Volksdeutsche

Volksdeutsche
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Volksdeutsche (pol. etniczni Niemcy[2] lub folk sdojcze[3]) –
określenie stosowane do 1945 roku wobec osób pochodzenia
niemieckiego, zamieszkujących poza granicami Niemiec
według stanu granic na koniec 1937 roku, którzy nie
posiadali niemieckiego ani austriackiego obywatelstwa
(Reichsdeutscher)[4] w takich państwach jak Francja, Belgia,
Dania, Luksemburg, część Szwajcarii oraz na obszarach
dawnego osadnictwa niemieckiego w Polsce (Poznańskie,
Górny Śląsk, Pomorze Gdańskie, Łódź i inne), w
Czechosłowacji (Kraj Sudetów i Karpaty, głównie Spisz),
Rumunii, czy na Litwie (okręg Kłajpedy).
Pochodzenie terminu
Według historyka Doris Bergen definicja Volksdeutschów
zawarta została po raz pierwszy w memorandum
Volksdeutsche w Europie Wschodniej, 1932 w edług atlasu
wystosowanym przez Kancelarię Rzeszy sygnowanym przez
Edgara Lehmanna[1] W w ojew ództw ie pomorskim i
[5]
Adolfa Hitlera w roku 1938 . W dokumencie tym
poznańskim nie istniały w brew tej mapie pow iaty z
Volksdeutschami zdefiniowani byli „ludzie niemieckojęzyczni
w iększością ludności narodow ości niemieckiej, lub
mający niemieckie korzenie jednak nie posiadający
uznającej język niemiecki za ojczysty (dane spisów
niemieckiego obywatelstwa”. Było to odróżnienie w stosunku
pow szechnych 1921 i 1931).
do określenia niem. Reichsdeutscher – czyli kogoś, kto
zamieszkuje w Rzeszy. W czasie II wojny światowej, od 4
marca 1940 roku w ten sposób nazywano obywateli innych państw, którzy
podpisali niemiecką listę narodowościową – volkslistę. Termin ten dla Hitlera oraz
Niemców mieszkających w granicach Niemiec miał znaczenie rasowe
zaznaczające pokrewieństwo krwi i było częścią rasistowskiego światopoglądu
nazizmu.
Volksdeutsche przed wojną
W 1931 roku, jeszcze przed dojściem Hitlera do władzy, NSDAP ustanowiła
„Auslandsorganisation der NSDAP” (Zagraniczna Organizacja partii
nazistowskiej), której zadaniem było rozpowszechnianie nazistowskiej
propagandy wśród niemieckiej mniejszości mieszkającej poza Rzeszą w
sąsiadujących krajach. W 1936 roku Rudolf Heß utworzył organizację VoMi (skrót
od niem. SS-Hauptamt Volk sdeutsche Mittelstelle – Główny Urząd Kolonizacyjny
dla Niemców etnicznych w ramach SS), której oficjalnym zadaniem była
konsolidacja Volksdeutschów mieszkających poza granicami III Rzeszy [6].
Organizacja ta zajmowała się rejestracją i zrzeszaniem osób pochodzenia
niemieckiego, niebędących obywatelami III Rzeszy i zamieszkałych poza jej
granicami, ale zaliczanych do rasy niemieckiej. W wyniku tej działalności
Volksdeutsch stojący przed
tworzono „piąte kolumny”, składające się z Niemców zamieszkujących inne
Biurem VoMi na Adolf-Hitlerpaństwa. Volksdeutsche aktywnie uczestniczyli w przygotowaniach do
Straße w okupow anej Łodzi 1940
Anschlussu Austrii przez Rzeszę, oraz wspomagając Konrada Henleina w jego
dążeniach do odłączenia Kraju Sudeckiego (niem. Sudetenland) od
Czechosłowacji i przyłączenia go do Niemiec, czy tworzeniu piątej kolumny przed atakiem na Polskę.
Przesiedlenia Volksdeutschów w czasie II wojny światowej
W trakcie II wojny światowej na podstawie umów z Rumunią i Związkiem Radzieckim wielu Volksdeutschów
mieszkających poza granicami Rzeszy zostało przesiedlonych w ramach tzw. Akcji „Heim ins Reich” na tereny
okupowanej Polski[7]. Przesiedleń Niemców dokonywano z Litwy, Łotwy, Estonii, Rumunii i ZSRR[8]. Celem tych
przesiedleń było stworzenie jednolitej narodowo Rzeszy niemieckiej bez innych narodowości. Często przesiedlenia
te łączyły się z brutalnym wysiedlaniem ludności etnicznej z terenów państw podbitych i inkorporowanych
niezgodnie z prawem międzynarodowym do Niemiec (miało to miejsce m.in. w Kraju Warty i Alzacji).
Działalność VoMi powiązana była ściśle z działalnością RuSHA (niem. SS-Rasse-und-Siedlungshauptamt), czyli
Działalność VoMi powiązana była ściśle z działalnością RuSHA (niem. SS-Rasse-und-Siedlungshauptamt), czyli
Głównym Urzędem do spraw Rasowych i Osiedleńczych SS), mającą na celu wysiedlanie ludności krajów
okupowanych. Aby przesiedlić ludność niemiecką z terenów Europy Wschodniej, należało najpierw zwolnić dla nich
miejsca, dokonując wysiedleń ludności polskiej lub żydowskiej, znajdujących się wewnątrz granic III Rzeszy. W
wyniku masowych przesiedleń ponad milion Volksdeutschów osadzono na terenach Pomorza, Kraju Warty, Rejencji
łódzkiej itp.
Zobacz też
Deutschstämmige
Streudeutsche
Gleichschaltung
Selbstschutz
Sonderdienst
Volkswagendeutsche
Przypisy
1. Edgar Lehmann: Meyers Handatlas, Ausgabe B, Bibliographisches
Inst., Leipzig 1932.
2. „...w prow adzono do słow nika politycznego określenie „Niemca
etnicznego” (Volksdeutscher).”, [w :] Janusz Sobczak: Hitlerowskie
Kierunki, z których przesiedlano volksdeutschów na
teren Kraju Warty i Pomorza Nadw iślańskiego w
październiku 1939
przesiedlenia ludności niemieckiej w dobie II wojny światowej. Instytut
Zachodni. 1966, s. 17; „Niemiec urodzony i mieszkający poza granicami Starej
(przedw ojennej) Rzeszy, Niemiec z pochodzenia”, [w :] Leon Bielas: Sławna jak
Sarajewo. 1979. s. 382; „Volksdeutscher – obyw atel polski narodow ości
niemieckiej”, [w :] Przegląd polonijny. Polska Akademia Nauk. Komitet Badania
Polonii, Polska Akademia Nauk. Komitet Badania Polonii Zagranicznej. 1993 str.
100.
3. http://sjp.pw n.pl/haslo.php?id=2558223 folksdojcz
4. Holocaust Survivors: Encyclopedia – „Volksdeutscher”
(http://w w w .holocaustsurvivors.org/data.show .php?
di=record&da=encyclopedia&ke=14).
5. Bergen, Doris: The Nazi Concept of ‘Volksdeutsche’ and the Exacerbation of
Arthur Greiser w ita milionow ego Niemca
przesiedlonego do Kraju Warty ze
w schodniej Europy – marzec 1944
Anti-Semitism in Eastern Europe, 1939-45. Journal of Contemporary History,
Vol. 29, No. 4 (paźd. 1994), s. 569-582.
6. Valdis O. Lumans: Himmler’s auxiliaries: the Volksdeutsche Mittelstelle and the German national minorities of Europe, 1933–
1945. (http://books.google.co.uk/books?id=TIZSO31iSO4C&pg=PP1&dq=Himmler%27s+Auxiliaries:&client=firefoxa%7Ctitle=Himmler%27s#v=onepage&q&f=false) UNC Press Books, 1993 dostęp 2009-06-26.
7. Józef Wnuk, Helena Radomska-Strzemecka: Dzieci polskie oskarżają. AX, Warszaw a 1961.
8. Ericson, Edw ard E. (1999): Feeding the German Eagle: Soviet Economic Aid to Nazi Germany, 1933–1941. Greenw ood Publishing
Group, ISBN 0275963373.
Bibliografia
Luther, Tammo (2004): Volk stumspolitik des Deutschen Reiches 1933-1938. Die Auslanddeutschen im
Spannungsfeld zwischen Traditionalisten und Nationalsozialisten. Franz Steiner, Stuttgart
Źródło „http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Volksdeutsche&oldid=37664856”
Kategorie: III Rzesza Mniejszość niemiecka w Polsce Wyrażenia niemieckie
Tę stronę ostatnio zmodyfikow ano o 11:04, 11 paź 2013. Tekst udostępniany na licencji Creative
Commons: uznanie autorstw a, na tych samych w arunkach
(http:https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl), z możliw ością obow iązyw ania
dodatkow ych ograniczeń. Zobacz szczegółow e informacje o w arunkach korzystania
(http:https://w ikimediafoundation.org/w iki/Warunki_korzystania).