von Zanthier und Schulz
Transkrypt
von Zanthier und Schulz
von Zanthier & Schulz Iu§letter Wydanie Nr. 45 / 9. Lipiec 2013 Drodzy Czytelnicy, W dniu 16 marca 2011 r. weszła w życie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. Problematyka przedstawiona w Dyrektywie wskazuje na fakt, iż wiele płatności w transakcjach handlowych dokonywanych jest po terminie uzgodnionym w umowie lub określonym w ogólnych warunkach handlowych. Pomimo, iż towary zostały dostarczone, a usługi wyświadczone, wiele faktur płaconych jest długo po terminie. Takie opóźnienia w płatnościach mają negatywny wpływ na płynność finansową i komplikują zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Poza tym zmniejszają one konkurencyjność i rentowność firm, gdy z ich powodu wierzyciel zmuszony jest sięgać do zewnętrznych źródeł finansowania. Zasadniczo dyrektywy wiążą bezpośrednio tylko państwa członkowskie UE, a nie ich obywateli, co powoduje konieczność wdrożenia ich postanowień przez poszczególne państwa członkowskie do swoich systemów prawnych. Również wymieniona wyżej dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich i reguluje m. in. jakie działania należy podjąć w celu przyspieszenia płatności w transakcjach handlowych między przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwami a organami publicznymi. Przykładowo w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem są organy publiczne termin płatności nie powinien przekraczać 30 dni kalendarzowych od daty otrzymania przez dłużnika faktury lub równoważnego wezwania do zapłaty, a tylko w stosunku do specjalnych instytucji może on zostać przedłużony do 60 dni kalendarzowych. Wdrożenie postanowień Dyrektywy pociągnęło za sobą zmianę polskiego prawa podatkowego. Więcej informacji dostarczy Państwu nasz artykuł „Rozliczenie podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności”. Życzymy Państwu przyjemnej lektury naszego biuletynu prawniczego. Z wyrazami szacunku Henning von Zanthier, LL.M. (Rechtsanwalt/radca prawny) oraz Magdalena Stawska-Höbel (Rechtsanwältin) Treść Drodzy Czytelnicy, PRZEKSZTAŁCENIE PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO W PRAWO WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI KSIĘGA UDZIAŁÓW W SPÓŁCE Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ ROZLICZENIE PODATKU W ODNIESIENIU DO NIEŚCIĄGALNYCH WIERZYTELNOŚCI ORZECZNICTWO SĄDÓW POLSKICH AKTUALNOŚCI Z KANCELARII Newsletter Odmów abonament Przesłać dalej Czytać w przeglądarce Kancelaria Kancelaria von Zanthier & Schulz z siedzibami w Berlinie i Poznaniu świadczy usługi w zakresie doradztwa prawnego i podatkowego oraz kontroli gospodarczej przez biegłych rewidentów. Naszym celem jest zapewnienie kompleksowej obsługi prawnej i podatkowej inicjatyw i zamierzeń inwestycyjnych oraz gospodarczych, które są podejmowane przez naszych klientów w Niemczech i w Polsce. www.vonzanthier.com do góry PRZEKSZTAŁCENIE PRAWA UŻYTKOWANIA WIECZYSTEGO W PRAWO WŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI Użytkowanie wieczyste to instytucja charakterystyczna dla polskiego prawa cywilnego. Zgodnie z art. 232 § 1 K.c., grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Użytkownik wieczysty ma prawa zbliżone do właściciela. Korzysta on z gruntu z wyłączeniem innych osób. Może on swoim prawem rozporządzać, czyli sprzedać je lub obciążać. Przez cały okres obowiązywania umowy właścicielem pozostaje jednak Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego bądź ich związek. Nabywca jest użytkownikiem wieczystym gruntu, natomiast ma on pełne prawo własności do budynków i innych urządzeń wzniesionych na gruncie. W umowie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste określa się, w jaki sposób nabywca będzie korzystał z przekazanego mu gruntu. Oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste następuje na okres dziewięćdziesięciu dziewięciu lat. W wypadkach wyjątkowych dopuszczalne jest oddanie gruntu na okres krótszy, conajmniej jednak na lat czterdzieści. Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości gruntowej. W przypadku nieruchomości gruntowych oddanych pod cele mieszkaniowe roczna opłata z tytułu użytkowania wieczystego wynosi - 1% ceny, za nieruchomości gruntowe oddane na działalność turystyczną – 2% ceny, a za pozostałe nieruchomości (w tym oddane na cele komercyjne) – 3% wartości nieruchomości. Wzrost wartości gruntów powoduje lawinowe podwyżki rocznych opłat z tytułu użytkowania wieczystego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nie może być aktualizowana częściej niż raz na 3 lata (aktualizacja następuje jeżeli wartość nieruchomości ulegnie zmianie). Często zdarza się jednak tak, że zaktualizowana opłata za użytkowanie wieczyste jest nawet kilkaset procent wyższa od poprzedniej. Warto w takiej sytuacji rozważyć przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, co umożliwia ustawa z dnia 29.07.2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności może być bowiem bardziej opłacalne dla dotychczasowego użytkownika wieczystego z ekonomicznego punktu widzenia oraz może ustrzec go przed kolejnymi, niespodziewanymi podwyżkami rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. Z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości mogą wystąpić osoby fizyczne i prawne (a więc również przedsiębiorcy), które były użytkownikami wieczystymi (lub współużytkownikami) nieruchomości w dniu 13.10.2005 roku. Z powyższym żądaniem nie mogą jednakże wystąpić użytkownicy wieczyści nieruchomości: oddanych w użytkowanie wieczyste Polskiemu Związkowi Działkowców, oddanych w użytkowanie wieczyste państwowym i samorządowym osobom prawnym, a także spółkom handlowym, w odniesieniu do których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem dominującym, wobec których toczy się postępowanie administracyjne, mające na celu nabycie nieruchomości lub jej części pod inwestycję celu publicznego. Z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności mogą również wystąpić osoby fizyczne i prawne będące właścicielami lokali, których udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego, jak również spółdzielnie mieszkaniowe będące właścicielami budynków mieszkalnych lub garaży. Z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości mogą ponadto wystąpić osoby fizyczne i prawne będące następcami prawnymi osób, którym przysługiwało takie żądanie. Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości następuje w wyniku wydania przez właściwy organ decyzji administracyjnej. W decyzji o przekształceniu organ ustala opłatę z tytułu przekształcenia, która jest różnicą między aktualną wartością prawa własności do gruntu a wartością prawa użytkowania wieczystego. Od wniosku o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości uiszcza się opłatę skarbową w kwocie 10,00 PLN. Warto podkreślić, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na wniosek użytkownika wieczystego organ rozkłada opłatę z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności na niskooprocentowane raty (stopa redyskonta weksli stosowana przez NBP), na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat, chyba że wnioskodawca wystąpi o okres krótszy niż 10 lat. Wierzytelność z tytułu opłaty za przekształcenie podlega zabezpieczeniu hipoteką przymusową na nieruchomości objętej przekształceniem. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stanowi dla przedsiębiorców alternatywę dla użytkowania wieczystego, umożliwia im bowiem nabycie często atrakcyjnie zlokalizowanych nieruchomości stanowiących dotychczas własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków, a jednocześnie umożliwia „ucieczkę” przed często drastycznymi podwyżkami opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego. Sabina Guzenda – radca prawny do góry KSIĘGA UDZIAŁÓW W SPÓŁCE Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (K.s.h.). Jednym z obowiązków spoczywających na zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub likwidatorze (w przypadku likwidacji spółki) jest prowadzenie księgi udziałów oraz sprawowanie kontroli nad aktualizacją znajdujących się w niej danych. Stanowi o tym art. 188 § 1 Kodeksu spółek handlowych Do księgi udziałów należy wpisywać: nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę każdego wspólnika, adres, liczbę i wartość nominalną jego udziałów oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania i wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika, a także wszelkie zmiany dotyczące osób wspólników i przysługujących im udziałów. Wymieniony powyżej zakres informacji ma charakter minimalny i nie ma żadnych przeszkód ku temu, aby dobrowolnie ujawnić dodatkowe dane spoza obowiązkowego katalogu informacji. Księga udziałów to dokument wewnętrzny spółki, który jest odwzorowaniem aktualnych stosunków w tej spółce. Przepisy nie precyzują tego, jaką formę powinna mieć księga udziałów. Przyjmuje się, że może to być albo dokument pisemny albo zapis elektroniczny (komputerowy). Wpisy w księdze udziałów mają tzw. charakter deklaratoryjny. Oznacza to, że sam wpis niczego nie tworzy ani nie zmienia, a jedynie potwierdza zaistniałe zdarzenia prawne. Wpis w księdze udziałów ma więc charakter wyłącznie ewidencyjny, a ewentualne błędy wpisów nie powodują, że wskutek tychże błędów dany stan prawny zaistnieje lub nie zaistnieje. Wskutek tego treść księgi udziałów nie przesądza o tym, kto jest wspólnikiem spółki, decyduje o tym wyłącznie podstawa prawna uzyskania statusu wspólnika (np. umowa zbycia udziałów, unieważnienie umowy zbycia udziałów, darowizna, dziedziczenie) oraz w odniesieniu do spółki - zawiadomienie o uzyskaniu statusu wspólnika wraz z dowodem uzyskania takiego statusu. Księgę udziałów mogą przeglądać: wspólnik, członkowie organów, zastawnik, użytkownik, poprzednik i następca prawny wspólnika. Przeglądanie księgi udziałów jest przykładem prawa kontroli wspólnika i nie może być ono uchylone ani ograniczone. Jak wskazano powyżej, obowiązek prowadzenia księgi udziałów ciąży na zarządzie spółki lub likwidatorze. Nie oznacza to jednak, że zarząd lub likwidator muszą osobiście dokonywać czynności związanych z prowadzeniem księgi udziałów. Faktyczne prowadzenie księgi udziałów może być bowiem przez nich zlecone podmiotowi zewnętrznemu, np. kancelarii prawnej. Jednakże to zawsze zarząd lub likwidator będą odpowiadać za prawidłowość prowadzenia księgi udziałów, niezależnie od tego, komu zostanie powierzone jej prowadzenie. W związku z powyższym, ważne jest, aby prowadzenie księgi udziałów zlecić podmiotowi w pełni profesjonalnemu. Niewywiązanie się z obowiązku prowadzenia księgi udziałów wiąże się dla członka zarządu lub likwidatora zarówno z odpowiedzialnością cywilną, jak i karną. Zgodnie z art. 293 § 1 K.s.h., członek zarządu oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. Z kolei art. 594 § 1 pkt 2 K.s.h. przewiduje odpowiedzialność karną za nieprowadzenie księgi udziałów zgodnie z art. 188 § 1 K.s.h. Naruszenie przez członka zarządu lub likwidatora obowiązku przewidzianego w art. 188 § 1 K.s.h. grozi nałożeniem na nich przez sąd rejestrowy grzywny do 20.000,00 złotych. Na marginesie wskazać należy, że również w przypadku spółki akcyjnej jej zarząd obowiązany jest do prowadzenia księgi akcyjnej dotyczącej akcji imiennych i świadectw tymczasowych. Stanowi o tym art. 341 § 1 K.s.h., który określa również, jakie informacje powinna określać księga akcyjna. Za nieprowadzenie księgi akcyjnej członkowi zarządu lub likwidatorowi spółki akcyjnej grożą analogiczne sankcje jak w przypadku członka zarządu lub likwidatora spółki z o.o. Kacper Czapracki – prawnik, Sabina Guzenda – radca prawny do góry ROZLICZENIE PODATKU W ODNIESIENIU DO NIEŚCIĄGALNYCH WIERZYTELNOŚCI 01.01.2013 roku weszły w życie istotne zmiany w przepisach podatkowych w zakresie rozliczania tzw. nieściągalnych wierzytelności. Zmiany te wprowadzone zostały ustawą z dnia 16.11.2012 roku o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z dnia 30.11.2012 roku, poz. 1342 ze zm.). Celem ustawy jest poprawa płynności finansowej przedsiębiorstw, ograniczenie zatorów płatniczych, zwiększenie dyscypliny płatniczej między kontrahentami oraz likwidacja barier administracyjnych. Wprowadzenie omawianych zmian wynika z obowiązku wdrożenia do krajowego systemu prawnego dyrektywy 2011/7/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16.02.2011 roku (Dziennik Urzędowy UE L 48 z dnia 23.02.2011 roku) w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. I. Rozliczenia osób fizycznych Zgodnie z obowiązującym od 01.01.2013 r. przepisem art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do obniżenia przychodów o koszty ich uzyskania zostało związane z dokonaniem terminowo zapłaty za otrzymane świadczenie/ towar. Nowela wprowadziła zasadniczy obowiązek korekty kosztów uzyskania przychodów, jeżeli np. wynikająca z faktury zakupowej kwota nie została uregulowana w terminie 30 dni od daty płatności. Jeżeli podatnik w terminie późniejszym ureguluje zobowiązanie, wówczas będzie mógł ponownie zwiększyć wysokość kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z (zapłaconej już) faktury. II. Rozliczenie osób prawnych W odniesieniu do osób prawnych odpowiednik wskazanej w punkcie I regulacji zawarty został w przepisie art. 15b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Regulacja ta, analogicznie jak w przypadku osób fizycznych, wiąże kwestię rozliczenia kosztów uzyskania przychodów z terminową zapłatą za świadczenie/ towar. Powyższe, odnoszące się do osób fizycznych i prawnych nowe przepisy podatkowe powodują, że brak terminowej zapłaty za otrzymane świadczenie/ towar, które służy do wykonywania działalności gospodarczej, może spowodować większe obciążenie podatkowe przychodów uzyskiwanych z takiej działalności (przychody nie zostaną zmniejszone o koszty ich uzyskania, a zatem zwiększona zostanie podstawa opodatkowania, od której naliczony zostanie podatek dochodowy). III. Nowelizacja przepisów ustawy o VAT Brak terminowej zapłaty za świadczenie/ towar może mieć również doniosłe konsekwencje na gruncie podatku od towarów i usług (VAT). Nowe regulacje przewidują, że podatnik (wierzyciel) pod pewnymi warunkami jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku VAT należnego, jeżeli zapłata za jego usługę/ towar nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na umowie lub na fakturze (art. 89a ustawy o VAT, który precyzuje m.in. dodatkowe warunki dokonania korekty VAT). Jednocześnie ustawodawca zobowiązał drugą stronę stosunku zobowiązaniowego – dłużnika – do obowiązkowej korekty podstawy opodatkowania VAT oraz kwoty podatku VAT naliczonego, jeżeli dłużnik nie uregulował należności za wykonaną na jego rzecz usługę/ dostarczony towar w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu płatności określonego na umowie lub na fakturze. Tym samym podatnik, będący dłużnikiem świadczenia, od dnia 01.01.2013 r. został obowiązany do samodzielnego obniżenia kwoty podatku VAT naliczonego z otrzymanych faktur zakupowych, jeżeli w w/w terminie nie ureguluje należności wobec wierzyciela (w poprzednim stanie prawnym dłużnik był zobowiązany do dokonania takiej korekty dopiero po otrzymaniu od wierzyciela zawiadomienia o zamiarze dokonania przez wierzyciela korekty VAT z tytułu zwłoki dłużnika w płatności). Niedopełnienie obowiązku dokonania korekty może narazić podatnika, będącego dłużnikiem, na znaczące sankcje, tj. obciążenie dłużnika dodatkowym zobowiązaniem podatkowym w wysokości 30% kwoty VAT wynikającego z nieuregulowanych faktur. Kacper Czapracki – prawnik do góry ORZECZNICTWO SĄDÓW POLSKICH 1. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20.02.2013 roku, sygn. akt III CZP 96/12 orzekł, że zawarcie układu w postępowaniu upadłościowym z możliwością zawarcia układu nie pozbawia wierzyciela roszczenia o zapłatę pozostających poza układem odsetek za opóźnienie w zapłacie wierzytelności objętej układem za okres po ogłoszeniu upadłości. 2. Sąd Najwyższy zajął w uchwale z dnia 28.02.2013 roku, sygn. akt III CZP 108/12 następujące stanowisko: „Wspólnik spółki jawnej, który spełnił świadczenie na rzecz wierzyciela tej spółki, może żądać od innego jej wspólnika zwrotu odpowiedniej części tego świadczenia wraz z kosztami procesu wytoczonego przeciwko niemu, chyba że pozwany wspólnik skutecznie podniesie zarzut wadliwego prowadzenia procesu przez wspólnika pozwanego przez wierzyciela”. 3. Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 17.01.2013 roku, sygn. akt III CZP 57/12 orzekł, iż podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić przez podwyższenie wartości nominalnej udziałów istniejących lub ustanowienie nowych, z tym że nowe udziały w podwyższonym kapitale mogą być objęte jedynie przez wspólników w stosunku do ich dotychczasowych udziałów. 4. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 20.02.2013 roku, sygn. akt III CZP 101/12, roszczenie o ustanowienie służebności przesyłu przewidziane w art. 3052 § 1 k.c. nie ulega przedawnieniu. 5. W uchwale z dnia 08.03.2013 roku, sygn. akt III CZP 1/13 Sąd Najwyższy orzekł, że umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela powoduje uchylenie wydanego w jego toku postanowienia o przyznaniu wierzycielowi od dłużnika kosztów zastępstwa prawnego (art. 826 k.p.c.), zaś komornik nie jest uprawniony do badania zasadności złożonego przez wierzyciela tytułu, o którym mowa w art. 7701 k.p.c., tj. prawomocnego postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania egzekucyjnego wydanego przez innego komornika. Oprac. Sabina Guzenda – radca prawny do góry AKTUALNOŚCI Z KANCELARII Artykuł na temat telemedycyny Przygotowaliśmy do newslettera Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego w Kolonii artykuł pt.: „Potencjał transgranicznej telemedycyny pomiędzy Polską i Niemcami”. Artykuł dostępny jest na stronie: http://kolonia.trade.gov.pl/pl/aktualnosci/ Uczestnictwo w różnych wydarzeniach Radca prawny Karolina Barałkiewicz-Sokal wzięła w dniach od 23 do 25.04.2013 udział w konferencji PSEW (Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej) w Serocku/Warszawa. Radca prawny Karolina Barałkiewicz-Sokal oraz Rechtsanwältin Magdalena Stawska-Höbel uczestniczyły w corocznej konferencji organizowanej dla członków organizacji DIRO, która w tym roku odbyła się w Montpellier w dniach 23 – 24.05.2013. Pani Magdalena Stawska-Höbel brała udział również w 12tym Międzynarodowym Tygodniu Spotkań organizowanym przez Izbę Przemysłową w dniach od 10 – 13.06.2013 pod hasłem „Wschodnia Westfalia spotyka region morza Bałtyckiego“. do góry Niniejszy newsletter jest wydawany przez: von Zanthier & Schulz Rechtsanwalt Steuerberater Wirtschaftsprüfer Partnergesellschaft BERLIN – POZNAŃ Kurfürstendamm 217 – 10719 Berlin Tel.: +49 30 88 03 59 0 Fax: +49 30 88 03 59 99 Internet: www.vonzanthier.com E-Mail: [email protected] Wszystkie prawa zastrzeżone © von Zanthier & Schulz Otrzymujecie Państwo ten Newletter, gdyż dokonali Państwo subskrypcji. Jeżeli nie chcą Państwo otrzymywać Iusletter proszę kliknąć: odmowa abonamentu Jeżeli uważają Państwo, że są dobrze poinformowani, mogą Państwo zamówić tutaj własny abonament.