Botanika farmaceutyczna #13.3.0275

Botanika farmaceutyczna #13.3.0275
Sylabusy - Ośrodek Informatyczny UG
Nazwa przedmiotu
Kod ECTS
Botanika farmaceutyczna
13.3.0275
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
prof. UG, dr hab. Martin Kukwa; dr Renata Afranowicz; mgr Sandra Olszewska; dr Katarzyna Żółkoś; dr Hanna Margońska; mgr
Magdalena Oset; dr Marcin Górniak; Michał Lamczyk; dr hab. Joanna Mytnik-Ejsmont; dr Magdalena Lazarus
Studia
wydział
Wydział Chemii
kierunek
Chemia
stopień
pierwszego
stopnia
tryb
stacjonarne
specjalność
chemia medyczna,
chemia
kosmetyków
specjalizacja
wszystkie
semestr
2
Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Formy zajęć
4
Wykład, Ćw. terenowe
Sposób realizacji zajęć
zajęcia poza pomieszczeniami dydaktycznymi UG, zajęcia w sali
dydaktycznej
Liczba godzin
Ćw. terenowe: 15 godz., Wykład: 30 godz.
Cykl dydaktyczny
2013/2014 letni
Status przedmiotu
Język wykładowy
obowiązkowy
polski
Metody dydaktyczne
Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
wymagania egzaminacyjne
- wykład z prezentacją multimedialną
Sposób zaliczenia
- zajęcia w terenie
- Egzamin
- ćwiczenia laboratoryjne - wykonywanie
- Zaliczenie na ocenę
doświadczeń
Formy zaliczenia
- ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych
otrzymywanych w trakcie trwania semestru
- egzamin pisemny testowy
Podstawowe kryteria oceny
• egzamin obejmuje materiał z wykładu;
• egzamin pisemny oceniany jest wg wskaźnika procentowego („Regulamin Studiów
UG”);
• wejściówki: obejmują stopień opanowania materiału obowiązującego na danych
ćwiczeniach w formie pisemnej;
• ocena zaliczeniowa z ćwiczeń: za wejściówki są punkty; suma zdobytych punktów
przeliczana jest na ocenę końcową wg wskaźnika procentowego („Regulamin
Studiów UG”), warunkiem zaliczenia każego ćwiczenia jest poprawne wykonanie
zadań składających się na ćwiczenie zgodnie z poleceniami prowadzącego;
• w przypadku braku wystarczającej liczby punktów na zaliczenie z ćwiczeń student
zobowiązany jest napisać kolokwium (test).
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne
Brak
B. Wymagania wstępne
Brak
Cele kształcenia
1. Wyposażenie studenta w wiedzę z zakresu biologii komórki roślinnej ze szczególnym uwzględnieniem organelli i struktur roślin farmakopealnych, a
także budowy i funkcji tkanek i organów roślinnych oraz budowy grzybów.
2. Wyposażenie studenta w podstawową wiedzę z zakresu metod badawczych stosowanych w systematyce roślin i grzybów oraz sposobów ochrony
roślin.
3. Wykształcenie umiejętności identyfikowania i opisu składników strukturalnych komórek, tkanek i organów roślin metodami mikroskopowymi i
histochemicznymi.
4. Wykształcenie u studentów umiejętności rozpoznawania gatunków roślin leczniczych i trujących na podstawie okazów świeżych i zielnikowych
Botanika farmaceutyczna #13.3.0275 | 8cec166232427954915e4a5825f6780b | Strona 1 z 3
Botanika farmaceutyczna #13.3.0275
Sylabusy - Ośrodek Informatyczny UG
oraz posługiwania się kluczem do oznaczenia.
5. Przegląd wybranych przedstawicieli poszczególnych grup systematycznych roślin i grzybów.
Treści programowe
- Rys historyczny ziołolecznictwa. Rośliny w Biblii, ziołolecznictwo kultur dorzecza Tygrysu i Eufratu, ziołolecznictwo chińskie, ziołolecznictwo
egipskie (Papirus Ebersa), ziołolecznictwo starożytnej Grecji i Rzymu, renesans ziołolecznictwa i rola ogrodów przyklasztornych, ziołolecznictwo
arabskie (odkrycia medycyny arabskiej), herbaria europejskie, herbaria polskie.
- Podstawy systematyki botanicznej (typ, gromada, klasa, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek, forma i odmiana). Nomenklatoryka systematyczna,
podstawowe założenia Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej.
- Cytologia komórki roślinnej.
- Żywe i martwe składniki komórki. Substancje biologicznie czynne roślin (alkaloidy, glikozydy, flawonoidy, olejki eteryczne, żywice, balsamy,
saponiny, związki mineralne, antybiotyki i kwasy porostowe, cytostatyki roślinne).
- Histologia.
- Tkanki twórcze pierwotne (merystemy wierzchołkowe, merystemy interkalarne, merystemy boczne). Tkanki twórcze wtórne (kallus, kambium
międzywiązkowe, fellogen). Tkanki stałe jednorodne (miękiszowe,wzmacniające). Tkanki stałe niejednorodne: okrywające pierwotne i wtórne, tkanka
przewodząca, wydzielnicza.
- Organografia.
- Budowa pierwotna łodyg paprotników, roślin jedno- i dwuliściennych. Różne postacie przyrostu wtórnego w łodygach roślin dwuliściennych zielnych
i zdrewniałych. Budowa anatomiczna kłączy paproci, roślin jedno- i dwuliściennych. Budowa anatomiczna korzenia roślin jedno i dwuliściennych.
Budowa anatomiczna liścia blaszkowego i szpilkowego.
- Morfologia roślin naczyniowych (korzeni, kłączy, pędu, łodyg, liści, kwiatów, kwiatostanów, owoców i owocostanów).
- Metody badawcze w systematyce roślin. Taksonomia klasyczna. Metody numeryczne i molekularne stosowane w taksonomii roślin.
- Systemy ochrony roślin. Podstawowe zagadnienia ewolucji roślin. Termin Bioróżnorodność.
- Taksonomiczny przegląd roślin z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu farmakopealnym - obejmuje znajomość najważniejszych cech
wymienionych klas, rzędów i rodzin oraz rozpoznawanie, wybranych gatunków roślin leczniczych z następujących grup systematycznych: Królestwo
Fungi ze szczególnym uwzględnieniem Lichenes. Królestwo Plantae: Rośliny zarodnikowe: Phaeophyta, Rhodophyta, Pterydophyta. Rośliny
Naczyniowe: Rośliny Nagozalążkowe: Cycadophyta, Gnetophyta, Ginkgophyta, Pinophyta. Rośliny Okrytozalążkowe: Magnoliophyta: Magnolideae,
Alismatideae, Magnoliopsida, Ranunculidae, Caryophyllidae, Hammamelididae, Dillenideae, Rosidae, Lamidae, Asteridae. Liliopsida: Aridae, Lilidae,
Commelinidae, Bromelidae.
- Rośliny i grzyby trujące we florze polskiej.
- Rośliny przyczyną alergii.
Ćwiczenia – ogólny podział treści:
Anatomia roślin, Morfologia roślin, Anatomia, morfologia i chemizm grzybów, w tym grzyby zlichenizowane, Oznaczanie gatunków roślin leczniczych,
teoria nazewnictwa, Sposoby pozyskiwania substancji biologicznie czynnych z roślin i ich wykorzystanie - doświadczenia laboratoryjne, zajęcia
terenowe – rozpoznawanie gatunków roślin leczniczych.
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
Szweykowska A., Szweykowski J. 2009. Botanika. Tom 1 i 2. PWN, Warszawa.
Broda B. 2002. Zarys Botaniki Farmaceutycznej. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa.
Broda B., Mowszowicz J., 2000. Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Müller E., Loeffler W. 1987. Zarys Mykologii. PWRiL, Warszawa.
Szweykowska A., Szweykowski J. 2009. Botanika. Tom 1 i 2. PWN, Warszawa.
B. Literatura uzupełniająca
Spalik K, Piwczyński M. 2006. Rekonstrukcja filogenezy i wnioskowanie filogenetyczne w badaniach ewolucyjnych. Kosmos 58(3-4): 485-498.
Efekty uczenia się
K_W03: wyjaśnia zależności pomiędzy strukturą materii a
jej obserwowanymi właściwościami;
K_W05: posiada podstawową wiedzę w zakresie
studiowanej specjalności chemicznej;
Wiedza
- charakteryzuje podstawowe elementy składowe komórki roślinnej (B_W01)
- przedstawia budowę oraz zależności funkcjonalne na poziomie komórkowym,
tkankowym, narządowym i organizmalnym roślin (B_W03)
- przedstawia charakterystykę, systematykę i ewolucję wybranych grup organizmów
roślin zalążkowych i grzybów z uwzględnieniem podstaw molekularnych (B_W06)
- orientuje się w obecnym stanie wiedzy i rozwoju metod badawczych stosowanych
w badaniach w botanice i mikologii (B_W10)
Umiejętności
- stosuje podstawową aparaturę i narzędzia badawcze wykorzystywane w botanice i
mikologii oraz zachowuje poprawną kolejność czynności w pracach laboratoryjnych
(B_U01)
- samodzielnie wyszukuje i korzysta z dostępnych źródeł informacji botanicznej i
mykologicznej w języku polskim i angielskim, zwłaszcza podczas samodzielnej
nauki oraz przy przygotowywaniu prezentacji (B_U06, B_U07, B_U08)
Kompetencje społeczne (postawy)
Botanika farmaceutyczna #13.3.0275 | 8cec166232427954915e4a5825f6780b | Strona 2 z 3
Botanika farmaceutyczna #13.3.0275
Sylabusy - Ośrodek Informatyczny UG
- potrafi zorganizować pracę małego zespołu oraz wykazuje zdolność do efektywnej
pracy w zespole przy przygotowywaniu prezentacji na temat związany z
systematyką roślin zalążkowych i grzybów (B_K03)
- jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt optyczny i materiały wykorzystywane na
ćwiczeniach (B_K06)
Kontakt
[email protected]
Botanika farmaceutyczna #13.3.0275 | 8cec166232427954915e4a5825f6780b | Strona 3 z 3