ii. charakterystyka gminy - Starostwo Powiatowe w Mogilnie
Transkrypt
ii. charakterystyka gminy - Starostwo Powiatowe w Mogilnie
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 2.1. Dane administracyjne Gmina w Dąbrowa południowo-zachodniej jest części gminą wiejską położoną Województwa Kujawsko- Pomorskiego, w Powiecie Mogileńskim. Całkowita powierzchnia gminy wynosi 110,51 km2. Pod względem wielkości znajduje się na ostatnim miejscu wśród czterech gmin Powiatu Mogileńskiego, a w jej skład wchodzi 14 sołectw. Centralnym ośrodkiem gminy a tym samym siedzibą władz jest wieś Dąbrowa, oddalona o około 20 km od Miasta Inowrocławia. Gmina graniczy od zachodu z Gminą Gąsawa, od północnego – zachodu z Gminą Żnin, a od północy z Gminą Barcin, które należą do Powiatu Żnińskiego. Od wschodu graniczy z Gminami Pakość i Janikowo, należącymi do Powiatu Inowrocławskiego, natomiast od południa z Gminą Mogilno (Powiat Mogileński). Ogólna liczba ludności zamieszkująca teren gminy w 2008 roku wynosiła 4.779 osób (stan na 17.10.2008 r.), a gęstość zaludnienia wynosiła 43 osoby na km2. Gmina posiada korzystne powiązania komunikacyjne. Do najważniejszych szlaków komunikacyjnych przechodzących przez teren gminy należy droga wojewódzka nr 254 odcinek Brzoza – Wylatowo. Rysunek 1. Położenie geograficzne Gminy Dąbrowa Źródło: www.gminy.pl 18 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. 2.2. Położenie fizycznogeograficzne Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski wg Kondrackiego obszar Gminy Dąbrowa należy do prowincji Niżu Środkowoeuropejskiego, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie, makroregionu Pojezierze Wielkopolskie oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Pojezierze Gnieźnieńskie. Pojezierze Gnieźnieńskie – mezoregion o powierzchni 4.300 km2, położony na zachód od Równiny Inowrocławskiej. Odpowiada on formom terenu, związanym z poznańską fazą zlodowacenia wiślańskiego, które tworzą pasmo wzgórz od Czerwonaka pod Poznaniem do Trzemeszna, gdzie skręcają na południowy-wschód w stronę Konina. Wschodnią część Pojezierza Gnieźnieńskiego cechuje skupienie dużych jezior rynnowych, z których największym jest Gopło. Na powierzchni Pojezierza Gnieźnienskiego występuje głównie glina morenowa, a powstałe na niej gleby należą do brunatnoziemów. Jest to dobrze zagospodarowana kraina rolnicza. Lasów jest mało, występują miejscami na piaskach sandrowych 2.3. Warunki klimatyczne Warunki środowiskowe analizowanego obszaru w dużym stopniu są zależne od warunków fizjograficznych. W zależności od położenia geograficznego kształtują się warunki przyrodnicze oraz klimatyczne danego obszaru. Gmina Dąbrowa pod względem regionalizacji klimatycznej leży w obrębie klimatu Wielkich Dolin, a według Gumińskiego (1948) należy do VII Dzielnicy Środkowej, która charakteryzuje się najniższymi w Polsce opadami rocznymi (poniżej 500 mm). Warunki klimatyczne panujące na terenie gminy należą do umiarkowanych i w dużej mierze uwarunkowane są wpływami mas powietrza polarno-morskiego i polarnokontynentalnego, o przewadze wiatrów zachodnich, choć w ciągu roku rozkład ten jest zróżnicowany. Wiosną częściej pojawiają się wiatry północne, natomiast jesienią i zimą południowe. Najsilniejsze wiatry przypadają na okres od grudnia do marca. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 210 - 220 dni. Podstawowe dane dotyczące klimatu Gminy Dąbrowa, opracowano na podstawie obserwacji prowadzonych w stacji meteorologicznej Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMiGW) zlokalizowanej w mieście Inowrocław (90 m n.p.m.). Są to wyniki wieloletnich obserwacji (w latach 1957-1971 dla temperatur i opadów, oraz 1956 -1981 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 19 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. dla pozostałych czynników, a także w latach 1989 – 1998 i za rok 2003 – 2006). Stacja ta znajduje się poza obszarem gminy jednak reprezentuje panujące na jej terenie warunki klimatyczne. Zestawienie danych klimatycznych zawierają poniższe tabele 1 i 2. Tabela 1. Parametry klimatyczne stacji w Inowrocławiu w latach 1957-1971 oraz 1956-1981 Parametr Miasto Inowrocław Średnia roczna temperatura powietrza [ºC] Średni roczny opad [mm] Średnia prędkość wiatru [m/s] Źródło: IMGW 7,8 782 2,9 Tabela 2. Parametry stacji klimatycznej w Inowrocławiu w latach 1989-1998 oraz 2003- 2006 roku Miasto Inowrocław Parametr 1989-1998 2003 2004 2005 2006 Średnia roczna temperatura powietrza [ºC] Średni roczny opad [mm] Średnia prędkość wiatru [m/s] Średni opad w okresie wegetacyjnym [mm] (kwiecień-wrzesień) Źródło: IMGW, Urząd Miasta Inowrocławia 1) dane od miesiąca lipca do listopada 8,6 9,6 9,6 9,5 9,5 454 2,9 400,3 2,9 459,5 1,51) 461,8 1,5 512,2 1,5 281 265,3 264,0 275,6 356,8 Najcieplejszym miesiącem na omawianym obszarze jest lipiec ze średnią temperaturą od 18 oC do 19oC, natomiast miesiącem najchłodniejszym jest styczeń – luty, gdzie temperatura wynosi około -3,0oC. Charakterystyczne dla tego obszaru są jedne z najniższych w Polsce opady, sumy roczne wahają się w przedziale od 450 – 530 mm. Najwyższe opady w ciągu roku, odnotowywane są w miesiącach letnich, najniższe w miesiącach zimowych od stycznia do marca. Średnia roczna wielkość opadów wynosiła w latach 1957-1971 około 782 mm, z kolei w 2006 roku średni roczny opad wynosił 512,2 mm, a dla okresu wegetacyjnego (od IV do IX) średnia suma opadów wynosiła 356,8 mm. Występuje tu klimat nizinny, o cechach klimatu morskiego (łagodne zimy z częstymi odwilżami, z krótkim zaleganiem pokrywy śnieżnej) i kontynentalnego (przewaga opadów w okresie letnim). Charakteryzuje się także niewielką liczbą dni pochmurnych w miesiącach listopad – luty (stosunkowo duże usłonecznienie), upalnych i mroźnych (ok. 110 dni z przymrozkami), rzadko też występują silne wiatry. Wiatry o małych prędkościach nie sprzyjają jednak oczyszczaniu atmosfery zanieczyszczonej pyłami przemysłowymi. W warunkach klimatu lokalnego obserwuje się pewne różnice pomiędzy użytkowanymi rolniczo obszarami wysoczyzny morenowej a wilgotnymi, zajętymi przez użytki zielone i zadrzewienia oraz dolinami rzek. Te pierwsze charakteryzują się dobrymi 20 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. warunkami termicznymi, równomiernym nasłonecznieniem, małą wilgotnością powietrza i dobrym przewietrzaniem. Mniej korzystnymi lub nawet niekorzystnymi warunkami termiczno-wilgotnościowymi, częstym występowaniem mgieł, zastoisk chłodnego powietrza i inwersji temperatur oraz zdecydowanie ukierunkowanym przewietrzaniem wyróżniają się dna większych obniżeń dolinnych. Specyficzne warunki klimatu lokalnego mają rozległe tereny leśne. Lasy charakteryzują się na ogół dobrymi warunkami termiczno-wilgotnościowymi o zmniejszonych wahaniach dobowych, jednak z gorszymi warunkami solarnymi (zacienienie). Są to jednak tereny o wzbogaconym składzie fizykochemicznym powietrza w tlen, ozon, olejki eteryczne (fitoncydy) oraz inne substancje śladowe podnoszące komfort bioklimatyczny. 2.4. Użytkowanie terenu Gmina Dąbrowa pod względem użytkowania terenu charakteryzuje się dość znacznym udziałem terenów rolniczych oraz leśnych, bo aż 93,5 % terenu gminy to grunty o charakterze rolniczo-leśnym. Użytki rolne zajmują 8.059 ha tj. 72,9 % jej powierzchni ewidencyjnej, a użytki leśne zajmują obszar o powierzchni 2.272 ha, co stanowi 20,6 % powierzchni gminy. Uproszczoną strukturę użytkowania gruntów na terenie Gminy Dąbrowa, na podstawie danych otrzymanych z Urzędu Gminy przedstawiono w tabeli 3 oraz na rysunku 2. Tabela 3. Wykaz gruntów na terenie Gminy Dąbrowa Użytki rolne Użytki leśne Powierzchnia ewidencyjna [ha] 8.059 2.272 Grunty zabudowane i zurbanizowane 432 Wody 43 Pozostałe grunty i nieużytki 245 Powierzchnia ogólna 11.051 Rodzaje gruntów Źródło: Urząd Gminy Dąbrowa II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 21 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Rysunek 2. Struktura użytkowania gruntów na terenie Gminy Dąbrowa 0,4% Użytki rolne 2,2% 3,9% Użytki leśne 20,6% Grunty zabudowane i zurbanizowane Wody 72,9% Pozostałe grunty i nieużytki Źródło: Urząd Gminy Dąbrowa 2.5. Uwarunkowania gospodarcze 2.5.1. Podmioty gospodarcze Według Głównego systemu Urzędu rejestracji Statystycznego podmiotów na terenie gospodarczych Gminy na (system koniec REGON) roku 2007 zarejestrowanych było 224 podmioty. W okresie od 2000 do 2007 roku można zauważyć wzrost gospodarczy ze względu na dynamikę liczby powstających firm. Strukturę rozwoju gospodarczego na terenie gminy w latach 2000-2007 przedstawia tabela 4. Tabela 4. Struktura rozwoju gospodarczego według ewidencji REGON na terenie gminy Jednostki zarejestrowane Lata w systemie REGON ogółem 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Gmina Dąbrowa 171 195 211 221 212 218 221 2007 224 Źródło: Główny Urząd Statystyczny (Bank Danych Regionalnych) W Gminie Dąbrowa przeważają podmioty o charakterze usługowym i handlowym. O gospodarczym znaczeniu gminy decyduje koncentracja w/w placówek w miejscowości Dąbrowa i Szczepanowo, gdzie pod względem branż dominują usługi transportowe i ogólnobudowlane. Na terenie gminy w większości działają podmioty osób fizycznych prowadzących działalność jednoosobowo na własny rachunek. 22 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Do największych podmiotów gospodarczych na terenie gminy należą: • PTUH Roman Głowacki, ul, Szkolna 19, 88-306 Dąbrowa; • TAMAX-BIS Budownictwo Maurycy Obała, ul. Szkolna 2, 88-306 Dąbrowa; • TRANS-SPED Piotr Grabowski, Słaboszewko 41, 88-306 Dabrowa; • TRANS-STAL Andrzej Wcisło Piotr Grabowski, Słaboszewko 41, 88-306 Dąbrowa; • EX-SOL s.c. Zbigniew Rosinski, Dominik Kantowski, ul. Kalinowa 3, Szczepankowo; • BAMAR Karol Banaszak, Słaboszewko, 88-306 Dąbrowa • Bolan Zakłady Przemysłu Mięsnego Bolesław Wojtasik, Parlinek 27, 88-306 Dąbrowa Nowym zjawiskiem gospodarczym na terenie gminy jest rozwijający się rynek gospodarstw ekologicznych – co ze względu na założenia zrównoważonego rozwoju powinno znaleźć wsparcie ze strony władz gminy w postaci rozwiązań systemowych. 2.5.2. Gospodarka rolna Znaczenie rolnictwa w gminie jest fundamentalne. Funkcja ta jest wypadkową wielu uwarunkowań, gdzie do najważniejszych należą uwarunkowania przestrzenne, własnościowe i przyrodnicze. Na terenie Gminy Dąbrowa znajduje się 8.059 ha użytków rolnych, co stanowi 72,9 % ogólnej powierzchni gruntów gminy. W strukturze obszarowej gospodarstw rolnych dominują gospodarstwa małe do 5 ha oraz gospodarstwa o bardzo duże powyżej 15 ha, skupione głównie w rękach rolników indywidualnych. Struktura upraw na terenie gminy, jest ściśle związana z jakością gleb występujących na jej terenie. Znaczący udział w produkcji rolnej mają uprawy o mniejszych wymaganiach glebowo-wodnych – pszenica ozima, żyto, pszenżyto i jęczmień jary. Strukturę użytkowania gruntów rolnych na terenie Gminy Dąbrowa przedstawia rysunek 3. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 23 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Rysunek 3. Struktura użytkowania gruntów rolnych na terenie Gminy Dąbrowa 20,98% 18,75% Pszenica ozima Jęczmień jary 3,49% Rzepak Pszenżyto Żyto 6,95% Buraki cukrow e 20,18% 14,57% Pozostałe upraw y 15,08% Źródło: Urząd Gminy Dąbrowa Bezpośredni wpływ na rodzaj upraw oprócz jakości gleb ma również produkcja zwierzęca prowadzona na terenie gminy. Produkcja zwierzęca gminy skupiona jest głównie na hodowli bydła oraz trzody chlewnej. Zgodnie z danymi z Urzędu Gminy Dąbrowa liczba pogłowia bydła na terenie gminy wynosi 3.198 sztuk, natomiast trzody chlewnej 11.901 sztuk 2.6. Uwarunkowania społeczne 2.6.1. Procesy demograficzne Gmina Dąbrowa jest zamieszkiwana przez 4.779 osób na powierzchni wynoszącej 110,14 km2 (dane wg Urzędu Gminy na dzień 17.10.2008). Gęstość zaludnienia na terenie gminy w 2008 roku wynosiła około 43 M/km2. Szczegółowy przebieg procesów demograficznych na analizowanym obszarze w latach 2005-2008 przedstawia tabela 5. Tabela 5. Ogólna liczba mieszkańców na terenie Gminy Dąbrowa w latach 2005-2008 Ludność Ludność Lata Gęstość zaludnienia ogółem Kobiety Mężczyźni 2005 4.711 2.356 2.355 42,6 2006 4.759 2.376 2.383 43,0 2007 4.734 2.369 2.365 42,8 2008 4.779 2.400 2.379 43,0 Źródło: Urząd Gminy Dąbrowa, Bank Danych Regionalnych (GUS Bydgoszcz) 24 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Ilość ludności Gminy Dąbrowa w stosunku do lat poprzednich nieznacznie wzrosła, a co za tym idzie odnotowano niewielki wzrost gęstości zaludnienia. Ponadto zauważa się niewielką przewagę kobiet w stosunku do liczby mężczyzn. Ilość ludności w poszczególnych jednostkach osadniczych na terenie Gminy Dąbrowa (dane wg Urzędu Gminy Dąbrowa z dn. 17.10.2008 r.) przedstawia tabela 6. Tabela 6. Liczba mieszkańców w jednostkach osadniczych na terenie gminy Miejscowość Liczba ludności Białe Błota Dąbrowa Krzekotowo Mierucin Mierucinek Mokre Parlin Parlinek Sędowo Słaboszewko Słaboszewo Sucharzewo Szczepankowo Szczepanowo Razem 130 1.123 283 266 46 376 498 339 272 279 182 153 94 738 4.779 Źródło: Urząd Gminy Dąbrowa Zróżnicowanie ludności pod względem wieku na terenie gminy w latach 2005-2008 przedstawia tabela 7. Tabela 7. Struktura ludności na terenie Gminy Dąbrowa wg wieku w latach 2005-2008 Ogólna Liczba ludności wg określonych Rok liczba grup wiekowych ludności przedprodukcyjnym produkcyjnym poproducyjnym 2005 2006 2007 2008 4.711 4.759 4.734 4.779 1.181 1.140 1.124 1.096 2.895 2.982 2.977 3.090 635 637 633 593 Źródło: Urząd Gminy Dąbrowa, Bank Danych Regionalnych (GUS Bydgoszcz) W związku z ogólnym wzrostem liczby ludności na terenie Gminy Dąbrowa, zauważa się wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym. Grupa osób w wieku poprodukcyjnym w ostatnich latach nieznacznie się obniżyła, jednak w związku z coraz to nowymi rocznikami wkraczającymi na rynek pracy, przy bardzo niskim przyroście naturalnym można spodziewać się wzrostu liczby osób w tej grupie. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 25 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Do podstawowych czynników kształtującymi rzeczywisty przyrost ludności są przyrost naturalny oraz saldo migracji. Wartości powyższych wskaźników demograficznych przedstawia tabela 8. Tabela 8. Migracje i ruch naturalny ludności na terenie Gminy Dąbrowa Przyrost naturalny Napływ Odpływ Saldo Lata ludności ludności migracji Kobiety Mężczyźni Ogółem ogółem ogółem 2005 2006 2007 54 59 49 63 45 68 -9 14 -19 -6 -2 7 -5 0 -4 -11 2 3 Źródło: Bank Danych Regionalnych (GUS Bydgoszcz) 2.6.2. Struktura bezrobocia Dokonujące się w ostatnich latach przekształcenia strukturalne i gospodarcze miały ogromny wpływ na sytuację ekonomiczną ludności. Bezrobocie zarówno jawne, jak i ukryte może stanowić poważny społeczny i ekonomiczny problem gminy. Wśród głównych przyczyn bezrobocia należy wymienić: • restrukturyzację gospodarki (likwidacja miejsc pracy), • brak wystarczającej liczby ofert dla absolwentów szkół, • regres gospodarczy w sektorze rolniczym i innych gałęziach gospodarki, • brak kapitału inwestycyjnego zarówno własnego jak i obcego oraz zasobów kapitału. Stopa bezrobocia w województwie kujawsko-pomorskim wg Głównego Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy w 2007 roku wynosiła około 15,2 %, a stopa bezrobocia w Powiecie Mogileńskim aż 20,5 %. W listopadzie 2008 roku Gmina Dąbrowa liczyła 354 osoby bezrobotne na swoim terenie. Szczegółowe dane dotyczące ilości bezrobotnych na terenie gminy w latach 20052008 prezentuje wykres 1 26 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Wykres 1. Bezrobocia na terenie Gminy Dąbrowa 600 556 464 390 450 354 300 150 0 2005 2006 2007 2008 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Mogilnie Ilość osób bezrobotnych na terenie Gminy Dąbrowa ze względu na rodzaj płci na przestrzeni lat 2005-2008 prezentuje tabela 9. Tabela 9. Bezrobotni wg płci na terenie Gminy Dąbrowa Lata 2005 2006 2007 2008 Liczba osób Kobiety % 316 57 292 63 258 66 240 68 Ogólna 556 464 390 354 Mężczyźni 40 172 132 114 % 43 37 34 32 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Mogilnie Liczba osób bezrobotnych Gminy Dąbrowa znacznie spadła. Sytuacja kobiet na rynku pracy jest bardzo trudna, jest ich relatywnie coraz więcej, niższa jest rotacja i dłużej pozostają bez pracy. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 27 ABRYS Technika Sp. z o.o. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa 2.7. Walory kulturowe Gmina Dąbrowa jest doskonałym miejsce na wędrówki bowiem posiada ona fascynujące zabytki architektoniczne m.in. sakralne. Na terenie gminy Dąbrowa najstarszym zabytkiem sakralnym jest znajdujący się w Parlinie drewniany kościół o konstrukcji zrębowej z XVII wieku wraz z dzwonnicą z XIX wieku. Kościół posiada murowana zakrystię oraz wąskie prezbiterium. Dach świątyni wieńczy wierzyczka na sygnaturę z 1923 roku z latarnią podbitą blachą. Na kruchcie znajdującej się po stronie południowej widnieje krucyfiks barokowy z XVIII wieku. Wejście z kruchty do wewnątrz prowadzi przez drzwi z XVII wieku. Na profilowanej belce zachował się krucyfiks późnogotycki z pierwszej połowy XVI wieku. W pochodzącym z końca XVIII wieku ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Śnieżnej oraz obraz św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Ten drewniany kościół z XVII wieku jest jednym z nielicznych już tego rodzaju zabytków sztuki kościelnej w Polsce. Godnym zwrócenia uwagi jest dobrze zachowany dworek w Słaboszewku z pierwszej połowy XIX wieku. Dworek posiada niskie piętro, ganek arkadowy, wystawkę od wschodu, taras od zachodu oraz dobudówkę od południa. Usytuowany jest w parku o powierzchni1,6 ha, pochodzącym z XIX w. W latach międzywojennych właścicielami byli Kazimierz i Amelia Zdziechowscy. Przed wojną gościło tu wielu wybitnych przedstawicieli polskiej kultury i nauki, m.in. pianista Witold Małcużyński, dramaturg i poeta Bolesław Miciński, Jerzy Andrzejewski i Witold Gombrowicz. Ślady pobytu literata Jerzego Andrzejewskiego na wakacjach w Słaboszewku można odnaleźć w jego powieściach Miazga oraz Popiół i diament. Dziś w dawnym dworku Zdziechowskich znajduje się Gminne Centrum Informacji. Wśród zabytków wpisanych do rejestru wojewódzkiego zalicza się m.in. kościół p.w. św. Bartłomieja w Szczepanowie z 1848 roku z drewnianą dzwonnicą z przełomu XVIII i XIX w. z zabytkowym dzwonem z 1770 roku. 28 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY Program Ochrony Środowiska dla Gminy Dąbrowa ABRYS Technika Sp. z o.o. Wewnątrz można zobaczyć trzy ołtarze z drewna polichromowego pochodzące z XVII i XVIII w., krucyfiks gotycki z drewna polichromowego z około 1500 roku, duży krucyfiks w nawie bocznej z II połowy XVII wieku, kielich mszalny z końca XIX wieku, monstrancję z 1833 roku oraz kropielnicę z kamienia wykonaną w XVI wieku. Parafia Szczepanowo i pierwszy kościół powstały jednak dużo wcześniej – przed rokiem 1331. Był to kościół drewniany. Pierwszym kościołem murowanym jest jednak kościół obecny, zbudowany w stylu neoromańskim. Godnym zwrócenia uwagi jest także Kościół NMP Królowej Polski, z wieżą z hełmem pobitym blachą, zbudowany w 1912 roku. W neobarokowym ołtarzu głównym znajdowały się dwie rzeźby aniołków późnobarokowe z XVIII w. W 1844 r. Paweł Hegemann z Sędowa ufundował kielich dla nowo zbudowanego zboru ewangelickiego w Dąbrowie. 2.8. Turystyka Turystyka na terenie gminy Dąbrowa rozwija się w oparciu o walory krajobrazowe, przyrodnicze i kulturowe. Tereny o predyspozycjach do wykorzystania turystycznego związane są z lokalizacją gminy w granicach „Obszaru Chronionego Krajobrazu Jezior Żnińskich” przez który przebiega niebieski pieszy szlak turystyczny. W obrębie kompleksu leśnego leży rezerwat przyrody „Mierucinek” o najwyższym reżimie ochrony. Atrakcję turystyczną w gminie stanowią również liczne pomniki przyrody, w tym głaz narzutowy i źródło „Świętego Huberta”. Lasy zlokalizowane w północnej i wschodniej części gminy oraz dwa niewielkie jeziora stanowią o atrakcyjności gminy dla turystyki i wypoczynku, szczególnie weekendowego. Na terenie Gminy Dąbrowa szlaki turystyczne nie zostały jeszcze wyznaczone. Wyznaczeniem długości szlaków oraz ich scharakteryzowaniem zajmuje się Kujawsko – Pałucki Związek Miast i Gmin w Inowrocławiu. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 29