WĘGRY - LUTECJA

WĘGRY
Węgry, Magyarország, Republika Węgierska, Magyar Köztársaság
Stolica: Budapeszt (Budapest)
Powierzchnia: 93 030 tys. km2
Ludność: 10 044 tys. (2003)
Gęstość zaludnienia: 108 osób/km2
Ustrój: republika
Bezrobocie: %
Długość autostrad: km
Podział administracyjny: 19 komitatów i 1 miasto wydzielone
Język urzędowy: węgierski
Jednostka monetarna: 1 forint = 100 fillerów
Grupy etniczno - rasowe: Węgrzy (91%), Romowie (4%), Niemcy (3%), pozostali (2% gł. Chorwaci, Rumuni)
Religie: katolicy (68%), kalwiniści (20%), luteranie (5%), protestanci (1%), pozostali (6%)
Przyrost naturalny: -0,3%o
Przeciętna dł. Ŝycia: męŜczyźni 67 lat, kobiety 76 lat (2002)
Gł. miasta (liczba mieszk. w tys.): Budapeszt (1 861), Debreczyn (207), Miszkolc (176), Segedyn (161), Pecz
(160)
Ludność miejska: 65,6%
Struktura uŜytkowania ziemi: grunty orne 51%, plantacje 3%, uŜytki zielone 13%, lasy 19%, pozostałe 14%
Struktura zatrudnienia: rolnictwo 7%, przemysł 33%, usługi 60%
PNB na 1 mieszk.: 4 510 USD
ZadłuŜenie: 24 373 mln USD
-------------------------------------------------------------------------------Węgry przez znaczną część swej historii były silnym i rozległym państwem, skupiającym pod swoją władzą
inne narody (Słowaków, Rumunów, Chorwatów). Później kraj legł pod naporem Imperium Osmańskiego i
zniknął z mapy Europy, by z czasem odrodzić się jako część monarchii Habsburgów. Podobnie jak Polska,
współczesne Węgry próbują, po doświadczeniach epoki komunizmu, odnaleźć swoje miejsce w rodzinie krajów
Zachodu. Kolejne rządy podtrzymują kurs na gospodarkę rynkową, stosunki w państwie są demokratyzowane
(kraj ten ma najbardziej liberalną w Europie ustawę o mniejszościach narodowych), a same Węgry są
najchętniej widzianym przez państwa Unii Europejskiej przyszłym członkiem tej organizacji.
-------------------------------------------------------------------------------TURYSTYKA
Węgry od wielu lat naleŜą do chętniej odwiedzanych państw Europy środkowej. Węgry odwiedza obecnie
około 25 milionów turystów, najwięcej z Niemiec, Austrii, Czech, Słowacji, Rosji, Polski, Włoch, Rumunii.
Budapeszt, do którego przybywa ponad połowa turystów cieszy się sławą miasta porównywanego do Wiednia,
gdzie mimo niezbyt wielu zabytków zachowała się atmosfera spokojnej stabilizacji czasów Franciszka Józefa.
Około jednej trzeciej turystów zagranicznych wybiera urlop nad "węgierskim morzem" - jeziorem Balaton,
gdzie jest, poza stolicą, najlepiej rozwinięta i najnowocześniejsza baza turystyczna. Turyści odwiedzają
równieŜ malownicze zakole Dunaju (na północ od Budapesztu) w którym leŜą m.in. Esztergom z największym
w kraju kościołem i Viségrad z ruinami zamku - siedziby królów Węgier w średniowieczu, historyczne ośrodki
(Pecz, Debreczyn, Gyır, Szeged, Miszkolc, Eger, Kecskemet) oraz uzdrowiska (np. Hajdúszoboszlo).
--------------------------------------------------------------------------------
KUCHNIA
Kuchnia węgierska naleŜy do bardziej znanych i charakterystycznych w Europie. SpoŜywa się w niej duŜo
pomidorów i papryki. Popularnym daniem jest gulasz (gylyásleves) - bulion wołowy zaprawiony papryką.
Borjúpaprikás to danie z cielęciny z papryką, do którego podaje się najczęściej drobne kluski ziemniaczane.
Pörkölt jest potrawą z duszonej wieprzowiny lub wołowiny z dodatkiem papryki. Töltött káposzta to
odpowiednik polskich gołąbków. Ránojt sajt to zasmaŜany ser. Popularnym deserem jest somlói galuska ciastko biszkoptowe z czekoladą i orzechami. Węgrzy piją duŜo kawy (z ekspresu i "po turecku"), herbata
spoŜywana jest tam mniej chętnie i zwykle nie najsmaczniejsza. Węgrzy piją duŜo wina - najsłynniejsze z
lokalnych gatunków to białe tokaje oraz bycza krew z Eger (Egri Bikavér). Popularną wódką jest owocowa
pálinka (najczęściej brzoskwiniowa lub śliwkowa). Najpopularniejszym piwem węgierskim jest dreher.
-------------------------------------------------------------------------------NIEZBĘDNE INFORMACJE
Ambasada Republiki Węgierskiej, 00-559 Warszawa, ul. Fryderyka Chopina 2, tel.: 628-44-51 do 55, faks:
621-85-61, e-mail: [email protected]
Ambasada Polska na Węgrzech: Budapeszt, Városligeti fasor 16.
Do Budapesztu dotrzeć moŜna samolotem, pociągiem (z Warszawy i Krakowa) i autobusem (najłatwiej
równieŜ z tych dwóch miast). Na Węgrzech najlepiej jest korzystać z komunikacji kolejowej i autobusowej.
Pociągi węgierskie są zwykle bardzo powolne (naleŜy więc wybierać wyłącznie pośpieszne - gyorsvonat).
Istnieje przy tym moŜliwość korzystania z licznych zniŜek. Komunikacja autobusowa jest dobrze rozwinięta
(do wielu miast nie moŜna dojechać pociągiem), lecz autobusy są często zatłoczone. Sklepy na Węgrzech
pracują od 9.00 do 17.00 (spoŜywcze 7.00 do 19.00), banki obsługują klientów najczęściej od 8.00 do 15.00.
Rozmowy międzynarodowe najlepiej jest prowadzić z czerwonych lub niebieskich z wyświetlaczem aparatów
telefonicznych. Większość aparatów działa juŜ na karty telefoniczne. Numer kierunkowy kraju: 36.
Język węgierski naleŜy (podobnie jak m.in. fiński i estoński) do grupy języków ugro-fińskich.
-------------------------------------------------------------------------------PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA WĘGIERSKIEGO
Dzień dobry - Jó napot kívánok (jo: nápot ki:wa:nok)
Do widzenia - Viszontlátásra (wisontla:ta:szra)
Proszę - Kérem (kyjrem)
Dziękuję - Kösönöm (kösönöm)
Przepraszam - Bocsánat (bocza:nat)
Ile to kosztuje? - Mennyibe kerül? (meńńibe kerül)
Gdzie jest...? - Hol van...? (hol wan)
Tak - Igen (igen)
Nie - Nem (nem)
Nie rozumiem - Nem értem nem yjrtem)