Stanisław Moniuszko (1819-1872) – jest to jeden z najbardziej

Stanisław Moniuszko (1819-1872) – jest to jeden z najbardziej znanych polskich
kompozytorów. Wymieniany często zaraz po Fryderyku Chopinie, jako największy polski
kompozytor w historii. Był także dyrygentem, pedagogiem oraz organistą. Tworzył muzykę
o charakterze narodowym, wplatając w utwory elementy ludowe. Zdobył sobie
międzynarodową sławę już za życia, szczególnie w krajach słowiańskich. Był osobowością
artystyczną, która zmieniła kształt polskiej opery.
Jego najsłynniejszymi operami są:„Halka”, „Verbum nobile”, „Straszny dwór”. Dzieła
Moniuszki są bardzo liczne, między innymi napisał 268 pieśni („Pieśń wieczorna”, „Złota
rybka”, „Świtezianka”), z czego zostało wydanych 12 Śpiewników domowych: sześć za życia
kompozytora i sześć po jego śmierci. Napisał również wiele baletów („Monte Christo”, „Figle
szatana”), operetek („Loteria”, „Żółta szlafmyca”, „Jawnuta”, „Betty”, „Beata”, „Nocleg
w Apeninach”, a także kantaty (cztery „Litanie Ostrobramskie”), msze, uwertury koncertowe
(„Bajka”, „Kain”, „Uwertura wojenna”) oraz drobne utwory fortepian („3 Fraszki”,
„Nokturn”).
Urodził się w Ubielu niedaleko Mińska, 5 maja 1819 r. Jego ojciec służył
w wojsku Napoleona, matka była pochodzenia węgierskiego. Pierwszym nauczycielem
Stanisława była matka, która uczyła go gry na fortepianie. Później rodzina przeniosła się do
Warszawy, gdzie ośmiolatek zaczął naukę pod okiem Augusta Freyera, który był organistą
w kościele św. Trójcy. Później przenieśli się do Mińska. Tam jego nauczycielem był Czesław
Stefanowicz. W 1837 r. wyjechał na studia do Berlina, gdzie uczył się trzy lata. Odwiedził
między innymi Wiedeń, gdzie poznał trendy zachodniej muzyki operowej, a także pracował,
jako korepetytor chórów.
Lata ciężkiej pracy zaowocowały pierwszymi kompozycjami wydanymi właśnie
w Berlinie. Moniuszko wrócił jednak do Polski, a konkretnie do Wilna, gdzie ożenił się
z Aleksandrą Mullerówną, założył rodzinę, która liczyła sobie dziesięcioro potomstwa. Podjął
pracę pedagoga, organisty i organizatora życia muzycznego w mieście. W 1858 r. zwiedził
Europę, dzięki czemu w Paryżu powstała opera „Flis”, dzieło o charakterze komicznoludowym, wykonane w Warszawie 24 września 1858 r. Dnia 7 lutego 1860 roku odbyła się
premiera „Hrabiny”. W 1861 r. pierwszego stycznia roku w Teatrze Narodowym Moniuszko
wystawił „Verbum Nobile”, a w grudniu tego samego roku udał się ponownie do Paryża.
W latach 1862-1864 pracował nad „Strasznym dworem”, który został wystawiony przez
operę warszawską 28 września 1865 r. W tym też roku 7 października odbyło się setne
przedstawienie „Halki”, a Moniuszko pojechał do Lwowa. Do Krakowa kompozytor przybył
ponownie w 1866 r. Pobyt ten był dość krótki, gdyż trwał zaledwie jeden miesiąc. Mimo
braku czasu podczas pobytu w Krakowie kompozytor wyjechał na pięć dni do Pragi, aby
poznać tam Bedricha Smetanę, by omówić kwestie związane z wystawieniem „Halki”, ich
wspólną pracę w Pradze podziwiano w 1866 r.
Zaczął być sławny, gdy wydano jego pieśni, które dzięki swojemu bardzo polskiemu
charakterowi i emocjonalności trafiły do szerokich mas. Talent i umiejętności, a także sława,
zadecydowały, że artysta przeniósł się z Wilna do Warszawy, aby zostać tam dyrygentem
opery. Od 1864 r. pełnił jednocześnie obowiązki wykładowcy w Instytucie Muzycznym
w Warszawie.
Okres powstania styczniowego był bardzo niekorzystny dla twórczości kompozytora
w Polsce. Mało, kto interesował się słuchaniem muzyki w okresie walki
narodowowyzwoleńczej. Artysta poważnie się zadłużył. Jednocześnie, poza granicami kraju,
jego sława rosła.
W 1872 r. zmarł nagle, na atak serca w Warszawie. Miał 53 lata. Jego pogrzeb był
narodową manifestacją. Pochowano go na warszawskich Powązkach. Pamiątki po słynnym
kompozytorze przechowuje Warszawskie Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki.