Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym:
Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska (spr.)
Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski
Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz
Protokolant Eliza Kusy,
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lutego 2010 r. sprawy ze skargi M. B. na decyzję Ministra Sportu i
Turystyki z dnia [...] czerwca 2009 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie
udostępnienia informacji publicznej:
1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą
2. zasądza od Ministra Sportu i Turystyki na rzecz M. B. kwotę zł 200 (dwieście zł) tytułem zwrotu kosztów
postępowania
3. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości
Uzasadnienie
Minister Sportu i Turystyki decyzją z dnia [...] czerwca 2009 r. [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a.,
utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] maja 2009 r., którą umorzył postępowanie w
przedmiocie udostępnienia informacji publicznej M. B. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał
art. 3 ust. 1, art. 14 ust. 2 w zw. z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.).
W motywach uzasadnienia organ podał, że M. B., pismem z dnia 12 czerwca 2008 r., wystąpiła z wnioskiem
o udostępnienie informacji, którym domagała się udostępnienia kserokopii decyzji, opinii, wskazówek i
materiałów szkoleniowych, wydanych przez Departament [...] od czerwca 2001 r. w sprawie wymagań,
dotyczących wyposażenia części mieszkalnej w hotelach, motelach i pensjonatach. Nadto organ wskazał, że
wnioskodawczyni została zobowiązana, pismem z dnia 13 listopada 2008 r., do wykazania w terminie 7 dni
interesu publicznego, uzasadniającego udostępnienie żądanych informacji oraz podniósł, że nie
ustosunkowała się do tego wezwania, co uzasadniało wydanie decyzji o umorzeniu postępowania, na
podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.
W dalszej części uzasadnienia organ przytoczył definicję pojęcia informacji publicznej, informacji prostej,
przetworzonej oraz fragmenty orzeczeń sądów administracyjnych, w przedmiocie udostępniania informacji
publicznej. Prezentował pogląd, iż organ zobowiązany do udzielenia informacji publicznej nie ma
obowiązku, nawet na wyraźne żądanie wnioskodawcy, sporządzania i przesyłania kopii żądanych
dokumentów, bowiem jego obowiązek ogranicza się do udzielenia informacji o treści tych dokumentów.
W konkluzji organ uznał, że nie miał obowiązku przesyłania wnioskodawczyni kopii żądanych dokumentów.
Nadto stwierdził, że dokumenty, o które wnosiła strona są informacjami przetworzonymi, a udostępnienie
takich informacji wymaga wykazania interesu publicznego, czego wnioskodawczyni nie uczyniła.
Organ stwierdził też, że wnioskodawczyni nie udowodniła, że informacje, o które wnosi wykorzysta w
interesie publicznym, a nie wyłącznie swoim własnym.
Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi M. B. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Warszawie.
Wnosząc o zobowiązanie Ministra do udostępnienia jej kserokopii żądanych dokumentów, skarżąca
zarzuciła naruszenie art. 13 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.
W uzasadnieniu skargi podniosła, że rozstrzygnięcie organu narusza art. 61 ust. 2 oraz art. 8 Konstytucji
oraz, że w "całym cywilizowanym świecie rutynowo udziela się dostępu do informacji publicznej w formie
kserokopii dokumentów". Na tę okoliczność przywołała orzecznictwo sądów administracyjnych.
Skarżąca kwestionowała też ustalenia organu, wywodząc, że dokumenty, których się domagała (decyzje,
protokoły), nie stanowiły informacji przetworzonej. Twierdziła również, że czynności, polegające na
wydaniu i przedłożeniu żądanych dokumentów, nie przesądzają same w sobie o tym, że żądana
dokumentacja stanowi informację przetworzoną oraz, że teza Ministra, iż należy wyselekcjonować
informacje z dokumentu i dopiero przedstawić je wnioskodawcy, nie znajduje uzasadnienia w przepisach
prawa.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje.
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
W europejskiej koncepcji prawa do informacji publicznej, podmiotowe prawo do informacji wynika z
art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, która obowiązuje w Polsce
od 19 stycznia 1993 r. oraz z art. 10 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych,
ratyfikowanego przez Polskę w 1977 r.
Artykuł 10 Konwencji, zwanej dalej konwencją europejską, zapewnia wolność każdego do
otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na
granice państwowe (art. 10 ust. 1). Korzystanie z tej wolności może podlegać wymaganiom i
ograniczeniom, wskazanym w art. 10 ust. 2 konwencji europejskiej.
Art. 19 ust. 2 Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych formułuje prawo do informacji, jako prawo
każdego do swobodnego wyrażania poglądów, które obejmuje swobodę poszukiwania, otrzymywania i
rozpowszechniania wszelkich informacji i poglądów, bez względu na granice państwowe. Obydwa akty
prawne wyposażają każdego w prawo do wolności informacji.
Treść art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.
1198 ze zm.) odpowiada tym zapisom i poszerza krąg uprawnionych podmiotów, wskazanych w art. 61
Konstytucji RP.
Zgodnie z tym przepisem Konstytucji RP, obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności
organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również
uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych
osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i
gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (ust.1).
Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych
organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub
obrazu (ust.2).
Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w
ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku
publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (ust.3).
Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i
Senatu ich regulaminy (ust. 4).
Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do oceny, czy żądane przez wnioskodawcę informacje
stanowiły informację publiczną przetworzoną, czy też informację prostą, oraz, w jakiej formie udostępniane
są informacje publiczne – czy w formie kserokopii dokumentów, czy też – jak twierdził organ – w formie
informacji o zawartości żądanych dokumentów.
Zgodnie z art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej i art. 61 Konstytucji RP, informację publiczną
stanowi każda wiadomość wytworzona przez szeroko rozumiane władze publiczne, a także inne podmioty,
które tę władzę realizują, bądź gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
Przepis art. 2 ust. 2 powołanej ustawy jednoznacznie stwierdza, że od osoby wykonującej prawo do
informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Od tej zasady
ustawodawca przewiduje wyjątek, który odnosi się do tzw. "informacji przetworzonej" i jedynie w tym
przypadku wymagane jest wykazanie interesu publicznego.
Ustawa nie definiuje pojęcia informacji przetworzonej, a lukę tę doprecyzowało orzecznictwo i doktryna.
Przyjmuje się, że jeżeli udzielenie informacji powiązane jest z koniecznością przeprowadzenia
odpowiednich analiz, zestawień, obliczeń, wyciągów, zestawień statystycznych połączonych z
zaangażowaniem w ich pozyskanie określonych środków osobowych i finansowych, to takie informacje
należy zakwalifikować, jako informacje przetworzone (vide wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 lutego
2006 r. II SA/Wa 1721/05).
W rozpatrywanej sprawie organ nieprawidłowo uznał, że żądane przez skarżącą informacje publiczne należy
zakwalifikować, jako informacje publiczne przetworzone.
Zdaniem Sądu, takie czynności organu, jak selekcja dokumentów, decyzji i protokołów, ich analiza
pod względem treści, są zwykłymi czynnościami, które nie mają wpływu i nie dają podstaw do
zakwalifikowania żądanych dokumentów, jako informacji publicznej przetworzonej. Żądane przez
skarżącą informacje nie wymagały zaangażowania intelektualnego, sporządzenia wykazów, czy
zestawień. Dodać należy, że nawet gdyby żądane przez wnioskodawcę decyzje lub protokoły
wymagałyby tzw. anonimizacji, polegającej na wykreśleniu z niej elementów formalnych, dotyczących
danych osobowych, to i tak przygotowane do ujawnienia, również należałoby zakwalifikować jako
informacje proste, czyli nieprzetworzone – bowiem czynności takie nie wymagają intelektualnych
zabiegów i zestawień, a sprowadzają się do prostych czynności technicznych.
Konsekwencją uznania przez Sąd, że żądane przez skarżącą dokumenty nie stanowiły informacji
przetworzonej, jest stwierdzenie, iż żądanie od skarżącej wykazania interesu publicznego było zbędne i
wynikało z nieprawidłowej ich kwalifikacji (jako informacji przetworzonych).
Dodać należy, iż organ umarzając przedmiotowe postępowanie, na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie
do informacji publicznej, winien powiadomić pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości
udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazać, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może
być udostępniona niezwłocznie.
Ze zgromadzonego materiału nie wynika, że organ powiadomił wnioskodawcę o sposobie i formie
udostępnienia żądanych przez nią informacji. Powyższy warunek jest warunkiem wstępnym sine qua
non, uprawniającym organ do umorzenia postępowania, na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy.
Ponownie rozpoznając sprawę, organ winien udostępnić skarżącej kserokopie żądanych dokumentów
informacji publicznych, z uwzględnieniem ograniczeń, wynikających z art. 5 omawianej ustawy.
Stwierdzić też należy, że udostępnienie informacji publicznej polega na udostępnieniu źródłowych
dokumentów, tj. kserokopii decyzji, protokołów, opinii, a nie informacji o takich dokumentach.
Pogląd, że organ ma prawo streścić, wybrać fragmenty dokumentów i udzielić skrótowej informacji o
informacji publicznej wypacza sens, konstytucyjnie chronionego, prawa do informacji publicznej,
wyrażonego w art. 61 Konstytucji RP.
Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 ustawy z
dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270
ze zm.), orzekł, jak w sentencji.
O kosztach orzeczono, stosownie do art. 200 powołanej ustawy.