Programy i wizyty międzynarodowe - Warmińsko

DOSKONALENIE OTWARTE
Jadwiga Hryniewicz, Beata Pabian, Marlena Derlukiewicz
Programy i wizyty międzynarodowe
Warmińsko-Mazurski Ośrodek podejmowane w ramach tego prograDoskonalenia Nauczycieli w Elblągu mu to:
w trakcie swojej dwudziestoletniej ♦ wizyty studyjne z udziałem wizytadziałalności realizował wiele progratorów, dyrektorów placówek edumów i projektów międzynarodowych
kacyjnych, konsultantów i dyrektoi w wielu uczestniczył.
rów ośrodków doskonalenia nauczycieli w Polsce i wymiennie we
Francji,
Współpraca z Francją
♦ prowadzenie zajęć z jakości edukaNajdłuŜej trwała współpraca
cji i ewaluacji – na studiach podyz Francją, która ustała ze względów
plomowych organizowanych przez
niezaleŜnych od W-MODN w ElbląPaństwową WyŜszą Szkołę Zawogu w 2002 r. Program ten, na który
dową w Elblągu przy współpracy
złoŜyły się wizyty studyjne, sześć
z W-MODN w Elblągu przez
edycji konkursu języka francuskiego
przedstawicieli Inspekcji Akadedla uczniów szkół ponadgimnazjalmickiej z Beauvais,
nych oraz coroczne prowadzenie ♦ przeszkolenie konsultantów Ośrodzajęć przez kadrę francuską na stuka i przedstawicieli kadry kierowdiach podyplomowych z organizacji
niczej placówek edukacyjnych
i zarządzania oświatą, przyczynił się
z terenu podległego W-MODN
w Elblągu z zakresu:
a) francuskiego sposobu walki
z przemocą i agresją w szkole,
b) francuskiego systemu kształcenia
i doskonalenia nauczycieli,
c) francuskiego systemu rekrutacji
kadry kierowniczej (egzaminów
konkursowych),
d) wykorzystania wyników egzaminów zewnętrznych we francuskim systemie edukacyjnym,
e) prezentacji francuskiego systemu
oświaty z uwzględnieniem roli
egzaminów zewnętrznych.
Współpraca z Francją umoŜliwiła nawiązanie kontaktów między
róŜnego typu szkołami ponadgimnazjalnymi z terenu województwa warmińsko-mazurskiego i departamentu
Jadwiga Hryniewicz.
l'Oise we Francji. Wspomogła popularyzowanie języka francuskiego
w istotny sposób do wymiany do- poprzez organizację konkursów ze
świadczeń i sprawdzonych praktyk znajomości tego języka, w których
w róŜnych obszarach edukacji nagrodą były dziesięciodniowe pobyw województwie war mińsko- ty we Francji. Program współpracy
mazurskim. NajwaŜniejsze działania z Francją z ramienia Ośrodka koor28
dynowała konsultant Jadwiga Hryniewicz.
Sąsiedzkie wizyty w Rosji
Współpraca WarmińskoMazurskiego Ośrodka Doskonalenia
Nauczycieli w Elblągu z Obwodem
Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej trwa od wielu lat. W ostatniej
dekadzie zrealizowaliśmy dwa znaczące projekty sfinansowane z funduszy Unii Europejskiej, oba autorstwa Marii Wojtasiak.
Dzielimy się polskim
doświadczeniem
W 2003 r. narodził się pomysł
nawiązania współpracy między placówkami oświatowymi Elbląga
i Kaliningradu. We współpracy
z Regionalnym Centrum Informacji
Europejskiej i Turystycznej w Elblągu powstał projekt „Dzielimy się
polskim doświadczeniem. Eurodemokracja. Polska – Rosja” realizowany w ramach Phare CBC Program
Współpracy Transgranicznej Polska
– Region Morza Bałtyckiego.
Trzy konsultantki z WarmińskoMazurskiego Ośrodka Doskonalenia
Nauczycieli w Elblągu: Maria Wojtasiak, Maria Kubacka i Marlena Derlukiewicz oraz Antonina Wasiak (LO
w Lidzbarku Warmińskim), Renata
Świąder (II LO w Elblągu), Krystyna
Ulatowska (ZS w Suszu), Małgorzata
Roguszewska (ZSZ w Braniewie)
i Katarzyna Panimasz (ZSO w Pasłęku) wspólnie opracowały scenariusze
zajęć dotyczące pięciu obszarów:
społeczeństwo obywatelskie, prawa
człowieka, Dzień Europejski w szkole, wyrównywanie szans dziewcząt
i chłopców oraz ochrona środowiska
Z kroniki Ośrodka
Z kolei od 21 do 23 września
ły w publikacji Eurodemokracja Polgościliśmy w Kątach Rybackich naska – Rosja.
uczycieli z Polski i Rosji na wspólnych polsko-rosyjskich warsztatach.
Jesteśmy sąsiadami
W tworzenie i realizację scenariuszy
Warmińsko Mazurski Ośrodek o tematyce przyrodniczej i ekoloDoskonalenia Nauczycieli w Elblągu gicznej było zaangaŜowanych dzieprzez cały 2005 rok więciu nauczycieli przyrody oraz
realizował polsko- dwie konsultantki – Wanda Chrzarosyjski program nowska-Szwarc i Wiesława Kamińedukacyjny
„Je- ska. Wszystkie scenariusze zostały
steśmy sąsiadami” opracowane w formie elektronicznej,
w ramach Narodo- wyprodukowano 1500 płyt CD. Scewego Programu dla nariusze polskie zostały przetłumaPolski. Partnerem ze czone na język rosyjski i trafiły do
strony rosyjskiej był polskich i rosyjskich szkół.
15 grudnia 2005 r. w Elblągu
Departament Oświaty Obwodu Kalinin- odbyła się konferencja z udziałem
gradzkiego. Celem uczestników projektu oraz zaproszoprojektu było zbu- nych gości, na której przedstawiono
dowanie wspólnego rezultaty projektu. Nauczyciele obu
programu edukacyj- krajów poznali nowe metody nauczanego wzbogacające- nia, wzbogacili swoją wiedzę na tego wiedzę uczniów mat historii regionu, literatury i sztuz Polski i Rosji na ki sąsiadującego państwa. Nauczytemat Ŝycia, historii, ciele rosyjscy zobaczyli, w jaki spokultury i przyrody sób realizowany jest na Mierzei Wiobu narodów oraz ślanej program ochrony środowiska.
nawiązanie współ- Nauczyciele przyrody obu krajów,
pracy między na- aktywnie uczestnicząc w warsztatach
uczycielami i pla- przyrodniczych, wymienili doświadUczestniczki polsko-rosyjskiego projektu w Kaliningradzie. cówkami oświato- czenia w zakresie dydaktyki nauczaDruga z lewej Maria Wojtasiak – autorka projektu.
nia przyrody i ekologii. NajwaŜniejwymi.
W kwietniu 2005 r. powołano szym efektem projektu było wzbogauczycieli z obwodu kaliningradzkiego. Byli oni obserwatorami (w wielu grupę koordynatorów zespołów na- cenie warsztatu pracy nauczycieli
wypadkach czynnie się włączając) uczycielskich, którzy w maju spotka- obu krajów, co ma bezpośredni
lekcji prowadzonych przez polskich li się w Kaliningradzie. Polskę repre- wpływ na poszerzenie wiedzy o sąnauczycieli. Zajęcia prowadzone zentowali autorka projektu Maria siadach wśród uczniów uczestnicząw grupach metodami aktywnymi Wojtasiak i Włodzimierz Mielnicki, cych w lekcjach przeprowadzanych
były pomyślane jako gotowy mate- Rosję – Łazar Fukson i Katarzyna zgodnie z opracowanymi scenariuszami.
riał metodyczny do wykorzystania Wiosna.
W czerwcu zostały przygotowaprzez rosyjskich kolegów.
Rewizyta, która miała miejsce od ne wstępne wersje scenariuszy lekcji Międzynarodowe projekty
12 do 14 maja 2003 r. w Rosji, do- z historii regionalnej i dziedzictwa
edukacyjne
starczyła obu stronom kolejnych kulturowego adresowane do uczniów
doświadczeń. Rosyjscy nauczyciele, z trzech poziomów edukacyjnych. MOPED
korzystając z polskich propozycji, Autorkami były: ówczesna dyrektorstworzyli scenariusze i zapropono- ka Ośrodka Krystyna Szostak, konWarmińsko-Mazurski Ośrodek
wali bardzo interesujące zajęcia sultantki Maria Kubacka i Marlena Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu
Derlukiewicz oraz nauczycielki – jako jedna z siedmiu instytucji euroz zakresu demokracji.
Dodatkowym, niewymiernym Lidia Wojtyna (SP w Milejewie), pejskich realizuje trzyletni, międzysukcesem tego projektu były zmiany Wiesława Parys (ZSH w Elblągu), narodowy projekt edukacyjny o naw mentalności, przełamanie panują- Beata Orzech (III LO w Elblągu), zwie MOPED (akcja centralna Cocych stereotypów. Rosyjscy koledzy Joanna Pawlukowicz (V LO w Elblą- menius 2.1) w ramach programu
podkreślali, jak bardzo podoba im się gu), Irena Bieniek i Irena Poździech „Uczenie się przez całe Ŝyotwartość i szczerość polskiej mło- (Gimnazjum nr 2 w Elblągu). Scena- cie” (przedtem Socrates). Celem prodzieŜy, która potrafi i chce dyskuto- riusze lekcji zostały zaprezentowane jektu jest opracowanie kursu dla nawać na kaŜdy temat. Efekty projektu, na początku września w Kaliningra- uczycieli na temat skutecznych meczyli konspekty lekcji i inne materia- dzie dwudziestu nauczycielom z Ro- tod i sposobów motywowania
ły dydaktyczne, zamieszczone zosta- sji.
uczniów do nauki.
naturalnego i dziedzictwa kulturowego w regionie – europejski wymiar
demokracji w małych środowiskach
lokalnych. W 2003 r., od 24 do 27
marca gościliśmy w Elblągu, Braniewie, Pasłęku, Suszu i Lidzbarku
Warmińskim 25-osobową grupę na-
29
DOSKONALENIE OTWARTE
Pierwszy etap polegał na przedyskutowaniu w międzynarodowej
grupie metod i technik stosowanych
w poszczególnych krajach. Na podstawie zdobytych doświadczeń i wypracowanych materiałów powstał
program międzynarodowego kursu
dla europejskiej kadry dydaktycznej
– „Mobilność szkolnej kadry edukacyjnej”. Został on umieszczony
w oficjalnym katalogu ComeniusGrundtvig. Wiosną 2008 r. we
wszystkich krajach odbyły się kursy
lokalne, zaś w kwietniu 2009 r.
w Salzburgu został zorganizowany
międzynarodowy kurs dla nauczycieli z siedmiu państw. Nasz Ośrodek
w tym projekcie reprezentują Mariola Chodakowska-Malkiewicz – konsultant ds. j. angielskiego i edukacji
europejskiej (trener kursu w Salzburgu) oraz Marzanna Tyburska – konsultant ds. kadry kierowniczej.
Od 3 do 7 czerwca 2009 r. gościliśmy w Elblągu grupę nauczycieli
z sześciu krajów europejskich.
Uczestnicy czerwcowej wizyty
w Elblągu, partnerzy projektu z róŜnych instytucji oświatowych z Frankf u r t u ( Ni e mc y) , B ud ap e sz t u
(Węgry), Sofii (Bułgaria), Creteil
(Francja), Salzburga (Austria) i Carlisle (Wielka Brytania) mieli za zadanie opracować raport podsumowujący wyniki i ocenę kwietniowego
międzynarodowego kursu w Salzburgu oraz wypracować ostateczny program kursu wraz z materiałami szkoleniowymi. Program kursu dla szeroko pojętej europejskiej kadry edukacyjnej, wydany w siedmiu językach
instytucji partnerskich, zawiera materiały szkoleniowe, bibliografię oraz
wskazówki metodyczne dotyczące
jego przeprowadzenia. Umieszczony
zostanie w katalogu brukselskim oraz
ofercie szkoleniowej instytucji partnerskich projektu.
Polski wkład w opracowanie
programu to ocenianie kształtujące
na kaŜdym etapie edukacji, które ma
wskazać drogę do modyfikowania
procesu nauczania tak, aby przyniósł
najlepsze efekty. Chodzi o to, Ŝeby
ocenić wkład pracy, zaangaŜowanie
i postępy ucznia. Dlatego tak waŜna
jest informacja zwrotna, czyli precyzyjny komentarz: co uczeń zrobił
dobrze? co trzeba poprawić? –
a przede wszystkim wskazówki,
30
w jaki sposób uczeń moŜe poprawić
swoją pracę. Najprostszy sposób
motywowania ucznia sprowadza się
do tego, by nauczyciel tak poprowadził zajęcia, Ŝeby kaŜdy uczeń, niezaleŜnie od tego, czy jest wybitnie
zdolny, czy przeciętny, osiągnął sukces na miarę swoich moŜliwości.
Motywacja i wydajność błyskawicznie wzrastają, kiedy uczniowie osiągają wyznaczone cele.
Wychowanie dla demokracji
przez Fundację Rozwoju Systemu
Edukacji, Delfort i IFA.
Rostok – Kaliningrad – Elbląg
Polsko-rosyjsko-niemiecki projekt „Społeczeństwo wszystkich”
finansowany był ze środków Robert
Bosch Stiffung oraz Fundacji im.
Stefana Batorego. W ramach projektu odbyły się warsztaty pedagogiczno-terapeutyczne dla młodzieŜy oraz
dorosłych niepełnosprawnych, wizyty studyjne terapeutów w Elblągu,
Rostoku i Zielonogradsku, konsultacje dla rodziców i opiekunów oraz
seminarium. W projekcie realizowanym przez CKiWM „Światowid”
z ramienia W-MODN w Elblągu
wzięły udział Marlena Szwemińska
i Alicja Guła.
Pierwsze działanie – wizytę studyjną oraz szkolenia dla instruktorów
i terapeutów pracujących z osobami
niepełnosprawnymi, zrealizowano
w dniach 21-25 kwietnia 2009 r.
W 2001 r. Maria Kubacka – konsultant ds. historii oraz nauczyciele
z Elbląga, Braniewa, Pasłęka i Susza
przygotowali w ramach programu
Arion wizytę studyjną dla pracowników oświaty z krajów Unii Europejs k iej . T e ma te m wi z yt y b ył
„Europejski wymiar wychowania dla
demokracji w małych środowiskach
lokalnych”. Organizatorzy zaprezentowali sposoby realizacji w Polsce
programu z zakresu umiejętności
obywatelskich,
pokazali dotychczasowe osiągnięcia w dziedzinie
ochrony dziedzictwa kulturowego
regionu. Odbyły się
równieŜ
zajęcia
poświęcone historycznym powiązaniom
lokalnych
społeczności
z Europą.
Spotkanie
przedstawicieli oświaty z Rumunii,
Jerzy DoroŜko z wizytą studyjną w Kordobie.
Niemiec, Holandii,
Grecji i Portugalii
było okazją do zaprezentowania do- w Rostocku. Od 15 do 19 czerwrobku dydaktyczno-wychowawczego ca realizowano drugi etap projektu,
wybranych szkół z naszego regionu a był nim pobyt w obwodzie kalininoraz wymiany doświadczeń pomię- gradzkim (wizyty w siedzibie organidzy uczestnikami wizyty.
zacji opieki społecznej, słuŜby zdrowia, ochrony praw matki i dziecka,
administracji okręgu zielonogradWizyty studyjne w 2009 r.
skiego). Podczas wizyty konsultantki
Bardzo waŜnym komponentem z W-MODN w Elblągu m.in. wzięły
współpracy międzynarodowej reali- udział w seminarium dla rodziców
zowanym przez W-MODN w Elblą- „Adopcja dzieci wymagających spegu był i jest udział i organizacja wi- cjalnej opieki” oraz „Takie same
zyt studyjnych w ramach programów potrzeby, inne moŜliwości”. Przedeuropejskich dawniej Arion – Socra- stawiły prezentację multimedialną na
tes, a obecnie programu „Uczenie się temat współzaleŜności egzystowania
przez całe Ŝycie” realizowanego ludzi niepełnosprawnych i pełno-
Z kroniki Ośrodka
sprawnych. Wspólnie szukano odpowiedzi na pytanie, jak wspieranie
ludzi niepełnosprawnych wpływa na
zaspokajanie potrzeb osób zdrowych.
Wielka Brytania
Od 15 do 19 czerwca 2009 r.
miała miejsce wizyta studyjna Marii
Kubackiej w Wielkiej Brytanii. Celem wizyty było zapoznanie uczestników z praktycznym wykorzystaniem na lekcjach technologii interaktywnych, przede wszystkim tablic
i n t e r a k t y wn yc h , p o p u la r n yc h
w szkołach brytyjskich.
Hryniewicz, Jan Kruza, Małgorzata
Sowicka i Romuald Synak. Tematyka ich wizyt dotyczyła nauczania
języków obcych, jakości w edukacji,
kształcenia i doskonalenia nauczycieli, integracji międzykulturowej,
wykorzystania metod aktywnych,
tworzenia własnego warsztatu pracy
w nauczaniu języka niemieckiego
oraz systemu egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych w edukacji europejskiej.
Zapraszamy teŜ do siebie
roku. Koordynatorem i realizatorem
tych działań jest konsultant ds. języka angielskiego, trener programu
Comenius Mariola ChodakowskaMalkiewicz.
W nawiązaniu partnerskiej
współpracy między szkołami i instytucjami oświatowymi Elbląga i partnerskiego miasta Compiegne we
Francji pomaga zainteresowanym
stronom konsultant Jadwiga Hryniewicz. Aktualnie współpracują z Francją Zespół Szkół Pijarskich w Elblągu, Gimnazjum nr 3 w Elblągu
i MłodzieŜowy Dom Kultury w Elblągu.
Międzynarodowa współpraca
Ośrodka to bardzo waŜna sfera naszej działalności, pozwalająca doskonalić umiejętności konsultantów,
Współpraca międzynarodowa to
równieŜ
organizowane przez OśroHiszpania
dek w Elblągu seminaria kontaktowe
Od 18 do 25 kwietnia 2009 r. dla placówek dydaktycznych, zainteAgnieszka Czystaw realizowała wi- resowanych nawiązaniem współprazytę
studyjną
w
Barcelonie.
Dotyczyła
ona
zagadnień związanych z polityką
edukacji informatycznej
w krajach UE
r e p r e z e n t o wa nych
przez
uczestników spotkania, wdraŜaniem ICT w szkołach,
tworzeniem i udostępnianiem zasobów
edukacyjnych
on-line, kształceniem nauczycieli
w zakresie korzystania z nowoczesnych
technologii oraz
up o wszechnianiem idei i umiejętności uczenia
się przez całe
Ŝycie. Spotkanie
było teŜ okazją
Uczestnicy seminarium kontaktowego z Wielkiej Brytanii spacerują po elbląskiej starówce. Trzecia z lewej
do
zapoznania Mariola Chodakowska-Malkiewicz.
się z przykładami
dobrych praktyk w stosowaniu ICT cy międzynarodowej. We wrześniu a takŜe dzielić się ich wiedzą i dona róŜnych przedmiotach, poziomach 2008 r. gościliśmy grupę nauczycieli świadczeniem z innymi. Do prowaedukacyjnych i typach szkół. W po- z Wielkiej Brytanii. Licznie przybyli dzenia takiej działalności konieczna
dobnej wizycie w Hiszpanii, tyle Ŝe przedstawiciele szkół naszego regio- jest dobra znajomość języków obw Kordobie, uczestniczył w maju nu mogli nawiązać pierwsze kontak- cych, która jest doskonalona w na2009 r. Jerzy DoroŜko, konsultant ds. ty i rozpocząć współpracę w ramach szej placówce od wielu lat. Współinformatyki.
programu Comenius. Kolejnych pięt- praca międzynarodowa pozwala
Wcześniej wyjeŜdŜali takŜe inni nastu nauczycieli z Wielkiej Brytanii zweryfikować umiejętności językokonsultanci z Ośrodka, m.in. Jadwiga przyjechało do nas we wrześniu 2009 we konsultantów w praktyce.
31