Prezentacja "Hazard i uzależnienia behawioralne w opinii społecznej"
Transkrypt
Prezentacja "Hazard i uzależnienia behawioralne w opinii społecznej"
Krajowe Biuro ds. Przeciwdziała nia Narkomanii Hazard i uzależnienia behawioralne w opinii społecznej Projekt badawczy zrealizowany przez Fundację Centrum Badania Opinii Społecznej, współfinansowany ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia Warszawa, czerwiec 2015 CZĘŚĆ I Gry wysokiego ryzyka 2 HAZARD POPULARNOŚĆ GIER NA PIENIĄDZE ODSETEK GRAJĄCYCH W WIEKU 15+ 26,8% Gry liczbowe Totalizatora Sportowego (Lotto, Multi Multi itp.) Zdrapki 13,3% 7,4% Loterie/konkursy SMS-owe Automaty do gier z tzw. niskimi wygranymi 4,5% Zakłady bukmacherskie poza Internetem 2,4% Karty prywatnie (poza kasynem i poza Internetem) 2,8% Gry i zakłady (bez względu na rodzaj) w Internecie 1,1% Gry w kasynie (poza Internetem) – ruletka, karty i inne 0,8% Wyścigi konne lub innych zwierząt – na torze 0,5% Inne 0,8% Nie grał ani razu w żadną z wymienionych gier w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie W ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie, co trzeci Polak w wieku 15 + grał w jakieś gry na pieniądze (34,2%) w tym 7,1% codziennie lub kilka razy w tygodniu. 3 65,8% HAZARD STRUKTURA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNA GRACZY Niegrający Płeć Wiek Miejsce zamieszkania Wykształcenie 61,0% 70,0% Mężczyźni Kobiety Poniżej 18 lat 18-24 lata 25-35 35-45 45-55 55-65 66 lat i więcej 26,3% 56% 65,7% 63,3% 65,3% 63,3% 74,5% 44% 34,3% 36,7% 34,7% 36,7% 25,5% 73,4% 67,3% 63,4% 60,8% Podstawowe/gimnazjalne Zasadnicze zawodowe Średnie Wyższe 4 39,0% 30,0% 73,7% 70,2% 65,5% 66,4% 55,9% 63,1% Wieś Miasto do 20 tys. 20-100 tys. 101-500 tys. 502 tys. i więcej mieszk. Grający 29,8% 34,5% 33,6% 44,1% 36,9% 26,6% 32,7% 36,6% 39,2% HAZARD ZAGROŻENIE UZALEŻNIENIEM OD HAZARDU Brak problemu Umiarkowany poziom ryzyka uzależnienia Niski poziom ryzyka uzależnienia Problem z hazardem Niegrający na pieniądze w ciągu ostatnich 12 miesięcy 2,6% 0,9% 0,2% Wśród osób w wieku 15+ 2012 2014 19,5% 76,8% 28,9% 65,8% 3,9% 0,7% 0,7% 3,8% 1,0% Wśród graczy 2012 84,0% 11,2% 2014 84,3% 11,4% 2,2% 2,2% 5 HAZARD ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UZALEŻNIENIA OD HAZARDU 2012—2014 DYCHOTOMICZNY INDEKS HAZARDU: PŁEĆ, WIEK Płeć 25,5% 26,5% 7,1% Kobiety 19,7% Mężczyźni 2,6% 22,7% Poniżej 18 18-24 17,6% 25-34 13,3% 35-44 12,3% 12,3% 45-54 7,5% 55-64 27,4% 74,5% 73,5% 14,5% 65 i więcej 18,1% 7,9% 2012 Wiek w latach 2014 2012 17,2% 2014 Ma symptomy problemu z hazardem (mniejsze lub większe) Ma symptomy problemu z hazardem (mniejsze lub większe) 6 HAZARD ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UZALEŻNIENIA OD HAZARDU 2012—2014 DYCHOTOMICZNY INDEKS HAZARDU: MIEJSCE ZAMIESZKANIA, WYKSZTAŁCENIE Miejsce zamieszkania 24,9% 39,8% 11,3% 16,7% 21,3% 24,1% 2012 10,9% 33,0% 34,6% 31,8% 501 tys. i więcej mieszkańców 18,9% 27,1% 27,5% 4,6% 2014 2012 2014 Ma symptomy problemu z hazardem (mniejsze lub większe) Ma symptomy problemu z hazardem (mniejsze lub większe) 7 Średnie Zasadnicze zawodowe 20–100 tys. 101–500 tys. Wykształcenie Wyższe Wieś Miasto do 20 tys. 26,7% 14,7% 15,7% 16,3% Podstawowe/ gimnazjalne HAZARD ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UZALEŻNIENIA OD HAZARDU 2012—2014 DYCHOTOMICZNY INDEKS HAZARDU: MIESIĘCZNE DOCHODY OSOBISTE NETTO Dochody netto 12,6% 13,4% 4,6% 6,7% Do 750 zł 14,9% 10,4% 751—1000 zł 1001—1450 zł 23,7% 27,2% 1451–2000 zł Powyżej 2000 zł Trudno powiedzieć 35,9% 29,0% Odmowa odpowiedzi 3,8% 4,5% 2012 6,0% 7,2% 2014 Ma symptomy problemu z hazardem (mniejsze lub większe) 8 HAZARD PRZYCZYNY GRANIA Dlaczego grywa Pan(i) w gry na pieniądze? Proszę wskazać wszystkie istotne dla Pana(i) powody ODPOWIEDZI GRAJĄCYCH Chcę zasilić domowy budżet, mieć więcej pieniędzy na zwykłe codzienne wydatki 30,6% 17,7% Jest to rozrywka, „sposób na nudę” 22,3% 17,1% Potrzebuję pieniędzy na jakiś „ekstra” wydatek, np. samochód, dom, podróże 16,7% 15,4% Lubię towarzyszące grze emocje 6,3% 8,9% Potrzebuję pieniędzy, ponieważ mam problemy finansowe Ze względu na związane z tym kontakty towarzyskie, gra jest elementem życia towarzyskiego To jest modne w moim środowisku, wśród moich znajomych 8,2% 2012 2014 1,4% 2,4% 1,6% 1,4% Trochę przegrałe(a)m i chcę się odegrać 1,1% 0,8% Jakoś tak nie mogę przestać 1,7% 0,8% 9 14,8% 3,0% 3,8% Pomaga mi to rozładować się, uspokoić, kiedy jestem zestresowany(a) lub gdy mam kłopoty Inny powód 30,5% 25,2% 21,9% Mam przeczucie, że czeka mnie duża/ główna wygrana Gram z przyzwyczajenia, przyzwyczaiłe(a)m się spędzać w ten sposób czas 41,0% 9,3% 12,6% HAZARD ZRÓŻNICOWANIE PRZYCZYN GRANIA W ZALEŻNOŚCI OD GRY 23,2% Chcę zasilić domowy budżet, mieć więcej pieniędzy na zwykłe codzienne wydatki Jest to rozrywka, "sposób na nudę" 28,0% 14,0% Mam przeczucie, że czeka mnie duża / główna wygrana 25,2% 18,1% Lubię towarzyszące grze emocje 14,0% Gram z przyzwyczajenia, przyzwyczaiłe(a)m się spędzać w ten sposób czas 23,7% 14,0% 7,5% 7,1% 8,8% Potrzebuję pieniędzy na jakiś, ponieważ mam problemy finansowe Ze względu na związane z tym kontakty towarzyskie, gra jest elementem życia towarzyskiego 3,1% To jest modne w moim środowisku, wśród moich znajomych 2,4% Pomaga mi to rozładować się, uspokoić, kiedy jestem zestresowany(a) lub gdy mam kłopoty 1,6% 0,9% Trochę przegrałe(a)m i chcę się odegrać 1,9% 0,8% Jakoś tak nie mogę przestać 1,7% 0,8% 10 44,0% 9,0% Potrzebuję pieniędzy na jakiś "ekstra" wydatek, np. samochód, dom, podróże itp. Inny powód 32,3% 12,6% 8,4% Przyczyny grania na automatach (2014) 9,5% 11,9% Przyczyny grania w gry liczbowe Totalizatora Sportowego (2014) HAZARD PERCEPCJA PROBLEMU UZALEŻNIENIA Czy, Pana(i) zdaniem, można uzależnić się od gier na pieniądze? Zdecydowanie tak Ogółem Niegrający Grający Raczej tak Raczej nie 2012 57,8 2014 59,5 2012 2014 56,5 59,3 2012 2014 62,0 59,8 Gracze – niezagrożeni uzależnieniem 2012 2014 59,7 Gracze – mający symptomy problemu (mniejsze lub większe) z hazardem 2012 58,1 62,8 2014 60,5 11 Zdecydowanie nie Nie wiem 31,4 31,4 31,5 30,2 2,4 1,9 6,6 2,1 1,5 5,6 2,5 2,0 7,5 2,0 1,7 6,8 30,8 2,1 1,8 3,3 33,6 2,2 1,1 3,2 30,5 35,0 32,3 26,5 1,9 1,5 3,3 1,6 0,9 2,8 3,3 3,3 3,0 5,6 2,4 5,1 HAZARD ROZUMIENIE OKREŚLEŃ „HAZARD”, „HAZARDZISTA” Niegrający Grający Ogółem 14,2% 16,5% 13,9% 15,4% 14,1% 16,1% 16,8% 18,6% 15,9% 17,7% 16,6% 16,1% 18,4% 15,9% 16,8% 17,1% 18,3% To każde zachowanie wiążące się z nieprzewidywalnymi skutkami, a hazardzista to po prostu ryzykant To gry na pieniądze, hazardzista to osoba grająca w gry na pieniądze 16,1% Szczególny rodzaj gier na pieniądze: gra się o duże stawki, hazardzista to osoba ryzykująca w tych grach duże kwoty 48,6% 44,8% 50,5% 49,3% 49,0% 46,3% Szczególny rodzaj gier na pieniądze, które prowadzą do uzależnienia, a hazardzista to osoba uzależniona od gier 3,6% 4,0% 2014 3,1% 3,2% 2012 2014 Rozumiem to inaczej 2012 1,3% 1,8% 2012 2014 12 HAZARD ROZUMIENIE OKREŚLEŃ „HAZARD”, „HAZARDZISTA” GRACZE — W PODZIALE NA NIEZAGROŻONYCH UZALEŻNIENIEM I ZAGROŻONYCH Bak problemu Ma symptomy problemu z hazardem (mniejsze lub większe Gracze ogółem 13,8% 14,8% 14,5% 18,4% 13,9% 15,4% 15,4% 16,9% 18,7% 15,9% 17,7% 17,7% 16,3% 51,8% 50,5% 1,4% 1,5% 2012 2014 22,5% 21,6% 18,4% 15,9% 14,1% 43,5% 42,8% 0,7% 2012 3,1% 2014 To każde zachowanie wiążące się z nieprzewidywalnymi skutkami, a hazardzista to po prostu ryzykant To gry na pieniądze, hazardzista to osoba grająca w gry na pieniądze Szczególny rodzaj gier na pieniądze: gra się o duże stawki, hazardzista to osoba ryzykująca w tych grach duże kwoty 50,5% 49,3% 1,3% 2012 1,8% 2014 13 Szczególny rodzaj gier na pieniądze, które prowadzą do uzależnienia, a hazardzista to osoba uzależniona od gier Rozumiem to inaczej HAZARD AUTODEFINICJA GRACZE Czy w związku z graniem w gry na pieniądze został(a) Pan(i) kiedykolwiek nazwany(a) przez kogoś „nałogowym graczem”? Tak Nie Odmowa odpowiedzi 2012 2,8% 96,5% 2014 1,3% 98,7% 0,8% Jak Pan(i) osobiście sądzi, czy określenie „nałogowy gracz” pasuje do Pana(i) czy też nie? Pasuje – czuję, że granie jest w moim przypadku formą nałogu 2012 0,7% 2,3% 2014 1,5% 3,4% Pasuje – ale tylko w żartobliwym sensie 96,2% 95,1% 14 Nie pasuje – w żadnym sensie nie czuję się nałogowcem Odmowa odpowiedzi 0,8% HAZARD SZACOWANA LICZBA OSÓB UPRAWIAJĄCYCH PATOLOGICZNY HAZARD W POLSCE (SZACOWANIE METODĄ BENCHMARK NA PODSTAWIE DANYCH ZA 2013 r.) Liczba leczonych = 3 141 Współczynnik oszacowania = 8,9 Liczba osób uprawiających patologiczny hazard: 27 955 15 CZĘŚĆ II Uzależnienia behawioralne w opinii społecznej UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ SPOŁECZNE POSTRZEGANIE ZABURZEŃ ZACHOWANIA Jaka jest Pana(i) opinia na temat różnego rodzaju uzależnień? ODPOWIEDZI NA SKALI 1—10 niegroźne przyzwyczajenie, nawyk Alkoholizm 1 2 nałóg zagrażający życiu 3 4 5 6 7 8 9 10 8,98 9,30 2012 2014 Narkomania 9,52 9,60 Nikotynizm 7,93 8,30 (uzależnienie od papierosów) Zakupoholizm 5,20 5,30 (uzależnienie od zakupów) Pracoholizm 5,80 5,98 (uzależnienie od pracy) Siecioholizm 6,40 6,49 (uzależnienie od Internetu) Uzależnienie od hazardu 7,47 7,50 1 2 3 4 17 5 6 7 8 9 10 UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ POSTRZEGANIE UZALEŻNIEŃ W ZALEŻNOŚCI OD PŁCI Jaka jest Pana(i) opinia na temat różnego rodzaju uzależnień? ODPOWIEDZI NA SKALI 1—10 niegroźne przyzwyczajenie, nawyk Alkoholizm 1 2 nałóg zagrażający życiu 3 4 5 6 7 8 9 10 8,72 9,22 Mężczyźni Kobiety Narkomania 9,36 9,66 Nikotynizm 7,77 8,08 (uzależnienie od papierosów) Zakupoholizm 5,05 5,53 (uzależnienie od zakupów) Pracoholizm 5,64 (uzależnienie od pracy) Siecioholizm 6,28 6,07 (uzależnienie od Internetu) Uzależnienie od hazardu 6,87 7,29 7,63 1 2 3 4 18 5 6 7 8 9 10 UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ POZIOM SPOŁECZNEJ AKCEPTACJI TERAPII ZABURZEŃ ZACHOWANIA ZE ŚRODKÓW NFZ Czy, Pana(i) zdaniem, uzależnienia powinny być leczone w ramach ubezpieczenia zdrowotnego czy też nie? ODPOWIEDZI NA SKALI 1—10 Zdecydowanie nie powinno Uzależnienie od alkoholu 1 2 Zdecydowanie powinno 3 4 5 6 7 8 9 8 9 10 7,2 7,29 2012 2014 Uzależnienie od narkotyków 7,3 7,42 Uzależnienie od papierosów 5,1 5,36 Uzależnienie od zakupów 3,1 3,50 Uzależnienie od pracy 3,4 3,89 Uzależnienie od Internetu 3,8 4,38 Uzależnienie od hazardu 4,4 1 2 3 4 19 5,08 5 6 7 10 UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ SPOŁECZNIE POSTRZEGANA HIERARCHIA ZABURZEŃ ZACHOWANIA WEDŁUG STOPNIA ICH SZKODLIWOŚCI I POZIOMU AKCEPTACJI TERAPII ZE ŚRODKÓW NFZ: 1) narkomania 2) alkoholizm 3) nikotynizm 4) uzależnienie od hazardu 5) „siecioholizm” (uzależnienie od Internetu) 6) „pracoholizm” 7) „zakupoholizm” 20