język polski język polski – test dla uczniów klas drugich test dla

język polski – test dla uczniów klas drugich
gimnazjów w roku szkolnym 2007/2008
Etap szkolny (60 minut)
Dysleksja [suma punktów]
Imię i nazwisko .......................................................................................................................... kl. 2………..
2
Przeczytaj uwaŜnie teksty i odpowiedz na pytania z nimi związane. W zadaniach zamkniętych
tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
TEKST I
Mały Dyzio stał pośród sprawunków nawalonych w przejściu między siedzeniami i, gwiŜdŜąc,
równieŜ przyglądał się obecnym. W ręce trzymał brudny patyk ze sznurem uwiązanym do niego
w kształcie bata. Włosy tego chłopięcia były szare, a rosły jakoś naprzód, w kierunku widza. Cała
postać, a szczególnie oczy, włosy i ręce przypominały rysia czy Ŝbika. Ubranie było wytarte
niepospolicie i świadczyło o jakichś piekielnych walkach z ziemią, wodą i smarowidłami. Pończochy
wypchnięte na kolanach i przedziurawione odsłaniały nogi okryte krwią i mnóstwem siniaków.
- Dyziu, usiądź... - rzekła matka głosem omdlewającym.[...]
Dyzio zachował się tak, jakby słowo matki rzeczywiście skierowane było do kogo innego.
Z Ŝywą ciekawością pochylił się ku oficerowi siedzącemu w kącie przedziału i zaczął szczegółowo
oglądać guziki munduru, biorąc kaŜdy z nich w palce zawalane rozmaitymi substancjami. Wojskowy
zgodził się bez protestu na tę badawczość młodocianej imaginacji1 i z niejakim uśmiechem czekał
końca oględzin. Tymczasem Dyzio dostrzegł pałasz2 wiszący w kącie na haku i sięgnął śmiałą ręką
po tę broń między głowy dwu pań. Wówczas oficer usunął go od siebie i towarzyszek delikatnie,
z uprzejmością i w milczeniu.
- Dyziu, zachowaj się jak naleŜy... – rzekła matka – bo pan oficer wyjmie pałasz i utnie ci głowę.
śywy chłopczyk znowu nie wysłuchał słów matki z naleŜytą uwagą. Zamierzył był właśnie
dostać się do okna i ruszył w tym kierunku po nogach osób siedzących. Rozległ się krzyk dam i pana
w mundurze, oskarŜający Dyzia, Ŝe włazi na odciski. Dyzio z miną tryumfatora3 obojętnego
na wszystko przedarł się, dokąd zamierzył.[...] Jedna z pań zwróciła się do stroskanej matki i rzekła:
- Proszę pani, synek moŜe wylecieć za okno...
- Dyziu, na miłość boską, nie przechylaj się tak bardzo, bo ta pani mówi, Ŝe moŜesz wylecieć
za okno!
Znowu Ŝadnego skutku! Przez pewien czas wszyscy byli zaambarasowani4 tak wypiętą pozą
chłopczyny, ale krzyk trwogi buchnął z piersi wszystkich, kiedy malec nachylił się jeszcze bardziej,
widocznie chcąc dostać rękoma tabliczki przymocowanej pod oknem. Dla zachowania równowagi
stanął wtedy na jednej nodze, a druga w miarę ruchów tułowia wierzgała po przestworze około głów
pań siedzących. Oficer zerwał się z miejsca, ujął kawalera za pasek i wciągnął do wagonu. Wtedy
Dyzio sprezentował, co umie. Przede wszystkim wydarł się z rąk i rzucił znowu do okna.
Stefan śeromski, Ludzie bezdomni (fragm.).
1
imaginacja – wyobraźnia, fantazja
pałasz – rodzaj broni siecznej
3
tryumfator – zwycięzca
4
zaambarasowany – daw. zakłopotany
2
1
1. Zacytuj zdanie ostatniego akapitu, które jednoznacznie świadczy o miejscu akcji tekstu I.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2. Uporządkuj przedmioty w takiej kolejności, w jakiej wzbudziły zainteresowanie Dyzia.
tabliczka, broń, okno, guziki
…………………………………………………………………………………………………
3. Ubranie Dyzia było w złym stanie, poniewaŜ chłopiec
a.
b.
c.
d.
niszczył strój podczas zabaw.
stoczył walkę z jednym z pasaŜerów.
chciał zrobić wraŜenie na podróŜnych.
brudził odzieŜ, aby zdenerwować matkę.
4. Na początku podróŜy oficer wykazał się
a. zawziętością.
b. cierpliwością.
c. flegmatycznością.
d. porywczością.
5. Reakcje matki na zachowanie Dyzia świadczą o tym, iŜ była ona
a. zaniepokojona.
b. stanowcza.
c. bezradna.
d. obojętna.
6. Narrator porównuje chłopca do rysia i Ŝbika, aby podkreślić jego
a. przebiegłość.
b. Ŝywiołowość.
c. upór.
d. arogancję.
7. W jednym ze zdań ostatniego akapitu tekstu I czasownika sprezentował uŜyto w znaczeniu
a. podarował.
b. pomyślał.
c. pokazał.
d. powiedział.
8. Napisz argument potwierdzający podaną tezę. Odwołaj się do przykładu konkretnego zachowania
Dyzia.
TEZA: Dyzio był chłopcem bardzo ciekawym świata.
ARGUMENT:
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
2
9 . Wyjaśnij przenośne znaczenie podanych związków frazeologicznych.
a. wejść komuś na głowę
…………………………………………………………………………………………………
b. nadepnąć komuś na odcisk
…………………………………………………………………………………………………
10. Wypisz z tekstu I dwa wyrazy pokrewne do rzeczownika chłopiec.
…………………………………………………………………………………………………
TEKST II
Tylko maluchom nie nudziło się w czasie kazania
stale mieli coś do roboty
oswajali sterczące z ławek zdechłe parasole z zawistnymi łapkami
klękali nad upuszczonym przez babcię futerałem jak szczypawką
pokazywali róŜowy język
grzeszników drapali po wąsach sznurowadeł
dziwili się Ŝe ksiądz nosi spodnie
Ŝe ktoś zdjął koronkową rękawiczkę i ubrał tłustą rękę w wodę święconą
liczyli poboŜne nogi pań
urządzali konkurs kto podniesie szpilkę za łepek
niuchali1 co w mszale2 piszczy
pieniądze na tacę odkładali na lody
tupali na zegar z którego rozchodzą się osy minut
wspinali się jak czyŜyki na sosnach aby zobaczyć
co się dzieje w górze pomiędzy rękawem
a kołnierzem
wymawiali jak fonetyk3 otwarte zdziwione „O"
kiedy ksiądz zacinał się na ambonie
- ale Jezus brał je z powagą na kolana
Jan Twardowski, O maluchach.
1
niuchać – pot. 1. pociągać nosem, wąchać
2. szperać, myszkować, tropić, węszyć, badać
2
mszał – główna księga liturgii katolickiej zawierająca teksty mszy na kaŜdy dzień roku kościelnego i przepisy jej
odprawiania
3
fonetyk – znawca fonetyki, sposobu i zasad artykulacji głosek
11. Podaj wszystkie przyczyny zdziwienia dzieci wymienione w wierszu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
3
12.
Podmiot liryczny jest
a.
b.
c.
d.
oburzony zachowaniem maluchów.
zasmucony zachowaniem maluchów.
obojętny wobec zachowania maluchów.
wyrozumiały dla zachowania maluchów.
13. WskaŜ miejsce, z którego dzieci przedstawione w wierszu najczęściej obserwowały
rzeczywistość.
a. Ołtarz.
b. Ambona.
c. Podłoga.
d. Chór.
14. Wykorzystując przypisy do wiersza, napisz, jak rozumiesz sens uŜytej przez poetę przenośni
niuchali co w mszale piszczy.
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
15. Pierwszy wers utworu wskazuje na to, Ŝe słowa księdza
a.
b.
c.
d.
zaciekawiły wszystkich słuchaczy.
nie robiły wraŜenia tylko na dzieciach.
nie budziły zainteresowania dorosłych.
spotkały się z zainteresowaniem dorosłych.
16. Na zwiększenie dynamiki wiersza wpływa nagromadzenie
a. przymiotników.
b. czasowników.
c. rzeczowników.
d. przysłówków.
17. Wypisz z wiersza Jana Twardowskiego po jednym przykładzie wskazanych środków poetyckich.
a. porównanie
…………………………………………………………………….
b. epitet
……………………………………………………………………..
18. Jaką relację między zdaniem Jezus brał je z powagą na kolana a wcześniejszymi słowami wiersza
tworzy spójnik ale?
a. Przeciwstawność.
b. Łączność.
c. Rozłączność.
d. Wynikanie.
19. Uzupełnij zdanie.
Zachowanie Jezusa wobec maluchów świadczy o jego ………………………………………
4
20. W imieniu jednego z bohaterów tekstu I napisz list, w którym opiszesz swoje wraŜenia związane
z podróŜą z Dyziem. List skieruj do fikcyjnego znajomego.
Pamiętaj, Ŝe Twoja praca musi zająć przynajmniej połowę wyznaczonego miejsca.
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
5
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
Brudnopis
6