Znak towarowy

Znak towarowy
Art. 120. 1. Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione w sposób
graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje
się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju
towarów innych przedsiębiorstw.
Znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności:
wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym
forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. W
przypadku znaków słownych ważny jest sam element słowny. W znakach takich nie
jest chroniona grafika w jakiej występuje element słowny (krój i wielkość czcionki)
Najbardziej tradycyjnymi i najczęściej występującymi formami przedstawianymi znaków
towarowych są oznaczenia słowne (wyraz , zdanie , slogany).
Znaki ze względu na przeznaczenie możemy podzielić na:
- znak towarowy – oznaczenie indywidualizujące przeznaczone do odróżniania
towarów
- znak usługowy – oznaczenia indywidualizujące przeznaczone do odróżniania
towarów.
Do UP zgłasza się rocznie około 20 tys. Zgłoszeń
Klas towarowych jest 45
- 1-35- odpowiadają towarom (dobra materialne)
- 35-45 – odpowiadają usługom (np. usługi poligraficzne)
Ze względu na sposób wykorzystywania znaku towarowego w obrocie możemy
wyróżnić:
- znak towarowy indywidualny- znak przeznaczony do używania przez jednego
przedsiębiorcę lub osobę fizyczną i ewentualnie ich licencjobiorców. Na znak taki
udzielane jest prawo ochronne.
- Znak towarowy indywidualny na który zostało udzielone wspólne prawo
ochronne – to znak towarowy przeznaczony do równego używania przez kilku
przedsiębiorców. Zasady używania takiego znaku określa regulamin używania znaku
przyjęty przez przedsiębiorców.
Ze względu na sposób wykorzystania znaku w obrocie można wyróżnić:
- wspólny znak towarowy – przeznaczony jest do używania przez organizację
posiadającą osobowość prawną, która została powołana do reprezentowania interesów
przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstw w niej zrzeszonych. Zasady używania określa
regulamin znaku przyjęty przez organizację. Prawo ochronne na wspólny znak
towarowy może zostać udzielone tylko na rzecz organizacji
- wspólny znak towarowy organizacyjny – przeznaczony do używania przez
przedsiębiorców stosujących się do zasad ustalonych w regulaminie znaku przejętym
przez organizację posiadającą osobowość prawną, na której rzecz znak został
zarejestrowany. Przedsiębiorcy używający wspólny znak towarowy gwarancyjny
podlegają kontroli organizacji w zakresie przestrzegania regulaminu znaku. Org. Na
rzecz której znak ten został zarejestrowany nie może go używać
Art. 121. Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne. Lub wspólne prawo
ochronne (art. 122)
Prawo w Polsce udzielane jest na 10 lat od daty zgłoszenia. Może zostać przedłużone na
wniosek uprawnionego i po wniesieniu stosownej opłaty na kolejny okres 10 lat (bez
ograniczeń).
Udzielone prawa ochronne na znaki towarowe podlegają wpisowi do rejestru znaków
towarowych. Uprawniony może wskazać, że jego znak został zarejestrowany, poprzez
umieszczenie w sąsiedztwie znaku towarowego litery "R" wpisanej w okrąg.
Znaku towarowego nie można sprzedać!!!
Udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy stwierdza się przez wydanie świadectwa
ochronnego na znak towarowy (dokument potwierdzający udzielenie prawa)
Wniosek o udzielenie prawa ochronnego przez UP na ind. znak tow. może złożyć każda
osoba fizyczna lub prawna. O wspólne prawo mogą się ubiegać tylko przedsiębiorcy
zamierzający wspólnie używać znak towarowy.
To prawnie chroniony niepowtarzalny element produktu, skutecznie odróżniający go od
produktów konkurencyjnych. Znakiem towarowym może być w szczególności nazwa, fraza,
symbol, logo, projekt, obraz, kształt produktu, motyw, melodia użyte przez przedsiębiorcę w
obrocie gospodarczym w celu uzyskania jednoznacznej identyfikacji swoich towarów lub
usług wśród konsumentów. W większości krajów świata znak towarowy można zarejestrować
w urzędzie patentowym, dzięki czemu inne osoby nie mogą go legalnie wykorzystywać bez
zgody właściciela. W tekstach i reklamach często widzi się symbol ™ obok napisu lub
obrazka, który jest uważany przez firmę za jej znak towarowy, lub symbol ® oznaczający, że
znak został zarejestrowany w odpowiednim rejestrze znaków handlowych.
Ochrona znaku towarowego
Głównym celem prawa własności przemysłowej jest ochrona przed nieporozumieniami i
oszustwami w kwestii pochodzenia i jakości produktów. Odbywa się to w ten sposób, że
właściciel znaku towarowego na drodze postępowania administracyjnego (postępowanie
przed urzędem patentowym) może zakazać rejestracji lub domagać się unieważnienia znaku
już zarejestrowanego, jeżeli znak jest identyczny lub podobny i ma być / jest zarejestrowany
dla towarów identycznych lub podobnych (np. w przypadku napoju o nazwie Popsi sprzeciw
może zgłosić producent Pepsi). Znak towarowy jest zabezpieczony, kiedy prawo pozwala
właścicielowi powstrzymywać konkurencję przed popełnianiem nieautoryzowanego użycia
znaku handlowego poprzez używanie łudząco podobnych znaków i etykiet. Protest będzie
skuteczny, gdy znak jest zarejestrowany lub producent będzie w stanie udowodnić, że używał
danego znaku wcześniej i konsekwentnie. Właściciel znaku może domagać się
odszkodowania nawet wówczas, gdy do naruszenia jego praw doszło w sposób czysto
przypadkowy (trudno znać wszystkie znaki z całego świata) - takie sprawy zwykle kończą się
polubownie, lecz celowe podszywanie się pod cudze znaki jest bardzo dotkliwie karane
finansowo.
Zakres ochrony
Nie każdy znak towarowy może być traktowany jako własność w sposób ścisły, chociażby
dlatego, że niektóre słowa siłą rzeczy muszą określać klasę produktów w sensie ogólnym i są
używane w potocznym języku (taka sytuacja zachodzi w przypadku słowa apple /ang. jabłko/
oraz firmy Apple ). Podobnie się dzieje w przypadku znaków, które są identyczne z
nazwiskami, nazwami geograficznymi lub niezbywalnymi cechami danej rzeczy. Znaczenie
drugorzędne znaku może być objęte ochroną należną znakowi towarowemu jedynie wtedy,
gdy właściciel może udowodnić, że używał tego znaku z wyłącznością przez określony czas.
Rolę dowodu może pełnić np. ankieta wśród konsumentów wykazująca, że dane nazwisko lub
nazwa geograficzna jest kojarzona głównie z właścicielem znaku oraz jego produktem.
Bardziej chronione są znaki „sugestywne”, które wymagają od konsumenta więcej wyobraźni
potrzebnej do rozpoznania produktu, niż znaki wprost oraz arbitralne znaki słowne używane
w kontekście nietypowym. Największej ochronie podlegają słowa, terminy i znaki, które
zostały wymyślone „od zera” (takie jak np. Kodak). Szczegółowe rozwiązania w
poszczególnych krajach mogą być dość różnorodne. W wielu krajach ochroną można objąć
kolory (takie jak pomarańczowy dla szampana lub brązowy dla doręczania paczek
pocztowych), trójwymiarowe znaki, dźwięki lub nawet zapachy. W Unii Europejskiej, na
przykład, zapach świeżo ściętej trawy został zarejestrowany przez firmę związaną z
turniejami tenisowymi. W Stanach Zjednoczonych ryk lwa został zarejestrowany przez firmę
związaną z przemysłem filmowym. Większość krajów wyklucza spod ochrony należnej
znakowi towarowemu flagi narodowe, znaki, które są mylące w stosunku do pochodzenia lub
natury produktu, znaki mogące kogoś urazić oraz znaki obsceniczne.
Zastrzeżenie znaku towarowego
Znak towarowy można zastrzec w Polsce tylko, jeżeli:
nie ma już wcześniej zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji znaku, który jest
identyczny lub podobny do już zarejestrowanego, tak że używanie znaku późniejszego
mogłoby wprowadzić odbiorców w błąd co do pochodzenia towaru;
nie ma wcześniej zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji podobnego
oznaczenia geograficznego
nie ma wcześniej używanego w obrocie podobnego znaku powszechnie znanego
wśród co najmniej 50% odbiorców;
nie ma wcześniej zarejestrowanego lub zgłoszonego do rejestracji znaku
renomowanego, charakteryzującego się powszechną znajomością wśród odbiorców
oraz słynącego z dobrej jakości oznaczonych nim towarów lub usług;
znak nie narusza praw osobistych lub majątkowych osób trzecich;
znak nie jest sprzeczny z prawem, porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami,
tzn. nie ma charakteru obscenicznego, nie kojarzy się jednoznacznie z symbolami
stosowanymi przez grupy wzywające do nienawiści rasowej, religijnej lub postulujące
obalenie porządku prawnego siłą;
znak nie wprowadza nabywców w błąd, w szczególności co do charakteru towaru,
jego jakości, właściwości albo pochodzenia;
Jeśli proponowany znak jest tylko tekstem, bez zintegrowanej z nim grafiki, nie może być
słowem lub frazą pospolitą (np. „pij mleko”).
Jako znaku towarowego nie można zgłosić do rejestracji oznaczenia zawierającego:
nazwę lub skrót nazwy Rzeczypospolitej Polskiej bądź jej symbole, nazwy, herby
polskich województw, miast i miejscowości, znaki sił zbrojnych, reprodukcje polskich
orderów, odznaczeń lub odznak honorowych itp., chyba że zgłaszający posiada
odpowiednie zezwolenie;
skróty nazw bądź symbole obcych państw, organizacji międzynarodowych, a także
przyjęte w obcych państwach oznaczenia, stemple kontrolne i gwarancyjne, jeżeli
zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający posiada
odpowiednie zezwolenie;
urzędowo uznane oznaczenia przyjęte do stosowania w obrocie w zakresie, w jakim
mogłoby to wprowadzić w błąd co do charakteru takich odznaczeń, o ile zgłaszający
nie wykaże, że jest uprawniony do ich używania;
elementy będące symbolami, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym
lub kulturowym, w zakresie, w jakim obrażałoby to uczucia religijne, patriotyczne lub
tradycję narodową;
formę bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest uwarunkowana
wyłącznie jego naturą, jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa
znacznie wartość towaru;
tylko imię wraz z nazwiskiem (np. Jan Kowalski) lub jedynie imię z pierwszą literą
nazwiska (np. Jan K.) lub na odwrót (J. Kowalski), jeżeli nazwisko lub imię jest
powszechnie używane (np. imię Abczakird Owczarbatar mogłoby być zarejestrowane,
a Jan Kowalski już nie).