Procedura Niebieskie Karty a praca socjalna
Transkrypt
Procedura Niebieskie Karty a praca socjalna
Procedura Niebieskie Karty a praca socjalna Małgorzata Łyżwińska – Kustra MOPS Kraków 27.10.2015 Kraków Czym jest procedura Niebieskie Karty? Procedura Niebieskie Karty, to ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Rozpoczyna się w chwili wypełnienia formularza Niebieska Karta – A przez przedstawiciela uprawnionej instytucji. Niebieska Karta i co dalej? Każdy z członków grupy roboczej ma swoją rolę w procedurze NK. Współpraca dla przerwania przemocy i zapewnienia bezpieczeństwa osobie dotkniętej przemocą. Współpraca w celu zaprzestania stosowania przemocy przez sprawcę. Działania w ramach procedury są podejmowane nawet bez zgody osób, dla których są realizowane. Działania prowadzone do czasu uzyskania przeświadczenia, że przemoc ustała, nie występuje zagrożenie. Rola pracownika socjalnego w procedurze Niebieskie Karty Zakres działań określonych dla pracownika socjalnego w rozporządzeniu w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy (§ 11). Pracownik socjalny: 1) diagnozuje sytuację i potrzeby osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; 2) udziela kompleksowych informacji o: a) możliwościach uzyskania pomocy, w szczególności psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej, oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach świadczących specjalistyczną pomoc na rzecz osób dotkniętych przemocą w rodzinie, b) formach pomocy dzieciom doznającym przemocy w rodzinie oraz o instytucjach i podmiotach świadczących tę pomoc, c) możliwościach podjęcia dalszych działań mających na celu poprawę sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest Rola pracownika socjalnego w procedurze Niebieskie Karty 3) organizuje niezwłocznie dostęp do pomocy medycznej, jeżeli wymaga tego stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie; 4) zapewnia osobie, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w zależności od potrzeb, schronienie w całodobowej placówce świadczącej pomoc, w tym w szczególności w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie; 5) może prowadzić rozmowy z osobami, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informuje te osoby o możliwościach podjęcia leczenia lub terapii i udziale w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Rola pracownika socjalnego w procedurze Niebieskie Karty Niebieska Karta C – cz.V Indywidualny plan pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie: Zadania pracownika jednostki organizacyjnej pomocy społecznej: • praca socjalna, w tym cykliczne wizyty w środowisku; • poinformowanie o warunkach korzystania ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej; • wskazanie na możliwość skorzystania z pomocy psychologicznej, prawnej oraz w formie poradnictwa - medycznego, zawodowego i rodzinnego; • skierowanie osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, do placówki dla ofiar przemocy w rodzinie, w szczególności do specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie • skierowanie dzieci do placówki opiekuńczo-wychowawczej wsparcia dziennego (np. świetlicy, klubu, ogniska wychowawczego); • powiadomienie sądu rodzinnego i opiekuńczego o sytuacji dzieci; • inne (jakie?)............ Praca socjalna Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym, jak również na rzecz zapobiegania pogorszeniu się ich sytuacji. Celem pracy socjalnej jest umożliwienie, wspieranie lub wywołanie zmiany sposobu funkcjonowania osoby i rodziny oraz jej otoczenia, a także wzmacnianie potencjału osób i rodzin do przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych. Wartości w pracy socjalnej Godność osób i rodzin Wolność osób i rodzin Równość osób i rodzin Prawo do samostanowienia Zasady przyświecające pracy socjalnej Wartości realizują się w następujących zasadach: Podmiotowości osoby i rodziny. Akceptacji, rozumianej jako tolerancja, poszanowanie godności, swobody wyboru. Poufności, rozumianej jako respektowanie prywatności i nieujawniania informacji Współodpowiedzialności za proces zmiany, rozumianej jako wspólna odpowiedzialność Solidarności Wzmacnianiu kompetencji i możliwości rozwojowych jednostki Udostępnianiu zasobów Neutralności Obiektywizmie Praca socjalna Pracownik socjalny realizuje tę szczególną usługę pomocową, jaką jest praca socjalna, z wykorzystaniem właściwych jej metod, podejść i technik. KLUCZOWE ELEMENTY PRACY SOCJALNEJ Z OSOBĄ LUB RODZINĄ Praca socjalna to proces rozumiany jako zespół metodycznych czynności podejmowanych w określonym celu. Nawiązanie i budowa relacji z osobą lub rodziną jest podstawą całego procesu pomagania i katalizatorem zmian Celem pracy socjalnej jest zmiana, która powoduje poprawę (lub przynajmniej nie pogarszanie) sytuacji/ funkcjonowania osoby lub rodziny Praca socjalna Proces pracy socjalnej przebiega wg etapów metodycznego postępowania: I Diagnoza i ocena; II Wyznaczenie celów działania; III Opracowanie planu działania i budowa indywidualnego pakietu usług; IV Realizacja planu działania; V Systematyczna ewaluacja działań; VI Ewaluacja końcowa. Praca socjalna a procedura NK Różnice między pracą socjalną i procedura NK Cele Praca socjalna Procedura NK Cel działań jest uzgadniany z osobą lub rodziną z uwzględnieniem jej/ich oczekiwań i dążeń. Podstawowym celem działań jest przerwanie przemocy w rodzinie. Pracownik socjalny pomaga formułować, nazywać cel jednak go nie narzuca. To osoba jest ekspertem. Cel narzucany jest przez samo wszczęcie procedury, nie uwzględnia perspektywy osoby, lecz wynika z oceny sytuacji, dokonanej przez kogoś z zewnątrz. Zakłada obowiązek skorzystania z pomocy. Praca socjalna a procedura NK Czas Praca socjalna Procedura NK Uwzględnia czas potrzebny osobie Ustawodawca określił ramy na uzyskanie gotowości do podęcia czasowe, odnoszące się do decyzji o zmianie swojej sytuacji działań podejmowanych przez członków grupy Wspólnie z osobą/rodziną możliwe jest określenie ram czasowych planowanych działań i ich ewentualna zmiana/przedłużenie Praca socjalna a procedura NK Prawo do samostanowienia Praca socjalna Procedura NK Osoba postępuje zgodnie ze swoją Wszczęcie procedury następuje wolą, bez przymusu i ingerencji z bez zgody osoby/może nastąpić zewnątrz. nawet przy jej sprzeciwie Dobrowolność, decydowanie o procesie zmiany; osoba jest gospodarzem swojej sytuacji Brak dobrowolności uczestniczenia w procedurze, osoba nie jest gospodarzem podejmowanych działań Praca socjalna a procedura NK Praca socjalna Diagnoz a Procedura NK Rozpoznanie sytuacji związanej ze zgłoszonym oczekiwaniem lub problemem Wszczęcie procedury stanowi diagnozę – podejrzenie przemocy w rodzinie Kluczowa jest perspektywa osoby/ rodziny Obiektywne informacje płynące od przedstawicieli instytucji Problemem zdiagnozowanym w procedurze jest przemoc – jeśli na skutek działań okazuje się że problemem nie jest przemoc, to procedura nie jest potrzebna. Praca socjalna a procedura NK Diagnoza w zakresie realizowanej procedury oraz pracy socjalnej jest warunkowana również posiadanymi narzędziami: Procedura: NK-A, NK-C, NK-D – niedoskonałe narzędzia, których użycie nie równa się z pełną diagnozą sytuacji rodziny; Praca socjalna: narzędzia pracy socjalnej, scenariusze wywiadów – wartość diagnostyczna z uwagi na jakościowy charakter, możliwość doprecyzowania w kolejnych rozmowach, w momencie gdy osoba decyduje, że chce przedstawiać swoją sytuację, jest gotowa do rozmowy na trudne dla niej tematy. Praca socjalna a procedura NK o o o o o Praca interdyscyplinarna w ramach procedury jest wywiedziona z doświadczeń pracy socjalnej tj. zespołów interdyscyplinarnych. Procedura nakłada sztywne ramy prowadzonych działań, w przeciwieństwie do pracy socjalnej. Odmienne rozumienie diagnozy – praca socjalna jako wywiad pogłębiony i czynności pozwalające jak najszerzej zgłębić informacje o rodzinie, w procedurze – wypełnienie dokumentów. Podmiot w relacji – praca socjalna to praca z osobą lub rodziną; procedura – osobno z osobą doświadczającą przemocy, osobno ze sprawcą. Określenie problemu - w pracy socjalnej pochodzi od osoby, jej świadomości sytuacji; w procedurze – jest zewnętrzne, od instytucji. Praca socjalna z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie Prowadzący pracę socjalną opiera się na wartościach, których przestrzeganie jest gwarancją właściwego traktowania osób, z którymi pracujemy (uniknięcie wtórnej wiktymizacji); Budowanie relacji z osobą, której pomagamy; Budowanie wewętrznej motywacji do zmiany; Proces pracy socjalnej zakłada ewaluację na każdym etapie działania; Możliwość wykorzystania narzędzi pracy socjalnej, scenariuszy wywiadów. Dziękuję za uwagę. Korzystałam z publikacji: „Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne” Katarzyna Kadela, Jacek Kowalczyk