GLEBY PYŁOWE DOŁÓW JASIELSKO-SANOCKICH

R O C ZN IK I GLHBOZNAWCZL-: T. XLI NR 3 4 WARSZAWA 1990 S. 147 156
S T A N IS Ł A W Z A S O Ń S K I
G LE B Y P Y ŁO W E D O Ł Ó W JA S IE L S K O -S A N O C K IC H
(NA P R Z Y K Ł A D Z IE G LE B K O T L IN Y K R O Ś N IE Ń S K IE J)
Katedra Gleboznawstwa Akademii Rolniczej w Krakowie
W STĘP
D oły Jasielsko-Sanockie są częścią Pogórza Karpackiego i w przeważającej
części stanowią strefę niskich pogórzy (52,5% powierzchni) oraz płaskoden­
nych dolin (34,5% powierzchni). Dna poszczególnych ko tlin leżą na wysokości
230-300 m n.p.m., tworząc płaskie obniżenia o nieregularnym zarysie lub
fragmenty teras rzecznych i wysłane są czwartorzędowymi osadami stożków
rzek karpackich [1].
W Y N IK I I IC H O M Ó W IE N IE
Gleby Dołów Jasielsko-Sanockich w przeważającej części należą do sek­
wencji rozwojowej od gleb płowych o różnym stopniu odgórnego oglejenia
(profile 1, 7, 10, 11) do gleb opadowo-glejowych (profile 3, 14, 20).
Badane gleby należą do gleb średnio ciężkich i ciężkich i z niewielkimi
wyjątkami (profile 7, 10) wykazują w całym profilu wyrównany skład
mechaniczny pyłu ilastego. Niemniej jednak górne części profilów, obejmujące
poziomy A p, A 3g lub g, mają nieco niższą zawartość iłu koloidalnego (5-11%),
a dolne obejmujące poziomy Btg, BtCg i Cg wyższą — 14-20% (tab. 1).
W związku z tym stosunek iłu koloidalnego poziomów B t :A 3 w badanych
glebach przyjmuje wartości 1,17-2,00, co może wskazywać z jednej strony na
znaczny udział procesu płowienia w kształtowaniu się tych gleb, a z drugiej
strony na geologiczną niejednorodność skały macierzystej (tab. 4).
Odczyn badanych gleb zarówno płowych odgórnie oglejonych, jak i opado­
wo-glejowych jest umiarkowanie kwaśny (w warstwie ornej pH waha się
w granicach 4,6-6,4), i jedynie w przypadku gleb leśnych występuje silniejsze
ich zakwaszenie. Poziomy skały macierzystej, niezależnie od sposobu użyt­
kowania, wykazują również kwaśny odczyn i na ogół mniejsze jego wahania
(pH 5,1-6,7).
T a b e la
Zawartość niektórych form żelaza i stopień ich uruchomienia
Content of various forms of iron and the degree of its mobilization
Fe
Profil
Profile
Głębokość
Depth
cm
Poziom
całkowite
wolne
ruchome
total
free
mobile
Horizon
%
stosunek — ratio
wolne
ruchome
całkowite
wolne
free
mobile
total
free
Ił
koloidal.
Colloidal
clay
%
A. Gleby płowe odgórnie oglejone — Pseudogleyed soils lessivés
1
Jedlicze
0-15
A,
1,57
0,72
0,078
45,9
15-36
A3
1,59
0,53
0,040
36-55
А з6
Btg
2,09
0,72
0,034
33,3
34,4
2,41
1,04
43,1
Btg
2,52
0,91
0,024
0,034
55-96
96-138
M oderów ka
12
7,5
11
4,7
13
2,3
3,7
16
16
5,1
3,7
18
17
138-156
BtCg
2,55
0,82
0,042
32,1
156-185
Cg
2,85
0,97
0,036
34,0
Ap
1,96
2,47
0,91
0,97
0,081
46,4
8,9
0,029
39,3
3,0
1,42
1,42
0,029
53,6
2 ,0
16
0,038
52,7
2,7
17
0-28
28-52
7
36,1
1 0 ,8
A 3g
52-77
Btg
2,65
77-98
Btg
2,69
98-135
Btg
2,79
BtCg
2,79
1,24
1,27
Cg
3,11
135-160
160-195
0 -2 4
10
24-36
36-51
Bajdy
51-84
A p
2 ,0 1
A3
1,61
A 3g
Btg
1,51
2,09
9
11
0,045
44,4
3,6
15
45,5
40,5
3,1
3,2
19
1,26
0,040
0,041
2 0
0,62
0,65
0,036
0,041
30,8
5,8
13
40,4
6,3
12
0,46
0,034
30,5
7,4
14
1,24
0,027
59,3
2 ,2
17
1
Tabcla
1 c. d.
(continued)
84-121
121-153
11
Wojaszówka
0 -2 2
22-41
41-63
63-107
107-151
Btg
2,79
BtCg
2,85
1,16
1,23
A P
1,63
1,85
2,19
0,037
41,6
3,2
17
0,041
43,2
3.3
14
0,65
0,61
0,041
39,9
6,3
10
0,042
6,9
13
0,97
0,031
33,0
44,3
14
19
A 3g
Btg
Btg
2,41
0 ,8 6
0,038
35,7
3,2
4,4
BtCg
2,35
0,78
0,029
33,2
3,7
B. Gleby opadowo-glejowc
0-3 0
30-45
3
Turaszówka
14
Ustrobna
20
Jaszczew
A p
19
Pseudogley soils
1,25
0,45
0,084
36,0
18,7
1,89
0,74
39,2
18
16
17
8
2 ,6 8
0 ,6 8
0,055
0,049
25,4
7,4
7,2
Btg
2,58
2,43
0,72
0,82
0,060
0,052
27,9
33,7
8,3
6,3
136-158
BtCg
2,30
0,91
4,9
18
Cg
2,07
0,82
0,045
0,051
39,6
158-175
39,6
6 ,2
16
1,64
0,097
29,9
54,2
45-68
g
Btg
68-92
Btg
92-136
0-19
19-47
1 ,6 8
0,49
0,91
0,047
47-98
g
Btg
2,76
0,61
0,069
98-126
Btg
2,30
0,58
126-153
Cg
2 ,2 0
0,49
0,059
0,045
22,3
9,2
0 -2 1
AP
1,69
1,89
2,54
0,075
0,047
29,0
51,3
0,85
0,97
0,053
33,5
83-121
g
Btg
Btg
0,49
0,97
15,3
21-40
40-83
CG
0,065
0,071
44,5
121-160
A P
2,18
2,08
0,63
19,8
10
11
5,2
14
2 2 ,1
11,3
25,2
1 0 ,2
18
17
30,3
4,8
18
6
7
6 ,2
14
6,7
12
1 1 ,2
9
150
S. Zasoński
ZAWARTOŚĆ RÓŻNYCH FORM ŻHLAZA
Żelazo wolne — w glebach płowych odgórnie oglejonych daje się zauważyć
słabo zaznaczona akumulacja tego składnika w poziomach iluwialnych,
w których obserwuje się też podwyższoną zawartość iłu koloidalnego (tab. 1).
W procesie płowienia bowiem żelazo wolne i frakcja koloidalna przemieszczają
się razem i są akumulowane w poziomie iluwialnym. Stąd też oba te składniki
wykazują w profilu wysoki stopień korelacji, co objawia się również zbliżoną
wartością ich wskaźników przemieszczania. W badanych glebach wskaźniki te
wynoszą dla żelaza wolnego 1,75, a dla iłu koloidalnego 1,32 (tab. 4).
W glebach opadowo-glejowych natomiast obserwuje się podwyższoną
zawartość żelaza wolnego w poziomach g. Skutkiem tego wskaźnik zróż­
nicowania iłu koloidalnego w profilu różni się znacznie od wskaźnika
zróżnicowania żelaza wolnego (co do wartości i charakteru) i w tej grupie gleb
przyjmuje odpowiednio wartości 1,70 i 0,82 (tab. 4). W ynika stąd, że w przypa­
dku gleb opadowo-glejowych w poziomach g zaznacza się akumulacja żelaza
wolnego (ma ono tu „sołonczakowaty” charakter), które występuje niezależnie
od frakcji koloidalnej, czego dowodem jest fakt, że poziomy o podwyższonej
zawartości żelaza wolnego nie pokrywają się z poziomami o podwyższonej
zawartości iłu koloidalnego.
Żelazo ruchome — w glebach płowych odgórnie oglejonych występuje
w dość znacznych ilościach — średnio 0,039%, przy czym nie wykazuje
wyraźniejszych prawidłowości w profilowym rozmieszczeniu (tab. 1, 4).
W glebach opadowo-glejowych żelazo ruchome występuje na ogół w więk­
szych ilościach niż w glebach płowych — średnio 0,061%, przy czym naj­
większe jego ilości stwierdzono w poziomach próchnicznych (0,075-0,097%)
oraz w poziomach z zaznaczającym się oglejeniem gruntowym (profil 20).
Podobnie ja k niektóre formy żelaza, tak i relacje między nimi są w pewien
sposób charakterystyczne dla niektórych poziomów genetycznych, jak również
jednostek systematycznych gleb.
I tak w glebach płowych odgórnie oglejonych stopień uruchomienia żelaza
całkowitego (stosunek żelaza wolnego do całkowitego) w profilu jest stosun­
kowo wysoki (37,0-46,1%), natomiast stopień uruchomienia żelaza wolnego
(stosunek żelaza ruchomego do wolnego) w profilu —niski (3,8-5,4%). Charak­
terystyczny dla profilu gleb płowych poziom Btg odznacza się najniższą warto­
ścią uruchomienia żelaza wolnego —2,0-3,2% (tab. 1, 4). Tak ukształtowana
relacja między omawianymi formami żelaza jest charakterystyczna dla gleb
klasy brunatnoziemnych [4].
W glebach opadowo-glejowych natomiast stopień uruchomienia żelaza
całkowitego w profilu jest nieco niższy niż w glebach płowych (30,7 —37,7%),
a stopień uruchomienia żelaza wolnego wyraźnie wyższy niż w glebach
płowych -2 ,7 -1 1 ,1 % (tab. 1,4). Hydromorficzna akumulacja żelaza wolnego
w poziomach g gleb opadowo-glejowych powoduje, że charakteryzują się one
Gleby pyłowe Dołów Jasielsko-Sanockich
151
najwyższą wartością uruchomienia żelaza całkowitego (39,2 —54,2%) i naj­
mniejszą żelaza wolnego (4,8-7,4%) w profilu (tab. 1, 4). Cechy te świadczą, że
omawiane gleby ukształtowały się pod wpływem odgórnego oglejenia [4].
ZAWARTOŚĆ KONKRECJI, ICH WIELKOŚĆ I SKŁAD C HE M ICZNY
W glebach płowych, w których proces odgórnego oglejenia zaznacza się
z niedużym natężeniem, trwałe konkrecje nie występują (profile 1,10) lub
występują w niedużych ilościach (profile 7, 11). Wydzielone konkrecje z tych
gleb zawierają podwyższoną zawartość żelaza (5,27-7,04%) i manganu
(0,180-0,915%), a w górnych poziomach również substancji organicznej
(ocenioną w przybliżeniu na podstawie straty żarowej). Są zatem 2,1-3,7-krotnie bardziej wzbogacone w żelazo i 2,5-12,1-krotnie w mangan w stosunku do
otaczającej gleby (tab. 3).
W glebach opadowo-glejowych, gdzie odgórne oglejenie zaznacza się
najmocniej, ilość konkrecji jest wyraźnie większa i dochodzi do 8%. Ilo ­
ściowemu zwiększeniu się konkrecji towarzyszy wzrost ich wielkości. W bada­
nych glebach największą zawartość konkrecji stwierdzono w poziomach
A p-g -B tg , tj. w poziomach o największej dynamice zmian układu oksydo-redukcyjnego. Głębsze poziomy BtCg-Cg, o bardziej stabilnym uwilgot­
nieniu, posiadają znacznie mniejszą ilość konkrecji i są to w przeważającej
części konkrecje drobne (tab. 2).
Konkrecje wydzielone z gleb opadowo-glejowych — podobnie jak i kon­
krecje z gleb płowych — zawierają znacznie więcej żelaza i manganu niż gleba,
lecz wzbogacenie to jest znacznie większe niż w glebach płowych (tab. 3). I tak
największą zawartość żelaza posiadają konkrecje z poziomów A p lub
g tj. 7,09-10,34%, co stanowi 4,6-5,7-krotnie większe wzbogacenie w ten
składnik w stosunku do gleby. Konkrecje z głębszych poziomów
(Btg-BtCg-C g) zawierają mniej żelaza (5,00-7,74%) i są też w mniejszym
stopniu wzbogacone w żelazo — (2,3-2,9-krotnie, tab. 3).
Wskaźnik oglejenia omawianych gleb przyjmuje znacznie zróżnicowane
wartości, przy czym najniższe wartości w profilu przypadają na poziomy
g (2,8-3,4). Poziomy te — z uwagi na zawartość niektórych form żelaza
i proporcje między nimi — najlepiej charakteryzują proces glejowy w danym
profilu. Stąd też wskaźnik oglejenia obliczony na podstawie składu chemicz­
nego konkrecji z tego właśnie poziomu przyjęto za podstawę wyceny intensyw­
ności oglejenia w danym profilu.
Mangan w konkrecjach występuje w znacznych ilościach (0,342-0,765%),
przy czym konkrecje z poziomów wierzchnich zawierają na ogół nieco więcej
tego składnika. Stopień wzbogacenia konkrecji w mangan jest tu nieco wyższy
niż w glebach płowych i wynosi 4,5-15,1; nie wykazuje on wyraźniejszego
związku z intensywnością oglejenia czy też rodzajem poziomu genetycznego
(tab. 3).
152
S. Zasoński
T a b e la 2
Zawartość konkrecji i ich wielkość
Content of concretions and their size
Profil
Profile
konkrecji
Procentowy udział konkrecji o średnicy
w' mm
Horizon
content of
Percentage of concretions of mm in dia
cm
concretions
Poziom
Zawartość
>5
5 2,5
2.5 1
%
A. Gleby płowe odgórnie oglejone — Pseudogleyed soils lessivés
0-28
28-52
7
M oderówka
52-77
1,4
3,2
28,6
6 8 ,2
3,1
4,7
32,1
63,2
1 ,2
-
34,5
65,5
77-98
<
1 ,0
-
23,7
76,3
98-135
135-160
<
1 ,0
—
18,2
<
1 ,0
—
—
1 0 0 ,0
160-185
<
1 ,0
-
-
1 0 0 ,0
25,0
11
22-41
1 ,2
_
Wojaszówka
41-68
1 ,0
-
B. Gleby opadowo-glejowe -
7
J
Turaszówka
14
Ustrobna
2 0
Jaszczew
-
81,8
75,0
1 0 0 ,0
Pseudogley soils
0 30
8 ,1
30 45
1 ,0
-
45-68
0,5
68-92
0 ,1
—
—
1 0 0 ,0
92- 136
0 ,1
-
-
1 0 0 ,0
0-19
19 47
7,2
1 ,6
7,7
5,1
39,5
52,8
36,4
63,6
8,3
60,1
34,8
39,7
36,4
73,0
70,2
4,3
—
48,5
63,6
-
27,0
126-158
1,5
0,7
-
29,8
0 -2 1
0,9
_
1 ,8
6,3
1 ,6
—
0 ,6
-
47-98
98 126
21-40
40-83
83-121
1 1 ,8
91,7
41,3
54,2
57,3
-
58,7
39,5
42,7
1 0 0 ,0
Z przeprowadzonych badań wynika, że zawartość różnych form żelaza, ich
rozmieszczenie w profilu, jak również proporcje między nim i mogą być
wykorzystane do oceny intensywności oglejenia. Są to jednak tylko ogólne
tendencje, a nie ścisłe zależności, przy czym bardzo wyraźnie związane
z rodzajem skały macierzystej. Nawet pozornie tak jednorodne utwory jak pyły
karpackie K o tlin y Nowotarskiej [2 ], Pogórza Wielickiego [4 ] i D ołów
Jasielsko-Sanockich nie mogą być traktowane ja ko porównywalne pod wzglę­
dem omawianych cech.
Tabela 3
Chemiczny skład konkrecji i stopień ich wzbogacenia w niektóre składniki
Chemical composition of concretions and the degree of their enrichment in some constituents
Profil
Poziom
Profile
Horizon
cm
Strata
żarowa
Less on
ignition
Si
Al
Fe
Ca
Mg
enrichment in:
sub. org.
%
Wskaźnik oglejenia
Gleying index
Wzbogacenie w:
Mn
Fe
Mn
Si : Fe
2,7
3,2
2 ,8
8,9
5,3
4,9
2 ,2
1,5
2,3
org. mat.
A. Gleby płowe odgórnie oglej one — Pseudoglcycd soils lessivés
30,15
4,56
6,17
0,710
4,83
6,80
0,30
0,38
0,37
0,49
4,96
6,19
0,24
0,75
0,915
0,275
77-98
6,46
5,56
31,08
32,34
32,96
5,03
6,58
0 ,2 2
0,75
0,180
1,5
2,4
0-2 8
n/
M oderówka
28 52
52-77
1 2 ,8 6
8,43
4,6
2,3
4,6
2 ,0
3,7
1 2 ,1
1,9
2 ,8
9,1
6 ,2
31,84
5,40
6,96
0,31
0,84
0,335
1 ,2
2,5
5,76
33,09
4,56
5,78
0,29
0,76
0,505
1 ,1
2 ,1
160-185
5,99
32,34
4,76
7,04
0,26
1,08
0 ,2 2 0
1 ,1
11
22-41
31,91
32,54
4,79
4,93
0,32
0,70
0,595
41-68
6,98
5,94
5,53
Wojaszówka
5,27
0,24
0,89
0,575
14
Ustrobna
5,2
5,0
5,3
10,7
5,65
'i
3
Turaszówka
4,6
1 1 ,6
98-135
135-160
B. Gleby opadowo-glejowe -
3,7
2,5
5,7
5,8
Pseudogley soils
7,09
0,54
0,73
0,54
0,708
0,765
2,3
2 ,0
5,7
4,7
8,3
6,4
4,3
0,36
0,45
0,52
0,415
1,7
2,9
4,5
4,1
4,7
0 -3 0
9,23
30,67
3,76
30-45
7,72
30,14
4,69
45-68
68-92
7,15
31,66
4,61
8,96
7,74
6,40
32,04
4,49
6,87
0,29
0,37
0,680
1 ,6
2,7
92-136
5,90
32,87
4,69
5,81
0 ,8 6
0,57
0,528
1,5
2,4
11,5
10,3
0 -1 9
19^47
11,03
8,17
29,12
4,27
4,49
0,26
0,63
5,3
15,1
3,4
0,56
0,723
0,640
1,9
0,34
2 ,2
6 ,1
1 2 ,1
2 ,8
0,38
0,820
1,3
47-98
5,22
28,49
32,07
4,69
8,65
10,34
6,76
98-126
126-158
4,48
33,30
4,76
5,59
0,35
0,73
0,81
4,62
33,98
4,83
5,00
0,41
4,29
7,80
4,87
9,45
0,35
0,26
4,95
6,59
0,28
4,77
6,09
0,33
2 0
21-4 0
9,83
8,07
Jaszczew
40-83
6,62
30,15
29,25
31,87
83-121
5,24
32,67
0 -2 1
3,4
5,7
4,7
1 ,2
2,4
2,4
14,6
8 ,2
6 ,0
0,38
0,320
0,485
1 ,2
2,3
9,1
6 ,8
0,72
0,612
2 ,0
4,6
0,583
0,342
2,5
5,0
9,9
10,4
3,9
0,67
1,7
1,7
2 ,6
8 ,1
2 ,8
13,1
0,60
0,56
0,526
3,1
4,8
5,4
154
S. Zasoński
Tabela 4
Ważniejsze wskaźniki typologiczne badanych gleb
Some important typological indices of soils examined
Stosunek składników
Profil
poziomu B t :A 3 g, Bt : g
Component ratio of
horizon B t :A 3 g, Bt : g
Profile
Średnia zawartość
Średni stopień
uruchomienia
żelaza ruchomego
w profilu
Mean content
żelaza
Mean degree of
iron mobilization
of mobile iron
ił
Fe wolne
clay
Fe free
in profile
%
W skaźnik
oglcjenia
całkowi­
tego
total
Gleying
index
wolnego
free
A. Gleby płowe odgórnie oglejonc — Pseudogleyed soils lessivés
1,33
1,45
1,67
0,041
37,0
5,4
—
M oderówka 7
1,46
0,043
46,1
3,8
Bajdy 10
Wojaszówka 11
1,31
1,17
2,25
1,60
0,036
4,7
0,036
41,0
37,2
4,6
-
4,9
6 ,2
1,32
1,75
0,039
40,3
4,7
5,4
Jedlicze 1
Średnio
Mean
B. Gleby opadowo-glejowe — Pseudogley soils
0,057
Ustrobna 14
1,80
1,29
0,92
0,67
Jaszczew 20
2 ,0 0
0 ,8 8
0,063
0,062
Średnio
М ряп
1,70
0,82
0,061
Turaszówka 3
34,5
30,7
1 1 ,1
8,5
2 ,8
3,4
37,7
8 ,8
3J
34,3
7,1
3,1
Bardziej uniwersalnym wskaźnikiem intensywności oglejenia jest wartość
stosunku Si:Fe w konkrecjach. Wartość tego stosunku w słabo oglejonych
glebach płowych wytworzonych z lessu waha się w granicach 15,2-6,6 [3],
w silnie oglejonych glebach płowych Dołów Jasielsko-Sanockich 8,5-6,8,
w glebach opadowo-glejowych Dołów Jasielsko-Sanockich 5,0-4,1 (tab. 4),
i wreszcie w glebach opadowo-glejowych K o tlin y Nowotarskiej 1,9-0,9 [3],
i dobrze charakteryzuje nasilające się oglejenie w tych glebach.
W N IO S K I
1. Skałę macierzystą gleb Dołów Jasielsko-Sanockich stanowią osady
aluwialno-deluwialne. Zależnie od specyficznych cech podłoża i rzeźby terenu
podlegają one głównie płowieniu i odgórnemu oglejeniu.
2. Zawartość niektórych form żelaza, ich profilowe rozmieszczenie i wzaje­
mne proporcje mogą służyć do odróżnienia gleb płowych odgórnie oglejo­
nych od gleb opadowo-glejowych, a w szczególności do diagnostyki poziomów
Btg i g.
Gleby pyłowe Dołów Jasielsko-Sanockich
155
3.
Ilość, wielkość i skład chemiczny konkrecji, ja k również stosunek w nich
Si : Fe (proponowany wskaźnik oglejenia) może być miernikiem intensywności
oglejenia w glebach o zbliżonym składzie mechanicznym. Wskaźnik ten
w badanych glebach płowych odgórnie oglejonych mieści się w granicach
4,6-6,2, a w opadowo-glejowych 2,8-3,4 i dobrze odzwierciedla nasilające się
w nich odgórne oglejenie.
L IT E R A T U R A
[1 ] S t a r k e l L . Charakterystyka rzeźby Polskich Karpat (i jej znaczenie dla gospodarki ludzkiej).
Probl. Zagosp. Ziem Górsk., P A N 10, 1972 s. 75-150.
[2 ] Z a s o ń s k i S. Studia mikromorfologiczne i chemiczne nad procesem płowienia gleb pyłowych.
Cz. II. Gleby wytworzone z utworów lessopodobnych Kotliny Nowotarskiej. Rocz. Glebozn.
26, 1975, 1 s. 27-49.
[3 ] Z a s o ń s k i S. Mikromorfologiczno-chemiczna charakterystyka procesu odgórnego oglejenia
na utworach pyłowych. Rocz. Glebozn. 26, 1975, 3 s. 153-164.
[4 ] Z a s o ń s k i S. Główne kierunki glebotwórcze na utworach pyłowych Pogórza Wielickiego. Cz.
I. Ogólna charakterystyka gleb i niektóre właściwości chemiczne. Rocz. Glebozn. 32, 1981, 2 s.
115-143.
С. ЗАСОНЬСКИ
ПЫ ЛЕВА ТЫ Е ПОЧВЫ К О Т Л И Н Ы
Я С Л О -С А Н О К
(Н А П Р И М Е Р Е П О Ч В К О Т Л И Н Ы
КРО СНО )
Кафедра почвоведениа Сельскохозяйственной академии в Кракове
Резю м е
Почвы рассматриваемого региона принадлежат к развитиевой серии от палевых почв
с разной
степенью псевдоглеизации до псевдоглеевых почв. Установлено, что основой
разделапалевых от псевдоглеевых почв может являться содержание в нихразных форм
железа в разных соотношениях (таблица 1 ) с условием, что эти почвы образовались из
однородных осадков. Более всесторонним мерилом оглеения почв со сходным механичес­
ким составом может быть количество, величина и химический состав конкреций, особенно
значение соотношения в них Si : Fe, т.е. предлагаемый показатель интенсивности оглеения
(таблицы
2
, 3).
S. ZASOŃSKI
S IL T Y S O IL S O F T H E J A S Ł O -S A N O K D E P R E S S IO N
(AS E X E M P L IF IE D BY T H E K R O S N O B A S IN SO ILS)
Department of Soil Science
Agricultural University of Cracow
S u m m a ry
The soils of the above region belong to a development sequence beginning with soils lessivés
with
various degrees of pseudogleying into
pseudogley soils. The author has found that
156
S. Zasoński
a delimination of soils lessivés from pseudogley ones (and to a less degree an estimation of the
gleying intensity) may be based on the content of various forms of iron and their reciprocal
proportions (Table 1), on condition that the soils would be formed on a uniform sediment. For
a more universal measure of the gleying degree of soils with a not too strongly varied granulation it
is possible to assume the quantity, size and chemical composition of concretions, and particularly
the value of the S i:F e ratio, which is proposed as an index of the gleying intensity (Tables 2, 3).
Prof. dr Stanisław Zasoński
К atedra Gleboznawst wa
Akademia Rolnicza w Krakow ie
31-120 Kraków . Al. M ickiew icza 21
Praca wpłynęła do redakcji w grudniu 1989 r.