Badanie per rectum. Prawda i mity?

Badanie per rectum
- prawda i mity?
Badanie per rectum (łac. przez odbyt) jest
integralną częścią badania urologicznego
u chorych zgłaszających się do urologa
z powodu dolegliwości z dolnych dróg
moczowych. Polega na palpacyjnym
badaniu stercza przez odbyt.
Umiejscowienie anatomiczne stercza
i jego przyleganie do ściany końcowego
odcinka jelita umożliwia bezpośrednią
palpację stercza.
W badaniu tym oceniana jest wielkość
stercza, jego konsystencja i budowa, tkliwość
oraz obecność patologicznych oporów.
Jest to proste, małoinwazyjne badanie pozwalające na wstępną ocenę patologii
stercza. Przed erą PSA (ang. Prostate Specific Antigen) było to główne narzędzie do
rozpoznawania raka stercza.
Niestety jest to narzędzie niedokładne, ponieważ podejrzenie nowotworu w badaniu
przez odbyt potwierdzone badaniem histopatologicznym występuje w dużym odsetku
w raku stercza o stopniu zaawansowania przekraczającym torebkę (zewnętrzną
granicę) stercza.
www.zdrowydialog.pl
PSA jest czułym testem pozwalającym wykryć bardzo szybko patologię
w prostacie zanim będzie ona wyczuwalna w badaniu per rectum. Na podstawie PSA
nie można rozpoznać raka stercza. Jego nieprawidłowy poziom wymusza poszerzenie
diagnostyki schorzenia prostaty.
Krąży wiele mitów odnośnie samego badania per rectum. Pierwszym jest przekonanie
że jest ono bolesne. Zbadanie stercza przez kiszkę stolcową wykonane odpowiednio jest
badaniem całkowicie niebolesnym. Wyjątek stanowią chorzy ze stanami zapalnymi
prostaty, których tkliwość stercza jest wpisana w tę chorobę.
Innym mitem jest przeświadczenie, że na podstawie badania per rectum można
rozpoznać raka stercza – można jedynie podejrzewać a rozstrzygającym jest badanie
mikroskopowe wycinków ze stercza, które pobierane są również przez odbyt przy użyciu
aparatu ultrasonograficznego.
Kolejną fałszywą pogłoską jest przeświadczenie, że badanie stercza przez odbyt jest
niepotrzebne. Owszem, w dobie możliwości badań obrazowych i laboratoryjnych rola
badania per rectum zmalała lecz nadal stanowi ono integralna część badania
przedmiotowego podczas wizyty u urologa.
REASUMUJĄC, badanie per rectum nadal jest istotnym badaniem urologicznym
pozwalającym na wstępną, szybką ocenę prostaty, która pozwala ukierunkować dalsze
postępowanie diagnostyczne u chorych zgłaszających się z tym problemem
do urologa. Na jego podstawie nie można rozpoznać raka stercza, lecz jedynie go
podejrzewać. Nie należy obawiać się tego badania, gdyż przeprowadzone
w odpowiedni, nie forsowny sposób jest badaniem niebolesnym.
PO/GTV/15/0072