Jarosław Korbacz, Krzysztof Jaworowicz
Transkrypt
Jarosław Korbacz, Krzysztof Jaworowicz
254 PRZEGLĄD BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO 6/12 Jarosław Korbacz Krzysztof Jaworowicz Konferencja Zwalczanie oszustw szkodzących interesom finansowym UE – ujęcie praktyczne w zakresie azjatyckich zorganizowanych grup przestępczych Realizowane przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego czynności zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego państwa pozwoliły na sformułowanie hipotezy, że środki finansowe transferowane poza granice UE przez azjatyckie zorganizowane grupy przestępcze pochodzą głównie z przestępstw celno-skarbowych związanych z wprowadzaniem do obrotu towarów pochodzenia dalekowschodniego po znacznie zaniżonych cenach, tj. bez uiszczania należnych ceł i podatków. Prowadząc przedmiotowe rozpoznanie, Agencja podjęła się koordynowania na płaszczyźnie operacyjnej i procesowej działań zarówno w wymiarze krajowym jak i międzynarodowym oraz uczestniczy w międzynarodowych realizacjach procesowych, przyczyniając się tym samym do zwiększenia efektywności w zwalczaniu oszustw podatkowych oraz w zapobieganiu przestępstwom celnym. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, widząc konieczność usprawnienia koordynacji oraz poprawy interoperacyjności w działalności krajowych służb w zakresie walki ze zjawiskiem zorganizowanej przestępczości azjatyckiej, była głównym inicjatorem podpisanego 22 czerwca 2011 r. Porozumienia pomiędzy Generalnym Inspektorem Kontroli Skarbowej, Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej, Szefem Służby Celnej i Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Komendantem Głównym Straży Granicznej o współdziałaniu w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej z obszaru relacji handlowych i finansowych między Rzeczypospolitą Polską a krajami azjatyckimi. W przedstawiony powyżej obraz działań ABW wpisuje się organizacja międzynarodowej konferencji na temat Zwalczania oszustw szkodzących interesom finansowym Unii Europejskiej – ujęcie praktyczne w zakresie azjatyckich zorganizowanych grup przestępczych, która odbyła się w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Warszawie w dniach 23–24 listopada 2011 r. Konferencja stanowiła pierwszy z trzech etapów projektu realizowanego przez Agencję pt. W kierunku bardziej efektywnej walki ze zorganizowaną przestępczością azjatycką godzącą w ekonomiczne interesy Unii Europejskiej. Program jest współfinansowany przez Komisję Europejską (Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych – OLAF) w ramach Programu Hercules II 2007-2013: Program Działania Wspólnoty w celu promocji działalności w obszarze ochrony finansowych interesów Wspólnoty1. 1 Na kolejne etapy projektu składają się: wizyta studyjna z warsztatami w porcie morskim w Gdyni (marzec 2012 r.) oraz międzynarodowy trening połączony z ćwiczeniami w porcie morskim w Gdyni (maj 2012 r.), których celem będzie wymiana doświadczeń, przetestowanie krajowej i międzynarodowej współpracy w zakresie rozpoznawania działania zorganizowanych azjatyckich grup przestępczych oraz wypracowanie skutecznych form oraz metod efektywnego przeciwdziałania nielegalnemu importowi towarów pochodzenia dalekowschodniego i zwalczania tego rodzaju patologii. IX. WYDARZENIA 255 W konferencji uczestniczyli delegaci kilkudziesięciu służb i instytucji z państw członkowskich UE, a także agend Komisji Europejskiej. Wśród zaproszonych gości znaleźli się przedstawiciele: FBI (USA), Guardia Civil (Hiszpania), Narodowego Centrum Wywiadu (Hiszpania), Policji Bezpieczeństwa (Łotwa), Policyjnego Urzędu Bezpieczeństwa (Estonia), Urzędu Skarbowego i Podatkowego (Wielka Brytania), Służby Bezpieczeństwa (Ukraina), Służby Bezpieczeństwa i Informacji (Słowacja), policji czeskiej oraz słowackiej, Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (Wietnam), Urzędu ds. Ścigania Przestępstw Celnych (Niemcy), Guardia di Finanza (Włochy), Krajowej Dyrekcji ds. Informacji i Dochodzeń Celnych (Francja), Służby Śledczej ds. Przestępstw Finansowych (Litwa), Służby Wywiadowczej (Rumunia), OLAF, Europolu, Dyrekcji Generalnej ds. Sprawiedliwości Komisji Europejskiej, Dyrekcji Generalnej ds. Podatków i Unii Celnej Komisji Europejskiej. Krajowe instytucje zajmujące się problematyką przestępczości zorganizowanej reprezentowali m.in. przedstawiciele: Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Prokuratury Generalnej, Straży Granicznej, Policji, Służby Celnej, Wywiadu Skarbowego, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Prelekcje gości ze służb i instytucji europejskich posiadających szerokie uprawnienia w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej potwierdziły, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, podejmując się przygotowania konferencji na temat rozpoznania i zwalczania azjatyckiej przestępczości zorganizowanej, poruszyła problem, z którym zmaga się wiele państw członkowskich. Wymiana doświadczeń pomiędzy służbami i instytucjami europejskimi umożliwiła dokonanie pogłębionej analizy głównych niebezpieczeństw identyfikowanych w związku z nielegalną działalnością azjatyckich grup przestępczych. Na jej podstawie stworzono katalog najistotniejszych zagrożeń, obejmujący: 1) przemyt ludzi i towarów, 2) dopuszczanie do obrotu na obszarze UE towarów o zaniżonej wartości (straty dla budżetu RP i UE), 3) nieprawidłowości związane z nabywaniem towarów na obszarze UE (brak uiszczania należnych podatków), 4) legalizacja środków finansowych pochodzących z wymienionych procederów, 5) transfer środków finansowych o znacznej wartości poza UE. Wytypowane obszary zagrożeń objęte są kompetencjami wielu służb i instytucji, wśród których ważną rolę odgrywają służby celne, graniczne, skarbowe, a także instytucje powołane do zwalczania nieprawidłowości finansowych, w tym prania pieniędzy. Szczególny charakter transgranicznej aktywności azjatyckich struktur przestępczych, a także towarzysząca środowisku silna hermetyczność, wymagają podjęcia czynności uwzględniających ich specyfikę. Skuteczne zwalczanie azjatyckiej przestępczości zorganizowanej nie jest możliwe bez wypracowania synergii działań wszystkich zainteresowanych służb i instytucji przez połączenie sił i kompetencji zarówno na poziomie państwa członkowskiego – co na forum krajowym ABW zainicjowała wyżej przytoczonym Porozumieniem – jak i na szerszej płaszczyźnie współpracy pomiędzy poszczególnymi krajami UE. Dostrzegając wagę problemu i zagrożenia płynące z działalności azjatyckich zorganizowanych grup przestępczych, uczestnicy konferencji podjęli się wypracowania głównych kierunków działań służących identyfikacji, zapobieganiu i zwalczaniu tej przestępczości. Uczestnicy konferencji byli zgodni co do tego, że skutecznemu jej zwalczaniu będzie służyć: 256 PRZEGLĄD BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO 6/12 – powołanie zespołów międzyresortowych państw członkowskich UE, – przeprowadzanie wspólnych kontroli oraz bieżąca współpraca przy realizacjach procesowych, – współpraca z instytucjami i służbami państw azjatyckich, – upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie zwalczania identyfikowanych zagrożeń. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, podejmując się realizacji, współfinansowanego przez Komisję Europejską, projektu pt. W kierunku bardziej efektywnej walki ze zorganizowaną przestępczością azjatycką godzącą w ekonomiczne interesy Unii Europejskiej, ustanowiła nową jakość w działaniach skierowanych przeciwko zorganizowanym azjatyckim grupom przestępczym działającym na obszarze UE. Szeroki odzew ze strony europejskich służb specjalnych i instytucji zainteresowanych zwalczaniem przedmiotowego zjawiska potwierdził konieczność kontynuowania rozpoznania w tym kierunku. Zdj. Obradom przewodniczył Szef ABW.