CERREC raport v1

Transkrypt

CERREC raport v1
Przedmioty do ponownego wykorzystania:
praktyki i potrzeby mieszkańców Torunia
Raport z badania – wersja wstępna
Na zlecenie :
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Pracownia Badań Soma
Toruń, marzec 2013
Raport wykonano w ramach projektu CERREC, realizowanego przez
Województwo Kujawsko-Pomorskie w ramach Programu dla Europy Środkowej,
współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
2
Spis treści
Spis treści .................................................................................................................................... 2
Nota metodologiczna ................................................................................................................. 3
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych .............................................................................. 5
Osobisty model konsumpcji ..................................................................................................... 12
Podsumowanie ......................................................................................................................... 15
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu .......................................................................................... 16
Nota metodologiczna
Nota metodologiczna
Badanie realizowano metodą wywiadów bezpośrednich na terenie miasta Torunia,
zrealizowano 200 wywiadów, co stanowi wielkość próby reprezentatywnej dla miasta przy
założeniu poziomu błędu 0.06 (oznacza to, że wnioskowanie będzie poprawne na poziomie
94%).
Dobór próby
Dobór respondentów miał charakter losowy. Próbę mieszkańców realizowano w
celowo dobranych lokalizacjach do badania.
Specyfika przedmiotu badania pozwalała na przyjęcie założenia, że zwyczaje i
postawy związane z ponownym użyciem przedmiotów używanych i wobec odpadów będą
różnić się zależnie od cech budynku w 3 wymiarach:
- typ budynku: jednorodzinny vs. wielorodzinny
- wiek budynku (wpływający też na cechy demograficzne członków gospodarstwa
domowego): domy zbudowane w ciągu ostatnich 5-10 lat oraz wcześniej,
- lokalizację – rozbudowana infrastruktura vs. uboga infrastruktura usługowa.
Dodatkowo, ze względu na charakter rozwoju miasta, uwzględniono niewielką podpróbę
badawczą – zrealizowaną na osiedlu podmiejskim.
Badanie realizowano w marcu 2013 roku w następujących lokalizacjach miasta:
Tabela 1. Lokalizacje wybrane do przeprowadzenia wywiadów
Wiek osiedla
typ osiedla
osiedle
domów
jednorodzinnych
osiedle
domów
wielorodzinnych
osiedle podmiejskie
relatywnie nowe
rozbudowana
uboga
infrastruktura
infrastruktura
Wrzosy II
Stawki
Słoneczne Tarasy,
Osiedle Sztuk
Pięknych, Zieleniec
Wielka/Mała Nieszawka
Skarpa
Źródło: Opracowanie własne, Toruń 2013.
relatywnie stare
rozbudowana
uboga
infrastruktura
infrastruktura
Wrzosy I
Podgórz
Rubinkowo I, II, III
Bielany
Wielka/Mała Nieszawka
3
Nota metodologiczna
Wywiady zrealizowano według następującego schematu:
Tabela 2. Realizacja próby badawczej – w podziale na dzielnice miasta
wiek osiedla
typ osiedla
osiedle
domów
jednorodzinnych
osiedle
domów
wielorodzinnych
osiedle podmiejskie
relatywnie nowe
rozbudowana
uboga
infrastruktura
infrastruktura
relatywnie stare
rozbudowana
uboga
infrastruktura
infrastruktura
20
20
20
21 (20)*
22 (20)*
20
40
20
10
10
*Liczba w nawiasie oznacza założoną wielkość próby, przed nawiasem osiągniętą liczbę wywiadów. Zapis
wprowadzono tylko tam, gdzie pojawiły się rozbieżności między założeniami a realizacją.
Źródło: Opracowanie własne, Toruń 2013.
Taki sposób realizacji badania uwzględniał specyfikę miejskich osiedli mieszkaniowych (i
osiedla podmiejskiego) ze względu na cechy, które uznano za determinanty zachowań
związanych z rzeczami używanymi. Zachowane zostały proporcje związane z udziałem
poszczególnych grup odpowiadające wielkościom badanych osiedli (przewaga mieszkańców
domów wielorodzinnych, domów starszych niż 10 lat, domów ulokowanych w bogatych
infrastrukturalnie dzielnicach). Jednocześnie wielkość poszczególnych grup pozwala na to,
aby dokonywać pomiędzy nimi uzasadnionych porównań.
W badaniu zachowano właściwe dla próby reprezentatywnej proporcje wieku i wykształcenia
mieszkańców, odnotowujemy natomiast nieznaczną nadreprezentację kobiet. Średnia
wielkość reprezentowanego gospodarstwa domowego to cztery osoby (największa z
badanych rodzin obejmowała 8 osób), co trzeci badany (67 osób) mieszka z dziećmi poniżej
18 roku życia – w większości przypadków jest to jedno dziecko.
4
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
Gromadzenie rzeczy nieużywanych to problem 2/3 badanych mieszkańców. Większość
(86,2%) mieszkańców przechowuje te przedmioty i produkty w przestrzeni dodatkowej –
najczęściej w piwnicy (83,1%) lub garażu (36%), rzadziej na strychu (19,7%) lub w innych
miejscach (balkon, wspólne pomieszczenie gospodarcze lub wózkownia, dom letni, budynek
gospodarczy). Strych to przestrzeń wykorzystywana głównie przez właścicieli domów,
pozostałe dodatkowe wymienione miejsca są wykorzystywane głównie przez właścicieli
mieszkań.
Tabela 3. Gromadzenie przedmiotów nieużywanych
Czy
w
Pani/Pana
gospodarstwie
domowym
znajdują
się
produkty/przedmioty nieużywane, ale które w zasadzie mogłyby zostać
wykorzystane ponownie? (np. w piwnicy, na strychu, itp.)
tak
nie
ogółem
Źródło: Badania własne, Toruń 2013.
liczba
procent
134
69
203
66,0
34,0
100,0
Mieszkańcy przechowują zwłaszcza drobny sprzęt gospodarstwa domowego i
elementy wyposażenia, ubrania, buty i inne tekstylia, technologie informacyjne i
komunikacyjne (telefony komórkowe, komputery i akcesoria komputerowe, sprzęt RTV oraz
sprzęt audio i video). To przedmioty, które przechowywane są przez co trzeciego z badanych.
Co czwarty z mieszkańców przechowuje też duży sprzęty gospodarstwa domowego
(najczęściej 1), przedmioty służące rozrywce (płyty muzyczne lub filmowe), zabawki
dziecięce, książki lub meble.
W części przypadków (duże sprzęty gospodarstwa domowego, sprzęt sportoworekreacyjny, narzędzia ogrodnicze, środki komunikacji – samochód, motocykl, motorower)
przechowywane są tylko pojedyncze przedmioty. Gromadzimy niewielkie ilości po 2-5 sztuk
nieużywanych sprzętów gospodarstwa domowego, elementy wyposażenia, technologii
komunikacyjnych i informatycznych, mebli, narzędzi. W nieco większych ilościach natomiast
przetrzymujemy ubrania, buty i tekstylia, zabawki, książki (średnio 15) i przedmioty służące
rozrywce (średnio 12).
5
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
6
Tabela 4. Rodzaje i Ilości gromadzonych rzeczy używanych
grupy produktów
procent
wskazań
maksimum
średnia
duży sprzęt gospodarstwa domowego
26,6
7
1,58
mały sprzęt gospodarstwa domowego
32,0
30
2,51
inny sprzęt gospodarstwa domowego i stałe elementy wyposażenia
38,9
60
5,07
technologie informacyjne i komunikacyjne
38,4
15
3,11
rozrywka
28,1
50
12,18
książki
31,5
100
15,11
ubrania/buty/tekstylia
38,4
50
6,08
zabawki
22,2
50
5,39
sprzęt dla dzieci
8,4
8
2,28
meble
19,7
6
2,50
sprzęt sportowo-rekreacyjny
12,8
7
1,83
narzędzia elektryczne
9,4
10
2.94
inne narzędzia
9,4
20
4,35
narzędzia ogrodnicze
5,4
3
1,60
samochód, motocykl, motorower
3,9
3
1,43
inne produkty, jakie: dywan, żarówki, notatki, stare czasopisma
2,0
4
2,00
Źródło: Badania własne, Toruń 2013.
Wielkogabarytowe sprzęty (duży i mały sprzęt gospodarstwa domowego, meble,
sprzęt sportowo-rekreacyjny) gromadzone są nieco częściej i w większych ilościach przez
osoby mieszkające w domu. Część z tych sprzętów przechowywana jest w dodatkowych
pomieszczeniach (meble, duże sprzęty AGD).
Komentarz [b1]: Jak rozumiem chodzi
o ilość, więc dobrze byłoby napisać to w
nagłówku
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
Rysunek 1. Typ budynku (jednorodzinny vs. wielorodzinny) a ilość gromadzonych przedmiotów
nieużywanych
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
7
Komentarz [b2]: W rysunku brak opisu
do danych (czwarte dane od dołu rysunku)
„technologie informacyjne i
komunikacyjne”
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
Co trzeci badany (65,8%) deklaruje, że chciałby pozbyć się produktów i przedmiotów,
których już nie używa. Są to w szczególności osoby w wieku 35-54 lata, bez względu na płeć
lub wykształcenie. Częściej są to osoby mieszkające w domach, niż mieszkaniach. Częściej też
chęć pozbycia się tych przedmiotów odczuwają mieszkańcy dzielnic o słabszym zapleczu
infrastrukturalnym, którzy jednocześnie do tej pory niezbyt regularnie lub rzadko opróżniali
dom i dodatkową przestrzeń z niepotrzebnych produktów. Znaczenie dla tej gotowości ma
też wielkość gospodarstwa domowego – rzeczy przechowywane są częściej w
gospodarstwach licznych (4 osoby i więcej) oraz w rodzinach z dziećmi.
Tabela 5. Gotowość do pozbycia się produktów nieużywanych
Czy chciał(a)by Pan/Pani pozbyć się produktów,
których już P. nie używa?
tak
nie
ogółem
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
liczba
procent
127
66
193
65,8
34,2
100,0
Mieszkańcy deklarują przy tym, że dość regularnie opróżniają mieszkania ze zbędnych
sprzętów i przedmiotów – 76,2% mieszkańców robi to co najmniej raz w roku. Rzadziej dzieje
się to w odniesieniu do przestrzeni dodatkowej, w której przechowywane są te rzeczy, to jest
piwnic, strychów, garaży, itp.
Tabela 6. Częstość oczyszczania
Jak często oczyszcza Pan/Pani ze zbędnych sprzętów i
rzeczy swoje:
mieszkanie
liczba
procent
piwnicę/strych/garaż
liczba
procent
częściej niż na raz w roku
53
26,2
26
13,1
raz na rok
co 5 lat
co 10 lat
Ogółem
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
101
36
12
202
50,0
17,8
5,9
100,0
78
69
26
199
39,2
34,7
13,1
100,0
Dominują dwa powody, dla których mieszkańcy deklarują chęć pozbycia się nieużywanych
rzeczy. Pierwszy z nich to brak miejsca na ich przechowywanie – tym motywem kierują się
zwłaszcza ci, którzy bardzo rzadko pozbywają się przedmiotów używanych, kobiety w wieku
35-54 lata. Drugi, to motywacje prospołeczne – to powód zachowań kobiet do 35 roku życia,
prowadzących małe (często jednoosobowe) gospodarstwa domowe oraz dużych rodzin.
8
Komentarz [b3]: Dwóch na trzech
badanych (dwie trzecie badanych)
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
9
Tabela 7. Motywy chęci pozbycia się przedmiotów nieużywanych
Z jakich powodów chcesz pozbyć się produktów
i/lub udostępnić je innym?
możliwość zarobku
brak miejsca
motywacje
środowiskowe
(ponowne
wykorzystanie redukuje ilość odpadów)
motywacje prospołeczne (dostarczanie towarów
dostępnych dla ludzi o niższym dochodzie)
zmiana sytuacji rodzinnej (np. wyprowadzka dzieci
itp.)
Źródło: Badania własne, Toruń 2013.
zdecydowanie
tak
15,7
52,7
20,8
raczej
tak
19,0
34,9
31,2
trudno
powiedzieć
14,9
5,4
20,8
raczej
nie
20,7
6,2
23,2
zdecydowanie
nie
29,8
0,8
4,0
38,4
42,4
12,8
3,2
3,2
4,10
7,0
15,7
14,8
24,3
38,3
2,29
Badani nieco rzadziej kierują się motywacją środowiskową – tę deklarują częściej
kobiety w wieku powyżej 45 roku życia, z wykształceniem co najmniej średnim, które już dziś
dość regularnie (co najmniej raz w roku) opróżniają mieszkanie z niepotrzebnych rzeczy.
Możliwość zarobku to motywacja, którą kierują się niemal wyłącznie ludzie młodzi, z
niskim wykształceniem, którzy gromadzą w szczególności przedmioty służące rozrywce,
książki, ubrania, buty oraz drobne elementy wyposażenia.
Mieszkańcy oceniają jako najbardziej odpowiednie regularne, publiczne zbiórki
używanych przedmiotów, w narzuconych przez odbiorcę terminach.
Motywacja, jaką kierują się badani, wpływa na preferowany przez nich sposób
przekazywania nieużywanych przedmiotów. Osoby nastawione na zarobkowanie są
najbardziej skłonne do osobistego przekazywania tych przedmiotów we własnym domu w
wyznaczonym przez nich terminie. Z kolei, mieszkańcy, którym brakuje miejsca preferują
regularny odbiór takich przedmiotów z ulicy. Mieszkańcy, którzy kierują się względami
środowiskowymi korzystaliby także z takich publicznych zbiórek, chociaż chętnie
skorzystaliby też z możliwości oddania przedmiotów wprost z mieszkania w narzuconym im
terminie. Ci, którzy chcą przekazywać przedmioty używane osobom bardziej ich
potrzebującym, woleliby dostarczać je do łatwo dostępnych miejsc publicznych.
średnia Komentarz [b4]: Co oznacza ten wynik
2,70
4,33
3,42
? średnia czego ?
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
10
Tabela 8. Preferowane sposoby pozbycia się zbędnych przedmiotów
Jakie możliwości pozbycia się zbędnych
przedmiotów wydają ci się odpowiednie?
odbiór z mieszkania/domu przez stronę trzecią (np.
zbiórka przez przedsiębiorstwo oczyszczania) w
dogodnym dla pani/pana terminie nawet, gdyby
wiązało się to z kosztami po pani/pana stronie
odbiór z mieszkania/domu przez stronę trzecią w
określonych terminach (np. co miesiąc, raz na trzy
miesiące)
regularny odbiór z ulicy (sprzed domu), np. co
miesiąc, raz na trzy miesiące
samodzielna dostawa do punktu wywozu/odbioru
samodzielna dostawa do punktu zbierania
odpadów wielkogabarytowych w twojej okolicy
dostawa
do
centrów
handlowych/stacji
benzynowych lub innych łatwo dostępnych miejsc
publicznych
inne, jakie?
Źródło: Badania własne, Toruń 2013.
zdecydowanie
tak
24,3
raczej
tak
25,4
trudno
powiedzieć
14,9
raczej
nie
23,8
zdecydowanie
nie
11,6
29,5
38,6
16,5
10,8
4,5
3,78
41,4
35,9
11,0
7,7
3,9
4,03
8,8
5,3
11,8
8,8
15,9
17,5
31,2
26,9
32,4
41,5
2,34
2,09
8,8
22,8
15,8
30,4
22,2
2,65
0,0
1,7
22,4
5,2
70,7
1,55
Tak zarysowany obraz preferencji odpowiada zarazem dotychczasowym praktykom
stosowanym przez mieszkańców. W ostatnich latach mieszkańcy, którzy chcieli pozbyć się
niepotrzebnych już przedmiotów najczęściej wystawiali je w pobliżu śmietników, oddawali je
w czasie publicznych zbiórek, wyszukiwali ewentualnych odbiorców i przekazywali te rzeczy
w swoim domu. Co czwarty z badanych sprzedał takie przedmioty z pośrednictwem portali
internetowych.
Tabela 9. Wykorzystywane dotąd sposoby pozbycia się zbędnych rzeczy
Czy z którejś z tych form przekazania zbędnych rzeczy i sprzętów skorzystała
Pani/skorzystał Pan w ostatnich 5 latach?
odbiór z mieszkania/domu przez zainteresowanych
odbiór z ulicy
samodzielne dostarczenie do punktu odbioru
samodzielne dostarczenie do punktu odbioru odpadów wielkogabarytowych
wystawienie w pobliżu śmietników
sprzedaż do punktu handlowego (np. do komisu)
sprzedaż bezpośrednia (np. przez portale internetowe lub serwisy sprzedażowe)
inne, jakie: zbiórka w szkole, przekazanie krewnym
procent odpowiedzi*
40,0
30,3
31,4
11,9
59,5
15,7
23,8
2,2
*Odpowiedzi nie sumują się do 100, ponieważ można było udzielić więcej niż 1 odpowiedzi
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
Tylko nieliczni mieszkańcy (6 osób) gotowi są do wzięcia na siebie całego kosztu
przedsięwzięcia. Najczęściej podzielane jest przekonanie, że koszt powinien ponosić ten, kto
zajmuje się ponownym wykorzystaniem przedmiotów – firma komercyjna (46,3%) lub miasto
(29,6%). Co piąty mieszkaniec uważa jednak, że to wspólna odpowiedzialność.
średnia
Komentarz [b5]: Co oznacza ten wynik
3,27
? średnia czego ?
Praktyki gromadzenia rzeczy nieużywanych
11
Tabela 10. Koszt wydania/zbiórki przedmiotów do ponownego wykorzystania
Jakie rozwiązanie związane z kosztami wydania/zbiórki przedmiotów do
ponownego wykorzystania byłyby dla Pana/Pani do przyjęcia?
ponoszę wszystkie koszty
finansuje to miasto
koszty pokrywają firmy zajmujące się ponownym wykorzystaniem tych przedmiotów
to powinien być wspólny koszt różnych stron
ogółem
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
liczba
procent
6
60
94
43
203
3,0
29,6
46,3
21,2
100,0
Jeśli mieszkaniec byłby skłonny uczestniczyć w kosztach takiego przedsięwzięcia, wziąłby na
siebie nie więcej niż połowę z nich, chętniej jednak zgodziłby się na pokrycie 25% wszystkich
kosztów. Mieszkańcy większy udział finansowy widzą dla miasta (50-75%), a jeszcze wyższy
dla przedsiębiorstw prywatnych (50% i więcej).
Tabela 11. Podział kosztów
Jaki powinien być udział finansowy poszczególnych
stron
zainteresowanych
zbiórką/wydaniem
przedmiotów używanych?
uczestniczę w kosztach
koszty pokrywane są przez miasto
koszty pokrywają przedsiębiorstwa zajmujące się
ponownym wykorzystaniem
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
udział procentowy
0%
25%
50%
75%
100%
27,1
1,4
49,2
21,7
20,3
33,3
1,7
24,6
1,7
18,8
3,9
14,5
43,4
17,1
21,1
Średnia kwota, jaką mieszkańcy byliby skłonni przeznaczyć na zbiórkę przedmiotów do
ponownego wykorzystania to 48 złotych. Większą gotowość do płacenia za takie zbiórki
wykazują ci, którzy stawiają jakieś wymagania z nią związane – np. regularności zbiórki lub
dogodności terminu zbiórki. Mniej chętni do ponoszenia kosztów są ci, którzy biorą na siebie
dostarczenie przedmiotów do punktu zbiórki lub skupu. Na gotowość ponoszenia kosztów
wpływa też ilość rzeczy zbędnych – im jest ich więcej, tym większa jest skłonność do wzięcia
na siebie opłat. Podobnego wpływu nie wywiera jednak wielkość zbędnych sprzętów –
właściciele sprzętów wielkogabarytowych nie są skłonni wydawać więcej na ich zbiórkę niż
ci, którzy gromadzą drobne przedmioty.
Tabela 12. Kwota, jaką mieszkaniec gotów jest przeznaczyć na zbiórkę przedmiotów do ponownego
wykorzystania
Jeśli miałaby Pani/miałby Pan wziąć na siebie chociaż część kosztów, jaką kwotę
maksymalnie byłaby Pani/byłby Pan gotów na to przeznaczyć?
maksimum
średnia
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
kwota w
liczba
złotych
wskazań
1000
2
47,90
Komentarz [b6]: Jakie znaczenie ma
wskazanie wkoty maksymalnej ? Czy nie
jest to jakaś wartość nierealna – skrajna ?
Osobisty model konsumpcji
12
Osobisty model konsumpcji
Mieszkańcy korzystają z napraw zepsutych sprzętów (61,1%), o ile naprawa nie jest droższa
niż nowy produkt. Niemal co trzeci mieszkaniec w ogóle nie przeprowadza takiej kalkulacji i
rezygnuje z naprawiania zepsutych sprzętów. Zepsute sprzęty chętniej przekazywane są do
naprawy przez mężczyzn, w wieku aktywności zawodowej, z co najmniej średnim
wykształceniem, mieszkańców domów jednorodzinnych.
Tabela 13. Naprawianie zepsutych przedmiotów
Czy naprawia/zanosi Pan/Pani do serwisu zepsute przedmioty?
tak (zasadniczo), gdy to jest możliwe, nawet, jeśli to jest nieco droższe niż nowy
produkt
tak (od czasu do czasu), zanoszę drogie produkty, jeśli to się opłaca
nie
Ogółem
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
liczba
procent
18
8,9
124
61
203
61,1
30,0
100,0
Mieszkańcy są podzieleni jeśli chodzi o kupowanie używanych sprzętów i przedmiotów –
połowa ma za sobą takie doświadczenie, a połowa nie. Sprzęty używane kupują częściej
mężczyźni, do 44 roku życia, o niskim wykształceniu.
Tabela 14. Kupowanie używanych sprzętów i przedmiotów
Czy kupował/a Pan/Pani już używane sprzęty i przedmioty?
tak
nie
ogółem
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
liczba
98
99
197
procent
49,7
50,3
100,0
Najchętniej na rynku wtórnym kupowane są książki, ubrania, buty i tekstylia, środki
komunikacji (samochody, motocykle, motorowery), przedmioty rozrywki i technologie
informacyjne oraz komunikacyjne. Rzadziej na takim rynku kupowany jest sprzęt AGD,
sprzęty dla dzieci, sprzęt sportowo-rekreacyjny.
Tabela 15. Rodzaje kupowanych produktów używanych
Kategoria produktu
duży sprzęt gospodarstwa domowego
mały sprzęt gospodarstwa domowego
inny sprzęt gospodarstwa domowego i stałe
elementy wyposażenia
technologie
informacyjne
i komunikacyjne
rozrywka
książki
ubrania/buty/tekstylia
zabawki
bardzo często
dość często
trudno
powiedzieć
raczej
rzadko
bardzo
rzadko
średnia
Komentarz [b7]: Co oznacza ten wynik
? średnia czego ?
6,3
9,4
7,8
35,9
40,6
2,05
1,6
14,5
16,1
35,5
32,3
2,18
7,3
5,5
20,5
25,5
41,8
2,11
5,7
22,9
20,0
20,0
31,4
2,51
6,6
15,9
17,1
5,5
29,5
31,7
32,9
9,1
24,6
25,4
17,1
20,0
9,8
7,9
17,1
21,8
29,5
19,0
15,8
43,6
2,74
3,17
3,18
2,11
Osobisty model konsumpcji
Kategoria produktu
sprzęt dla dzieci
meble
sprzęt sportowo-rekreacyjny
narzędzia elektryczne
inne narzędzia
narzędzia ogrodnicze
samochód, motocykl, motorower
inne, jakie: rower
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
bardzo często
dość często
0,0
3,2
1,6
5,9
4,0
2,1
7,8
0,0
11,3
9,5
11,3
9,8
2,0
4,3
31,2
4,0
trudno
powiedzieć
17,0
14,3
19,4
17,6
28,0
19,1
15,6
32,0
raczej
rzadko
20,8
36,5
21,0
19,6
16,0
19,1
22,1
0,0
bardzo
rzadko
50,9
36,5
46,8
47,1
50,0
55,3
23,4
64,0
13
średnia
Komentarz [b7]: Co oznacza ten wynik
? średnia czego ?
1,89
2,06
2,00
2,08
1,94
1,79
2,78
1,76
Podstawowym motywem skłaniającym do zakupu przedmiotów i sprzętów używanych jest
ich dostępność cenowa. Znacznie rzadziej zakupy te są powodowane jakością nabywanych
rzeczy lub względami środowiskowymi. Niemal połowa badanych, którzy mają za sobą
doświadczenia kupowania rzeczy używanych to ci, którzy doceniają ich wyjątkowość i niską
dostępność na rynku.
Tabela 16. Powody kupowania produktów używanych
Z jakiego powodu kupiłeś/aś używane zdecydowanie
produkty?
tak
to jest w zasięgu możliwości finansowych (są
65,7
tańsze niż nowe); okazja cenowa
względy środowiskowe (zmniejszanie ilości
9,1
odpadów)
wyższa jakość produktu
14,3
łatwiejsze do używania/naprawy (np. stare
meble, stare urządzenia zamiast nowych
5,6
elektronicznych)
wyjątkowe produkty, które nie są już
dostępne na rynku (antyki, styl klasyczny
21,7
‘vintage’ )
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
raczej tak
trudno
powiedzieć
raczej nie
zdecydowanie
nie
24,5
4,9
3,9
1,0
4,50
12,5
31,8
29,5
17,0
2,67
9,9
41,8
16,5
17,6
2,87
14,4
21,1
27,8
31,1
2,36
20,7
9,8
19,6
28,3
2,88
średnia
Komentarz [b8]: Co oznacza ten wynik
? średnia czego ?
Główne obawy związane z kupowaniem używanych sprzętów i przedmiotów dotyczą
niepewności, co do ich jakości. Bywa, że uznawane są one za mniej prestiżowe, ale to obawa
stosukowo niewielkiej grupy badanych mieszkańców.
Tabela 17. Powody niekupowania używanych sprzętów i przedmiotów
Powody niekupowania używanych sprzętów i zdecydowanie
przedmiotów
tak
niepewność co do jakości
56,3
niski prestiż
18,2
niska dostępność (lub brak) sklepów z towarami z
8,3
odzysku
inne, jakie; nie lubię używanych sprzętów,
6,7
niepewne pochodzenie
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
28,1
17,0
trudno
powiedzieć
7,3
20,5
raczej
nie
5,2
27,3
zdecydowanie
nie
3,1
17,0
10,7
27,4
23,8
29,8
2,44
0,0
16,7
10,0
66,7
1,70
raczej tak
średnia
Komentarz [b9]: Co oznacza ten wynik
? średnia czego ?
4,29
2,92
Osobisty model konsumpcji
14
Produkty używane były dotąd kupowane zwłaszcza w sklepach ze sprzętami używanymi –
tradycyjnymi i wirtualnymi (on-line). Rzadziej działo się to na pchlim targu lub w lokalnym
sklepie z antykami.
Tabela 18. Miejsca zakupu przedmiotów i sprzętów używanych
Czy kupiłeś w tych sklepach jakieś
produkty?
sklepy ze sprzętami i przedmiotami
używanymi
sklepy z antykami w twojej okolicy
pchli targ w twojej okolicy
sieci/platformy wymiany on-line lub
pchle targi on-line
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
robię to
regularnie
kupuję od
czasu do
czasu
tylko raz
nigdy
średnia
4,3
27,2
14,2
54,3
1,81
0,7
3,9
6,8
15,1
8,2
5,9
84,4
75,0
1,24
1,48
7,9
19,9
6,0
66,2
1,70
Mieszkańcy w swojej okolicy zauważają komisy, sklepy z odzieżą używaną lub lombardy.
Rzadziej w swoich dzielnicach widzą inne rodzaje punktów handlowych z rzeczami
używanymi (antykwariat, pchli targ, etc.).
Tabela 19. Znajomość sklepów z produktami do ponownego użytku
Jakie zna Pan/Pani sklepy z produktami z drugiej ręki / do ponownego użytku w twojej
liczba
okolicy?
antykwariat
6
komis (AGD, RTV, dziecięcy, meblowe)
65
lombard
16
sklepy z odzieżą używaną
36
inne (dom babci, skup, jarmark, targowisko, pchli targ)
5
ogółem
128
Źródło, Badania własne, Toruń 2013.
Komentarz [b10]: Co oznacza ten
wynik ? średnia czego ?
Podsumowanie
Podsumowanie
Większość mieszkańców miasta (66%) przechowuje rzeczy, które nie są używane i nadają się
do ponownego wykorzystania – częściej są to mieszkańcy domów, niż mieszkań w budynkach
wielorodzinnych. Są to przede wszystkim duże ilości drobnych sprzętów i przedmiotów.
Jednocześnie bardzo duża grupa (77,5%) właścicieli takich przedmiotów jest gotowa się ich
pozbyć. Gotowość pozbywania się rzeczy używanych nie przekłada się w pełni na praktyki.
Regularnie (co najmniej raz w roku) działania tego typu podejmuje wprawdzie aż 76,2%
mieszkańców, ale obejmują one oczyszczanie samej przestrzeni mieszkalnej, a nie
pomieszczeń dodatkowych (piwnice, strychy, garaże, balkony, itp.), a to właśnie tam
przeważnie (86,2%) przechowywane są niepotrzebne sprzęty.
Należy zwrócić uwagę, że różne grupy mieszkańców kierują się różnymi motywami. Będą one
wpływały zarówno na chęć regularnego korzystania z sieci zajmujących się wtórnym
handlem/obrotem przedmiotami, formę przekazywania używanych rzeczy (miejsce i osobisty
wysiłek), jak i na chęć uczestnictwa finansowego w tego typu działaniach. Głównymi cechami
oddziałującymi na te zachowania są wiek, płeć oraz poziom wykształcenia mieszkańców.
Wprowadzenie działań związanych z upowszechnianiem praktyki przekazywania, wymiany
lub sprzedaży przedmiotów używanych będzie wymagało dobrze przygotowanej i kierowanej
do różnych grup społecznych informacji (odwołujących się do motywów, jakimi się kierują)
oraz do przemyślanych działań promocyjnych, ze względu na obawy, jakie wiązane są ze
sprzętem i przedmiotami do ponownego wykorzystania.
15
Spis tabel i wykresów
Spis tabel i wykresów
Tabela 1. Lokalizacje wybrane do przeprowadzenia wywiadów ............................................... 3
Tabela 2. Realizacja próby badawczej – w podziale na dzielnice miasta ................................... 4
Tabela 3. Gromadzenie przedmiotów nieużywanych ................................................................ 5
Tabela 4. Rodzaje i Ilości gromadzonych rzeczy używanych ...................................................... 6
Tabela 5. Gotowość do pozbycia się produktów nieużywanych................................................ 8
Tabela 6. Częstość oczyszczania ................................................................................................ 8
Tabela 7. Motywy chęci pozbycia się przedmiotów nieużywanych........................................... 9
Tabela 8. Preferowane sposoby pozbycia się zbędnych przedmiotów ................................... 10
Tabela 9. Wykorzystywane dotąd sposoby pozbycia się zbędnych rzeczy .............................. 10
Tabela 10. Koszt wydania/zbiórki przedmiotów do ponownego wykorzystania..................... 11
Tabela 11. Podział kosztów ...................................................................................................... 11
Tabela 12. Kwota, jaką mieszkaniec gotów jest przeznaczyć na zbiórkę przedmiotów do
ponownego wykorzystania....................................................................................................... 11
Tabela 13. Naprawianie zepsutych przedmiotów .................................................................... 12
Tabela 14. Kupowanie używanych sprzętów i przedmiotów ................................................... 12
Tabela 15. Rodzaje kupowanych produktów używanych ........................................................ 12
Tabela 16. Powody kupowania produktów używanych ........................................................... 13
Tabela 17. Powody niekupowania używanych sprzętów i przedmiotów ................................ 13
Tabela 18. Miejsca zakupu przedmiotów i sprzętów używanych ............................................ 14
Tabela 19. Znajomość sklepów z produktami do ponownego użytku ..................................... 14
Rysunek 1. Typ budynku (jednorodzinny vs. wielorodzinny) a ilość gromadzonych
przedmiotów nieużywanych ...................................................................................................... 7
16
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu
Kwestionariusz wywiadu - Badanie ankietowe
Szanowni Państwo,
Głównym celem badania jest zebranie informacji nt. potencjalnych ilości przedmiotów
nadających się do ponownego wykorzystania na obszarach miejskich. Chcemy określić ilości i
kategorie produktów, a także możliwości i motywacje dla darowizn tych przedmiotów.
Badanie jest anonimowe. Prosimy o szczere odpowiedzi.
Przedmioty nadające się do ponownego wykorzystania: ilości i kategorie produktów
1. Czy w Pani/Pana gospodarstwie domowym znajdują się produkty/przedmioty
nieużywane, ale które w zasadzie mogłyby zostać wykorzystane ponownie? (np. w
piwnicy, na strychu, itp.)
1.
tak
2.
nie
2. Jeśli TAK, których grup produktów to dotyczy i jak duże są to ilości (np. sztuki, kartony
do przeprowadzki itp.)? Proszę oszacować ilości.
Ilości:
Kategoria produktu
Przykłady
sztuki/kartony
Duży sprzęt gospodarstwa domowego
Mały sprzęt gospodarstwa domowego
Inny sprzęt gospodarstwa domowego i stałe
elementy wyposażenia
Technologie
informacyjne
i komunikacyjne
Rozrywka
Pralka, zmywarka, kuchenka, kuchenka
elektryczna, lodówka
robot kuchenny, elektryczna maszynka do
golenia, suszarka
naczynia, sztućce, rondle, szklanki, wazony,
lampy
telefony komórkowe, komputery PC, laptopy,
drukarki, odbiorniki TV, radio,
video /
nagrywarka DVD, odtwarzacz MP3
CD/DVD, płyty
Książki
Ubrania/buty/tekstylia
Zabawki
gry planszowe, pluszaki
Sprzęt dla dzieci
łóżeczka dziecięce, wózki, kołyski
Meble
Narzędzia elektryczne
stoły, krzesła, szafki (kredens), półki, sofy,
ławki, łóżka
snowboard, rakieta tenisowa, sprzęt do golfa,
rowery, łyżworolki
wiertarki, szlifierki, piły silnikowe
Inne narzędzia
piła, śrubokręt, młotek
Narzędzia ogrodnicze
kosiarka,
rozdrabniacz,
wysokoprężna, kosa
Sprzęt sportowo-rekreacyjny
oczyszczarka
Samochód, motocykl, motorower
Inne produkty, jakie?
Motywacja i możliwości pozbycia się zbędnych przedmiotów
3. Czy chciał(a)by Pan/Pani pozbyć się produktów, których już P. nie używa?
1.
tak
2.
nie
17
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu
4. Jeśli tak, z jakich powodów chciał(a)by Pan/Pani pozbyć się produktów i/lub udostępnić
je innym? (określ w skali od 1 do 5)
Trudno
Z jakich powodów chcesz
Zdecydowani Raczej
Raczej Zdecydowani
powiedzie
pozbyć się produktów i/lub
e tak
tak
nie
e nie
udostępnić je innym?
ć
Możliwość zarobku
Brak miejsca
Motywacje środowiskowe (ponowne
wykorzystanie redukuje ilość odpadów)
Motywacje prospołeczne (dostarczanie
towarów dostępnych dla ludzi o
niższych dochodzie)
Zmiana
sytuacji
rodzinnej
(np.
wyprowadzka dzieci itp.)
Inne powody, jakie?
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5. Jakie możliwości pozbycia się zbędnych przedmiotów wydają się Panu/Pani
odpowiednie? (określ w skali od 1 do 5)
Jakie możliwości pozbycia się
Trudno
Zdecydowani Raczej
Raczej Zdecydowani
zbędnych przedmiotów wydają
powiedzie
e tak
tak
nie
e nie
ci się odpowiednie?
ć
Odbiór z mieszkania/domu przez stronę
trzecią
(np.
zbiórka przez przedsiębiorstwo oczyszc
zania) w dogodnym dla Pani/Pana
terminie nawet, gdyby wiązało się to z
kosztami po Pani/Pana stronie
Odbiór z mieszkania/domu przez stronę
trzecią w określonych terminach (np. co
miesiąc, raz na trzy miesiące)
Regularny odbiór z ulicy (sprzed domu),
np. co miesiąc, raz na trzy miesiące
Samodzielna dostawa do punktu
wywozu/odbioru
Samodzielna dostawa do punktu
zbierania
odpadów
wielkogabarytowych w twojej okolicy
Dostawa do centrów handlowych/stacji
benzynowych lub innych łatwo
dostępnych miejsc publicznych
Inne, jakie?
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
18
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu
6. Czy z którejś z tych form przekazania zbędnych rzeczy i sprzętów skorzystała
Pani/skorzystał Pan w ostatnich 5 latach? (proszę zaznaczyć wszystkie właściwe
odpowiedzi)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
odbiór z mieszkania/domu przez zainteresowanych
odbiór z ulicy
samodzielne dostarczenie do punktu odbioru
samodzielne dostarczenie do punktu odbioru odpadów wielkogabarytowych
wystawienie w pobliżu śmietników
sprzedaż do punktu handlowego (np. do komisu)
sprzedaż bezpośrednia (np. przez portale internetowe lub serwisy sprzedażowe)
inne, jakie? …………………………………………………………………………………………………………………………..
7. Jakie rozwiązanie związane z kosztami wydania/zbiórki przedmiotów do ponownego
wykorzystania byłyby dla Pana/Pani do przyjęcia?
1.
ponoszę wszystkie koszty
2.
finansuje to miasto
3.
koszty pokrywają firmy zajmujące się ponownym wykorzystaniem tych przedmiotów
4.
to powinien być wspólny koszt różnych stron
8. Jeśli według Pani/Pana różne strony powinny uczestniczyć w kosztach zbiórki tych
przedmiotów, jaki powinien być ich udział finansowy? (jeśli sądzi Pan, że to powinien być
koszt tylko 1 strony, proszę pominąć pytanie)
Jaki powinien być udział finansowy poszczególnych
Proszę
określić
udział
stron
zainteresowanych
zbiórką/wydaniem
procentowy
przedmiotów używanych?
Uczestniczę w kosztach
Koszty pokrywane są przez miasto
Koszty pokrywają przedsiębiorstwa zajmujące się ponownym
wykorzystaniem
0% 25% 50% 75% 100%
0% 25% 50% 75% 100%
0% 25% 50% 75% 100%
9. Jeśli miałaby Pani/miałby Pan wziąć na siebie chociaż część kosztów, jaką kwotę
maksymalnie byłaby Pani/byłby Pan gotów na to przeznaczyć? max. ……………….zł/zbiórkę
10. Jak często oczyszcza Pan/Pani ze zbędnych sprzętów i rzeczy swoje mieszkanie
1.
częściej niż na raz w roku
2.
raz na rok
3.
co 5 lat
4.
co 10 lat
11. Jak często oczyszcza Pan/Pani ze zbędnych sprzętów i rzeczy
piwnicę/strych/garaż?
1.
częściej niż na raz w roku
2.
raz na rok
3.
co 5 lat
4.
co 10 lat
swoją
Osobisty model konsumpcji
12. Czy naprawia/zanosi Pan/Pani do serwisu zepsute przedmioty?
1.
tak (zasadniczo), gdy to jest możliwe /nawet, jeśli to jest nieco droższe niż nowy
produkt
tak (od czasu do czasu), zanoszę drogie produkty, jeśli to się opłaca
2.
3.
nie
19
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu
13. Czy kupował/a Pan/Pani już używane sprzęty i przedmioty?
1.
tak (proszę pominąć pyt. 14)
2.
nie
14. Jeśli nie, dlaczego?
Powody
niekupowania
Trudno
Zdecydowani Raczej
używanych
sprzętów
i
powiedzie
e tak
tak
przedmiotów
ć
niepewność co do jakości
niski prestiż
niska dostępność (lub brak) sklepów z
towarami z odzysku
Inne, jakie?
Raczej
nie
Zdecydowani
e nie
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
15. Jeśli TAK, jakie używane produkty już Pan/Pani zakupił(a) i jak często to się zdarza?
(jeśli nie kupowała Pani/nie kupował Pan takich produktów proszę przejść do pyt. 17)
Bardzo
Dość
Trudno
Raczej
Bardzo
Kategoria produktu
często
często
powiedzieć rzadko
rzadko
Duży sprzęt gospodarstwa domowego
Mały sprzęt gospodarstwa domowego
Inny sprzęt gospodarstwa domowego i stałe
elementy wyposażenia
Technologie
informacyjne
i komunikacyjne
Rozrywka
Książki
Ubrania/buty/tekstylia
Zabawki
Sprzęt dla dzieci
Meble
Sprzęt sportowo-rekreacyjny
Narzędzia elektryczne
Inne narzędzia
Narzędzia ogrodnicze
Samochód, motocykl, motorower
Inne produkty, jakie?
16. Jeśli TAK, z jakiego powodu kupił/a Pan/Pani używane produkty? (oceń motywy kupna
produktów używanych w skali od 1 do 5)
Z jakiego powodu kupiłeś/aś używane Zdecydowanie Raczej
Trudno
Raczej
Zdecydowanie
tak
tak
powiedzieć
nie
nie
produkty?
To jest w zasięgu możliwości finansowych (są
tańsze niż nowe); okazja cenowa
Względy środowiskowe (zmniejszanie ilości
odpadów)
Wyższa jakość produktu
Łatwiejsze do używania/naprawy (np. stare
meble, stare urządzenia zamiast nowych
elektronicznych)
Wyjątkowe produkty, które nie są już
dostępne na rynku (antyki, styl klasyczny
‘vintage’ )
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
20
Aneks. 1. Kwestionariusz wywiadu
17. Jakie zna Pan/Pani sklepy z produktami z drugiej ręki / do ponownego użytku w twojej
okolicy?
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
18. Czy kupił/a Pan/Pani w tych sklepach jakieś produkty?
Kupuję od
Czy kupiłeś w tych sklepach jakieś Robię
to
czasu
do Tylko raz
Nigdy
produkty?
regularnie
czasu
Sklepy ze sprzętami i przedmiotami
używanymi
Sklepy z antykami w twojej okolicy
Pchli targ w twojej okolicy
Sieci/platformy wymiany on-line lub
pchle targi on-line
4
3
2
1
4
4
3
3
2
2
1
1
4
3
2
1
Dane osobowe
19. Czy zajmujesz?
dom
2.
mieszkanie
1
20. Proszę podać wielkość przestrzeni użytkowej …………. m2
21. Czy ma Pani/Pan dodatkową przestrzeń do przechowywania nieużywanych rzeczy:
1
nie, wszystko przechowuję w mieszkaniu
2.
tak
22. Jeśli tak jakie?
1
piwnica
2.
garaż 3.
strych 4.
inne,
jakie?
……………………………………….
23. Liczba osób w Pana/Pani gospodarstwie domowym (dorośli i dzieci)
liczba dorosłych (osób powyżej 18 r. ż.) .................
1
2.
liczba
dzieci..................
24. Dzielnica ……………………………………………………….
25. Płeć
kobieta
2.
mężczyzna
1.
26. Wiek
1.
24 i mniej 2.
25-34 3.
35-44
4.
45-54
5.
55-64 6.
65 i
więcej
27. Wykształcenie
1.
gimnazjalne lub niższe
2.
zawodowe
3.
średnie
4.
pomaturalne
5.
wyższe
21