Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z
Transkrypt
Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z
Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Grzegorz Ratajczak www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Główne zagadnienia: Opis przedmiotu zamówienia Warunki umów z projektantami Projekty typu Design & Build (D&B) www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Przedmiot zamówienia wg Prawa Zamówień Publicznych (Ustawa z dnia 29 01 2004 r. Dz.U. z 2006 r. Nr 164., poz. 1163 – tekst jednolity) - - art. 29 [opis przedmiotu zamówienia] - dla projektów zwykłych, art. 31 punkt 2 [roboty budowlane] – opis przedmiotu zamówienia dla projektów typu D&B, www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami 1. 2. 3. Art. 29 Przedmiot zamówienia opisuje się w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty. Przedmiotu zamówienia nie moŜna opisać w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Przedmiotu zamówienia nie moŜna opisywać…. (znaki towarowe itp. ) Komentarz: opis i określenie mają identyfikować przedmiot Zamówienia, dokładny to takŜe zrozumiały w kontekście adresowania przedmiotu zamówienia do profesjonalistów www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Opis przedmiotu zamówienia Istota: opis przedmiotu zamówienia winien być w takim stopniu szczegółowy, aby umoŜliwić w sposób jednoznaczny (na tyle ile to jest moŜliwe) dokonanie wyceny wszystkich istotnie wpływających na cenę elementów projektu www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Istota etapowego przygotowania projektu Etapowość przygotowania projektu cechuje się uszczegóławianiem przedmiotu zamówienia w wyniku uzyskiwanych uzgodnień i opinii, konsultacji społecznych oraz szczegółowych analiz wpływu inwestycji na środowisko. Ponadto istotnym elementem jest, na kaŜdym etapie, ocena kosztów inwestycji. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Główne etapy przygotowania projektu 1/2: Ocena przedmiotu zamówienia i przygotowanie wstępnej oceny moŜliwych wariantów rozwiązania – etap kończy – STEŚ I; Wybór wariantu (lub wariantów) z oceną szczegółowych rozwiązań techniczno - ekonomicznych i raportem oddziaływania na środowisko STEŚ II – etap końcowy DoŚURI. Uwaga: arkusz szczegółowy www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Główne etapy przygotowania projektu 2/2: Przygotowanie materiałów do wniosku o wydanie decyzji realizacyjnej w tym projektu budowlanego jako jednego z głównych załączników wniosku; Uzyskanie decyzji realizacyjnej (lub pozwolenia na budowę); Przygotowanie projektów wykonawczych oraz materiałów przetargowych. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Przykłady opisów przedmiotu zamówienia (z ostatnich 2 lat na podstawie SIWZ na prace projektowe): 1. Brak opisu przedmiotu zamówienia DK?? – PB + PW + MP na rozbudowę i modernizację z decyzjami środowiskowymi i lokalizacyjnymi z wariantowaniem trasy, długość odcinka około 62 km, DK ?? – PB + PW + PM na rozbudowę odcinka około 50 km z decyzjami środowiskowymi i lokalizacyjnymi, S-? - STEŚ I, STEŚ II, PB + PW + MP z decyzjami środowiskowymi i lokalizacyjnymi 2. Opis przedmiotu zamówienia S-? – wskazanie wariantów, długość trasy, liczba i typ obiektów inŜynierskich, podstawowe kolizje, www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Wnioski z dotychczasowych doświadczeń: opis przedmiotu zamówienia jest ogólnikowy, praktycznie uniemoŜliwiający dokonanie rzetelnej wyceny prac projektowych (zwłaszcza w umowach ryczałtowych); projektant nie ma moŜliwości dokonania wyceny prac projektowych a ocena ryzyka prowadzi do rezygnacji w uczestnictwie w przetargu; ogólnikowość opisu przedmiotu zamówienia i brak uwzględniania ryzyka projektanta skutkuje bardzo duŜym rozrzutem cen w ramach poszczególnych przetargów. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Przykłady wycen na prace projektowe według analizy SW w odniesieniu do (1/2): wieloetapowych wycen prac projektowych na autostrady i drogi ekspresowe – średni rozrzut cen wynosi od 40% do 70% ceny minimalnej, w niektórych przypadkach nawet znacznie powyŜej 100% (obszary Natury 2000, konflikty społeczne); dwuetapowych wycen prac projektowych (istniejąca DoŚURI oraz Decyzja lokalizacyjna) rozrzut cen wynosi od 20% do 30% ceny minimalnej www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Przykłady wycen na prace projektowe według analizy SW w odniesieniu do (2/2): wieloetapowych wycen prac projektowych dla dróg pozamiejskich typu G, GP – rozrzut cen moŜe dochodzić do 100%; analizy wycen dróg miejskich, gdzie projekty drogowe ingerują znacząco w istniejącą strukturę miejską – rozrzut cen nawet do 300%. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Umowy na prace projektowe Główne problemy: czas realizacji umów warunki płatności kary umowne prawa stron w zawieraniu umów www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami I. Czas realizacji umów na prace projektowe W związku z duŜą presją realizacji planów inwestycyjnych oraz moŜliwościami wydatkowania funduszy unijnych obserwuje się tendencję do skracania czasu realizacji umów na prace projektowe. Zamawiający nie uwzględniają lub w małym stopniu uwzględniają procedury administracyjne (czas postępowania administracyjnego), konieczność uzyskania zgód i opinii od stron postępowania administracyjnego w duŜej części niepublicznych takich jak: energetyka, koleje państwowe, właścicieli mediów (kanalizacja, energia, gaz itp..); www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami I. Czas realizacji umów na prace projektowe: Organy administracji publicznej wstrzymują postępowanie administracyjne nie rozstrzygają w ustawowych terminach (określonych np. w „spec ustawie”), przedłuŜają postępowanie (np. przy wydawaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzji wodno-prawnych, postanowień i opinii); Zamawiający, a dotyczy to w szczególności Prezydentów Miast, przedłuŜają porozumienia z podpisywaniem umów na warunki przebudowy i usuwanie kolizji z właścicielami tych mediów (najczęściej dotyczy to energetyki, PKP, kanalizacji); www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami I. Czas realizacji umów na prace projektowe: Brak uwzględniania wielostopniowych konsultacji społecznych (wymóg ustawy z dnia 7 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko – Dz. U. Z 2008 r., Nr 199 poz. 1227) www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami I. Czas realizacji a analiza ryzyk: Według analiz tylko i wyłącznie strony formalnej oraz przy załoŜeniu, Ŝe w trakcie postępowania administracyjnego nie będzie dochodzić do wstrzymania procesu postępowania oraz przy załoŜeniu, ze inne strony postępowania będą wydawać swoje opinie i warunki wg czasu określonego w KPA czas przygotowania wieloetapowego projektu wynosi co najmniej 18 miesięcy. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami I. Czas realizacji a analiza ryzyk: Czas ten uwzględnia jednorazowe przygotowanie materiałów projektowych (mapy, rozwiązania projektowe, raport ochrony środowiska), tzn. nie uwzględnia zmian na wstępnych etapach przygotowania projektu, konieczności wprowadzenia zmian wynikających z uzyskanych warunków, konsultacji społecznych oraz analiz środowiskowych. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Praktyka: w wielu przypadkach czas na kompleksowe opracowanie projektu wg umów jest nie dłuŜszy niŜ 12 miesięcy; brak uwzględniania konieczności przygotowania inwentaryzacji przyrodniczej, która powinna odbywać się w sezonie wegetacyjnym, a więc pomiędzy marcem a wrześniem (szczególnie problemy z obszarami Natura 2000) www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami II. Warunki płatności: jednorazowe płatności po wykonaniu wszystkich etapów zamówienia, często po uzyskaniu ostatecznych decyzji; brak płatności częściowych lub płatności częściowe rozłoŜone nieproporcjonalnie do poniesionych przez Projektanta kosztów; brak zaktualizowania prac projektowych. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami II. Prawa stron w zawieraniu umów: Umowy w zakresie przedmiotu zamówienia są bardzo ogólne i uniemoŜliwiają negocjacje tych warunków. Na przykład: w zakresie przedmiotu zamówienia (wynagrodzenie za prace dodatkowe); czasu realizacji; w wyniku zmiany przepisów prawnych wynikłych w trakcie realizacji zlecenia (np. zmiana przepisów dot. prawa ochrony środowiska – jedna zmiana w 2005 r., druga 2008 r.; dwuetapowość postępowania, zmiana ustawy o uzyskiwaniu decyzji lokalizacyjnej). www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Zmiana warunków umowy w wyniku zmian prawa (ustaw) Kodeks cywilny: Art. 3571. JeŜeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron raŜącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd moŜe po rozwaŜeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współŜycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę sąd moŜe w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami MoŜliwości zmiany wynagrodzenia ryczałtowego Art. 632. § 1. JeŜeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie moŜe Ŝądać podwyŜszenia wynagrodzenia, chociaŜby w czasie zawarcia umowy nie moŜna było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. § 2. JeŜeli jednak wskutek zmiany stosunków, której nie moŜna było przewidzieć, wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie raŜącą stratą, sąd moŜe podwyŜszyć ryczałt lub rozwiązać umowę. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami III Kary umowne i koszty ubezpieczeń Kary umowne moŜna podzielić na: - Standardowe wynikające z zaniedbań projektanta - Niestandardowe www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Przykłady kar niestandardowych (umowy z ostatniego roku): Za opóźnienia w realizacji inwestycji z powodu nieterminowego prowadzenia prac projektowych, roboty dodatkowe spowodowane brakami w dokumentacji lub rozbieŜnościami pomiędzy PB a kosztorysem, Za przerwy w wykonaniu prac budowlanych, Komentarz: Koszty ubezpieczeń Projektanta w powyŜszych wypadkach mogą, w zaleŜności od wielkości inwestycji przekraczać koszt usług na prace projektowe. www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Prawa stron w zawieraniu umów Umowy na prace projektowe nie traktują stron umowy na równych prawach w znaczeniu Kodeksu Cywilnego Projektant albo godzi się na niekorzystne warunki umów albo nie startuje w przetargach Wszystkie ryzyka przerzucane są na projektanta, nawet te, na które nie ma Ŝadnego wpływu (zmiana prawa, postępowanie administracyjne) www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Projekty typu Design & Build Art. 31 Pzp 2. Przedmiot zamówienia opisany za pomocą programu funkcjonalno – uŜytkowego, 3. Program funkcjonalno – uŜytkowy obejmuje opis zadania budowlanego, w którym podaje się przeznaczenie ukończonych robót budowlanych oraz stawiane im wymagania techniczne, architektoniczne materiałowe i funkcjonalne www.scottwilson.com/europe Ocena procedur zamawiania projektów i zawierania umów z projektantami Kilka uwag do projektów D&B program funkcjonalno – uŜytkowy ? decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach? decyzja realizacyjna (lokalizacyjna)? drugi etap oceny inwestycji na środowisko – problem konsultacji społecznych i ewentualnych zmian nimi spowodowanych (obszary Natura 2000 z „shadow list”)? Zmiany prawa w trakcie trwania D&B? www.scottwilson.com/europe