Klasyczny Ryt Rzymski (KRR) Novus Ordo Missae
Transkrypt
Klasyczny Ryt Rzymski (KRR) Novus Ordo Missae
Klasyczny Ryt Rzymski (KRR) Novus Ordo Missae (NOM) Różnice ogólne Tytuł obrzędu: Msza Tytuł obrzędu: Wieczerza Pańska, czyli Msza Odprawiana po łacinie (Lekcja, Ewangelia i pieśni - często w języku narodowym) Odprawiana z zasady w języku narodowym (a więc wbrew postanowieniom Drugiego Soboru Watyka ńskiego, który nakazywał zachowanie języka łacińskiego w liturgii) Nakazane odprawianie w sposób słyszalny od początku do końca. Jedyny wyjątek – Większość modlitw kapłana (w tym Kanon) Przygotowanie Darów podczas którego lud może odmawiana niesłyszalnie lub odmawiana niezależnie śpiewać pieśń oraz naprawdę podczas niezależnego śpiewu ludu. Długie pojedyncze modlitwy odmawiane po momenty CISZY, podczas których kapłan cichu. Zdarzające się momenty MILCZENIA, MODLI SIĘ z Mszału, a wierni rozważają w podczas których kapłan i wierni gapią się na ciszy i skupieniu to, co dzieje się przy ołtarzu. siebie i w myślach zastanawiają się, ile jeszcze. Nie mająca absolutnie żadnego pokrycia w postanowieniach Drugiego Soboru Watykańskiego, a dopuszczona przez Świętą Kongregację Obrzędów w kilka lat później (jedynie opcjonalnie) możliwość odprawiania twarzą do ludu stała się niepisaną regułą. Kapłan jest określony w rubrykach jako przewodniczący Wspólnoty wiernych i na nich spogląda. Krzyż można stawiać "obok lub w pobliżu ołtarza". Odprawiana na zorientowanym (najczęsciej na Krucyfiks stojący na ołtarzu to w NOM ogromna Wschód) Ołtarzu. Kapłan spogląda na rzadkość. A krucyfiks stojący podczas celebracji krucyfiks stojący na ołtarzu. Jeśli odwraca się NOM-u na ŚRODKU ołtarza, to ewenement nie do ludu, ma obowiązek spuścić wzrok w dół. spotykany nawet w Bazylice św. Piotra. Ubiór kapłana: sutanna, alba, humerał, cingulum, stuła, manipularz, biret i ornat. Kapłani krzyżują stułę na piersiach, Biskupi noszą bez krzyżowania. Ornaty są starannie wykonane, często wyszywane. Ubiór kapłana: alba, stuła i ornat. Manipularza "można nie używać". W razie potrzeby możliwość celebrowania w samej albie i stule. Stuły nie krzyżuje się. Ornaty i stuły są w najróżniejsze wzory, nie wyłączając zwierząt z zoo i postaci z kreskówek. W wielu krajach kapłani od lat nie noszą sutanny. Kapłani z seminariów duchownych neokatechumenatu podczas obłóczyn nie otrzymują sutanny, a jedynie kawałek plastiku z czarną szmatką pod kolor koszuli. Koncelebracja stała się powszechna i zdarza się nagminnie. Najlepszy przykład - niedawna Msza św. papieska w Krakowie na Błoniach koncelebrowana przez ponad 1500 kapłanów, niektórzy stali kilkadziesiąt metrów od ołtarza. Koncelebra tylko w ściśle okreslonych Udział w takiej masowej “koncelebrze” ogranicza przypadkach (święcenia kapłańskie, się zwyczajowo do “pomachania” podczas koncelebra z biskupem). Zamiast koncelebry - konsekracji. Niektórzy Msza św. z asystą – kapłani pełnią obowiązki koncelebransi podczas takich Mszy wykonują diakona. sobie pamiątkowe fotografie. Aspersja przed Mszą św. Niedzielną, przy użyciu wody egzorcyzmowanej (z dodatkiem egzorcyzmowanej soli). Zachowana jedynie opcjonalnie, stosowana bardzo rzadko zamiast rytu penitencjarnego, przy użyciu zaledwie pobłogosławionej wody (bez jej uprzedniego egzorcyzmowania i bez soli). Rytuał egzorcyzmowania wody i soli powszechnie zarzucono. Msza Katechumentów (KRR) - Liturgia Słowa (NOM) Psalmy: Introibo ad altare Dei i Judica me Brak – w ich miejscu odbywa się z reguły rozwlekłe powitanie i pozdrowienie wiernych oraz zagajenie i podanie intencji mszy Confiteor kapłana, Confiteor wiernych (rozróżnienie pomiędzy Kapłanem a ludem), indulgencja i absolucja Zachowany jako jedna z opcji pojedynczy Confiteor, znacznie skrócony, usunięto z niego imiona aniołów i świętych, nierozróżniający kapłana od ludu, odmawiany tylko raz, wspólnie przez kapłana z ludem. Błędne tłumaczenie "inkluzywne" fratres na bracia i siostry. Pozostałe opcjonalne Ryty Penitencjarne w ogóle nie wzywają wstawiennictwa aniołów i świętych, co czyni je w pełni akceptowalnymi dla protestantów. Wielu kapłanów Confiteor po prostu nie używa. Modlitwa Aufer a nobis (przywołująca ofiarę Starego Przymierza z jej odwołaniem do Świętego Świętych i krwi składanej żertwy) Usunięta z NOM Usunięta z NOM. Modlitwa Oramus te, Domine (odwołująca się Kamień ołtarzowy jest obecnie jedynie zalecany do relikwii zamurowanych w kamieniu dla ołtarzy stałych i niewymagany dla ołtarzy ołtarzowym.(obowiązkowym) – Msze św. przenośnych (teoretycznie Msze św. polowe polowe sprawowane wyłącznie na można odprawiać na “odpowiednim stole” przenośnym kamieniu ołtarzowym (portatylu) praktycznie – na byle czym, np. stercie plecaków, lub (w ostateczności) na korporale z zaszytą kajaku, trzech oponach z malucha, skrzynce z ampułką z relikwiami. narzędziami, itp.) Kyrie, Gloria, Kolekta Zachowane – Kyrie włączone jako jedna z opcji do rytów penitencjarnych. Liczba wezwań w Kyrie zredukowana z 3x3 (co wyrażało trzykrotne wezwanie każdej z trzech Osób Boskich) do 3x2 (co wyraża zapewne dialog “przewodniczącego” z ludem). Lekcja - Odczytywana od Ołtarza po stronie Lekcji (w kierunku południa – ludom 2 czytania w każdą niedzielę i święto, nieochrzczonym). Lekcję odczytuje wyłącznie Odczytywana z Pulpitu - kierunek nieistotny. kapłan lub diakon. Odczytywana z zasady przez osobę świecką. Zastąpione przez dialogowany psalm responsoryjny z refrenem (wbrew postanowieniom Drugiego Soboru Watykańskiego, który zarządził likwidację Graduał lub Traktus odmawiany lub śpiewany zbędnych powtórzeń). Psalm śpiewany z zasady przez celebransa przez osobę świecką. Ewangelia – Odczytywana od Ołtarza po stronie Ewangelii (w kierunku północy – Odczytywana z Pulpitu (kierunek nieistotny) ludom ochrzczonym) Kazanie - nie stanowi części Mszy św. – Kapłan zdejmuje manipularz i ubiera biret. Głoszone z ambony. Przed kazaniem ogłoszenia duszpasterskie. Kapłan odczytuje również z ambony w języku narodowym Lekcję i Ewangelię, o ile nie zostały w tym języku odczytane od ołtarza Homilia stanowi część Mszy św. Głoszona z pulpitu lub zza ołtarza. Ambony zostały usunięte lub (jeśli były zabytkowe) pozostawione, lecz nie są obecnie używane. Credo (z przyklęknięciem na słowa o wcieleniu) Credo bywa zastępowane innymi aktami wiary. Przyklęknięcie na słowa o wcieleniu zachowane jedynie w niektóre święta. W pozostałe dni zastąpione obowiązkowym głębokim pokłonem, czego praktycznie NIKT nie przestrzega. Nawet w Polsce. Brak Modlitwy Wiernych. Występowała ona raz w roku, w Wielki Piątek podczas nabożeństwa: intencja modlitewna, uklęknięcie, milczenie, powstanie, oracja, lud odpowiada: Amen Modlitwa Wiernych w każdą niedzielę, przekształcona w dialogowany i improwizowany "koncert" aktualnych życzeń, nierzadko społeczno-polityczno-ekonomicznych. Z zasady wygłaszany przez osoby świeckie. Msza Wiernych (KRR) – Liturgia Eucharystyczna (NOM) Ofiarowanie Zastąpione przez Przygotowanie Darów, zalecane przynoszenie procesyjne darów przez świeckich Zniesiono wszystkie z wyjątkiem dwóch: Deus qui humanae i In spiritu humilitatis. Modlitwy Modlitwy podczas Ofiarowania: Suscipe, Ofiarowania (Suscipe... i Offerimus...) zastąpiono sancte Pater..., Deus, qui modlitwami błogosławienia (chleba i wina humanae..., Offerimus tibi..., In spiritu owoców pracy rąk ludzkich), będącymi humilitatis..., Veni sanctificator omnipotens..., parafrazami żydowskiej modlitwy przed Suscipe sancta Trinitas.... posiłkiem szabasowym. Orate, fratres Wezwanie zostało zniesione w 1967 r. w Missa Normativa przez Consillium, przywrócone w 1969 r. wskutek osobistej interwencji papieża Pawła VI. Regularnie fałszowane przez celebransów modlących się “...aby NASZĄ ofiarę...” zamiast przepisanego w Mszale rozróżniającego między kapłanem a ludem: “...aby MOJĄ I WASZĄ ofiarę...” Wezwanie z premedytacją opuszczane podczas Mszy św. celebrowanych we wspólnotach neokatechumenalnych. Sekreta Zachowana Dialog przed Prefacją. Prefacja. Sanctus. Prefacja o Trójcy Św. używana w każdą niedzielę bez własnej Prefacji. Zachowane. Prefacja o Trójcy Świętej używana tylko raz w roku Kanon .- uzywany zawsze i wszędzie. Najistotniejsza zmiana od XVI wieku dodanie do Kanonu wspomnienia św. Józefa (przez bł. Jana XXIII) Wierni klękają po rozpoczęciu Kanonu i klęczą aż do końcowego Amen. W nieco zmienionej wersji zachowany jako opcja (Kanon Rzymski - Pierwsza Modlitwa Eucharystyczna - praktycznie zapomniany i nieużywany). Nagminnie używa sie Drugiej Modlitwy Eucharystycznej - najkrótszej. W Polsce - 11 (jedenaście) modlitw Eucharystycznych do wyboru. Na całym świecie - ponad 400 (czterysta). W Polsce wierni klękają na epiklezę, wstają po aklamacji po przeistoczeniu. W większosci krajów podczas Modlitwy Eucharystycznej i Konsekracji lud STOI. Formuła konsekracji - HOC EST ENIM CORPUS MEIM, HIC EST ENIM CALIX SANGUNIS MEI Włączenie słów "bierzcie i jedzcie" i "bierzcie i pijcie", przesunięcie słów "tajemnica wiary" jako dialogową aklamację po konsekracji, w wielu krajach błędne tłumaczenie "PRO MULTIS" (ZA WIELU) na ZA WSZYSTKICH lub ZA WSZYSTKICH LUDZI. Kapłan przyklęka cztery razy: natychmiast po przeistoczeniu (po wypowiedzeniu formuły Usunięto przyklęknięcia po przeistoczeniu. sakramentalnej) i drugi raz - po elewacji Ciała Pozostawiono przyklęknięcia po ukazaniach: i elewacji Kielicha z Krwią. Ciała i Kielicha z Krwią. Kapłan od Konsekracji do ablucji trzyma złączone palce, które dotykały Ciała Chrystusa Kapłan nie musi trzymać złączonych palców Pater Noster – Odmawiany przez kapłana do ...tentationem, wierni mówią: sed libera nos a malo. W całości odmawiany przez kapłana i wiernych Libera nos (po Pater noster) Zachowano usuwając wezwanie wstawiennictwa Świętych. Haec commixtio. Zachowano usuwając słowo consecratio. Rozróżnienie pomiędzy Komunią kapłana i ludu (Komunia kapłana obowiązkowa - ludu jedynie zalecana) Brak rozróżnienia pomiędzy Komunią kapłana i ludu. Domine Jesu Christi, qui dixisti... Modlitwa ta Zmieniono peccata mea na peccata nostra, aby rozróżnia pomiędzy Kapłanem a ludem. znieść rozróżnienie między Kapłanem a ludem. Domine non sum dignus – odmawiane 3 razy Zachowano, odmawiane 1 raz Trzeci Confiteor z indulgencją (zniesiono w 1962 r., nadal odmawiany zwyczajowo, gdyż Komunia Wiernych nie stanowi formalnie części składowej Ordo Missae) Nie odmawia się. Ciekawostka - jeszcze w 1971 r. był zalecany podczas Komunii świętej poza Mszą św. (Propedeutyka Teologii Katolickiej, ks. Witkowiak, Poznań 1971 r.) Domine Jesus Christe... Perceptio Corporis tui... Zachowano jako opcje (można je stosować zamiennie) Tradycyjny chleb ołtarzowy. Chleb używany na Eucharystię, choćby nawet niekwaszony i w tradycyjnym kształcie, powinien być zrobiony w taki sposób, aby kapłan, odprawiający Mszę z udziałem ludu, mógł go złamać na kawałki i rozdać je przynajmniej kilku wiernym Hostia kładziona przez Kapłana na języku klęczącego wiernego. Obecnie Komunię Św. daje się na rękę prawie w całym Kościele (za wyjątkiem niektórych dzielnych diecezji Polski i byłych republik ZSRR) Quod ore sumpsimus... Corpus tuum... Zniesiono. W miejsce tych modlitw obecnie odczytuje się ogłoszenia duszpasterskie Placeat tibi. Modlitwa odnosząca się do Trójcy Przenajświętszej. Błogosławieństwo – po Ite Missa est Błogosławieństwo – przed Ite Missa est Ostatnia Ewangelia. zniesiono Modliwy Leona XIII, Anioł Pański, Salve Regina, Sancte Michaele Archangele. Choć nie stanowią one części Ordinarium, to w praktyce wydawały się integralną częścią liturgii - Zniesiono. Gdzieniegdzie zachowuje się Anioł Pański i Sancte Michaele