Choroba Mortellaro stały problem w stadach krów mlecznych - Vit-Tra

Choroba Mortellaro
- stały problem w stadach krów mlecznych
Choroba Mortellaro, znana również jako dermatitis digitalis (DD) lub
truskawkowa pieta, jest zapaleniem brzegu korony racic u krów. Choroba
opisana po raz pierwszy przez włoskiego profesora Mortellaro , bardzo szybko
rozpowszechniła się w Europie, w tym również w Polsce. Stany zapalne skóry
zlokalizowane w obrębie bruzdy opuszki początkowo są powierzchowne, a
następnie przechodzą we wrzodziejąco-ziarninujące zapalenia sięgające do
skóry międzyracicowej. Choroba występuje zarówno w oborach alkierzowych,
jak również wolnostanowiskowych i dotyczy najczęściej kończyn tylnych.
Do Mortellaro predysponuje również wypasanie, szczególnie w okresie
upałów, zbyt duża obsada zwierząt, brak pielęgnacji racic oraz dawki
pokarmowe wywołujące kwasicę żwacza i kwasice metaboliczna. Szczególnie
wrażliwe na zachorowania są jałówki przebywające razem z krowami. Stany
zapalne występują na powierzchni skóry lub w obszarze piętki i stawu
pęcinowego.
W przebiegu choroby powstaje bolesny wrzód, rozprzestrzeniający się do
szpary międzyracicowej, który częściowo niszczy róg piętki lub przenosi się na
tkankę wewnętrzną oraz otaczającą racicę. Początkowo choroba cechuje się
wypadaniem włosów z piętki i niewielką perforacją skóry w obszarze piętki,
poniżej ostrogi , a powyżej szpary międzyracicowej. Wskutek działania
keratolitycznego dochodzi do rozluźnienia struktury warstwy rogowej, co
ułatwia
wnikanie bakterii w naskórek do warstwy brodawkowej. Proces
rozpoczyna
się
przekrwieniem,
parakeratozą
i
wysiękiem
surowiczo-
włóknistym. Przechodzi on we wrzodziejące zapalenie skóry, na której brzegach
tworzy się biały fałd z długimi nastroszonymi włosami. Sąsiadujący róg
opuszkowy jest silnie popękany, spłaszczony i często oddzielony od podłoża.
Jeżeli choroba nie zostanie szybko rozpoznana i nie rozpocznie się
leczenie, uszkodzenie w ciągu kilku tygodni może zająć ponad 80% piętki i
przerodzić się we wrzodziejący stan zapalny o kształcie truskawki. Silny ból
wywołuje kulawiznę i pilnie wymaga intensywnego leczenia weterynaryjnego.
Objawy zależą od czasu trwania i rozległości zmian miejscowych.
Choroba Mortellaro wywoływana jest przez około 20 patogenów, spośród
których trzy wydają się być najważniejsze. Bakterie Fusobacterium oraz
bakteroidy takie jak : Treponema spp., Borrelia spp., Prerotella bivia i ziarniaki,
powodują uszkodzenie skóry, natomiast krętki wnikają w głąb tkanki powodując
owrzodzenia. Wymienione patogeny charakteryzują się wysoką zakaźnością.
Należy wspomnieć, że około 5% krów wykazuje całkowita odporność i tyle
samo zwierząt u których choroba jest prawie niewyleczana.
Krowy chorujące przewlekle stanowią poważny problem będąc źródłem
patogenów dla innych zwierząt oraz reinfekcji. Zakłada się występowanie
pewnych genetycznych skłonności, jednakże badania są mało zaawansowane.
Walka z tą
jednostka chorobową jest utrudniona i nastręcza wiele
trudności organizacyjnych. Sugeruje się przeprowadzenie analizy stada pod
względem Mortellaro i odseparować zwierzęta przewlekle chore i poddać je
kwarantannie, aby przestały rozsiewać patogeny chorobotwórcze.
Poza pierwotną infekcją powodowaną przez specyficzne patogeny, należy
przeanalizować okoliczności towarzyszące, takie jak stres oraz żywienie i
utrzymanie. Należy również zadbać o podniesienie odporności organizmów nie
tylko u krów, ale również u jałowic.
Istotne znaczenie w rozwoju choroby mają warunki utrzymania.
Niewygodne, zbyt krótkie stanowiska powodują, że zwierzę częściej stoi w
wilgotnych odchodach. Racice, a szczególnie brzeg korony i szpara
międzyracicowa, nie mogą wysychać i stają się bardziej podatne na agresywne
działanie patogenów. Zaleca się ponadto dobre wietrzenie, ponieważ im wyższa
wilgotność, tym więcej zarazków znajduje się w oborze. Również mocznik
zawarty w moczu rozkłada i uszkadza róg racicowy.
Nieodzowna jest także regularna korekcja racic
służąca usunięciu
luźnego rogu racicowego, gdzie najczęściej lokalizują się patogeny oraz
unikaniu nieprawidłowej postawy, która jest wynikiem wadliwego obciążenia
szpary międzyracicowej.
Najważniejszym aspektem długofalowego zarządzania stadem jest
zoptymalizowana pielęgnacja racic. Pod tym względem
stosowanie
maksymalnej siły dezynfekcji w kąpielach racic nie przynosi długofalowych
efektów. Rozpowszechnione do niedawna stosowanie formaliny , jak również
siarczanu miedziowego, jest początkowo bardzo bolesne dla zwierząt. Skutkuje
to jednak zniszczeniem wrażliwości nerwów, co skutkuje redukcją bólu i
poprawa lokomocji krów. Sprawia wrażenie, że stan zdrowia się poprawił, co
nie jest prawdą.
Stosowanie
kąpieli
racic
w
większych
stadach
jest
bardzo
rozpowszechnione, jednakże ich efektywność nie jest tak optymalna. Ich dużą
wadą jest to, że wraz ze wzrostem liczby zwierząt przepędzonych przez basen,
roztwór ulega zanieczyszczeniu i osłabieniu aktywności bójczej. Wymagana jest
maksymalna długość basenu 3,40 m, aby każda racica była dwukrotnie
całkowicie zanurzona. Kąpiel powinno poprzedzać czyszczenie lub
kąpiel
wodna , co znacznie przedłużą trwałość roztworu do dezynfekcji. Kąpiele racic
powinny być przeprowadzone 2-3 razy w tygodniu.
Silnie rozwinięte występowanie choroby Mortellaro w stadach krów
wymaga o wiele bardziej specyficznego rozwiązania. Zwłaszcza pojedyncze
zwierzęta z silnymi objawami chorobowymi należy poddać leczeniu i
profilaktyce indywidualnej.
System zarządzania powinien ocenić i przeanalizować każdy przypadek z
osobna i podjąć odpowiednie kroki. Na tym etapie należy odróżnić chorobę
Mortellaro od zgnilizny racic i zapalenia szpary międzyracicowej, skutkujące
limaksem lub zanokcicą.
Bardzo
chorujących
istotnym
zagadnieniem
jest
zidentyfikowanie
zwierząt
przewlekle, ponieważ Mortellaro występuje rzutami, dając
początkowo objawy rozpoczynającego procesu zapalnego. Zwierzęta te w fazie
nowego stanu zapalnego, którego źródłem są
stare uszkodzenia, stanowią
bardzo wysokie ryzyko zakażenia dla reszty stada.
Wysoce efektywnym działaniem jest stosowanie produktu eimü HoofSprint do opryskiwania zmienionej chorobowo piętki 2-3 razy w tygodniu, co 23 dni. O wyjątkowości tego preparatu stanowi wysoko skuteczna formuła, która
bardzo dobrze jest tolerowana przez skórę. Specjalnie dobrany skład czynników
aktywnych i powierzchniowo-czynnych pozwala na głębokie wnikniecie
preparatu do beztlenowych struktur racic, także w przypadku dużego ich
zabrudzenia. Specjalna powłoka ochronna, stanowiąca antybakteryjny hydrofilm
ochronny, idealnie reguluje wilgotność skóry i rogu racicowego oraz pokrywa
skórę wraz ze schorzeniem.
Liczba zwierząt poddanych kąpieli w roztworze dezynfekcyjnym jest
uzależniona od zabrudzenia kończyn. Niebieski wskaźnik preparatu wraz ze
stopniem nanoszenia brudu, staje się mniej intensywny Z reguły roztwór do
kapieli zostaje „zużyty” po przeprowadzeniu około 120-150 krów. Gdy kolor
niebieski przestaje być widoczny, należy go wymienić.
W ten sposób rana chroniona jest przed nową infekcją i stwarza korzystne
warunki umożliwiające szybkie wyleczenie choroby Mortellaro. U zwierząt z
silnymi objawami choroby Mortellaro przy zastosowaniu eimü Hoof-Sprint,
przebiegające warstwowo gojenie wymaga około 4 tygodniowego stosowania.
Zaleca się stosowanie prewencyjnego, regularnego oprysku punktowegospray, w ramach zarządzania stadem - 2 razy w tygodniu.
Najlepiej przeprowadzić ten zabieg na stanowisku udojowym lub drabinie
paszowej za pomocą opryskiwaczy ciśnieniowych. W przypadku takiego
sposobu
aplikacji,
poza
piętką,
zostaje
zabezpieczona
także
szpara
międzyracicowa. Ciągłe aplikowanie preparatu eimü Hoof-Sprint utrzymuje
optymalną odporność skóry, działając dezynfekująco od początku pojawiających
się stanów zapalnych.
Preparat eimü Hoof-Sprint jest koncentratem do przygotowania roztworu
do kąpieli racic u bydła, świń, kóz i owiec. Potwierdzona została skuteczna
dezynfekcja patogenów powodujących schorzenia racic, w tym również bakterii
wywołujących chorobę Mortellaro.