Pobierz - Środowiskowy Dom Samopomocy Kamyk

SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*)1)
z wykonania zadania publicznego
Środowiskowy Dom Samopomocy „Kamyk” – wsparcie dla osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu
głębszym ze sprzężonymi zaburzeniami.
(nazwa zadania)
w okresie od 1 stycznia 2011 do 31 grudnia 2011,
określonego w umowie nr ZSS/V/3420-I-29/2010,
zawartej w dniu 31 grudnia 2010, pomiędzy
Miastem Poznań
a
Stowarzyszeniem Na Tak
(nazwa organu zlecającego)
(nazwa organizacji pozarządowej*/podmiotu*/
jednostki organizacyjnej*)
Data złożenia sprawozdania: 30 stycznia 2012 r.
Część I. Sprawozdanie merytoryczne
1. Czy zakładane cele i rezultaty zostały osiągnięte w wymiarze określonym w ofercie? Jeśli nie – dlaczego?
Środowiskowy Dom Samopomocy „Kamyk” jest ośrodkiem wsparcia z 20 miejscami dla osób
niepełnosprawnych intelektualnie (dom typu B). „Kamyk” objął wsparciem osoby, którym najtrudniej jest
odnaleźć efektywne wsparcie w zastanym systemie pomocy społecznej. Takimi osobami są osoby ze znacznym
stopniem niepełnosprawności intelektualnej i ciężkimi uszkodzeniami centralnego układu nerwowego, które
posiadają dodatkowe schorzenia (autyzm, epilepsja, porażenie mózgowe, małogłowie, niedowidzenie,
fenyloketonuria i inne choroby przewlekłe). Plan postępowania wspierajaco-aktywizującego ŚDS został
dostosowany do osób niepełnosprawnymi intelektualnie w stopniu głębszym i głębokim z liczniejszymi
zaburzeniami psychosomatycznymi wymagających specjalistycznej metodyki pracy
Prowadzenie Środowiskowego Domu Samopomocy „Kamyk” opierało się o realizację czterech głównych celów:
- pomoc osobom niepełnosprawnym intelektualnie w stopniu głębszym ze sprzężonymi zaburzeniami w
adaptowaniu się do zmian wynikających z przewlekłej choroby,
- podtrzymywanie i rozwijanie umiejętności uczestników niezbędnych do możliwie jak najbardziej
samodzielnego życia i integracji społecznej,
- pomoc w zaspokajaniu ich podstawowych potrzeb życiowych i przezwyciężaniu ich trudnych sytuacji
życiowych,
- pomoc w osiągnięciu poprawy funkcjonowania, jakości życia i powstrzymanie postępującej regresji.
Powyższe cele są realizowane w wymiarze określonym w ofercie w trakcie ciągłej pracy z uczestnikiem ŚDS i
jego rodziną. Ich osiągnięcie zapewniają regularne treningi (samodzielności, komunikacji, umiejętności
społecznych, spędzania czasu wolnego oraz radzenia sobie z zachowaniami trudnymi i zagrażającymi), praca w
pracowniach (gospodarstwa domowego, plastycznej, muzykoterapii, fizjoterapii, spotkania z psychologiem,
doraźne i kompleksowe wsparcie lekarskie, praca socjalna.
Wraz z czasem realizacji indywidualnych planów postępowania wspierająco-aktywizujacego uczestnicy ŚDS
„Kamyk” osiągają rezultaty swojej pracy. Wśród najważniejszych są:
- zdobywanie samodzielności i wzrost i aktywności w zakresie obejmowanym przez treningi: funkcjonowania w
życiu codziennym, samoobsługi, zaradności życiowej, komunikacji, umiejętności społecznych i
interpersonalnych, umiejętności aktywnego spędzania wolnego czasu, umiejętności manualnych i ruchowych,
- poprawa stanu psychofizycznego, w tym stanu zdrowia,
- samoregulacja własnych potrzeb,
- wzrost poczucia bezpieczeństwa, pewności siebie, podmiotowości i poczucia sprawstwa,
- integracja społeczna, w szczególności zwiększenie uczestnictwa w życiu społecznym,
- podniesienie jakości życia całych rodzin poprzez adekwatną pomoc w rozwiązywaniu sytuacji kryzysowych,
wsparcie socjalne i specjalistyczne,
- prowadzenie jedynej w Poznaniu placówki specjalizującej się w pracy z dorosłymi osobami z głębszą
niepełnosprawnością intelektualną i schorzeniami sprzężonymi.
Uczestnicy domu, dzięki systematycznej pracy zyskują szansę na godne i w miarę możliwości samodzielne
pełnienie dostępnych im ról życiowych.
2. Opis wykonania zadania z wyszczególnieniem działań partnerów i podwykonawców2)
W okresie sprawozdawczym zakres wsparcia obejmował następujące działania:
1. Rehabilitację społeczną, w tym:
a) trening samoobsługi, zaradności życiowej i funkcjonowania w życiu codziennym, w trakcie którego
rozwijane są następujące umiejętności:
− ubieranie się, rozbieranie,
− zakładanie i ściąganie obuwia i odzieży drobnej (np. bielizny, szalika, czapki, biżuterii),
− dbanie o higienę osobistą w możliwie największym zakresie samodzielności,
− samodzielne regulowanie potrzeb fizjologicznych,
− przygotowywanie i spożywanie posiłków,
− sprzątanie miejsca pracy,
− obsługa urządzeń (np. komputera, kserokopiarki, zmywarki, narzędzi kuchennych),
− orientacja w terenie (stopniowo: najpierw swoja sala i sale pobliskie, później teren całego budynku i
jego otoczenia, następnie drogi do ważnych miejsc, takich jak sklep, dom i in.).
Istotnym elementem treningu samodzielności jest budowanie poczucia sprawstwa, efektywności i niezależności,
jako ważnych sfer nadających sens życiu każdego dorosłego człowieka.
b) trening komunikacyjny – z uwagi na duże trudności w porozumiewaniu się uczestników ŚDS „Kamyk”
(osoby nie posługujące się mową, nie nadające znaczenia wypowiadanym słowom) w ośrodku wprowadzono
program komunikacji alternatywnej i wspomagającej. Każdemu uczestnikowi terapeuta dobiera indywidualne
cele komunikacyjne.
Wśród obszarów, które aktywizujemy jest decyzyjność (utrwalanie uświadamiania sprawczości komunikatów,
organizowanie sytuacji wymagających wyboru, stawianie w sytuacji podjęcia decyzji „chcesz jeszcze?”,
doświadczanie konsekwencji swoich wyborów), uprzedzanie (stosowanie sygnałów uprzedzających przed
rozpoczęciem każdej czynności), zwiększanie częstotliwości stosowania ruchów, gestów w celach
komunikacyjnych (w tym stosowanie przekazu wspomagającego przez wszystkich pracowników placówki),
organizowanie sytuacji prowokujących do komunikacji, utrwalenie utrzymania kontaktu wzrokowego (głównie u
osób autystycznych), nawiązywanie i utrzymanie relacji z terapeutą oraz nawiązanie kontaktu z innymi
uczestnikami.
Trenerzy zachowań komunikacyjnych koncentrowali się na zidentyfikowaniu systemu komunikacyjnego
użytkownika i rozbudowaniu go. Terapeutom towarzyszy superwizor zewnętrzny (dr Magdalena Grycman) oraz
wewnętrzny (Katarzyna Klimek-Markowicz). Superwizor wyznacza dalsze etapy pracy z uczestnikiem.
c) trening umiejętności społecznych i interpersonalnych – w trakcie którego prowadzone są zajęcia:
− utrwalające somatognozję (poczucie świadomości własnego ciała, jego schematu i orientacji w
przestrzeni, w tym na przykład zajęcia przed lustrem: wskazywanie na siebie; wskazywanie części ciała,
ćwiczenia na małą motorykę z wykorzystaniem przedmiotów do masażu, tworzyw o różnych fakturach),
− rozwijanie troski o własną fizyczność poprzez dbanie o własny wygląd,
− rozwijanie płciowości (określenie płci, wskazanie miejsca regulacji potrzeb seksualnych, korygowania
zachowań seksualnych nieakceptowanych społecznie),
2
−
−
rozwijanie umiejętności przebywania w grupie i dzielenia przestrzeni z innymi, nawiązywania bliskiego
kontaktu z innym poprzez wykonywanie czynności podczas grupowych zajęć stosując się do zasad
grupowych i form grzecznościowych,
umożliwienie udziału w różnorodnych wydarzeniach społecznych i kulturalnych w roli odbiorcy
(biernego i/lub czynnego).
d) trening umiejętności spędzania czasu wolnego – w trakcie którego uczestnicy doświadczają konsekwencji
swoich wyborów poprzez planowanie dnia i wybór aktywności, rozwijanie aktywności własnej (dla osób najniżej
funkcjonujących zaproponowana zostaje stymulacja bazalna), rozwijanie swoich talentów i zainteresowań (np.
zajęcia muzyczne, zręcznościowe, gry ruchowe lub logistyczne, stymulacje polisensoryczne, przeglądanie
czasopism etc). Uczestnikowi proponowane są również nowe formy spędzania czasu wolnego (np. jazda konna,
kino, teatr, basen, wycieczki piesze i in.).
e) trening likwidowania zachowań trudnych i zagrażających – każdy uczestnik ma zdiagnozowaną listę
zachowań trudnych, nieakceptowanych społecznie i/lub zagrażających jemu lub jego otoczeniu. Pedagog wraz z
psychologiem opracowują strategię likwidowania lub zmniejszania tych zachowań i wdrażają ją systematycznie
do codziennej pracy placówki.
2. terapię zajęciową realizowana w pracowniach:
a) gospodarstwa domowego, której celem jest poszerzanie doświadczeń terapeutycznych, dostarczanie bodźców
wzrokowo-węchowo-smakowo-dotykowe, nauka samodzielnego przygotowania i spożywania prostych posiłków,
dbanie o higienę rąk i paznokci, stwarzanie sytuacji komunikacyjnych, trening przebywania w grupie.
W pracownik gospodarstwa domowego uczestnicy poznają produkty i urządzenia gospodarstwa domowego oraz
ich desygnat, doświadczają poczucia sprawstwa i konsekwencji swoich wyborów w trakcie samodzielnej
realizacji zadań, a także utrwalają czynności mycia rąk przed przyrządzaniem i spożywaniem posiłków.
Uczestnicy w ramach tej pracowni wspierają terapeutę przy zachowywaniu czystości w pomieszczeniach, a także
w robieniu zakupów rzeczy niezbędnych do funkcjonowania pracowni.
Decyzją zespołu wspierająco-aktywizującego etyka pracy w ośrodku wskazuje na zwolnienie z zajęć kulinarnych
uczestników, którym wprowadzono żywienie dojelitowe (2 osoby). Osoby te mają wprowadzoną terapię
polisensoryczną poza pracownią gospodarstwa domowego, w trakcie której poznają smak, zapach, konsystencję i
kolor wybranych produktów spożywczych.
b) plastycznej, która obejmuje zajęcia indywidualne i grupowe. Miejscem realizacji zadania jest: pracownia
plastyczna, plener, galerie. W pierwszym kwartale tego roku terapeuta zajęciowy skupił się na plastyce
sensorycznej (wykorzystywanie tworzyw o wyraźnej fakturze, różnej konsystencji, wyrazistych kolorach).
Wykorzystując potencjał tego miejsca w pracowni systematycznie trenuje się komunikację (sytuacja wyboru,
trenowanie decyzyjności i działań wolicjonalnych).
Głównym celem pracy z uczestnikiem jest powodowanie doświadczenia poczucia sprawstwa. Jest to niezwykle
istotne dla osób, których funkcjonowanie motoryczne jest na niskim poziomie, u których występują liczne
zaburzenia sensoryczne i nie osiągnęły odpowiedniego poziomu dojrzałości neuromięśniowej wymaganej w
czasie chwytania, malowania, koncentracji uwagi. Działania plastyczne poprzez wyzwalanie aktywności pozwolą
na kształtowanie i doskonalenie pewnych umiejętności, kompensowanie braków i ograniczeń psychofizycznych,
minimalizowanie zachowań niepożądanych.
Cele realizowane są podczas zajęć plastycznych dobierane są indywidualnie do każdego uczestnika, a
sprowadzają się głównie do wzmacniania poczucia sprawstwa, rozwijania koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz
koordynacji ruchowej obu rąk, stymulacji percepcji dotykowej, usprawniania manualnego, wydłużania okresu
koncentracji uwagi, nauki bądż doskonalenia samodzielności w posługiwaniu się przyborami plastycznymi,
kształtowania orientacji przestrzennej, rozwijania i doskonalenia pracy w konturze, rozbudzania aktywności
twórczej, rozwijania komunikacji alternatywna bądź wspomaganej.
Do realizacji zakładanych celów stosowane są różnorodne techniki plastyczne, wykorzystujące podstawowe
aktywności manualne, tj: malowanie palcami, pędzlem, gąbką, wałkiem na powierzchniach gładkich i
fakturowych, używanie ryżu, ziaren fasoli i grochu połączonych z kisielem bądź pastą do zębów, stemplowanie
pieczątkami z ziemniaka, kapusty, korka, zmiętego papieru, rysowanie kredkami świecowymi, pastelami
tłustymi, obrysowywanie szablonów, darcie, zgniatanie papieru, rozdmuchiwanie farby za pomocą rurki, cięcie
nożyczkami i naklejanie kolorowego papieru, foli, praca w miękkiej glinie i masie solnej ugniatanie,
wałkowanie, turlanie, wyciskanie kształtów za pomocą foremek, modelowanie prostych form przestrzennych,
3
zabawa mokrym piaskiem, rozmazywanie plasteliny na powierzchni gładkiej i fakturowej.
Zastosowane techniki mają być proste, a przy tym ich rezultat ma być interesujący, estetyczny, efektowny. Jest to
jeden z warunków zwiększenia poczucia własnej wartości i zrealizowania potrzeby samorealizacji.
Prace uczestników są ważnym elementem wystroju ścian naszego ośrodka. Budzą zainteresowanie wśród osób
je oglądających (rodzice uczestników, pracownicy i goście), sprawiając, że wizerunek osoby niepełnosprawnej
na tym zyskuje, a proces integracji staje się możliwy.
c) muzykoterapii, w której terapeuci posługują się muzyką lub jej elementami w celu poprawy funkcjonowania
osób z różnorodnymi problemami natury emocjonalnej, fizycznej lub umysłowej. Podstawowym środkiem
oddziaływania jest dźwięk, muzyka i taniec, które często są wyzwalaczem i katalizatorem przeżyć i emocji. W tej
pracowni realizowana jest muzykoterapia aktywna – fizycznie angażująca uczestnika w trakcie zajęć (śpiew, gra
na instrumentach, ruch przy muzyce, improwizacja) oraz muzykoterapia receptywna, której podstawą jest
słuchanie muzyki i relaksacja. Efektów muzycznych powstających w czasie sesji muzykoterapii nigdy nie
oceniamy w kategoriach artystycznych czy estetycznych.
d) fizjoterapii prowadzonej przez fizjoterapeutę, który opracowuje indywidualne cele rehabilitacyjne dla
każdego uczestnika. Głównym celem pracowni jest maksymalne usprawnienie fizyczne uczestnika, a także
zmniejszenie dyskomfortu i bólu związanych ze specyficznymi schorzeniami.
Wśród wykorzystywanych metod do najważniejszych należą integracja sensoryczna i stymulacja
polisensoryczna, w tym zajęcia indywidualne (ćwiczenia z zakresu kinezyterapii, gimnastyki korekcyjnej,
stymulacji bazalnej) i grupowe (Poranny Krąg, Żywioły, Terapia Ręki, Snoezelen, Program Aktywności
Knillów).
Poza zajęciami indywidualnymi z uczestnikami, fizjoterapeuta prowadzi grupowe zajęcia. Należą do nich:
Program aktywności Knillów. Podstawowym założeniem tej metody jest fakt, iż dotyk dla rozwoju człowieka
jest niezwykle ważny. Przez kontakt fizyczny rozwijają się pierwsze ludzkie emocje i nawiązany zostaje kontakt
z otaczającym światem. Kontakt fizyczny ma ogromny wpływ na rozwój człowieka, jego zdrowie, aktywność i
komunikację z otoczeniem, a także pewność siebie i poczucie własnej wartości. W tej metodzie ważną rolę
odgrywa ruch, ponieważ ruchy powolne i rytmiczne zmniejszają stopień pobudzenia dzieci, a ruchy nagłe i
szybkie sprawiają, że pobudzenie wzrasta. Podstawowym źródłem kontaktu są ręce, które przekazują pozytywne
nastawienie i dają poczucie bezpieczeństwa. Celem nadrzędnym zajęć jest rozwijanie świadomości i wrażliwości
człowieka na wzajemne kontakty, sygnały i reakcje. Niezwykle ważnym elementem tej metody jest muzyka
specjalnie dostosowana do poszczególnych programów, towarzyszy wykonywanym czynnościom w sposób
nieodłączny przez cały czas trwania zajęć. Muzyka zwiększa i stymuluje uwagę osoby niepełnosprawnej, kieruje
nią i motywuje do określonej aktywności. Muzyka podpowiada jaki będzie kolejny wykonany przez nią ruch.
Proponowane przez Knillów programy, rozwijają kontakt społeczny, ruch, a równocześnie są formą zabawy dla
podopiecznych. Dają podstawy rozwoju i rozumienia języka ciała. Osoby niepełnosprawne nabywają wiedzę o
sobie i stosują ją w praktyce. Ćwiczenia pozwalają na rozwijanie świadomości własnego ciała, oraz pozwalają na
coraz lepszą kontrolę nad ruchami, co ułatwia komunikację z otoczeniem.
Stymulacja polisensoryczna – Poranny Krąg, Żywioły. Podczas tych zajęć uczestnikom dostarcza się specjalnie
dobrane, wyselekcjonowane bodźce zewnętrzne. Zajęcia te mają trzy podstawowe cele. Po pierwsze, podczas
stymulacji wyizolowanymi bodźcami zewnętrznymi np. tylko dźwiękowymi czy tylko zapachowymi dochodzi
do pobudzenia izolowanych obszarów mózgu, natomiast połączenia czynnościowe między tymi obszarami
pozostają nieaktywne. Stymulacja polisensoryczna polega na jednoczesnej stymulacji wielu zmysłów – wzroku,
słuchu, węchu, smaku, dotyku. Jest to próba integracji wrażeń zmysłowych, próba aktywizowania obszarów
asocjacyjnych mózgu. Pobudzanie neuronów do aktywności prowadzi do utrwalania istniejących i tworzenia
nowych połączeń między nimi. Po drugie jest to czas rozbudzania możliwości percepcyjnych uczestników, a
także wyciszania zmysłów pobudzonych w trakcie intensywnego dnia w ośrodku. Po trzecie stosowanie
różnorodnych bodźców jest środkiem do celu, jakim jest spotkanie terapeuty i uczestnika oraz uczestników ze
sobą nawzajem. Spotkanie, którego istotą jest budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa. Reguły zajęć są
wszystkim dobrze znane, gdyż ich harmonogram jest stały. W trakcie tych zajęć niepewność została
zredukowana do minimum, ponieważ każdy element jest przewidywalny, a więc bezpieczny. Z uwagi na fakt, że
komunikowanie się naszych uczestników często musi wykraczać poza sferę werbalną, musi obejmować całą
osobę ze wszystkimi jej możliwościami percepcyjnymi, zajęcia mają na celu oddziaływać nie tylko na jej umysł,
ale może przede wszystkim na jej emocje i uczucia.
Uczestnicy regularnie korzystają z Sali Doświadczania Świata - specjalnego pomieszczenia wyposażonego w
4
elementy dające bogatą ofertę pobudzania zmysłów (wzroku, słuchu, czucia głębokiego, równowagi, węchu).
Snoezelen to metoda stworzono z myślą o osobach z głęboką niepełnosprawnością. Za Snoezelen stoi
multifunkcjonalna koncepcja: w szczególnie przyjemnie urządzonej sali, oddziałuje się na zmysły za pomocą
światła, dźwięku i elementów dźwiękowych, zapachów oraz muzyki. Celami Snoezelen są ogólnie: aktywizacja
do przyśpieszenia procesów rozwoju i nauki, percepcja podstawowych bodźców, pośredniczenie w
doświadczaniu środowiska i gotowości życiowej, rozbudowa elementarnych związków oraz umiejętności
komunikacji niewerbalnej, integracja w strukturach społecznych oraz tworzenie możliwości odprężenia.
Uczestnicy otrzymują tu bodźce wizualne i słuchowe, czuciowe i wibracyjne, kinestetyczne i proprioceptyczne,
jak również zapachowe i ewentualnie smakowe. W aspekcie pedagogicznym Snoezelen wyróżnia się szczególną
swobodą i samodzielnością w doborze działania, stają się niezależni, działają wolicjonalnie i rozszerzają swój
potencjał. Snoezelen jest interwencją o cechach terapeutycznych, która w zależności od diagnozy i narzędzi
terapeutycznych, znajduje zastosowanie albo terapeutyczne, albo pedagogiczne w pracy z osobami ze sprzężoną
niepełnosprawnością.
W ramach zajęć polisensorycznych wprowadzona została również „terapia ręki”. Ręka, jako wyspecjalizowany
narząd, odpowiedzialna jest w naszym ciele za wiele funkcji. Jej doskonałość polega na tym, że służy nam jako
silne narzędzie do popychania, podnoszenia ciężarów, siłowania się, a jednocześnie potrafi wykonywać bardzo
precyzyjne i skomplikowane ruchy takie jak szycie czy pisanie. Ta szeroka specjalizacja kończyn sprawia, że to
w głównej mierze ich sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania każdego człowieka. Rozwój kory
mózgowej i skomplikowany mechanizm nerwowy, czyni nasze ręce i dłonie czymś niezwykle wyjątkowym i
fascynującym. Dzięki niemu jesteśmy w stanie zapoczątkować ruch, kontrolować jego trwanie oraz płynnie go
zakończyć. Obszar kory mózgowej odpowiedzialny za ruchy całej kończyny górnej, a szczególnie dłoni, kciuka i
palców, zajmuje zdumiewająco dużą powierzchnię w stosunku do innych części ciała.
To wskazuje dobitnie na ogromne znaczenie funkcjonalne ręki w naszym życiu codziennym. Jeśli mamy sprawne
ręce, potrafimy wykonać większość czynności, co sprawia, że jesteśmy dużo bardziej niezależni od innych osób
nawet jeśli poruszamy się na wózku. Poza tym na dłoniach znajdują się receptory odpowiedzialne za wszystkie
narządy ciała człowieka. Dlatego też ich sprawność ma ogromne znaczenie w funkcjonowaniu całego organizmu.
Terapia ręki służy usprawnianiu tzw. małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców, jak również
dostarczania wrażeń dotykowych i poznawania dzięki nim różnych kształtów, struktur materiałów oraz
nabywanie umiejętności ich rozróżniania. Ale przede wszystkim służy do osiągnięcia samodzielności w
podstawowych czynnościach życia codziennego.
Celem terapii ręki jest wspomaganie precyzyjnych ruchów rąk, poprawę umiejętności chwytu, wyuczenie
zdolności skupienia uwagi, patrzenia, wzmacnianie koncentracji, poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej,
przekraczanie linii środka ciała.
W roku 2011 3 pracowników odbyło szkolenie z II stopnia pracy metoda stymulacji bazalnej. Jest to jeszcze
mało popularna w Polsce metoda pracy z osobami z głębszą niepełnosprawnością intelektualną i schorzeniami
dodatkowymi. Pozwala w krótkim czasie stworzyć warunki dla maksymalnej aktywności własnej osoby o
głębokiej niepełnosprawności w kontakcie z własnym ciałem i światem zewnętrznym. W celu jak najpełniejszego
wykorzystania możliwości tej metody - przeorganizowano pomieszczenia w ośrodku
– utworzono
zindywidualizowane kąciki terapeutyczne wyposażone w materac, blokomoduły i pomoce terapeutyczne.
Prowadzono również zajęcia z zakresu hipoterapii. Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem na Rzecz Hipoterapii
Korekcji Wad Postawy i Ekologii „Lajkonik” uczestnicy „Kamyka” raz w tygodniu w miesiącach kwiecieńpaździernik korzystali z dwugodzinnych zajęć hipoterapeutycznych. Od październiku do grudnia uczestnicy ŚDS
brali udział w zajęciach na małym basenie na Olimpii. W czasie zajęć prowadzone były zajęcia nowatorską
metodą Watsu.
Praca grupowa w każdej pracowni jest bardzo zindywidualizowana. Dzięki dodatkowemu personelowi, licznym
praktykantom i wolontariuszom, możliwe jest zapewnienie uczestnikom ŚDS indywidualnego asystenta. W pracy
grupowej bierze się pod uwagę przede wszystkim dobro uczestnika, jego indywidualne potrzeby, motywacje i
umiejętności. W trakcie zajęć grupowych, oprócz osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie pracowni, udział
biorą pedagodzy, pomoce terapeutów i asystenci. Praktykowane jest to z kilku ważnych powodów:
• Pracownicy współpracują nad procesem usamodzielniania uczestników; plan pracy w pracowni
opracowywany jest w konsultacji z całym zespołem wspierająco-rehabilitacyjnym;
• W trakcie zajęć w pracowniach współrealizowany jest trening w zakresie samodzielności, komunikacji,
spędzania czasu wolnego, zmniejszenia natężenia zachowań trudnych oraz funkcjonowania w grupie,
których cele opracował pedagog specjalny w porozumieniu z zespołem wspieająco-rehabilitacyjnym;
• Pedagog specjalny i/lub pomoc terapeuty mają okazję poznać uczestników swojej grupy w
5
•
funkcjonowaniu na różnorodnych zajęciach;
Uczestnicy mający problem z pracą grupową oraz mający problem z koncentracją uwagi wymagają
większego zaangażowania osobowego kadry.
3. Działania na rzecz integracji – w trakcie realizacji zadania zamierzamy działać w kierunku integracji
społecznej naszych uczestników. Wykorzystujemy do tego okazje do spotkań z rodzinami, sąsiadami i osobami
dzielącymi z nami przestrzeń publiczną, młodymi ludźmi (uczniami, studentami), pracownikami innych firm
(wolontariat pracowniczy). W ramach tej działalności „Kamyka” zorganizowano m.in.:
Hipoterapia we współpracy ze Stowarzyszeniem na Rzecz Hipoterapii Korekcji Wad Postawy i Ekologii
„Lajkonik” uczestnicy „Kamyka” dwa razy w tygodniu w miesiącach kwiecień-czerwiec korzystali z
dwugodzinnych zajęć hipoterapeutycznych.
Basen – wybrani uczestnicy ośrodka raz w tygodniu uczęszczali na zajęcia wodne.
Letni obóz w Sianożętach. Ciągle jeszcze wracamy myślami do beztroskich chwil na plaży, spacerów wzdłuż
brzegu, gofrów na promenadzie, ogrodu Hortulus, dyskotek, wyjścia do kina czy wieczornych spotkań przy
gitarze – wszystko to w trakcie tygodniowego obozu letniego na przełomie czerwca i lipca 2011 r. To był dla nas
wszystkich szczególny czas. Znów na chwilę udało się zapomnieć o codziennych problemach, wypocząć, nabrać
sił na kolejny rok pracy.
Run of spirit – 13.06.2011 już po raz drugi wzięliśmy udział w maratonie „Run of spirit” w Berlinie
organizowanym przez współpracującą z nami fundację Evangelisches Johannestift. Uczestniczka „Kamyka”,
która w maratonie jechała na wózku dzięki pomocy swojego asystenta zdobyła I miejsce. Uczestnik naszego
ośrodka w kategorii męskiej zdobył V miejsce.
Konkurs fotograficzny „Wykluczeni” – 24 stycznia 2011 we współpracy z firmą Siemens organizującą
wolontariat pracowniczy ŚDS „Kamyk” był współorganizatorem ogólnopolskiego konkursu fotograficznego.
Wyróżnione prace na jeden miesiąc zawisły w poznańskiej Galerii Tak (placówce Stowarzyszenia Na Tak).
Orange Day – 16 czerwca 2011 we współpracy z firmą GlaxoSmithKline organizującą wolontariat pracowniczy
utworzono przy „Kamyku” ogród terapeutyczny.
PGNiG – w 2011 roku dzięki stałej współpracy z Poznańską Gazownią kierownik ŚDS „Kamyk” miał
możliwość spotkania się z pracownikami PGNiG, by przedstawi im sytuację społeczną osób z wieloraką
niepełnosprawnością.
Kilka wariacji na temat integracji – staramy się korzystać z kulturalnych i rekreacyjnych możliwości, jakie daje
nam nasze miasto. Wychodzimy do kina, na wystawy, do kawiarni, do parków i innych zielonych zakątków
Poznania, tak by jak najpełniej integrować uczestników „Kamyka” ze społecznością poznańską. We wrześniu
2011 zwiedziliśmy Stadion Miejski w Poznaniu, spotykając się przy okazji z piłkarzami Lecha Poznań.
W Kamyku regularnie zabieramy podopiecznych na zakupy do pobliskiego sklepu Piotr i Paweł, żeby
zintensyfikować integrację z lokalnym społeczeństwem.
4. konsultacje lekarskie – w 2011 roku prowadziliśmy regularne konsultacje z lekarzem psychiatrą,
dermatologiem i seksuologiem. W tym zakresie starania placówki sprawiły, że jakość życia uczestników i ich
rodzin znacznie się polepszyła, np. poprzez stałą współpracę z seksuologiem, dermatologiem, psychiatrą. W
czerwcu 2011 roku podjęto współpracę z lekarzami i pielęgniarkami hospicjum domowego, którzy doraźnie
udzielają wsparcia lekarskiego uczestnikom „Kamyka”.
5. wsparcie i poradnictwo socjalne, także dla opiekunów użytkownika – obejmowało pomoc w załatwianiu
spraw socjalnych (w tym pomoc w organizacji pogrzebu jednego z uczestników „Kamyka”), nabyciu
specjalistycznego sprzętu (wózek inwalidzki, sprzęt do komunikacji), lekarstw, środków higienicznych,
udzielanie informacji o możliwościach uzyskania pomocy socjalnej. Ponadto umożliwiliśmy rodzicom
indywidualne bezpłatne konsultacje specjalistyczne dermatologiem.
6. Opieka psychologiczna – realizowana była w trakcie całego okresu sprawozdawczego. Psycholog
współpracował z zespołem wspierająco-aktywizujacym w zakresie ustalanie celów pracy i sposobów ich
realizacji. Psycholog opiniował stan psychiczny każdego uczestnika na początku roku. Wsparcie psychologiczne
udzielane było systematycznie, raz w tygodniu, przez cały okres realizacji zadania.
7. dowóz do placówki – w ramach zadania realizowano dowóz do placówki. Dowożeni byli uczestnicy mający
problem z poruszaniem się, zamieszkujący teren miasta Poznania (łącznie 14 osób). W ramach zadania został
zatrudniony kierowca oraz sfinansowane koszty paliwa, eksploatacji pojazdu i naprawy pojazdu (busa własnego
6
stowarzyszenia).
8. Współpraca z uczelniami i szkołami
Chcąc czerpać wiedzę z ośrodków naukowych i jednocześnie dzielić się naszymi praktycznymi doświadczeniami
podejmujemy współpracę z następującymi ośrodkami szkolnymi i akademickimi:
1. Uniwersytetem im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wydziałem Studiów Edukacyjnych:
- współorganizacja szkolenia z metody Delacato,
- współpraca z Akademicką Grupą Inicjatyw Koło Naukowe Studentów Pedagogiki Specjalnej UAM w
Poznaniu w zakresie organizacji akcji społecznych,
- współorganizacja międzynarodowej konferencji naukowej „Pełnoprawni seksualnie”.
2. Medycznym Studium Zawodowym:
- organizacji praktyk zawodowych dla kierunku „terapeuta zajęciowy” w miesiącach styczeń-czerwiec 2011,
- ewaluacji pracy uczniów Medycznego Studium Zawodowego.
9. Współpraca z wolontariuszami – czyli jak zamienić entuzjazm w pomoc.
Naszą pracę wspierają wolontariusze. Trafiają do nas indywidualne osoby, które pomagają w organizacji imprez,
wyjściach na spacery, do teatru, jeżdżą jako opiekunowie na obozy.
Od półtora roku współpracujemy ściśle z uczniami Gimnazjum Akademickiego Da Vinci oraz Szkoły
Podstawowej nr 62. Od czerwca 2011 podejmujemy współpracę ze Społeczną Szkołą Podstawową Nr 3 i
Gimnazjum Dębinka w Poznaniu.
10. Budowa ogrodu terapeutycznego. Kolejnym krokiem (po remoncie) zwiększania funkcjonalności i
upiększania naszego codziennego otoczenia było stworzenie ogrodu terapeutycznego otaczającego budynek.
16go czerwca 30 pracowników GlaxoSmithKline w ramach programu Orange Day zamieniło swoje biurka,
laptopy i telefony komórkowe na rękawice robocze, łopaty i grabie. Już od 8:30 rano rozkładali ziemię, siali
trawę, krzewy i kwiaty, wszystko po to, aby osoby niepełnosprawne mogły przechadzać się po ścieżkach
sensorycznych i doznawać pobudzenia różnych zmysłów. W ogrodzie terapeutycznym wszystko ma znaczenie.
To, na co ludzie zdrowi rzadko zwracają uwagę, staje się często kluczowe podczas terapii osób
niepełnosprawnych. Woń kwiatów stymuluje węch, a ich kolory dynamizują wzrok. Miękki piasek i twarde
kamienie różnicują doświadczanie podłoża. Zimne płyty i ciepła ziemia dostarczają odmiennych wrażeń,
przyjemne w dotyku granulki różnią się od szorstkiego gresu.
Korzyść płynąca z takich akcji jak Orange Day jest zwielokrotniona dzięki temu, że wszyscy: ci bezpośrednio
zaangażowani i ci, którzy pośrednio czerpią pożytek, mogą czuć się wygrani. Zatrudnieni w GSK, pytani
dlaczego zdecydowali się pracować jako wolontariusze odpowiadali, że radość dla nich stanowi możliwość
pomocy drugiemu człowiekowi. Mówili też, że czerpią przyjemność z tego, że mogą opuścić na chwilę biuro i
popracować fizycznie. Wielu z tych, którzy, będą korzystać z ich pracy nie ma możliwości podzielenia się swoim
odczuciem, gdyż większość podopiecznych Kamyka ma trudności z mówieniem i nie ma szans opowiedzieć o
swojej radości. Nie oznacza to jednak, że nie będą jej czuć. Dzięki dobrej praktyce odpowiedzialnego biznesu,
jaką niewątpliwie stanowi Orange Day firmy GlaxoSmithKline, osoby niepełnosprawne intelektualnie dostały
piękny kolorowy ogród.
3. Liczbowe określenie skali działań zrealizowanych w ramach zadania /należy użyć tych samych miar, które były
zapisane w ofercie realizacji zadania, w części II pkt. 5/.
ŚDS funkcjonował przez cały rok z dwutygodniową przerwą letnią. Ośrodek był czynny w dni robocze od
poniedziałku do piątku w godzinach 7:30 do 15:30.
01/2011 – aktualizacja i wdrażanie indywidualnych planów wspierająco-aktywizujacych – 20 indywidualnych
planów wspierająco- aktywizujacych
01/2011 – stworzenie planów pracy pracowni – 4 plany pracowni
01/2011 – okresowa ocena stanu psychicznego dla 20 uczestników
01-12/2011 - prowadzenie codziennych zajęć wspierająco–aktywizujących, monitorowanie indywidualnych planów
wspierająco- aktywizujacych, oraz organizacja zajęć dodatkowych – sportowych, turystycznych, integracyjnych,
wycieczek i wyjazdów.
01-12/2011 – zebrania zespołu wspierająco-rehabilitacyjnego raz w tygodniu
7
01-12/2011 – 5 spotkań z rodzinami uczestników
01-12/2011 – zakup brakującego sprzętu i pomocy terapeutyczno – dydaktycznych
01-6/2011 – doszkalanie personelu - spotkania szkoleniowe (szkolenie z metody komunikacji alternatywnej i
wspomagającej (superwizja pracy z osobami na 0, 1 i 2 stopniu) 13-15 maja 2011 dla 10 pracowników, szkolenie z
zakresu stymulacji bazalnej (II stopień) dla 3 pracowników.
6/2011 – budowa ogrodu terapeutycznego przy ośrodku.
Część II. Sprawozdanie z wykonania wydatków
Rozliczenie ze względu na źródło finansowania
Źródło finansowania
Koszty pokryte z dotacji
Koszty pokryte
z finansowych środków
własnych, środków
z innych źródeł oraz wpłat
i opłat adresatów *
/z tego wpłaty i opłaty
adresatów zadania 0 zł/
Ogółem:
Całość zadania
(zgodnie z umową)
Poprzednie okresy
sprawozdawcze
(narastająco)*
zł
263 014,00
%
100
zł
93699,36
%
100
Bieżący okres
Sprawozdawczy – w przypadku
sprawozdania końcowego – za
okres realizacji zadania
zł
%
263 014,00
100
0
0
0
0
0
0
263 014,00
100
93699,36
100
263 014,00
100
Sporządziła:
Natalia Marciniak-Madejska
Kierownik ŚDS Kamyk
8