doc37-przestrzeganie bhp przy prowadzeniu prac w warunkach
download 
Reklamacja Transkrypt
37-przestrzeganie bhp przy prowadzeniu prac w warunkach
załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 37/2012 WYKAZ PRAC SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH Pracami szczególnie niebezpiecznymi są: 1. Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu, wydziału lub ich części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych. 2. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym tj. prace remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia, cięciem z wytwarzaniem iskier mechanicznych i spawaniem, prowadzone wewnątrz lub na dachach obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych, a także prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem. 3. Prace w zbiornikach, kanałach, studniach, studzienkach kanalizacyjnych, studzienkach łącznościowych, wnętrzach urządzeń technicznych i innych zamkniętych przestrzeniach, do których wejście odbywa się przez włazy, otwory lub jest w inny sposób utrudnione, zwanych dalej zbiornikami. 4. Prace na wysokości do których zalicza się pracę wykonywaną na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, jeżeli powierzchnia ta wyposażona jest w stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości. 5. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych, tzn. substancji i mieszanin chemicznych zaliczanych do niebezpiecznych, zgodnie z przepisami w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenia dla zdrowia lub życia. 6. Prace wykonywane przy urządzeniach i instalacjach energetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, zgodnie z przepisami w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych. 7. Prace spawalnicze oraz transport i magazynowanie butli. 8. Inne, które zleceniodawca uzna za szczególnie niebezpieczne, po konsultacji ze służbą BHP. 1 załącznik nr 2 do zarządzenia nr 37/2012 Wytyczne w sprawie organizowania prac oraz wydawania zezwoleń jednorazowych na wykonywanie prac w warunkach szczególnie niebezpiecznych i protokołu z ustalenia warunków bezpieczeństwa prac. I. Organizowanie prac szczególnie niebezpiecznych 1. Przed rozpoczęciem robót określonych w zał. nr 1,, użytkownik obiektu, gospodarz terenu, u którego mają być prowadzone roboty i kierujący robotami ustalają w protokóle szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny pracy z podziałem obowiązków w tym zakresie (wzór protokołu stanowi załącznik nr 2.2 do niniejszych Wytycznych). 2. Jeżeli roboty, o których mowa powyżej są jednostkową pracą niebezpieczną pod względem pożarowym, pracą w zbiorniku lub pracą remontową, montażową to szczegółowe warunki jej prowadzenia określa się w zezwoleniu jednorazowym i nie stosuje protokołu. 3. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym (o których mowa w zał. nr 1, pkt.2.) powinny być prowadzone na podstawie zezwolenia jednorazowego (wzór zezwolenia stanowi załącznik nr 2.1 do niniejszych Wytycznych). 4. Podjęcie i prowadzenie pracy w zbiorniku (o której mowa w zał. nr 1, pkt.3.) może nastąpić jedynie na podstawie zezwolenia jednorazowego . 5. Jeżeli jednocześnie w tym samym miejscu będą wykonywać prace pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, to należy dodatkowo: a) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu z prawem wydawania poleceń służbowych wszystkim pracownikom, o których mowa powyżej, b) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników. 6. Wyznaczenie koordynatora, o którym mowa powyżej, obowiązuje także w przypadku, gdy w tym samym miejscu będzie wykonywać pracę kilka zespołów pracowników zatrudnionych przez jednego pracodawcę. 7. Jeżeli w miejscu pracy możliwe jest wystąpienie czynników szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia na poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne albo mogą wystąpić inne istotne zagrożenia dla zdrowia i życia, to w pkt. 7-9 protokółu i w pkt. IV-VI zezwolenia jednorazowego należy określić te zagrożenia oraz ustalić środki ochronne. 8. Pracownicy przebywający lub mogący przebywać na terenie prowadzenia robót albo w jego sąsiedztwie muszą być poinformowani o prowadzonych robotach oraz o niezbędnych środkach bezpieczeństwa, jakie należy stosować w czasie trwania prac. 9. Teren prowadzenia robót (o których mowa w zał. nr 1, pkt.1 i 5.) należy wydzielić i wyraźnie oznakować, a w miejscach niebezpiecznych umieścić znaki informujące o rodzaju zagrożenia oraz stosować środki zabezpieczające przed skutkami zagrożeń (siatki, bariery, dodatkowe oświetlenie itp.). 10. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym należy organizować i prowadzić zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 3 do Zarządzenia. 11. Prace wewnątrz zbiorników i aparatów należy organizować i prowadzić zgodnie zasadami określonymi w załączniku nr 4 do Zarządzenia. 12. Prace na wysokości należy organizować i prowadzić zgodnie z zasadami zawartymi w załączniku nr 6 do Zarządzenia. 13. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych należy organizować i prowadzić zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 7 do Zarządzenia. 2 14. Prace przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (o których mowa w zał. nr 1, pkt. 7.) wykonuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w Zarządzeniu w sprawie organizacji służb elektrycznych i bezpiecznych zasad organizacji pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych na terenie ANWILU S.A. II. Wydawanie zezwoleń na prace szczególnie niebezpieczne 1. Wykaz stanowisk pracy uprawnionych do zezwalania na rozpoczęcie pracy w warunkach szczególnie niebezpiecznych zwanych dalej zezwalającymi: b) c) d) e) f) g) h) i) j) Kierownik Zakładu. Kierownik Wydziału; Starszy Mistrz; Technik Utrzymania Ruchu w Z-dach: P-1; P-2; P-3; Specjalista ds. Technicznych w A-23 i w Wydziale Gospodarki Cieplnej GC; Koordynator Zmiany; Starszy Sterowniczy tylko w przypadku nieobecności Koordynatora Zmiany; Dyżurny Inżynier Ruchu; Główny Specjalista i Specjalista ds. Zarządzania Majątkiem w LG (Magazyny Wyrobów Gotowych); k) Samodzielny Zaopatrzeniowiec w LS (Magazyny Surowców i Materiałów Pomocniczych), l) Komendant w Straży Pożarnej, Inżynier Rozwoju, m) Kierownik Biura oraz Główny Specjalista (Biuro Zarządzania Energią i Majątkiem). 2. Wprowadza się możliwość upoważnienia Mistrzów i pracowników zastępujących Mistrzów do zezwalania na rozpoczęcie pracy w warunkach szczególnie niebezpiecznych pod warunkiem posiadania przez nich aktualnego szkolenia bhp i ochrony przeciwpożarowej. dla kierujących pracownikami. 3. Upoważnienie nie może dotyczyć prac wykonywanych w zbiornikach i aparatach, prac niebezpiecznych po względem pożarowym. 4. Upoważnienia udziela na piśmie Kierownik Zakładu na wniosek Kierownika Wydziału, określając zakres prac oraz okres ważności upoważnienia. 5. Oryginał upoważnienia otrzymuje pracownik, kopię z potwierdzeniem przez pracownika dołącza się do akt osobowych pracownika. 6. W przypadku inwestycji (placu budowy) zezwolenie na prace niebezpieczne pod względem pożarowym wydaje: a) kierownik budowy - przy zagrożeniu pożarowym tylko w wydzielonym miejscu wykonywania pracy, b) kierownik budowy w uzgodnieniu z użytkownikiem lub gospodarzem zagrożonego obiektu (terenu) - przy zagrożeniu pożarowym obejmującym obiekty i teren przyległy do miejsca pracy. 7. Na czas wykonywania prac remontowych lub modernizacyjnych w zbiorniku wyłączonym z ruchu (zgodnie z zał. nr 3), wydawanie zezwoleń jednorazowych może być przekazane głównemu wykonawcy pracy na podstawie protokołu (wzór protokołu stanowi zał. nr 2.2 do niniejszych Wytycznych). 8. Zezwolenia jednorazowe obowiązują pracowników: ANWILU S.A., Spółek z Grupy ANWIL S.A. i przedsiębiorstw zewnętrznych świadczących prace na rzecz ANWILU S.A. 9. Zezwolenie jednorazowe nie jest wymagane: w sytuacjach awaryjnych, podczas wykonywania prac obsługowych i konserwacyjnych, prowadzonych na podstawie obowiązujących instrukcji przez pracowników ANWILU S.A. 10. Wszystkie zezwolenia jednorazowe wystawione w danej komórce organizacyjnej muszą być kolejno numerowane. Zezwolenia jednorazowe muszą być wypisywane w dwóch 3 egzemplarzach (na druku wg zał. 2.1). Oryginał otrzymuje wykonawca, a kopia pozostaje u zezwalającego przez minimum 2 miesiące. Zezwolenie jednorazowe wydaje się na czas trwania jednej zmiany roboczej zmiana 700 – 1500, II zmiana 1500 – 2300, III zmian 2300 – 700. W przypadku zmiany warunków pracy, konieczności robót dodatkowych lub zmiany jakiejkolwiek osoby wymienionej w zezwoleniu, należy wystawić nowe zezwolenie jednorazowe. W wyjątkowych przypadkach dopuszcza się możliwość przedłużenia ważności pisemnego zezwolenia jednorazowego na czas pracy następnej zmiany pod warunkiem, że prace prowadzone i nadzorowane są przez te same osoby wymienione imiennie w zezwoleniu, a warunki pracy nie uległy zmianie. Prawo przedłużenia zezwolenia jednorazowego posiada jedynie zezwalający. W trakcie przejmowania zmiany mistrzowie mają obowiązek sprawdzenia zakończenia prac i przeliczenia zezwoleń jednorazowych wydanych na poprzedniej zmianie. Obowiązuje zasada, aby w ciągu jednej zmiany na terenie tej samej komórki organizacyjnej zezwalającym prace w warunkach szczególnie niebezpiecznych była ta sama osoba. W przypadku, gdy obiekty są położone w różnych częściach ANWILU S.A., zezwalających rozpoczęcie prac może być kilku. Decyzję w tej sprawie podejmuje Kierownik Zakładu. W przypadku prowadzenia prac stwarzających zagrożenie dla dwóch sąsiadujących obiektów, zezwolenie jednorazowe można wydać tylko po wzajemnym uzgodnieniu warunków pomiędzy użytkownikami obiektów. Fakt dokonania uzgodnień musi być potwierdzony podpisami osób uzgadniających. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Wyjaśnienia dotyczące sposobu wypełniania druku zezwolenia jednorazowego: - - - sposób wypełniania nagłówka: numer kolejny / rok / symbol wydziału; pkt.I - jednoznacznie określić miejsce pracy np. obiekt, węzeł, aparat (podać dokładny nr aparatu np. D1451a), maszynę, rurociąg (podać charakterystyczne miejsca od...do), estakadę, teren itp., a w razie konieczności dołączyć niezbędny szkic lub schemat; pkt.II - określić charakter prac, a więc montaż, demontaż, spawanie, czyszczenie, prace wewnątrz urządzenia, wykopy itp.; pkt.III - podać czas ważności zezwolenia; pkt.IV - określić rodzaj zagrożeń, miejsce ich występowania oraz czym są powodowane uwzględniając wpływ sąsiednich obiektów/uwagi: podawanie zagrożenia awarią gazową jest zasadne, jeżeli praca szczególnie niebezpieczna może być źródłem awarii gazowej lub spowodować awarię; podawanie zagrożenia wybuchem jest zasadne, gdy instalacja lub urządzenie znajduje się w strefie zagrożonej wybuchem lub zagrożenie takie zostało wymienione w protokołach remontowym (obiektów, maszyn – urządzeń). pkt.V - jednoznacznie trzeba określić, w jaki sposób należy przygotować się do rozpoczęcia pracy: A. - zleceniodawca musi określić, kto i w jaki sposób przygotowuje miejsce pracy np.: wychłodzenie do 250C, opróżnienie (gdzie ?), przemycie (czym ?), przedmuchanie (czym ?), zaślepienie (gdzie ?), odłączenie (gdzie i w jaki sposób ?), zabezpieczenie sąsiednich urządzeń lub obiektów, terenu, wyłączenie zasilania elektrycznego i energetycznego, wykonania analiz na zawartość substancji (palnych, toksycznych, tlenu), miejsce poboru, częstotliwość itp. Inne środki zabezpieczające; B. -wykonawca, jakie musi stosować zabezpieczenia np.: rodzaj sprzętu ochronnego jaki muszą posiadać pracownicy wykonawcy np.: okulary, maski p.gaz., itp., w przypadku zidentyfikowania zagrożenia występowania atmosfery wybuchowej odzież i wyposażenie w wykonaniu antyelektrostatycznym, zabezpieczenie terenu, miejsc niebezpiecznych tj. wygrodzenie, oznakowanie tablicami informacyjnymi i znakami ostrzegawczymi, żądanie od 4 wykonawcy zabezpieczenia p. pożarowego (jakie, gdzie ?), miejsce ustawienia sprzętu spawalniczego, posterunki zabezpieczające, osłony itp. C. - inni wykonawcy: z kim, zakres i charakter uzgodnień, np.: zamknięcie dróg, odcięcie mediów, wystawienie posterunku asekuracyjnego przez Zakładową Straż Pożarną, itp. Uzgodnień dokonuje zezwalający lub wyznaczona przez niego osoba np.: nadzorująca. D. - wymagane dokumenty: np.: wpisać nr atestu i wyniki dokonanych analiz, atest dołączyć do kopii zezwolenia. Należy pamiętać, że przed przystąpieniem do pracy w warunkach szczególnie niebezpiecznych tj. w zbiornikach, kanałach, studzienkach, gdzie może wystąpić zagrożenie toksyczne bądź pożarowe, podstawą wydania zezwolenia jest pozytywny wynik analiz na zawartość tlenu oraz gazów i par substancji toksycznych i palnych wykonanych bezpośrednio przed przystąpieniem do pracy, ewentualnie kolejne wyniki w ustalonych odstępach czasu oraz odnotowany fakt udzielenia instruktażu (na odwrocie zezwolenia z czytelnymi podpisami osób poinstruowanych). − pkt.VI - inne uzgodnienia np.: podpisy osób uzgadniających warunki pracy z sąsiednich obiektów, niezbędna kontrola miejsca pracy podczas prac z użyciem otwartego ognia ze wskazaniem osoby odpowiedzialnej i częstotliwość kontroli; W przypadku, gdy jednocześnie w tym samym miejscu będą wykonywali pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek wyznaczyć imiennie koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem wszystkich pracowników /należy wpisać jego imię i nazwisko/, który przez cały czas ważności zezwolenia musi być obecny w miejscu wykonywania prac oraz ustalić zasady współpracy i współdziałania w przypadku zagrożeń. − pkt.VII - osoby odpowiedzialne za przygotowanie obiektu do prowadzenia prac potwierdzają podpisem przyjęcie do wiadomości oraz do przestrzegania ustaleń punktów I÷VI. We wzorze nr 2.1. Zezwolenia jednorazowego w pkt. VII/3 podpisuje się pracownik upoważniony przez wystawiającego zezwolenie do nadzoru (stałego lub okresowego). Uwaga: w przypadku nadzoru stałego pracownik ten nie powinien mieć powierzonych więcej obowiązków nadzoru. Imienny wykaz osób upoważnionych do podpisywania zezwoleń, wykonawcy dostarczą do zainteresowanych komórek organizacyjnych ANWILU S.A. − pkt.VIII - zezwalający rozpoczęcie pracy przed podpisaniem zezwolenia jednorazowego jest zobowiązany do: skontrolowania przygotowania miejsca pracy i jego bezpośredniego otoczenia w przypadku prac w zbiornikach i aparatach, w pozostałych przypadkach według uznania zleceniodawcy, prawidłowego sprecyzowania warunków zezwolenia; udzielenia instruktażu wykonawcy zawierającego prawidłowe zasady postępowania w przypadku zagrożenia chemicznego, pożarowego; poinformowania wykonawcy o konieczności posiadania zezwolenia w miejscu pracy i uporządkowania terenu po zakończeniu pracy oraz zgłoszenia się z zezwoleniem do zezwalającego; − pkt.IX- zezwalający odnotowuje godzinę i datę zakończenia pracy a wykonawca i nadzorujący ze strony zezwalającego potwierdzają podpisami uporządkowanie terenu. Uwaga! W pozycjach zezwolenia nie wymagających uzgodnień, należy fakt ten jednoznacznie potwierdzić opisem np.: nie wymaga, nie występuje. 17..1 Każda osoba wymieniona imiennie w treści zezwolenia jednorazowego odpowiada w swoim zakresie działania za wykonanie ustaleń zawartych w treści zezwolenia, a tym samym za zapewnienie bezpiecznych warunków prowadzenia pracy. 5 17..2 17..3 17..4 18..4 Zezwolenie jednorazowe jest dokumentem określającym warunki bezpiecznego prowadzenia prac, dlatego też nie może być podstawą do rozliczenia wykonanej pracy, jak również nie jest zleceniem na wykonanie pracy. Do kontroli sposobu prowadzenia prac szczególnie niebezpiecznych oraz prawidłowości wystawiania zezwoleń jednorazowych są zobowiązani i uprawnieni: − personel kierowniczy przedsiębiorstwa oraz przełożeni użytkownika obiektu; − służby prewencyjne: BHP, Straży Pożarnej i ZSIP. W przypadku stwierdzenia przez osoby ww., że prace szczególnie niebezpieczne prowadzone są bez zezwolenia jednorazowego bądź niezgodnie z ustaleniami zawartymi w treści zezwolenia, prace należy przerwać a w stosunku do winnych wystąpić o wyciągnięcie sankcji służbowych. Stwarzanie przez wykonawcę niebezpiecznych i niezgodnych z ustaleniami sytuacji powodujących zagrożenie bezpieczeństwa instalacji bądź obsługi może spowodować zerwanie umowy z wykonawcą. 19. Wyjaśnienia dotyczące zakresu stosowania wzoru protokołu 19.1 19.2 19.3 19.4 Protokół stosuje się do: a) robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych prowadzonych bez wstrzymania ruchu zakładu, wydziału, działu lub ich części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych, b) robót prowadzonych w innych okolicznościach niż wymienione wyżej np. w czasie postoju remontowego zakładu, wydziału, działu, c) prac związanych z utrzymaniem ciągłości ruchu instalacji produkcyjnej, d) pracy w zbiorniku, gdy uprawnienia do wydawania pisemnych zezwoleń mogą być przekazane głównemu wykonawcy pracy, Jeżeli zachodzi potrzeba umieszczenia w protokóle dłuższych lub dodatkowych wpisów, to należy je dołączyć do protokołu w postaci oznakowanego załącznika. Protokoły należy kolejno numerować i przechowywać przez okres dwóch miesięcy od daty zakończenia robót (pracy). Protokół jest dokumentem określającym warunki bezpiecznego prowadzenia prac, dlatego też nie może być podstawą do rozliczenia wykonanej pracy, jak również nie jest zleceniem na wykonanie pracy. 6 Załącznik nr 2.1. ZEZWOLENIE JEDNORAZOWE nr ……….…/2014 na wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych dla ……………………….………………………………………………………….…………………………………. wykonawca I. Praca niebezpieczne pod względem pożarowym Prace wewnątrz studzienek kanalizacyjnych Praca wewnątrz zbiornika, aparatu Prace ziemne (wykopy) Otwieranie włazów aparatów, zbiorników, Prace na wysokości rurociągów i urządzeń (media niebezpieczne) Prace z mediami niebezpiecznymi Budowlano-rozbiórkowe bez wstrzymania ruchu Inne uznane przez zleceniodawcę za szcególnie niebezpieczne zakładu II. Ważne w dniu od godz od godz. do godz. III. Miejsce pracy Wydział Aparat/poziom/piętro Węzeł Estakada inne IV. Rodzaj i zakres prac Zakres pracy Kolejność operacji Sposób wykonywania pracy Używany sprzęt Liczebność zespołu wykonującego prace / ilość osób V Występujące i przewidywane zagrożenia Miejsce/jakie: Postępowanie przy zagrożeniu. Objawy Ewakuacja VI Przygotowanie miejsca pracy A - ze strony Wydającego zezwolenie B - ze strony wykonawcy opróżnienie nie dotyczy stosowanie sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości nie dotyczy przedmuchanie azotem nie dotyczy stosowanie narzędzi nieiskrzących nie dotyczy odłączenie, zaślepienie nie dotyczy nadmuch powietrza nie dotyczy wyczyszczenie nie dotyczy odłączenie napięcia nie dotyczy przygotowanie rusztowań nie dotyczy wyznaczenie strefy niebezpiecznej nie dotyczy neutralizacja, odkażenie nie dotyczy zabezpieczenie materiałów palnych nie dotyczy zamknięcie dróg, torów kolejowych nie dotyczy punkt pomocy doraźnej nie dotyczy inne VII Zabezpieczenie przyległego terenu przez Wykonawcę ogrodzenie terenu i wywieszenie tablic posiadanie sprzętu ochrony do dróg oddechowych odpowiedniego do zagrożeń nie dotyczy stosowanie hełmu ochronnego, okularów, gogli stosowanie ochronników słuchu stosowanie osłony twarzy stosowanie pełnego obuwia stosowanie kamizelki odblaskowej stosowanie odzieży kwaso i ługoochroonej stosowanie odzieży antyelektrostatycznej nie dotyczy Posiadanie w trakcie prac sprzętu p.poż: gaśnica śniegowa min 5 kg gaśnica proszkowa min 6 kg koc gaśniczy agregat proszkowy czujnik bezruchu aparaty świeżego powietrza nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy inne Nie dotyczy wykonanie osłon, kurtyn nie dotyczy zabezpieczenie kratek ściekowych, studzienek kanalizacyjnych Nie dotyczy zraszanie wodą nie dotyczy zabezpieczenie przed rozpryskiwaniem się iskier Nie dotyczy zabezpieczenie ścian wykopu nie dotyczy 7 wstrzymanie ruchu drogowego i kolejowego Nie dotyczy inne skuteczne zabezpieczenie otworów po kratkach VEMA Nie dotyczy inne XIII Uzgodnienia Wystawiającego ze Strażą Pożarną w zakresie wystawienia posterunków asekuracyjnych Nie dotyczy z sąsiednimi komórkami organizacyjnymi: nie dotyczy w zakresie …………………………………………………………………………….. ………………………………………………….…………..…….. Podpis dowódcy zmiany ze służbami elektrycznymi …………………………………….…. ………………………… ……………… Podpisy mistrzów zmianowych wyznaczono Koordynatora BHP w zakresie firm w zakresie …………………………………….………….. ………………………………………………………………………..……………….…….. Nie dotyczy nie dotyczy ……………………………………….…………………………….………………..……… Imię, nazwisko i podpis Koordynatora BHP inne uzgodnienia ……………………………………….……………………………… Podpis dyżurnego elektryka Ze służbami energetycznymi w zakresie ………………………………………………….. ………………………………………………………………………………….…….. Nie dotyczy …………………………………………….………….……………………………… ……………………………………….……………………………… Podpis mistrza służb energetycznych IX Załączniki (wyniki analiz itp.) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… X Ocena Ryzyka Zawodowego Prawdopodobieństwo 1 Dotkliwość 1 2 3 4 5 Pierwsza Pomoc Absencja Lekkie urazy Ciężkie urazy Zgon pracownika 2 Mało prawdopodobne 3 Możliwe 4 5 Bardzo mało prawdopodobne Prawdopodobne Prawie pewne 1 2 3 4 5 2 4 6 8 10 3 6 9 12 15 4 8 12 16 20 5 10 15 20 25 A-Ryzyko Małe (pomijalne) Zidentyfikowany poziom ryzyka B-Ryzyko Średnie (Szczególna ostrożność) C- Ryzyko Wysokie (Wstrzymać prace) Ryzyko oceniono w kategorii ……………………………………………………………………………………………………… (poziom ryzyka wpisać słownie) XI. Odpowiedzialni za: 1. Przygotowanie obiektu do prowadzenia prac. Podpisem potwierdzam wykonanie ustaleń ujętych w pkt. I do X - 2. PRZEDSTAWICIEL ZAMAWIAJĄCEGO ........................................................... ............................................. ........................................................... Imię i nazwisko dnia podpis Nadzór ( stały / okresowy) ze strony Wydającego zezwolenie. Kontrola co ……………………… godzin. Podpisem potwierdzam przyjęcie nadzoru. 3. PRZEDSTAWICIEL ZAMAWIAJĄCEGO ........................................................... ............................................. ........................................................... Imię i nazwisko dnia podpis Nadzór ze strony Wykonawcy oraz odpowiedzialny za ewakuację. Podpisem przyjmuję ustalenia zezwolenia do wiadomości i stosowania. WYKONAWCY udzielono instruktażu doraźnego w zakresie bezpiecznego wykonywania prac. PRZEDSTAWICIEL WYKONAWCY ........................................................... Imię i nazwisko ............................................. ........................................................... dnia podpis PRZEDSTAWICIEL ZAMAWIAJĄCEGO ........................................................... Imię i nazwisko XII. Oświadczenie o zakończeniu pracy: ............................................. ........................................................... dnia podpis XI. ZEZWALAM NA ROZPOCZĘCIE PRACY: Praca została zakończona o godzinie :................................ dnia....................................... Teren został uporządkowany. .................................................................................. Podpis Wykonawcy …………………………………………………………………….. Podpis Zamawiającego 8 Załącznik nr 2.2 Komórka organizacyjna .................................. Włocławek dnia ....................... PROTOKÓŁ z ustalenia warunków bezpieczeństwa prac 1. Rodzaj, zakres i miejsce pracy ........................................................................................ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. . 2. Czas pracy / ważności ustaleń ........................................................................................ 3. Zleceniodawca / przekazujący ....................................................................................... 4. Wykonawca / przyjmujący .............................................................................................. 5. Koordynator BHP 6. Inspektor nadzoru (podać imię i nazwisko koordynatora o którym mowa w zał. nr 2 pkt 4, podać imię i nazwisko inspektora (-ów) nadzoru w razie prac wymagających takiego nadzoru)````````````````````````` .............................................................. .. ................................................................. ................................................................. .................................................................. .................................................................. ................................................................. 7. Ustalenia ogólne - organizacja pracy / charakterystyka obiektu, urządzenia / (podać ustalenia stosowne do funkcji protokołu np.: dane dotyczące prac i robót związanych z utrzymaniem ciągłości ruchu; dane do urządzenia placu budowy, dane o terenie i jego uzbrojeniu, możliwość wykorzystania istniejących pomieszczeń, wskazanie punktu poboru energii elektrycznej; jakie środki pracy będą uczestniczyć w robotach; specyfikacja i charakterystyka urządzenia przekazywanego do remontu; dane w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa chemicznego) ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. . 9 ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 8. Dokumenty związane (podać dokumenty przekazane wykonawcy np.: dokumentacja techniczna, instrukcje remontowe, instrukcje bhp, DTR, projekty itp.) ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 9. Szczegółowe warunki bhp / ochrony ppoż. /rat. chemicznego oraz obowiązki: (stosownie do funkcji protokołu podać szczegółowe warunki bhp / ochrony ppoż./rat. chem. z podziałem obowiązków w tym zakresie np.: szkolenia pracowników wykonujących roboty (kto i kiedy), zagrożenia jakie mogą wystąpić w miejscu prowadzenia robót i wymagane w związku z tym środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, odpowiedzialny za ewakuację czy wystąpią prace wymagające wydania pisemnych zezwoleń kto wyda zezwolenia, wymagania w zakresie maszyn, urządzeń, sprzętu i narzędzi oraz kwalifikacji wykonawców pracy ewentualnie stosowne oświadczenia i deklaracje z obu stron, jakie ustalenia zawarte w dokumentacji związanej (pkt. 8) muszą być przestrzegane podczas wykonywania robót, zasady podejmowania robót po przerwach w pracy, kto i w jakich okolicznościach wykona pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, czy zachodzi potrzeba kontrolowania miejsca pracy po użyciu ognia otwartego oraz kto i kiedy dokona takiej kontroli) a) zleceniodawcy / przekazującego ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ......... b) wykonawcy / przyjmującego ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 10. Zasady współdziałania i postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników .............................................................................................. ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................. 10 11. Zleceniodawca/przekazujący ..................................................... imię i nazwisko, podpis Wykonawca/przyjmujący. ................................................... imię i nazwisko, podpis 11 Załącznik nr 2.3. „Rejestr zaślepień połączeń kołnierzowych” Lp. Miejsce i cel montażu Medium Parametry Ciśnienie Temperatura Data i godz. montażu Imię i nazwisko Mistrz wydziału Wykonawca montażu Data i godz. demontażu Imię i nazwisko Mistrz wydziału Uwagi Wykonawca demontażu 1/. W przypadku zaślepiania przewodów za pomocą zaślepek, należy każdą zaślepkę odnotowywać w „Rejestrze zaślepień połączeń kołnierzowych” według załączonego wzoru. 2/. Przyjąć jako podstawową zasadę, że każdy demontaż połączenia kołnierzowego i następnie montaż wymaga bezwzględnego sprawdzenia stanu uszczelek, kołnierzy, śrub itp.” 12 załącznik nr 3 do Zarządzenia nr 37/2012 PRACE NIEBEZPIECZNE POD WZGLDEM POŻAROWYM Zasady wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Niniejsze wytyczne opracowano na podstawie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. nr 109 poz. 719). I. Charakterystyka prac niebezpiecznych pod względem pożarowym 1. Prace niebezpieczne pod względem pożarowym to prace nieprzewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stałe miejscem, mogące powodować bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu. Do prac niebezpiecznych pod względem pożarowym zaliczamy: 1) wszelkie prace remontowo-budowlane związane z użyciem otwartego ognia lub innych źródeł ciepła (spawanie, lutowanie, ciecie termiczne i mechaniczne, szlifowanie, podgrzewanie, roztapianie, zgrzewanie, prace dekarskie), 2) prace związane z operacjami cięcia, w czasie których dochodzi do wytwarzania iskier, 3) prace spawalnicze, prowadzone zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz obiektów, budynków, terenów, w tym wyżej wymienione prace wykonywane w przestrzeniach (strefach) zagrożonych wybuchem. 2. Potencjalne zagrożenie pożarowe nie zależy tylko od rodzaju i specyfiki prac, ale także od właściwości środowiska w których są wykonywane. 3. Wszelkie tego rodzaju prace, o ile nie są określone w obowiązujących instrukcjach stanowiskowych, mogą być wykonywane wyłącznie po uzyskaniu pisemnego zezwolenia. II. Organizacja prac niebezpiecznych pod względem pożarowym. Wymagania i obowiązki 1. Podstawowym obowiązkiem właściciela, zarządcy i użytkownika budynków, obiektów produkcyjnych i magazynowych oraz placów składowych i wiat, jeżeli planowane są prace niebezpieczne pod względem pożarowym jest: 1) dokonanie oceny zagrożenia pożarowego w miejscu, w którym prace będą wykonywane; 2) ustalenie przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu; 3) wskazanie wyznaczenie osób odpowiedzialnych za: a) odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, b) odpowiedni przebieg prac, c) odpowiednie zabezpieczenie miejsca pracy po jej zakończeniu; 4) zapewnienie wykonywania prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje; 5) zaznajomienie osób wykonujących prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu. 2. Obowiązki powyższe powinny zostać wykonane przed rozpoczęciem prac i udokumentowane w protokole zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pod względem pożarowym stanowiącym załącznik nr 3.1. do niniejszych Wytycznych. 3. Kierownik komórki organizacyjnej, na terenie której mają być wykonywane te prace, jeżeli uzna za stosowne, może powołać Komisję w składzie: 13 1) kierownik wydziału, 2) specjalista bhp, 3) przedstawiciel Zakładowej Straży Pożarnej. 4. Zadaniem Komisji, o której mowa w pkt. 3 powyżej jest: 1) ocena zagrożenia pożarowego i wybuchowego, 2) określenie niezbędnych wymogów przeciwpożarowych mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu, 3) sporządzenie protokółu zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pod względem pożarowym. 5. Jeżeli zezwalający na rozpoczęcie prac, uzna za stosowne nie wystawianie protokołu zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, fakt ten musi być potwierdzony wpisem „nie sporządzono protokołu zabezpieczenia przeciwpożarowego”, w pkt. IV zezwolenia. 6. Po akceptacji rozwiązań i wykonaniu czynności określonych w protokole zabezpieczenia przeciwpożarowego, wydawane jest pisemne zezwolenie na prowadzenie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, zgodnie z wzorem nr 2.1 III. Zabezpieczenie miejsca wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym 1. Przy wykonywaniu prac zaliczonych do niebezpiecznych pod względem pożarowym należy: 1) zabezpieczyć przed zapaleniem materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych; 2) prowadzić prace niebezpieczne pod względem pożarowym w pomieszczeniach (urządzeniach) zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwopalnych cieczy i palnych gazów, jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości; 3) mieć w miejscu wykonywania pracy sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru (podręczny sprzęt gaśniczy), przy szczególnie dużym ryzyku wystąpienia pożaru, prace należy prowadzić w obecności posterunku asekuracyjnego Zakładowej Straży Pożarnej; 4) po zakończeniu prac poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane oraz rejony przyległe; 5) używać do wykonywania prac wyłącznie sprzętu i narzędzi sprawnych technicznie i zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru. IV. W czasie pracy należy: 1) stale obserwować miejsce pracy i jego otoczenie, niezwłocznie likwidować zauważone źródła ognia, 2) przerwać pracę w przypadkach pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości lub zaistnienia sytuacji grożącej pożarem; 3) przerwać pracę w razie usłyszenia sygnału alarmowego oraz na wyraźne wezwanie dowolnej osoby; 4) ściśle stosować się do warunków określonych w zezwoleniu. V. Po zakończeniu pracy należy: 1) uporządkować miejsce pracy (zlikwidować rusztowania, usunąć zastosowane materiały i środki zabezpieczające, usunąć sprzęt, narzędzia, odpady itp.), 14 2) skontrolować miejsce pracy i jego najbliższe otoczenie, w szczególności zaś przyległe pomieszczenia, składowiska, kanały, tunele, trasy kablowe, itp. w aspekcie istnienia zarzewi ognia, tlenia się materiałów, występujących temperatur, zadymienia itp., 3) schłodzić wodą nagrzane elementy konstrukcji budynku i urządzeń, które mogłyby stanowić zarzewie ognia, zależnie od sytuacji, w szczególności w budynkach niebezpiecznych pod względem pożarowym oraz posiadających palne elementy konstrukcyjne, a ponadto 4) w miejscach gdzie rozwój pożary może być powolny, trudno widoczny i długotrwały, kontrolę miejsca pracy ponowić po upływie 1 i 4 godzin od zakończenia czynności w warunkach niebezpiecznych. 15 Załącznik 3.1 protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego prac niebezpiecznych pod względem pożarowym 1. Nazwa i określenie budynku - pomieszczenia i miejsca w którym przewiduje się wykonanie spawania .......................................................................................................................... 2. Kategoria zagrożenia wybuchem oraz właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w budynku lub pomieszczeniu ................................................................. 3. Rodzaj elementów budowlanych /zapalność/ występujących w danym budynku, pomieszczeniu lub rejonie przewidywanych prac spawalniczych ..................................... 4. Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego budynku, pomieszczenia, stanowiska itp. na okres wykonywania prac spawalniczych .......................................................................... 5. Ilość i rodzaje podręcznego sprzętu pożarniczego dla zabezpieczenia toku prac spawalniczych............................................................................................................... 6. Środki i sposób alarmowania Straży Pożarnej oraz współpracowników w przypadku zaistnienia pożaru ............................................................................................................ ... 7. Osoba odpowiedzialna za całokształt przygotowania zabezpieczenia przeciwpożarowego toku prac spawalniczych............................................................................................................... 8. Osoba odpowiedzialna za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku wykonywania prac spawalniczych .................................................................................... .... 9. Osoby zobowiązane do przeprowadzenia kontroli rejonu prac spawalniczych po ich zakończeniu ..................................................................................................................... .... Członkowie komisji: Podpisy Kierownik wydziału.................................................. ....................................... /imię i nazwisko/ Inspektor ds. ppoż..................................................... ........................................ /imię i nazwisko/ Inspektor ds. bhp....................................................... ........................................ /imię i nazwisko 16 Załącznik nr 4 do Zarządzenia nr 37/2012 . Wytyczne bezpieczeństwa pracy wewnątrz zbiorników i aparatów 1. Ustalenia niniejszych wytycznych stosuje się przy pracach wymagających wejścia do wnętrza wszelkiego rodzaju zbiorników, obudowy zbiorników, zasobników, pojemników, silosów, bunkrów, gazometrów, mierników, skruberów, kolumn destylacyjnych, wyparek, kadzi, suszarek kotłów, komór piecowych, rurociągów, cystern, kanałów i studzienek kanalizacyjnych i łącznościowych oraz innych analogicznych urządzeń zwanych dalej zbiornikami i aparatami, o ile w dalszej części nie będą wymienione szczegółowo. 2. Wejście do zbiorników i aparatów oraz wykonywanie przez pracowników wewnątrz zbiorników i aparatów wszelkich prac kontrolnych, czyszczeniowych, montażowych, remontowych i innych dozwolone jest jedynie na podstawie pisemnego zezwolenia. 3. Prace wewnątrz zbiorników i aparatów należy wykonywać bez pośpiechu, z rozwagą oraz przy zastosowaniu stałego nadzoru. 4. Stanowiska pracy uprawnione do zezwalania na rozpoczęcie prac wewnątrz zbiorników i aparatów ujęte są w załączniku nr 2 pkt. II-1do niniejszych Wytycznych. 5. Wyznaczeni pracownicy do pracy w zbiorniku lub aparacie muszą być zaznajomieni z niniejszymi wytycznymi oraz zasadami udzielania pierwszej pomocy. Muszą oni być przed każdą pracą pouczeni o zakresie pracy i rodzaju zagrożeń oraz zastosowanych środkach bezpieczeństwa. 6. Instruktaż, o którym mowa w pkt. 5 powyżej powinien być udzielony przez zezwalającego na rozpoczęcie prac i odnotowany w zezwoleniu na jego odwrocie (zgodnie z zał. nr 2 II pkt.5 D do niniejszych Wytycznych) oraz obejmować w szczególności: 1) cel i zakres pracy; 2) sposób przygotowania miejsca pracy; 3) kolejność wykonywania czynności; 4) rodzaj zagrożeń i możliwość ich wystąpienia; 5) zastosowane środki zabezpieczające; 6) sposoby sygnalizacji między pracującymi i ubezpieczającymi; 7) wstępne objawy możliwego zatrucia i zasady pierwszej pomocy; 8) sposoby i drogi ewakuacji. 7. Do prac wewnątrz zbiorników i aparatów nie mogą być dopuszczeni pracownicy młodociani, stażyści oraz praktykanci. 8. Przebywanie w zbiorniku lub aparacie, a także przy włazach osobom nie związanym z wykonywaną pracą jest zabronione. I. Przygotowanie zbiornika i aparatu do pracy wewnątrz. 1. Zbiornik lub aparat do pracy wewnątrz należy najpierw opróżnić i oczyścić. 2. Oczyszczanie należy prowadzić bez wchodzenia pracownika do wnętrza, przez przepłukiwanie, mycie, neutralizację, przedmuchiwanie parą lub gazem obojętnym oraz przedmuchanie powietrzem - to jest operacjami właściwymi dla mediów, którymi zbiornik lub aparat był wypełniony. 3. Przedmuchiwanie zbiornika lub aparatu tlenem jest niedopuszczalne. 4. Zbiorniki i aparaty po mediach palnych i toksycznych należy przeparować względnie przedmuchać azotem lub innym gazem obojętnym aż do usunięcia zagrożenia pożarowego i wybuchowego, a następnie obowiązkowo przedmuchać powietrzem do czasu uzyskania pozytywnego wyniku analizy powietrza. Zbiornik powinien być uziemiony. 17 5. Otwarcie włazów i pokryw może nastąpić dopiero po takiej fazie oczyszczania wnętrza, które gwarantuje, że nie stworzy się zagrożenia pożarowego, wybuchowego lub toksycznego dla otoczenia. 6. Wszystkie przewody doprowadzające i odprowadzające media do zbiorników i aparatów, w tym również przewody odpowietrzeń i oddechów jeśli nie prowadzą bezpośrednio i samoistnie do atmosfery, powinny być odłączone i zaślepione za pomocą zaślepek. 7. Zaślepki powinny być wykonane o odpowiedniej średnicy, grubości i z materiału wytrzymującego od strony czynnej ciśnienie, temperaturę i korozyjne działanie mediów oraz powinny posiadać „języki” wystające ponad złącze. 8. Odłączenie za pomocą zaworów, kurków lub zasuw odcinających nawet w układzie podwójnym, jest niewystarczające. Jeżeli jednak konstrukcja połączeń nie zezwala na demontaż przewodów lub armatury dopuszcza się zabezpieczenie przez podwójne zamknięcie armatury i otwarcie zaworu między nimi, w tym przypadku armaturę należy zabezpieczyć przed zmianą jej położenia. 9. Przed wejściem do wnętrz zbiorników lub aparatów gorących lub zimnych należy je doprowadzić co najmniej do temperatury otoczenia. Temperatura wnętrza zbiornika nie powinna różnić się od temperatury otoczenia o więcej niż 5°C (5 oK). 10. Jeśli zachodzi konieczność pracy w innych temperaturach lub przy nadmiernym promieniowaniu cieplnym należy stosować dodatkowe zabezpieczenie jak np.: nadmuch świeżego powietrza na pracownika, izolacyjne ubranie ochronne, częste przerwy w pracy itp. Zabezpieczenia te należy wymienić w zezwoleniu. 11. Bezpośrednio przed przystąpieniem do pracy wewnątrz zbiornika lub aparatu należy wykonać analizę powietrza z wnętrza na zawartość tlenu oraz gazów i par substancji toksycznych i palnych. Wynik analizy z numerem atestu należy wpisać na zezwoleniu. 12. Próbki do analizy powinny być pobierane w różnych przestrzeniach zbiornika lub aparatu bez konieczności wchodzenia pracownika do wnętrza. 13. Na wejście do zbiornika lub aparatu można zezwolić, gdy ostatni wynik analizy potwierdza brak zagrożenia wybuchowego i toksycznego, a zawartość tlenu wynosi, co najmniej 18 % obj. i nie więcej niż 25,5 %. Przy wyższych zawartościach tlenu zabrania się wykonywania jakichkolwiek prac z użyciem otwartego ognia. 14. W przypadkach, gdy oczyszczenie wybranymi sposobami (np. przy obecności szlamu, osadów, porowatej wymurówki itp.) nie zapewni bezpiecznej atmosfery wewnątrz lub jeśli w toku pracy możliwe jest wywiązanie się niebezpiecznych mediów, należy stosować ciągłą wentylację o takiej wymianie powietrza w ciągu godziny aby nie wystąpiły zagrożenia toksyczne i wybuchowe. Stężenie substancji toksycznych lub palnych należy w czasie pracy okresowo kontrolować. 15. O ile w zbiorniku lub aparacie są zainstalowane ruchome urządzenia mechaniczne (mieszadła, skrobaki itp.) należy wyłączyć i zablokować napęd tych urządzeń tak, aby wykluczone było przypadkowe ich uruchomienie. 16. Wszelkie urządzenia elektryczne (grzejniki, silniki napędowe itp.) należy odłączyć w sposób trwały i widoczny od źródeł zasilania. W tym celu należy oprócz wyłączeń dokonanych w rozdzielni (usunięcia bezpieczników, wywieszania odpowiednich tablic ostrzegawczych itp.), odłączyć również w sposób widoczny końcówki kabla doprowadzającego napięcie do urządzenia elektrycznego i zewrzeć je razem. Czynności te muszą być wykonane przez uprawnionego elektryka. 17. W celu umożliwienia wygodnego i bezpiecznego wejścia i wyjścia ze zbiornika lub aparatu, o ile to jest potrzebne i średnica włazu na to pozwala powinna być do niego wstawiona drabina stała lub sznurowa. 18. Drabinę sznurową należy zabezpieczyć przed wpadnięciem do środka i przetarciem o ostre krawędzie oraz niszczącym działaniem mediów chemicznych. 18 19. Wnętrze zbiornika lub aparatu, a szczególnie miejsce pracy powinno być należycie oświetlone. 20. Lampę należy umocować w taki sposób, by wykluczyć możliwość jej upadku lub rozbicia. 21. Przy pracach należy używać sprzętu elektrycznego (np. lamp oświetleniowych) zasilanego prądem o napięciu bezpiecznym, a przy zagrożeniu mediami palnymi, wybuchowymi dodatkowo w wykonaniu przeciwwybuchowym. 22. W przypadkach wyjątkowych, wynikłych ze specjalnej konstrukcji aparatów, warunków lokalnych lub technologicznych dopuszcza się inne sposoby przygotowania zbiorników i aparatów do prowadzenia prac w ich wnętrzu pod warunkiem określenia w/w w procedurze zatwierdzonej przez Szefa Produkcji Nawozów/Tworzyw Sztucznych/Głównego Energetyka. II. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Zezwolenie na wejście i praca wewnątrz zbiornika lub aparatu. Udzielający zezwolenia na wejście i prace wewnątrz zbiornika lub aparatu powinien przed podpisaniem osobiście skontrolować przygotowanie techniczne i organizacyjne do prowadzenia prac. Prace w zbiornikach i aparatach muszą być bezpośrednio nadzorowane i koordynowane przez wyznaczonego pracownika. Zaleca się bezpośredni nadzór, przez co najmniej pracownika - posiadającego ukończony kurs bhp dla nadzoru. Obowiązkiem pracownika bezpośrednio nadzorującego jest skontrolowanie zbiornika lub aparatu przed rozpoczęciem w nim prac i potwierdzenie jego przygotowania. Podczas czynności kontrolnych pracownik ten musi być odpowiednio zabezpieczony. Pracownik wchodzący do wnętrza powinien być wyposażony w: 1) Odzież ochronną zabezpieczającą przed wpływem mogących się jeszcze znajdować w zbiornikach lub aparacie resztek niebezpiecznych mediów. Odzież i bielizna przy zagrożeniu substancjami palnymi i wybuchowymi, musi być wykonana z materiałów nie wytwarzających ładunków elektrostatycznych. 2) Ubrane na siebie szelki bezpieczeństwa wraz z przymocowaną linką asekuracyjną, której drugi koniec umocowany jest do stałego elementu konstrukcji na zewnątrz zbiornika lub aparatu. Linka asekuracyjna powinna mieć odpowiednią wytrzymałość oraz długość umożliwiającą stały kontakt między pracującym a ubezpieczającym. 3) Maskę z doprowadzeniem świeżego powietrza z zewnątrz np. z aparatu do oddychania czystym powietrzem, aparatu do oddychania sprężonym powietrzem, lub aparat inżektorowy do zasysania czystego powietrza zasilany z butli sprężonego powietrza. Wymienione aparaty doprowadzające powietrze muszą być w wykonaniu typowym wg wzorów zatwierdzonych do użytku, posiadające znak bezpieczeństwa i użytkowane zgodnie z instrukcjami wytwórcy. W żadnym przypadku w zbiornikach i aparatach nie wolno używać masek z pochłaniaczami (sprzętu filtrującego). Użycie aparatów izolujących tlenowych lub butlowych na sprężone powietrze dopuszczalne jest wyłącznie w dużych zbiornikach i aparatach posiadających włazy pozwalające na swobodne wchodzenie i wychodzenie jak również w sytuacjach awaryjnych. Hełm oraz inny sprzęt ochrony osobistej dobrany w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i występujących zagrożeń. Praca wewnątrz zbiornika lub aparatu bez użycia sprzętu ochrony dróg oddechowych jest dopuszczalna jedynie w przypadkach gdy zawartość tlenu wynosi co najmniej 18 % obj., nie stwierdza się niebezpiecznych stężeń substancji palnych i przekroczeń 19 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. najwyższych dopuszczalnych stężeń substancji toksycznych oraz stosuje się ciągłą wentylację zapewniającą dostateczną wymianę powietrza. Dopuszczanie do pracy bez użycia sprzętu ochrony dróg oddechowych musi być wyraźnie określone w zezwoleniu. W przypadku gdy zezwolono na pracę bez sprzętu ochrony dróg oddechowych, sprzęt ten musi znajdować się na miejscu pracy ubezpieczającego (obok pracownika). Przepisy podane w pkt. 8, 9 i 10 powyżej nie mają zastosowania przy pracach wewnątrz kanałów, w studzienkach kanalizacyjnych itp. urządzeniach gdzie z różnych przyczyn mogą wystąpić nawet niespodziewane zagrożenia ze strony substancji niebezpiecznych. W przypadkach tych należy zawsze stosować maskę z doprowadzeniem świeżego powietrza lub sprzęt izolujący. Pracownika pracującego wewnątrz zbiornika lub aparatu musi ubezpieczać z zewnątrz co najmniej jeden pracownik. Musi on mieć możliwość niezwłocznego powiadomienia innych pracowników w razie potrzeby. W związku z powyższym w pobliżu nie dalej jak do 15 m. powinni znajdować się dodatkowo inni pracownicy wykonując swoje prace. Pracownik ubezpieczający cały czas musi być w stałym kontakcie z pracownikiem znajdującym się wewnątrz zbiornika. W przypadku prowadzenia prac w zbiornikach lub aparatach oddalonych od innych stanowisk pracy, przy braku łączności akustycznej należy wprowadzić techniczne środki łączności zapewniające komunikację pomiędzy pracownikami. Na stanowisku pracownika ubezpieczającego musi znajdować się drugi komplet sprzętu ochrony dróg oddechowych i szelki bezpieczeństwa z linką asekuracyjną. W razie akcji ratowniczej, jeśli zachodzi konieczność wejścia do zbiornika lub aparatu, ratownicy są zobowiązani do używania sprzętu ochrony dróg oddechowych i szelek bezpieczeństwa oraz stosowania innych niezbędnych zabezpieczeń tak, aby nie doprowadzić do nowych wypadków. Jeżeli warunki pracy wymagają, aby wewnątrz zbiornika równocześnie pracowało dwóch lub więcej pracowników należy zapewnić im warunki bezpieczeństwa a szczególnie ubezpieczenie i możliwość szybkiej ewakuacji. W zezwoleniu należy wyraźnie zaznaczyć ile osób będzie wewnątrz zbiornika. Przy pracy z użyciem sprzętu ochrony dróg oddechowych lub w podwyższonej temperaturze należy stosować przerwy nie rzadziej jak co 30 minut. Pionowy transport materiałów i narzędzi do wnętrz zbiorników i aparatów należy organizować i wykonywać w sposób zabezpieczający przed ich upadkiem. Pracownik wchodzący lub wychodzący z wnętrza po drabinie powinien mieć wolne ręce. Przy pracach spawalniczych i innych z otwartym ogniem wewnątrz zbiorników lub aparatów należy: 1) zabezpieczyć pracownika w odzież ognioodporną lub co najmniej trudnopalną; 2) oczyścić zbiornik lub aparat w taki sposób aby analiza atmosfery i pozostałości np. w postaci szlamu, osadu itp. wykluczyła możliwość pożaru lub wybuchu oraz stosować stałą wentylację mechaniczną o odpowiedniej skuteczności; 3) zapewnić strefę bezpieczeństwa pożarowego i posterunek przeciwpożarowy z odpowiednim sprzętem gaśniczym; 4) stosować zasadę zapalania palnika gazowego na zewnątrz zbiornika lub aparatu. Zabrania się wkładania do zbiorników i aparatów butli z gazami technicznymi. Przy spawaniu elektrycznym spawacz powinien być dodatkowo zabezpieczony zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie. Prace chemoodporne wykonywane wewnątrz zbiorników lub aparatów np. malowanie, układanie wykładzin itp. powinny być wykonywane przy zastosowaniu 20 ciągłej wentylacji mechanicznej, uziemianiu zbiornika lub aparatu oraz przy zastosowaniu dodatkowych zabezpieczeń wynikających z technologii wykonywania pracy. 25. Dla wykonywania okresowo powtarzających się prac wewnątrz zbiorników i aparatów, prowadzonych przez kwalifikowane do tych prac grupy pracowników, zakłady produkcyjne powinny opracować własne instrukcje wykonywania tych prac na podstawie zasad zawartych w niniejszych wytycznych. 26. Instrukcje, o których mowa w pkt. 25 powyżej powinny m.in. obejmować: 1) szczegółowe określenie zbiornika(ów) lub aparatu(ów), którego dotyczą; 2) cel, zakres i sposób wykonania pracy; 3) szczegółowe określenie sposobu oczyszczania i przygotowania zbiorników lub aparatu do prowadzenia prac; 4) określenie czy i jakie analizy należy wykonać w jakim czasie z jakich miejsc oraz jakie powinny być ich wyniki, aby można było dopuścić do pracy; 5) określenie na schemacie lub w inny sposób miejsca i sposobu dokonania odłączeń odprowadzeń i doprowadzeń mediów i energii; 6) podanie kwalifikacji i sposobu przygotowania pracowników do prowadzenia prac; 7) ustalenie osób odpowiedzialnych za przygotowanie, prowadzenie i nadzór nad pracami; 8) podanie ilości osób jaka może równocześnie pracować we wnętrzu zbiornika lub aparatu, ustalenie sposobu ich zabezpieczenia oraz wyposażenia w odzież, sprzęt ochrony osobistej w tym ochrony dróg oddechowych i inny sprzęt ochrony i narzędzia pracy. Wyraźne określenie czy i kiedy można nie stosować sprzętu ochrony dróg oddechowych; 9) szczegółowe określenie do jakich prac i w jakich warunkach można używać otwartego ognia; 10) wymienienie zagrożeń z podaniem sposobu ewakuacji i zasadami udzielania pierwszej pomocy. 27. Zakończenie prac wewnątrz zbiorników lub aparatów powinien nadzorujący zgłosić zezwalającemu pracę i potwierdzić ten fakt pisemnie na uprzednio wydanym zezwoleniu. 28. Niezależnie od niniejszych wytycznych przy pracach wewnątrz zbiorników i aparatów należy stosować inne obowiązujące przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego właściwe dla danej pracy. III. 1. 2. 3. 4. Praca w kanałach ściekowych Prace w kanałach ściekowych powinny być prowadzone z zastosowaniem niezbędnych środków techniczno-organizacyjnych, zapewniających bezpieczeństwo i higienę pracy, przewidzianych w projekcie organizacji robót lub w instrukcji technologicznej. Projekt organizacji robót sporządza się dla robót remontowych, których nie przewidziano w instrukcjach technologicznych. W projekcie organizacji robót należy określić: przewidywane metody pracy, liczbę pracowników zatrudnionych wewnątrz kanałów i liczbę osób stanowiących ich ubezpieczenie, a w razie potrzeby skład brygady ratunkowej oraz stosowany sprzęt roboczy i ratunkowy. Wprowadzanie ludzi do kanału o wysokości lub średnicy poniżej 1 m jest zabronione. Czyszczenie kanałów o średnicy poniżej 1 m, lub kontrola stanu technicznego powinny być prowadzone przy użyciu sprzętu specjalistycznego. 21 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Przed rozpoczęciem robót w kanale należy zabezpieczyć pracowników przed nagłym: 1) podniesieniem się poziomu ścieków, 2) przekroczeniem dopuszczalnych stężeń substancji szkodliwych i niebezpiecznych dla życia lub zdrowia. Terminy pracy w kanale powinny być uzgodnione z użytkownikami kanału w formie pisemnej w celu ograniczenia lub wstrzymania odprowadzania ścieków w okresie trwania robót. Przy pracach w kanałach należy zapewnić stałą łączność pomiędzy pracującymi wewnątrz kanałów a osobami ubezpieczającymi. Brygada wyznaczona do pracy w kanale powinna składać się co najmniej z czterech osób, z których najwyżej dwie mogą pracować w kanale, a pozostałe osoby powinny stanowić ich ubezpieczenie. Otwarcie włazu studzienki rewizyjnej znajdującej się w jezdni lub chodniku może nastąpić po uprzednim zabezpieczeniu terenu robót od każdej strony ruchu. Otwór włazowy studzienki należy zabezpieczyć kratką i oznaczyć go czerwoną chorągiewką ostrzegawczą. W porze nocnej i w miarę potrzeby należy stosować oświetlenie ostrzegawcze. Otwierania pokryw studzienek należy dokonywać za pomocą haków lub podnośników, wykonanych z materiałów nieiskrzących. Do oświetlania kanałów należy używać hermetycznie zamkniętych elektrycznych lamp akumulatorowych o napięciu do 25 V lub bateryjnych latarek o konstrukcji przeciwwybuchowej. Dopuszcza się używanie oświetlenia zasilanego z sieci elektrycznej o napięciu nie przekraczającym 12 V. Odmrażanie pokryw włazowych przy użyciu otwartego ognia oraz palenie tytoniu podczas otwierania włazu i pracy w kanale jest zabronione. Przed wejściem do kanału lub studzienki rewizyjnej należy przewietrzyć kanał, zdejmując pokrywy włazowe co najmniej z dwóch studzienek, po obydwu stronach studzienki kontrolowanej. Po zakończeniu wietrzenia kanału należy sprawdzić, za pomocą analizatorów chemicznych czy nie występują substancje szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne. Pokrywy włazowe mocowane na zawiasach należy zabezpieczyć przed samoczynnym zamknięciem. Gdy wietrzenie naturalne okaże się nieskuteczne, należy przewietrzyć kanał stosując wentylację mechaniczną. Podczas schodzenia do kanału należy sprawdzać stan techniczny stopni lub klamer złazowych. Każde wejście do kanału wymaga zastosowania przez pracowników odpowiednich środków ochrony dróg oddechowych. Pracownicy zatrudnieni przy robotach w kanałach powinni posiadać odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej przewidziane dla tych stanowisk w katalogach ochron indywidualnych i zakładowych tabelach norm wyposażenia. Pracownicy wykonujący roboty w kanale powinni posiadać przy sobie urządzenia do wykrywania i sygnalizacji obecności gazu. Przy stanowisku pracy obok włazu powinny znajdować się: podręczna apteczka, zapasowe latarki elektryczne i odpowiedniej długości linka asekuracyjna zakończona zatrzaśnikami, chyba że projekt organizacji robót lub instrukcja technologiczna przewiduje inny sposób ewakuacji zatrudnionych w kanale. Nad włazem powinno znajdować się urządzenie mechaniczne do ewakuacji poszkodowanych w razie wystąpienia zagrożenia życia lub zdrowia. 22 24. Pracownicy czuwający nad bezpieczeństwem zatrudnionych w kanale powinni znać ich nazwiska, a w razie utraty łączności z nimi - niezwłocznie przystąpić do akcji ratunkowej. 25. Pracownikom czuwającym przy włazie nie wolno opuszczać swego stanowiska przez cały czas pracy w kanale. 26. W razie zbliżania się burzy lub ulewnego deszczu, pracownicy czuwający przy włazach kanałów ogólnospławnych lub burzowych powinni wezwać pracujących w kanale do jego opuszczenia. 27. Po zakończeniu pracy lub na okres przerw w pracy należy usunąć z kanału sprzęt, narzędzia i materiały, a teren robót uporządkować i usunąć zagrożenia dla życia i zdrowia pracowników i osób postronnych. 28. Przed wejściem do studzienek rewizyjnych i w czasie pracy w nich należy postępować tak, jak przy czyszczeniu kanałów. 29. Transport zanieczyszczeń stałych, wydobywanych z kanału i usuwanych na zewnątrz, nie powinien zagrażać bezpieczeństwu pracownika przebywającego w studzience. 30. Czyszczenie mechaniczne lub hydrodynamiczne kanałów i wpustów ulicznych powinno się odbywać zgodnie z instrukcją opracowaną przez zakład eksploatujący daną sieć kanalizacyjną lub dokumentacją techniczno-ruchową urządzenia opracowaną przez producenta urządzenia. 31. Podczas płukania kanału urządzeniem hydrodynamicznym obsługa urządzenia oraz inni pracownicy nie mogą znajdować się wewnątrz kanału. 23 załącznik nr 5 do Zarządzenia nr 37/2012 PRACA NA WYSOKOŚCI 1. 2. Pracą na wysokości w rozumieniu przepisów jest to praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m. nad poziomem podłogi lub ziemi. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy, jeżeli powierzchnia ta: 1) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oszklonymi oknami, 2) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości. 3. 4. 5. 6. 7. Na powierzchniach wzniesionych na wysokość co najmniej 1,0 m nad poziom podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy lub służących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Pomiędzy poręczą i krawężnikiem powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób (w/w wymagania nie dotyczą ramp przeładunkowych). Jeżeli ze względu na rodzaj i warunki wykonywania prac na wysokości zastosowanie balustrad jest niemożliwe, należy stosować inne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania pracy np. szelki bezpieczeństwa. Pracownik wykonujący pracę na wysokości powinien posiadać aktualne zaświadczenie z badania lekarskiego z orzeczeniem lekarza o braku przeciwwskazań zdrowotnych na danym stanowisku. z uwzględnieniem pracy na wysokości Prace na wysokości należy tak organizować, aby wykonywane czynności obsługi prac remontowych, konserwacyjnych itp. nie zmuszały pracownika do wychylania się poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi. Przy pracach na drabinach, klamrach, rusztowaniach i innych podwyższeniach nie przeznaczonych do stałej obsługi (np. sporadyczna obsługa, wykonywanie prac remontowych), na wysokości do 2 metrów nad poziomem podłogi lub ziemi nie wymagających od pracownika wychylania się poza obrys urządzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości, należy zapewnić aby: 1) drabiny, klamry, rusztowania, pomosty i inne urządzenia były stabilne i zabezpieczone przed nie przewidywaną zmianą położenia oraz posiadały odpowiednią wytrzymałość na przewidywane obciążenie, 2) pomost roboczy spełniał następujące wymogi: a) powierzchnia pomostu powinna być wystarczająca dla pracowników, narzędzi i niezbędnych materiałów, b) podłoga powinna być pozioma i równa, trwale umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu, c) w widocznym miejscu pomostu powinny być umieszczone czytelne informacje o wielkości dopuszczalnego obciążenia. 24 8. Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od podłogi lub otaczającego terenu oraz na podestach ruchomych wiszących należy w szczególności: 1) zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy, 2) zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciążenia, 3) przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać odbioru technicznego, 4) rusztowania i podesty ruchome wiszące powinny spełniać wymagania ujęte w szczegółowych przepisach i normach. 9. Przy pracach na słupach, masztach, konstrukcjach wieżowych, kominach, konstrukcjach budowlanych bez stropów, a także przy ustawianiu lub rozbiórce rusztowań oraz przy pracach na drabinach i klamrach na wysokości powyżej 2 m nad poziomem terenu zewnętrznego lub podłogi należy w szczególności: 1) przed rozpoczęciem prac sprawdzić stan techniczny konstrukcji lub urządzeń, na których mają być wykonywane prace, w tym ich stabilność, wytrzymałość na przewidywane obciążenia oraz zabezpieczenia przed nie przewidywaną zmianą położenia, a także stan techniczny stałych elementów konstrukcji lub urządzeń mających służyć do zamocowania linek bezpieczeństwa, 2) zapewnić stosowanie przez pracowników, odpowiedniego do rodzaju wykonywanych prac sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości jak: szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym (do prac w podparciu – na słupach, masztach itp.), 3) zapewnić stosowanie przez pracowników hełmów ochronnych przeznaczonych do prac na wysokości. 10. Wymagania określone w pkt. 9 dotyczą również prac wykonywanych na galeriach pomostach, podestach i innych podwyższeniach, o których mowa w pkt. 7, jeżeli rodzaj pracy wymaga jednak od pracownika wychylania się poza balustradę lub obrys urządzenia, na którym stoi, albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości. 11. Na terenie ANWILU S.A. należy stosować rusztowania i podesty robocze wykonane z materiałów niepalnych, podczas prac w obrębie aparatów, urządzeń, konstrukcji, rurociągów z medium gorącym powyżej 200°C. W przypadku braku możliwości zastosowania materiałów niepalnych należy skutecznie zabezpieczyć materiał palny przed możliwością zapłonu I. Zasady gospodarowania sprzętem chroniącym przed upadkiem z wysokości 1. Wymagania użytkowe. 1) Jedynym rodzajem uprzęży przeznaczonej do ochrony przed upadkiem z wysokości są szelki bezpieczeństwa. Pas bezpieczeństwa nie może być użytkowany jako uprząż chroniąca przed upadkiem z wysokości, może być on stosowany jedynie jako narzędzie umożliwiające wykonywanie przez użytkownika czynności wymagających pracy w podparciu. Zespół sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości musi zawierać składnik pochłaniający energię np. amortyzator włókienniczy lub urządzenie samohamowne stacjonarne. 2) Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości musi być użytkowany tak, aby droga swobodnego spadku nie była większa niż 2 m. 25 2. 3. 3) Punkt zamocowania stałego linki bezpieczeństwa lub urządzenia samo hamowanego należy lokalizować możliwie bezpośrednio nad miejscem pracy użytkownika. Sposób użytkowania, przechowywania i konserwacji. 1) Przy stosowaniu szelek bezpieczeństwa należy przestrzegać następujących zasad : a) zapoznać się dokładnie z instrukcją użytkowania dołączoną do każdego egzemplarza szelek, b) ściśle przestrzegać przepisów użytkowych zawartych w instrukcji, datowania szelek, oględzin, c) podczas użytkowania szelek bezpieczeństwa należy chronić je przed bezpośrednim działaniem płomienia i rozgrzanych przedmiotów, d) szelki nowe oraz w trakcie użytkowania należy przechowywać w pomieszczeniach suchych, przewiewnych i nie nasłonecznionych. Likwidacja szelek: 1) w przypadku, gdy brały udział w powstrzymaniu spadania użytkownika, 2) po 5 latach od daty rozpoczęcia użytkowania. 26 Załącznik nr 6 do zarządzenia nr 37/2012 PRACE PRZY UŻYCIU MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Materiałami stanowiącymi niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia pracowników mogą być zarówno substancje i mieszaniny sklasyfikowane jako niebezpieczne zgodnie z wytycznymi Rozporządzenia 1272/2008 CLP oraz z Dyrektywą 1999/45/WE DPD jak również materiały niesklasyfikowane zgodnie z ww. legislacją a o których wiadomo iż mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników. Kierownicy zakładów, wydziałów, działów są obowiązani informować pracowników o zagrożeniach fizykochemicznych, toksykologicznych i ekotoksykologicznych stosowanych substancji lub/i mieszanin oraz o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników związanym z ich stosowaniem zarówno w warunkach normalnego prowadzenia procesu jak i w sytuacjach wyjątkowych (np. niezmierzone uwolnienie, rozszczelnienie instalacji itd.). Do obowiązków kierowników zakładu/wydziałów jest również zapewnić dostateczną wiedzę na temat sposobów minimalizacji ryzyk dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników jak i zapewnić adekwatne środki ochrony indywidualnej i zbiorowej pracowników. Materiały o nieznanych właściwościach nie powinny znajdować się na terenie ANWILU S.A. Materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i oznakowanych tak by można było jednoznacznie określić zagrożenia stwarzanie przez substancji lub/i mieszaniny oraz sposoby działań zapobiegawczych / prewencyjnych: zwroty R i S na mieszani oraz zwroty H i P dla substancji i mieszanin. Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów (informacje takie wynikają z dobrej praktyki przemysłowej lub winny być zawarte w sekcji 7 oraz 10 Kart Charakterystyk). W czasie transportu, składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych należy stosować odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej – chroniące pracowników przed szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem tych materiałów. Zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych powinny być: 1) oznakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami oznakowanych tak by można było jednoznacznie określić zagrożenia stwarzanie przez substancje lub/i mieszaniny oraz sposoby działań zapobiegawczych / prewencyjnych: zwroty R i S dla mieszanin oraz zwroty H i P dla substancji i mieszanin, 2) wykonane z materiału nie powodującego niebezpiecznych reakcji chemicznych z ich zawartością i nie ulegającego uszkodzeniu w wyniku działania znajdującego się w nich materiału niebezpiecznego, 3) wytrzymałe i zabezpieczone przed uszkodzeniem z zewnątrz odpowiednio do warunków ich stosowania, 4) odpowiednio szczelne i zabezpieczone przed wydostawaniem się z nich niebezpiecznej zawartości lub dostaniem się do ich wnętrza innych substancji, które w kontakcie z ich zawartością mogą stworzyć stan zagrożenia, 5) wypełnione w sposób zapewniający wolną przestrzeń odpowiednio do możliwości termicznego rozszerzania się cieczy w warunkach przechowywania, transportu i stosowania. 27 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Opróżnione pojemniki po materiałach niebezpiecznych przeznaczone do wielokrotnego użycia powinny spełniać wymagania określone w pkt. 7. Przechowywanie materiałów niebezpiecznych w pojemnikach i opakowaniach służących do środków spożywczych jest niedopuszczalne. Przy przechowywaniu ciekłego materiału niebezpiecznego w stałych zbiornikach należy: 1) stosować odpowiednie środki techniczne zabezpieczające przed rozlewaniem i rozprzestrzenianiem się substancji lub/i mieszaniny do środowiska, w razie rozszczelnienia należy stosować tace znajdujące bezpośrednio pod danym zbiornikiem i mogące pomieścić całą zawartość uszkodzonego zbiornika, 2) zapewnić urządzenie do bezpiecznego pomiaru ilości cieczy zawartej w zbiorniku, 3) uniemożliwić dostęp osób niepowołanych do miejsc, w których znajdują się zbiorniki. Zbiorniki z ciekłymi materiałami niebezpiecznymi oraz cieczami gorącymi mogą być umieszczane nad stanowiskami pracy lub przejściami wyłącznie w przypadkach wymuszonych przez proces technologiczny. W takich przypadkach należy stosować środki techniczne chroniące przed oblaniem pracowników znajdujących się pod tymi zbiornikami. Nad pomieszczeniami, w których znajdują się stałe zbiorniki z gazami sprężonymi, skroplonymi lub rozpuszczonym pod ciśnieniem nie mogą być organizowane stanowiska pracy. Pakowanie, składowanie, załadunek i transport materiałów niebezpiecznych z innymi materiałami stwarzającymi dodatkowe zagrożenie na skutek wzajemnego oddziaływania tych materiałów w przypadku uszkodzenia opakowania jest niedopuszczalne. W magazynach powinny być wywieszone instrukcje określające sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych; z treścią instrukcji należy zapoznać pracowników zatrudnionych przy tych pracach. Pomieszczenia przeznaczone do składowania lub stosowania materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym oraz w których istnieje niebezpieczeństwo wydzielania się substancji trujących albo tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, powinny być wyposażone w: 1)urządzenia zapewniające sygnalizację o zagrożeniach, 2) odpowiedni sprzęt i środki gaśnicze, środki neutralizujące, apteczki oraz odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, stosownie do występujących zagrożeń. Pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach wymienionych w pkt.15 powinni mieć zapewniony stały dostęp do środków łączności na wypadek awarii, wybuchu lub pożaru. Należy ustalić i podać do wiadomości pracowników warunki, jakie powinny być spełnione przed wejściem pracowników do pomieszczeń, o których mowa w pkt. 15 . Należy poinformować pracowników o procedurach w razie zaistnienia niebezpieczeństwa pożaru/wybuchu oraz wskazać alternatywne oznakowane drogi ewakuacyjne. W pomieszczeniach, w których w wyniku awarii mogą wydzielać się substancje toksyczne lub palne, w ilościach mogących stworzyć zagrożenie wybuchem należy zapewnić awaryjną wentylację wyciągową uruchamianą od wewnątrz i z zewnątrz pomieszczeń – zapewniającą wymianę powietrza dostosowaną do przeznaczenia pomieszczeń zgodnie z właściwymi przepisami i Polskimi Normami. Sposób składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych powinien zapewniać: 1)zachowanie temperatur, wilgotności i ochronę przed nasłonecznieniem stosownie do rodzaju materiałów niebezpiecznych i ich właściwości, 28 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 2)przestrzeganie ograniczeń dotyczących wspólnego składowania i stosowania materiałów, 3)ograniczenie ilości jednocześnie składowanych materiałów do ilości dopuszczalnej dla danego materiału i danego pomieszczenia, 4)przestrzeganie zasad rotacji z zachowaniem dopuszczalnego czasu składowania poszczególnych materiałów, 5)zachowanie dodatkowych wymagań specyficznych dla składowania materiałów i ich stosowania, 6)rozmieszczenie materiałów w sposób umożliwiający prowadzenie kontroli składowania i składowanych materiałów. Szczegółowe warunki składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych powinny być określone w instrukcjach ustalających co najmniej wymagania wymienione w pkt. 20 powyżej. oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych. Przeładunek materiałów niebezpiecznych powinien odbywać się w miejscu do tego przystosowanym, przy wykorzystaniu odpowiednich do tego celu urządzeń oraz środków ochrony zbiorowej i indywidualnej chroniących przed zagrożeniami i skutkami zagrożeń, szczególnie pochodzących od elektryczności statycznej oraz występujących przy przelewaniu cieczy. W miejscu przeładunku materiałów niebezpiecznych nie mogą przebywać osoby nie zatrudnione przy tych pracach. Jeżeli procesy pracy powodują występowanie czynników rakotwórczych i innych stwarzających niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia pracowników – należy podjąć przedsięwzięcia w kierunku zastąpienia tych procesów innymi, w których czynniki te nie występują. Jeżeli przedsięwzięcia, o których mowa w pkt. 24, nie są technicznie możliwe należy w szczególności: 1) ograniczyć do minimum liczbę pracowników narażonych na czynniki, o których mowa w pkt. 24 , 2) ograniczyć do minimum występowanie tych czynników w środowisku pracy, 3) zapewnić stosowanie środków ochrony zbiorowej, a gdy narażenie nie może być zlikwidowane w inny sposób - środków ochrony indywidualnej, 4) zapewnić stosowanie przez pracowników wymagań higieny, a w szczególności niedopuszczanie do spożywania posiłków, picia i palenia tytoniu w miejscach pracy, 5) określić w instrukcjach bezpieczeństwa i higieny pracy odpowiednie zasady postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenia dla pracowników, 6) zapewnić oznaczenie miejsc stwarzających ryzyko dla zdrowia pracowników związane z występowaniem czynników rakotwórczych, poprzez umieszczenie w miejscach narażenia pracowników na te czynniki odpowiednich napisów i znaków ostrzegawczych, 7) zapewnić pomieszczenia, instalacje i urządzenia przystosowane do regularnego i skutecznego czyszczenia. Wykaz substancji, czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym i prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, sposób ich rejestracji oraz warunki sprawowania nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na działanie substancji i czynników rakotwórczych określone są w odrębnych przepisach. W razie powstania zagrożeń, o których mowa w pkt. 27.., do czasu usunięcia tych zagrożeń należy: 29 1) dopuścić do pracy w warunkach zagrożeń jedynie pracowników niezbędnych do usunięcia awarii, zapewniając im odpowiednie do tych prac środki ochrony indywidualnej oraz ograniczając do minimum czas przebywania w tych warunkach, 2) pracownikom nie zatrudnionym przy pracach, o których mowa w pkt. a, zakazać wstępu do zagrożonych miejsc. 28. Jeżeli podczas procesów pracy występuje niebezpieczeństwo oblania pracowników środkami żrącymi lub zapalenia odzieży na pracowniku - nie dalej niż 20 m w linii poziomej od stanowisk, na których wykonywane są te procesy, powinny być zainstalowane natryski ratunkowe (prysznice bezpieczeństwa) do obmycia całego ciała oraz oddzielne natryski (prysznice) do przemywania oczu. 29. Natryski, o których mowa w pkt. 29 powyżej., powinny, w razie potrzeby, umożliwiać ich natychmiastowe uruchomienie samoczynne lub w inny sposób - z uwzględnieniem ograniczonej sprawności osób z nich korzystających. Natryski i urządzenia powinny być zasilane wodą nie ogrzewaną i działać niezawodnie bez względu na warunki atmosferyczne. 30. Przy wyjściu z pomieszczenia, w którym odbywa się praca przy użyciu materiałów zakaźnych lub toksycznych powinna znajdować się co najmniej jedna umywalka z doprowadzoną do niej ciepłą wodą - na każdych dwudziestu pracowników jednocześnie zatrudnionych, lecz nie mniej niż jedna umywalka przy mniejszej liczbie zatrudnionych. 31. Szczegółowe warunki przechowywania, transportu i stosowania materiałów niebezpiecznych określają odrębne przepisy. 32. Całościowy proces zarządzania chemikaliami w ANWILU opisany został w odrębnym zarządzeniu w przedmiotowej sprawie. 33. Wykaz substancji i mieszanin produkowanych w ANWILU i wprowadzanych do obrotu oraz stosowanych w poszczególnych zakładach produkcyjnych znajduje: \\Anwilnt01\prewencja w pod-katalogu Substancje i Mieszaniny (REACH & CLP) i jest na bieżąco aktualizowany przez Pełnomocnika ds. REACH. 30 Załącznik nr 7 do Zarządzenia nr 37/2012 Prace spawalnicze Niniejsze wytyczne opracowano na podstawie : − Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia. 07.06.2010r w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. nr 109 poz. 719), − Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27.04.2000 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych (Dz. U. nr 40 poz.470). 1. Transport i magazynowanie butli z gazami. 1) Butle przeznaczone do przechowywania gazów powinny odpowiadać pod względem swej budowy i stanu technicznego obowiązującym przepisom w tym zakresie. 2) Butli nie wolno rzucać, przewracać, toczyć, uderzać o nie przedmiotami oraz używać ich do celów niezgodnych z ich przeznaczeniem. 3) Butli przeznaczonych do tlenu nie wolno smarować, ani zanieczyszczać smarem, tłuszczem lub innymi substancjami zapalającymi się przy zetknięciu z tlenem ani też dotykać ich zatłuszczonymi rękami, szmatami lub narzędziami. 4) Zabronione jest poddawanie butli bezpośredniemu działaniu ognia. 5) Butle należy chronić przed ogrzaniem do temperatury powyżej 35°C. 6) Butli z gazami technicznymi, po zakończeniu pracy nie wolno przechowywać w budynkach produkcyjnych, warsztatach itp. Jeżeli zachodzi konieczność i uzasadniona potrzeba, butle te można przechowywać na zewnątrz budynków w specjalnie do tego celu przystosowanych wiatach zabezpieczających je przed upadkiem i wpływami atmosferycznymi. Ich ilość nie może przekraczać 10 szt. Butle z gazami palnymi cięższymi od powietrza nie powinny być użytkowane i przechowywane w miejscach usytuowanych poniżej poziomu terenu, a zwłaszcza w pobliżu kanałów, studzienek, w piwnicach itp. 7) Butle z gazami palnymi mogą być przechowywane razem tylko z butlami na gazy obojętne. 2. Prowadzenie prac spawalniczych. 1) Zobowiązuje się wszystkich użytkowników obiektów produkcyjnych i nieprodukcyjnych, w których prowadzone są prace spawalnicze do prowadzenia „Książki kontroli prac spawalniczych" (załącznik nr 7.1. do niniejszych Wytycznych) Książka ta musi znajdować się w wydziale. 2) Bezpośrednio odpowiedzialnymi za prowadzenie ww. książek są mistrzowie zmiany w wydziałach, a w przypadku obiektów nieprodukcyjnych ich główni użytkownicy. 3) Odpowiedzialnymi za prawidłowe prowadzenie rubryki: 1,2,8,9,10 są mistrzowie zmiany, natomiast za wpisy w rubrykach: 3,4,5,6,7 pracownicy nadzorujący prace spawalnicze. 4) Celem wyrywkowych kontroli prawidłowości prowadzenia książek, jak i prawidłowości prowadzenia prac spawalniczych, do wpisów w rubrykach 5 i 6 upoważnieni są także przedstawiciele Straży Pożarnej i służby BHP. 31 3. − − − − − Prowadzenie prac spawalniczych w następujących obiektach: stacjach redukcyjnych gazu, magazynach i pomieszczeniach z materiałami łatwopalnymi, zagrożonych wybuchem, studzienkach i kanałach oraz rurociągach zawierających media palne, posiadających palne elementy budowlane. 1) Przed przystąpieniem do ww. prac spawalniczych kierownik komórki organizacyjnej, na terenie której mają być wykonywane te prace, jeżeli uzna za stosowne, może powołać Komisję w składzie: a) Kierownik Wydziału, b) Specjalista ds. BHP, c) Przedstawiciel zakładowej Straży Pożarnej, d) inny specjalista w zależności od potrzeb. 2) Zadaniem Komisji jest: a) ocena zagrożenia pożarowego i wybuchowego, b) określenie niezbędnych wymogów przeciwpożarowych mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu, c) sporządzenie protokółu zabezpieczenia prac spawalniczych (zał. nr 3.2 do niniejszych Wytycznych).. 3) Po wykonaniu zaleconych w protokóle zabezpieczeń należy wystawić zezwolenie na wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych. 4) Prace spawalnicze w magazynach zaleca się wykonywać między godz. 700--1000 celem umożliwienia kontroli, o której mowa w pkt. 4.ppkt 12. 4. Prace spawalnicze w pomieszczeniach zamkniętych 1) 2) Przygotowanie budynków i pomieszczeń do wykonywania prac spawalniczych. Odpowiedzialnym za wykonanie niezbędnych zabezpieczeń jest osoba wyznaczona przez zezwalającego. Budynki, pomieszczenia lub miejsca, w których mają odbywać się prace spawalnicze, należy oczyścić z wszelkich materiałów palnych i zanieczyszczeń. Palne przedmioty lub przedmioty niepalne w palnych opakowaniach należy usunąć na bezpieczną odległość - minimum 5 m od miejsca spawania celem uniemożliwienia przedostawania się rozprysków spawalniczych. Jeżeli powyższe warunki nie mogą być spełnione, wszystkie urządzenia lub materiały palne należy zabezpieczyć przed działaniem rozprysków spawalniczych przez osłonięcie np. kocami gaśniczymi, arkuszami blachy, względnie w inny skuteczny sposób. Przed przystąpieniem do spawania należy sprawdzić czy w sąsiednich pomieszczeniach nie znajdują się materiały lub przedmioty mogące ulec zapaleniu na skutek przewodnictwa cieplnego, bądź rozprysków spawalniczych. Jeżeli w pobliżu miejsca spawania znajdują się otwory przelotowe /a szczególnie studzienki, kanały/ instalacje kablowe itp. należy je uszczelnić i osłonić materiałami niepalnymi, celem niedopuszczenia do przenikania rozprysków spawalniczych do sąsiednich pomieszczeń lub na niższe kondygnacje. Wszelkie kable, przewody elektryczne, gazowe oraz instalacje z izolacją palną powinny być zabezpieczone przed rozpryskami spawalniczymi i uszkodzeniami mechanicznymi. Wykonywanie prac spawalniczych w pomieszczeniach, w których tego samego dnia wykonywano prace malarskie lub inne przy użyciu substancji łatwopalnych jest 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 32 niedozwolone. Natomiast jeżeli prace te wykonywane były 1 lub 2 dni wstecz lub w sąsiednich pomieszczeniach, przed przystąpieniem do spawania należy dokonać pomiarów stężenia par i gazów w pomieszczeniu oraz określić warunki bezpieczeństwa p.pożarowego. 10) W miejscach wykonywania prac spawalniczych należy przygotować: a) metalowe pojemniki wypełnione wodą na odpadki drutu spawalniczego i elektrod, b) materiały osłaniające i izolacyjne dla zabezpieczenia toku prac spawalniczych, c) podręczny sprzęt gaśniczy odpowiednio dobrany. 11) Drogi ewakuacyjne i dojścia do stanowisk spawania powinny być wolne i tak wybrane, aby w razie potrzeby można było ewakuować ludzi i sprzęt z miejsca objętego pożarem. 12) Po zakończeniu prac spawalniczych w budynku i pomieszczeniach przylegających należy przeprowadzić dokładną kontrolę celem stwierdzenia czy : a) nie pozostawiono tlących się lub żarzących cząstek na stanowisku pracy, w jego otoczeniu i pomieszczeniach przyległych, b) nie występują oznaki tlenia się materiałów bądź inne wskazujące na możliwość zaistnienia pożaru, c) został zdemontowany sprzęt spawalniczy, wyłączony ze źródeł zasilania i dostatecznie zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. 13. W budynkach niebezpiecznych pod względem pożarowym lub posiadających palne elementy konstrukcyjne, kontrolę o której mowa w punkcie 4. ppkt 12. należy ponowić po upływie 4 godzin, a następnie - 8 godzin licząc od czasu zakończenia prac spawalniczych. 14. Wyniki kontroli, o której mowa w pkt. 4.ppkt.12. powinny być odnotowane w książce kontroli prac spawalniczych. 15. W trakcie ustalania wymogów p.pożarowych niezależnie od spełnienia warunków określonych w pkt. 3 należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia: a) rodzaj urządzeń technologicznych, instalacji, itp. oraz sposób ich oczyszczania z substancji łatwopalnych, przewietrzania bądź wentylowania w czasie trwania prac spawalniczych, b) właściwości pożarowe składowanych, stosowanych lub przerabianych materiałów, o ile to jest możliwe sposób i miejsce usunięcia tych materiałów poza budynek /pomieszczenia/ na okres trwania prac spawalniczych, c) wszędzie tam gdzie jest to możliwe należy dokonywać prac spawalniczych poza pomieszczeniami, natomiast gdy to jest niemożliwe należy postępować jak w punkcie „d" i „e", d) usunięcie wszelkich zanieczyszczeń substancjami łatwo zapalnymi występującymi w danym budynku, pomieszczeniu, na posadzkach, ścianach, elementach konstrukcyjnych względnie instalacjach, e) potrzebę dokonania pomiarów stężeń gazów, pyłów względnie par cieczy łatwopalnych jakie mogą wystąpić w pomieszczeniu bądź w urządzeniach i instalacjach produkcyjnych przy użyciu atestowanych eksplozymetrów, f) właściwe zabezpieczenie przed przedostawaniem się rozprysków spawalniczych tych miejsc i urządzeń, z których ze względów technicznych nie można usunąć materiałów palnych, g) sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczeń sąsiadujących z tymi, w których prowadzone są prace spawalnicze, h) sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczeń. 16) Zabezpieczenie przeciwpożarowe prac spawalniczych. 16.1) Przy ustaleniu sposobu zabezpieczenia przeciwpożarowego toku prac spawalniczych niezależnie od spełnienia warunków określonych w punkcie 4.. należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia: 33 a) czy w przewidywanym miejscu spawania występują palne elementy budowlane mogące ulec zapaleniu od rozprysków spawalniczych, b) czy konstrukcje metalowe, przewody bądź inne elementy podlegające spawaniu nie stykają się bezpośrednio z palnymi elementami budynku oraz czy wskutek przewodnictwa cieplnego nie nastąpi zapalenie elementów budowlanych względnie materiałów w sąsiednich pomieszczeniach, c) z jakich materiałów wykonane są elementy budowlane w promieniu 20 m od przewidywanego miejsca spawania, czy przy prowadzeniu prac na rusztowaniach względnie wysokich konstrukcjach teren pod nimi jest oczyszczony z materiałów palnych oraz czy znajdują się tam ludzie dla których również istnieje zagrożenie, d) czy w miejscu spawania nie występują palne izolacje, wykładziny itp. mogące ulec zapaleniu, e) sposób zabezpieczenia palnych elementów przed działaniem rozprysków spawalniczych, f) sposób zabezpieczenia spawanych konstrukcji przewodów, elementów itp. przed nadmiernym nagrzaniem w celu zapobieżenia zapalenia się elementów palnych wskutek przewodnictwa cieplnego. 5. Prace spawalnicze w warsztatach głównych i pomocniczych. 1) Prace spawalnicze w warsztatach głównych i pomocniczych powinny być prowadzone w sposób bezpieczny zgodnie z opracowaną instrukcją w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach spawalniczych. 2) Obowiązek opracowania takiej dokumentacji spoczywa na gospodarzach obiektów, w których zlokalizowano stałe stanowiska spawalnicze. . 6. Prace spawalnicze na instalacjach i w ich rejonie. 1) Prace spawalnicze na instalacjach i w ich rejonie stwarzają dodatkowe niebezpieczeństwo, które jest związane z: a) używaniem w procesie produkcyjnym gazów i cieczy palnych o dużym zakresie wybuchowości, b) wysokimi temperaturami pracy instalacji, c) wysokimi ciśnieniami mediów. 2) Przed przystąpieniem do prac spawalniczych na instalacjach należy zwrócić uwagę w szczególności na: a) ustalenie rodzajów mediów w miejscu prac spawalniczych i w otoczeniu, b) pomiar stężeń mediów w miejscu prac spawalniczych i w otoczeniu, c) odizolowanie miejsca spawania od elementów palnych za pomocą kocy gaśniczych, blach lub niepalnych materiałów, d) wyposażenie w odpowiedni sprzęt gaśniczy. 3) Po zakończeniu prac spawalniczych należy przeprowadzić kontrolę wg zasad określonych w pkt. 4. ppkt 12. 7. Zabezpieczenie przeciwpożarowe prac spawalniczych wewnątrz oraz na zewnątrz zbiorników, urządzeń i instalacji po gazach i cieczach palnych. 1) Przed rozpoczęciem prac spawalniczych w zbiornikach, urządzeniach lub instalacjach po gazach i cieczach palnych należy każdorazowo określić warunki bezpieczeństwa pożarowego. 2) Przy określeniu ww. warunków należy: a) usunąć ze zbiorników i przewodów, gazy i pary cieczy palnych oraz ciał 34 3) 4) 5) 6) 7) 8. stałych, o sposobie ich usunięcia decyduje użytkownik obiektu, b) prace prowadzić jedynie wtedy gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem, w miejscu wykonywania prac, nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości, c) dokonać zaślepienia króćców odcinków rur doprowadzających i odprowadzających, d) oczyścić teren w promieniu 20 m od przewidywanego miejsca spawania z wszelkich zanieczyszczeń i materiałów palnych, e) przed przystąpieniem do spawania, dokonać pomiarów stężenia par i gazów w atmosferze zbiorników i instalacji, praca bez użycia sprzętu ochrony dróg oddechowych jest dopuszczalna jedynie w przypadkach, gdy nie stwierdza się przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń substancji toksycznych, f) wyposażać stanowiska spawalnicze w odpowiednie, rodzaje i ilości podręcznego sprzętu pożarniczego i środków gaśniczych. Wnętrze zbiornika podczas spawania powinno mieć połączenie z otaczającą atmosferą przez otwarcie włazów, a jeżeli nie jest to wystarczające do utrzymania wymaganych parametrów powietrza – należy stosować w tym czasie stały nadmuch powietrza. Spawacze i ich pomocnicy powinni być zabezpieczeni przez przymocowanie liny ochronnej nadzorowanej przez innych pracowników znajdujących się na zewnątrz zbiorników w jego bezpośredniej bliskości. Wymagania przeciwpożarowe, o których mowa w pkt. 7 należy określić w protokóle sporządzonym wg załącznika nr 3.2. do niniejszych wytycznych. Rozpoczęcie prac spawalniczych może nastąpić po uzyskaniu pisemnego zezwolenia na prace szczególnie niebezpieczne. Po zakończeniu prac spawalniczych należy przeprowadzić kontrolę wg zasad określonych w punkcie 4.ppkt 12. Zabezpieczenie przeciwpożarowe sprzętu spawalniczego. 1) Sprzęt spawalniczy powinien być w pełni sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością zainicjowania pożaru oraz przed uszkodzeniami mechanicznymi. 2) Butle z gazami technicznymi powinny być oddalone o 1 m od grzejników centralnego ogrzewania, a od innych źródeł ciepła z ogniem otwartym co najmniej o 10 m. 3) Butle acetylenowe w czasie pracy powinny być ustawione pionowo zaworami do góry lub nachylone, maksymalnie 45° do pionu, a na zaworze butli powinien być nałożony klucz. 4) Przewoźne /przenośne/ agregaty spawalnicze w ramach prowadzonych robót prac szczególnie niebezpiecznych powinny być umieszczone poza pomieszczeniem, wykopem lub urządzeniem w którym wykonuje się prace spawalnicze. 5) Przed przystąpieniem do prac spawalniczych należy sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi spawalniczych, bezpieczników wodnych i elektrycznych, szczelność węży gumowych, stan izolacji kabli oraz zabezpieczyć je przed możliwością uszkodzenia w toku wykonywania pracy. 6) Węże z gazami technicznymi nie mogą przebiegać w pobliżu kabli – przewodów elektrycznych pod napięciem. 7) Butle z gazami technicznymi powinny być zabezpieczone przed przewracaniem, uszkodzeniami mechanicznymi, zaoliwieniem, działaniem źródeł ciepła i zetknięciem się z przewodami elektrycznymi będącymi pod napięciem. 8) Stanowisko pracy powinno być zorganizowane w taki sposób aby rozpryski spawalnicze nie przepalały węży gazowych lub izolacji i kabli elektrycznych. 35 9) W przypadku zamarznięcia reduktora butli zawory można ogrzewać wyłącznie czystymi tkaninami moczonymi w gorącej wodzie. 10) W przypadku spawania elektrycznego należy sprawdzić stan bezpieczników, lokalizację i działanie głównego bezpiecznika w celu zapewnienia szybkiego wyłączenia prądu w przypadku zaistnienia pożaru. 11) Z uwagi na możliwości wystąpienia pożaru lub wybuchu zabrania się: a) składowania i magazynowania butli z gazami na ziemi w przypadkowych i niebezpiecznych miejscach. b) ogrzewania zamarzniętych reduktorów butli palnikiem lub innym źródłem otwartego ognia. c) przeprowadzenia napraw zaworów butli z gazami technicznymi oraz manipulowania przy zaworach butli zatłuszczonymi rękami. d) używania uszkodzonych przewodów gazowych, elektrycznych oraz mocowania tych przewodów np. za pomocą gwoździ bądź w inny przypadkowy sposób. e) prowadzenia w jednej wspólnej wiązce przewodów gazowych i elektrycznych. f) wykonywania wszelkich innych czynności stwarzających warunki do powstania pożaru lub wybuchu. 9. Sprzęt przeciwpożarowy i środki gaśnicze. 1) Każde stanowisko spawalnicze powinno być wyposażone w sprawny technicznie sprzęt pożarniczy, umożliwiający likwidacje wszelkich źródeł pożaru w zarodku. W warsztatach głównych i pomocniczych wyposażenie w sprzęt pożarniczy powinno być zgodne z opracowaną przez Straż Pożarną decyzją określającą ilość, rodzaj oraz miejsce rozmieszczenia tego sprzętu. 2) Każde stanowisko spawalnicze powinno być wyposażone w 1 gaśnicę proszkową i 1 koc gaśniczy, o ile warunki szczególne nie przemawiają za koniecznością zastosowania innego rodzaju i ilości sprzętu pożarniczego lub środków gaśniczych. 3) W budynkach posiadających palne elementy budowlane, a nie posiadających wewnętrznych instalacji hydrantowych, należy do stanowiska spawalniczego doprowadzić prowizoryczną linię podawania wody (np. z hydrantu zewnętrznego) oraz wyposażyć je w 1 koc gaśniczy. 4) Pojedyncze stanowisko spawalnicze na budowie powinno być wyposażone w 1 gaśnicę proszkową lub linię wodną i 1 koc gaśniczy. 5) Przy pracach spawalniczych przy zbiornikach, urządzeniach lub rurociągach po gazach bądź cieczach należy każde stanowisko spawalnicze wyposażyć w 1 gaśnicę proszkową i 1 koc gaśniczy. 6) Jeżeli na instalacji lub w obiektach występują urządzenia elektroenergetyczne pod napięciem, to stanowisko spawalnicze należy wyposażyć dodatkowo w 1 gaśnicę proszkową bądź śniegową. 7) Przy określaniu ilości niezbędnego sprzętu ppoż. nie należy uwzględniać sprzętu stanowiącego zabezpieczenie pomieszczeń, instalacji na terenie których prowadzone będą prace spawalnicze. 8) W przypadku zapalenia butli z gazami technicznymi należy stosować gaśnicę proszkową, śniegową, koce gaśnicze lub silne strumienie wody. 10. Obowiązki pracowników nadzorujących i prowadzących prace spawalnicze w zakresie przeciwpożarowym. 1) Do obowiązków pracowników nadzorujących prace spawalnicze należy : a) Znajomość obowiązujących przepisów przeciwpożarowych oraz nadzorowanie przestrzegania tych przepisów przez podległych pracowników. 36 b) Dopilnowanie aby przed przystąpieniem do pracy wykonane zostały wszelkie zabezpieczenia przewidziane dla danego obiektu lub stanowiska spawalniczego. c) Sprawdzenie zabezpieczenia przeciwpożarowego stanowisk spawalniczych oraz wydanie poleceń gwarantujących natychmiastową likwidację stwierdzonych niedociągnięć. d) Wstrzymanie prac spawalniczych z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających niebezpieczeństwo powstania pożaru do czasu usunięcia występujących nieprawidłowości. e) Przedkładanie przełożonym wniosków o ukaranie pracowników winnych nie przestrzegania ustalonej technologii prac spawalniczych i przepisów przeciwpożarowych. f) Kontrola prac spawalniczych w rejonie spawania i pomieszczeniach sąsiednich w trakcie i po ich zakończeniu (z odnotowaniem jej w książce kontroli prac spawalniczych). g) Kontrola zakończonych prac spawalniczych w budynkach niebezpiecznych pod względem pożarowym bądź posiadających palne elementy konstrukcyjne po upływie 4 godzin, a następnie 8 godzin od czasu zakończenia prac spawalniczych. 2) Do obowiązków spawaczy należy : a) Znajomość obowiązujących przepisów przeciwpożarowych, obsługi podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasad postępowania na wypadek zaistnienia pożaru. b) Sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie zabezpieczenia przewidziane dla danych prac. c) Ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia ppoż. ustalonych dla danego rodzaju prac spawalniczych. d) Sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko spawalnicze zostało wyposażone w odpowiedni sprzęt gaśniczy. e) Rozpoczynanie prac spawalniczych tylko na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego kierującego tokiem robót i otrzymaniem pisemnego zezwolenia na wykonanie prac szczególnie niebezpiecznych. f) Poinformowanie pomocników o wymaganiach ppoż. obowiązujących dla wykonywanych robót spawalniczych. g) Przerwanie prac w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków umożliwiających powstanie pożaru i zameldowanie o tym bezpośredniemu przełożonemu. h) Meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac spawalniczych oraz informowanie o zaistniałych faktach zainicjowania ognia, a ugaszonego w toku wykonywania czynności spawalniczych. i) Dokładne sprawdzenie po zakończeniu prac stanowiska i jego otoczenia w celu stwierdzenia, czy podczas spawania nie zainicjowano pożaru. j) Wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w sprawach związanych w zabezpieczeniem ppoż. prac spawalniczych. 3) Do obowiązków pracownika wyznaczonego do współpracy ze spawaczem należy: a) Znać i przestrzegać przepisy przeciwpożarowe, a także wytyczne w tym zakresie określone dla danego rodzaju robót spawalniczych. b) Znać sposoby użycia podręcznego sprzętu gaśniczego oraz zasady postępowania na wypadek powstania pożaru. 37 c) Obserwować podczas spawania, gdzie padają rozpryski spawalnicze, likwidować zauważone źródło ognia oraz meldować natychmiast o tych faktach spawaczowi. d) Sprawdzić każdorazowo, czy podręczny sprzęt gaśniczy jest przydamy do natychmiastowego użycia. e) Po zakończeniu pracy sprawdzić wspólnie ze spawaczami stanowisko pracy i jego otoczenia, czy w trakcie prac spawalniczych nie zainicjowano pożaru. f) Powyższe zakresy obowiązków nadzoru, spawaczy i pomocników występują przy wszystkich rodzajach prac niezależnie od ich miejsca. 11. Zasady postępowania w przypadku powstania pożaru. 1) 2) 3) 4) 5) 6) Należy zaalarmować dostępnymi środkami współpracowników oraz Straż Pożarną nr alarmowy 998 lub zastępczy 24 -72, względnie przy pomocy ręcznego ostrzegacza pożarowego (ROP). Zorganizować ewakuację zagrożonych ludzi. Przystąpić do likwidacji pożaru za pomocą posiadanego podręcznego sprzętu gaśniczego. Usunąć z miejsca pożaru butle z gazami technicznymi lub sprzęt spawalniczy. Z chwilą przybycia Straży Pożarnej podporządkować się dowódcy akcji gaśniczej. Do czasu przybycia pierwszej jednostki Straży Pożarnej, organizacja działań, o których mowa w pkt. 11, należy do kierownika robót spawalniczych lub osoby odpowiedzialnej za nadzór nad całokształtem prac w danym obiekcie, gdy nie ma kierownika robót. 12. Zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy. 1) Pracownicy wykonujący spawanie lub cięcie metali mają obowiązek noszenia czystego /nie poplamionego tłuszczem/ ubrania ochronnego. W celu skuteczniejszej ochrony należy stosować fartuch skórzany lub niepalny. W przypadku szczególnego zagrożenia poparzeniem spawacz powinien założyć ubranie niepalne. 2) Do ochrony rąk należy używać skórzanych lub niepalnych rękawic ochronnych. 3) Do ochrony oczu i twarzy przed promieniowaniem i odpryskami służą tarcze, przyłbice i okulary spawalnicze wyposażone w szkła ochronne. 4) Miejsce pracy spawacza elektrycznego należy ogrodzić zasłonami w celu ochrony osób postronnych przed promieniowaniem łuku elektrycznego. 5) Pomocnicy spawaczy powinni być chronieni przed promieniowaniem podobnie jak spawacze. 6) W miejscu wykonywania spawania należy stosować wentylacje miejscową i ogólną. 7) Tlenu należy używać tylko do spawania i cięcia. Nie wolno nim przedmuchiwać kotłów, zbiorników, badać szczelności rurociągów, wentylować pomieszczeń, zdmuchiwać zanieczyszczeń z odzieży lub urządzeń spawalniczych itp. 8) Butle tlenowe i acetylenowe powinny posiadać barwy rozpoznawcze zgodnie z Polską Normą. 9) Dostęp osób nieupoważnionych do butli musi być wykluczony, a gdy to jest niemożliwe wtedy przewody gazowe z reduktorem oraz palnik odłączyć i przechować w odpowiednim miejscu. 10) Podczas wykonywania prac spawalniczych niedopuszczalne jest zawieszania przewodów i węży spawalniczych na ramionach lub kolanach oraz prowadzenie ich bezpośrednio przy innych częściach ciała. 11) Przed przystąpieniem do prac spawalniczych w zbiornikach należy bezwzględnie zapoznać się z wytycznymi w sprawie bezpieczeństwa pracy wewnątrz zbiorników i aparatów. 38 Uwaga. do prac związanych z zużyciem otwartego ognia poza spawaniem należą: cięcie palnikiem, szlifowanie i cięcie tarczą szlifierki kątowej, lutowanie, rozpalanie ognisk, podgrzewanie smoły w kotłach. 39 Załącznik nr 7.1. Książka kontroli prac spawalniczych Lp. Nazwa budynku, pomieszczenia w którym wykonywano prace spawalnicze 1 2 Data i godz. Rozpoczęcia spawania oraz z czyjego polecenia nr zezwolenia Imiona i nazwiska spawaczy wyznaczonych do pracy Godzina przeprowadzenia kontroli toku prac spawalniczych oraz imię i nazwisko osoby kontrolującej Uwagi i polecenia wydane spawaczom w trakcie kontroli toku prac Data i godz. zakończenia prac spawalniczych Data i godz. przeprowadzeniakontroli po zakończeniu prac spawalniczych /po 1 i 4 godz. od zakończenia prac/ Imiona i nazwiska osób przeprowadzających kontrolę 3 4 5 6 7 8 9 Podpisy osób przeprowadzających kontrolę 10 40 Załącznik nr 8 do Zarządzenia nr 27/2012 WYTYCZNE w sprawie : ustalania rodzajów prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej 2 osoby w celu zapewnienia asekuracji, ze względu na możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Prace wykonywane wewnątrz zbiorników, kotłów, silosów i urządzeń technologicznych, w tym prace w zbiornikach otwartych, które nie pozwalają na bezpośredni kontakt wizualny co najmniej z jednym pracownikiem. Prace w pomieszczeniach, w których występują gazy lub pary trujące, żrące albo duszące, przy których wykonywaniu wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej. Prace związane z : 1) montażem i demontażem studzienek, stacji pomp wodnych i pogłębianiem cieków i zbiorników wodnych, 2) budową i pogłębianiem studni kopanych przy głębokościach większych od 2 m. Prace na czynnych gazociągach i przemysłowych instalacjach gazowych. Prace przy obsłudze autoklawów przemysłowych. Prace na stanowiskach organizacyjnych w magazynach substancji trujących i żrących. Prace przy usuwaniu skażeń chemicznych. Prace spawalnicze, cięcie gazowe i elektryczne oraz inne prace wymagające posługiwania się otwartym źródłem ognia w pomieszczeniach zamkniętych albo w pomieszczeniach zagrożonych pożarem lub wybuchem. Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się całkowicie lub częściowo pod napięciem, z wyjątkiem prac polegających na wymianie w obwodach o napięciu do 1 kV bezpieczników żarówek (świetlówek). Prace wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części, znajdujących się pod napięciem. Prace przy wykonywaniu prób i pomiarów w zakładach energetycznych oraz innych zakładach przy urządzeniach elektroenergetycznych, z wyłączeniem prac stale wykonywanych przez wyznaczonych pracowników w ustalonych miejscach pracy (laboratoria, stacje prób). Prace przy eksploatacji linii kablowych ze zdalnym zasilaniem oraz przy urządzeniach zdalnego zasilania. Prace w studniach kablowych, w pomieszczeniach z nimi połączonych i dołkach monterskich. Prace wykonywane na wysokościach powyżej 2m w przypadkach, w których wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości. Prace w wykopach i wyrobiskach o głębokości większej od 2m. 41 Zmian dokonano na podstawie: 1) Aneksu nr 1 z dnia 17.03.2014 r. W Zarządzeniu nr 37/2012 z dnia 1.10.2012 roku wprowadza się następujące zmiany: 1. Zmianie ulega Załącznik nr 2.1., który jest uzupełnieniem do niniejszego Aneksu. 2. Pozostałe postanowienia Zarządzenia nie ulegają zmianie. 3. Zobowiązuje się kierowników komórek organizacyjnych do zapoznania podległych im pracowników z ustaleniami zawartymi w niniejszym Aneksie w wymaganym zakresie wynikającym ze specyfiki zajmowanych stanowisk pracy. 4. Aneks wchodzi w życie z dniem podpisania. 42
