Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
Transkrypt
Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 24. WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚĆI I SPRAWY WEWNĘTRZNE (Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji) Negocjacje otwarte 26 maja 2000 roku I. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. INSTYTUCJE LUB DZIAŁANIA DOTYCZĄCE WZMOCNIENIA ADMINISTRACYJNEGO NIEZBĘDNE W ZWIĄZKU Z CZŁONKOSTWEM W UE Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Sprawiedliwości, sądy powszechne, prokuratura Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Urząd ds. Repatriacji i Cudzoziemców, Komenda Główna Straży Granicznej, Komenda Główna Policji – Centralne Biuro Śledcze, Instytucje utworzone na mocy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 1997 r.: 7.1. Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, 7.2. Rada do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Generalny Inspektor Informacji Finansowej oraz Departament Informacji Finansowej MF, Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (peer review przez stronę wspólnotową w I połowie 2002 r.). II. STAN ZAAWANSOWANIA PRZYGOTOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH 1. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Podstawa prawna: ustawa z 4 września 1997 r. o działach administracji państwowej (Dz.U. z 1997 r. Nr 141, poz. 943 z późn. zmianami), rozporządzenie Rady Ministrów z 12 października 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. z 1999 r. Nr 85, poz. 940), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 października 2001 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. z 2001 r. Nr 122, poz. 1343), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 12 grudnia 2000 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. z 2000 r. Nr 110, poz. 1175). Raport instytucjonalny 24 - 1 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Stan obecny: kierowanie następującymi działami administracji państwowej: administracja publiczna, sprawy wewnętrzne, wyznania religijne, w tym realizacja współpracy międzynarodowej w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, koordynacja działań służb podporządkowanych Ministerstwu w powyższych zakresach. . Na poziomie ministerialnym za transpozycje i wdrażanie acquis odpowiada Departament Prawny MSWiA.. Ponadto zadania wykonywane są przez jednostki podległe Ministrowi SWiA: Komendanta Głównego Policji, Komendanta Głównego Straży Granicznej, Prezesa URiC. Zadania te wykonywane są przy udziale Departamentu Integracji Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej MSWiA. W pracach zwiazanych z wdrażaniem acquis uczestniczy także Departament Zezwoleń i Koncesji MSWiA, jednakże zakres kompetencyjny tych prac znajduje się poza obszarem „Sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne”. Stan docelowy: a) Kompetencje: utworzenie Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej (KCIK), opracowanie współpraca ustawowa z Radą ds. Uchodźców. strategii przeciwdziałania i walki z korupcją, Kompetencje do uzupełnienia: Przyszła obsługa Krajowego Systemu Informacyjnego (KSI), zgodnie z założeniami Systemu Informacji Schengen (SIS). b) Obsada kadrowa: Obecna: do uzupełnienia: MSWiA nie przedstawiło danych. Docelowa: do uzupełnienia: MSWiA nie przedstawiło danych. 2. Ministerstwo Sprawiedliwości, sądy powszechne, prokuratura 2.1. Ministerstwo Sprawiedliwości Podstawa prawna: Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 1997, nr 141, poz.943 z zm.),Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 lutego 2000 r. ws. nadania statutu Ministerstwu Sprawiedliwości (Dz.U. z 2000 r., nr 12 poz. 138); Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 lipca 2001 r. w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Sprawiedliwości (Dz.Urz. MS z dnia 17 września 2001 r.). Stan obecny: Z uwzględnieniem obrotu prawnego z zagranicą, kompetencje Ministerstwa Sprawiedliwości obejmują: - przygotowywanie projektów kodyfikacji prawa „sądowego”, tj. prawa cywilnego (w tym rodzinnego i handlowego) oraz karnego; - sprawowanie nadzoru nad działalnością administracyjną sądów w zakresie sprawności postępowania i organizacji pracy sądów; - opracowywanie rozwiązań organizacyjnych określających funkcjonowanie sądów i prokuratur; - opracowywanie i realizacja centralnych programów szkoleniowych dla sędziów, prokuratorów i innych pracowników resortu sprawiedliwości oraz koordynacja szkolenia aplikantów i szkoleń kadry wymiaru sprawiedliwości realizowanych przez same sądy i prokuratury; Raport instytucjonalny 24 - 2 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ - określanie kierunków informatyzacji jednostek organizacyjnych resortu, w tym sądów i prokuratur oraz koordynacja działań informatyzacyjnych w tych jednostkach; wykonywanie zadań związanych z zatrudnianiem sędziów, prokuratorów i innych pracowników resortu sprawiedliwości; przygotowywanie projektów budżetu jednostek wymiaru sprawiedliwości, w tym sądów i prokuratury oraz wykonywanie nadzoru nad gospodarką finansową tych jednostek; planowanie, finansowanie i nadzorowanie inwestycji w jednostkach wymiaru sprawiedliwości; wykonywanie funkcji organu centralnego w trybie ratyfikowanych umów międzynarodowych z zakres obrotu prawnego z zagranicą w sprawach cywilnych i karnych; udzielanie sądom i prokuraturom wyjaśnień i opinii z zakresu umów międzynarodowych oraz zbieranie i udostępnianie w/w jednostkom informacji o prawie obcym. Stan docelowy: Pewnym zmianom będą ulegały kompetencje Ministerstwa Sprawiedliwości związane z międzynarodowym obrotem prawnym. Jest to konsekwencją stopniowego wprowadzania w umowach międzynarodowych z tego zakresu bezpośredniego porozumiewania się organów sądowych. Obsada kadrowa Obecna: 781 osób; obrotem prawnym z zagranicą zajmują się 24 osoby (13 w Wydziale Prawa Międzynarodowego w Departamencie Współpracy Międzynarodowej i Prawa Europejskiego oraz 11 w Wydziale Obrotu Prawnego z Zagranicą w Prokuraturze Krajowej). Docelowa: Nie występuje potrzeba wzmacniania obsady kadrowej w MS w związku z przygotowaniami do członkostwa w UE związanymi z obszarem „wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne” . 2.2. Sądy powszechne (10 sądów apelacyjnych, 41 sądów okręgowych i 296 sądów rejonowych) Podstawa prawna: Konstytucja RP – art. 173 i nast.(Dz.U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483), ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2001 r., Nr 98, poz. 1070), Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1987 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 1987 r., Nr 38, poz. 218, ze zm.), ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. Nr 89,poz. 555), ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r., Nr 43, poz. 296). Stan obecny: W zakresie obrotu prawnego z zagranicą w sprawach cywilnych i karnych sądy powszechne wykonują współpracę na podstawie dwu i wielostronnych umów międzynarodowych oraz na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego i kodeksu postępowania cywilnego. Współpraca ta obejmuje w szczególności: a) w sprawach karnych - wykonywanie wniosków o pomoc prawną (przeprowadzenia dowodów, doręczenia) pochodzących od sądów zagranicznych i występowanie z takimi wnioskami za granicę; Raport instytucjonalny 24 - 3 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ - występowanie z wnioskami o ekstradycję za granicę i wydawanie opinii w przedmiocie wniosków o ekstradycję z zagranicy; orzekanie w przedmiocie dopuszczalności przejęcia do wykonania orzeczeń sądów zagranicznych oraz dopuszczalności przekazania orzeczeń sądów polskich do wykonania za granicą; b) w sprawach cywilnych - wykonywanie wniosków o pomoc prawną (przeprowadzenie dowodów, doręczenia) pochodzących od sądów zagranicznych i występowanie z takimi wnioskami za granicę; - uznawanie i stwierdzanie wykonalności orzeczeń sądów zagranicznych. Stan docelowy: Z punktu widzenia poprawy efektywności współpracy międzynarodowej pojawi się potrzeba włączenia polskich sędziów do Europejskiej Sieci Sądowniczej. Obsada kadrowa Obecna: 8711 sędziów (w tym 1172 asesorów), 603 referendarzy oraz 20.407 pracowników administracyjnych. Nie jest możliwe podanie liczby osób zajmujących się sprawami z zakresu obrotu prawnego z zagranicą – sprawa tego rodzaju może być włączona do referatu każdego sędziego. Docelowa: W 2002 r. - zwiększenie liczby etatów sędziowskich o 28, liczby etatów referendarskich o 80, zaś liczby etatów administracyjnych o 355 osób. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje grupę sędziów, specjalistów ds. obrotu prawnego z zagranicą, którzy mają pełnić funkcję konsultantów w swoich okręgach sądowych, a w przyszłości włączyć się do Europejskiej Sieci Sądowniczej. 2.3. Prokuratura (Prokuratura Krajowa, 10 prokuratur apelacyjnych, 41 prokuratur okręgowych i 323 prokuratury rejonowe) Podstawa prawna: Ustawa z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (j.t. Dz. U. z 1994 r., Nr 19, poz. 70, ze zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 1992 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. z 1992 r. Nr 38, poz. 163 ze zm.), ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r., Nr 89, poz.555). Stan obecny: Kompetencje, z uwzględnieniem obrotu prawnego z zagranicą i zwalczania przestępczości zorganizowanej: - prowadzenie lub nadzorowanie postępowania przygotowawczego w sprawach karnych, w tym dot. przestępczości zorganizowanej. W celu prowadzenia spraw tego ostatniego rodzaju w prokuraturze powołane zostały jednostki specjalizujące się w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej. Są to: Biuro do Spraw Przestępczości Zorganizowanej w Prokuraturze Krajowej; wydziały ds. pz w 8 prokuraturach apelacyjnych oraz wydziały ds. pz. w 19 prokuraturach okręgowych. Podstawowe zadania Biura ds. przestępczości zorganizowanej to: 1) zbieranie i analizowanie informacji oraz materiałów dotyczących przestępczości zorganizowanej, 2) opracowywanie na podstawie ww. informacji ocen dotyczących kierunków i dynamiki przestępczości; 3) koordynowanie działalności prokuratury i innych organów państwowych w zakresie ścigania przestępczości zorganizowanej Raport instytucjonalny 24 - 4 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4) współdziałanie z organami ścigania państw obcych. Do właściwości pozostałych jednostek ds. przestępczości zorganizowanej należy prowadzenie najpoważniejszych przestępstw z zakresu przestępczości zorganizowanej; - sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sądami, - koordynowanie działalności w zakresie ścigania przestępstw, prowadzonej przez inne organy państwowe, - współdziałanie z organami państwowymi, państwowymi jednostkami organizacyjnymi i organizacjami społecznymi w zapobieganiu przestępczości i innym naruszeniom prawa, - wytaczanie powództw w sprawach karnych i cywilnych oraz składanie wniosków i udział w postępowaniu sądowym w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli tego wymaga ochrona praworządności, interesu społecznego, własności lub praw obywateli, - podejmowanie środków przewidzianych prawem, zmierzających do prawidłowego i jednolitego stosowania prawa w postępowaniu sądowym, administracyjnym, w sprawach o wykroczenia oraz w innych postępowaniach, - zaskarżanie do sądu niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych oraz udział w postępowaniu sądowym w sprawach zgodności z prawem takich decyzji; - prowadzenie spraw z zakresu obrotu prawnego z zagranicą w sprawach karnych, w tym: 1) wykonywanie wniosków o pomoc prawną (przeprowadzenie dowodów, doręczenia) pochodzących od prokuratur zagranicznych i występowanie z takimi wnioskami za granicę; 2) występowanie z wnioskami o ekstradycję za granicę; 3) występowanie za granicę z wnioskami o przejecie i przekazanie ścigania. Stan docelowy: Z punktu widzenia wzmocnienia współpracy międzynarodowej i zwalczania przestępczości zorganizowanej istnieje potrzeba coraz ściślejszej współpracy polskich prokuratorów z Europejską Siecią Sądowniczą i Eurojust. Obsada kadrowa Obecna: 5414 prokuratorów (w tym 314 asesorów), w tym 60 prokuratorów specjalizujących się w obrocie prawnym z zagranicą oraz 199 w wydziałach ds. przestępczości zorganizowanej; 5029 osób personelu administracyjnego. Docelowa: Zwiększenie liczby prokuratorów do 5449 (w tym asesorów do 447). 3.Ministerstwo Spraw Zagranicznych Podstawa prawna: ustawa z 4 września 1997 r. o działach administracji państwowej (Dz.U. z 1997 r. Nr 141, poz. 943 z późn. zmianami), rozporządzenie Rady Ministrów z 3 listopada 1999 r. w sprawie utworzenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych (Dz.U. z 1999 r. Nr 91, poz. 1025), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 października 2001 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Zagranicznych (Dz.U. z 2001 r. Nr 122, poz. 1344), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 31 października 2001 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Spraw Zagranicznych (Dz.U. z 2001 r. Nr 126, poz. 1387). Raport instytucjonalny 24 - 5 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Stan obecny: W transpozycję i wdrażanie acquis włączone są przede wszystkim Departament Konsularny i Polonii oraz Biuro Informatyki i Łączności. Koordynacja i ustalanie działań służb konsularnych w zakresie polityki wizowej. Trwają prace koncepcyjne nad utworzeniem bazy informatycznej konsultacji wizowych, m.in. w zakresie systemu wspomagającego pracę urzędów konsularnych KONSULAT oraz systemu VISION w zakresie dotyczącym MSZ. Prowadzone jest wsparcie logistyczne, w tym informatyzacja placówek konsularnych. MZ nie przedstawiło informacji nt departamentów najbardziej włączonych w transpozycję i wdrażanie acquis. Stan docelowy: a) Kompetencje do uzupełnienia: - Osiągnięcie pełnej zgodności listy państw objętych wizami wjazdowymi do UE i związanymi z tym procedur wizowych z acquis. - Wyposażenie placówek konsularnych w sprzęt informatyczny wraz z uruchomieniem bazy informatycznej konsultacji wizowych (system VISION w zakresie dotyczącym MSZ) wraz z podłączeniem jej do NSIS (NSIS II). - Wykonywanie obowiązków wynikających z przyszłej współpracy konsularnej państw członkowskich UE – obsługa obywateli tych krajów. b) Obsada kadrowa Obecna: Obecnie w centrali MSZ w Departamencie Konsularnym i Polonii jest 1 etat ds. nadzoru nad urzędami konsularnymi na terytorium państw WNP. Biuro Informatyki i Łączności posiada 4 etaty (naczelnik wydziału i 3 programistów) związane z opracowywaniem i wdrażaniem systemów informatycznych zarówno w centrali MSZ, jak i na placówkach dyplomatyczno na całym świecie. W urzędach konsularnych (9 konsulów i 14 pracowników pomocniczych) zajmujących się problematyką paszportową i obywatelstwa. Docelowa: dodatkowe 17 etatów do centrali MSZ oraz 133 w konsulatach za wschodnią granicą RP. c) Inne uwagi: Konieczne jest jak najszybsze uruchomienie właściwego systemu informatycznego konsultacji wizowych dla polskich placówek konsularnych w świetle przyszłego podłączenia systemu do SIS (system VISION w zakresie dotyczącym MSZ). 4. Urząd ds. Repatriacji i Cudzoziemców Podstawa prawna: ustawa z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2001 r. Nr 127, poz. 1400, tekst jednolity), rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2001 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców (Dz.U. z 2001 r. Nr 67, poz. 686), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 sierpnia 2001 r. w sprawie zakresu i sposobu wyodrębnienia składników majątkowych dla Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, pozostających dotychczas w trwałym zarządzie i używaniu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. z 2001 r. Nr 89, poz. 979). Raport instytucjonalny 24 - 6 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Stan obecny: Urząd ds. Repatriacji i Cudzoziemców (URiC) powstał w lipcu 2001 r. Jego zadaniem jest koordynacja działań wykonywanych w zakresie obywatelstwa, repatriacji, postępowań administracyjnych w sprawach o nadanie statusu uchodźcy, repatrianta oraz o legalizacja pobytu cudzoziemców na terytorium Polski. W szczególności do zadań URiC należy: 1) zapewnienie koordynacji działań organów administracji publicznej w sprawach repatriacji i cudzoziemców, 2) wydawanie decyzji i postanowień w pierwszej instancji w sprawach: a) przyznawania pomocy ze środków budżetu państwa repatriantom i członkom najbliższej rodziny repatrianta pozostającym we wspólnym gospodarstwie domowym, b) zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony dla małżonka i małoletnich dzieci repatrianta, c) zgody na wydanie wiz, o których mowa w art. 14, ustawy z dnia 25 czerwca 1997 r. o cudzoziemcach, zwanej dalej ustawą d) o nadanie lub pozbawienie statusu uchodźcy, e) o udzielenie lub cofnięcie azylu, 3) wydawanie decyzji i postanowień w drugiej instancji w sprawach: a) o uznanie za repatrianta, b) o stwierdzenie polskiego pochodzenia na podstawie art. 5 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji, c) wiz, d) odmowy lub uniewa¿nienia wpisu zaproszeń do ewidencji, e) zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony i zezwoleń na osiedlenie się, f) zezwoleń na zamieszkanie na czas oznaczony w celu połączenia z rodziną, g) o wydalenie, h) nakładania kary administracyjnej, o której mowa w art. 68 ust. 6 ustawy i) związanych z obywatelstwem polskim wynikających z zakresu zadań administracji rządowej, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 15 lutego 1962 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2000 r. Nr 28, poz. 353 i z 2001 r. Nr 42, poz. 475), 4) wydawanie zgody na wydanie wiz w celu repatriacji, 5) prowadzenie ewidencji osób ubiegających się o wydanie wiz w celu repatriacji i członków ich rodzin, którzy nie posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej zapewnionego lokalu mieszkalnego lub źródła utrzymania, 6) prowadzenie ewidencji lokali mieszkalnych i źródeł utrzymania dla repatriantów, 7) prowadzenie centralnego rejestru wniosków, decyzji i postanowień wydanych w sprawach o wydanie wiz w celu repatriacji, o wydanie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla osób, o których mowa w ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji, oraz o udzielenie pomocy repatriantom ze środków budżetu państwa, 8) prowadzenie oœrodków dla cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy, 9) kierowanie na badania lekarskie, o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy 10) realizacja powierzonych zadań z zakresu ochrony czasowej cudzoziemców, 11) zapewnianie œwiadczeń, o których mowa w art. 40 ust. 1 ustawy 12) prowadzenie centralnego rejestru danych o nabyciu i utracie obywatelstwa polskiego, Raport instytucjonalny 24 - 7 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 13) 14) 15) 16) 17) 17) 18) dokonywanie analiz dotyczących sytuacji migracyjnej i uchodźczej, prowadzenie współpracy międzynarodowej w zakresie zjawisk migracyjnych i uchodźczych, gromadzenie informacji o krajach pochodzenia imigrantów, organizowanie i prowadzenie szkoleń w zakresie postępowań, o których mowa w ustawie, wykonywanie innych kompetencji i podejmowanie działań okreœlonych w ustawie oraz przepisach odrębnych, współpraca z instytucjami odpowiedzialnymi za niniejszą problematykę w państwach członkowskich UE. eksploatacja i administrowanie systemem informatycznym Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców pod nazwą POBYT w którym prowadzone są rejestry, ewidencja i wykaz określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1997 o cudzoziemcach, 19) koordynowanie działań właściwych organów w zakresie prowadzonych w systemie informatycznym rejestrów i ewidencji, 20) wytwarzanie i centralne personalizowanie kart pobytu. Stan docelowy: a) a) Kompetencje do uzupełnienia: przyszła obsługa Krajowego Systemu Informatycznego (KSI) w zakresie cudzoziemców niepożądanych, obsługa systemu azylowego „Pobyt”, funkcjonowanie zgodnie z procedurami dostosowanymi do wymogów acquis (m.in. Konwencji Dublińskiej o azylu); podłączenie KSI do SIS. Uwaga: W systemie informatycznym POBYT prowadzone są ustawowe rejestry, m. in. rejestr uchodźczy i azylowy Urząd do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców nie decyduje o przyszłej obsłudze KSI, natomiast obecnie eksploatowany moduł pn. WYKAZ (art. art. 64,65,65a i 90 oraz art. 18 w/wym. ustawy) systemu informatycznego POBYT umożliwia prowadzenie wykazu osób, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany. W przypadku uruchomienia KSI moduł ten zostanie zmodernizowany do potrzeb Krajowego Systemu Informatycznego zgodnie z art. 96 Porozumienia Wykonawczego z dnia 19.06.1990r. do Układu zawartego w Schengen w dniu 14 czerwca 1985r. Urząd do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców nie ma wpływu na podłączenie KSI do SIS. b) Obsada kadrowa Obecna: 240 osób. Docelowa: 300 osób. c) Inne uwagi: Konieczne jest wzmocnienie kadrowe i szkoleniowe URiC w celu zapewnienia odpowiedniej realizacji ustawowych zadań. Należy również możliwie w najwcześniejszym terminie zapewnić korelację istniejących i powstających projektów instytucjonalizujących systemy ochrony granicy państwowej oraz zwalczania przestępczości zorganizowanej (relacje KSI-KSIP-KCIK a SIS) w związku z koniecznością pilnego poinformowania strony wspólnotowej o instytucjach/osobach kontaktowych odpowiedzialnych za wdrażanie właściwych projektów w okresie przedakcesyjnym oraz po osiągnięciu członkostwa. Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie modułu WYKAZ, w nawiązaniu do art. 96 Porozumienia Wykonawczego z dnia 19.06.1990r. do Układu zawartego w Schengen, Urząd do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców powinien, z niezbędnym wyprzedzeniem czasowym (1 rok), otrzymać założenia techniczne i funkcjonalne potrzebne do udostępnienia modułu WYKAZ. Raport instytucjonalny 24 - 8 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 5.Komenda Główna Straży Granicznej Podstawa prawna: ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 1990 r. Nr 78, poz. 462, z późn. zmianami). Stan obecny: Zadaniem Komendy Głównej Straży Granicznej (KGSG) jest koordynacja ochrony granicy państwowej oraz współpracy międzynarodowej straży granicznych. W szczególności do jej zadań należy: 1) kierowanie prowadzonymi przez Straż Graniczną działaniami w zakresie ochrony granicy państwowej oraz kontroli ruchu granicznego, 2) analizowanie zagrożeń bezpieczeństwa granicy państwowej, 3) nadawanie regulaminów organizacyjnych komendom oddziałów Straży Granicznej oraz jednostkom organizacyjnym Komendy Głównej Straży Granicznej, a także nadawanie statutów ośrodkom szkolenia Straży Granicznej, 4) organizowanie i określanie zasad szkolenia zawodowego funkcjonariuszy oraz pracowników Straży Granicznej, 5) sprawowanie nadzoru nad terenowymi organami Straży Granicznej oraz nad ośrodkami szkolenia Straży Granicznej, 6) udział w przygotowaniu projektu budżetu państwa w zakresie dotyczącym Straży Granicznej, zgodnie z odrębnymi przepisami, 7) współdziałanie w zakresie realizowanych zadań z właściwymi organami państwowymi, jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami społecznymi, 8) prowadzenie współpracy międzynarodowej z organami i instytucjami właściwymi w sprawach ochrony granic państwowych. . 9) realizacja założeń Strategii Zintegrowanego Zarządzania Granicą w świetle prac wzmacniających ochronę granicy państwowej w zakresie kompetencji KGSG. Stan docelowy a) Kompetencje do uzupełnienia: - Zapewnienie funkcjonowania zintegrowanego systemu ewidencyjno-informacyjnego oraz komputeryzacja zbierania danych w strażnicach i przejściach granicznych, zgodnego ze standardami Schengen w zakresie właściwości Straży Granicznej. - Osiągnięcie odpowiedniego poziomu ochrony granicy państwowej zgodnego ze standardami państw członkowskich UE, m.in. poprzez: dostosowanie zasad funkcjonowania przejść granicznych na przyszłej granicy wewnętrznej (tam, gdzie nie przewiduje się punktów kontaktowych ani urzędów celnych), usunięcie infrastruktury hamującej swobodny ruch osobowy i towarowy, ustanowienie punktów kontaktowych w celu zapewnienia warunków dla współpracy transgranicznej, organizacja ruchomych oddziałów kontroli granicznej do wykonywania kontroli wewnątrz terytorium państwa, uzupełnienie infrastruktury granicznej o nowe strażnice na przyszłej granicy zewnętrznej, uzupełnienie sieci – będących w dyspozycji Straży Granicznej – aresztów w celu wydalenia oraz izb krótkotrwałych zatrzymań, uzupełnienie obsad etatowych w jednostkach organizacyjnych Straży Granicznej na przyszłej granicy zewnętrznej, zapewnienie dostępu do Systemu Informacyjnego Schengen (polski węzeł NSIS oraz biuro Sirene), Raport instytucjonalny 24 - 9 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ - uszczelnienie „granicy zielonej” przez patrole ruchome, nowoczesne środki techniczne i elektroniczne, wprowadzenie systemu rozpoznania radioelektronicznego na morskim odcinku granicy, w tym – w miarę możliwości, zgodnie ze standardem TETRA. - Wyposażenie Straży Granicznej w odpowiedni sprzęt do badania dokumentów. b) Obsada kadrowa: Obecna: 12.765 osób. Docelowa: 19.133 osób∗. c) Inne uwagi: Konieczne jest jak najszybsze zapewnienie korelacji między istniejącymi i powstającymi projektami zinstytucjonalizowania systemów ochrony granicy państwowej oraz zwalczania przestępczości zorganizowanej (relacje KSI-KSIP-KCIK a SIS) w związku z koniecznością pilnego poinformowania strony wspólnotowej o instytucjach/osobach kontaktowych odpowiedzialnych za wdrażanie właściwych projektów w okresie przedakcesyjnym oraz po osiągnięciu członkostwa. 6. Komenda Główna Policji - Centralne Biuro Śledcze Podstawa prawna: ustawa o Policji z 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 1990 r. Nr 101, poz. 1092, z późn. zmianami) ), zarządzenie Nr 21 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 maja 1993 r. w sprawie funkcjonowania organizacji hierarchicznej w Policji (niepubl.), zarządzenie Nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji (Dz.Urz. KGP Nr 2, poz. 17 i Nr 7 poz.7, zarządzenie Nr 22 Komendanta Głównego Policji z dnia 27 listopada 2001 r, w sprawie regulaminu Komendy Głównej Policji (Dz. Urz. KGP Nr 14, poz. 153) i Regulamin KGP z 7 lipca 2001 r. (Dz. Urz. KGP z 2000 r. Nr 6, poz. 63). Stan obecny: Do zadań KGP należy: A. Organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie na obszarze kraju działań Policji i czynności policyjnych w zakresie: 1. ochrony ludzi i mienia oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, 2. zapobiegania popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym, 3. wykrywania przestępstw i wykroczeń oraz ścigania ich sprawców, 4. nadzoru nad strażami samorządowymi, ochrona wymiaru sprawiedliwości (policja sądowa), komercyjna ochrona osób i mienia oraz ochroną obowiązkową instytucji ważnych dla sprawnego funkcjonowania państwa, 5. nadzoru nad obrotem i wykorzystaniem broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych, ∗ Niniejsza liczba odnosi się do zakładanego pułapu etatowego po uzawodowieniu części pracowników Straży Granicznej (rezygnacji z zatrudniania na 2 lata Strażników poborowych). Raport instytucjonalny 24 - 10 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 6. udzielania pomocy i ochronnej asysty innym służbom administracji publicznej, 7. współdziałania z policjami innych państw oraz policyjnymi organizacjami międzynarodowymi ( w tym z Interpolem i Europolem). B. C. D. E. Zwalczanie przestępczości zorganizowanej na poziomach rozpoznawczym, wykrywczym i śledczym, Ochrona świadków koronnych, Ustalanie metod i form wykonywania zadań przez poszczególne służby policyjne, Realizowanie projektów innowacyjnych (aktualnie m.in. odnośnie narkotyków syntetycznych – zapowiedziana przez Komisję Europejską kontynuacja w 2002 r. Projektu Narkotyków Syntetycznych i Prekursorów, ponadto projekt profilowania amfetaminy czy np. w ramach CLK identyfikacja samochodowych powłok lakierniczych), F. Organizowanie udziału kontyngentów policyjnych w międzynarodowych misjach pokojowych, G. Szkolenie policjantów Stan docelowy: Zadania do wykonania: A. Zmodernizowanie Policyjnej Sieci Transmisji Danych (patrz tabela pkt. III Zadania.... do wykonania), B. Wdrożenie obsługi krajowej sieci AFIS C. Baza DNA-Genom (patrz tabela pkt. III Zadania... do wykonania), D. Instytucjonalizacja i harmonizacja współpracy z SIS, E. Korelacja głównych kompetencji CBŚ KGP z pomocniczymi kompetencjami komórek organizacyjnych innych służb centralnej administracji rządowej w dziedzinie zwalczania przestępczości zorganizowanej (Urzędu Ochrony Państwa, Komendy Głównej Straży Granicznej, Głównego Urzędu Ceł, Generalnego Inspektoratu Celnego, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji). b) Obsada kadrowa CBŚ Obecna: 1476 osób. Docelowa: 1922 osób. c) Inne uwagi: Należy jak najszybciej doprowadzić do harmonizacji istniejących i tworzonych projektów instytucjonalizacji informacyjnych systemów ochrony granicy państwowej oraz zwalczania przestępczości (relacji KSI-KSIP-KCIK→SIS), w związku z koniecznością pilnego zawiadomienia właściwych struktur UE o instytucjach lub osobach odpowiedzialnych za wdrażanie poszczególnych projektów w okresie przedakcesyjnym oraz po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w UE (kompetencje MSWiA). Raport instytucjonalny 24 - 11 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 7.Instytucje utworzone na mocy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997 r. 7.1.Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii Podstawa prawna: art. 3a ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468 z późn. zmianami). Stan obecny: Głównym celem funkcjonowania Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii jest koordynacja działań odnoszących się do ograniczenia używania środków odurzających i substancji psychotropowych. Podlega ono ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, a do jego zadań należy w szczególności: 1) opracowywanie projektu Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz koordynowanie i monitorowanie jego wykonania, przy współpracy w tym zakresie z innymi podmiotami realizującymi zadania wynikające z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, 2) inicjowanie oraz wdrażanie działań merytorycznych i organizacyjnych zmierzających do ograniczenia używania środków odurzających, substancji psychotropowych albo substancji zastępczych, 3) prowadzenie Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii, 4) inicjowanie, wspieranie i prowadzenie analiz oraz badań nad problematyką narkomanii, w tym sporządzanie oceny epidemiologicznej zagrożeń narkomanii, 5) inicjowanie i prowadzenie prac nad nowymi rozwiązaniami legislacyjnymi służącymi przeciwdziałaniu narkomanii, 6) dokonywanie okresowych ocen programów profilaktycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych i readaptacyjnych pod kątem ich skutecznoœci w zakresie ograniczenia używania środków odurzających, substancji psychotrotropowych albo substancji zastępczych, 7) wypracowywanie standardów postępowania w zakresie profilaktyki uzależnień oraz leczenia, rehabilitacji i readaptacji osób uzależnionych, 8) organizowanie i prowadzenie szkoleń dla osób realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii, 9) udzielanie pomocy merytorycznej podmiotom realizującym zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii, w tym jednostkom samorządu terytorialnego oraz innym podmiotom prowadzącym działalność oświatowo-informacyjną, profilaktyczną, leczniczą, rehabilitacyjną i readaptacyjną, 10) współpraca z organizacjami międzynarodowymi prowadzącymi działalność w zakresie przeciwdziałania narkomanii (w tym współpraca z unijnym Europejskim Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii - EMCDDA), 11) w ramach pełnomocnictwa ministra właœciwego do spraw zdrowia zlecanie, finansowanie (w formie udzielania dotacji oraz zakupu usług), monitorowanie i sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań zleconych z zakresu ochrony zdrowia obejmujących: - promocję zdrowia, profilaktykę, leczenie, rehabilitację oraz readaptację osób uzależnionych, - inne formy służące ograniczaniu używania środków odurzających, substancji psychotropowych lub substancji zastępczych, - zadania z zakresu minimalizacji szkód zdrowotnych i społecznych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych albo substancji zastępczych. Do zadań Krajowego Biura do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii należy także prowadzenie i organizowanie szkoleń oraz udzielanie pomocy merytorycznej podmiotom, w tym także jednostkom samorządu terytorialnego, realizującym zadania w zakresie przeciwdziałania narkomanii. Biuro finansuje, monitoruje i sprawuje nadzór nad realizacją zadań obejmujących ochronę zdrowia we wszystkich formach służących ograniczeniu używania środków odurzających, Raport instytucjonalny 24 - 12 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ substancji psychotropowych lub substancji zastępczych, promocję zdrowia, profilaktykę, leczenie, rehabilitację oraz readaptację osób uzależnionych. Finansowanie udzielane jest w formie dotacji oraz zakupu usług. W strukturze Biura funkcjonuje Krajowe Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii, którego głównym zadaniem jest wykonywanie zadań związanych z gromadzeniem informacji i monitorowania działań podejmowanych na rzecz przeciwdziałania narkomanii na poziomie krajowym i międzynarodowym. Krajowe Centrum może spełniać rolę punktu REITOX. Stan docelowy: a) Zadania do wykonania:. Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii funkcjonuje zgodnie z wymogami tzw. focal point dla EMCDDA. W dniu 7 marca 2002 r. nastąpiło formalne rozpoczęcie negocjacji umów o współpracy pomiędzy EMCDDA z krajami kandydującymi, w tym z Polską. b) Obsada kadrowa Obecna: 4 osoby. Docelowa: 4 osoby. 7.2.Rada do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii Podstawa prawna: art. 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468 z późn. zmianami), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 marca 2001 r. w sprawie określenia składu i zadań Rady ds. Przeciwdziałania Narkomanii oraz szczegółowych warunków i trybu jej działania i (Dz. U. z 2001 r. Nr 17 poz.188). Stan obecny: Rada do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii ma być powołana przy Prezesie Rady Ministrów. Jest to organ opiniodawczo-doradczy, w którego skład wchodzą przedstawiciele naczelnych i centralnych organów administracji rządowej zajmujących się problematyką przeciwdziałania narkomanii oraz przedstawiciele jednostek pozarządowych zajmujących się problematyką przeciwdziałania narkomanii. Obsługą techniczno-organizacyjną Rady zajmuje się Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Formalne rozpoczęcie pracy przez Radę uzależnione jest od powołania jej członków przez Prezesa Rady Ministrów. W czerwcu 2001 r. z inicjatywy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów centralne organy administracji rządowej wskazały kandydatów na członków Rady. Jednak do końca listopada 2001 r. procedura zmierzająca do powołania Rady nie została zakończona, co hamuje przyjęcie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, na lata 2002-2004, do którego akceptacji niezbędna jest opinia Rady1. 14 grudnia 2001 r. Zespół Przygotowawczy Komitetu Integracji Europejskiej upoważnił Sekretarza KIE do wystąpienia do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o przyspieszenie działań związanych z powołaniem Rady ds. Przeciwdziałania Narkomanii (proszę o podanie zaktualizowanej informacji). 1 Krajowy Program powinien być zgodny ze Strategią i Planem Działania odnośnie do walki z narkotykami (2000-2004) Wspólnoty Europejskiej. Raport instytucjonalny 24 - 13 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ 8. Generalny Inspektor Informacji Finansowej oraz Departament Informacji Finansowej MF Podstawa prawna: ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł (Dz. U. Nr 116, poz. 1216 ze zm.), rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 marca 2001 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Finansów (Dz. U. Nr 18, poz. 213), zarządzenie Nr 2 Ministra Finansów z dnia 23 marca 2001 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie nadania regulaminu organizacyjnego Ministerstwu Finansów, zarządzenie Nr 3 Ministra Finansów zmieniające zarządzenie w sprawie podziału kompetencji w Kierownictwie Ministerstwa Finansów. Stan obecny: Na mocy ww. ustawy Prezes Rady Ministrów 21 lutego 2001 r. powołał Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (w randze podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów), który jest odpowiedzialny za uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji w trybie określonym w ustawie oraz podejmowanie działań w celu przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, a w szczególności: badanie przebiegu transakcji, o których Generalny Inspektor został powiadomiony na zasadach określonych w ustawie, inicjowanie procedury wstrzymywania transakcji, co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ich przedmiotem są wartości majątkowe pochodzące z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, oraz informowanie uprawnionych organów o dokonaniu lub możliwości dokonania takich transakcji, opracowywanie i przekazywanie uprawnionym organom dokumentów, uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa, inicjowanie i podejmowanie innych działań, obejmujących przeciwdziałanie wykorzystywaniu polskiego obrotu finansowego do legalizacji dochodów pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, w tym szkolenie pracowników instytucji obowiązanych w zakresie zadań nałożonych na te instytucje, sprawowanie kontroli przestrzegania przepisów ustawy, współpraca z zagranicznymi instytucjami, zajmującymi się zapobieganiem wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. 23 marca 2001 r. weszło w życie zarządzenie Nr 3 Ministra Finansów zmieniające zarządzenie w sprawie podziału kompetencji w Kierownictwie Ministerstwa Finansów, na mocy, którego Generalny Inspektor Informacji Finansowej zaczął wykonywać swoje ustawowe zadania przy pomocy Departamentu Informacji Finansowej. Zarządzeniem Nr 2/01 Dyrektora Departamentu Informacji Finansowej z dnia 27 lipca 2001 r. wprowadzony został nowy regulamin organizacyjny Departamentu. W strukturze departamentu wyróżnia się cztery piony: analityczno-informatyczny, współpracy z instytucjami obowiązanymi, współpracy międzynarodowej oraz obsługi i informacji. Generalny Inspektor Informacji Finansowej wraz z podległym mu Departamentem Informacji Finansowej stanowią odpowiednik FIU (Financial Inteligence Unit), gdyż zgodnie z brzmieniem definicji Grupy Egmont pełnią funkcję centralnej, krajowej agencji, odpowiedzialnej za odbieranie, wnioskowanie, analizowanie i rozpowszechnianie wśród właściwych organów władzy, informacji dotyczących przychodów mogących pochodzić z przestępstw, w celu zwalczania zjawiska prania pieniędzy. Raport instytucjonalny 24 - 14 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Do zadań Departamentu Informacji Finansowej należy uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji w trybie określonym w ustawie oraz podejmowanie działań w celu przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, a w szczególności: - bieżąca współpraca z krajowymi instytucjami zajmującymi się zapobieganiem procederowi prania pieniędzy, - bieżąca współpraca z krajowymi i międzynarodowymi instytucjami 2 oraz organizacjami związanymi z polskim systemem finansowym, - administrowanie danymi uzyskiwanymi od instytucji obowiązanych, - analizowanie informacji o kontrolach prowadzonych przez instytucje wskazane w ustawie, - przygotowywanie projektów aktów prawnych, - przygotowywanie projektów okresowych sprawozdań z działalności GIIF Jednym z ustawowych zadań Generalnego Inspektora jest szkolenie pracowników jednostek obowiązanych, których celem jest zapoznanie pracowników odpowiedzialnych za realizację przepisów ustawy z zadaniami ustawowymi GIIF i instytucji obowiązanych oraz odpowiedzialnością karną za naruszenie przepisów ustawy. Realizując to zadanie w Departamencie Informacji Finansowej opracowano projekt strategii szkoleń dla instytucji obowiązanych, określający zadania, cele oraz główne kierunki szkoleń z zakresu ustawy, a także nawiązano współpracę z przedstawicielami instytucji kontrolnych oraz instytucji obowiązanych w celu określenia potrzeb szkoleniowych. Szkoleniom poddano również wszystkich pracowników Departamentu Informacji Finansowej3. Stan docelowy: a) Kompetencje: Zgodnie z Dyrektywą 2001/97/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4 grudnia 2001 r. zmieniającą Dyrektywę Rady 91/308/EWG w sprawie zapobiegania wykorzystywania sytemu finansowego do celów prania brudnych pieniędzy, a także rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1373 (2001), najnowszymi aktami prawnymi UE dot. zwalczania terroryzmu międzynarodowego oraz zaleceniami Grupy Zadaniowej ds. Zwalczania prania Pieniędzy (FATF), ustawa o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł powinna obejmować problematykę przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu. Niezbędne jest w tym kontekście wyposażenie Generalnego Inspektora w instrumenty pozwalające na podjęcie skutecznych działań w walce w tym zjawiskiem w aspekcie finansowym4. 2 Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), Grupa EGMONT ds. Agend Wywiadu Finansowego, Rada Europy - Specjalna Komisja Ekspertów ds. Oceny Środków Podjętych w Celu Zapobiegania Praniu Pieniędzy (PC-R-EV), Grupa Zadaniowa ds. Zwalczania Przestępczości - zorganizowana w Regionie Morza Bałtyckiego – BALTCOM, Grupa Państw Przeciwko Korupcji (GRECO). 3 Od 23 czerwca do 10 grudnia 2001 r. Generalny Inspektor Informacji Finansowej prowadził 186 postępowań, w 19 przypadkach sprawy zostały przekazane do Prokuratury. 4 Skierowany przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej 25 stycznia 2002 r. do uzgodnień międzyresortowych projekt nowelizacji ww. ustawy wprowadza wymóg blokady środków finansowych znajdujących się na rachunku osób, które pomagają lub uczestniczą w popełnieniu aktów terrorystycznych lub na rachunku podmiotów kontrolowanych bezpośrednio lub pośrednio przez takie osoby. Raport instytucjonalny 24 - 15 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ b) Obsada kadrowa: Obecna: 29 osób. Docelowa: ok. 50 osób (na 2002 r. zaplanowano zatrudnienie ok. 20 osób). 9. Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych5 Podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 1997 r. Nr 133, poz. 833 z późn. zmianami), rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z 29 maja 1998 r. w sprawie nadania statutu Biuru Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (Dz.U. z 1998 r. Nr 73, poz. 464 z późn. zmianami). Stan obecny: Do zadań Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO) należy w szczególności kontrolowanie zgodności przetwarzania danych z przepisami o ochronie danych osobowych, wydawanie decyzji administracyjnych i rozpatrywanie skarg w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych, prowadzenie rejestru zbiorów danych oraz udzielanie informacji o zarejestrowanych zbiorach, opiniowanie projektów ustaw i rozporządzeń dotyczących ochrony danych osobowych, inicjowanie i podejmowanie przedsięwzięć w zakresie doskonalenia ochrony danych osobowych, uczestniczenie w pracach międzynarodowych organizacji i instytucji zajmujących się problematyką ochrony danych osobowych. Koordynuje on także, za pośrednictwem swego Biura, współpracę międzynarodową w zakresie problematyki ochrony danych osobowych, w tym z Komisją Europejską (od lutego 2002 r. GIODO, na mocy Decyzji 1/2001 Grupy Roboczej art. 29 Dyrektywy 95/46/WE, bierze udział w charakterze obserwatora w posiedzeniach niniejszej Grupy). Stan docelowy: a) Kompetencje: od czasu akcesji do UE formalne uczestnictwo w posiedzeniach Grupy Roboczej art. 29. Kompetencje do uzupełnienia: Ewentualne włączenie się do prac przygotowawczych mających na celu uruchomienie w Krajowej Sieci Informacyjnej Schengen, w zakresie utworzenia organu odpowiedzialnego za ochronę danych osobowych zamieszczonych w SIS. b) Obsada kadrowa: Obecna: 74. Docelowa: 77. 5 Funkcjonowanie systemu ochrony danych osobowych będzie przedmiotem tzw. peer review przez stronę wspólnotową w I połowie 2002 roku. Raport instytucjonalny 24 - 16 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ III. ZADANIA INSTYTUCJONALNE ZWIĄZANE Z WDRAŻANIEM ACQUIS DO WYKONANIA W LATACH 2002-2003 Zadanie Wzmocnienie instytucjonalne wymiaru sprawiedliwości, w tym: - dalsze wzmocnienie kadrowe sądów (liczba sędziów wzrośnie o 230, liczba asesorów o 50, liczba referendarzy sądowych o 80 zaś personelu administracyjnego o 325); - zatrudnienie dyrektorów w sądach apelacyjnych i okręgowych; - dalsze ulepszanie systemu szkolenia kadry wymiaru sprawiedliwości, w tym sędziów i prokuratorów, w szczególności w aspekcie ich włączenia do Europejskiej Sieci Sądowniczej; - dalsza rozbudowa sieci sądów grodzkich (do 15 nowych sądów tego rodzaju); - dalsza komputeryzacja (zwłaszcza umożliwienie dostępu do informatycznego systemu telekomunikacyjnego CORS-NET (VPN) dla dalszych 51 jednostek, pilotażowe wdrożenie informatycznego systemu protokołowania w wyznaczonych salach rozpraw w sześciu okręgach sądowych); - dalsze stopniowe dostosowywanie obszarów właściwości miejscowej sądów w celu przybliżenia ich do obywateli, w miarę potrzeb przez dostosowywanie okręgów sądowych do granic podziału administracyjnego; - dalsze upraszczanie procedur sądowych (w szczególności procedury karnej poprzez przyjęcie nowelizacji kpk przesłanej do Podstawa prawna Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2001 r., Nr 98, poz. 1070). Plan Działania Instytucja Termin Wspierające projekty Phare (w tym rozwoju realizująca realizacji instytucjonalnego) (współpracująca) MS Praca ciągła PL9804.01 Poprawa efektywności systemu sądów powszechnych i prokuratury – projekt ma na celu poprawę operacyjnej i funkcjonalnej skuteczności systemu sprawiedliwości. Cele realizowane są m.in. w ramach umowy współpracy bliźniaczej PL98/IB/JH-01 we współpracy z Francją jako partnerem wiodącym oraz Niemcami i Holandią Raport instytucjonalny 24 - 17 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Sejmu pod koniec 2001 roku); - wzmocnienie nadzoru administracyjnego nad sądami powszechnymi poprzez wydanie rozporządzenia, o którym mowa w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych; - wypracowanie koncepcji określającej status i kwalifikacje wyższych urzędników sądowych, w tym wymogi w zakresie ich szkolenia; - przyjęcie przepisów podustawowych dotyczących aplikacji sędziowskiej, mających na celu m.in. dalsze ujednolicenie programów szkolenia. Wzmocnienie Krajowego Centrum Informacji Kryminalnej Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz.U. z 2001 r., Nr 110, poz. 1189). MSWiA II kw. 2002 Plan Działania Stworzenie i wyposażenie jednostek prokuratury, zajmujących się zwalczaniem zorganizowanej przestępczości (Biura ds. Przestępczości Raport instytucjonalny 24 - 18 Plan Działania MS (MSWiAKGP) 2002 PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw wewnętrznych i zarządzania granicami (umowa twinningowa PL99/IB/JH-01a Walka z przestępczością zorganizowaną (komponenty 2, 6, 10) – partner wiodący: Francja we współpracy z Holandią i Wielką Brytanią) – projekt ma na celu m.in. przekazanie kierownictwu Policji informacji dotyczących koncepcji analizy informacji kryminalnej PL01.03.11 Twinning dla służb policyjnych (partnerem współpracy bliźniaczej są Niemcy) – projekt stanowi kontynuację przedsięwzięć zaplanowanych w projekcie PL0005.07 Twinning dla służb policyjnych (partnerem wiodącym jest Holandia we współpracy z Wielką Brytanią) i ma na celu wzmocnienie zdolności instytucjonalnej i administracyjnej agend rządowych odpowiedzialnych za walkę z przestępczością, m.in. także wsparcie policji w zakresie analizy informacji kryminalnej PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw wewnętrznych i zarządzania granicami (umowa twinningowa PL99/IB/JH-01a – partner j.w.) – RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ Zorganizowanej w Prokuraturze Krajowej i projekt ma na celu zwiększenie efektywności wszystkich wydziałów śledczych ds. organów państwa w walce z przestępczością przestępczości zorganizowanej w prokuraturach zorganizowaną – komponent 7 okręgowych) w system komputerowego gromadzenia, analizy i przekazywania danych Zakończenie instytucjonalnej organizacji bazy Plan Działania MSWiA -KGP 2002 danych DNA-Genom Modernizacja krajowego systemu „POBYT” Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o MSWiA - URiC 2002 zmianie ustawy o cudzoziemcach z 25 czerwca 1997 r. (Dz.U. z 2001 r. Nr 42, poz. 475) Utworzenie Krajowego Systemu Informatycznego Ustawa j.w. MSWiA 2002 PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw (KSI) zdolnego do podjęcia współpracy z wewnętrznych i zarządzania granicami (umowa Systemem Informatycznym Schengen (SIS) oraz Plan Działania twinningowa PL99/IB/JH-01b Wzmocnienie zorganizowanie polskiej jednostki SIRENE. administracji spraw wewnętrznych i zarządzania granicami – partnerem wiodącym są Niemcy wraz z Holandią i Danią) - projekt ma na celu m.in. rozwój efektywnego zarządzania granicami i systemu kontroli, zwalczanie nielegalnej migracji, dostosowanie polskiej polityki wizowej, migracyjnej i azylowej do standardów europejskich – komponent 2 Zbudowanie (na bazie istniejącego) Plan Działania SG, KGP 2002 PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw zintegrowanego systemu ewidencyjnowewnętrznych i zarządzania granicami (umowa informacyjnego polegającego na komputeryzacji twinningowa PL99/IB/JH-01b (j.w.) zbierania danych w strażnicach i przejściach PL0005.01 Twinning na rzecz polityki wizowej i granicznych. granicznej (partnerem wiodącym są Niemcy we współpracy z Holandią) - projekt ma na celu rozwój efektywnego systemu zarządzania i kontroli granicznej, dostosowanie polityki migracyjnej, wizowe i azylowej do standardów europejskich, zwalczanie nielegalnej imigracji, wzmocnienie instytucjonalne i administracyjne agencji państwowych odpowiedzialnych za politykę wizową Wzmocnienie administracji w procesie Uchwała Rady Ministrów z MSZ, MSWiA do poł. PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw dostosowania polskiej polityki wizowej i zasad 11.01.2000 r. w sprawie 2003 wewnętrznych i zarządzania granicami (J.w.) ruchu osobowego do systemu Unii Europejskiej dostosowania polityki wizowej PL0005.01 Twinning na rzecz polityki wizowej i Raport instytucjonalny 24 - 19 RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ (wdrażanie postanowień Rozporządzenia Rady Państwa do wymogów UE (wraz ze granicznej (J.w.). (WE) nr 539/2001) znowelizowanym harmonogramem PL01.03.02 Twinning na rzecz polityki wizowej i wprowadzania wiz z 13 lutego 2002 granicznej (2 umowy twinningowe) r.). Poprawa zdolności administracyjnej w zakresie walki z korupcją, w tym w zakresie walki z fałszerstwami i oszustwami. Kontynuacja prac w ramach Zespołu Antykorupcyjnego nad kompleksową strategią działania w zakresie walki z korupcją oraz system koordynacji współpracy zaangażowanych w ten proces instytucji krajowych Poprawa zdolności administracyjnej w zakresie walki z przestępczością zorganizowaną (priorytet 24.4 NPPC) Poprawa zdolności administracyjnej w zakresie Raport instytucjonalny 24 - 20 Plan Działania Standardy europejskie, w tym m.in. konwencje antykorupcyjne UE, Rady Europy i OECD Plan Działania Plan Działania MSWiA, organy administracji rządowej, pozarządowej i organizacje pozarządowe MSWiA, MS, MF - GIIF MZ Do 07.2002 (przedłożen ie projektu strategii RM) PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw wewnętrznych i zarządzania granicami (2 umowy twinningowe: PL99/IB/JH-01a oraz PL99/IB/JH-01b – oba projekty mają na celu m.in. poprawę zdolności administracyjnej w walce z korupcją – odpowiednio komponenty 1A oraz 10) PL9904.05 Rozwój horyzontalnych struktur ds. przeciwdziałania oszustwom finansowym - faza 1 (projekt o charakterze horyzontalnym, zarządzany przez Komisję Europejską, ma na celu stworzenie możliwości przeciwdziałania oszustwom w Polsce) Praca ciągła PL9904.04 Wzmocnienie administracji spraw wewnętrznych i zarządzania granicami (j.w.) PL0005.07 Twinning dla służb policyjnych (j.w.) PL01.03.11 Twinning dla służb policyjnych (j.w). PL01.03.10 Sprawiedliwość – przestępczość zorganizowana i współpraca międzynarodowa (umowa twinningowa realizowana jest we współpracy z Hiszpanią) – projekt ma na celu wzmocnienie instytucji wymiaru sprawiedliwości a w szczególności wzmocnienie efektywności urzędu prokuratury i służby więziennej w walce z przestępczością zorganizowaną, wzmocnienie międzynarodowej współpracy w prawach karnych poprzez utworzenie sieci sędziów i prokuratorów odpowiedzialnych za międzynarodowa współpracę prawną) Praca ciągła PL0005.09 Zwalczanie narkotyków (umowa RAPORT W SPRAWIE DOSTOSOWAŃ INSTYTUCJONALNYCH W POLSCE DO WYMOGÓW CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ Przyjęty przez Komitet Integracji Europejskiej 10 kwietnia 2002 r. ____________________________________________________________________________________________________________________________________________ walki z handlem narkotykami, w tym wzmocnienie bliźniacza realizowana jest we współpracy z tzw. focal point, zgodnie z zaleceniami EMCDDA. konsorcjum francusko-holenderskim) - projekt ma na celu m.in. poprawę współpracy i koordynacji między podmiotami odpowiedzialnymi za zwalczanie narkomanii i związanej z tym przestępczości – w tym utworzenie tzw. focal point oraz poprawy metod pracy i standardów zmierzających do zmniejszenia dostaw. Budowa na terytorium Polski systemu cyfrowej MSWiA Praca ciągła łączności trankingowej (standard TETRA), obejmującej swym działaniem wszystkie służby administracji państwowej. Raport instytucjonalny 24 - 21