Jak bez kłopotów eksploatować domowe instalacje wodno

WOD.-KAN.
Jak bez kłopotów eksploatować
domowe instalacje
wodno-kanalizacyjne?
Sprawne funkcjonowanie instalacji wodno-kanalizacyjnej wymaga
od użytkownika systematycznego dbania o jej szczelność i
drożność. Co jednak zrobić, gdy zlew się zapcha lub bateria
cieknie?
Jak dbać o baterie i zawory
czerpalne?
W instalacji wodociągowej to one stanowią źródło najczęstszych problemów podczas eksploatacji. Od dawna bezpośrednią
przyczyną strat wody lub awarii były zużyte
uszczelki zaworów grzybkowych lub awarie
uszczelnień głowic. Obecnie zawory grzybkowe znajdują się w naszych bateriach lub
na przyłączach już tylko sporadycznie. Wobec faktu, że ulegały szybkiemu zużyciu,
ich miejsce zajęły trwałe i nie wymagające
wykonywania czynności konserwacyjnych
zawory kulowe. Także baterie czerpalne
z zaworami grzybkowymi nie są już w powszechnym użyciu. Jednak nawet najnowocześniejsze zawory są narażone na działanie
składników chemicznych wody. Dlatego, aby
zapobiegać zablokowaniu zaworu przez mogący się gromadzić w nim kamień, warto co
kilka tygodni dokonać zamknięcia i otwarcia
zaworu np. znajdującego się przed baterią
czerpalną lub zaworu odcinającego przed
zbiornikiem spłuczki.
A może baterie czerpalne
jednouchwytowe?
Ich konstrukcja zapewnia nie tylko wygodę użytkowania, ale także sprawia, że
z wnętrza baterii zniknęły elementy ulegające łatwemu zużyciu. W miejsce głowic
z oddzielnymi zaworami grzybkowymi w tym
typie baterii wykorzystano ruchomy element
z odpowiednio wyfrezowanymi otworami.
Sterowanie jednym uchwytem powoduje
otwieranie jednoczesne przepływu wody
Rys. 1. Dolnopłuk.
46
NR 2/2006 INSTALACJE
dostarczanej z dwóch różnych przewodów.
Oznacza to, że bateria jednouchwytowa
stanowi także rodzaj mieszacza wody.
Trwałość baterii jednouchwytowej zależy
od trwałości elementu „zamykającego”
i trwałości jego „obudowy”. Baterie te wytwarzane są z elementów ceramicznych
(ruchomych) lub z odpornych na ścieranie
i twardych metali. W obu wypadkach trwałość i bezobsługowość oraz szczelność
zaworów jest bezkonkurencyjna.
Jak dbać o spłuczkę?
Okazuje się, że najczęściej ulegającym
awariom elementem domowej instalacji wodociągowej jest spłuczka, czyli zbiornik spłukujący miski ustępowej. Właściwie podczas
eksploatacji nie wymaga ona żadnej szczególnej obsługi, ale warto posiadać w domu
zapasowe uszczelki zaworu zamykającego
wypływ wody oraz pływakowego zaworu
docinającego. Obecnie dostępne są całe
zawory pływakowe jako elementy zamienne. Sama naprawa lub wymiana wyeksploatowanych (startych) uszczelek lub innych
elementów spłuczki nie stanowi wyzwania
nawet dla osoby nie posiadającej przygotowania fachowego. Zwykle podczas wykonywania naprawy nie są konieczne żadne
narzędzia. Warto w tym miejscu dodać, że
stosowanie umieszczanych w pojemnikach
spłuczki „tabletek” lub specjalnych kostek
odkażająco – zapachowych nie tylko nie
szkodzi odbiornikowi, ale dzięki zmiękczaniu
wody chroni przed powstawaniem kamienia,
niszczącego np. uszczelki.
Czym są złącza elastyczne?
Rys. 2. Syfon zlewozmywaka dwukomorowego.
Są one połączeniami zewnętrznymi, spajającymi rozprowadzenia z niektórymi urządzeniami. Ze względu na swoją konstrukcję
stanowią element mogący przysporzyć nam
wielu problemów. Obecnie stosowane „wężyki” posiadają zewnętrzne wzmocnienie przewodu polietylenowego oplotem stalowym,
którego zadaniem jest nie tylko poprawa
estetyki elementu, ale także zapobieganie
„rozdęciu” węża wskutek działania ciśnienia
wody. Oplot ma w ten sposób zapobiegać
pomniejszaniu się grubości ścianek wężyka polietylenowego i minimalizować ryzyko
pęknięcia rurki miękkiej. Mimo to sam wężyk
w dalszym ciągu ulega procesom starzenia
i w konsekwencji narażony jest na zużycie
– skutkujące pęknięciem przewodu. Dlatego
powinien podlegać okresowej wymianie (co
ok. 3 lata), a unikniemy niespodziewanego
zalania pomieszczeń.
Jak dbać o syfony
i odprowadzenia?
Syfony to elementy instalacji kanalizacyjnej zamontowane na odpływie
zlewozmywaka, umywalki, wanny lub
brodzika. Ich podstawowym zadaniem
jest uniemożliwienie przedostawania się
do pomieszczeń zapachów z instalacji
kanalizacyjnej. Oczywiście syfony wymagają okresowego czyszczenia. Dawniej
odkręcenie korka spustowo-rewizyjnego
w syfonie - kształtce żeliwnej mogło powodować znaczne komplikacje. Z reguły
WOD.-KAN.
skonstruowano w taki sposób, aby ich
obsługa nie stanowiła problemu nawet
dla niefachowca. Oczyszczenie syfonu
sprowadza się do odłączenia go od rury
odpływu i rury wlewowej z przyboru, a następnie usunięciu pozostających w syfonie
zanieczyszczeń stałych i wypłukaniu.
Podczas rozłączania koniecznie należy
pamiętać o podstawieniu pod zlewozmywak lub umywalkę miski, pozwalającej na
spłyniecie do niej wody zatrzymanej w przyborze. W mniej drastycznych przypadkach
oczyszczanie syfonu można przeprowadzać
przy pomocy przepychaczki gumowej lub
pneumatycznej.
Odradzam
natomiast
stosowanie
środków chemicznych wlewanych lub
wsypywanych do otworu odpływowego
przyboru. Ich właściwości żrące nie
pozostają bowiem bez wpływu na kondycję instalacji odprowadzającej nieczystości. W razie wystąpienia problemów
z zapchaniem przyłączenia do pionu lub
samego pionu, zdjęcie syfonu umożliwia
zastosowanie spirali (sprężyny) służącej
do usunięcia zatoru.
Od czego zlew się zatyka?
Rys. 3. Syfony umywalkowe: a) z tworzywa
sztucznego; b) starego typu (butelkowy).
Rys. 4. Komplet wyposażenia umywalki.
do wykonania czynności konserwacyjnych
konieczne było zatrudnienie fachowca hydraulika. W rzeczywistości bowiem otwór
rewizyjny przeznaczony był do czyszczenia
odcinka nierozłączalnej instalacji odpływowej za pomocą tzw. spirali. Na szczęście
podobne rozwiązania są już dzisiaj rzadkością, a większość syfonów wymieniono na
urządzenia rozbieralne. Obecnie używane
syfony stalowe lub z tworzyw sztucznych
Pamiętajmy, że do zatkania przewodów
dochodzi wtedy, gdy elementy instalacji kanalizacyjnej są źle wykonane lub eksploatowane. Podstawową przyczyną kłopotów są
odpadki stałe. Innym powodem problemów
z odprowadzaniem ścieków może być zbyt
mała średnica rur odpływowych. Przyjmuje
się, że do odbierania brudnej wody ze zlewozmywaka, umywalki, wanny lub brodzika
wystarczająca jest rura o średnicy 50 mm.
Zapewni ona odpływ (zależnie od spadku)
w granicach 1,5 do 2,0 dm3/s. Odrębną
przyczyną kłopotów z odprowadzaniem
brudnej wody może być zbyt mały spadek rur przyłączenia lub nadmierna ilość
załamań na odcinku do pionu lub rury
o większej średnicy.
Do niedrożności przyczyniają się nierzadko odpadki powstające podczas przygotowywania posiłków (np. obierki, resztki
jedzenia, kości, pierze albo fragmenty
opakowań itd.) i trafiające do odpływu.
Rzadko jeszcze spotykanym w naszych
kuchniach urządzeniem likwidującym ten
rodzaj zagrożenia są tzw. rozdrabniacze,
które można zamontować pod zlewozmywakiem. Zadaniem zasilanego elektrycznie
urządzenia jest siekanie odpadków przed
ich spłynięciem do kanalizacji.
W przypadku instalacji żeliwnych przyczyną zapychania się odpływu może być
- oprócz wymienionych czynników - także
korozja lub osadzający się podczas długotrwałej eksploatacji na ściankach rur tłuszcz.
Następuje wówczas powolne zmniejszanie
się światła wewnętrznego rury odpływowej,
aż do jej zapchania. Zwykle stan taki świadczy o nadmiernym zużyciu się elementów
instalacji. Najlepszym rozwiązaniem jest
wówczas zastąpienie rur żeliwnych instalacją z tworzywa sztucznego.
Rys. 5. Syfony wannowe.
lokalizacja muszli projektowana jest w taki
sposób, aby zminimalizować odległość od
pionu kanalizacyjnego i skrócić do minimum
długość podejścia odpływu. Mimo to zapchania zdarzają się. Ich przyczyną bywa zwykle
bądź to trafiający do rur gruz ( np. z robót
remontowych), bądź wata lub szmaty. Rzadko dochodzi do zapchania odcinka podejścia
od muszli do pionu. Częściej narażone są
poziomy kanalizacyjne przebiegające w piwnicach lub pod podłogą leżącą na gruncie.
Standardowo projektuje się w ich przebiegu spadki 1,5-2,5%. W wypadku zapchania
pozostaje jedynie możliwość skorzystania
z otworu rewizyjnego lub próba przepchania
zatoru sprężyną wprowadzaną przez otwór
odpowietrzający. Przywrócenie drożności poziomów kanalizacyjnych lub przykanalików
lepiej jest zlecić specjaliście hydraulikowi.
Także w tym przypadku należy odradzać
samodzielne stosowanie żrących środków
chemicznych. Głownie ze względu na ich
niską skuteczność do usuwania złogów z rur
o tej średnicy oraz ze względu na możliwość
uszkodzenia instalacji.
Piotr Wierzelewski
Rys. mgr inż. Wojciech Jacyno
i zespół
Co zrobić z zapchaną toaletą?
Najlepiej byłoby nie dopuszczać do
takiego stanu. Pamiętajmy, że średnica
rur odprowadzających nieczystości z miski
ustępowej do pionu jest dwukrotnie większa (100 lub 110mm). Ponadto zazwyczaj
NR 2/2006 INSTALACJE
47