tutaj

Odpowiedzialne podróżowanie
Turysta, włóczykij, powsinoga, obieżyświat, tułacz, wędrowiec, podróżnik,
wojażer. To kilka określeń człowieka podróżującego. Przebywa on dziesiątki, setki,
a nawet tysiące kilometrów w poszukiwaniu wiedzy, atrakcji, inspiracji, pracy
lub po prostu odpoczynku. Ale czy podróż to tylko to? Mój ulubiony wykonawca i poeta
Jim Morrison, powiedział: „Każdy dzień jest podróżą przez historię”, zatem, czy całe
nasze życie jest podróżą? Natomiast przytaczając słowa Marcela Prousta, że prawdziwa
podróż odkrywcza nie polega na poszukiwaniu nowych lądów, lecz na nowym
spojrzeniu, mamy do czynienia z kolejną zaletą wypraw, bowiem zyskujemy wiedzę,
nowe pojęcia, uczucia, doświadczenie, a stereotypy w naszych głowach przestają istnieć.
Podróż kluczem do zagadki…
Podróże kształcą, to wiadomo nie od dziś. Mam tu na myśli przykład wyprawy
pod dowództwem Ferdynanda Magellana. Dlaczego w szkole uczymy się, że to właśnie
on opłynął kulę ziemską? Przecież zmarł, kiedy jego statek dobił do wybrzeży nieznanej
wyspy. Kapitan postąpił źle wobec obcych. Czy zachował się on, jak na
odpowiedzialnego podróżnika przystało? Został zabity, a wyprawę kontynuował
i zakończył Juan Elcano. Kiedy człowiek nauczył się odpowiedzialnie podróżować? Czy
jesteśmy w stanie wyobrazić sobie, że do naszej społeczności przybywają obcy niszcząc
wszystko, co spotkają na swojej drodze? Porywają nas i zmuszają do niewolniczej pracy,
przy czym zabierają cały nasz dobytek. Brzmi strasznie, ale do XX wieku, w dużej mierze
Afrykanie byli pozyskiwani na niewolników dla Europejczyków, Amerykanów
i nie tylko. Niewolnictwo to największa zbrodnia towarzysząca rozwojowi kapitalizmu.
To także najbardziej brudna karta wczesnej, trwającej w latach 1450-1850, fazy
globalizacji. Fakt ten jest główną przyczyną tego, że Afryka to najbiedniejszy kontynent
świata. Ale to już historia, te wydarzenia nie mają prawa zaistnieć ponownie
we współczesnym świecie.
Quo vadis?
Cały świat jest pełen pięknych, ciekawych i tajemniczych miejsc, więc jak tu
wybrać? W dzisiejszym świecie dla zwykłych i zapracowanych ludzi podróż kojarzy
się z wakacjami, czyli odpoczynkiem. My Polacy najczęściej wybieramy Egipt, Włochy
lub Grecję. Słońce, plaża, hotel i krajobraz to główne kryteria. Wybierając cel wyprawy
nikt nie myśli, że wydając pieniądze wspiera gospodarkę danego kraju. Czy nie lepiej
spożytkować je na pamiątki zrobione ręcznie przez tubylców, niż kupić rzecz z metką
„Made in China”? Niby błahostka, a znaczy wiele dla biednej ludności, żyjącej
ze sprzedaży swoich wyrobów.
Czym podróżować?
Człowiek podróżował od zawsze, robił to na różne sposoby. Pieszo, konno
lub statkiem. Z czasem postęp techniki umożliwił podróże samolotem, łodzią
podwodną, a nawet rakietą kosmiczną. Smog unoszący się nad metropoliami jest trujący
i niewskazany dla środowiska przyrodniczego a szczególnie ludzi. Lepiej zrezygnować
z samochodu i przesiąść się do transportu publicznego, może jest to mniej wygodne,
ale ma duże znaczenie dla naszej planety. Wspaniałym środkiem transportu jest rower.
Dzięki niemu ćwiczymy nasze mięśnie, wdychamy świeże powietrze i podziwiamy
piękno przyrody. W telewizji często słychać o ludziach, którzy przemierzyli świat
na rowerze.
Savoir vivre w afrykańskiej wiosce…
Przed wyruszeniem w podróż, obowiązkiem człowieka jest zapoznanie się
z kulturą i obyczajami danego kraju lub społeczności. Kultura osobista obowiązuje
wszędzie. Dlaczego? Przykładowo obraza uczuć religijnych to czyn haniebny.
Szczególnie dla muzułmanów, którzy wrogo patrzą na skąpo ubrane turystki w pobliżu
meczetów. Afrykanów bardzo łatwo można urazić, ale również szybko zyskać ich
sympatię i szacunek. Przykładowo Kenijczycy to naród, który mimo swoich codziennych
problemów związanych z brakiem wody i niedożywieniem, w pełni korzysta z życia.
W miastach, jak i w wioskach można usłyszeć, znane nam z kreskówek „Hakuna matata!”
lub pozdrowienie- „Jumbo!”. Poprzez otwartość, szczerość i przyjazne zachowanie,
staniemy się gośćmi, a nie obcymi, na których ludzie nie reagują już tak wesoło.
Nie należy brać za złe uprzedzeń Afrykanów do turystów. Wciąż pamiętają okropną
historię niewolnictwa, czasami kierują się stereotypami, jak również my na ich temat.
Podróże świetnie służą obalaniu stereotypów, które funkcjonują do tej pory.
„To istny ocean, osobna planeta, różnorodny przebogaty kosmos. Tylko w wielkim
uproszczeniu, dla wygody, mówimy - Afryka” Ryszard Kapuściński…
Jakiś czas temu miałam okazję odbyć największą dotychczasową podróż mojego
życia. Większość ludzi mogłaby się domyślać rejsu po Pacyfiku, wyprawy do dalekiej
Azji, czy Australii. Ale była to południowa Afryka, w większej części zapomniana przez
cały świat. Jedyną pomoc niosą tam organizacje np. UNICEF, czy nasza Polska Akcja
Humanitarna. „Afryka” - słowo przywodzi mi na myśl piękną kolorową i różnorodną
kulturę setek tysięcy plemion. Niestety jest też ciemna strona medalu, bieda, brak wody,
wykształcenia, śmierć tysięcy ludzi. Znałam ten kontynent jedynie z książek i telewizji,
więc w zetknięciu z rzeczywistością. Mombasa to w większości muzułmańskie miasto,
więc musiałam pamiętać o odpowiednim ubiorze oraz, żeby w żadnym wypadku nie
dotknąć Koranu, bo byłaby to obraza uczuć religijnych. Piękno przyrody było nie do
opisania! Słonie, lwy, hipopotamy i szybkie antylopy to tylko mała namiastka tamtejszej
fauny. Niezwykłe uczucie zobaczyć zwierzęta w swoim naturalnym środowisku, a nie
zamknięte w małych klatkach, czy wybiegach w zoo. Przewodnicy przestrzegli mnie
i innych wycieczkowiczów, aby nie płoszyć zwierząt, nie zakłócać spokoju i ciszy, nie
deptać i nie zrywać żadnych roślin. Jedynie robić zdjęcia, najlepiej bez lampy błyskowej.
Niby oczywiste, ale człowiek często o tym zapomina. Dzięki odpowiedniemu zachowaniu
odwiedzane miejsca nadal będą przyciągały swym niepowtarzalnym klimatem
i cennymi walorami. Krajobraz całej Afryki to nie tylko pustynia i równiny, jak utarło się
w naszych myślach. To góry, a pośród nich Kilimandżaro, sawanny z akacjami
i potężnymi baobabami, które znamy z powieści „W pustyni i w puszczy”, jeziorami,
jak Niasa oraz wspaniałymi wodospadami. Wszystko to tworzy niepowtarzalne
i egzotyczne piękno. Jedyne co może je zakłócić to ogromne tłumy śmiecących turystów.
Nigdy nie należy zostawiać śmieci, ponieważ niszczy to piękno krajobrazu, szkodzi
zwierzętom, które mogłyby uznać je za pożywienie i wiele innych. Człowiek nigdzie nie
może czuć się bezpiecznie, a szczególnie w nieznanej Afryce. Wynajem przewodnika jest
niezbędny, aby przetrwać. Odpowiedzialnym podróżnikiem może stać się każdy.
Celów podróży jest wiele, ale moim zdaniem najważniejszym z nich jest obalanie
stereotypów, integracja ludzi oraz zdobywanie doświadczenia, bo jak powiedział
Nicholas Sparks: „Podróżowanie ma raczej więcej wspólnego z doświadczaniem
pewnych rzeczy niż z oglądaniem ich”.