jęczmień ozimy
Transkrypt
jęczmień ozimy
JĘCZMIEŃ OZIMY W tabelach 1-3 przedstawiono wyniki plonowania i ważniejszych właściwości rolniczych z doświadczeń agrotechnicznych z jęczmieniem ozimym, wykonanych w Głubczycach i Bąkowie na intensywnym poziomie agrotechniki w latach 2009-2011. Na dwóch odmianach – Bażant (sześciorzędowa) i Nickela (dwurzędowa) badano wpływ trzech poziomów nawożenia azotem (50, 100, 150 kg N/ha), które na poziomie N1 było w całości zastosowane w fazie 1 kolanka, na poziomie N2 podzielone po 50 kg N/ha w fazach 1 i 2 kolanka, a na poziomie N3 po 50 kg N/ha stosowano w fazach 1 i 2 kolanka oraz liścia flagowego oraz trzech terminów stosowania regulatora wzrostu Cerone 480 SL w dawce 1,5 l/ha – w fazach rozwojowych 1, 2 kolanka i liścia flagowego. W 3-leciu średni plon ziarna dla odmiany Bażant z obydwóch miejscowości wynosił 89,1 dt/ha. Wzrastał on wraz ze zwiększaniem poziomu nawożenia azotem, zwłaszcza między 50 a 100 kg N/ha (z 82,6 do 92,0 dt/ha – 11,4%). Między 100 a 150 kg N/ha różnica były nieduża i wynosiła 0,8 dt/ha. Wyraźnie wyższy plon ziarna, na poszczególnych poziomach nawożenia azotem dla tej odmiany uzyskano przy stosowaniu regulatora wzrostu w fazach rozwojowych 1 i 2 kolanka w stosunku do fazy liścia flagowego (średnia różnica 4%). W Głubczycach była ona bardziej wyraźna i wynosiła 7%, a w Bąkowie 2%. Wyższe różnice, na korzyść wcześniejszych faz rozwojowych notowano przy wyższych dawkach azotu, średnio 5-6% przy 100 kg N/ha i 4-5% przy 150 kg N/ha. Średni plon ziarna dla dwurzędowej odmiany Nickela z obydwóch miejscowości wynosił 90,3 dt/ha. Wzrastał on również wraz ze zwiększaniem poziomu nawożenia azotem z 85,4 dt/ha na 50 kg N/ha do 91,7 dt/ha na 100 kg N/ha i do 93,8 dt/ha na 150 kg N/ha, tj. o 7,4-9,8% w stosunku do najniższego poziomu nawożenia azotem. Lepszy efekt w plonie ziarna uzyskano przy stosowaniu regulatora wzrostu w 1 i 2 kolanku w stosunku do fazy liścia flagowego lecz tylko o 1%. Był on wyższy przy nawożeniu 100 kg N/ha i wynosił 4% między skrajnymi terminami (tabela 1). Ważniejsze właściwości rolnicze dla odmian, poziomów nawożenia azotem i terminów stosowania regulatora wzrostu przedstawiono w tabelach 59 i 60. Średnio, sześciorzędowa odmiana Bażant była o 18cm wyższa od dwurzędowej Nickeli. Bażant był wyższy o 2cm na najwyższym poziomie nawożenia azotem, a Nickela o 1-3cm przy nawożeniu 150 i 100 kg N/ha w stosunku do 50 kg N/ha. Przy stosowaniu regulatora wzrostu we wcześniejszych fazach rozwojowych stwierdzono zwiększenie wysokości roślin, zwłaszcza w terminie 1 kolanka, średnio o 4cm na wszystkich poziomach N dla odmiany Bażant i o 3-5cm dla odmiany Nickela. Jeżeli był on stosowany w fazie liścia flagowego wysokość roślin malała o 4-5cm dla odmiany Bażant i o 4-6cm dla odmiany Nickela. Większych różnic w wyleganiu między odmianami i poziomami nawożenia azotem nie stwierdzono. Nieco większą podatność na wyleganie notowano przy stosowaniu regulatora wzrostu w fazie 1 kolanka, a mniejszą w fazie liścia flagowego. Wyższą masą 1000 ziaren cechowała się dwurzędowa odmiana Nickela. Dla obydwóch odmian była ona najwyższa przy 100 kg N/ha, a niższa przy 150 kg N/ha. Dla odmiany Bażant była ona niższa przy stosowaniu regulatora wzrostu we wcześniejszych fazach rozwojowych, w stosunku do fazy liścia flagowego, zwłaszcza przy nawożeniu azotem 100 kg N/ha, a dla odmiany Nickela zróżnicowana. Przy nawożeniu 50 kg N/ha była ona niższa jeżeli regulator wzrostu był stosowany w fazie liścia flagowego, przy 100 kg N/ha w fazie 2 kolanka, a przy 150 kg N/ha w fazach 1 kolanka i liścia flagowego. Odmiana Bażant cechowała się średnio wyższą zawartością białka niż Nickela. Rosła ona, dla każdej odmiany wraz ze zwiększaniem poziomu nawożenia azotem, z 11,8-14,2% dla odmiany Bażant i z 11,1-13,6% dla odmiany Nickela między 50 a 150 kg N/ha. Wyższą zawartość białka notowano po zastosowaniu regulatora wzrostu w fazie liścia flagowego. Tabela 1. Jęczmień ozimy. Plon ziarna (% wzorca) w zależności od nawożenia azotem i terminu stosowania regulatora wzrostu. Głubczyce i Bąków. Lata zbioru 2009 – 2011 Poziom nawożenia azotem Głubczyce N2 Bąków Średnia Głubczyce Bąków Średnia Głubczyce Średnia Głubczyce Średnia Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela Odmiana Nickela Odmiana Bąków Bażant Odmiana Bąków Nickela Odmiana Średnia N3 Bażant Kombinacja Lp N1 Wzorzec dt/ha 97,2 98,4 67,9 72,3 82,6 85,4 100,6 99,8 83,4 83,5 92,0 91,7 100,2 99,8 95,4 87,7 92,8 93,8 99,3 99,3 78,9 81,2 89,1 90,3 1 1 kolanko 102 100 100 100 101 100 106 104 100 102 103 103 101 100 102 99 102 100 103 101 101 100 102 101 2 2 kolanko 102 102 100 101 101 102 103 99 101 99 102 99 103 100 102 102 103 101 103 100 101 101 102 101 3 Liść flagowy 97 99 99 101 98 100 93 98 100 100 97 99 97 101 98 101 98 101 96 99 99 101 98 100 Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych kombinacji N1 – 50, N2 – 100, N3 – 150 kg N/ha Tabela 2. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolnicze ( odchylenia od wzorca) w zależności od nawożenia azotem i terminu stosowania regulatora wzrostu. Głubczyce i Bąków. Lata zbioru 2009 – 2011 Poziom nawożenia azotem N1 Lp Kombinacja N2 Wyleganie (skala 90) Wysokość roślin (cm) Bażant Wzorzec Nickela Bażant Odmiana Bażant Nickela Wyleganie (skala 90) Wysokość roślin (cm) Odmiana Bażant Nickela Wyleganie (skala 90) Wysokość roślin (cm) Odmiana N3 Nickela Bażant Bażant Nickela Nickela 96 77 8,2 8,5 96 80 8,4 8,3 98 78 8,2 8,3 1 1 kolanko 4 4 -0,4 -0,2 4 5 -0,1 -0,1 4 3 -0,3 -0,3 2 2 kolanko 2 2 0,1 0,0 1 0 -0,2 -0,2 2 3 0,2 -0,1 3 Liść flagowy -5 -6 0,4 0,3 -4 -5 0,3 0,2 -5 -4 0,2 0,5 Tabela 3. Poziom nawożenia azotem N1 Lp Kombinacja Masa 1000 ziaren (g) N2 Zawartość białka (%) Masa 1000 ziaren (g) Odmiana Bażant Wzorzec Nickela N3 Zawartość białka (%) Masa 1000 ziaren (g) Odmiana Bażant Nickela Bażant Nickela Zawartość białka (%) Odmiana Bażant Nickela Bażant Nickela Bażant Nickela 42,5 50,6 11,8 11,1 43,2 50,7 12,9 12,4 41,8 49,4 14,2 13,6 1 1 kolanko -0,3 0,9 -0,2 -0,3 -0,6 0,2 0,2 0,1 -0,4 -0,2 -0,4 0,4 2 2 kolanko -0,4 0,6 0,1 -0,1 -0,7 -0,7 0,6 0,1 0,4 0,2 -0,1 -0,5 3 Liść flagowy 0,1 -1,5 0,0 0,2 1,5 0,0 0,5 -0,1 0,0 -0,3 0,5 0,2 Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych kombinacji