stanowiskiem PIRC - Polska Izba Radiodyfuzji Cyfrowej

ul. Grunwaldzka 104, 60-307 Poznań
tel. 61 657 6040
fax 61 657 6051
www.pirc.org.pl
[email protected]
Poznań, dnia 23 lutego 2016 r.
Nr ref. 03/02/2016
Szanowna Pani
Anna Streżyńska
Minister Cyfryzacji
Szanowna Pani Minister,
Poniżej przedstawiamy stanowisko Polskiej Izby Radiodyfuzji Cyfrowej (PIRC) w związku
z opublikowaniem w dn. 2 lutego br. przez Komisję Europejską Decyzji Parlamentu i Rady decyzji
w sprawie wykorzystania zakresu częstotliwości 470 – 790 MHz w Unii [(COM (2016) 43], która
reguluje kwestie wykorzystania pasma 700 MHz, na potrzeby bezprzewodowej szerokopasmowej
łączności elektronicznej oraz wykorzystania zakresu częstotliwości 470 – 694 MHz na potrzeby
naziemnej emisji audiowizualnych usług medialnych.
Jako Izba zrzeszająca producentów sprzętu do odbioru telewizji satelitarnej i naziemnej oraz
firmy usługowe obsługujące czołowych nadawców telewizyjnych i indywidualnych klientów rynku
krajowego pragniemy wyrazić głębokie zaskoczenie i zaniepokojenie niniejszą decyzją nakładającą na
nadawców treści audiowizualnych obowiązek opuszczenia częstotliwości z zakresu pasma 700 MHz
już w czerwcu 2020 roku.
Na wstępie pragniemy podkreślić, że jesteśmy świadomi stale rosnącego zapotrzebowania na
pojemność sieciową w celu udostępniania szerokopasmowych usług mobilnych, jak również
konieczności mądrego rozdysponowania rzadkich zasobów widma radiowego w sposób, który
umożliwi harmonijne i efektywne wykorzystanie pasma do świadczenia różnych usług opartych
o częstotliwość UHF. Jednakże wszelkie decyzje w tym zakresie muszą być poprzedzone wnikliwą
analizą faktycznego zapotrzebowania na pojemności na rynku w danym Państwie członkowskim,
biorąc pod uwagę potrzeby społeczne, czynniki ekonomiczne, optymalne ramy czasowe oraz
zapewnienie równoprawnego rozwoju różnych usług, bez nadawania a priori wyraźniej preferencji
dostępowi szerokopasmowemu dla usług mobilnych.
Przede wszystkim pragniemy wskazać, iż niniejsza Decyzja jest sprzeczna z wnioskami
z raportu komisarza P. Lamy i wynikającym z niego harmonogramem działań, zgodnie z którym
przeznaczanie pasma 700 MHz obejmującego częstotliwości z zakresu 694 – 790 MHz na usługi
świadczenia
szerokopasmowego
dostępu
do
sieci
mobilnej
ma
w
Europie
następować
od 2020 r. (+/- 2 lata), w zależności od lokalnego zapotrzebowania)., po przeprowadzeniu w 2025 r.
analizy rynków na jakich świadczone są usługi UHF i z zachowaniem ochrony usług świadczonych
przez dostawców naziemnej telewizji cyfrowej do roku 2030.
Po drugie, decyzja stoi w sprzeczności z planem zagospodarowania w Polsce częstotliwości dla
zakresu 470-790 MHz ogłoszonym przez Prezesa UKE w maju 2015 r. (zgodnie z którym
częstotliwości te zostały zarezerwowane na rzecz służby radiodyfuzyjnej przez systemy naziemnej
telewizji cyfrowej w standardach DVB-T, DVB-H i DVB-T2) oraz ze stanowiskiem Polski
przedstawionym Komisji Europejskiej w kwietniu 2015, w którym to Polska wyraźnie opowiedziała
się za przedłużeniem terminu zmiany przeznaczenia pasma 700 MHz przynajmniej do 2025 r., z uwagi
na fakt, że rezerwacje nadawców telewizyjnych wykorzystujących to pasmo częstotliwości wygasają
dopiero w 2024 r.
Bez przeprowadzenie dogłębnej i szeroko zakrojonej analizy rynków wykorzystujących
częstotliwości z zakresu 470-790 MHZ, nie można z góry założyć, że zapotrzebowanie na mobilne
usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu faktycznie uzasadnia fakt odebrania tych
częstotliwości nadawcom usług radiodyfuzyjnych począwszy od 2020 r. Ponadto, należy podkreślić,
że aktualnie nie ma efektywniejszej - niż radiodyfuzja -
technologicznej formy wykorzystania
częstotliwości radiowych przy założeniu ilości treści, jakie tym kanałem można dostarczyć do
praktycznie nieograniczonej liczby równoczesnych odbiorców. Od lat wzrastają oczekiwania
użytkowników co do wysokiej jakości usług telewizyjnych, a proponowane ograniczenie pasma
częstotliwości przeznaczonego na usługi rozsiewcze jedynie do pasma 470 – 694 MHz uniemożliwi
rozwój tych usług w jakości HD oraz przyczyni się do ograniczenia zasięgu ich dostępności, gdyż
spowoduje uratę pełnego pokrycia naziemnej telewizji cyfrowej w ramach multipleksów 5 i 6.
Ponadto, Izba pragnie zwrócić uwagę na istotne problemy natury technologicznej, prawnej
i ekonomicznej, jakie wynikają z niniejszej Decyzji, skutkującej ograniczaniem pasma telewizyjnego.
Brak dostępu do pasma 694 -790 MHz na potrzeby usług radiodyfuzji pociągałby za sobą konieczność
zmiany technologii transmitowania sygnału na DVB-T2, co z kolei wiązałoby się z niezbędną i bardzo
kosztowną wymianą zarówno urządzeń nadawczych (przez przedsiębiorców), jak i urządzeń
odbiorczych (przez wszystkich odbiorców cyfrowej telewizji naziemnej). Tym samym, konsumenci,
którzy stosunkowo niedawno musieli ponieść koszty przystosowania urządzeń końcowych (odbiorniki,
set-top-boxy, anteny) do wymogów odbioru naziemnej telewizji cyfrowej wskutek zaprzestania
w Polsce analogowego nadawania programów telewizyjnych, byliby ponownie zmuszeni do wymiany
tych urządzeń.
Kolejnym problemem zidentyfikowanym przez Izbę są niedostatecznie jasno określone warunki
wykorzystania tzw. „opcji elastycznej”, tzn. wykorzystania częstotliwości z zakresu 470-694 MHz dla
zapewnienia jednokierunkowej łączności (w dół) w systemach szerokopasmowych. Obawy Izby
związane są przede wszystkim ze stwierdzonym (w raportach CEPT i dokumentach ITU) negatywnym
2
wpływem naziemnej telewizji cyfrowej na systemy szerokopasmowe, np. LTE (w tym również łącza
jednokierunkowe) pracujące w tym samym kanale. O ile sama koncepcja opcji elastycznej jest
rozwiązaniem interesującym i mogącym przyczynić się do efektywniejszego (tzn. zgodnego
z lokalnymi potrzebami) wykorzystania widma, o tyle zastosowanie opcji elastycznej dla zakresu 470694 MHz w jednym państwie członkowskim w żadnym przypadku nie może wpływać negatywnie na
dostępność tych samych częstotliwości dla naziemnej telewizji cyfrowej w państwie sąsiednim.
Dlatego też Izba proponuje wzmocnić zapisy decyzji dotyczące opcji elastycznej w taki sposób, aby
ochrona naziemnej telewizji cyfrowej była kwestią absolutnie priorytetową i aby państwa
członkowskie chcące wykorzystać część lub całość pasma 470-694 MHz dla łącza w dół systemu LTE
(lub innego systemu łączności ruchomej) nie mogły powoływać się na zasadę równego dostępu do
widma (equitable access) wynikającą z Regulaminu Radiokomunikacyjnego ITU i żądać tym samym
wprowadzania zmian/ograniczeń w naziemnej telewizji cyfrowej pracującej w sąsiednim państwie
członkowskim.
Izba pragnie również zwrócić uwagę na fakt, że wykorzystanie wspomnianej „opcji elastycznej”
ograniczy istotnie zasób częstotliwości radiowych dostępny dla urządzeń PMSE, w tym mikrofonów
bezprzewodowych. Utrata pasma 700 MHz oraz pasma UHF w opinii Izby nie będzie mogła być
zrekompensowana przyznaniem PMSE innych zakresów, i będzie oznaczała, że urządzenia PMSE
zostaną praktycznie wykluczone z używania w zakresach częstotliwości poniżej 1 GHz.
Z kolei przedsiębiorcy świadczący usługi radiodyfuzji naziemnej, podjęli już określone decyzje
inwestycyjne w oparciu o przyznane im rezerwacje częstotliwości, które nie przewidywały
konieczności zwolnienia tych częstotliwości w roku 2020. Tak drastyczne skrócenie prawa do
wykorzystania przyznanych zasobów pasma ma bardzo negatywny wpływ na amortyzację
poniesionych nakładów i podważa zaufanie przedsiębiorców do Państwa, jako dysponenta tych praw,
gdyż wydając decyzje rezerwacyjne na określonych warunkach, Państwo stało się jednocześnie
gwarantem przyznanych praw. Pewność i przewidywalność prawa powinna stanowić podwalinę
prowadzenia biznesu, w szczególności w branży która jest tak kapitałochłonna. Tymczasem, realnie
wskutek opublikowanej przez KE Decyzji, nadawcy nie tylko nie będą mogli odzyskać poniesionych
kosztów, lecz – aby móc świadczyć usługi telewizyjne o jakości i zasięgu oczekiwanym przez
odbiorców, będą musieli ponieść ciężar dodatkowych nakładów związanych ze zmianą technologii na
DVB-T2.
W związku z dalszym ograniczaniem pasma telewizyjnego, bazując na dotychczasowych
doświadczeniach w zakresie pierwszej dywidendy cyfrowej, należy też liczyć się z ryzykiem nasilenia
się w niższym paśmie częstotliwości problemów związanych z kompatybilnością systemów
telewizyjnych i telekomunikacyjnych, w tym z większymi zakłóceniami odbiorników.
Na koniec, PIRC pragnie odwołać się do misji kulturalno-edukacyjnej Państwa, którą
w znacznym stopniu wspierają nadawcy telewizyjni. Wspomniane powyżej problemy wynikające ze
zmniejszenia zakresu pasma telewizyjnego, takie jak:
3

ograniczenie geograficznego zasięgu dostępności usług telewizyjnych,

perspektywa konieczności wymiany odbiorników na sprzęt przystosowany do odbioru
w technologii DVB-T2 (co dla wielu konsumentów stanowić będzie istotną barierę
ekonomiczną w dostępie do usług)

konieczne wysokie nakłady nadawców na technologię DVB-T2, kosztem inwestycji
w nowe usługi czy ofertę programową
z pewnością będą miały negatywny wpływ na możliwości zaoferowania wszystkim Polakom,
w tym samym czasie, szerokiej oferty treści audiowizualnych o wysokich parametrach jakościowych.
W ocenie Izby, czasochłonność i koszty transferu wspomnianego pasma częstotliwości z przeznaczenia
radiodyfuzyjnego na potrzeby usług mobilnych, przyczynią się wręcz do czasowego wykluczenia
części społeczeństwa z dostępu do usług telewizyjnych oraz do treści o wartości kulturalnej,
informacyjnej, edukacyjnej i rozrywkowej.
Podsumowując, PIRC postuluje podjęcie przez państwo polskie działań na szczeblu europejskim
celem doprowadzenia do realizacji zmian w zakresie wykorzystania pasma 700 MHz zgodnie
z harmonogramem wskazanym w stanowisku Polski do raportu Lamy’ego oraz przede wszystkim,
celem przeprowadzenia pełnego procesu konsultacji rynkowych, które umożliwią wspólne
wypracowanie rozwiązań minimalizujące negatywny wpływ zmian zagospodarowania pasma UHF na
nadawców i odbiorców programów telewizyjnych.
Z wyrazami szacunku,
Jacek Silski
Prezes Zarządu
4