Załącznik do Uchwały Nr XXIX 225 10

Załącznik do Uchwały Nr XXIX/225/10
Rady Miejskiej w Dobrej
z dnia 15 lutego 2010 r.
PLAN
ODNOWY
MIEJSCOWOŚCI
SKĘCZNIEW
Gmina Dobra
Powiat turecki
Województwo wielkopolskie
2010 rok
Spis treści
I.
II.
III.
IV.
A. Charakterystyka miejscowości Skęczniew…..........str. 2
B. Planowane kierunki rozwoju ...................................str. 4
Inwentaryzacja zasobów służąca odnowie
miejscowości……….……………………………………..str. 4
Ocena mocnych i słabych stron miejscowości
Skęczniew (SWOT) ………………..…………………..str. 7
Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć
aktywizujących społeczność lokalną …...…………….str. 8
2
Plan odnowy miejscowości
– Skęczniew, gm. Dobra
I.A. Charakterystyka miejscowości – Skęczniew
1. Położenie geograficzne.
Skęczniew administracyjnie związany jest z gm. Dobra, położony w
powiecie tureckim i województwie wielkopolskim. Grunty miejscowości leżą w
południowo-wschodniej części gminy. Kompleks użytków zielonych tej
miejscowości usytuowany jest w dolinie rzeki Warta, grunty orne na skłonie
doliny tej rzeki. Część terenu jest zalana przez wody zbiornika Jeziorsko.
Według podziału fizycznogeograficznego J. Kondrackiego i J. Ostrowskiego
tereny Skęczniewa oraz sąsiadujących miejscowości sytuujemy w
makroregionie - Nizina Południowowielkopolska i mezoregionie – Kotlina
Sieradzka.
2. Ciągi komunikacyjne.
Przez tereny Skęczniewa przebiegają szlaki komunikacyjne o różnym
oddziaływaniu. Niewątpliwie najważniejszym ciągiem jest droga wojewódzka
nr 478 łącząca Opatówek k/Kalisza (Wielkopolska) z Poddębicami (woj.
łódzkie). Drogami publicznymi istotnym znaczeniu komunikacyjnym są drogi
powiatowe łączące miasteczka Dobra i Uniejów oraz wieś Miłkowice.
Pozostałe drogi mają charakter dróg lokalnych. Są to drogi gminne np. droga
do Rzechty, Kościanek, Zborowa, bądź drogi rolnicze. Droga wojewódzka,
powiatowe oraz część gminnych posiadają nawierzchnię asfaltową.
3. Ludność.
Liczba mieszkańców na dzień 2.02.2010 r. wynosi 532 Struktura
wiekowa ludności przedstawia się następująco:
Łączna liczba
kobiety
mężczyźni
Razem
272
260
532
Wiek
0-18
38
32
70
Wiek
Wiek
19-65 mężczyźni
19-60 kobiety
Powyżej 65 mężczyźni
Powyżej 60 kobiety
134
193
327
100
35
135
Liczba mieszkańców Skęczniewa wzrosła w sposób znaczący na początku lat
dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Stało się to za sprawą zamieszkania
pensjonariuszy w Domu Pomocy Społecznej. W ostatnich latach liczba
mieszkańców nieznacznie się waha, ale utrzymuje się na zbliżonym poziomie.
Skęczniew z tą liczbą mieszkańców znajduje się na drugim miejscu wśród
wszystkich miejscowości gminy Dobra.
4. Powierzchnia, użytkowanie gruntów.
Ogólna powierzchnia wynosi 775,51 ha. Użytków rolnych jest 501,30
ha, w tym gruntów ornych 418,40 ha, użytków zielonych 76,78 ha. W
strukturze użytkowania gruntów widać oczywiście, że przeważają użytki rolne.
Niestety jeśli chodzi o wartość bonitacyjną gleb to należy stwierdzić, że tylko
20,93 ha to rola klasy IIIb, czyli dominują użytki o słabych walorach rolniczych.
3
5. Historia.
Miejscowość wymieniana w dokumentach (Acta Terrestria Siradiensia)
po raz pierwszy 1386 roku. W dokumentach z 1394 r. pojawiają się Jakub oraz
Michał ze Skęczniewa. Zawsze była własnością prywatną. Parafia istniała na
pewno już w XV wieku, ale lokalizacja miejscowego kościoła ( walory obronne
terenu) jest charakterystyczna dla usytuowania budowli romańskich w Polsce,
mających o wiele starszą metrykę niż Skęczniew. Ongiś przy kościele był
szpital i funkcjonowała szkoła parafialna. Do parafii należały wówczas istniejące
wsie: Kościanki, Piekary, Rzechta, Wola Piekarska oraz Skęczniewek (dzisiaj
nieznany). Na Akademii Krakowskiej w XV wieku studiował Jan ze Skęczniewa.
Podczas powstania styczniowego miała miejsce potyczka pomiędzy
Skęczniewem, a Miłkowicami oddziału płk. Słupskiego z oddziałem rosyjskim
dowodzonym przez majora Kondratienkę. W potyczce tej Rosjanie stracili 3
zabitych i 8 rannych. Polacy nie odnotowali strat. W XIX wieku w Skęczniewie
istniała gorzelnia, wapiennik i szkoła początkowa. Majątek skęczniewski słynął z
pięknego ogrodu dworskiego. Dziedzic Skęczniewa Walery Benon Weil znany
był w guberni kaliskiej jako dobry rolnik, znakomity hodowca byd ła, wspólnie z
ks. Piotrem Ostaniewiczem i ks. Ludwikiem Sperczyńskim zorganizował Kasę
Stefczyka. Siostra Walerego, Helena Anna Weil wyszła z mąż za bogatego
przemysłowca z Łodzi Gustawa Adolfa Geyera. Po śmierci Walerego Weila w
1918 roku, majątkiem (485 ha) początkowo zarządzała żona Elżbieta Charlota
(z domu Kamold), a później ich następcy (Weil M. i J.). W okresie
międzywojennym w Skęczniewie funkcjonowało wcześniej już wspomniane
Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe Kasa Stefczyka. Posiadało swój
budynek nabyty wraz z gruntem od Weila. Działalność obejmowała swoim
zasięgiem teren kilku gmin. Kasa została zlikwidowana przez okupanta w 1940
roku. W latach 1975-1986 Skęczniew był bazą dla budowniczych zbiornika
Jeziorsko. Tutaj zlokalizowana jest część zapory czołowej oraz port. Zaplecze
budowy na początku lat dziewięćdziesiątych było zaczątkiem Domu Pomocy
Społecznej. W sąsiedztwie ulokowała się administracja zbiornika.
6. Podmioty gospodarcze, rolnictwo, instytucje użyteczności publiczne.
Największym podmiotem funkcjonującym na terenie Skęczniewa jest Dom
Pomocy Społecznej zatrudniający około 100 osób jest miejscem pobytu około
200 pensjonariuszy. We wsi znajdują się biura Zarządu Zlewni Górnej Warty
oraz warsztaty i magazyny Gospodarstwa Pomocniczego Regionalnego
Zarządu Gospodarki Wodnej z Poznania. Przy drodze powiatowej do Mi łkowic
zlokalizowana jest stacja benzynowa oraz dwie wieże z turbinami elektrowni
wiatrowych. Ogółem we wsi jest zarejestrowanych 12 podmiotów
gospodarczych. Handel reprezentują dwa sklepy. Skęczniew jest
miejscowością parafialną z kościołem p. w. św. Trójcy.
Środowisko naturalne.
a) hydrografia – dominującym obiektem hydrograficznym okolicy jest rzeka
Warta. Na rzece w minionym wieku wybudowano zaporę czołową
zbiornika Jeziorsko. W bezpośrednim sąsiedztwie zapory czołowej
zlokalizowano port. W dolinie Warty wiją się cieki wodne będące
pozostałością starych koryt Warty. Nieopodal zapory bierze swój
4
początek Struga Spicymierska. Wśród nazw hydrograficznych należy
jeszcze wymienić Rów Niemiecki i Rów Zborowski.
b) Uniejowski Obszar Krajobrazu Chronionego został ustanowiony
uchwałą nr 53 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koninie w dniu 29
stycznia 1986 r. Prawie ¾ obszaru gminy Dobra objęta jest tą formą
ochrony przyrody. W obrębie tego obszaru znajdują się też grunty
Skęczniewa. Na skraju byłego parku dworskiego znajduje się dąb
szypułkowy – pomnik przyrody. Na ternie tego parku znajdują się jeszcze
inne okazy pomnikowe pojedynczych drzew iglastych i liściastych oraz
dwie aleje drzew liściastych.
Południowa część terenów Skęczniewa objęta została ochroną w ramach
Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 ( kod obszaru PLB 100002).
Niedaleko starego parku znajdują się jedyne na terenie gminy Dobra
wychodnie skalne (skały wapienne).
I.B. Planowane kierunki rozwoju:
a)
gospodarka wodno-ściekowa:
modernizacja stacji wodociągowej w Piekarach,
rozbudowa sieci wodociągowej w Skęczniewie,
komunikacja:
- remont nawierzchni drogi powiatowej,
- budowa chodnika dla pieszych,
utrzymanie terenów zielonych
- rewitalizacja części parku dworskiego,
b)
c)
II. Inwentaryzacja zasobów służąca odnowie miejscowości
1. Opis obiektu pn. park dworski w Skęczniewie
Park dworski (nazywany w przeszłości ogrodem) jest pozostałością zespołu
dworskiego z minionych czasów. Dwór z folwarkiem w tym miejscu istnia ł już w
średniowieczu. Poprzez wieki przechodził z rąk do rąk prywatnych właścicieli. W
połowie XIX wieku majątek nabyła rodzina Weilów, pochodzących z Czarnkowa
(zabór pruski). W tamtym czasie został wybudowany parterowy murowany dwór (
przez miejscowych nazywany pałacem), założono piękny ogród, który był znany na
okolicę z racji okazów drzew i krzewów sprowadzonych z odległych krajów. Przez
park przepływał ciek w sąsiedztwie, którego znajdowały się stawy. W trakcie
Powstania Styczniowego park ucierpiał nieco ze względu na to, że w majątku
stacjonowały wojska rosyjskie. Zespół dworski w niezmienionym stanie pozostał do
1945 roku, tzn. do czasów reformy rolnej wykonanej na mocy dekretu z 1944 r. Na
terenie majątku znajdowała się również oficyna, zamieszkała przez zarządcę. Dwór i
oficyna uległa zniszczeniu w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego
wieku. Pewnego rodzaju kontynuacją tradycji rolniczych tego miejsca było utworzenie
Zespołowego Gospodarstwa Rolnego przez Spółdzielnie Kółek Rolniczych w Dobrej.
Niestety próbę zweryfikowały w dość krótkim czasie ówczesna realia. Do obecnych
czasów zachowało się jeszcze wiele cennych okazów drzew ze starego założenia
dworskiego. Mają one być obiektem zabiegów pielęgnacyjnych ze środków Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich – oś IV LEADER.
2. Kościół p.w. św. Trójcy
5
Kościół został wybudowany w1825 roku z fundacji Hipolita Masłowskiego,
ówczesnego właściciela wsi oraz przy wsparciu finansowym ks. Westerowskiego.
Konsekrowany w 1882 r., odnowiony w 1917 r. Późnoklasycystyczny, na planie
prostokąta, z wydzielonym prezbiterium zwróconym na północ. Strop drewniany z
fasetą. Ołtarz główny z użyciem fragmentów rzeźbiarskich z XVII w., dwa boczne: w
prawym obraz św. Benona z XIX w., predella z malowaną sceną Spotkania przy
Złotej Bramie, z około poł. XVII w. Rzeźby barokowe św. Wojciecha i św. Stanisława.
W lewym ołtarzu bocznym obraz Serca Pana Jezusa. Chór muzyczny wsparty na
dwóch filarach. Ambona z fragmentami ornamentów barokowych. Przed wejściem
do kościoła żarno lub fragment starej chrzcielnicy wykonanej prymitywn ą techniką,
dzisiaj wykorzystywana jako donica. Teren cmentarza przyko ścielnego ogrodzony
starym parkanem z elementami kutych przęseł. Nieco dalej figura Chrystusa na
cokole. W kościele w czasie II wojny światowej hitlerowcy urządzili noclegownię dla
polskich robotników, którzy kopali rowy przeciwpancerne.
Parafia posiada następujące budynki: plebania z 1995 r., organistówka, dom
parafialny, budynki gospodarcze.
3. Cmentarz parafialny.
Założony na początku XIX wieku. Otoczony stylizowanym parkanem z
czerwonej wypalanej cegły. W wejściu na cmentarz brama i furty ze stalowych kutych
elementów. Na cmentarzu zachował się grobowiec rodziny Weilów. Ciekawym
okazem flory w centrum cmentarza jest rozłożysta sosna.
4. Dom Pomocy Społecznej
DPS w Skęczniewie powołany został w 1990 roku przez władze ówczesnego
województwa konińskiego. Bazą były budynki hotelowe przedsiębiorstwa
hotelarskiego KONTUR, które z kolei wcześniej stanowiły zaplecze dla budowniczych
zbiornika Jeziorsko. Obecnie jest to jednostka organizacyjna powiatu tureck iego.
Przebywają w niej pensjonariusze z terenu Wielkopolski.
5. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej.
W Skęczniewie znajdują się biura Zarządu Zlewni Górnej Warty oraz warsztaty
i magazyny Gospodarstwa Pomocniczego Regionalnego. Są to jednostki
organizacyjne RZGW Poznań realizujące zadania administracyjne i gospodarcze w
zakresie utrzymania zbiornika Jeziorsko, administrowania górnej Warty oraz
eksploatacji elektrowni wodnej „Jeziorsko”.
6. Zasoby mieszkaniowe.
Zasoby mieszkaniowe w większości stanowią własność prywatną. Nieznaczny
procent stanowi własność Skarbu Państwa oraz mienie Powiatu Tureckiego. Są to
mieszkania, które znajdują się w kompleksie zabudowań instytucji wcześniej
wymienianych.
6
5. Rolnictwo
Zespołowe Gospodarstwo Rolne już od lat nie istnieje. Grunty użytkowane
przez ZGR z Państwowego Fundusz Ziemi przeszły w ręce prywatne. Liczba
gospodarstw rolnych powyżej 1 ha wynosi 98.
6. Rekreacja, wypoczynek
Ze względu na usytuowanie w bezpośrednim sąsiedztwie zbiornika Jeziorsko
na terenie Skęczniewa rozwinęło się budownictwo letniskowe. Obecnie jest ponad 50
zabudowanych działek letniskowych, a 30 wydzielonych pod zabudowę. Ostatnie
lata świadczą, iż tendencje rozwojowe utrzymują się. Liczba wypoczywających na
terenie w związku z tym jest już znacząca, w szczególności zauważalna w okresie
letnim w placówkach handlowych.
7. Tradycje, obrzędy
W Skęczniewie zachował się zwyczaj układania w dniu święta Bożego Ciała
kwietnego dywanu, po którym prowadzi trasa procesji.
8. Życie społeczne
Na terenie miejscowości Skęczniew działają organizacje społeczne:
Ochotnicza Straż Pożarna –zrzesza ochotników strażaków ze
Skęczniewa, posiada remizę strażacką wraz z przyległym
gruntem,
Rada Sołecka Skęczniewa – jako miejscowość sołecka co
cztery lata mieszkańcy wybierają swojego Sołtysa i Radę
Sołecką,
ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „Wodniak”
– członkowie propagują min. takie dyscypliny sportu jak: tenis
ziemny i żeglarstwo,
Stowarzyszenie Sportowe „Zalew” – organizację tworzą
mieszkańcy Skęczniewa mający na celu rozwój sportu i
rekreacji.
Skęczniew z licznymi walorami ma szanse zostać w przyszłości miejscowością
o charakterze letniskowym. Stworzenie warunków do powiększenia liczby działek
letniskowych jest ważnym zadaniem. Oprócz rozwoju infrastruktury (drogi, wodociągi,
uporządkowana gospodarka wodno-ściekowa) należy uwypuklić walory historycznokulturowe i przyrodnicze wsi. Jednym z tych zadania jest renowacja za łożenia
parkowego w Skęczniewie.
7
III. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Skęczniew
(analiza SWOT)
SILNE STRONY (wewnętrzne)
- położenie w sąsiedztwie zbiornika
Jeziorsko
- obiekt sportowy z 2 boiskami do piłki
nożnej oraz boiskiem do koszykówki
- walory kulturowe: park dworski,
zabytkowy kościół p. w. św. Trójcy,
dywan kwiatowy
- dobrze rozwinięta sieć wodociągowa
- poprawa jakości wody poprzez
modernizację Stacji Uzdatniania Wody w
Piekarach
- bogate łowiska dla wędkarzy na rzece
Warta
- atrakcyjna przyrodniczo dolina Warty
na wysokości Skęczniewa (mnogość
gatunków ptactwa, spora ilość gatunków
roślin naczyniowych, bobry)
- duży procent mieszkańców
posiadających zatrudnienie na miejscu
- Uniejowski Obszar Krajobrazu
Chronionego, obszar Natura 2000
- rozwijające się budownictwo letniskowe
SŁABE STRONY(wewnętrzne)
- stosunkowo duże bezrobocie wśród
młodych mieszkańców wsi
- okresowe „zakwitnięcia wody” w
zbiorniku Jeziorsko (sinice)
- brak oczyszczalni komunalnej w tej
części gminy, gospodarkę ściekową
zabezpiecza na osiedlu w Skęczniewie
mała zakładowa oczyszczalnia
- brak miejscowego planu
zagospodarowanie przestrzennego
- w infrastrukturze drogowej mała ilość
ciągów pieszych
- mała oferta zajęć dla młodzieży i
dorosłych
- niedostateczna baza rekreacyjnosportowa
- niedostatek środków finansowych na
infrastrukturę
- mała powierzchnia gospodarstw
rolnych
- niska towarowość funkcjonujących
gospodarstw rolnych
- przebiegająca przez wieś droga
wojewódzka nr 478
SZANSE (zewnętrzne)
- stosunkowo bliska odległość do Łodzi
(60 km) i zmiana trybu życia
mieszkańców tego miasta
- akceptacja działań Rady Miejskiej
- funkcjonowanie Polski w UE
- obecność autostrady we Wschodniej
Wielkopolsce
- rozwój agroturystyki w skali makro.
ZAGROŻENIA (zewnętrzne)
- ograniczony dostęp do środków
pomocowych, małe fundusze regionalne
- trudne procedury administracyjne w
zakresie planowania przestrzennego
oraz budownictwa
- bezrobocie w skali makro
- małe nakłady na ochronę zdrowia
- ucieczka młodych ludzi ze wsi
- nadchodzący schyłek kompleksu
energetyczno-paliwowego w regionie
konińsko-tureckim
8
IV. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć
aktywizujących społeczność lokalną:
- 2010 – renowacja części parku dworskiego w Skęczniewie 130 tyś. zł,
- 2011 – urządzenie placu zabaw przy placu rekreacyjnym w parku,
- 2010 - 2011 rok – wykonanie projektu oraz rozbudowa sieci wodoci ągowej w
Skęczniewie – 400 tyś zł,
- 2012 – remont Stacji Uzdatniania Wody w Piekarach - 2,5 mln zł,
- 2012 - 2013 rok – budowa chodników w ciągu drogi powiatowej - 200 tyś. zł,
- 2014 - remont drogi powiatowej – 400 tyś zł.
9