Instalacja systemu Linux

Instalacja systemu Linux na przykładzie dystrybucji
Slackware 12.0
(C) 2008 by Mateusz Czubiak
[email protected]
ZACZYNAMY!!! ;)
Na początku musimy ściągnąć dystrybucję, jaką chcemy zainstalować. W tym dokumencie przykładową dystrybucją będzie Slackware Linux w wersji 12.0. Dystrybucje można ściągać z wielu miejsc; od ftp po torrenty. Aby się dowiedzieć z jakich adresów najlepiej ściągać daną dystrybucję, należy wejść na jej stronę internetową, w tym przypadku: www.slackware.com Należy również sprawdzić, pod jaką architekturę ściągamy daną dystrybucję (jeżeli mamy komputer PC to zazwyczaj wystarczy x86 lub i386, [chociaż zdarzają się też wyjątki, np. dystrybucje przygotowane specjalnie dla procesorów AMD, czy Intel], dla architektury 64 bitowej należy wybrać x86_64, dla Macintosh ppc [PowerPC], lub sparc dla SUN Sparc ;) )
Po ściągnięciu dystrybucji w postaci obrazów płyt CD lub DVD (najczęściej w formacie ISO), należy ją wypalić.
Kiedy już mamy płyty z dystrybucją wkładamy płytę oznaczoną nr 1 (lub napisem Boot­
disk itp.) i ustawiamy sobie w BIOS­ie bootowanie na CD­ROM (lub DVD­ROM ;) ).
Jeżeli wszystko wykonaliśmy do tej pory poprawnie, pojawi nam się ekran startowy danej dystrybucji (Slackware) :
W ekranie tym mamy wiele opcji do wyboru (m.in. wybór jądra do załadowania, bootowania z danej partycji itd.), musimy więc przeczytać tekst powitalny i sprawdzić czy default­owe jądro będzie działać z naszą architekturą (jak widzimy na pow. screenie, dla procesora Pentium­Pro należy wybrać jądro huge.s, dla reszty wystarczy standardowe hugesmp.s). Hit ENTER to boot the default kernel ;)
Dalsza część instalacji systemu zależy od danej dystrybucji, zazwyczaj należy jednak:
I. Wybrać podstawowe opcje do instalacji systemu (układ klawiatury, rozdzielczość obrazu, do jakiego portu jest podłączona mysz [w przypadku graficznych instalatorów] itd.).
II. W programie służącym do partycjonowania dysków należy wybrać dysk twardy do instalacji i utworzyć na nim min. 2 partycje: root (/) oraz swap.
III. Wybrać pakiety do zainstalowania
IV. Rozpocząć instalację
V. Skonfigurować system (hasło dla roota, podstawowa konfiguracja sieci i urządzeń, bootloader itd.)
Wracamy do Slackware. Po wczytaniu jądra do pamięci, stworzenia w pamięci RAM tymczasowego systemu plików oraz uruchomieniu niezbędnych procesów systemowych, system pyta nas o układ klawiatury.:
Jeżeli nie korzystamy z domyślnego (US) musimy wpisać 1 i nacisnąć ENTER, co spowoduje wyświetlenie menu z wyborem dostępnych układów klawiatur:
Wybieramy oczywiście qwerty/pl2 (chyba że masz inną klawiaturę), czyli polski układ klawiatury (w konsoli instalatora i tak nie możesz używać polskich znaków tj.ąęćółżźćń, jednak ten układ klawiatury, będzie potrzebny po instalacji systemu i po wybraniu odpowiedniej czcionki do wyświetlania polskich znaków w konsoli). Następnie system pozwala nam przetestować wybrany układ oraz pyta nas o potwierdzenie czy na pewno taki nam odpowiada. Aby potwierdzić należy wpisać 1, aby powrócić należy wpisać 2.
Po ustawieniu klawiatury, wyświetli się komunikat powitalny z instrukcjami, które należy uważnie przeczytać: Oczywiście musimy się zalogować jako root (w tym instalatorze można nacisnąć po prostu ENTER ;) ).
Po zalogowaniu dostajemy jeszcze kilka porad oraz mamy już do dyspozycji powłokę tekstową Bash, w której możemy wiele zrobić:
Na początku musimy utworzyć niezbędne partycje, na naszym dysku twardym. Użyjemy do tego prostego w obsłudze programu cfdisk (tutaj zostaną opisane tylko podstawowe opcje).
Składnia: cfdisk [dysk]
Przy czym dyski w systemie Linux wyglądają następująco:
(Dla dysków SCSI zamiast hda będzie sda, zamiast hdb sdb, hdc sdc itd.)
/dev/hda – pierwszy dysk na pierwszym kontrolerze (Primary Master)
/dev/hdb – drugi dysk na pierwszym kontrolerze (Primary Slave)
/dev/hdc – pierwszy dysk na drugim kontrolerze (Secondary Master)
/dev/hdd – drugi dysk na drugim kontrolerze (Secondary Slave)
Musimy wiedzieć na którym dysku twardym chcemy zainstalować system.
Dla uzupełnienia wiadomości:
Partycje w systemie Linux wyglądają tak:
/dev/hda1 – pierwsza partycja na pierwszym dysku na pierwszym kontrolerze
/dev/hda2 – druga partycja na pierwszym dysku na pierwszym kontrolerze
/dev/hdd4 – czwarta partycja na drugim dysku na drugim kontrolerze
Numery partycji 1­4 oznaczają partycje podstawowe (maks.4), a wyższe partycje logiczne.
W naszym przypadku zainstalujemy system na dysku /dev/hda, który jest czysty, tzn. nie posiada żadnych innych partycji. Jednak należy uważać z dyskami, które posiadają już partycje z cennymi danymi, lub z innymi systemami operacyjnymi. Najlepiej zrobić back­
up cennych dla nas danych, bo w przypadku pomyłki ... (Jeżeli instalujesz system Linux po raz pierwszy, użyj do tego komputera, dla którego skasowanie zawartości całego dysku nie będzie problemem i wielką stratą. Jeżeli nie jesteś pewien czy dasz radę, a masz na dysku cenne dane to nie instaluj. Autor nie ponosi odpowiedzialności za straty powstałe w wyniku źle przeprowadzonej instalacji! ).
Uruchamiamy program cfdisk: cfdisk /dev/hda .
Pokazuje się nam interfejs programu cfdisk:
Klawiszami strzałek (w prawo i lewo) możemy wybierać opcje z dolnego menu. System Linux wymaga minimum 2 partycji: root (/) oraz swap. Aby je utworzyć należy wybrać opcję New.
Po wybraniu opcji New musimy wybrać czy nowa partycja ma być partycją podstawową czy logiczną. Następnie musimy wpisać rozmiar partycji (najlepiej nie mniejszy niż 1,5GB). Domyślnym typem partycji jest Linux. Następnie musimy utworzyć partycję swap. Najlepiej aby miała 1,5x rozmiaru pamięci ram w komputerze. Jeżeli będziemy planowali używać hibernacji w Linuksie, musimy przeznaczyć na partycję swap trochę więcej miejsca. Po utworzeniu partycji, musimy zmienić jej typ na swap. Należy ją zaznaczyć i wybrać z menu opcję Type. Wyświetli się menu wyboru typu partycji. Partycja swap jest dostępna pod numerem 82, który wpisujemy. Powinniśmy również ustawić partycję root czyli główną jako bootable. Po wykonaniu tych czynności nasz ekran powinien wyglądać mniej więcej tak:
Aby potwierdzić i zapisać zmiany na dysku wybieramy opcję Write, a następnie wychodzimy opcją Quit.
Uwaga! Cfdisk nie formatuje partycji. Pomimo iż utworzyliśmy nim partycje, nie możemy jeszcze z nich korzystać.
Teraz możemy już przejść do programu instalatora systemu. Uruchamiamy go poleceniem setup.
Z wyświetlonego menu możemy wybierać poszczególne etapy instalacji. Oczywiście zaczynamy od początku, czyli od opcji ADDSWAP (a nie od KEYMAP, ponieważ układ klawiatury już wcześniej wybraliśmy).
Program pozwoli nam wybrać partycje swap, a następnie zapyta w jaki sposób ją sformatować (czy szukać uszkodzonych bloków, czy nie). Po sformatowaniu i uaktywnieniu partycji swap program zapyta nas, jaka partycja ma zostać wybrana jako główna (root):
Następnie mamy do wyboru w jaki sposób sformatować partycję root:
Format – Szybkie formatowanie bez szukania uszkodzonych bloków
Check – Dokładne formatowanie z wyszukiwaniem uszkodzonych bloków
No – Bez formatowania partycji.
Nową partycję root musimy sformatować, więc trzecia opcja nie wchodzi w grę. Następny ekran pozwala nam wybrać rodzaj partycji. Najlepiej wybrać ext2, ext3 lub reiserfs. Po sformatowaniu partycji i informacji o dodaniu wpisu do pliku /etc/fstab, instalator pyta się skąd chcemy zainstalować system. Najczęściej z płyty CD lub DVD. Wybieramy opcję Auto, co spowoduje iż instalator sam wyszuka gdzie znajduje się dysk instalacyjny. Następnie mamy do wyboru grupy pakietów do zainstalowania (UWAGA! Zaznaczamy spacją, nie enterem):
A – pakiet niezbędny, czyli podstawowe składniki systemu
AP – programy, przeznaczone dla powłoki tekstowej
D – Narzędzia dla programistów
E – Edytor GNU Emacs
F – Pomocna dokumentacja HOWTO
K – Kody źródłowe jądra systemu
KDE – Środowisko KDE dla X oraz niezbędna biblioteka QT
KDEI – Dodatki dla KDE pozwalające używać innych języków (w tym Polskiego)
L – Biblioteki potrzebne głównie dla środowisk i programów pod X
N – Oprogramowanie niezbędne dla sieci
T – Oprogramowanie TeX
TCL – Języki TCL oraz TK
X – powłoka graficzna, czyli X­y ;)
XAP – aplikacje dla X
Y – proste gry tekstowe
Jeżeli mamy dużo miejsca na dysku, możemy wybrać wszystko, chyba że wiemy czego potrzebujemy.
Następnie mamy do wyboru opcje instalacji poszczególnych pakietów. Dla początkujących najlepszą opcją będzie FULL (czyli wszystkie pakiety z wybranych wcześniej grup pakietów).
Po zatwierdzeniu system instaluje się, pokazując nam jaki pakiet jest w danej chwili instalowany:
Po zainstalowaniu pakietów pozostaje nam skonfigurować system. Rodzaj programów konfiguracyjnych jest zależny od wybranych pakietów (czyli np. jeżeli nie wybraliśmy grupy N to nie będziemy konfigurować sieci). Kolejność uruchomienia się poszczególnych programów konfiguracyjnych może być różna ;)
Dysk USB
Jeżeli nasz BIOS obsługuje bootowanie z pendrive przez USB, to taki dysk może nam się przydać w razie braku możliwości uruchomienia systemu (przez np. eksperymentowanie ;) ).
Port modemu
Jeżeli posiadamy modem to wybieramy port pod jakim jest on zainstalowany.
Konf iguracja LILO (WAŻNE)
LInux LOader służy do wczytania jądra systemu do pamięci i uruchomienia systemu z odpowiedniej partycji. MUSIMY go skonfigurować, aby uruchomić nasz system.
Oczywiście wybieramy opcję expert, ponieważ opcja simple instaluje LILO automatycznie (co oznacza niekoniecznie dobrze).
Pokazuje nam się okno EXPERT LILO INSTALATION, w którym na początek wybieramy opcję Begin. W oknie OPTIONAL LILO APPEND możemy ustawić dodatkowe parametry jądra przy uruchamianiu, jednak zazwyczaj nie są one niezbędne, więc pozostawiamy puste pole. W następnym oknie mamy do wyboru, gdzie zainstalować LILO, najlepszą opcją będzie główny rekord rozruchowy MBR. W oknie CONFIRM LOCATION TO INSTALL LILO musimy wpisać na jakim dysku chcemy zainstalować LILO w MBR. Oczywiście w tym przypadku jest to /dev/hda.
W oknie CHOOSE LILO TIMEOUT mamy do wyboru czas oczekiwania LILO do momentu uruchomienia domyślnego systemu.
Następnie w zależności który system chcemy ustawić jako pierwszy do uruchomienia wybieramy w głównym menu opcję Linux lub Windows. Linux:
Po wybraniu opcji Linux zostaniemy zapytani, z której partycji chcemy uruchomić system. W tym przypadku jest to /dev/hda1. Następnie musimy nadać nazwę dla systemu (pojedyncze słowo), która będzie się pojawiać przy wyborze systemu operacyjnego.
Windows:
Sytuacja analogiczna do opcji Linux, tutaj również jesteśmy pytani z której partycji Windows (FAT lub NTFS) chcemy uruchomić system. Oczywiście oznaczenia są linuksowe (nie ma dysku C:, D: itd.), więc np. /dev/hda4, /dev/hda3 itd. Musimy więc wiedzieć na jakiej partycji Windows jest zainstalowany. Tutaj również zostaniemy poproszeni o wymyślenie nazwy dla systemu ;)
Po ustawieniu LILO nadszedł czas na wybranie opcji Install, która zainstaluje nam LILO. (Należy ją wybrać, kiedy jesteśmy absolutnie pewni ustawień).
Konf iguracja myszy
W oknie musimy wybrać w jaki sposób mamy podłączoną myszkę.
Zostajemy jeszcze zapytani, czy uruchomić przy starcie systemu program do obsługi wycinania i wklejania za pomocą myszki w wirtualnych konsolach. Wybieramy Yes ;)
Konf iguracja sieci
Program do konfiguracji sieci pozwala w stopniu minimalnym skonfigurować sieć. Wybiera on domyślną kartę sieciową (zazwyczaj eth0). Nie pomoże on nam, gdy np. mamy Neostradę, czy sieć wifi. Zostajemy zapytani czy skonfigurować sieć, wybieramy opcję YES. W oknie ENTER HOSTNAME należy wpisać nazwę hosta (jeżeli nic nie wpiszemy, lub pominiemy konfigurację sieci, system dostanie nazwę „darkstar”). Następnie wpisujemy nazwę domeny. W kolejnym oknie wybieramy czy posiadamy stały adres IP, czy może dynamiczny (DHCP) lub loopback (pętla zwrotna), czyli gdy nie mamy sieci lub łączymy się przez modem; wtedy utworzy się wirtualny interfejs pętli zwrotnej lo o adresie ip 127.0.0.1 . Po konfiguracji sieci zostajemy proszeni o potwierdzenie. Wybieramy Yes. Usługi uruchamiane podczas startu systemu
Wybieramy jakie usługi mają się automatycznie uruchamiać wraz z systemem.
Obok nazwy danej usługi znajduje się jej opis, moim zdaniem zrozumiały, więc myślę że z wybraniem podstawowych usług nie będzie problemu ;)
Wybór domyślnej czcionki w konsoli
Zostajemy zapytani, wybieramy Yes:
W następnym oknie wybieramy czcionkę lat2a­16.psfu.gz (obsługuje polskie znaki).
Następnie potwierdzamy.
Konf iguracja strefy czasowej
W pytaniu czy nasz zegar ustawiony jest wg GMT, wybieramy oczywiście NO. Następnie wyszukujemy Europę i Warszawę.
Hasło root'a
Wybieramy Yes, a następnie wpisujemy 2x hasło dla administratora (3x jeżeli wpiszemy zbyt proste). Hasło takie nie powinno być łatwe do odgadnięcia.
Domyślny menadżer okien dla X
Wybieramy wg uznania. Dla początkujących najlepiej wybrać KDE lub XFCE
Po przejściu przez wszystkie programy konfiguracyjne wybieramy opcję EXIT, a następnie naciskamy CTRL, ALT i DELETE lub wpisujemy polecenie reboot.
Jeżeli wszystko przebiegło pomyślnie, po ponownym uruchomieniu komputera zobaczymy ekran LILO i wtedy wiemy już co wybrać ;)
Podsumowanie
Niniejszy dokument miał za zadanie w stopniu minimalnym wprowadzić użytkownika w instalację systemu Linux, na przykładzie dystrybucji Slackware. W innych dystrybucjach występują różnice w konfiguracji, jednakże zasada instalacji jest bardzo podobna. Mam nadzieję, że dokument ten choć trochę ułatwi instalację Linuksa osobie początkującej.
Dziękuję za zainteresowanie i przeczytanie ... ... i przepraszam za błędy, które mogły się tutaj znaleźć ;)