str. 5 - SM Świt

Adam Jan Puza
Pomysł na kulturę
Ełk, któremu przypisuje się funkcję stolicy Mazur,
coraz częściej odgrywa na Warmii i Mazur znaczącą
rolę w rozwoju kultury. Warto wiedzieć, że o tożsamości naszej regionu świadczy kultura i dziedzictwo
historyczne. Jednym z istotnych zadań samorządu
powiatowego jest rozwój kultury i pielęgnowanie dziedzictwa historycznego. W 65 mln budżecie powiatu
ełckiego, który zajmuje się finansowaniem ełckich
szkół średnich, specjalnych, drogami, tworzeniem
nowych miejsc pracy od kilku lat co raz więcej środków
przeznacza się na kulturę. Dotowane są stowarzyszenia
i fundacje, które zajmują się tymi zadaniami, a samorząd włącza się w te przedsięwzięcia.
Dzięki pomocy Unii Europejskiej w Starostwie
Powiatowym w Ełku powstał projekt – Transgraniczny
Świat Kultury, który był realizowany przy współpracy z
samorządem miejskim w Ełku i Ozierskim w obwodzie
kaliningradzkim. Celem projektu był rozwój turystyki
poprzez integralne wykorzystanie walorów dziedzictwa
historycznego, przyrodniczego i kulturalnego w powiecie
ełckim. Polegał on na opracowaniu i wystawieniu dwóch
sztuk teatralnych – „Księga Dżungli” i „Duch Zamku.
Jak to zE ŁKiem było” przez młodych aktorów z Ełku i
Ozierska. Na obydwa przedsięwzięcia udało się pozyskać
45 tys. zł z UE.
Duch ełckiego zamku
Od wielu lat ełcki zamek pokrzyżacki stoi zamknięty i niszczeje, czekając na nowego właściciela
i remont. Co jakiś czas pojawiają się plany sprzedaży
tego budynku. O tym, że można go wykorzystać do
promowania Ziemi Ełckiej i rozwoju kultury ełczanie
i turyści przekonali się w sierpniu, kiedy wystawione
zostały spektakle „Duch Zamku. Jak to zE ŁKiem
było”. Wieczorem po zachodzie słońca, na dziedzińcu
ełckiego zamku pokrzyżackiego w średniowiecznej
scenerii grana była sztuka związana z wydarzeniem z
początków funkcjonowania Ełku - roku 1407. Scenografia i muzyka spektaklu nawiązywały do średniowiecznych tradycji. Pojawili się więc Krzyżacy, którzy
na dziedziniec zamku wjeżdżali konno, ełccy chłopi i
koniokradzi. Zamek oświetlony został pochodniami, a
na dziedzińcu płonął stos i toczyły się walki. Opowieść
o początkach funkcjonowania Ełku, pochodzeniu nazwy miejscowości oraz jej mieszkańcach oparta została
na przekazach historycznych oraz ubarwiona została
fikcją. Scenariusz do spektaklu napisał Zbigniew
Czalej, muzykę Jacek Malinowski, a wyreżyserował
go Piotr Kowalewski. Sztukę zagrali aktorzy Teatru
im. J Węgrzyna.
Starostwo Powiatowe w Ełku zorganizowało w
sumie 5 spektakli, które obejrzało ponad 2.500 widzów.
Organizacja spektaklu oraz jego gorące przyjęcie przez
widzów pokazały, że zrujnowany zamek pokrzyżacki
może służyć ełczanom i turystom jako miejsce poznawania historii Ziemi Ełckiej. W moim przekonaniu
powinien on nadal pozostać w rękach samorządu
miejskiego. Na modernizację budynku i jego remont
można pozyskać pieniądze z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego. A stary, odrestaurowany budynek powinien służyć społeczności lokalnej i turystom.
Przykład innych miast z Warmii i Mazur pokazuje, że
można w ciekawy sposób wykorzystać pokrzyżackie
budowle do rozwoju turystyki i animowania rozwoju
wrzesień 2005 r.
lokalnego. Starostwo Powiatowe w Ełku i Teatr im. J.
Węgrzyna zamierzają wprowadzić spektakl do stałego
repertuaru wakacyjnego – przy zgodzie właściciela
zamku. W chwili obecnej powstaje w ełckim Starostwie projekt, który zapewniłby finansowanie tego
przedsięwzięcia.
Wąskotorówką do teatru
Ełcka Kolej Wąskotorowa, stuletnia ełcka staruszka jest mazurską atrakcją parową. PKP niezdolne do
administrowania kolejką użyczyły ją wraz z cała infrastrukturą samorządowi miasta. Pomysł na przejazdy
kolejowe dla niemieckich grup turystycznych i innych
grup jest dobry, ale warto pamiętać, że sam przejazd kolejką w jedną i drugą stronę przestaje być atrakcją samą
w sobie. Powinny one zostać połączone z możliwością
wejścia na ścieżkę edukacyjną w lesie, nad jeziorem czy
w pobliżu rzeki. Ciekawym pomysłem jest koncepcja
braci Sawczyńskich, którzy na jednym z przystanków
kolejki wąskotorowej w Sypitkach stworzyli wraz z
dyrekcją tamtejszej szkoły stałą galerię – Dziwy świata
natury, gdzie turyści mogą obejrzeć korzenie drzew
stylizowane na leśne postacie i stwory.
Idąc tym tropem na leśnej polanie w Sypitkach
Starostwo Powiatowe w Ełku wystawiło pięć plenerowych spektakli „Księga Dżungli” opartych na
motywach powieści Rudyarda Kiplinga. Aktorzy w
oryginalnych strojach zwierząt poruszali się w naturalnej scenerii leśnej. Pięć spektakli, adresowanych
do mieszkańców powiatu ełckiego oraz turystów
obejrzało w lipcu tego roku ponad 1100 widzów, którzy przyjechali na spektakl w większości ełcką kolejką
wąskotorową. Nie był więc to już przejazd sam w
sobie, ale połączone zostały dwa elementy kulturalne
– poznanie dziedzictwa historycznego, jakim jest kolej
wąskotorowa oraz teatru.
Sztuka grana była w naturalnej scenerii leśnej
przez aktorów ubranych w kostiumy zwierząt. Drzewa, krzewy oraz trawa stanowiła naturalną scenę i
rekwizyty dla grających. Skomponowana muzyka oraz
układy choreograficzne dopasowana została także do
warunków plenerowych. W sztuce widzowie obserwowali skaczące po drzewach małpy, walkę wilków
i małp, chłopca Mowgli wspinającego się po linie na
drzewo, tygrysa i rysie wyskakujące zza krzaków. Duże
zainteresowanie sztuką oraz jej owacyjne przyjęcie
spowodował, że Starostwo Powiatowe w Ełku, będące
organizatorem projektu, będzie chciało włączyć spektakle grane w lesie do wakacyjno-turystycznej oferty
kulturalnej powiatu ełckiego. Podobnie, jak i „Ducha
Zamku”, tak i ten spektakl grali aktorzy Teatru im. J.
Węgrzyna z Ełku.
Ełcki zamek pokrzyżacki, teatr, kolejka wąskotorowa, walory przyrodnicze powiatu ełckiego – wszystko
to udało się połączyć w jeden projekt. Pomysł, który
uzyskał akceptację komisji konkursowej programu
PHARE Unii Europejskiej, będzie rozwijany przez
ełcki samorząd powiatowy. Do działań tych włączane
będą także inne samorządy czy stowarzyszenia. Może
kolejny projekt – prócz wymienionych wcześniej
elementów – wykorzysta również ełcką wieżę ciśnień.
Wszystko zależy od pomysłowości, której w zespole
piszącym projekty w Starostwie Powiatowym w Ełku
nie brakuje.
Adam Jan Puza
od roku 2002 starosta ełcki. Z samorządem terytorialnym związany od 15 lat, najpierw jako radny i prezydent Ełku z ramienia
Komitetu Obywatelskiego (1990-1994).
Ekspert do spraw rozwoju, zarządzania
strategicznego (30 strategii rozwoju gmin i powiatów) i zarządzania jakością w administracji
publicznej w strukturach Organizacji Narodów Zjednoczonych (1996-2004). Prekursor
wdrażania ISO w samorządach terytorialnych
– 7 wdrożeń. Przewodniczący rady powiatu
w Ełku (1998–2001). Doradca ds. rozwoju
społeczeństwa informacyjnego i turystyki wyspecjalizowanych organizacji pozarządowych
i instytucji międzynarodowych.
Nauczyciel akademicki – dzieli się doświadczeniem i wiedzą ze studentami w
Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w
Białymstoku Filia w Ełku. Współautor koncepcji rozwoju regionu EGO (Ełk – Gołdap
– Olecko), przewodniczący Stowarzyszenia
Samorządów EGO.
Za swoją działalność na rzecz rozwoju
Ełku i opracowanie koncepcji „Ełk – Miasto
Ekologiczne” otrzymał międzynarodową
nagrodę Fundacji Forda, a za wkład w rozwój powiatu ełckiego wyróżnienia i nagrody
Związku Powiatów Polskich.
5