14th Congress - Fundacja Ochrony Zdrowia Psychicznego

Transkrypt

PSYCHOGERIATRIA POLSKA 2009;6(1)
I N V I T A T I O N
t o
a t t e n d a n c e
i n
t h e
14th Congress
of the International Psychogeriatric Association
in Montréal, Canada
“Path to Prevention”
Call for Abstracts
Closes 16 March 2009
Author Notification 20 April 2009
IPA Junior Research Awards
Submissions due 27 April 2009
www.ipa-online.org
Path to Prevention
Chairs took up the challenge of creating a unique Congress with a compelling theme – Path to Prevention.
Throughout the Congress, you will find symposia and plenary sessions addressing all aspects of prevention
along with the most recent scientific updates within the field of Psychogeriatrics. An innovative program includes
opportunities for off-site visits, a prevention forum, and a worldwide research consortia meeting.
About IPA
Founded in 1982, the International Psychogeriatric Association is a unique and diverse professional healthcare community promoting better geriatric mental health – across disciplines, across borders, and across geriatric issues.
IPA is an unique community who discusses, learns, shares, and researches information about behavioral and
biological aspects of geriatric mental health.
IPA promotes research and education, facilitates an international exchange of ideas on Psychogeriatric issues, and
fosters cross-cultural understanding of the latest developments in the field.
IPA 14th International Congress Program
Prevention Forum – Wednesday, 2 September and Saturday, 5 September
A panel of world-renown experts will discuss how medications and non-pharmacological interventions currently under development have the potential to arrest or significantly slow down the late-life
diseases and issues we have come to expect and accept – in effect to prevent them. With an opening
presentation followed by a facilitated discussion, the panelists will examine the potential impact of such
treatments on healthcare costs and delivery.
Worldwide Research Consortia Meeting – Thursday, 3 September
Key scientific leaders from various Alzheimer’s disease research networks and consortia will meet to
discuss and coordinate projects in Australasia, Europe and North America. Short presentations will be
made by a representative from each network with a follow-up panel discussion that will include comments regarding research priorities on the prevention of dementia and the trial designs that can be
used to prove safety and efficacy.
Psychotherapy Workshop – Thursday, 3 September
While much attention is given to the medical and biological aspect of the psychogeriatric patient, this
workshop will focus on the psychological side of care and convert your understanding to action.
Shared Interest Groups (SIGs) – Thursday, 3 September at 7:00 am
Nurses • Occupational Therapists • Primary Care Physicians • Psychologists • Social Workers
The IPA community is distinctly multidisciplinary. The Shared Interest Groups were established to enable professionals working in these many disciplines around the world to meet and discuss ideas, plus
identify common areas of interest they wish to address as a discipline.
IPA Regional Initiatives – Friday, 4 September at 7:00 am
Africa • Asia Pacifi c • Eastern Europe • Latin America
The Regional Initiatives were established to provide a forum for Psychogeriatric professionals to discuss
issues and to work together towards the goal of developing the specialty in their region.
IPA Annual Members Business Meeting – Wednesday, 2 September at 5:45 pm
Each year, IPA conducts a business meeting for our members to present updates on IPA and our activities. All current members are invited and encouraged to attend.
European Action Plan
on Alzheimer’s disease
On 6 February 2009 (Luxembourg) the European Parliament adopted Written Declaration 80/2008 on
the priorities in the fight against Alzheimer’s disease, in which Members of the European Parliament call
on the European Commission and the Member States to recognise Alzheimer’s disease as a European
public health priority and to develop a European Action Plan.
According to this important call, the European Union should promote pan-European research and collaborate in order to improve early diagnosis and the quality of life of people with dementia and their
carers. Furthermore, the Declaration explicitly recognises the important role of Alzheimer associations
and asks for their activities to be supported.
The Written Declaration was launched by Members of the European Parliament: Françoise Grossetête
(France), John Bowis (United Kingdom), Katalin Levai (Hungary), Jan Tadeusz Masiel (Poland) and
Antonios Trakatellis (Greece) and gathered the support of 465 Members of the European Parliament
from all 27 countries of the European Union and all political groups.
Speaking on behalf of her colleagues, Françoise Grossetête stated, “As Chairperson of the European
Alzheimer’s Alliance, I am greatly encouraged that my colleagues in the European Parliament share
my conviction that the European Union cannot ignore the lives of the 6.1 million Europeans who currently have Alzheimer’s disease or another form of dementia. Our Alliance was created with the aim
of making dementia a European priority and I am truly delighted that our campaign has resulted in
this great success. I am convinced that this initiative will result in greater European collaboration on
Alzheimer’s disease and concrete measures which will improve the quality of life of people with dementia and carers alike”.
Jean Georges, Executive Director of Alzheimer Europe welcomed the European Parliament initiative and
stated, “Alzheimer Europe would like to thank the authors of the Written Declaration for their incredible
support in passing this important initiative and in convincing their colleagues that the time for European action on dementia is now. The European Parliament has clearly demonstrated that Alzheimer’s
disease does not recognise any geographical borders or political differences. To have support from all
27 European countries and all political groups in the European Parliament for our campaign has been
truly awe-inspiring. We promise to give our continued support to the European Parliament, the European
Commission and the Member States for the development of a European Action Plan”.
EU Health Ministers’ called for European
initiative on Alzheimer’s disease
The Council of European Health Ministres adopted far-reaching conclusions on public health strategies
to combat neurodegenerative diseases associated with ageing and in particular Alzheimer’s disease on
16 December 2008. The conclusions clearly recognise Alzheimer’s disease as a priority for European
action and call on Member States to develop national strategies or action plans aimed at improving the
quality of life of both patients and their carers.
The Council of Ministers also called upon the European Commission to adopt an initiative in 2009 which
would strengthen European collaboration in the field of research, exchange best practices on prevention,
early diagnosis, health and social care, treatments and rehabilitation, as well as on the ethical issues
of Alzheimer’s disease and the protection of patients’ rights. There are 6.1 million Europeans currently
living with a form of dementia in the European Union. The number patients suffering from dementia
in Poland is estimated at approximately 400 thousand people.
In connection with the above Polish Psychogeriatric Association would like to make a contribution to
national understanding patients’ needs with neurodegenerative disorders, Alzheimer’s disease in particular and their carers. Polish Psychogeriatric Association promises full support for the polish authorities
in development of a comprehensive strategy involving medical, care-related, social and ethical issues
faced by people with dementia and their carers.
Editor-in-chief
Prof. Andrzej Kiejna
Council Conclusions on public health strategies
to combat neurodegenerative
diseases associated with ageing and
in particular Alzheimer’s disease
2916th EMPLOYMENT, SOCIAL POLICY, HEALTH A_D
CONSUMER AFFAIRS Council meeting
Brussels, 16 December 2008
The Council adopted the following conclusions:
“THE COUNCIL OF THE EUROPEAN UNION:
1.
RECALLS the challenge and the opportunity presented to the European Union (EU) by population
ageing. EUROSTAT predicts a doubling of the EU population aged 65 and over between 1995 and
2050 (30 % of the population of the EU, i.e. 135 millions people, will be 65 or over in 2050);
2.
RECALLS that the contribution of improvements in medical care, among other factors, will extend
the lives of citizens but that increased longevity should be accompanied by actions to maintain
their quality of life through healthy ageing;
3.
RECALLS that the prevalence of neurodegenerative diseases associated with ageing and in particular
Alzheimer’s disease (hereinafter referred to as “diseases”) rises with age and doubles every five
years after the age of 651. The particularly rapid improvement in life expectancy forecast in those
EU countries where this has been relatively low makes these diseases a Europe wide concern.
It underlines the importance of cooperation between Member States on the consideration of preventive actions, health promotion and cognitive stimulation, throughout the life cycle, to meet
this challenge;
4.
EMPHASISES the complexity of patient care, which requires a multidisciplinary, multiprofessional
and multisectoral approach integrating the health and social fields, still too often regarded as
separate;
5.
UNDERLINES the importance of ensuring that patients, whose ability to care for themselves is
progressively changing, can grow old with dignity, addressing the ethical problems caused by these
diseases and observing the principles of the EU Charter of Fundamental Rights and, in particular,
Chapter I concerning dignity;
6.
UNDERLINES that the primary strategic objective set out in the Commission’s White Paper “Together
for Health: a Strategic Approach for the EU 2008-2013” is to promote good health throughout a
person’s life cycle in an ageing Europe, among others by improved knowledge of these diseases;
7.
UNDERLINES the adoption, on 26 September 2008, of the Council conclusions concerning a common
commitment by the Member States to combat neurodegenerative diseases, particularly Alzheimer’s,
promoting a significant improvement in cooperation and the coordination of research efforts within
the EU. Initiatives aimed at research to combat Alzheimer’s and related diseases often remain too
fragmented in Europe;
8. RECALLS the commitment of the European Parliament to support European action to combat
Alzheimer’s disease and related syndromes;
9. UNDERLINES the commitment of civil society at European and national level to make Alzheimer’s
disease a public health priority at EU level, and WELCOMES the work already carried out by associations that defend and support patients and their carers, through:
− their activities aimed at disseminating information and supporting patients, their families and
their carers;
− the establishment of services to better meet the needs of patients and their carers and promote
proximity and social inclusion, secure and friendly environments and protect patients from abandonment, injuries and violence;
− their participation in the development and implementation of measures to combat these diseases;
10. RECOGNISES the need to have more accurate and reliable epidemiological data on these diseases
and, using the appropriate methodologies, to improve the capabilities for using these data on a
European and national scale to foresee the future trends of these diseases and their impact on
health and social systems. That work should help in planning the needs for care and support for
patients and their carers and anticipating the impact on the financial sustainability of health and
social systems;
11. TAKES NOTE of the work currently done in the framework of the European Community public health
programme on dementias, e.g. through the EUROCODE project whose conclusions are expected
to provide insights into disparities in the way health and social systems in the EU tackle these
diseases;
12. WELCOMES the conference entitled “Europe against Alzheimer’s disease”, held in Paris on 30 and 31
October 2008, which gathered the stakeholders involved in the care of patients and in the support
of carers and invited European political decision makers to fight together against these diseases,
through a multidisciplinary approach, integrating scientific, health and social dimensions;
13. UNDERLINES the importance of legal protection and the rights of patients affected by these diseases;
14. WELCOMES the work carried out on long-term care under the aegis of the Social Protection Committee and CONSIDERS that the question of how to coordinate social and health services calls for
detailed examination;
15. CALLS ON the Member States and the Commission to:
− recognise that these diseases constitute a priority for action in the context of the ageing of the
EU’s population;
− take account of the potential consequences of the increase of these diseases for the financial
sustainability of health and social protection systems;
− reflect together on existing quality criteria for the care of patients and the support of carers
and to consider ways of developing them further, in order to better assess theeffectiveness of the
various initiatives in this area, while fully respecting the responsibilities of the Member States for
the organisation and delivery of health and social services and medical care;
16. CALLS ON the Member States to:
− establish, in cooperation with the stakeholders concerned, a national strategy, action plan or
any other measure that provides for effective and assessable implementation arrangements and
is aimed at improving the quality of life of patients and their carers;
− improve the distribution of useful information to patients, their families and their carers in order
to make them aware of the care principles and best practices that have been identified, and to
anticipate and better respond to the needs of the patients and their families by adapting provision
in line with older people’s wishes;
− promote coordination and collaboration between all parties, public and private, at all levels, in
particular at local level;
− evaluate the complexity or redundancy of administrative procedures which confront patients and
their carers and consider measures for simplifying them;
− recognise the importance of improving the skills of professionals involved in health and social
care in order to ensure a high quality of care, by means of effective training and continuing professional and vocational development;
17. CALLS ON the Commission, in the framework of the basic principles and strategic objectivesof
the White Paper entitled “Together for Health: a Strategic Approach for the EU 2008-2013” and
in particular those aimed at promoting good health in an ageing Europe, to:
− adopt by 2009, an initiative to combat these diseases that should be centred on four main
themes:
I.
research, in accordance with the guidelines laid down in the conclusions adopted by the Council
on 26 September 2008;
II. exchanges of best practices between Member States, taking into account all aspects, including
prevention, early diagnosis, health and social care treatments and rehabilitation in a comprehensive and integrated approach;
III. improvement of the quality of epidemiological information on the prevalence and incidence of
these diseases;
IV. exchanges of best practices between Member States on the issues of protection and patients’
rights and the particular ethical dimension of these diseases in order to ensure healthy ageing
with dignity;
− take initiatives that make it possible to look ahead at the impact of these diseases by developing methodologies and capabilities at EU level;
− use in pursuit of these objectives, taking account of their intersectoral dimension, existing
Community programmes and activities, in particular the second programme for Community
action in the field of public health (2008-2013) and the 7th Framework Programme for Research and Development;
− use the ongoing work of the Commission on health care and long-term care;
− in the light of a multidisciplinary approach use the possible connections between actions
developed on these diseases and those developed to address mental health issues in the
ageing population, taking in account that during the progressive decline in multiple areas of
function, patients can develop behavioural and psychological symptoms which require help
from mental health professionals;
18. CALLS ON the Social Protection Committee to:
− continue to promote the sharing of experiences and the exchange of best practice regarding
the quality of long-term care, in particular non-pharmacological management strategies, assistance to carers, the organisation of long-term care and the importance ofintegrated care;
− continue its activities on quality in long term care, with a specific attention to these diseases,
highlighting the link between health and social care, while fully respecting the responsibilities of
the Member States for the organisation and delivery of health and social services and medical
care.”
Stanowisko Sekcji Psychiatrii Osób Starszych
Światowego Towarzystwa Psychitarycznego
na temat etyki i pozycji osób starszych
z zaburzeniami psychicznymi
C. Katona, E.Chiu, S. Adelman, S.Baloyannis, V. Camus, H.Firmino, D.Gove, T. Ghebrehiwet, N.Graham,
I. Icelli, R.Ihl, A. Kalasic, J. Leszek, S.Kim, C. de M. Lima, C. Peisah, N. Tataru, J. Warner
Wstęp
Ten dokument stanowi kontynuację poprzednich ustaleń ustanowionych przez sekcję WPA jak również
działalności prowadzonej od roku 2006 w zakresie etyki. Stanowi również uzupełnienie dokonań WPA
w dziedzinie etyki zdrowia psychicznego, w szczególności Deklaracji Hawajskiej (the Declaration of
Hawaii/II) (1), Madryckiej Deklaracji na temat Etycznych Standardów w Praktyce Psychiatrycznej (the
Madrid Declaration on Ethical Standards for Psychiatric Practice) (2) i Stanowiska WPA na temat Praw i
Zabezpieczeń Prawnych dla Osób Chorujących Psychicznie (the WPA Statement and Viewpoints on the
Rights and Legal Safeguards of the Mentally Ill) (3).
Spotkanie mające na celu stworzenie tego dokumentu miało miejsce w Pradze, Repuglika Czeska, we
wrześniu 2008 roku. Spotkanie było zorganizowane przez Sekcję WPA Psychiatrii Osób Starszych, z
udziałem przedstawicieli: International Council of Nurses, Alzheimer Europe i Alzheimer Disease International. Uczestnikami były osoby będące ekspertami reprezentującymi 11 krajów, w tym psychiatrzy,
neurolodzy, pielęgniarki i opiekunowie.
Celem tego dokumentu jest stworzenie praktycznego narzędzia pomocnego dla osób zaangażowanych
w sprawy etyczne. Adresowany jest do osób pracujących w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej,
osób szkolących się, profesjonalnych organizacji, osób starszych, ich rodzin i opiekunów, organizacji
pozarządowych i innych grup wspierających osoby starsze, osób zaangażowanych w organizację służby zdrowia i tworzących akty prawne, jak również do ogółu społeczeństwa. Wysokiej jakości opieka
nad osobami starszymi z zaburzeniami psychicznymi rodzi wiele problemów natury etycznej. Osoby
sprawujące profesjonalną opiekę medyczną nad osobami starszymi mają na sobie szczególną odpowiedzialność, by zapewnić im maksymalnego stopnia zaangażowanie w procesie podejmowania decyzji
dotyczących leczenia i opieki, zabezpieczać ich prawa i walczyć z wszelkimi formami nadużyć. Celem
jest promowanie dyskusji na temat kwestii etycznych oraz opisywanie sytuacji, w których wysokiej
jakości opieka nad osobami starszymi z zaburzeniami psychicznymi prowadzi do problemów etycznych.
W tym dokumencie określenie „zaburzenie psychiczne” odnosi się zarówno do otępień jak również do
szerokiego zakresu zaburzeń psychicznych wieku podeszłego, jak zostało to wcześniej ustalone w sekcji
4-7. Starszy wiek zdefiniowany jako okres, w którym osoba osiąga wiek emerytalny (4), ale dokument
ten dotyczy również młodszych osób z otępieniem, ponieważ w niektórych państwach opiekę nad nimi
stanowią ośrodki związane z leczeniem osób starszych.
Reguły Etyczne
Osoby sprawujące opiekę nad osobami starszymi z zaburzeniami psychicznymi powinny okazywać
szacunek dla ich godności i człowieczeństwa. Podstawy tego dokumentu stanowią uniwersalne reguły
etyczne. Choć wiele problematycznych decyzji etycznych odnosi się do sprzecznych zasad, rozsądne
rozwiązanie jest możliwe do osiągnięcia.
Szacunek dla autonomii
Szacunek dla autonomii dotyczy potrzeby respektowania prawa osoby do samostanowienia i podejmowania decyzji dotyczących opieki medycznej i społecznej. Celem interwencji ze strony profesjonalistów
w zakresie zdrowia psychicznego jest ochrona i wzmocnienie osobistej autonomii. Szacunek dla autonomii powinien być uniwersalny, choć proces decyzyjny powinien uwzględniać możliwości pacjenta w
zależności od stanu psychicznego.
Szacowanie korzyści i ryzyka terapii
Potencjalne korzyści wynikające z danego rozwiązania terapeutycznego powinny być zawsze oceniane
biorąc pod uwagę ryzyko potencjalnych negatywnych konsekwencji. Klinicyści powinni zawsze działać
na korzyść pacjenta i wybierać możliwie bezpieczne rozwiązania.
Sprawiedliwość
Sprawiedliwość odnosi się do potrzeby zapewnienia równej dystrybucji zasobów, by wszystkich pacjentów traktować jednakowo niezależnie od czynników takich jak wiek czy okoliczności.
Prawdomówność
Klinicyści powinni być szczerzy wobec pacjentów, którzy mają prawo wiedzieć (lub nie wiedzieć) o
swojej diagnozie i powinni otrzymać wszelkie informacje, gdy o nie proszą.
Prawa Człowieka dla osób starszych
Istnieją ramy określające Prawa Człowieka w odniesieniu do Osób Starszych (Human Rights Principles for Older People) (8) i dla osób z zaburzeniami psychicznymi (9). Organizacje związane z opieką
zdrowotną również wypracowały etyczne reguły dotyczące praktyki klinicznej, które zawierają zasady
etyczne i prawa człowieka. Z tego co nam wiadomo nie ma opublikowanych Praw Człowieka bezpośrednio odnoszących się do osób starszych z problemami psychicznymi. Stworzenie takiego zapisu jest
konieczne z powodu szczególnej sytuacji tej grupy społecznej z uwagi na wysoki poziom stygmatyzacji,
dyskryminacji, społecznego wykluczenia, jak również niesprawności i zależności, które związane są z
zaburzeniami psychicznymi osób w starszym wieku.
Wartości, które powinny stanowić podstawę dla praw człowieka w odniesieniu do osób starszych z
zaburzeniami psychicznymi:
Niezależność. Osoby starsze z zaburzeniami psychicznymi mają prawo aktywnie uczestniczyć
w życiu społecznym i podejmować własne decyzje w sprawach związanych z własnym życiem
i śmiercią
Bezpieczeństwo i godność. Osoby starsze z zaburzeniami psychicznymi mają prawo do
bezpiecznego życia, odpowiedniego wyżywienia i warunków mieszkaniowych, ochrony przed
przemocą i wykorzystywaniem.
Opieka i leczenie. Osoby starsze z zaburzeniami psychicznymi powinny mieć zapewnioną
opiekę ze strony rodziny i społeczności, a także ochronę i dostęp do opieki medycznej, by móc
utrzymać lub odzyskać swój optymalny poziom funkcjonowania i dobrostanu a także by móc
przeciwdziałać lub opóźniać procesy związane z deterioracją.
Dyskryminacja i stygmatyzacja
Ten dokument potwierdza wagę zasad opisanych w poprzednich WHO/WPA dokumentach (WHO/WPA
Consensus Statement) (7).
Następujące definicje leżą u podstaw tych zasad:
Stygmatyzacja jest efektem procesu, w którym określone osoby lub grupy osób są w sposób nieusprawiedliwiony deprecjonowane, naznaczone społecznie i dyskryminowane.
Dyskryminacja to każda forma wyróżnienia, wyłączenia lub preferencji, która uniemożliwia równe
korzystanie z praw.
Dyskryminacja ze względu na wiek opisuje nastawienie i zachowania, które stawiają w niekorzystnej
sytuacji osoby starsze.
Osoby starsze z zaburzeniami psychicznymi mogą doświadczać podwójnego zagrożenia stygmatyzacją
z powodu zaburzenia psychicznego i z powodu starszego wieku. W niektórych krajach, starsze kobiety
mogą stawać w obliczu stygmatyzacji również ze względu na płeć. Bieda może również prowadzić do
dyskryminacji. Potrzeba redukcji stygmatyzacji i dyskryminacji jest etycznie pożądana ze względu na
ich szkodliwe konsekwencje, w tym pogorszenie stanu psychicznego (9). Ani wiek ani demencja nie
powinny być same w sobie przyczyną do zaprzestania leczenia psychiatrycznego lub somatycznego.
Ograniczony poziom zasobów nie może stanowić usprawiedliwienia dyskryminacji wobec osób starszych
z zaburzeniami psychicznymi.
Poufność
Osoby mają prawo oczekiwać, że informacje na ich temat będą poufne. Poufność powinna być chroniona,
o ile nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa innych osób. Ujawniane powinny być tylko niezbędne
poufne informacje w zależności od sytuacji. Stopień akceptowalnej poufności wobec członków rodziny
pacjenta jest zależna kulturowo.
Nadużycia
Osoby starsze z zaburzeniami psychicznymi są narażone na wysokie ryzyko nadużyć. Istnieje wiele
form nadużyć wobec osób starszych, w tym psychologiczne, fizyczne, seksualne, finansowe i społeczne,
jak również zaniedbanie i opuszczenie. Nadużycia wobec osób starszych są często ukryte i nie są w
dostatecznym stopniu raportowane. Jest obowiązkiem wszystkich osób zaangażowanych w opiekę nad
osobami starszymi być wrażliwym na oznaki nadużyć. Nadużycia nigdy nigdy nie powinny być usprawiedliwiane niezależnie od okoliczności łagodzących. To co nie jest uznawane jako wyraz nadużycia
wobec osoby zdrowej i w pełni sprawnej, może być tak potraktowane w odniesieniu do osoby starszej.
Odpowiednia liczba personelu, odpowiednie szkolenie, właściwe wynagrodzenie i docenienie, a także
zdefiniowane struktury pracy są kluczowe dla obniżenia ryzyka nadużyć wobec osób starszych podobnie
jak zwiększona świadomość społeczna.
Zdolność do podejmowania decyzji
Większość jurysdykcji ma regulacje prawne do ochrony osób z upośledzoną zdolnością podejmowania
decyzji. Choć proponowane były odrębne definicje dla terminów „zdolność” i „kompetencja”, w praktyce używane są one zamiennie i oznaczają wystarczającą zdolność do podejmowania uzasadnionych
decyzji. Ani wiek ani diagnoza zaburzenia psychicznego nie są wystarczającymi argumentami przeciwko
tej zdolności.
Wymaga podkreślenia, że zdolność ta jest specyficzna ze względu na: a) rodzaj podejmowanej decyzji
(np. decyzja o opiece zdrowotnej, finansach, testamencie) i b) złożoność podejmowanej decyzji (np.
osoba może móc wyrazić zgodę na leczenie przeciwbólowe migreny, ale nie na terapię elektrowstrząsową). Ponadto zdolność ta zmieniać się może z czasem i zależeć od kontekstu sytuacyjnego. Dobra
praktyka kliniczna wymaga elastycznego i wspierającego podejścia do pacjenta w celu optymalnego
wykorzystania przez niego zdolności do podejmowania decyzji.
Większość pracowników służb medycznych i opieki społecznej zajmujących się osobami starszymi staje
w obliczu konieczności oceny zdolności do podejmowania decyzji i z tego powodu wymagane jest by
byli odpowiednio przeszkoleni.
Osoby starsze, które są zdolne do podejmowania decyzji mają prawo do odmowy leczenia, które uznają za ograniczające ich jakość życia. Osoby powinny móc uzyskać ważne informacje w odpowiedniej
formie na temat decyzji, którą mają podjąć, w tym informacje o swoim stanie, o potencjalnych korzyściach i ryzyku działań niepożądanych proponowanych rozwiązań terapeutycznych, o alternatywach
i ich potencjalnych konsekwencjach. Kluczowymi składowymi zdolności do podejmowania decyzji są
rozumienie, świadomość konsekwencji, zdolność do rozumowania i wyrażenia preferencji w sposób
konsekwentny. Sam fakt, że osoba podejmuje pozornie nieracjonalną decyzję nie zawsze oznacza, że
osoba jest niezdolna do jej podjęcia.
Podejmowanie decyzji w zastępstwie
w sprawach osobistych, medycznych i finansowych
Podejmowanie decyzji w zastępstwie (ang. substitute decision making, SDM) może mieć różne formy
– od nieformalnie wybranych bliskich, poprzez osoby wyznaczone w okresie, gdy osoba była jeszcze
zdolna do podjęcia tego rodzaju decyzji, do osób wyznaczonych przez sąd. Podstawowe wskazówki do
rozwiązywania tego rodzaju sytuacji stworzone zostały przez European Dementia Consensus Network
(10).
Osoby z ograniczoną zdolnością do podejmowania decyzji powinny móc decydować o sprawach, w których nadal są kompetentne. Decyzje podejmowane w zastępstwie powinny dotyczyć tylko tych spraw, o
których osoba nie jest w stanie sama decydować. Zawsze należy brać pod uwagę najmniej restrykcyjne
podejścia do zarządzania sprawami osobistymi i finansowymi.
SDM nie oznacza automatycznie utraty innych praw (np. do głosowania, spisania testamentu czy wzięcia
ślubu). Należy dołożyć wszelkich starań, żeby zapewnić dyskrecję i szacunek dla prywatności oraz ludzkiej godności pacjentów pozbawionych praw do podejmowania decyzji. Pacjent pozbawiony tego prawa
powinien być w możliwie dużym stopniu zaangażowany w wyborze osoby, która będzie podejmowała
decyzje w jej imieniu. W przypadku, gdy sąd wyznacza taką osobę, pacjent powinien być wysłuchany
przez sędziego lub inną osobę o podobnych kompetencjach odpowiedzialną za wyznaczenie sposobu
podejmowania decyzji w zastępstwie.
Osoby podejmujące decyzje za pacjenta są zobowiązane do wzięcia pod uwagę życzeń pacjenta, w tym
jego uprzednio wyrażone preferencje (np. komunikowane osobom znaczącym z otoczenia pacjenta).
Pacjent powinien być informowany o decyzjach, które są podejmowane w jego imieniu nawet jeśli
kontakt z nim jest wyraźnie utrudniony ze względu na zaburzenie funkcji psychicznych.
Powinna być możliwość monitorowania i, w razie potrzeby, odwołania się od wszelkich działań podejmowanych w ramach SDM. Zaleca się, by prawnie wyznaczona osoba do SDM była uznawana w innych
krajach, za wyjątkiem sytuacji, w których naruszałoby to prawo w danym państwie.
Podejmowanie decyzji i relacje
Decyzje osób starszych z zaburzeniami psychicznymi mogą pozostawać pod wpływem relacji z innymi
osobami, jak również zaburzenie psychiczne może wpływać na decyzje osoby o stworzeniu lub zerwaniu
relacji. Prawo do tworzenia związków, w tym związków o charakterze seksualnym, jest podstawowym
ludzkim prawem, którego sąd, rodzina ani osoby sprawujące opiekę społeczną nie mogą zabrać, o ile
nie dochodzi do sytuacji, w których ma miejsce nadużycie, wyzysk lub zaniedbanie. Podstawowym
celem jest zapewnienie autonomii i bezpieczeństwa w zawieranych związkach.
Decyzja o wejście w relację jest decyzją osobistą, która w zwykłych okolicznościach nie wymaga
żadnych formalnych testów kompetencji czy zdolności. W przypadku osób starszych z zaburzeniami
psychicznymi pojawiają się jednak pytania o możliwość do wyrażenia przez nich świadomej zgody czy
pytania o niebezpieczeństwo bycia wykorzystanym w związkach. Decyzja o ewentualnej interwencji w
sytuacji, gdy istnieje prawdopodobieństwo istnienia nadużyć w związku pacjenta w starszym wieku z
zaburzeniami psychicznymi, powinna być podjęta w oparciu o dokładną ocenę poprzednich związków
i całej historii życia. Należy spróbować odpowiedzieć na następujące pytania:
 Jaki rodzaj związku łączy dwoje ludzi? Czy jest w nim jakiegoś rodzaju nierównowaga lub przymus?
 Czy istnieje znacząca różnica pomiędzy możliwościami poznawczymi pomiędzy tymi osobami?
 Jaką przyjemność lub korzyści uzyskują osoby w tej relacji? Czy zgadzają się i są chcą jej kontynuacji?
Związki mogą także umożliwiać nadmierny wpływ na decyzje podejmowane przez osobę starszą. Osoby
pracujące z pacjentami w starszym wieku z zaburzeniami psychicznymi powinny być uważne na potencjalny wpływ innych osób, zwłaszcza w sytuacjach podejmowania ważnych decyzji przez pacjentów
lub podpisywania dokumentów o mocy prawnej.
Ważne jest nie tylko dbanie o bezpieczeństwo osób starszych z zaburzeniami psychicznymi w ich
związkach, ale także podkreślenie wagi potrzeby wsparcia społecznego i roli, jaką odgrywać powinny
organizacje sprawujące nad nimi opiekę. Osoby opiekujące się tymi pacjentami również potrzebują
wsparcia i od ich dobrego samopoczucia zależy dobrostan osób będących pod ich opieką.
Kwestie związane z końcem życia
Osoby z otępieniem pod koniec życia doświadczają podobnych potrzeb jak inni nieuleczalnie chorzy i
powinny mieć dostęp do odpowiednich usług opieki paliatywnej. Problemy poznawcze i komunikacyjne
sprawiają, że osoby z otępieniem nie zawsze mają zapewnioną optymalną opiekę. Wysokiej jakości
opieka paliatywnej powinna odnosić się również do potrzeb pacjenta należących do wymiaru duchowego. Depresja, będąca potencjalnie uleczalna, powinna zawsze być brana pod uwagę u osób starszych,
którzy proszą o eutanazję. Należy zwrócić szczególną uwagę na pacjentów, którzy z powodu stanu
psychicznego nie mają możliwości w pełni świadomie podjąć decyzji, co do swojego leczenia, co może
w konsekwencji prowadzić do ich śmierci (2). Jednak wcześniej wyrażone życzenia czy wskazówki
dotyczące ewentualnego powstrzymania się od uporczywej terapii powinny być respektowane. Należy
mieć jednak świadomość, że można utrzymać wysoką jakość życia pomimo progresywnej deterioracji
w zakresie funkcji poznawczych.
Wnioski
Uwzględnienie problemów etycznych jest kluczowym elementem dobrej praktyki klinicznej. Dylematy
etyczne są niejednokrotnie bardzo złożone i wewnętrznie sprzeczne. Ten dokument ma pomóc klinicystom zrozumienie reguł i etycznych dylematów, na które napotykają się w pracy z pacjentami.
Bibliografia
[1] WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. Declaration of Hawaii/II. Approved by the General Assembly of the World Psychiatric Association in Vienna, Austria, on 10th July 1983. http://www,wpanet.org/content/ethics-hawaii.shtml
[2] WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. Madrid Declaration on Ethical Standards for Psychiatric
Practice. Approved by the General Assembly of the World Psychiatric Association in Madrid, Spain,
on August 25, 1996, and enhanced by the WPA General Assemblies in Hamburg, Germany on
August 8, 1999, in Yokohama, Japan, on August 26, 2002, and in Cairo, Egypt, on September 12,
2005.http://www,wpanet.org/content/madrid-ethic-engish.shtml
[3] WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. WPA Statement and Viewpoints on the Rights and Legal
Safeguards of the Mentally Ill. Adopted by the WPA General Assembly in Athens, l7th October,
1989. http://www.wpanet.org/content/ethics-ill-rights.shtml
[4] WORLD HEALTH ORGANIZATION/WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. Psychiatry of the
Elderly: a Consensus Statement. WHO, Geneva, 1996. WHO/MNH/MND/96.7.
[5] WORLD HEALTH ORGANIZATION/WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. Organization of
Care in Psychiatry of the Elderly: A Technical Consensus Statement. WHO, Geneva, 1997. WHO/
MSA/MNH/97.3.
[6] WORLD HEALTH ORGANIZATION/WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. Education in
Psychiatry of the Elderly: A Technical Consensus Statement. WHO, Geneva, 1998. WHO/MNH/
MND/98.4.
[7] WORLD HEALTH ORGANIZATION/WORLD PSYCHIATRIC ASSOCIATION. Reducing Stigma
and Discrimination Against Older People With Mental Disorders: A Technical Consensus Statement.
WHO, Geneva, 2002. WHO/MSD/MBD/02.3.
[8] UNITED NATIONS. United Nations Principles for Older Persons. General Assembly resolution
46/91 of 16 December 1991. http://www2.ohchr.org/english/law/pdf/olderpersons.pdf
[9] WORLD HEALTH ORGANIZATION. WHO Resource Book on Mental Health, Human Rights and
Legislation. Who, Geneva, 2005.
[10] European Dementia Consensus Network Consensus Statements http://edcon-dementia.net/en/
consensusoverview.php
Członkowie Konferencji
Cornelius Katona
Department of Mental Health Science, University College of London. U.K.
Edmond Chiu
Academic Unit for Psychiatry of Old Age, University of Melbourne, Australia.
Simon Adelman
Department of Mental Health Sciences, University College of London, U.K.
Stavros Baloyannis
Professor and Head, Department of Neurology, Aristotelian University, Thelassaloniki, Greece.
Vincent Camus
CHRU de Tours, Universite Francois Rabelais de Tours, INSERM U930, France.
Haracio Firmino
Psychiatric Clinic,Gerontopsychiatric Unit, Coimbra University Hospitals, Protugal.
Dianne Gove
Information Officer, Alzheimer Europe.
Nori Graham
Honorary Vice President, Alzheimer Disease International.
Testamicael Ghebrehiwet
Consultant, Nursing and Health Policy, International Council of Nurses, Geneva, Switzerland.
Ilkin Icelli
Department of Psychiatry, Celal Bayar University Faculty of Medicine, Manisa, Turkey.
Ralf Ihl
Department of Psychiatry and head of the Geriatric Psychiatry Unit, Alexian Hospital, Krefeld,
University of Dusseldorf, Germany.
Aleksandra Milicevic Kalasic
Institute of Gerontology, Beograd, Serbia.
Scott Y.H. Kim
University of Michigan and American Association for Geriatric Psychiatry, USA.
Jerzy Leszek
Wroclaw University of Medicine, Department of Psychiatry, Wroclaw, Poland.
Carlos Augusto de Mendonça Lima
Centro Hospitalar do Alto Ave, Departmento de Psiquiatria e Saude Mental Guimaraes, Portugal.
Carmelle Peisah
Conjoint Associate Professor, University of New South Wales, Sydney, Australia.
Nicoleta Tataru
Forensic Psychiatry Hospital, Stei, Romania.
James Warner
St. Charles Hospital and Imperial College, London, England.
35
KOMUNIKAT O KONGRESIE
Uprzejmie Państwa informujemy,
że w dniach 3-4.12.2009 odbędzie się we Wrocławiu
VI Kongres Polskiego Towarzystwa Psychogeriatrycznego
Tematem wiodącym tego wydarzenia o charakterze naukowym i edukacyjnym będzie:
PSYCHOTYZM I ZABURZENIA
PSYCHICZNE W WIEKU PODESZŁYM
Sympozja tematyczne obejmują:
1 zagadnienia metodologiczne związane z diagnostyką oraz badaniami zaburzeń psychicznych
u osób w wieku podeszłym
1 czynniki psychospołeczne zaburzeń psychicznych
1 zespoły psychotyczne.
Organizatorzy przewidują warsztaty tematyczne.
Konferencja będzie zorganizowana w Hotelu Wrocław, ul. Powstańców Śląskich 5/7.
Za udział w kongresie będą przyznawane punkty PTP i PTL.
Zapraszamy do nadsyłania abstraktów wystąpień (do 500 wyrazów) do dnia 15.09.2009, wyłonienie
zaakceptowanych wystąpień nastąpi do dnia 15.10.2009. Abstrakty przyjętych prac będą wydrukowane
w czasopiśmie Psychogeriatria Polska.
Zgłoszenia uczestników:
Rejestracyjna
opłata kongresowa
w I terminie
(do 15 lipca 2009)
w II terminie
(po 15 lipca 2009)
w dniu
Kongresu
wieczór galowy
(dodatkowo płatny)
standardowa
200 zł
300 zł
350 zł
150 zł
ulgowa (studenci/
doktoranci)
100 zł
200 zł
250 zł
150 zł
1 Uroczyste otwarcie Kongresu - Czwartek, 03 grudnia 2009 godz.9:30
(Rejestracja Uczestników – od godz. 8:30)
1 Uroczyste zamknięcie Kongresu – Piątek, 04 grudnia 2009 godz. 13: 30
Prezes Polskiego Towarzystwa Psychogeriatrycznego
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego
Prof. dr hab. Andrzej Kiejna
SEKRETARIAT KONGRESU:
Akademia Medyczna we Wrocławiu; Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego; Katedra i Klinika Psychiatrii
Wybrzeże Pasteura 10; 50- 367 Wrocław; tel. +(48) (71) 784 16 00, fax +(48) (71) 784 16 02
e-mail: [email protected]; http://www.fozp.org.pl
Informacja
Komisji ds. Kształcenia w Psychogeriatrii
Należy przypuszczać, że w najbliższym czasie znacznie wzrośnie zapotrzebowanie na usługi w zakresie
psychogeriatrii. Środowisko osób zainteresowanych zagadnieniem chorób psychicznych wieku podeszłego od dawna przejawia znaczną aktywność zarówno naukową, jak i dydaktyczną, czego wyrazem jest
organizowanie między innymi konferencji naukowych, warsztatów szkoleniowych i spotkań edukacyjnych. Reprezentację organizacyjną środowisku zapewniają istniejąca od wielu lat Sekcja Psychogeriatrii
i Choroby Alzheimera Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz powołane przed trzema laty Polskie Towarzystwo Psychogeriatryczne. Wśród członków tych organizacji jest kilkunastu samodzielnych
pracowników nauki oraz wielu wybitnych praktyków w dziedzinie psychogeriatrii. Istotnym atutem
środowiska jest dynamicznie rozwijające się pismo naukowe „Psychogeriatria Polska”, które współtworzy międzynarodowa Rada Naukowa. Organizowane konferencje i inne formy kształcenia niezmiennie
cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno doświadczonych lekarzy, jak i podejmujących specjalizację.
Niestety, jak dotąd nie mamy formalnych możliwości udokumentowania wiedzy, doświadczenia i podjętej aktywności edukacyjnej w dziedzinie psychogeriatrii. Skutkiem takiego stanu rzeczy są nierzadkie
przypadki zawierania kontraktów na usługi medyczne przez ubezpieczycieli lub powierzania pełnienia
funkcji kierowniczych w placówkach psychogeriatrycznych osobom o wątpliwych kwalifikacjach w tej
dziedzinie. W Polsce w chwili obecnej psychogeriatrą może obwołać się każdy. Koniecznością stała
się potrzeba wprowadzenia formalnego potwierdzenia posiadanych kwalifikacji.
Komisja ds. Kształcenia w Psychogeriatrii, którą tworzą osoby o długoletnim doświadczeniu i wystarczającej wiedzy w dziedzinie psychogeriatrii, reprezentuje Sekcję Psychogeriatrii i Choroby Alzheimera
Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz Polskie Towarzystwo Psychogeriatryczne. Komisja będzie
dążyła do wprowadzenia certyfikatu z psychogeriatrii w ciągu najbliższych lat. W chwili obecnej
Komisja wprowadza „Zaświadczenie o ukończeniu cyklu edukacyjnego z psychogeriatrii”, którego uzyskanie będzie elementem przyszłego Certyfikatu.
Warunkiem uzyskania „Zaświadczenia o ukończeniu cyklu edukacyjnego z psychogeriatrii” jest
zgromadzenie w okresie 2-letnim 100 punktów edukacyjnych. Przyznawanie punktów odbywać się będzie na podobnych zasadach, jak ma to miejsce w dotychczas prowadzonym systemie monitorowanym
przez izby lekarskie. Komisja przewiduje uwzględnienie następujących form kształcenia:
– uczestnictwo – warsztaty, konferencje tematyczne, kursy
– staże kliniczne w referencyjnych ośrodkach
– czynna aktywność naukowa i edukacyjna (publikacje, referaty, przygotowanie prezentacji
klinicznej)
– udział w programie dydaktycznym poprzez odpowiedzi na pytania testowe zamieszczane
w „Psychogeriatrii Polskiej” oraz na stronie PTPG poprzedzone artykułem edukacyjnym (odpowiedzi drogą listowną, e-mailową bądź na stronie internetowej)
– dodatkowe punkty za prenumeratę czasopism psychogeriatrycznych polskich i zagranicznych,
członkostwo w towarzystwach psychogeriatrycznych
Punkty będą przyznawane na podstawie wystawianego zaświadczenia przez członków Komisji lub
upoważnione osoby.
Oferta edukacyjna w chwili obecnej skierowana jest do lekarzy psychiatrów i specjalizujących się
w tej dziedzinie.
Informacja
Komisji ds. Kształcenia w Psychogeriatrii
Komisja podejmie działania mające na celu popularyzację idei wprowadzenia formalnego potwierdzenia
kwalifikacji w dziedzinie psychogeriatrii poprzez uzyskanie Zaświadczenia (w przyszłości Certyfikatu) oraz
powiadomienie instytucji i środowisk związanych z ochroną zdrowia, a w szczególności izb lekarskich,
ministerstwa zdrowia, NFZ, urzędów marszałkowskich oraz zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych.
Komisja dołoży starań aby towarzystwa naukowe, izby lekarskie oraz samorządy terytorialne i NFZ
przyjęły jako zalecenie posiadanie Zaświadczenia (Certyfikatu) przy podejmowaniu decyzji związanych
z systemem opieki zdrowotnej, nastąpi to jednak po okresie, w którym zainteresowani będą mogli
uzyskać stosowne dokumenty.
Celem realizacji powyższych zamierzeń powstała Komisja ds. Kształcenia w Psychogeriatrii w składzie
(podano w porządku alfabetycznym):
● dr hab. med. Leszek Bidzan, prof. nadzw. AM w Gdańsku – członek Zarządu PTPG, tymczasowy koordynator Komisji
● dr med. Tomasz Gabryelewicz – prezes Sekcji Psychogeriatrii i Choroby Alzheimera Polskiego
Towarzystwa Psychiatrycznego, członek Zarządu PTPG, Instytut Medycyny Doświadczalnej
i Klinicznej, PAN w Warszawie
● prof. dr hab. med. Andrzej Kiejna – redaktor naukowy psychogeriatrii Polskiej, Akademia
Medyczna we Wrocławiu
● dr hab. med. Iwona Kłoszewska – prof. nadzw., Uniwersytet Medyczny w Łodzi
● dr hab. med. Jerzy Leszek – prof. nadzw. AM we Wrocławiu, członek Zarządu PTPG, redaktor
naczelny Psychogeriatrii Polskiej
● dr med. Jarosław Łączkowski – członek Zarządu PTPG, Wojewódzki Ośrodek Lecznictwa
Psychiatrycznego w Toruniu
● dr med. Tadeusz Parnowski – Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
● dr hab. med. Joanna Rymaszewska – prezes Polskiego Towarzystwa Psychogeriatrycznego,
Akademia Medyczna we Wrocławiu
● dr med. Tomasz Sobów – Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Osoby zainteresowane dodatkowymi informacjami proszone są o kontakt:
e-mail: [email protected]
tel. +48 071 784 16 00
faks +48 071 784 16 02
listownie: Polskie Towarzystwo Psychogeriatryczne, wyb. L. Pasteura 10, 50-367 Wrocław
Program współpracy europejskiej
dotyczący problematyki otępień
EuroCoDe
Projekt EuroCoDe zainicjowany został przez organizację Alzheimer Europe, która przygotowała wniosek
o finansowanie do Komisji Europejskiej. Zwróciła się ona do rady EAGP z prośbą o wsparcie projektu,
z tego też powodu zorganizowano w Brukseli spotkanie, na którym EAGP reprezentowali Ralf Ihl oraz
Brigitte Grass-Kapanke. Pozostałe grupy, zaangażowane w projekt to the Cochrane Dementia i Cognitive Impairment Group, the European Alzheimer´s Disease Consortium, The European Federation of
Neurological Societies, the INTERDEM (Early detection an timely Intervention in dementia) group, the
International Association of Gerontology (European Region) oraz the North Sea Dementia Research
Group.
Celem współpracy będzie dostarczenie zasadniczych danych, niezbędnych dla rozwoju długotrwałego monitorowania i systemów informacyjnych związanych z chorobą Alzheimera i
innymi typami otępień.
Zadania projektu skupią się tym samym na:
• ustaleniu kompromisu wobec wartości wskaźników rozpowszechnienia choroby Alzheimera i innych
form otępień oraz ich stosowanie przez wszystkich partnerów
• ustaleniu europejskich wytycznych związanych z diagnostyką i terapią otępień
• ustaleniu europejskich wytycznych wobec niefarmakologicznych działań w otępieniach
• ustaleniu europejskich parametrów dotyczących czynników ryzyka otępień oraz opracowanie strategii
ich redukcji i programów prewencyjnych
• europejskiemu porównaniu socjoekonomicznych kosztów otępień
• opracowanie europejskiego wykazu programów pomocy osobom dotkniętym otępieniem i ich opiekunom, przygotowanych przez państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Przedstawicielami EAGP w projekcie są: Ralf Ihl wypełniający zadania w komitecie wykonawczym, Lutz
Frölich lider grupy zajmującej się „czynnikami ryzyka i prewencją” oraz jako członkowie grup roboczych
- Andrzej Kiejna w zespole szacującym rozpowszechnienie, a także Brigitte Grass-Kapanke w grupie
pracującej nad diagnostyką i terapią. Jako że projekt ten stanowić będzie okazję do zacieśnienia współpracy pomiędzy organizacjami europejskimi w zakresie zagadnień związanych z problematyką otępień,
mamy nadzieję na uzyskanie aprobaty Komisji Europejskiej. Liczymy na wsparcie całego środowiska i
mam nadzieję, że w kolejnym liście przedstawię Państwu optymistyczne informacje
Dr. B. Grass-Kapanke

14th Congress - Fundacja Ochrony Zdrowia Psychicznego

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ekonomia zdrowia - E-SGH

Miejsce nowych mediów w promocji zdrowia w miejscu pracy

Alzheimer Europe, 14 rue Dicks, L