Wojciech Nagel* Compliance w budowie wartości

Wojciech Nagel*
Compliance w budowie wartości spółek
Manipulacje finansowe, korupcja i nadużycia przez wieki niszczyły
zaufanie do firm i rynku kapitałowego. Trudno je wyeliminować, ale
można nimi próbować zarządzić. Ryzyka w pracy spółek związane są z
działalnością ludzi, ich słabościami – skłonnością do zmów cenowych,
korupcji.
W
czasie
informatyzacji
działań
biznesowych
i
relacji
międzyludzkich nierzadko dochodzi do nieuprawnionego korzystania z
baz danych. Straty finansowe w dużych firmach w okresie budowy
usieciowionej gospodarki usług w latach 90-tych rzadko przekraczały 35 miliardów USD. Kryzys azjatycki w 1997 roku kosztował Koreę utratę
24 mld USD rezerw dewizowych. W XX wieku udzielanie pożyczek przez
banki ludziom o wysokim ryzyku ich spłaty doprowadziło do upadku
rynku nieruchomości i masowych bankructw. W okresie finansowego
szoku w 2008 roku straty były zatem znacząco wyższe, chociażby
dokapitalizowanie upadającego AIG kosztowało 85 mld USD.
W ostatnich latach, w unijnych regulacjach rynku finansowego przybyło ok. 60
tys.
nowych
stron
zaleceń.
Działalność
regulacyjna
i
nadzorcza
uległa
zintensyfikowaniu, ale należy wciąż pamiętać o zdolności rynku do samoregulacji.
Wprowadzanie kultury Compliance jest tego przykładem, działa prewencyjnie
poprzez promocję dobrych praktyk, przyzwoitość w postępowaniu, budowę
odporności na pokusy. Przekształca niedawną normę zachowań w niepożądaną,
złą praktykę. Czym jest zatem Compliance? Potoczne rozumienie pojęcia to
zarządzanie ryzykiem braku zgodności z otoczeniem prawnym. Daje ono
wymierne korzyści spółkom – jest wartościową inwestycją, chociaż bywa także
postrzegane jako koszt. Kultura Compliance obiektywnie wpływa na rating
przedsiębiorstw, buduje zaufanie do transakcji na rynku kapitałowym. Stanowi
swoistą
„polisę
bezpieczeństwa”.
Zabezpiecza
spółki
przed
stratami
reputacyjnymi, spadkiem przychodów, kosztami działań naprawczych i tworzenia
zewnętrznej ochrony prawnej. Spadają koszty ubezpieczeń zarządów (D&O).
Umiejscowienie w firmie jednostki zarządzania obszarem ryzyk, stworzenie
właściwych struktur i procesów, dokumentacji Compliance - służy prewencji
zapobiegania zjawiskom niepożądanym. Rozumieją to w szczególności duże,
sieciowe przedsiębiorstwa takie jak banki, telekomy, operatorzy energetyczni,
koncerny naftowe. W działach Compliance zatrudnieni są specjaliści, compliance
officerowie (CO), dbający o monitoring otoczenia regulacyjnego i skuteczne
wdrażanie zmian do wewnętrznych procedur.
GPW wprowadziła do swojej działalności funkcję Compliance w 2014 roku i
aktywnie ją rozwija poprzez zainicjowany w marcu b.r. cykl przedsięwzięć
„Budowa zaufania do rynku kapitałowego”. W czerwcu odbył się I Warsztat
Compliance dla spółek giełdowych, jego tematyka objęła m.in. omówienie
znaczenia kultury Compliance w organizacji oraz zadań Systemu Zarządzania
Compliance (CMS) w praktyce. Opisane zostały podstawy audytu zarządzania
ryzykiem
braku
zgodności
oraz,
w
ramach
studiowania
doświadczeń
zagranicznych, wymogi nowej normy Compliance ISO 19600. Z udziałem
przedstawiciela CBA, zaprezentowany został opis najczęściej pojawiających się
naruszeń i złych praktyk w zamówieniach publicznych. Ponadto przedstawiono
obszary
generujące
ryzyka
po
stronie
zamawiającego
i
dostawcy
oraz
konsekwencje braku funkcji Compliance w polityce zakupowej. W październiku
planujemy
II
Konferencję
Compliance
w
GPW,
poświęconą
zamówieniom
publicznym.
Podsumowując, można stwierdzić, iż funkcja Compliance buduje wartość
spółki,
poprawia
jej
relacje
z otoczeniem
oraz
porządkuje
strukturę
organizacyjną. Jej wprowadznie wpisuje się w międzynarodowe standardy
działania, w tym antykorupcyjne, rozwijane zwłaszcza w Niemczech, Wielkiej
Brytanii i USA. Realizujemy je w oparciu o współpracę z KNF i CBA, zarówno w
moderowaniu rekomendacji do dobrych praktyk jak i organizację wymienionych
przedsięwzięć.
__________
*Dr Wojciech Nagel jest CO, przewodniczącym Komitetu ds. Compliance w
Giełdzie Papierów Wartościowych.