strategia badań polskiej platformy technologii mobilnych i

Transkrypt

STRATEGIA BADAŃ
POLSKIEJ PLATFORMY TECHNOLOGII MOBILNYCH
I KOMUNIKACJI BEZPRZEWODOWEJ
Wersja: SB/03/2007
Warszawa, 22 stycznia 2008
STRESZCZENIE
Potencjał komercyjny innowacyjnych produktów i usług wykorzystujących techniki komunikacji
mobilnej i bezprzewodowej w życiu społecznym i gospodarczym sprawił, że Członkowie Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej (PPTMiKB) postanowili określić wspólny obszar działań badawczo-rozwojowych na lata 2008-2015. W drodze dyskusji oraz prezentacji propozycji projektów badawczo-rozwojowych została sformułowana Wizja Platformy:
Do roku 2015, polskie przedsiębiorstwa branży teleinformatycznej (w
tym deklarujący gotowość do realizacji Strategii Badań Członkowie
Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej) rozwiną konkurencyjne teleinformatyczne produkty i usługi,
umożliwiające dostarczanie zamówionych i dopasowanych kontekstowo informacji za pomocą dowolnych sieci na każde, dowolnie położone urządzenie, z zachowaniem należytego bezpieczeństwa i poufności. Komercjalizacja tych produktów i usług wpłynie na konkurencyjność gospodarki narodowej i poziom życia społeczeństwa.
W celu osiągnięcia wizji zakreślonej przez Członków Platformy, niezbędne będzie realizowanie
przedsięwzięć badawczo-rozwojowych w obszarze zdefiniowanym jako:
MOBILNE TECHNIKI DOSTĘPU,
USŁUGI I PRODUKTY TELEINFORMATYCZNE
Priorytety badawczo-rozwojowe określone przez Członków Platformy dotyczą dziedzin hasłowo
określonych jako:
1
1
1.
mDOSTĘP i mINTEGRACJA;
2.
mTREŚCI;
3.
mUŻYTECZNOŚĆ;
Pierwotnie obszar działań Platformy i priorytety badawczo-rozwojowe zostały zdefiniowane w
terminologii anglosaskiej – uniwersalnej i powszechnie zrozumiałej: Mobile Access, services
and application (obszar); mACCESS and mINTEGRATION, mCONTENT, mCONVENIENCE,
mSECURITY and mPRIVACY, mHEALTH and HORIZONTAL SUPPORT ACTIONS (priorytety).
1
Strategia Badań Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej
4.
mBEZPIECZEŃSTWO i mPRYWATNOŚĆ;
5.
mZDROWIE;
Towarzyszą im działania wspierające, określone przez Członków Platformy jako:
6.
HORYZONTALNE PROJEKTY WSPIERAJĄCE.
Korzystając z możliwości oferowanych przez Ustawę z dnia 8 października 2004 o zasadach
finansowania nauki, Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 4 sierpnia 2005 r. w
sprawie kryteriów i trybu przyznawania i rozliczania środków finansowych na naukę oraz realizując postulaty Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej warto
rozważyć możliwość utworzenia odrębnego mechanizmu finansującego projekty B+R w
obszarze mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych jako
programu/przedsięwzięcia Ministra właściwego ds. Nauki. Podstawę do uruchomienia
programu może stanowić niniejsza Strategia Badań.
Wsparcie Strategii Badań środkami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w formie Programu Ministra właściwego ds. Nauki będzie miało istotny wpływ na powodzenie tego
przedsięwzięcia i potwierdzi zaangażowanie rządu w proces wspierania rozwoju innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Roczny budżet dwuletniej edycji programu powinien wynosić około 10-15 milionów złotych, zakładając średnie dofinansowanie projektów na poziomie
50% kosztów kwalifikowanych.
Celem niniejszego dokumentu jest rozpoczęcie procesu uruchamiania programu badawczorozwojowego dla przedsiębiorstw i jednostek naukowo-badawczych w obszarze Mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych w ramach tzw. Programów Specjalnych Ministra właściwego ds. Nauki. Niniejszy dokument został opracowany przez Sekretariat Wykonawczy PPTMiKB w oparciu o wkład merytoryczny Komitetu Sterującego oraz przeszedł cykl konsultacji obejmujących
polskie przedsiębiorstwa będące członkami Platformy. Przy opracowywaniu SB uwzględniono m.in. strategiczne kierunki badawcze zawarte w Strategic Research Agenda europejskiej platformy technologicznej
eMobility oraz priorytety rozwojowe zawarte w dokumentach programowych dotyczących technologii społeczeństwa informacyjnego (Information Society Technologies) Komisji Europejskiej.
2
Data:
22 stycznia 2008
Redakcja:
Jan Kaczmarek,
Jakub Lebuda,
dr inż. Marek Maniecki,
prof. dr hab. inż. Mieczysław Muraszkiewicz,
Waldemar Sielski
Konsultacja merytoryczna:
Tomasz Kulisiewicz,
dr Marek Średniawa
E-mail:
[email protected]
URL:
www.emobility.pl
Niniejszy dokument został przygotowany przez Sekretariat Wykonawczy Polskiej Platformy
Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej w konsultacji z członkami Platformy.
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej nie ponosi żadnej odpowiedzialności z tytułu użycia tego dokumentu.
© 2007 Sekretariat Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej
przy Fundacji Mobile Open Society through wireless Technology
3
Spis treści
STRESZCZENIE ................................................................................................ 1
Spis treści ......................................................................................................... 4
LISTA NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH SKRÓTÓW ........................................... 6
WSPARCIE MERYTORYCZNE ......................................................................... 7
0.
1.
WPROWADZENIE................................................................................... 8
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7.
GENEZA DOKUMENTU.............................................................................................. 8
CEL DOKUMENTU ..................................................................................................... 8
REDAKCJA DOKUMENTU......................................................................................... 8
ADRESACI DOKUMENTU.......................................................................................... 9
BIBLIOGRAFIA ........................................................................................................... 9
HISTORIA DOKUMENTU ......................................................................................... 10
STRUKTURA DOKUMENTU .................................................................................... 11
CHARAKTERYSTYKA BRANŻY I KOMPETENCJE CZŁONKÓW
PLATFORMY ........................................................................................ 12
1.1.
1.2.
2.
CHARAKTERYSTYKA BRANŻY.............................................................................. 12
KOMPETENCJE CZŁONKÓW PLATFORMY.......................................................... 15
STRATEGICZNE KIERUNKI ROZWOJU ............................................. 18
2.1.
2.2.
2.3.
METODYKA TWORZENIA WIZJI I STRATEGII BADAŃ POLSKIEJ PLATFORMY
TECHNOLOGII MOBILNYCH I KOMUNIKACJI BEZPRZEWODOWEJ ................. 18
WIZJA PLATFORMY ................................................................................................ 19
PROGRAM BADAŃ – OBSZAR PRAC B+R ........................................................... 20
3.
IMPLEMENTACJA STRATEGII BADAŃ .............................................. 23
4.
ZALECENIA: UTWORZENIE PROGRAMU B+R DLA SEKTORA
TELEINFO (PROPOZYCJA MECHANIZMU WSPIERANIA
DZIAŁALNOŚCI BADAWCZO-ROZWOJOWEJ W OBSZARZE
MOBILNYCH ROZWIĄZAŃ DOSTĘPU, USŁUG I PRODUKTÓW
TELEINFORMATYCZNYCH) ................................................................ 25
ANEKS 1:
MAPA PROJEKTÓW PLANOWANYCH PRZEZ CZŁONKÓW
PLATFORMY .............................................................................. 28
ANEKS 2:
WYBÓR PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE
ŚRODKÓW PUBLICZNYCH (KRAJOWYCH I
ZAGRANICZNYCH) ZREALIZOWANYCH PRZEZ CZŁONKÓW
PLATFORMY .............................................................................. 31
4
ANEKS 3:
PRIORYTETY INFRASTRUKTURALNE.................................... 33
ANEKS 4:
EDUKACJA I INNE ROZWIĄZANIA SYSTEMOWE.................. 35
ANEKS 5:
INFORMACJE FAKTOGRAFICZNE .......................................... 37
ANEKS 6:
ALEGORIA DRZEWO (REKAPITULACJA WYZWAŃ
OKREŚLONYCH W STRATEGII BADAŃ 2006) ........................ 41
5
LISTA NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH SKRÓTÓW
3G LTE
3G Long-Term Evolution
3G/4G
Third/Fourth generation mobile telephony /telefonia komórkowa trzeciej/czwartej
generacji
B+R
Badania i Rozwój
eMobility
Europejska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej
EPB/ERA
Europejska Przestrzeń Badawcza / European Research Area
GPS
Global Positioning System
GSM
Global System for Mobile Communications – globalny system komunikacji mobilnej
HSDPA
High Speed Downlink Packet Access
HSUPA
High Speed Upload Packet Access
IS/IT
Information Society/Information Technology
IST
Information Society Technologies – technologie społeczeństwa informacyjnego
MBWA
Mobile Broadband Wireless Access
MSP
Sektor małych i średnich przedsiębiorstw
NFC
Near Field Communication,
OFDM
Orthogonal Frequency Division Multiplexing
PDA
Personal Digital Assistant
PPTMiKB
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej
RFID
Radio Frequency Identification
SB/SRA
Strategia Badań / Strategic Research Agenda
TWE
Traktat o Wspólnocie Europejskiej
UE
Unia Europejska
UMTS
Universal Mobile Telecommunication System/
UWB
Ultra Wide Band
WiMAX
Worldwide Interoperability for Microwave Access
6
WSPARCIE MERYTORYCZNE
W przygotowaniu niniejszego dokumentu udział wzięli:
Lp
Imię i nazwisko
Organizacja
1
Mirosław Brzozowy
Polska Telefonia Cyfrowa sp. z o. o.
2
Paweł Domański
Octagonet S.A.
3
Michał Hobot
ONET S.A.
4
Piotr Janas
Polska Telefonia Cyfrowa sp. z o.o.
5
Michał Jarociński
Laboratorium BRAMA Wydziału Elektroniki i Technik
Informacyjnych Politechniki Warszawskiej
6
Jan Kaczmarek
Fundacja MOST
7
Michał Klaja
Logotec Engineering S.A.
8
Tomasz Kulisiewicz
Stowarzyszenie Komputer w Firmie
9
Jakub Lebuda
Fundacja MOST
10
Jacek Madajczyk
ATM S.A.
11
Marek Maniecki
Globema sp. z o. o.
12
Mieczysław Muraszkiewicz
Fundacja MOST
13
Aleksander Orłowski
Instytut Łączności
14
Michał Rój
Instytut Telekomunikacji Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej
15
Piotr Saczuk
Suntech S.A.
16
Waldemar Sielski
Fundacja Multis Multum
17
Marek Średniawa
Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej
18
Andrzej Szwabe
Mobilfuture
19
Przemysław Witkowski
BLStream sp. z o. o.
7
0.
WPROWADZENIE
0.1
GENEZA DOKUMENTU
Opracowanie Strategii Badań zostało powierzone Sekretariatowi Wykonawczemu Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej obsługującemu Platformę i jej Komitet Sterujący przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie umowy podpisanej
20 lipca 2006 pomiędzy Fundacją MOST, prowadzącą Sekretariat Wykonawczy, a Ministrem
Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wersja zaktualizowana dokumentu (SB/03/2007) powstała w
ramach realizacji zadań Branżowego Punktu Kontaktowego (Sekretariatu Platformy) w roku
2007.
0.2
CEL DOKUMENTU
Celem niniejszego dokumentu jest rozpoczęcie procesu uruchamiania programu badawczorozwojowego dla przedsiębiorstw i jednostek naukowo-badawczych w obszarze Mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych w ramach tzw. Programów Specjalnych
2
Ministra właściwego ds. Nauki.
Dokument prezentuje konsultowane z członkami Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i
Komunikacji Bezprzewodowej priorytety badawczo-rozwojowe oraz inwestycyjne w dziedzinie
komunikacji bezprzewodowej i mobilnej, istotne dziś oraz te, które będą kluczowe w przyszłości.
3
0.3
REDAKCJA DOKUMENTU
Redaktorami niniejszego dokumentu są Jan Karczmarek, Jakub Lebuda oraz dr Marek Maniecki, prof. Mieczysław Muraszkiewicz i Waldemar Sielski. Wkład w przygotowanie tego dokumentu
wnieśli także członkowie Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej.
2
3
Zgodnie z Ustawą z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki,
http://www.abc.com.pl/serwis/du/2004/2390.htm.
Konsultacje zostały przeprowadzone podczas 2 spotkań członków Platformy, 26 października i 23
listopada oraz za pomocą ankiet wymienianych droga elektroniczną.
8
Autorzy dokumentu pragną podziękować Tomaszowi Kulisiewiczowi oraz Markowi Średniawie
za cenne uwagi.
0.4
ADRESACI DOKUMENTU
Adresatem dokumentu jest Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, który korzystając z uprawnień ustawowych, może podjąć decyzję o uruchomieniu programu badawczo-rozwojowego w
obszarze Mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych dla Członków
Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej.
0.5
BIBLIOGRAFIA
Przy opracowywaniu tego dokumentu wykorzystano:
-
„Strategic Research Agenda – eMobility – staying ahead, Version 5, July 7, 2006”
przygotowane przez Europejską Platformę Technologii Mobilnych eMobility;
-
„The Networked future: Living in a world of converging information and communication
technologies" przygotowane przez departament społeczeństwa informacyjnego i mediów Komisji Europejskiej;
-
„ICT - INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGIES, A thematic priority
for research and development under the specific programme “Cooperation” implementing the Seventh Framework Programme (2007-2013) of the European Community for
research, technological development and demonstration activities, Work Programme
2007-08, Draft version 1”;
-
„Promoting Broadband as an economic enabler in Europe using Structural Funds - A
position paper of the eMobility Technology Platform, draft 1.0”;
-
ISTAG Report on Orientations for Work Programme in FP7, Final version June 2006;
-
materiały Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych Unii Europejskiej;
-
opinie członków Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej wyrażone między 1 lipca a 29 września poprzez serwis konsultacyjny Platformy oparty na
usłudze WIKIMEDIA;
-
opinie Członków Platformy wyrażone podczas 2 spotkań członków Platformy (26 października 2007 i 23 listopada 2007) oraz za pomocą ankiet wymienianych droga elektroniczną.
9
0.6
HISTORIA DOKUMENTU
Wersja
Redakcja
Data
Zatwierdzono
Komitet Sterujący, Jakub
Strategia Badań, wersja
Lebuda, Tomasz Kulisiewicz,
SB/03/2007
dr Marek Średniawa, Człon-
17.01.2008
Członkowie
Platformy
kowie Platformy
Strategia Badań 2007,
wersja robocza
Komitet Sterujący, Jakub
Lebuda, Tomasz Kulisiewicz,
13.01.2008
Komitet Sterujący
dr Marek Średniawa,
Wizja i Strategia Badań
Polskiej Platformy Technologii Mobilnych
i Komunikacji Bezprze-
Jakub Lebuda
29.11.2007
Członkowie
Platformy
wodowej
– koncepcja (2007)
SB/02/2006
Komitet Sterujący Platformy,
Jan Kaczmarek, Jakub Le-
20.12.2006
buda
Członkowie
Platformy
SB/01/2006
Jan Kaczmarek,
Jakub Lebuda, konsultacja
12.12.2006
merytoryczna: Tomasz Kuli-
Komitet Sterujący
Platformy
siewicz
Otwarte konsultacje SB
poprzez stronę emobility.pl za pomocą narzę-
Członkowie Platformy
01.07.2006-
Członkowie
29.09.2006
Platformy
dzia MediaWiki
Dokument Programowy,
wersja „0”
Jan Kaczmarek,
Jakub Lebuda
10
14.01.2006
Członkowie
Platformy
Propozycja Obszaru
Badawczego Nr 2 do
Polska Izba Informatyki i
Krajowego Programu
Telekomunikacji
dr Wacław Iszkow10.02.2005
Ramowego
0.7.
STRUKTURA DOKUMENTU
Niniejszy dokument składa się z 6 zasadniczych części:
-
streszczenia,
-
charakterystyki branży oraz kompetencji Członków Platformy,
-
części prezentujące priorytety badawczo-rozwojowe Platformy,
-
części prezentującej sposoby realizacji Strategii Badań,
-
rekomendacji dla Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
-
aneksów do dokumentu.
11
ski, dr Marek Maniecki
1.
CHARAKTERYSTYKA BRANŻY I KOMPETENCJE
CZŁONKÓW PLATFORMY
1.1.
CHARAKTERYSTYKA BRANŻY
Ostatnie trzy dekady przyniosły trzy zmieniające obraz życia rewolucje. Pierwszą z nich wywołało pojawienie się komputerów osobistych na początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, co
dało asumpt do formowania się społeczeństwa informacyjnego. Po niej, poczynając od pierwszej połowy lat dziewięćdziesiątych, nastąpił bardzo dynamiczny rozwój Internetu, który zrewolucjonizował sposób komunikowania się, pozyskiwania informacji, prowadzenia działalności
gospodarczej, czy korzystania z wolnego czasu. Trzecia fala przemian, która na dobre zaczęła
się kilka lat temu, związana jest z masowym użytkowaniem telefonów komórkowych. Jej kontynuacją jest doświadczana obecnie konwergencja technik mobilnych ze stacjonarnymi, przejawiająca się m.in. możliwością bezprzewodowego dostępu do Internetu za pomocą urządzeń
mobilnych takich, jak telefony komórkowe, laptopy, czy elektroniczni asystenci osobiści.
Konwergencja sieci mobilnych ze środowiskiem internetowym jest kluczem do dokonujących się
zmian w gospodarce i społeczeństwie. Jest to tym bardziej istotne zważywszy na fakt, że telefony komórkowe uległy masowemu upowszechnieniu, stając się nieodzowną częścią wyposażenia osobistego, podobnie jak zegarek, długopis, czy portmonetka, przy czym jest bardzo
prawdopodobne, że w nieodległej przyszłości terminal mobilny stanie się podstawowym, jeśli
nie jedynym, elementem tego wyposażenia. Nie ma żadnych wątpliwości, że telefony komórkowe, czy mówiąc szerzej, terminale mobilne, stały się częścią naszego środowiska, zrastając się
nieodwracalnie z tym, co i jak robimy. Analitycy coraz częściej określają tak funkcjonujące społeczności mianem mobilnych społeczeństw informacyjnych. Wciąż niedostatecznie uświadomionym jest fakt, że terminal mobilny okazał się narzędziem bardziej demokratycznym w sensie
liczby jego użytkowników oraz szybciej demokratyzującym życie społeczne niż Internet.
Przemysł europejski od wielu lat przoduje w dziedzinie telekomunikacji komórkowej. Kluczowym
osiągnięciem było wprowadzenie jednolitego standardu GSM, który przesunął Europę na pozycję lidera w dziedzinie telefonii komórkowej. Począwszy od końca lat 90-tych rozpoczął się bardzo dynamiczny rozwój technologii mobilnych. Rosnąca liczba użytkowników telefonów komórkowych oraz pojawiające się wciąż nowe możliwości zastosowań coraz nowszych technologii
12
sprawiły, iż branża ta osiągnęła właściwą masę krytyczną potrzebną dla dynamicznego rozwoju.
Składowymi tego procesu, z jednej strony, był gwałtowny rozwój telefonii komórkowej – a w
szczególności rozbudowa infrastruktury służącej nie tylko do transmisji głosu, ale także transmi4
sji danych , a z drugiej strony, rosnąca popularność bardziej funkcjonalnych niż popularne komórki urządzeń przenośnych takich jak Palm, Blackberry czy Pocket PC. Aktualną sytuację na
rynku mobilnym charakteryzują następujące zjawiska:
-
Szybki wzrost sprzedaży tzw. komputerów naręcznych. W tej klasie urządzeń największy wzrost został zanotowany w segmencie wielofunkcyjnych telefonów komórkowych
będących połączeniem telefonu i komputera (smartphone).
-
Szybko rosnące zainteresowanie mobilnymi technologiami informatycznymi służącymi
wspieraniu działalności (głównie zarządzania) podmiotów gospodarczych5 oraz rozrywce.
-
Bezprzewodowa komunikacja z zasobami baz danych firmy przez pracowników pracujących poza jej siedzibą6.
Opinia wielu analityków rynku jest zgodna, że czynnikiem częściowo ograniczającym dalszy
rozwój rynku mobilnego (zarówno urządzeń jak i samej transmisji danych) jest mała dostępność
biznesowych aplikacji mobilnych oraz wysokie koszty ich przygotowania. W chwili obecnej
znaczna część pracowników firm nie ma możliwości pełnego wykorzystania dostępnych urządzeń i technologii transmisji danych w celu dostępu do repozytoriów informacyjnych ich firm.
Dlatego też wielu członków Polskiej Platformy Technologii Mobilnych koncentruje się na rozwijaniu tego obszaru i dostarcza aplikacji umożliwiających zdalny dostęp do zasobów bazodanowych poprzez terminal mobilny.
Rynek technologii, usług i aplikacji mobilnych jest jednym z najszybciej rozwijających się obecnie branż IT na świecie. Europa zdołała utworzyć i utrzymać technologiczne przywództwo w
komunikacji mobilnej. Konieczny jest dalszy rozwój zaawansowanych i innowacyjnych usług
mobilnych i aplikacji, aby to przywództwo utrzymać i ugruntować. W ostatnich latach rynek
urządzeń mobilnych rozwijał się szybko, sprzedaż komputerów naręcznych w I kwartale 2004 r.
4
5
6
Wg zgodnych opinii analityków rynku przyszłość należy do transmisji danych, a nie do transmisji głosu, a różnice występują jedynie w ocenie tempa zmian. Spowodowało to gwałtowny rozwój takich
technologii jak GPRS, EDGE, CDMA, czy UMTS. Źródło: IDC.
Wartość rynku usług informatycznych charakteryzuje obecnie dynamiczny wzrost. W latach 20062008 wzrost ten będzie kontynuowany, przede wszystkim dzięki dynamicznemu rozwojowi segmentu
transmisji danych i szerokopasmowego dostępu do Internetu. Źródło: McKinsey.
Bezprzewodowa komunikacja z zasobami baz danych firmy przez pracowników pracujących poza jej
siedzibą jest wskazywana przez 61% przedsiębiorstw europejskich jako technologia, która będzie
miała kluczowe znaczenie dla funkcjonowania ich przedsiębiorstwa w najbliższej przyszłości. Źródło
IDC.
13
zanotowała wzrost aż o 62% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego (obejmuje Europę, Bliski Wschód i Azję), choć w już w I kwartale roku 2006 zanotowano spadek ich
sprzedaży o 25%, co tłumaczone jest stosunkowo niską aktywnością producentów w zakresie
opracowywania nowych modeli i promocji produktów. Nieprzerwanie natomiast rozwija się rynek
komputerów przenośnych osiągając roczne tempo wzrostu na poziomie około 60%. Notebooki
zastępują stopniowo komputery stacjonarne. Jest to tendencja szczególnie silna wśród MŚP.
Technologie mobilne czynią z notebooka mobilne stanowisko pracy. Podobnie smartphone’y
zaczynają pełnić rolę platformy dla aplikacji wspierających pracę grupową i sprzedaż ruchomą
(źródło: analiza opracowana przez firmę it-Consulting oraz DC Worldwide Handheld QView 3
sierpnia 2006).
Obecnie na świecie jest już więcej telefonów mobilnych niż komputerów PC podłączonych do
Internetu. Oczekuje się, że liczba abonentów bezprzewodowych zwiększy się z 1,3 miliarda
(grudzień 2003) do ponad 1.8 miliarda w 20077. Ponad 80% społeczeństwa w Europie ma
obecnie dostęp i używa telefonów komórkowych. Według najnowszych prognoz firmy analitycznej Gartner, w 2009 r. w użyciu będzie już 2,9 mld telefonów komórkowych. Jednocześnie prognozuje się ciągły spadek średniej ceny telefonu, co dodatkowo zwiększy popyt na nie. Najwięcej telefonów komórkowych kupują obecnie mieszkańcy Azji i Pacyfiku – jest to co czwarty
sprzedawany na świecie model. W 2009 r., mieszkańcy tego regionu będą już kupować co trzeci telefon sprzedawany na świecie. Chiny i Indie wchłoną 200 mln sztuk w 2007 roku, same
Indie zaś wyjdą na pozycję lidera z wynikiem 139 mln sztuk rocznej sprzedaży w roku 2009.
Dobrze wyglądają prognozy dla Ameryki Południowej z Brazylią na czele - 100 mln za cztery
lata. To gwarantuje dużą chłonność nie tylko narodowego czy europejskiego rynku, ale także
rynków zagranicznych.
Oprócz wzrostu sprzedaży urządzeń mobilnych, notuje się również szybko rosnące zainteresowanie mobilnymi technologiami informatycznymi służącymi wspieraniu działalności i zarządzania podmiotami gospodarczymi. Wg badania przeprowadzonego przez e-Business Watch, 61%
badanych przedsiębiorstw europejskich z 10 sektorów gospodarki wskazało na technologię
umożliwiającą bezprzewodową komunikację z zasobami baz danych firmy przez pracowników
pracujących poza jej siedzibą, jako tą, która będzie miała kluczowe znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstwa.8 W 2002 roku w Unii Europejskiej pracowało już 74 mln pracowników mobilnych. Obszarami, w których najszybciej rośnie liczba aplikacji mobilnych są sieci korporacyj-
7
8
IDC Poland.
European e-Business Report, http://www.ebusiness-watch.org/.
14
ne, logistyka, branża FMCG, inkasenci, kontrolerzy i służba zdrowia. Zgodnie z danymi Deutsche Bank w branży mobilnych produktów i usług pracuje obecnie ok. 4 milionów Europejczyków, a przewiduje się, że do 2010 roku powstanie kolejnych 6 milionów nowych miejsc pracy.9
W Polsce branża technologii mobilnych w Polsce jest heterogeniczna, zarówno pod względem
wielkości zaangażowanych instytucji, jak i kompetencji i obszaru ich działania. Małe wyspecjalizowane firmy niekiedy przewyższają duże firmy zasobami know-how i wartością realizowanych
kontraktów. Potencjał organizacyjny, finansowy i merytoryczny firm zrzeszonych w Platformie
umożliwia realizację przedsięwzięć z całego obszaru teleinformatyki, jednak ze względu na
potencjał rozwojowy technik mobilnych i bezprzewodowych oraz wypracowane przewagi konkurencyjne, Członkowie Platformy zdecydowali się działać wspólnie na rzecz rozwoju właśnie tej
dziedziny. Począwszy od lutego 2005, Członkowie Platformy pracują na rzecz budowy partnerstwa nauka-przemysł, czego dowodem są zrealizowane już przy pomocy środków publicznych –
krajowych i europejskich – projekty badawczo-rozwojowe i innowacyjne.10 Szansą na wzmocnienie tych procesów jest uruchomienie programu B+R dedykowanego dla tej branży. Dlatego
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej zdecydowała się zaproponować, zgodne z ich profilem działalności, wiedzą oraz intuicyjnymi prognozami, priorytetowe według kierunki rozwoju – zostały one szczegółowo zaprezentowane w rozdziale 2 niniejszego dokumentu.
1.2.
KOMPETENCJE CZŁONKÓW PLATFORMY
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej aktywnie bierze udział w
debacie na temat badań i rozwoju w dziedzinie technologii społeczeństwa informacyjnego, a szczególnie technologii komunikacji mobilnej i bezprzewodowej od lutego 2005. Dzisiaj zrzesza 35 instytucji
reprezentujących polską nauką, międzynarodowych potentatów rynku IST, a także małe przedsiębiorstwa opracowujące innowacyjne aplikacje w oparciu o technologie komunikacji mobilnej. Członkowie
Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej w swojej działalności opracowują i rozwijają:
-
kompleksowe systemy informatyczne (lojalnościowe, wsparcia sprzedaży i elektronicznej
wymiany dokumentów, zarządzania wiedzą, wywiadu gospodarczego, bezpieczeństwa i
ochrony danych, zarządzania ryzykiem kredytowym, platformy finansowe, systemy banko-
9
10
Za http://www.emobility.eu.org/.
Wybór projektów badawczo-rozwojowych współfinansowanych ze środków publicznych (krajowych i
zagranicznych) zrealizowanych i wdrożonych przez Członków Platformy znajduje się w Aneksie 2.
15
wości elektronicznej oraz ERP i CRM) dla kluczowych sektorów gospodarki (w tym telekomunikacji, bankowości i finansów, sektora ubezpieczeniowo-finansowego, administracji publicznej, dużych przedsiębiorstw oraz sektora małych i średnich przedsiębiorstw) zwiększające wydajność pracy i konkurencyjność przedsiębiorstw oraz zapewniające bezpieczeństwo
przetwarzanych danych,
-
zaawansowane systemy przetwarzania i wizualizacji informacji, zarządzania zasobami przestrzennymi, lokalizacji geograficznej oraz systemy radiokomunikacji (w tym łączności i nadzoru ruchu pojazdów),
-
usługi doradztwa, analizy procesów, tworzenia rozwiązań IT ich wdrożenia oraz zarządzania
poprzez systemy IT,
-
kanały e-/m-komunikacji, treści multimedialne (m.in. gry mobilne, m-learning; serwisy informacyjne i tematyczne) oraz e-/m-usługi oparte o kanały internetowe, a także SMS, MMS,
WAP, IVR, JAVA,
-
urządzenia służące do komunikacji w oparciu o technologie telekomunikacji mobilnej i bezprzewodowej,
-
innowacyjne modele biznesowe wykorzystujące dostępne technologie komunikacji mobilnej i
bezprzewodowej.
Instytucje członkowskie Platformy prowadzą także działalność wspierającą aktywność operacyjną i
badawczo-rozwojową firm. Przedsięwzięcia te polegają m.in. na:
-
normalizacji i standaryzacji systemów oraz urządzeń telekomunikacyjnych,
-
rozpowszechnianiu informacji o konkursach i możliwościach uczestnictwa w narodowych i
europejskich projektach badawczo-rozwojowych oraz pomocy w pozyskiwaniu grantów poprzez szkolenia, warsztaty i konsultacje,
-
inicjowaniu i wspieraniu współpracy wszystkich uczestników rynku komunikacji bezprzewodowej – przemysłu, nauki, sprzedawców urządzeń, dostawców treści, przedstawicieli mediów
oraz klientów końcowych w celu budowania porozumień wspierających rozwój komunikacji
mobilnej, rozwijanie świadomości i dialogu budującego sieciowe społeczeństwo mobilne oraz
ustanawianie kanałów przekazywania doświadczeń i umiejętności oraz pobudzania działalności naukowo-badawczej ośrodków badawczych celem świadczenia usług dla przemysłu i
biznesu,
-
kształtowaniu polityk sprzyjających rozwojowi branży poprzez aktywny udział w procesach
legislacyjnych,
16
-
promocji mobilnych i bezprzewodowych technologii komunikacyjnych jako tych, których implementacja i szerokie stosowanie sprzyja umacnianiu demokracji, rozwojowi ekonomicznemu i społecznemu, równouprawnieniu kobiet i mężczyzn oraz pomaga skutecznie w walce z
różnymi formami wykluczenia.
17
2.
STRATEGICZNE KIERUNKI ROZWOJU
Zważywszy na znaczenie technik komunikacji mobilnej i bezprzewodowej w życiu społecznym i
gospodarczym oraz szanse budowy przewagi konkurencyjnej polskich firm w oparciu innowacyjne rozwiązania w tej dziedzinie, Członkowie Platformy postanowili określić wspólny obszar
działań badawczo-rozwojowych i koncentrować się w najbliższych latach na pracy w tym obszarze - w drodze dyskusji oraz prezentacji propozycji projektów badawczo-rozwojowych sformułowana została Wizja i Strategia Badań Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji
Bezprzewodowej.11
2.1.
METODYKA TWORZENIA WIZJI I STRATEGII BADAŃ POLSKIEJ
PLATFORMY TECHNOLOGII MOBILNYCH I KOMUNIKACJI
BEZPRZEWODOWEJ
Specyfika branży teleinformatycznej w Polsce, a szczególnie członków Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej sprawia, że wypracowanie wspólnej wizji sektora jest trudne.
12
Dlatego właśnie metodyka tworzenia wizji jest różna od typowego podejścia
do planowania strategicznego.
Punktem wyjścia dla wizji Platformy są kompetencje jej członków, na podstawie których określony zostanie wspólny obszar, w którym firmy te mogą działać i budować przewagę konkurencyjną – bez imperatywu współpracy, nigdy nierealizowalnego w pełni w warunkach wolnej konkurencji.13 Wizja będzie więc sformułowaniem pomocniczym, określającym efekty działań człon-
11
12
13
PPTMiKB wspiera głęboką współpracę w dziedzinie B+R w obszarze technologii mobilnych w ramach
Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA – European Research Area,
http://ec.europa.eu/research/era/index_en.html). Wyrazem tego jest m.in. uwzględnienie w procesie
opracowania SB priorytetów, koncepcji i wizji dotyczących kierunków rozwoju europejskiej branży mobilnych i bezprzewodowych produktów i usług zawartych w Strategic Research Agenda przygotowanym przez europejską platformę eMobility oraz dokumentach strategicznych Komisji Europejskiej, ze
szczególnym uwzględnieniem tych dotyczących 7 Programu Ramowego w obszarze IST (por. podrozdział 0.5.).
Branża technologii mobilnych w Polsce jest heterogeniczna, zarówno pod względem wielkości zaangażowanych instytucji, jak i kompetencji i obszaru ich działania. Na tym etapie trudno wyrokować o
przyszłym, pożądanym kształcie branży bez założenia dużego prawdopodobieństwa błędu. Dlatego
też Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej zdecydowała się zaproponować, zgodne z ich profilem działalności, wiedzą oraz intuicyjnymi prognozami, priorytetowe według niej kierunki rozwoju, w miejsce rozwijania kompletnej wizji branży.
Interesy członków zostaną potraktowane jako rozłączne, aby nie tworzyć fikcyjnej wizji i planów
współpracy.
18
ków Platformy, a Program Badań listą priorytetów/projektów wyrażających cele i kompetencje
poszczególnych członków Platformy.
2.2.
14
WIZJA PLATFORMY
Wizja
Do roku 2015, polskie przedsiębiorstwa branży teleinformatycznej (w tym deklarujący gotowość do realizacji Strategii Badań Członkowie Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej) rozwiną konkurencyjne teleinformatyczne produkty i usługi,
umożliwiające dostarczanie zamówionych i dopasowanych kontekstowo informacji za pomocą dowolnych sieci na każde, dowolnie położone urządzenie, z zachowaniem należytego bezpieczeństwa i poufności.15 Komercjalizacja tych produktów i usług korzystnie wpłynie
na konkurencyjność gospodarki narodowej i poziom życia społeczeństwa.
Wyjaśnienie wizji
Sformułowana powyżej wizja składa się z czterech podstawowych elementów, które należy
rozumieć następująco:
−
do roku 2015 – wizja zostanie osiągnięta do roku 2015, okres 7 lat wystarczy na przeprowadzenie kilku (5-15) projektów badawczo-rozwojowych;
−
polskie przedsiębiorstwa branży teleinformatycznej – wizja określa jej realizatorów i
beneficjentów dedykowanego programu B+R;
−
rozwiną konkurencyjne teleinformatyczne produkty i usługi umożliwiające dostarczanie zamówionych i dopasowanych kontekstowo informacji za pomocą
dowolnych sieci na każde, dowolnie położone urządzenie, z zachowaniem należytego bezpieczeństwa i poufności – rozwiązania umożliwią wszechobecną i permanentną dostępność informacji dopasowanych do środowiska użytkownika (zgodnych
kontekstowo), z wykorzystaniem konwergentnych środowisk sieciowych, w sposób poufny i bezpieczny.
−
komercjalizacja tych produktów i usług korzystnie wpłynie na konkurencyjność
gospodarki narodowej i poziom życia społeczeństwa – rozwiązania znajdą nabyw-
14
15
Wizja wyraża cele biznesowe poszczególnych członków Platformy. Wydaje się, że budowanie branży
w ramach działań jej uczestników może odbywać się tylko i wyłącznie w ramach realizacji celów o
charakterze biznesowym. Dostrzeżenie spójności celów, i wsparcie innowacyjności firm poprzez dofinansowanie projektów B+R, wpłynie na rozwój branży teleinformatycznej w Polsce.
Any network, any device, with relevant content and context in a secure and trustworthy manner –
sformułowanie użyte w eMobility Strategic Research Agenda, wersja 5, sierpień 2006.
19
ców i konsumentów nie tylko w kraju, ale także za granicą i tym samym przyczynią się
do umocnienia pozycji firm realizujących dane produkty czy usługi.
Ze względu na specyfikę opracowywania metodyki planowania strategicznego w Platformie, o
realizacji wizji świadczyć będzie powodzenie projektów (komercjalizacja ich wyników), których
szkicowy zarys prezentuje Program Badań.
2.3.
PROGRAM BADAŃ – OBSZAR PRAC B+R
W celu osiągnięcia wizji16 zakreślonej przez Członków Polskiej Platformy Technologii Mobilnych
i Komunikacji Bezprzewodowej, niezbędne będzie realizowanie przedsięwzięć badawczorozwojowych w obszarze zdefiniowanym jako17:
MOBILNE TECHNIKI DOSTĘPU,
USŁUGI I PRODUKTY TELEINFORMATYCZNE
W ramach programu badań Członkowie Platformy planują opracowanie i wdrożenie rozwiązań
dotyczących18:
1. wszechobecnej łączności dzięki w pełni konwergentnym środowiskom sieciowym zapewniającym płynność połączenia przy przejściach między środowiskami i technologiami dostępowymi poprzez autokonfigurację i samoorganizację;
oraz
integracji systemów poprzez stosowanie znormalizowanych formatów danych przy wymianie informacji między heterogenicznymi rozproszonymi systemami (mDOSTĘP i
mINTEGRACJA);
16
17
18
Do roku 2015, polskie przedsiębiorstwa branży teleinformatycznej (w tym deklarujący gotowość do
realizacji Strategii Badań Członkowie Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej) rozwiną konkurencyjne teleinformatyczne produkty i usługi, umożliwiające dostarczanie
zamówionych i kontekstowych informacji za pomocą dowolnych sieci na każde, dowolnie położone
urządzenie, z zachowaniem należytego bezpieczeństwa i poufności. Komercjalizacja tych produktów i
usług wpłynie na konkurencyjność gospodarki narodowej i poziom życia społeczeństwa.
Priorytety określone przez Członków Platformy są zbieżne z zagadnieniami ICT Work Programme
2007-2008 Siódmego Programu Ramowego.
Lista projektów zgłoszonych przez Członków Platformy podczas konsultacji Strategii Badań 2007
znajduje się w Aneksie 1. Autorzy dokumentu są świadomi, że spektrum działań badawczorozwojowych może być znacznie szersze – działania te nie są jednak póki co wystarczająco opłacalne
dla Członków Platformy i nie niosą wielkich szans na sukces komercyjny. Nie mniej zostały one wymienione w Aneksie 6.
20
2. tworzenia treści i ich wymiany (ze szczególnym uwzględnieniem telewizji mobilnej), tworzenia inteligentnych wyszukiwarek, systemów spersonalizowanej agregacji i filtrów treści oraz usług kontekstowych, wykorzystania sensorów i sieci multisensorycznych oraz
migracji w kierunku mobilnych sieci semantycznych (mTREŚCI);
3. automatycznej i inteligentnej personalizacji interfejsów (usług i aplikacji) według wymagań i możliwości sprzętowych, z uwzględnieniem problematyki e-inclusion oraz wdrażania nowych modeli pracy zespołowej i współdziałania w grupach formalnych i nieformalnych, opartych na mobilnych sieciowych usługach społecznościowych (mUŻYTECZNOŚĆ);
4. wydajnych i uniwersalnych mechanizmów oraz algorytmów szyfrowania i kodowania,
zarządzania tożsamością i kwestiami prywatności;
oraz
bezpiecznego zarządzania, wymiany i synchronizacji danych (osobowych i kontekstowych), a także protokołów oraz aplikacji do prostej i bezpiecznej realizacji transakcji
(mBEZPIECZEŃSTWO i mPRYWATNOŚĆ).
5. zastosowań i oddziaływania technologii mobilnych w dziedzinie ochrony zdrowia: mobilnej telemetrii i innych technologii zdalnego monitoringu stanu zdrowia, np. zdalny
monitoring pracy serca, pracy urządzeń wspomagających, itp. (mZDROWIE);
a także realizacji działań wspierających rozwój mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych w ramach horyzontalnych projektów wspierających dotyczących m.in.:
6. wyrównywania szans i akcji świadomościowych (e-inclusion, gender issues, itp.);
akceptacji społecznej dla obecności urządzeń nadawczych i odbiorczych technologii
bezprzewodowych oraz wykorzystania technik mobilnych w społeczeństwie i innych
działań wspierających rozwój mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych;
technik właściwej i uprawnionej ochrony praw autorskich w stopniu wymaganym prawem lub preferowanym przez twórców i dystrybutorów treści przy udostępnianiu ich
przez różne sieci; innowacyjnych modeli biznesowych wykorzystujących dostępne technologie/produkty/usługi komunikacji mobilnej i bezprzewodowej (HORYZONTALNE
PROJEKTY WSPIERAJĄCE).
21
Sprawną realizację wymienionych wyzwań mogą umożliwić dodatkowe mechanizmy wspierające prace badawczo-rozwojowe, o których utworzenie Członkowie Platformy będą wnioskować
do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.19
19
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego jest uprawniony do uruchomienia programu finansującego
projekty badawczo-rozwojowe dla poszczególnych Platform Technologicznych – w tym także dla Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej (podstawa prawna: Finansowanie programów lub przedsięwzięć określanych przez Ministra [w] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA
NAUKI I INFORMATYZACJI z dnia 4 sierpnia 2005 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania i rozliczania środków finansowych na naukę oraz Ustawa z dnia 8 października 2004 o zasadach finansowania nauki). Podstawą dla uruchomienia programu jest Strategiczna Agenda Badań Platformy (w
przypadku PPTMiKB jest to Strategia Badań).
22
3.
IMPLEMENTACJA STRATEGII BADAŃ
Postęp naukowy oraz badania przemysłowe to procesy coraz bardziej złożone i kosztowne,
wymagające coraz większych nakładów oraz intensywnej współpracy w ramach coraz większych zespołów badawczych. Istnieje zatem potrzeba akumulacji masy krytycznej wiedzy, umiejętności, środków finansowych, siły rynkowej oraz woli interesariuszy celem inicjowania i realizacji projektów B+R. W Polsce, ze względu na niską innowacyjność przedsiębiorstw, konieczne
jest dodatkowo wspieranie działalności badawczo-rozwojowej ze środków publicznych w celu
motywowania firm do podejmowania tego typu przedsięwzięć. Doświadczenia Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej pokazują, że firmy raz zachęcone do
realizacji prac B+R dzięki dofinansowaniu projektów ze środków publicznych (celowych strukturalnych, celowych budżetowych czy INITECH), kontynuują te prace w kolejnych latach, a działalność B+R wpisują na stałe do swoich strategii biznesowych.
Polski rząd może przyczynić się do pogłębienia tej działalności na wiele sposobów:
1. Popierając, w ramach swojej aktywności na arenie europejskiej, działania prowadzące
do zwiększenia udziału wydatków na B+R w budżecie wspólnotowym.
2. Prowadząc aktywną politykę wsparcia polskich jednostek naukowo-badawczych, przedsiębiorstw i innych podmiotów w uczestnictwie w 7 Programie Ramowym.
3. Uczestnicząc aktywnie w inicjatywach wspólnotowych mających na celu wspieranie
współpracy między narodowymi programami badawczo-rozwojowymi, takimi jak ERANET+ czy inicjatywy na podstawie art. 169 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej20.
4. Wspierając inne inicjatywy wspólnotowe mające na celu koordynację narodowych instrumentów wsparcia działalności B+R, w szczególności tych z wykorzystaniem Funduszy Strukturalnych.
5. Prowadząc dotychczasowe oraz otwierając nowe krajowe programy B+R.
Trzyletnie doświadczenia Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej dowodzą, że ponadnarodowe mechanizmy wspierania badań i rozwoju (Program Ramowy Unii Europejskiej, EUREKA, itp.) odpowiadają przede wszystkim na potrzeby dużych, międzynarodowych firm. Przedsiębiorstwa małe i średnie rzadko decydują na przygotowanie wniosków o dofinansowanie projektów B+R, ponieważ koszt związany z ich przygotowaniem jest
20
Szczegółową analizę możliwości koordynacji narodowych programów B+R w ramach Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem nowych państw członkowskich i państw przystępujących, prezentują raporty europejskiego projektu ALIPRO, dostępne na http://alipro.eurescom.de.
23
stosunkowo wysoki, a prawdopodobieństwo powodzenia niewielkie.
21
Programy krajowe nato-
miast (tzw. działanie 1.4.1, budżetowe projekty celowe czy INITECH) cieszą się dużym zainteresowaniem firm z sektora MŚP, ponieważ udział w nich jest bardziej opłacalny. Dotychczasowe programy B+R cechują jednak liczne niedoskonałości, dlatego korzystając z możliwości
oferowanych przez Ustawę z dnia 8 października 2004 o zasadach finansowania nauki,
Rozporządzenie Ministra Nauki i Informatyzacji z dnia 4 sierpnia 2005 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania i rozliczania środków finansowych na naukę oraz realizując
postulaty Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej warto rozważyć możliwość utworzenia odrębnego mechanizmu finansującego projekty B+R
w obszarze mobilnych rozwiązań dostępu, usług i produktów teleinformatycznych
22
jako
programu/przedsięwzięcia Ministra właściwego ds. nauki. Podstawę do uruchomienia
programu może stanowić niniejsza Strategia Badań.
21
22
Tzw. wskaźnik sukcesu nie przekracza zwykle 20%.
Szczegółowy opis obszaru badań znajduje się w rozdziale 2 niniejszego dokumentu.
24
4.
ZALECENIA: UTWORZENIE PROGRAMU B+R DLA
SEKTORA TELEINFO (PROPOZYCJA MECHANIZMU
WSPIERANIA DZIAŁALNOŚCI BADAWCZOROZWOJOWEJ W OBSZARZE MOBILNYCH ROZWIĄZAŃ
DOSTĘPU, USŁUG I PRODUKTÓW TELEINFORMATYCZNYCH)
Debata prowadzona na forum Polskiej Platformie Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej umożliwiła sformułowanie wspólnego planu realizacji projektów badawczorozwojowych w horyzoncie czasowym 2008 - 2015. W tym czasie Członkowie Platformy planują
23
realizację projektów
matycznych.
24
w obszarze mobilnych technik dostępu, usług i produktów teleinfor-
Priorytety badawczo-rozwojowe określone przez Członków Platformy dotyczą
25
dziedzin hasłowo określonych jako:
1.
mDOSTĘP i mINTEGRACJA;
2.
mTREŚCI;
3.
mUŻYTECZNOŚĆ;
4.
mBEZPIECZEŃSTWO i mPRYWATNOŚĆ;
5.
mZDROWIE;
oraz działań wspierających, określone przez Członków Platformy jako:
6.
HORYZONTALNE PROJEKTY WSPIERAJĄCE.
Wsparcie tego planu środkami Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w formie Programu Ministra właściwego ds. nauki będzie miało istotny wpływ na powodzenie tego przedsięwzięcia i potwierdzi zaangażowanie rządu w proces wspierania rozwoju innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Roczny budżet dwuletniej edycji programu powinien wyno23
24
25
Lista projektów planowanych przez Członków Platformy znajduje się w Aneksie 1 niniejszego dokumentu.
Szczegółowy opis obszaru badań znajduje się w rozdziale 2 niniejszego dokumentu.
25
sić około 10-15 mln złotych, zakładając średnie dofinansowanie projektów na poziomie
50% kosztów kwalifikowanych.
26
Doświadczenia innych krajów europejskich, w tym Portugalii, Cypru i Węgier , wskazują, iż
ważnym elementem skutecznej implementacji narodowych strategii badawczych są starannie
opracowane i wdrażane programy naukowo-badawcze wchodzące w skład narodowych systemów redystrybucji środków publicznych przeznaczonych na wsparcie B+R. Do najczęściej wymienianych najlepszych praktyk w zakresie planowania i zarządzania wspomnianymi programami należą m.in.: wprowadzenie mechanizmów promujących współpracę między zespołami
badawczymi, w tym współpracę międzynarodową, oparcie systemu selekcji wniosków na przejrzystych zasadach celem budowania zaufania, wprowadzenie mechanizmów wzmacniających
współzawodnictwo między zespołami badawczymi konkurującymi o dotacje, m.in. poprzez prowadzenie do kryteriów oceny wniosków historii rezultatów osiąganych przez zespoły i przypisanie temu kryterium dużej wagi, systematyczny monitoring realizacji projektów i wprowadzenie
mechanizmów dyscyplinujących niewydolnych beneficjentów, ograniczenie do minimum obciążeń biurokratycznych.
Dlatego podczas przygotowywania programu warto wykorzystać dobre praktyki projektowania i
zarządzania programami B+R, które zidentyfikowano w trakcie realizacji projektu ALIPRO,
http://alipro.eurescom.de
27
(obejmującego m.in. benchmarking 38 narodowych programów B+R)
oraz doświadczenia Fundacji MOST, www.most-program.org, która realizując swoją misję zajmuje się m.in. wspieraniem firm w podejmowaniu działalności badawczo-rozwojowej.28 Przydatne mogą być także doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji programu Inicjatywa Technologiczna I i projektów celowych.
26
27
28
Por. C. Salema, Using Structural Funds for R&D..., op. cit., oraz Overview of national research programmes on mobile telecommunications in NMS and ACC including best-practices (benchmarking results), ALIPRO Deliverable, http://alipro.eurescom.de/.
ALIPRO to projekt badawczy finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Szóstego Programu Ramowego (www.cordis.lu), którego celem było wspieranie harmonizacji programów naukowobadawczych IST w sferze technologii, usług oraz aplikacji mobilnych w nowych państwach członkowskich UE, a także Rumunii, Turcji i Bułgarii oraz wkomponowanie ich w Europejską Przestrzeń Badawczą. W ramach ALIPRO, zbadane zostały poszczególne cechy 38 narodowych programów b+r, a
więc m.in. ich cele i zasadność działania, wydajność procedur selekcji wniosków, wydajność finansowa, jakość komunikacji, obciążenie biurokratyczne, wpływ na rozwój gospodarki i nauki, itd. W
ALIPRO, programami referencyjnymi były programy europejskie (Program Ramowy UE oraz
EUREKA) oraz programy niemieckie (jako te pochodzące z dość już zintegrowanego obszaru UE).
Szczegółowa propozycja mechanizmów programu b+r zostanie przedstawiona na życzenie.
26
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji bezprzewodowej wspiera powyższe udoskonalenia rozwiązań systemowych wierząc, iż przyczynią się one do dalszego udoskonalenia
systemu B+R w Polsce.
27
ANEKS 1: MAPA PROJEKTÓW PLANOWANYCH PRZEZ
Członkowie Platformy planują realizację wymienionych poniżej projektów, które wpisują się w
priorytety określone wraz z obszarem działań Platformy.
29
Podobszar mDOSTĘP i mINTEGRACJA (wszechobecna łączność dzięki w pełni konwergentnym środowiskom sieciowych zapewniającym płynność połączenia przy przejściach między
środowiskami i technologiami dostępowymi poprzez autokonfigurację i samoorganizację; integracja systemów poprzez stosowanie znormalizowanych formatów danych przy wymianie informacji między heterogenicznymi rozproszonymi systemami);
Lp
Tematyka lub tytuł planowanych projektów
Szacunkowy budżet
projektu/ów (zł)
Opracowanie i realizacja platformy działającej w modelu
SaaS (Software as a Service) umożliwiającej dostęp do
1.
danych administracji państwowej i samorządowej z dowolnych urządzeń mobilnych pozwalającej jednocześnie na
5 000 000
standaryzację tworzenia rozwiązań mobilnych w administracji w celu ich uproszczenia oraz zredukowania kosztów
Opracowanie i realizacja platformy upowszechniającej wy2.
korzystanie technologii mobilnych wśród małych i średnich
przedsiębiorstw dzięki prostej metodzie tworzenia zindywi-
5 000 000
dualizowanych aplikacji
Podobszar mTREŚCI (tworzenie treści i ich wymiany - ze szczególnym uwzględnieniem telewizji mobilnej - tworzenie inteligentnych wyszukiwarek, systemów spersonalizowanej agregacji i
filtrów treści oraz usług kontekstowych, wykorzystanie sensorów i sieci multisensorycznych oraz
migracji w kierunku mobilnych sieci semantycznych)
Lp
Szacunkowy budżet
projektu/ów (zł)
29
28
Inteligentna legislacja – automatyczne wnioskowanie o wzajemnej sprzeczności regulacji prawnych oraz weryfikacja
1.
nowotworzonych aktów prawnych pod względem ich we-
1 500 000 – 2 000 000
wnętrznej niesprzeczności oraz niesprzeczności z istniejącym prawem
E-Kancelaria - kontekstowe przeszukiwanie przepisów
2.
prawnych w celu otrzymania aktualnej i wiarygodnej inter-
1 500 000 – 2 000 000
pretacji
Personal Content Assistance - system personalizacji usług
audiowizualnych oferowanych w sieci 3G IMS (wraz z platformą typu Service Delivery Platform) bazujący na zastosowaniu technologi semantycznych (ontologie, taksonomie,
techniki text mining), sztucznej inteligencji i rekomendacji
3.
kolaboratywnej do realizacji koncepcji wirtualnego osobiste-
2 200 000
go asystenta medialnego; system obejmujący personalizację procesu agregacji, rekomendacji i dostępu do heterogenicznych zbiorów treści wideo, w tym pochodzących z zasobów internetowych serwisów społecznościowych typu
Web 2.0 oraz spersonalizowanych reklam.
4.
Projekt GIS - lokalizacja ludzi i sprzętu (LBS, SensorWeb,
10 000 000
RFID, GIS), GIS dla platform municypalnych (SaaS, aplikacje specjalizowane, publikowanie map), zarządzanie pracami i pracownikami mobilnymi
Podobszar mUŻYTECZNOŚĆ (automatyczna i inteligentna personalizacja interfejsów - usług i
aplikacji - według wymagań i możliwości sprzętowych, z uwzględnieniem problematyki einclusion oraz wdrażania nowych modeli pracy zespołowej i współdziałania w grupach formalnych i nieformalnych, opartych na mobilnych sieciowych usługach społecznościowych)
Lp
Szacunkowy budżet
projektu/ów (zł)
1.
System automatyzacji rozliczeń w dostępie do infrastruktury
2.
System wspomagania widzenia dla osób niewidzących/niedowidzących – kodowanie obrazu stereoskopowego za pomocą dźwięku stereofonicznego.
29
10 000 000
500 000 – 1 000 000
Podobszar mBEZPIECZEŃSTWO i mPRYWATNOŚĆ (wydajne i uniwersalne mechanizmy
oraz algorytmy szyfrowania i kodowania, zarządzania tożsamością i kwestiami prywatności oraz
bezpiecznego zarządzania, wymiana i synchronizacja danych - osobowych i kontekstowych - a
także protokoły oraz aplikacje do prostej i bezpiecznej realizacji transakcji)
Lp
Szacunkowy budżet
projektu/ów (zł)
1.
Monitorowanie jakości i dostępności usług realizowanych w
2 000 000
warstwie aplikacyjnej w sieci IP
Podobszar mZDROWIE (zastosowania i oddziaływanie technologii mobilnych w dziedzinie
ochrony zdrowia: mobilnej telemetrii i innych technologii zdalnego monitoringu stanu zdrowia,
np. zdalny monitoring pracy serca, pracy urządzeń wspomagających, itp.)
Lp
Szacunkowy budżet
projektu/ów
30
ANEKS 2: WYBÓR PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE
ŚRODKÓW PUBLICZNYCH (KRAJOWYCH I
ZAGRANICZNYCH) ZREALIZOWANYCH PRZEZ
Poniżej zebrano wybór projektów zrealizowanych przez Członków Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej z wykorzystaniem dofinansowania krajowych i
zagranicznych programów badawczo-rozwojowych: funduszy strukturalnych, środków z budżetu
na naukę oraz funduszy Programu Ramowego UE. Zestawienie to potwierdza zdolność firm
zrzeszonych w Platformie do realizacji projektów badawczo-rozwojowych i komercyjnego wykorzystywania ich wyników.
Tytuł projektu
Źródło dofinansowania
Kwota
(dla firmy)
dofinansowania
SPO RZL 2004-2006
711 039 zł
SPO WKP 1.4.1
1 700 000 zł
SPO WKP 1.4.1
297 297 zł
System mobilnych płatności mPay
SPO WKP 1.4.1
1 350 897 zł
Platforma technologiczna dla usług mobil-
SPO WKP 1.4.1
1 170 000 zł
Collaborative Virtual Engineering for SMEs
IST-FP6
167 994 euro
Rozwijanie uniwersalnej platformy genero-
Budżetowe projekty celowe
5 069 250 zł
Tworzenie aplikacji udostępniających zasoby
informacyjne poprzez urządzenia mobilne
Konwergentny Real-Time-Billing, w szczególności dla małych i średnich operatorów
telekomunikacyjnych
System Archiwum Teleradiologicznego do
archiwizacji obrazów diagnostycznych pacjentów wraz z oprogramowaniem PACS
oraz interfejsem do systemów RIS (TeleArchiwum)
nych nowej generacji (mobilny VOD, kanały
tematyczne, wzbogacone metody interakcji z
użytkownikiem)
wania aplikacji mobilnych Mobile@Connector® Enterprise"
31
Network Inventory
Inicjatywa Technologiczna
1 477 951 zł
Opracowanie i wytworzenie systemu Atmos-
723 740 zł
584 500 zł
Rural Wins
FP5
480 000 euro
TU AMO
FP5
245 000 euro
MobiLife
FP6
698 400 euro
HIJA
FP6
396 000 euro
Daidalos
FP6
67 000 euro
ASG
FP6
47 000 euro
EuQoS
FP6
155 000 euro
MDS
FP6
105 000 euro
fera ITSM Suite
Skalowalny, rozproszony system sieciowej
dystrybucji treści multimedialnych
32
ANEKS 3: PRIORYTETY INFRASTRUKTURALNE
Technologie telekomunikacji mobilnej i bezprzewodowej znajdują szerokie zastosowanie w
różnych dziedzinach życia, m.in. w medycynie i ochronie zdrowia, edukacji, zarządzaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej czy rozrywce. Dlatego postęp w tych dziedzinach w dużym
stopniu zależy od rozwoju telekomunikacji mobilnej i bezprzewodowej, a ta znowu wymaga
30
inwestycji infrastrukturalnych, aby mogła się rozwijać. Do infrastruktury
o znaczeniu prioryte-
towym dla telekomunikacji mobilnej i bezprzewodowej zaliczyć należy:
1. Bezprzewodowe sieci szerokopasmowej transmisji danych, w tym inteligentne sieci
domowe, biurowe, przemysłowe i doświadczalne.
31
2. Sieci światłowodowe o dużym potencjale przesyłowym .
3. Zasoby ludzkie o kompetencjach technicznych i ekonomicznych, zdolne do prowadzenia przedsięwzięć badawczo-rozwojowych od strony przygotowawczej, merytorycznej,
administracyjnej i zarządczej.
4. Przewodowe i bezprzewodowe poligony doświadczalne (test-beds).
5. Inkubatory i laboratoria technologii oraz aplikacji mobilnych i bezprzewodowych, rozwijane przy uczelniach technicznych, dysponujące najnowszym oprzyrządowaniem i
oprogramowaniem, publiczne lub budowane w ramach partnerstwa publicznoprywatnego przy udziale przedsiębiorstw branży telekomunikacyjnej.
Odpowiednia infrastruktura stanowić będzie solidną podstawę do przyszłego dynamicznego
rozwoju polskich instytucji branży telekomunikacyjnej oraz polskiej gospodarki. Będzie ona wykorzystywana w celu prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w sposób ciągły i zwiększy
szanse na uczestnictwo polskich instytucji w dużych przedsięwzięciach B+R finansowanych ze
środków międzynarodowych programów B+R (m.in. EUREKA, Program Ramowy UE) oraz programów narodowych (finansowanych ze środków budżetowych, pozabudżetowych oraz prywatnych) dając tym samym szansę na udział w rezultatach tych projektów. Powstanie, oraz rozwój
istniejących, nowoczesnych laboratoriów i inkubatorów technologicznych jest niezbędne w celu
kształcenia nowych kadr naukowych i inżynierskich w dziedzinie technologii mobilnych i komu-
30
31
Infrastruktura w tym kontekście oznacza całe zaplecze techniczne niezbędne do prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej, w tym także rozwój zasobów ludzkich, które następnie biorą udział w
pracach badawczych.
Sieci bezprzewodowe należy rozwijać także w ramach budowy pozostałej infrastruktury w kraju, np.:
energetycznej, wodnej, itp jako sieci równoległe.
33
nikacji bezprzewodowej oraz ułatwienia transferu wiedzy między światem akademickim i biznesowym.
Jak pokazują przykłady innych państw członkowskich Unii Europejskiej realizacja agend badawczych może odbywać się przy współfinansowaniu ze środków publicznych pochodzących
ze wspólnotowych funduszy strukturalnych.32 Doświadczenia innych państw wskazują na to, że
fundusze strukturalne mogą, i powinny być istotnym źródłem wsparcia inwestycji w infrastrukturę naukowo-badawczą oraz finansowania programów doskonalenia kadry naukowej33. Ponadto
fundusze strukturalne mogą posłużyć jako ważny instrument finansowania budowy szeroko
rozumianej infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, którego podstawowym komponentem
są sieci teleinformatyczne, w tym bezprzewodowe i mobilne. Jak pokazuje przykład Irlandii,
omawiany przez dr Fionę Williams, przewodniczącą Komitetu Sterującego europejskiej platformy eMobility34, nowoczesna infrastruktura teleinformatyczna może stanowić decydującą przewagę konkurencyjną danej gospodarki i może w ten sposób stanąć u podstaw bardzo szybkiego rozwoju gospodarczego całego kraju. Biorąc pod uwagę wnioski, jakie nasuwają się z
powyższych spostrzeżeń należy zauważyć, że część SB dotycząca inwestycji infrastrukturalnych mogłaby zostać sfinansowana w części z krajowych programów operacyjnych
kanalizujących środki z funduszy europejskich w Polsce w perspektywie finansowej
2007-13.
32
33
34
Przykłady przeznaczania funduszy strukturalnych na inwestycje w badania i rozwój, w krajach takich
jak Portugalia, Słowenia czy Irlandia, były prezentowane i szeroko dyskutowane podczas konferencji
„Structural funds for supporting R&D on mobile communications in the New Member States an Acceding an Candidate Countries”, która odbyła się 16 października 2006 r. w Warszawie.
Por. C. Salema, Using Structural Funds for R&D: reflections on an experience, oraz S. Salamon,
Structural Funds: Slovenian experience, http://www.emobility.pl/Conference_agenda.htm.
F. Williams, Presentation of European eMobility Platform,
http://www.emobility.pl/Conference_agenda.htm.
34
ANEKS 4: EDUKACJA I INNE ROZWIĄZANIA SYSTEMOWE
Skuteczna implementacja SB, oprócz bezpośredniego wsparcia działalności badawczorozwojowej oraz inwestycji infrastrukturalnych wymaga również opracowania i wprowadzenia
nowych rozwiązań systemowych w obszarze edukacji i szkolnictwa wyższego oraz publicznych
jednostkach badawczo rozwojowych.
Kluczową sprawą jest stworzenie warunków do łatwego tworzenia interdyscyplinarnych i międzywydziałowych zespołów badawczych (zarówno w skali całego kraju jak i w ramach European
Research Area), począwszy od studiów inżynierskich i magisterskich kończąc na pracownikach
naukowych wszystkich szczebli. Druga palącą potrzebą jest regularny przegląd programów
nauczania mający na celu możliwie szybkie i płynne dostosowanie oferty edukacyjnej na poziomie wyższym do bieżących potrzeb i wyzwań technicznych, biznesowych i społecznych powiązany z programami ustawicznego szkolenia kadr naukowych. Idąc za przykładem Portugalii,
ustawiczne kształcenie kadr naukowych oraz programy wspierające młodych badaczy pracujących na uczelniach (magistrantów, doktorantów) mogą być finansowane z funduszy strukturalnych.
Równie istotne jest stworzenie mechanizmów umożliwiających współpracę dyplomantów, magistrantów i doktorantów z przemysłem w ramach uczelni, lub w innej formie, będącej kompromisem między drenażem talentów o charakterze rabunkowym z JBR do przemysłu, a bezproduktywnym uwięzieniem potencjału naukowego w uczelnianych murach. Opracowanie nowych
modeli współpracy w duchu win-win, nowe metody programowania oferty opartego na a poziomie wyższym, udoskonalone systemy edukacyjne i organizacji prac badawczych w ramach
JBR, mogłyby, i powinny, same w sobie stać się przedmiotem prac badawczych (w rezultacie
tych prac często powinno stać się wykorzystywanie potencjału technologii microcontent dla e/mlearning’u). Warto podkreślić jednocześnie, że kompetencje członków Polskiej Platformy Technologii
Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej umożliwiają prowadzenie prac badawczo-rozwojowych,
których rezultaty pełnią funkcję pomocniczą wobec przedsięwzięć o charakterze technicznym, technologicznym lub organizacyjnym, takich jak:
1. Studia typu Foresight w ramach branży, kraju oraz regionów oraz badania socjologiczne i prognostyczne rozwoju rynku i preferencji konsumentów, w tym także przyszłych
modeli biznesowych w branży, z uwzględnieniem MŚP.
2. Doskonalenie modelu współpracy na linii nauka-przemysł; państwo-sektor prywatny.
35
3. Analizy możliwości zastosowania technologii komunikacji mobilnej i bezprzewodowej w
walce z wykluczeniem społeczny.
4. Doskonalenie systemów edukacyjnych, szkolnictwa wyższego oraz jednostek badawczo-rozwojowych.
36
ANEKS 5: INFORMACJE FAKTOGRAFICZNE
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej
Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej została powołana 4
lutego 2005 roku na spotkaniu zainicjowanym przez Krajowy Punkt Kontaktowy Programów
Badawczych Unii Europejskiej oraz Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji. Jest ona strukturą skupiającą firmy oraz jednostki badawczo-rozwojowe związane z technologiami komunikacji
bezprzewodowej, działającą jako katalizator współpracy między tymi instytucjami. Jej strategicznym celem jest integracja i wzmacnianie potencjału Polski i polskich firm w sferze usług,
aplikacji i technologii mobilnych dla przyspieszonego rozwoju mobilnego i otwartego społeczeństwa informacyjnego oraz zdynamizowania rozwoju gospodarczego kraju. Stawiając czoło
wyzwaniom naukowo-technicznym nakreślonym w Strategii Lizbońskiej oraz podejmując inicjatywę UE budowy Europejskich Platform Technologicznych służących osiągnięciu znacznych
efektów wzrostu gospodarczego poprzez inicjowanie i wdrażanie działań innowacyjnych w
partnerstwie publiczno-prywatnym, Polska Platforma Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej włącza się aktywnie w działania Europejskiej Platformy Technologii Mobilnych i
Komunikacji Bezprzewodowej – eMobility, zwiększając tym samym rozpoznawalność Polski w
Europie jako solidnego i doświadczonego partnera w dziedzinie projektowania i produkcji mobilnych usług, aplikacji i technologii. Platforma włącza się aktywnie w proces kreowania polityki i
prawodawstwa służących pobudzaniu innowacyjności w powyższych dziedzinach. Działa ona
na rzecz podnoszenia konkurencyjności polskiej gospodarki w obszarze komunikacji mobilnej i
bezprzewodowej poprzez dostarczanie informacji o możliwościach finansowania przedsięwzięć
badawczo-rozwojowych w kraju i zagranicą oraz inicjowanie i prowadzenie wspólnych badań
naukowo-technicznych i komercjalizację rozwiązań naukowych. Platforma promuje innowacyjność i rozwój naukowo-techniczny także wśród uczelni i innych jednostek badawczych prezentując konkretne możliwości rozwoju - programy praktyk, staże naukowe oraz współpracę kadry
naukowej z przemysłem w ramach struktur wypracowanych przez poszczególnych członków
Platformy. Jest ona także generatorem projektów, forum dla networkingu oraz miejscem spotkań przedsiębiorstw zainteresowanych wspólną działalnością badawczo-rozwojową. Jednocześnie Platforma koncentruje się na zbieraniu informacji i analizie potencjału branży w Polsce
regularnie prezentując wyniki tych badań na łamach prasy polskiej i zagranicznej oraz wśród
instytucji administracji państwowej. Platforma działa jako nieformalna grupa osób/instytucji,
realizując jednak swoje konkretne cele operacyjne. Obecnie PPTMiKB zrzesza 36 członków.
37
Członkowie Polskiej Platformy
Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
Instytucja
AbaCo Holding Sp. z o.o.
Aqurat sp. z o.o.
Atena sp. z o.o.
ATM S.A.
AutoGuard&Insurance sp. z o.o.
Avantis sp. z o.o.
Bellstream sp. z o.o.
Big Five X
Comarch S.A.
Globema sp. z o.o.
Infotron sp. z o.o.
Infovide Matrix S.A.
Instytut Łączności
Instytut Telekomunikacji Politechniki Warszawskiej
Kobiety.pl
KPK Programow Badawczych UE
Logotec Engineering S.A.
Microsoft sp. z o.o.
Most Fundacja
Mobil Future sp. z o. o.
Multis Multum Fundacja
OCTAGONET S.A.
One-2-One sp. z o.o.
One2Tribe sp. z o.o.
ONET
PIIiT
Politechnika Poznanska
PPWK GeoInvent sp. z o.o.
Prokom Software S.A.
PTC ERA
Siemens sp. z o.o.
Softbank Serwis
Suntech
Szkoła Główna Handlowa
Telechem sp. z o.o.
Trusted Information Consulting sp. z o.o.
38
Polskie Platformy Technologiczne
W ślad za inicjatywą Komisji Europejskiej w roku 2004 zaczęły powstawać Polskie Platformy
Technologiczne. Aktualnie w Polsce istnieje 28 Platform Technologicznych. Działania Polskich
Platform Technologicznych wspierane są przez najważniejsze dla polskiej nauki i gospodarki
resorty: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Transportu i Budownictwa i Ministerstwo
Obrony Narodowej. Uczestnikami Polskich Platform Technologicznych są kluczowi partnerzy
przemysłowi, przedsiębiorstwa, izby i agencje gospodarcze, instytuty naukowe oraz uczelnie.
Partnerem wszystkich powstałych dotychczas Platform jest także Krajowy Punkt Kontaktowy
Programów Badawczych UE.
Europejskie Platformy Technologiczne
W roku 2003 w Europie został zapoczątkowany proces tworzenia Europejskich Platform Technologicznych. Platformy Technologiczne są wspólnym przedsięwzięciem Komisji Europejskiej,
przemysłu, instytucji naukowych i finansowych oraz grup decyzyjnych i społeczeństwa w celu
opracowania strategii rozwoju ważnych dla Europy sektorów gospodarki i przyszłościowych technologii. Inicjatywy te mają skoncentrować wysiłki kluczowych partnerów europejskich na realizacji
tych strategii w formie projektów naukowo-technologicznych. Jednym z głównych zadań Platform
ma być ustanowienie efektywnego partnerstwa publiczno-prywatnego dla wdrożenia przygotowanych strategii. Platformy Technologiczne staną się zapewne jednym z fundamentów nowego
Siódmego Programu Ramowego Badań i Rozwoju Technologicznego Unii Europejskiej. Aktualnie
w Europie działa 30 Platform Technologicznych, w tym także Europejska Platforma Telekomunikacji Mobilnej i Bezprzewodowej – eMobility.
eMobility
Platforma eMobility powstała w 2003 roku, a jej oficjalnego otwarcia dokonano w Brukseli, 18
marca 2005. Celem eMobility jest wzmocnienie prymatu Europy w sferze telekomunikacji bezprzewodowej i usług mobilnych oraz rozwój tych technologii w przyszłości, tak, aby służyły one
jak najlepiej obywatelom Europy i europejskiej gospodarce. eMobility ma na celu także utrzymanie pozycji Europy jako lidera globalnego rynku systemów mobilnych i bezprzewodowych w
horyzoncie czasowym 2010-2015, poprzez rozwijanie europejskiego systemu badań i rozwoju w
tej dziedzinie. Strategiczne cele eMobility to budowa średnio- i długookresowej wizji w celu
maksymalizacji korzyści płynących z komunikacji mobilnej i bezprzewodowej, które umożliwią
rozwój społeczno-ekonomiczny w Unii Europejskiej, budowa mapy drogowej kluczowych działań, które muszą być podjęte w celu realizacji tej wizji oraz wpływanie na kształt polityki oraz
39
ram prawnych, które mogą mieć wpływ na rozwój technologii telekomunikacji mobilnej. eMobility
zrzesza ponad 200 organizacji z całej Europy. W Komitecie Sterującym pierwszej kadencji znalazły się 2 polskiej instytucje: Instytut Telekomunikacji Politechniki Warszawskiej reprezentowany przez prof. Mieczysława Muraszkiewicza oraz Polska Telefonia Cyfrowa reprezentowana
przez dr Tomasza Gerszberga.
40
ANEKS 6: ALEGORIA DRZEWO (REKAPITULACJA WYZWAŃ
OKREŚLONYCH W STRATEGII BADAŃ 2006)
Oprócz priorytetów badawczo-rozwojowych, zaprezentowanych w rozdziale 2., obszar działań
określają potrzeby użytkowników (firm i użytkowników indywidualnych), jakie firmy zrzeszone w
Platformie zaspokajają. Potrzeby te stanowią wyzwania dla technologii, usług i aplikacji mobilnymi. Podjęcie tych wyzwań umożliwia zdobywanie przewagi konkurencyjnej i utrzymanie się na
rynku.
Strategia Badań Platformy na rok 2006 określiła 6 głównych wyzwań i ujęła je syntetycznie i
hasłowo w ramach alegorii DRZEWO: Dostępność, Relewantność, Zaufanie, Elastyczność,
Wydajność i Otwartość.35 Rewizja tych wyzwań w roku 2007 pozwoliła wskazać 4 najistotniejsze, które traktowane są przez członków Platformy jako priorytetowe: Dostępność, Relewantność, Zaufanie i Elastyczność36. Wyzwaniom tym odpowiadają priorytetowe podobszary badań:
1. mDOSTĘP i mINTEGRACJA – DOSTĘPNOŚĆ, ELASTYCZNOŚĆ;
2. mTREŚCI – RELEWANTNOŚĆ;
3. mUŻYTECZNOŚĆ– ELASTYCZNOŚĆ, DOSTĘPNOŚĆ;
4. mBEZPIECZEŃŚTWO i mPRYWATNOŚĆ – ZAUFANIE;
5. mZDROWIE – DOSTĘPNOŚĆ, RELEWANTNOŚĆ;
6. HORYZONTALNE PROJEKTY WSPIERAJĄCE- DOSTĘPNOŚĆ, RELEWANTNOŚĆ,
ZAUFANIE, ELASTYCZNOŚĆ.
W procesie budowy mobilnego społeczeństwa informacyjnego, który jest wspólnym celem wielu
platform technologicznych powstałych w ostatnim czasie w Europie, jak również rządów państw
członkowskich UE, rozwój technologii, usług i aplikacji mobilnych, stanowiących jego fundamenty, ma kluczowe znaczenie. Kierunki tego rozwoju nie powinny być jednak przypadkowe, lecz
determinowane rzeczywistymi potrzebami jednostek i społeczeństw. Postęp w obszarze techno35
36
−
−
Strategia Badań Polskiej Platformy Technologii Mobilnych i Komunikacji Bezprzewodowej 2006, wersja SB/02/2006, http://www.emobility.pl/documents/Strategia_Badan_PPTMiKB_20061220.pdf.
Rewizja Strategii Badań 2006 skutkuje pominięciem dwóch wcześniej zdefiniowanych wyzwań:
WYDAJNOŚĆ – wzrost wydajności jest oczywistym i bezpośrednim skutkiem prac badawczo
rozwojowych dlatego nie należy traktować jej jako oddzielnego wyzwania – zwiększa się bowiem poprzez realizację pozostałych wyzwań;
OTWARTOŚĆ – do tego wyzwania warto powrócić na etapie konstruowania kryteriów oceny
propozycji projektów badawczo-rozwojowych – zrozumiałe jest, że otwartość i neutralność nie jest
priorytetem dla Członków Platformy.
41
logii, usług oraz aplikacji mobilnych, dokonujący się za sprawą nakładów na B+R powinien stanowić odpowiedź na szereg pilnych wyzwań, jakie obecnie przed nimi stoją. Wyzwania te syntetycznie ujmuje zestaw sześciu przewodnich haseł ukrytych pod akronimem DRZEWO: Dostępność, Relewantność, Zaufanie, Elastyczność, Wydajność i Otwartość, a funkcje, jakie pełnią rozwiązania mobilne w ekosystemie społeczno-biznesowym przedstawia symbolicznie poniższy rysunek.
Wyzwania stojące przed rozwijającymi technologie, aplikacje i usługi mobilne
Rysunek 1:DRZEWO (Dostępność, Relewantność, Zaufanie, Elastyczność, Wydajność, Otwartość)
Wyzwania te powinny determinować kierunki prac badawczo-rozwojowych podejmowanych
przez podmioty uzyskujące wsparcie w ramach publicznych programów B+R. Poniżej przedstawione są wybrane problemy, których rozwiązanie, poprzez skoncentrowane nakłady na B+R,
jest ważne z punktu widzenia budowy mobilnego społeczeństwa informacyjnego w Polsce i
37
Europie .
37
Przy opracowaniu tego rozdziału korzystano z opracowań eMobility oraz ISTAG wymienionych w podrozdziale 0.5 niniejszego dokumentu.
42
DOSTĘPNOŚĆ
Jedną z podstawowych barier rozwoju mobilnego społeczeństwa informacyjnego jest wciąż
niezadowalająco niska dostępność technologii i usług mobilnych. Problem dostępności, zawiera
w sobie kilka ważnych wyzwań, jako że dostęp do technologii mobilnych może być utrudniony
na wiele sposobów. Zaliczyć do nich należy:
-
brak fizycznego dostępu do sieci (połączenia);
-
stopień skomplikowania urządzeń i usług mobilnych;
-
nieporęczność, niewygoda;
-
nieprzystosowanie do wymagań użytkowników o specjalnych potrzebach (np. osoby niepełnosprawne);
-
ograniczenia funkcjonalności;
-
wysoki koszt.
Przykładowe wyzwania badawcze: wszechobecna łączność (ubiquitous connectivity), inteligentne interfejsy, systemy wsparcia tworzenia własnych treści mobilnych użytkownika i ich wyminę P2P, w pełni konwergentne środowiska sieciowe zapewniające płynność połączenia przy
przejściach między środowiskami i technologiami dostępowymi poprzez autokonfigurację i samoorganizację, platformy usługowe niezależne od sieci i terminala mobilnego, nowe struktury
sieciowe i protokoły dla post-IP.
RELEWANTNOŚĆ
Problem relewantności w całej swej rozciągłości dotyczy przede wszystkim usług i aplikacji mobilnych oraz treści udostępnianych poprzez sieci bezprzewodowe, choć w pewnych aspektach
obejmuje również technologie. Rozwiązania mobilne muszą ewoluować w kierunku maksymalizacji użyteczności dla użytkownika końcowego, co osiągnięte może być poprzez:
-
silne osadzenie w rzeczywistych potrzebach użytkownika końcowego (uświadomionych i nieuświadomionych);
-
zaawansowaną personalizację;
-
zwiększoną interaktywność;
-
skuteczne filtrowanie treści;
-
efektywne wyszukiwanie;
-
wspomaganie zarządzania złożonością.
Przykładowe wyzwania badawcze: bardziej wydajne wyszukiwarki i filtry treści, inteligentne
systemy wsparcia klienta w czasie rzeczywistym, innowacyjne usługi kontekstowe (contextbased), współczesne i przyszłe modele społeczne, przyszłe modele zachowań konsumentów,
badania użyteczności nowych technologii, usług i aplikacji, modele i narzędzia dla usług typu
43
pull, platformy dla zaawansowanych usług interaktywnych, inteligentne treści mobilne o zdolnościach adaptacyjnych, mobilne sieci sensorowe.
ZAUFANIE
Wzrost dostępności, otwartości oraz relewantności technologii mobilnych i komunikacji bezprzewodowej wymaga powszechnej akceptacji dla nowych rozwiązań. Akceptacja ta nie może
zaistnieć bez zaufania po stronie użytkowników końcowych. Jedynie pewność, że nowe rozwiązania mobilne mogą zapewnić zadowalający poziom bezpieczeństwa obrotu danymi (w tym
poufnymi) i prywatności, oraz że nie stwarzają potencjalnych zagrożeń (na przykład wynikających z możliwej działalności kryminalnej lub ataków terrorystycznych) uda się przezwyciężyć
ewentualne przeszkody natury psychologicznej, politycznej czy społecznej, uniemożliwiające
zastosowanie nowych rozwiązań na szeroką skalę.
Przykładowe wyzwania badawcze: bezpieczne zarządzanie, wymiana i synchronizacja danych osobowych i kontekstowych, wydajne i uniwersalne mechanizmy oraz algorytmy szyfrowania i kodowania, zarządzanie tożsamością i kwestiami prywatności, bezpieczne i kompleksowe (end-to-end) protokoły oraz aplikacje do prostej i bezpiecznej realizacji transakcji, UDRM
(Unified Digital Rights Management), przejrzyste i elastyczne SLA (Service Level Agreement),
bezpieczne oprogramowanie w tym platformy operacyjne, tropienie i zapobieganie atakom zewnętrznym (wirusy, konie trojańskie oraz kod złośliwy innego typu), autoryzacja/uwierzytelnianie
w sieciach mobilnych przy płynnym przejściu między sieciami i równoczesnym korzystaniu z
wielu technologii dostępowych, biometryka, wpływ promieniowania elektromagnetycznego na
organizmy żywe.
ELASTYCZNOŚĆ
Rozwiązania mobilne powinny spełniać wymóg elastyczności rozumianej jako zdolności do
szybkiej adaptacji do zmian w środowisku zewnętrznym w tym ewolucji potrzeb użytkowników
końcowych. Dotyczy to dostosowań zarówno w zakresie jakości jak i ilości (skali). Obejmuje to
również zdolność rozwiązań do integrowania przyszłych usług i funkcjonalności (jeszcze niezmaterializowanych).
Przykładowe wyzwania badawcze: elastyczne modele biznesowe, rozwiązania modularne,
inteligentne treści mobilne o zdolnościach adaptacyjnych.
WYDAJNOŚĆ
Poprawa wydajności urządzeń i procesów to najbardziej oczywisty cel prac badawczo rozwojowych. Wzrost wydajności oznacza poprawę relacji nakładu do rezultatu i jest pożądany w każ-
44
dym najmniejszym elemencie łańcucha dostaw. Racjonalizacja zużycia zasobów (energia, materiały, półprodukty, nakłady pracy) z jednej strony oraz optymalizacja efektów (użyteczności,
przepływów, mocy, szybkości).
Przykładowe wyzwania badawcze: nowe metody gospodarowania częstotliwościami, optymalizacja wykorzystania istniejącego i nowych pasm poprzez rozwój metod współdzielenia, współwystępowania i kooperacji, optymalizacja zasięgu, przepływów oraz jakości połączenia, innowacyjne metody dzielenia i zarządzania zasobami (energii, nośników energii, pasma, urządzeń,
oprogramowania), badania nad inteligentnymi zasobami, udoskonalone architektury systemowe
(w
tym
sieciowe),
konwergencja
telekomunikacji
stacjonarnej/przewodowej
i
mobil-
nej/bezprzewodowej.
OTWARTOŚĆ
Imperatyw pogłębiającej się współpracy i współzależności przy jednoczesnej potrzebie powszechności zastosowań stawia przed rozwiązaniami mobilnymi wymóg otwartości.
Problem otwartości obejmuje takie zagadnienia jak interdyscyplinarność, otwartość standardów,
interoperacyjność oraz wolne/otwarte oprogramowanie (F/OSS).
Przykładowe wyzwania badawcze: wolne/otwarte oprogramowanie (F/OSS) dla urządzeń i
sieci mobilnych, otwarte standardy, systemy efektywnego wsparcia współpracy i budowania
zespołów interdyscyplinarnych.
45
Kontakt
Komitet Sterujący Platformy
Marek Maniecki – Członek Komitetu Sterującego, [email protected]
Mieczysław Muraszkiewicz – Przewodniczący Komitetu Sterującego, [email protected]
Waldemar Sielski – Członek Komitetu Sterującego, [email protected]
Sekretariat Wykonawczy Platformy przy Fundacji MOST
Jakub Lebuda, Fundacja MOST
Ul. Malczewskiego 38/4, 02-622 Warszawa
e-mail: [email protected], URL: www.emobility.pl
tel. +48 508 436 148, fax: +48 22 844 60 53
46

strategia badań polskiej platformy technologii mobilnych i

Transkrypt

Podobne dokumenty

Inżynier Rozwoju Urządzeń Mobilnych

MobileME.pl

Nowoczesne rozwiązania w transakcjach

ABC Magazynu Instalatora

Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Jeleniej Górze

ui ux designer v2

Masspay prezentuje uniwersalny system mobilnych platnosci