elastyczne linijki

ELASTYCZNE
LINIJKI
®
www.elboxedu.com.pl
[email protected]
Środek dydaktyczny zalecany przez Ministra Edukacji i Nauki
do użytku w przedszkolach, szkołach podstawowych i podstawowych specjalnych.
Numer na liście zalecanych środków dydaktycznych 1803.
© Copyright by ELBOX Warsaw - Poland 2006
SPIS TREŚCI
I. Wstęp ..............................................................................5
II. Budowa i skład pakietu....................................................6
III. Sposób korzystania z pakietu..........................................6
IV. Przykładowy scenariusz zajęć dydaktycznych ................7
V. Przykłady wykorzystania pakietu podczas
zajęć dydaktycznych .....................................................13
3
I. Wstęp
Pakiet „Elastyczne linijki” pomaga w zapoznaniu uczniów z takimi
pojęciami jak długość, szerokość, wysokość głębokość, obwód
i średnica. Umożliwia przybliżenie istoty pomiaru i jego dokładności.
Ułatwia zrozumienie pojęcia długości linii prostej i krzywej oraz
ułatwia wprowadzenie do pojęcia skali. Za pomocą elastycznych
linijek dzieci rozwijają rozumowanie operacyjne w zakresie ustalania
stałości długości. Pakiet pozwala na porównywanie długości różnych
obiektów, a następnie na opisywanie wykonanych pomiarów.
Zalety pakietu:
• pomaga zrozumieć pomiar długości;
• w bardzo atrakcyjny sposób zapoznaje z pojęciami: równy, dłuższy,
krótszy, najdłuższy, najkrótszy;
• uczy porównywać długości dwóch obiektów i szacować; uczy
wykonywać zadania typu: „dłuższy o tyle”, „krótszy o tyle”;
• zapoznaje z konstrukcją linijki i jednostkami pomiaru długości;
• wdraża dzieci do realizowania zadań zgodnie z poleceniami,
a potem do słownego przedstawiania wniosków ze swoich
doświadczeń;
• zapoznaje dzieci z narzędziami pomiaru długości: linijką, miarką
krawiecką i stolarską, taśmą mierniczą;
• wdraża dzieci w uważne i dokładne wykonywanie pomiarów,
zwłaszcza długości;
5
• uczy wykorzystywać umiejętność mierzenia długości w sytuacjach
życiowych;
• jest funkcjonalny i ma wiele zastosowań.
Trwałość i wysoka jakość wykonania poszczególnych elementów
pakietu umożliwia korzystanie z niego przez wiele lat.
II. Budowa i skład pakietu
W skład pakietu wchodzi:
• zestaw linijek wykonanych z przezroczystego, elastycznego
tworzywa o właściwościach adhezyjnych, o długościach 20, 30, 50,
100 i 150 cm, umieszczonych w specjalnym pudełku,
• zestaw dodatkowych elementów mocowanych do linijek,
ułatwiających wykonywanie różnych rodzajów pomiarów,
• plansze do wykonywania pomiarów.
III.Sposób korzystania z pakietu
Linijki są wykonane z bardzo trwałego tworzywa i można je dowolnie
wyginać i dostosowywać ich kształt do mierzonych przedmiotów.
Do linijek można mocować dodatkowe elementy ułatwiające
mierzenie obwodu i pomiar długości linii krzywej, a także nakładać
przesuwny element do zaznaczania na linijce zmierzonej odległości.
Po użyciu, linijki powinny być przechowywane w stanie zwiniętym,
w dołączonym do pakietu opakowaniu.
6
IV.Przykładowy scenariusz zajęć dydaktycznych
Temat zajęć: Którędy najbliżej?
Cele ogólne:
• uświadomienie uczniom, czym jest odległość,
• ćwiczenia w posługiwaniu się linijką.
Cele operacyjne:
1) Uczeń zna:
– sposób posługiwania się linijką i jej zastosowanie.
2) Uczeń potrafi:
– mierzyć linijką odległości,
– zapytać o drogę,
– wskazać drogę i określić kierunek (w prawo, w lewo, prosto),
– rozpoznać charakterystyczne obiekty miejskie i ich funkcję,
– posługiwać się przysłówkami: blisko, daleko, bliżej, najbliżej,
dalej, najdalej.
3) Uczeń rozumie:
– pojęcie odległości,
– pojęcie planu (mapy).
Metody pracy:
1) Oglądowe:
– rozpoznawanie obiektów na układance „Świat wokół mnie”,
7
– sprawdzenie właściwości elastycznych linijek.
2) Praktycznego działania:
– zabawy ruchowe; rozpoznawanie kierunku drogi,
– posługiwanie się linijką,
– wykonanie pracy plastycznej.
3) Werbalne:
– posługiwanie się wyrazami nazywającymi kierunek,
określeniami: daleko, blisko, dalej, bliżej, najdalej, najbliżej,
– spontaniczne wypowiedzi.
Formy organizacyjne:
• kształcenie zintegrowane,
• praca w zespole,
• praca indywidualna – pod kierunkiem nauczyciela.
Środki dydaktyczne:
• elastyczne linijki,
• układanka magnetyczna „Świat wokół mnie”,
• 20 klocków w czterech kolorach,
• etykiety z nazwami obiektów miejskich,
• kredki.
8
A. ZAJĘCIA WSTĘPNE
1. Powitanie uczniów.
2. Sprawdzenie obecności (zaznaczenie stanu faktycznego na „Klasowej liście obecności”).
3. Ustalenie nazwy dnia tygodnia, miesiąca, roku (zaznaczenie daty
na „Kalendarzach kołowych”).
4. Ocena stanu pogody (zaznaczenie stanu faktycznego na „Kalendarzu pogody”).
5. Zapoznanie z tematem lekcji – zabawa wprowadzająca.
• Dzieci siadają w kręgu, pośrodku nauczyciel ustawia 20 klocków
w czterech różnych kolorach. Poleca dzieciom, by pokazały
palcem najkrótszą linię łączącą 2 różne klocki.
• Nauczyciel pyta, w jaki sposób można zmierzyć odległość
między klockami. Prezentuje elastyczne linijki i prosi dzieci, aby
zmierzyły tę odległość.
• Następnie dzieci odnajdują najdłuższą drogę między dwoma
klockami w różnych kolorach (np. między zielonym i czerwonym) oraz mierzą odległość.
• Nauczyciel dzieli klasę na małe grupy (3–4 osobowe) i każdej
z nich daje zestaw czterech klocków.
• Nauczyciel podaje polecenie: Ułóżcie klocki tak, by czerwony był
bliżej zielonego, ale dalej od żółtego albo: Ułóżcie klocki tak, by
żółty był dalej od niebieskiego, ale bliżej czerwonego itp.
• Dzieci sprawdzają za pomocą elastycznych linijek, czy zadanie
9
zostało prawidłowo wykonane. W tym celu zaznaczają na linijkach zmierzone odległości (krótszą i dłuższą) i porównują je ze
sobą.
B. ZAJĘCIA WŁAŚCIWE
Nauczyciel zaprasza dzieci do zabawy: „Którędy najbliżej?”. Na ławkach (najlepiej rozstawionych w 3 rzędy) ustawia etykiety (jeśli dzieci
nie potrafią czytać, na etykietach należy umieścić rysunki): SZKOŁA,
SKLEP, FRYZJER, KAWIARNIA, PARK, STACJA, BANK,
POCZTA.
Nauczyciel inscenizuje grę:
– Jedno dziecko pyta: Przepraszam, jak dojść do fryzjera (do szkoły,
do parku itd.)? albo: Przepraszam, którędy najbliżej do szkoły,
parku itp.?
– Drugie dziecko odpowiada: Należy iść prosto, potem skręcić w
lewo i przemierza tę drogę pomiędzy ławkami. Idąc, dziecko liczy
kroki.
Zabawę powtarzamy dotąd, aż wszystkie dzieci wezmą w niej udział.
Dzieci oglądają układankę „Świat wokół mnie” i rozpoznają
zamieszczone na niej obiekty (szkołę, park, plac zabaw, pocztę, sklep,
bank, basen, szpital, policję).
Nauczyciel proponuje zabawę. Mówi:
– Jestem w sklepie, ale muszę jeszcze wysłać list. Dokąd mam się
udać?
10
Następnie:
– Jestem w parku, ale muszę jeszcze kupić pieczywo. Dokąd mam się
udać?
Następnie:
– Jestem w domu, ale chętnie bym potrenował pływanie. Dokąd
mam się udać?
Następnie:
– Jestem w sklepie, ale zabrakło mi pieniędzy. Dokąd mam się
udać?
Następnie:
– Jestem na placu zabaw, ale uderzyłem się w rękę. Ręka bardzo
mnie boli. Dokąd mam się udać?
Następnie:
– Jestem w szkole, ale przed chwilą byłem świadkiem wypadku.
Dokąd mam się udać?
Następnie:
– Jestem w domu, ale już słyszę dzwonek na lekcję. Dokąd mam się
udać?
itd.
Dzieci wymieniają właściwe obiekty (poczta, sklep, basen, bank,
szpital, policja, szkoła), odnajdują je na układance, wiodą palcem po
trasie, a następnie mierzą ją elastyczną linijką.
Nauczyciel pyta: Który pomiar jest dokładniejszy: gdy policzymy kroki
czy gdy posługujemy się linijką?
11
Zadanie matematyczne
Dzieci zaznaczają na linijkach odmierzoną przez siebie odległość oraz
porównują zmierzone długości, kładąc linijki jedną obok drugiej.
Sprawdzają, kto zmierzył najdłuższą drogę, a kto najkrótszą.
Dzieci ustawiają się w jednym rzędzie zgodnie z odmierzoną na
linijkach odległością: od najdłuższej do najkrótszej.
Zabawa plastyczna
Dzieci otrzymują kartki z naszkicowaną szkołą i prowadzącą do niej
krętą trasą. Wzdłuż trasy dzieci rysują różne obiekty (ludzi, zwierzęta),
które mijają w drodze do szkoły.
C. ZAJĘCIA KOŃCOWE
1. Podsumowanie zajęć: Nauczyciel prosi, by wstały te dzieci, które:
o siedzą najbliżej okien,
o siedzą najdalej od okien,
o siedzą najbliżej biurka,
o siedzą najdalej od drzwi,
o siedzą najdalej od tablicy.
2. Prezentacja wykonanych prac plastycznych. Dzieci nazywają
narysowane obiekty i informują, czy do szkoły mają blisko, czy
daleko.
3. Wspólne naniesienie na „Klasową listę obecności” oceny pracy
każdego ucznia.
12
V. PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA PAKIETU PODCZAS
ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH
Zajęcia nr 1
• Nauczyciel daje każdemu dziecku jedną elastyczną linijkę dowolnej
długości. Dzieci sprawdzają właściwości linijki, odczytują jej
długość i zwracają uwagę na skalę.
• Nauczyciel proponuje zabawę „w sklep”. Na ławce układa kolorowe
koła różnych rozmiarów.
• Dzieci tworzą kolejkę do sklepu i kupują koła do różnych pojazdów
lub jako część różnych przedmiotów. Dzieci same wymyślają,
do czego może służyć koło i jakiego przedmiotu jest częścią
(np. do wózeczka, do roweru, do hulajnogi, do deskorolki, szkiełko
do zegarka, podstawka pod garnek, medal, wafle do tortu itp.)
• „Sprzedający” podaje kółko, pyta, czy rozmiar jest odpowiedni.
• „Kupujący” mierzy obwód elastyczną linijką, głośno odczytuje
i zabiera kółko bądź prosi o większe lub mniejsze. Dzieci bawią się
dotąd, aż wszystkie wezmą udział w zabawie.
Zajęcia nr 2
• Nauczyciel ogłasza, że za chwilę w klasie odbędzie się rewia mody.
• Pokazuje czapeczki z kolorowego papieru (dla chłopców) i korony
(dla dziewczynek).
13
• Prosi dzieci, aby wybrały odpowiednią dla siebie czapeczkę lub
koronę. W tym celu dzieci mierzą elastycznymi linijkami obwód
głowy, następnie mierzą obwód czapki lub korony i wkładają
na głowę tę, która ma odpowiedni rozmiar.
• Dzieci urządzają rewię mody. Kolejno wchodzą na środek klasy
i prezentują nakrycie głowy, informując o jego barwie, np. Mam
modną niebieską (czerwoną, różową itd.) czapkę.
Zajęcia nr 3
• Nauczyciel informuje, że musi zanieść na pocztę kilka paczek.
Wobec tego musi je porządnie spakować.
• Nauczyciel kładzie na stole kilka pudełek różnej wielkości oraz
wstążki z zaznaczonym odcinkiem odpowiadającym długością
obwodowi każdego pudełka. Na końcach wstążek, z jednej i drugiej
strony odcinka musi pozostać kilka centymetrów potrzebnych
do zawiązania węzełka.
• Nauczyciel dzieli klasę na 2–3 osobowe grupy. Każda grupa wybiera
1 pudełko. Elastyczną linijką dzieci mierzą obwód pudełka.
• Dzieci mierzą elastycznymi linijkami odcinki na wstążkach
i wybierają tę wstążkę, którą będą mogły obwiązać pudełko.
• Dzieci „pakują” paczki, tj. zawiązują na pudełkach wstążki,
uważając, by dokładnie przylegały do powierzchni pudełka. Dzieci
ozdabiają pudełka ilustracjami lub naklejkami.
14