Wolność – „nieszczęsny dar”?
Transkrypt
Wolność – „nieszczęsny dar”?
Wolnośd – „nieszczęsny dar”? Materiały dla klas drugich Wolnośd Wymiar społeczny Wolnośd od (aspekt negatywny) Wymiar antropologiczny Wolnośd do (aspekt pozytywny) Zdolnośd do podejmowania decyzji Analiza wymiaru społecznego W aktach prawnych czytamy: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Art. 53. Każdemu zapewnia sie wolnośd sumienia i religii. Art. 54. Każdemu zapewnia sie wolnośd wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzid obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Art. 19 Każdy człowiek ma prawo do wolności opinii i do jej wyrażania; prawo to obejmuje swobodę posiadania niezależnej opinii, poszukiwania, otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów wszelkimi środkami, bez względu na granice. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności Artykuł 10 – Wolność wyrażania opinii 1 Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub kinematograficznych. 2 Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze względu na konieczność zapobiegania zakłóceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osób oraz ze względu na zapobieganie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności władzy sądowej. Analiza tekstu filozoficznego: John Stuart Mill, O wolności „Każdy (…) ma suwerenną władzę nad sobą, nad swoim ciałem i umysłem.” „Uznaliśmy zatem, że wolność opinii i jej wyrażania jest konieczna dla duchowego szczęścia ludzkości.” Zastanówmy się: W jakich okolicznościach można swobodnie wygłaszad swoje opinie? Czy istnieją granice wolności słowa? Jakie? Jakie znacie rodzaje ograniczeo wolności (słowa)? Mill określa zasadę relacji między jednostką a społeczeostwem. Na czym ona polega? Na czym polega „absolutna niezależnośd” w sferze osobistej? Czy jest ona możliwa? Jakie ograniczenia wolności postuluje Mill? W stosunku do jakich ludzi każe je stosowad? „Umieć powiedzieć NIE: to jest fundament zarówno charakteru człowieka, jak i jego pozycji wśród ludzi. Powiedzieć nie cichutko (…) tylko głośno, żeby wszyscy słyszeli.” (H. Elzenberg) Wolności doświadczamy od wewnątrz – to ja sam decyduję, co będę robid. To mój rachunek zysków i strat. Paradoksy wolności • Paradoks czasu (kiedy analizujemy swoje decyzje dostrzegamy, że mieliśmy wybór, mogliśmy czegoś dokonad, pójśd w określoną stronę. Jednocześnie zauważamy, że wolnośd „odeszła już do przeszłości” – to co było, już do nas nie wróci. Kiedy więc jesteśmy wolni, to o tym nie wiemy, a potem dostrzegamy tylko, że na pewne zmiany jest już za późno); • Paradoks natury wolności (= wolnośd znosi sama siebie; często określone zachowania są spowodowane różnymi czynnikami, które wpływają na określone zachowania, wybory, itp., np. instynkt, potrzeby, interesy, wychowanie); Uwaga! Tu pojawiają się pojęcia determinizmu i indeterminizmu!!! • Paradoks liberalizmu (doktryna, według której należy zapewnid jak najwięcej wolności dla jednostki. Ale cóż to znaczy „nie naruszad wolności drugiego”? ). Na czym polegają te paradoksy? Omówienie zagadnienia na podstawie rozdziału z podręcznika „Kłopoty z wolnością” Determinizm i indeterminizm Determinizm (determinatio = ograniczanie) Wszystko dzieje się z konieczności, wszystko ma swoją przyczynę W świecie nie ma przypadków Indeterminizm (in - = nie) Istnieją zdarzenia, które dzieją się spontanicznie lub przypadkowo, nie można podad ich przyczyny Przyszłośd jest nas niespodzianką Autodeterminizm (autos = sam) Istnieją byty, które samodzielnie wywołują pewne zdarzenia w świecie Osoby ludzkie – samowyznaczają się do pewnych działao Spór determinizm - indeterminizm wymaga od nas również analizy innych pojęd i stanowisk. Przyczyna i skutek Istnienie i rola Boga Możliwośd i koniecznośd Podmiot i przedmiot Prawo przyrody i prawo społeczne