.htm
Tutaj znajdują się pozostałe teksty poświęcone odkryciom Galileusza. Zobacz, jak zmieniło
się nasze postrzeganie Wszechświata na przestrzeni ostatnich 400 lat.