(Obsługa Klienta) Polska Sp. z oo

oferty
Styczniki trakcyjne
produkcji Bombardier Transportation
(Obsługa Klienta) Polska Sp. z o.o.
Wymagania stawiane materiałom izolacyjnym stosowanym w elektrycznej aparaturze trakcyjnej są bardzo wysokie, gdyż są uwarunkowane ich trudnymi warunkami
pracy i jednocześnie wysokimi wymaganiami w zakresie
ochrony środowiska i ludzkiego zdrowia. Nie wszystkie
materiały stosowane od początku trakcji elektrycznej
spełniają te wymagania. Azbest, uważany do lat 80. XX w.
jako najlepszy materiał na komory gaszeniowe, został zakwestionowany jako materiał w pełni bezpieczny dla osób
mających z nim kontakt. Zakład Aparatury Trakcyjnej
dawnej Elty w Łodzi, wchodzący obecnie w skład koncernu Bombardier Transportation już w końcu lat 80. rozpoczął badania mające na celu poszukiwania nowych materiałów zastępujących azbest.
n bezazbestowa komora gaszeniowa o wysokiej łukoodporności
i żywotności,
n nakładki stykowe załączające i do pracy przepustowej,
n materiały izolacyjne z tworzyw o wysokich parametrach dielektrycznych i mechanicznych,
pozwoliło stycznikom SPG osiągnąć wysokie, powtarzalne parametry trwałościowe, kilka razy wyższe niż dla starszych styczników. Wydłużone mogły zostać cykle przeglądowe i naprawcze dla
tych styczników oraz wielokrotnie obniżona pracochłonność przy
ich utrzymaniu.
Wyniki eksploatacyjne wskazują jednoznacznie, że stycznikom SPG – pracującym jako najbardziej obciążone styczniki liniowe w lokomotywach – można przypisać eksploatacyjną trwałość łączeniową, liczoną przebiegiem lokomotywy nie mniejszą
niż 600 tys. km bez wymiany części i podzespołów, przy obsłu-
Na początku lat 90. XX w. przy współpracy z PKP opracowano
program restrukturyzacji oferty w zakresie aparatury trakcyjnej,
którego celem było opracowanie nowej generacji aparatów lub
w uzasadnionych przypadkach modernizacja istniejących. W każdym przypadku analizowana była przydatność poszczególnych
konstrukcji do nowych, wysokich wymagań PKP w zakresie trwałości i niezawodności. W efekcie część styczników, zwłaszcza
tych pochodzących ze starych licencji z lat 60. ub. wieku, została
wycofana z produkcji i zastąpiono je nowej generacji konstrukcjami. Dla niektórych aparatów dokonano tylko opracowania nowej
komory gaszeniowej z neutralnych dla zdrowia i środowiska materiałów. Nowa oferta umożliwi PKP eksploatację obecnych pojazdów trakcyjnych aż do kresu ich żywotności przy niskich kosztach utrzymania. Nowej generacji styczniki mogą być także
stosowane w najnowszym taborze kolejowym jako styczniki liniowe i obwodów pomocniczych, rozruchowych.
Styczniki obwodu głównego
Od początku lat 60. w produkowanych w Polsce pojazdach trakcyjnych stosowane były styczniki serii SPL-400 i SPK-400 wykonywane na licencji zakupionej wraz z lokomotywą serii EU07.
Mimo solidnej konstrukcji wykazywały one jednak wiele wad konstrukcyjnych, które mimo kolejnych udoskonaleń nie udało się
wyeliminować. Także wykonane dla nich komory gaszeniowe, będące ze względów konstrukcyjnych kopiami komór z azbestocementu, okazały się bardzo ciężkie i kosztowne ze względu na ich
duże rozmiary. Rozwiązaniem problemu, zaaprobowanym przez
PKP, okazały się nowej generacji styczniki typu SPG.
Styczniki SPG zostały zaprojektowane szczególnie pod kątem
spełnienia wymagań niezawodnościowych. Eliminacja wad ich
poprzedników – styczników SPK, SPL oraz zastosowanie nowoczesnych rozwiązań konstrukcyjno-technologicznych, jak:
n układ stykowo-rożkowy z impulsowo włączaną cewką wydmuchową (patent),
76
1-2/2004
Stycznik SPG
oferty
dze polegającej jedynie na oględzinach i okresie między przeglądami co 3 miesiące.
Opracowana została rodzina styczników do wszystkich typów
taboru trakcyjnego eksploatowanego w Polsce:
n seria SPG-400, do lokomotyw serii ET22, EU07 i pochodnych
oraz zespołów trakcyjnych serii EN57 i pochodnych;
n seria SPG-630, do lokomotyw serii EP09;
n seria SPG-1600.
Liczba podana przy oznaczeniu literowym stycznika określa
wartość dopuszczalnego dla niego prądu ciągłego. Styczniki są
produkowane w dwóch wykonaniach:
n L – jako liniowe,
n R – jako rozruchowe, z mniejszą komora gaszeniową.
W stycznikach obwodów bocznikowania silników trakcyjnych
serii SPO-250 wymienino tylko komorę gaszeniową na bezazbestową, gdyż duża jest niezawodność tych styczników i ich trwałość łączeniowa. Styczniki te są produkowane w dwóch wykonaniach:
1) SPO-250M/A, do lokomotyw serii ET22, EU07 i pochodnych;
2) SPO-250M/B, do lokomotyw serii EP09.
Stycznik nastawnika grupowego PK-324
Jednym z nowych styczników wprowadzonych do produkcji jest
stycznik PK-324 przeznaczony do nastawników grupowych lokomotyw ET22. Dotychczas stosowane w tych nastawnikach styczniki typu PK-323, o konstrukcji pochodzącej sprzed kilkudziesięciu
lat, odznaczały się stosunkowo dużą awaryjnością i niewystarczająca trwałością łączeniową.
Występowały też trudności w wyłączaniu przez nie prądów
o małej wartości do 30 A i o napięciu powrotnym wzrastającym
do dużej wartości. Doświadczenia eksploatacyjne, jak również
analiza obwodów i procesów przełączania, narzuciły konieczność
zwiększenia zdolności i skuteczności wyłączania styczników nastawnika. Wykorzystano sprawdzone w styczniku SPG rozwiązanie
konstrukcyjne układu gaszeniowego z impulsowo włączaną cewką
wydmuchową.
Nowy stycznik PK-324 jest w pełni zamienny montażowo
i funkcjonalnie ze stycznikiem PK-323, spełnia założone wymagania większej skuteczności wyłączania małych prądów.
Styczniki wyposażone są w komory gaszeniowe z tworzywa
bezazbestowego o wysokiej łukoodporności, których budowa
i gabaryty są identyczne z dotychczas stosowaną komorą. Umożliwia to stosowanie tych komór również w stycznikach PK-323.
Stycznik obwodu ogrzewania pociągu SPG-M
i styczniki SEG
Obwody ogrzewania elektrycznego cechuje zmienne obciążenie
zależne od liczby załączonych grzejników. Stycznik ogrzewania
musi wobec tego tak samo skutecznie wyłączać prądy rzędu kilku, jak i kilkuset amperów. Styczniki SPK, L (a później również
SPG) stosowane w obwodach ogrzewania łączone były zawsze po
dwa w układ szeregowy, aby podnieść skuteczność wyłączania
małych prądów. Mimo to styczniki stosowane w tych obwodach
ulegały częstym uszkodzeniom polegającym na wytopieniu i spaleniu elementów układu zestykowego, właśnie przy wyłączaniu
prądów o małej wartości.
Nowej generacji styczniki SPG-M zostały skonstruowane już
z uwzględnieniem specyficznych wymagań i warunków pracy obwodów ogrzewania składów pociągów pasażerskich. Ich wysokie
Stycznik PK-324
Stycznik SEG
parametry łączeniowe umożliwiają stosowanie ich pojedynczo
w obwodach, dając użytkownikowi oszczędność jednego stycznika w każdej lokomotywie.
Istotą rozwiązania układu wydmuchowego styczników SPG-M
jest zastosowanie w impulsowo włączanej wielozwojowej cewce
wydmuchowej jako rdzenia – magnesu trwałego. Efektem takiego
rozwiązania jest uzyskanie składowej stałej pola wydmuchowego
skutecznie oddziałującej na łuk przy małych prądach, gdy pole
wytwarzane przez cewkę jest niewielkie oraz odpowiednio dużego
pola pochodzącego od cewki wydmuchowej przy dużych prądach.
Na bazie stycznika SPG-M zostały opracowane konstrukcje
styczników serii SEG do instalowania w stacjonarnych rozdzielniach z przeznaczeniem do podgrzewania składów wagonów stojących na torach stacji postojowych. Styczniki SEG produkowane
są w czterech wykonaniach:
n SEG-A z napędem elektromagnesowym 110 V prądu stałego,
n SEG-B z napędem 220 V prądu stałego,
n SEG-C z napędem 220 V 50 Hz,
n SEG-D z napędem 24 V prądu stałego.
Stycznik silnika przetwornicy SEG-MA
Stosowany do tej pory w obwodach silników przetwornic głównych w lokomotywach krajowej produkcji stycznik typu SMA-25
spełnia wymagania obwodowych warunków pracy i cieszy się dobrą opinią użytkowników. Komory gaszeniowe tych styczników
o budowie wąskoszczelinowej zaprojektowano jednak pod kątem
wykorzystania powszechnie wówczas używanego materiału do tego rodzaju zastosowań – azbestocementu.
Kilkakrotne próby zastąpienia azbestocementu materiałem
bezazbestowym bez zmiany kształtu komory nie przyniosły zadowalających rezultatów. Pozytywne doświadczenia ze stycznikami
typu SEG, stosowanymi z powodzeniem w stacjonarnych rozdzielniach obwodów podgrzewania składów wagonów w torach
postojowych na stacjach, dały podstawę do rozpoczęcia prób
eksploatacyjnych tych styczników w obwodach silników przetwornic głównych.
Stycznik SEG-MA z układem wydmuchowym z cewką wielozwojową włączaną impulsowo (układ zunifikowany ze stycznikiem
1-2/2004
77
oferty
SPG) okazał się wystarczająco skuteczny do wyłączania małych
prądów oraz znacznie przewyższający skutecznością i pewnością
wyłączania stycznik SMA-25 w zakresie dużych prądów – roboczych i rozruchu silnika.
Konfrontacja parametrów technicznych obu styczników wskazuje na niewątpliwie wyższą jakość i korzyści dla użytkowników
przy zastosowaniu stycznika SEG-MA. Są to:
– znacznie wyższa trwałość łączeniowa (żywotność eksploatacyjna przekracza żywotność lokomotywy);
– eliminacja azbestu;
– kalkulacja cenowa (zaprzestano już produkcji styczników
SMA-25, ale kalkulacja cenowa wskazuje, że ich cena byłaby
o 50% wyższa niż obecnych styczników SEG-MA);
– unifikacja ze stycznikami typu SPG w zakresie układu gaszeniowego, co pozwala na zmniejszenie asortymentu części zamiennych.
Styczniki SMA-25 i SEG-MA są w pełni ze sobą zamienne.
Tablica 1
Porównanie danych technicznych styczników SMA-25
i SEG-MA
Parametr
SMA-25
SEG-MA
25
Znamionowy prąd łączeniowy
[A]
16
Znamionowy prąd ciągły
[A]
25
50
50 000
100 000
[A]
128
200
[kg]
41
26
Trwałość łączeniowa
Maksymalny prąd łączeniowy
Masa
[cykli]
Styczniki obwodów pomocniczych SMB
Stycznik SMB należy do grupy styczników wysokonapięciowych
z napędem elektromagnesowym, przeznaczonych do pracy łączeniowej w obwodach urządzeń pomocniczych pojazdów trakcyjnych – silników przetwornic i sprężarek. Stycznik ten jest nieco
mniejszą gabarytowo wersję stycznika SMA-25, zastąpionego
obecnie produkowanym stycznikiem SEG-MA.
Styczniki serii SMB produkowane są w dwóch wykonaniach:
n SMB-25 – w obwodach silnika przetwornicy do zwierania rezystora rozruchowego po wstępnej fazie rozruchu,
n SMB-10Cp – jako styczniki silników sprężarek w lokomotywie
serii ET22.
Ponad 30-letnia eksploatacja styczników SMB-25 i ponad
10-letnia styczników SMB-10Cp potwierdziła prawidłowość ich
rozwiązań konstrukcyjnych – styczniki te charakteryzują się wysoką niezawodnością i bardzo dużą trwałością, a przypadki ich
uszkodzeń są sporadyczne.
Na początku lat 90,, gdy przeprowadzano weryfikację asortymentu styczników trakcyjnych, zaprzestając produkcji przestarzałych i zawodnych konstrukcji, na podstawie doświadczeń
eksploatacyjnych, popartych pozytywnymi wynikami badań laboratoryjnych, postanowiono styczniki SMB jedynie zmodernizować. Wymieniono dotychczasową komorę z azbestocementu na
komorę z materiału nie zawierającego azbestu, bez zmiany jej
geometrii. Od 1993 r. styczniki SMB-25 i SMB-10Cp produkowane są już tylko z komorami gaszeniowymi bezazbestowymi.
W stycznikach będących w eksploatacji wymianę komór można
wykonać we własnym zakresie w trakcie przeglądów okresowych
lokomotyw w lokomotywowniach.
Styczniki serii STT
Styczniki serii STT, stosowane w pojazdach trakcyjnych i tramwajach, zostały poddane tylko niewielkiej modernizacji wraz z wymianą komory gaszeniowej na bezazbestową. Produkowane są
obecnie w dwóch typach:
1) STT-152,
2) STT-302.
Tablica 2
Styczniki trakcyjne bez azbestu
z Bombardier Transportation (Obsługa Klienta) Polska
Sp. z o.o.
1)
2)
3)
Stycznik SMB
78
1-2/2004
Typ stycznika
Zakres zmian
Zastępuje
SPG-400L
Nowa konstrukcja
SPK-400, SPL-400, PK-300
SPG-400R
Nowa konstrukcja
SPR-400
SPO-250M/A
Nowa komora
SPO-250
SPO-250M/B
Nowa komora
SPO-2501)
SEG-MA
Nowa konstrukcja
SMA-25
SMB-25, SMB-10Cp
Nowa komora
SMB-252)
PK-324
Nowa konstrukcja
PK-323
SEG-A, B, C, D
Nowa konstrukcja
–
STT-152
Zmodernizowany
STT-150
STT-302
Zmodernizowany
STT-300
3)
Dla lokomotyw EP09.
Bez zmiany oznaczenia.
Do stacjonarnego ogrzewania pociągów, dotychczas nie produkowano.
Z produkcji wycofano przestarzałe technicznie styczniki
SPL-400, SPK-400, SPR-400, SMA-25, PK-323.
oferty
Stycznik SUT
Stycznik STT 302
Zasady i warunki
prawidłowej eksploatacji styczników
Styczniki obwodu głównego lokomotyw elektrycznych są elementami wyposażenia aparatowego, od których wymaga się szczególnie wysokiej niezawodności pracy.
Stycznik jest aparatem mechanizmowym wykonującym cyklicznie czynności mechaniczne o dużej dynamice ruchu, a wyłączenie prądu związane jest z gaszeniem łuku elektrycznego o dużej energii i temperaturze rzędu kilku tysięcy stopni.
Produkcja stycznika wymaga zachowania wysokich reżimów
technologicznych przy wytwarzaniu jego elementów i ich późniejszym montażu. Warunkiem uzyskania wysokiej trwałości łączeniowej styczników jest stosowanie w nich wyłącznie oryginal-
nych, wysokiej jakości części zamiennych, wykonywanie napraw
i konserwacji styczników w warsztatach o wysokim poziomie
technologicznym i wyłącznie przez przeszkolony personel.
Bombardier Transportation (Obsługa Klienta) Polska Sp.
z o.o. zapewnia dostawy wysokiej jakości części zamiennych,
a także prowadzi szkolenia personelu zatrudnionego przy utrzymaniu taboru. Oferuje również swoje usługi w opracowaniu i wdrożeniu do produkcji innych wyrobów eliminujących azbest (osłony, płyty zaciskowe i izolacyjne z tworzywa bezazbestowego).
Atutem firmy Bombardier Transportation (Obsługa Klienta)
Polska Sp. z o.o. jest:
n wysokokwalifikowana kadra techniczna;
n wszechstronne możliwości badawcze laboratorium zakładowego;
n opracowana i sprawdzona technologia przetwarzania;
n bogate doświadczenie eksploatacyjne już wdrożonych wyrobów.
q
Bombardier Transportation (Obsługa Klienta) Polska Sp. z o.o.
Zakład Aparatury Trakcyjnej
91-205 Łódź, ul. Aleksandrowska 67/93
tel. (42) 613 26 00, fax (42) 613 26 99
W Bombardier Transportation (Obsługa Klienta) Polska Sp. z o.o., Zakład Aparatury Trakcyjnej, można również zamówić Katalog
Styczników, zawierający m.in. ich dane techniczne.
1-2/2004
79