prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ1/5044-1/Cy/11
2949/12
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„Rejon ulic Dominikańska – Szewska” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INŻ. ANNA MOCZKO
POZNAŃ,
CZERWIEC
2012 R./
SIERPIEŃ
2012 R.*
* NINIEJSZA PROGNOZA UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU MPZP WYNIKAJĄCE ZE ZŁOŻONYCH OPINII ORAZ OPINIE ZŁOŻONE DO PROGNOZY
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
„REJON ULIC DOMINIKAŃSKA – SZEWSKA” W POZNANIU
SPIS TREŚCI
1.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................... 3
1.1.
Informacje wstępne .....................................................................................................................3
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania .......................................................................................3
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania..........................................................................................3
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy.........................................................................................4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .............................................. 6
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ........................................................................6
2.2.
Rzeźba terenu .............................................................................................................................6
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe .......................................................................................6
2.4.
Warunki wodne ...........................................................................................................................7
2.5.
Szata roślinna .............................................................................................................................7
2.6.
Świat zwierzęcy ...........................................................................................................................7
2.7.
Powierzchnia ziemi ......................................................................................................................8
2.8.
Klimat lokalny .............................................................................................................................8
2.9.
Dziedzictwo kulturowe ............................................................................................................... 10
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego.............................................................................................. 10
2.11. Klimat akustyczny ...................................................................................................................... 11
2.12. Jakość wód ............................................................................................................................... 12
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY.................................................................................................. 12
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ..................................... 14
4.1.
Cel opracowania projektu planu .................................................................................................. 14
4.2.
Ustalenia projektu planu ............................................................................................................ 14
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami............................................................. 17
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu............... 17
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM
I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ......................... 18
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 20
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi .......................................................................................... 20
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ................................................................... 21
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną ................................................................................. 21
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną ................................................................................................. 22
6.5.
Oddziaływanie na zwierzęta........................................................................................................ 22
6.6.
Oddziaływanie na ludzi............................................................................................................... 22
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz ........................................................................................................ 23
6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny............................................................................................ 24
6.9.
Oddziaływanie na powietrze ....................................................................................................... 25
6.10. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe...................................................................................... 25
6.11. Oddziaływanie na dobra materialne............................................................................................. 26
6.12. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 ................................................. 26
6.13. Pola elektromagnetyczne............................................................................................................ 26
6.14. Oddziaływanie transgraniczne..................................................................................................... 27
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .................................................................................. 27
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE MPZP ................. 27
9. WNIOSKI.......................................................................................................................................... 28
10. STRESZCZENIE................................................................................................................................. 29
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Dokumentacja fotograficzna obszaru opracowania
Projekt mpzp „Rejon ulic Dominikańska - Szewska” w Poznaniu, MPU 2012r. – etap procedury planistycznej – opiniowanie
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic Dominikańska - Szewska”
w Poznaniu. Sporządzenie planu miejscowego zostało wywołane uchwałą Nr LXXX/1209/V/2010 Rady
Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r.
Planem objęto teren położony w centralnej części Poznania, w obrębie obszaru
staromiejskiego. Stanowi on południowo-wschodni fragment kwartału zabudowy między ulicami:
Dominikańską, Szewską, Stawną i Żydowską. Powierzchnia obszaru objętego ustaleniami planu
miejscowego wynosi 1947 m2.
Obecnie na omawianym terenie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Obszar Staromiejski w Poznaniu”, uchwalonego uchwałą Nr XCIII/1055/III/2002
Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2002 r.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument, niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
administracji opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie
sporządza prognozę oddziaływania na środowisko. Natomiast stosownie do art. 50 przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagane jest również w przypadku wprowadzenia
zmian do obowiązującego planu miejscowego.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może być spowodowany realizacją ustalonych lub
dopuszczonych w planie miejscowym form zagospodarowania przestrzennego poszczególnych
terenów.
W niniejszej prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic Dominikańska –
Szewska” w Poznaniu (tekst) wraz z rysunkiem, stanowiącym załącznik graficzny uchwały,
sporządzonym w skali 1:500.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, prognoza oddziaływania na środowisko musi być opracowana stosownie
do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte muszą być dostosowane do
zawartości oraz stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego
dokumentu w procesie opracowywania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie wskazano w art. 51 ust. 2 ww. ustawy.
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z dnia 7 listopada 2008 r. ze zmianami
Dz. U. z 2012 r., poz. 647
3
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy, zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem
WOO-III.411.113.2011.K z dnia 22.02.2011 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem
Sanitarnym w Poznaniu (pismem NS-72/1-74(1)/11 z dnia 28.02.2011 r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
•
•
•
•
•
•
•
Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,
Jeż J., Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
Seneta W. Dolatowski J., Dendrologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne
i statystyczne. Fortuniak K., Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003,
Wśród zwierząt i roślin, Kronika Miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002.
Koczorowska R. Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach
miasta Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej.
Sorus Poznań 1995
Farat R.: Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta
Poznania, w: Wody powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej Poznań
Sorus 1995 r.
Materiały kartograficzne:
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-d-1 Poznań – Stare Miasto, GeokartInternational sp. z o.o., Rzeszów, OPGK - Rzeszów S. A. 1998.
•
•
Akty prawne:
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227 ze zmianami).
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647),
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze
zmianami),
•
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r., Nr 185, poz.1243 ze
zmianami),
•
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145 - tekst jednolity),
•
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
4
•
•
•
•
•
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst
jednolity, ze zmianami),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE),
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 30 listopada 2009 r.
w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (2009/147/WE).
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz.1419).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu, MPU 2012,
•
Uchwała Nr LXXX/1209/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Rejon ulic
Dominikańska -Szewska” w Poznaniu,
•
Uchwała Nr XCIII/1055/III/2002 Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2002 r. w sprawie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Obszar Staromiejski” w Poznaniu,
(Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 111, poz. 3102 z dnia 06.09.2002 r.),
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Program ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała
Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października
2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r., Nr 200, poz. 3281),
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, 2011 Biblioteka Monitoringu
Środowiska, WIOŚ, Poznań 2011,2012
•
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2011, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, 2012,
•
Środowisko naturalne miasta Poznania, Urząd Miejski w Poznaniu, Wydział Ochrony Środowiska;
Poznań 1996,
•
Wiek osadów aluwialnych doliny Warty oraz doliny Cybiny – Bogdanki w rejonie Śródmieścia
w Poznaniu, M. Troć, K. Milecka, Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią, seria A –
Geografia Fizyczna, Tom 59: 145-159, 2008,
•
Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, modele numeryczne i statystyczne, Fortuniak K.,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
•
Opracowanie fizjograficzne problemowe Poznań - Śródmieście , Geoprojekt – Poznań, 1986r
Inne źródła:
•
wizja terenowa (marzec 2012r.)
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, styczeń, marzec, maj 2012.)
•
http://www.poznan.pios.gov.pl
•
mapa SIP ZGiKM GEOPOZ
Powyższe materiały, w połączeniu z wizją terenową, pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska, a w szczególności określenia problemów dotyczących
poszczególnych jego komponentów.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjno
- opisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w logiczną
całość posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska
5
i wskazaniu, jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi.
Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia obecny stan
dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście - stopień ogólności (lub szczegółowości)
ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar projektu planu położony jest w centralnej części śródmieścia Poznania,
przy zbiegu ulic Dominikańskiej i Szewskiej. Obejmuje obszar działek nr 68, 74/2, 75, 74/3, 74/4, 73/1
i 73/2, ark. 15, obręb Poznań.
Obecnie obszar projektu planu w 33% jest zabudowany budynkami mieszkalno-usługowymi,
w 42% funkcjonuje jako parking dla samochodów osobowych, a pozostałe 25% terenu stanowią
powierzchnie wewnętrznego podwórza i dojazdu do wnętrza działki.
Zabudowę działek nr 73/1, 73/2, 74/3, i 74/4 tworzą III-kondygnacyjne kamienice
(z poddaszem użytkowym), w przeważającej części adaptowane na funkcje usługowe. Przy północnozachodniej granicy terenu istnieją zabudowania gospodarcze. Kamienice i zabudowania gospodarcze
otaczają wewnętrzne podwórko, które jest utwardzone betonem i płytami chodnikowymi.
Działka 74/2 jest dojazdem do wnętrza zabudowy, którego nawierzchnię wykonano
z „pozbruku”.
Działki 68 i 75 są obecnie użytkowane jako parking, a ich nawierzchnia jest utwardzona
ubitym kamiennym tłuczniem.
W najbliższym otoczeniu omawianego terenu znajduje się zwarta, intensywna zabudowa
śródmiejska mieszkaniowa, mieszkaniowo-usługowa oraz usługowa. Jedynie od wschodu teren objęty
opracowaniem sąsiaduje z małym brukowanym placem otwartym od strony ul. Dominikańskiej
i ul. Szewskiej; Plac ten od wschodu zamyka frontowa elewacja Kościoła Najświętszego Serca
Jezusowego i od północy fronty zabudowań kościelnych.
W kontekście otoczenia przyrodniczego, istotne jest położenie omawianego obszaru
w niedalekim sąsiedztwie (około 400m ) od terenów zieleni otwartej w dolinie rzeki Warty.
Przebieg granicy projektu planu wskazano na załączniku nr 1 prognozy.
2.2.
Rzeźba terenu
Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym obszaru Polski (wg J. Kondrackiego)3 teren
opracowania zlokalizowany jest mezoregionie Poznańskiego Przełomu Warty, powstałym w wyniku
przekształcenia rynny lodowcowej w wciętą dolinę rzeczną. Obszar projektu planu jest terenem
płaskim, płożonym na wysokości ok. 58 m n.p.m.
Zaznaczyć należy, że obecne ukształtowanie terenu jest wynikiem przekształceń rzeźby terenu
spowodowanych działalnością człowieka prowadzoną na przestrzeni kilku wieków, obejmujących
następujące po sobie historyczne etapy rozwoju miasta Poznania.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Budowa geologiczna warstw przypowierzchniowych analizowanego obszaru związana jest
z formacją czwartorzędową. Powierzchnię całego terenu budują holoceńskie grunty nasypowe
o różnym stopniu zagęszczenia, złożone z nasypów gruzowych i gruzowo mineralnych, głównie
pochodzenia antropogenicznego. Ich średnia miąższość sięga powyżej 4 m. Grunty te zalegają
średnio na głębokości od 4 do 10 m p.p.t.
Pod warstwą nasypów, zalega warstwa plejstoceńskich różnoziarnistych piasków rzecznych,
lokalnie również pospółki i żwiry. Warstwa piasków zawierać może domieszki próchnicy, a także
3
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
6
wkładki i przewarstwienia gruntów organicznych, w tym przede wszystkim torfów i namułów. Średnia
miąższość tej warstwy wynosi powyżej 6 m. Grunty podścielające dla piasków rzecznych stanowią
w przewadze trzeciorzędowe iły pstre.
Takie podłoże stanowi grunt przydatny dla zabudowy, z lokalnymi ograniczeniami ze względu
na jego obniżoną nośność oraz występowanie w podłożu gruntów tiksotropowych, pęczniejących.
Zastrzeżenia budzą również przypowierzchniowe nasypy, które ze względu na zróżnicowany skład
i stan uznaje się za nieprzydatne dla fundamentowania. Dlatego lokalizacje nowych inwestycji wiązać
się będą z koniecznością przeprowadzenia szczegółowych badań ustalających nośność gruntów.
2.4.
Warunki wodne
Omawiany teren znajduje się w granicach obszaru dolinnego rzeki Warty, zasilanego wodami
opadowymi oraz spływem podziemnym z terenów sąsiednich, wyżej położonych. Analizowany teren
pozbawiony jest cieków i zbiorników wodnych. Objęty jest zasięgiem zlewni kolektora Śródmieście.
Na obszarze tym występują w głównej mierze podziemne wody plejstoceńskie i holoceńskie.
Średnia głębokość zalegania I zwierciadła wody gruntowej wynosi > 4,5 m p.p.t. Zwierciadło ma
charakter swobodny, a głębokość jego zalegania zależy w dużej mierze od stanów wody w Warcie.
Poziom wodonośny trzeciorzędowy związany jest z utworami piaszczystymi miocenu
i występuje na terenie całego Poznania. Jest poziomem subartezyjskim, napiętym przez
nieprzepuszczalną warstwę iłów poznańskich, którego zwierciadło wody stabilizuje się na głębokości
od kilku do kilkunastu metrów pod powierzchnią terenu.
2.5.
Szata roślinna
W granicach omawianego terenu występuje intensywna zabudowa kubaturowa na działkach
nr 74/3, 74/4, 73/1 i 73/2, której towarzyszą trwale uszczelnione powierzchnie (zabetonowane
podwórze i chodniki). Jedynie przy murze po północnej stronie podwórza rośnie wiąz szypułkowy
(Ulmus laevis) oraz w nieszczelnościach płyty podwórza (przy garażach po zachodniej stronie
podwórza) kilka gałązek bzu czarnego (Sambucus nigra). Działka nr 74/2 funkcjonuje jako wjazd
na podwórze ww. posesji i jest całkowicie utwardzona kostką „pozbrukową”. Działki nr 68 i 75
wykorzystywane są jako parking samochodowy. W efekcie opisanego powyżej zagospodarowania,
obszar opracowania pozbawiony jest szaty roślinnej - zagospodarowanie praktycznie wyklucza
obecność innych, nowych roślin ze względu na brak warunków siedliskowych umożliwiających
ich rozwój.
Na omawianym obszarze projektu planu poza jednym drzewem i jednym przypadkowym
krzewem, przedstawicielami flory mogą być niewielkich rozmiarów gatunki roślin, które przystosowały
się do życia w skrajnie niesprzyjających warunkach, jakie panują w wybetonowanym centrum miasta.
Należy do nich kilka gatunków mszaków tj. prątnik srebrzysty (Bryum argentum) porastający szczeliny
między płytami chodnikowymi i brukiem ulicznym oraz krawężniki. Towarzyszy mu często zwojek
(Streblotrichum convolutum) oraz pędzlik murowy (Tortula muralis), spotykany na betonowych
słupkach, murkach i ogrodzeniach. Na ścianach budynków, między cegłami oraz na innych podłożach
o dużej zawartości wapnia, spotkać można także niektóre z gatunków skorupiastych i proszkowatych
porostów.
Teren opracowania może swoim oddziaływaniem obejmować systemy korzeniowe drzew
rosnących poza granicą obszaru objętego ustaleniami, przy ulicach sąsiadujących z projektem planem.
Zatem należy zwrócić uwagę na dwa kasztanowce białe (Aesculus hippokastanum) rosnące przy
ul. Dominikańskiej oraz młode, zdrowe klony pospolite odm. kulistej (Acer platanoides var. „Globosa”),
posadzone przy ul. Szewskiej.
2.6.
Świat zwierzęcy
Środowisko miejskie, które w sposób istotny odbiega od warunków naturalnych, jest miejscem
życia gatunków zwierząt, które potrafiły się przystosować do życia na terenach silnie
zurbanizowanych, lub które od dawna towarzyszą siedzibom ludzkim. Naturalnymi siedliskami
przedstawicieli fauny miast są tereny zieleni tworzące w Poznaniu tzw. kliny zieleni, jednakże
zwierzęta coraz częściej przystosowują się do życia w warunkach nawet najbardziej ścisłej zabudowy
miejskiej.
7
W granicach analizowanego terenu stwierdzono obecność kilku gatunków ptaków, które
przystosowały się do przebywania w centrum miasta. Należą do nich gołębie skalne (Columba livia f.
urbana), wróble (Passer domesticus), kawki (Corvus monedula) oraz sroki (Pica pica). Należy
zaznaczyć, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r.
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, wróbel (Passer domesticus) jest gatunkiem objętym ochroną
ścisłą, natomiast sroka (Pica pica) i gołąb skalny (Columba livia f. urbana) są gatunkami objętymi
ochroną częściową.
2.7.
Powierzchnia ziemi
Powierzchnia ziemi na terenach silnie zurbanizowanych, a do takich należy analizowany
obszar, charakteryzują się bardzo dużym stopniem przekształcenia naturalnych właściwości.
Ze względu na uszczelnienie powierzchni terenu betonem, kostką brukową lub utwardzenie
kruszywem kamiennym, analizowany obszar pozbawiony jest naturalnej warstwy gleby. Niekorzystny
wpływ na zmianę jej właściwości fizycznych i chemicznych ma wiele procesów związanych
z działalnością człowieka. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć zakłócanie obiegu wód
podziemnych i powierzchniowych poprzez ingerencję w skład oraz zagęszczenie poszczególnych
warstw profilu glebowego, przemieszanie warstw, zmianę sposobu użytkowania, a także umieszczanie
szeregu elementów sieci infrastruktury technicznej w profilu glebowym. Tego typu zmiany występują
na skutek umieszczania pod powierzchnią terenu fundamentów i innych elementów konstrukcji
budowlanych oraz doprowadzania do budynków podziemnej infrastruktury technicznej, powodując
jednocześnie nieodwracalną utratę naturalnych właściwości fizycznych, chemicznych oraz
biologicznych gleby.
Gleby antropogeniczne, poza występowaniem zanieczyszczeń fizycznych (żwir, gruz i podobne
materiały wykorzystywane przy inwestycjach budowlanych), wykazują również obecność
zanieczyszczeń chemicznych, takich jak metale ciężkie (ołów i kadm) oraz węglowodory
wielopierścieniowe. Ze względu na dużą ilość zanieczyszczeń budowlanych w gruncie nasypowym tych
terenów, gleby charakteryzują się dużą zawartością wapna i wynikającym z tego odczynem
alkalicznym.
2.8.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu w znacznym stopniu ukształtowane zostały poprzez
napływające w kierunku miasta masy powietrza. Dominującymi masami powietrza, szczególnie
w okresie letnim i jesiennym, są masy powietrza polarno - morskiego, które napływają znacznie
częściej niż powietrze polarno-kontynentalne. Najrzadziej pojawiają się masy powietrza arktycznego
oraz zwrotnikowego.
Najczęściej przemieszczającymi się nad terenami Poznania frontami są fronty chłodne,
powodujące znaczne wahania ciśnienia, odczuwalny spadek temperatury powietrza oraz wzrost
prędkości wiatru. Zjawiskom tym towarzyszy również występowanie opadów, często o znacznej
gwałtowności. Średnio w ciągu roku notowanych jest w Poznaniu 67 dni, w których przemieszczają się
fronty chłodne i 42, w których przemieszczają się fronty ciepłe. Najdłużej obserwowany jest okres
bezfrontowy i wynosi on 230 dni w roku.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji, przedstawia poniższa tabela:
8
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
I
II
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (°°C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
3,2
7,7
13,5
16,4
18,3
17,7
13,0
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
79
92
93
80
85
85
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
86
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
72
3,7
69
3,3
72
3,3
72
3,2
74
2,8
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
18
42
27
111
17
81
153
74
8
ROK 2010
28
100
58
692
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
508
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011;
http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 – 2000) wynosiła 508,0mm. Natomiast roczna
suma opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1°C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu -6,5°C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów
z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile - średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą
średnią miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei
najniższa średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak
w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971 – 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba cisz, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.
na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga
w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe
wartości występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67%
i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
Lokalny mikroklimat w rejonie analizowanego terenu kształtowany jest również pod wpływem
innych, charakterystycznych dla danego obszaru czynników takich rzeźba terenu. Omawiany teren
znajduje się w tzw. denno-dolinnym poziomie miejskim, cechującym się skłonnością do stagnacji mas
powietrznych przy stanach ciszowych i przy wiatrach słabych oraz trudnością przewietrzania.
9
Lokalne stosunki klimatyczne kształtowane są także na skutek oddziaływania czynników
będących efektem działalności człowieka. Położenie analizowanego terenu w śródmieściu miasta,
charakteryzującego się występowaniem zwartej, intensywnej zabudowy, skutkuje niedoborem wilgoci,
tlenu, utrudnieniami w przewietrzaniu terenu oraz rozpraszaniu zanieczyszczeń powietrza.
Czynniki, takie jak specyficzna struktura zabudowy w centrum miasta (gęsta, zwarta
zabudowa śródmiejska), cechy fizyczne terenu, warunki meteorologiczne (przewaga wiatrów słabych)
oraz poziom stężeń zanieczyszczeń powietrza, wpływają na powstawanie zjawiska nazywanego
„miejską wyspą ciepła”. Zjawisko miejskiej wyspy ciepła (UHI – urban heat island) polega na
występowaniu wzrostu temperatury w przyziemnej warstwie atmosfery w obrębie terenów
śródmiejskich w stosunku do terenów leżących na peryferiach miasta. Największe różnice temperatur
między terenami miejskimi, a podmiejskimi obserwowane są podczas pogodnych, bezchmurnych nocy.
Na terenie polskich miast natężenie miejskiej wyspy ciepła osiąga wartość 5-8°C, jednakże jej
maksymalne wartości mogą być znacznie wyższe (skrajnie do 12°C)4.
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
Omawiany teren znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej Starego Miasta, wpisanej do
rejestru zabytków miasta Poznania pod nr A225 decyzją z dnia 04.06.1979 r., jako zespół
urbanistyczno-architektoniczny miasta lokacyjnego w obrębie murów miejskich. Dawniej teren ten
wchodził w skład dzielnicy żydowskiej, a w miejscu obecnego parkingu (działkach nr 68 i 75 ark. 15
obręb Poznań) w początkach XX w. istniały synagogi: Synagoga Gminy Braci (Tempel) przy
narożniku ul. Szewskiej i Dominikańskiej oraz Synagoga Stowarzyszenia Dobroczynności
od strony ul. Dominikańskiej.
Ponadto, przy ul. Szewskiej nr 5/6 (na działkach nr 73/2 i 74/4 ark. 15 obręb Poznań)
znajduje się budynek wpisany do rejestru zabytków miasta Poznania, - pod nr A100 decyzją
z dn. 22.02.1960 r.(widoczny na zdjęciach w Dokumentacji fotograficznej obszaru opracowania –
załącznik nr 2).
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w granicy opracowania oraz
w niewielkiej odległości od omawianego obszaru, analizę jakości powietrza atmosferycznego
przeprowadzono na podstawie wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla
poszczególnych stref5, wyznaczonych w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska6. Teren będący
przedmiotem opracowania znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska.
Wykonana przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu roczna ocena
jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2011 pod kątem ochrony zdrowia ludzi
dotyczyła następujących zanieczyszczeń: dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), benzenu
(C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, ozonu (O3), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni) i kadmu (Cd).
Klasyfikację strefy aglomeracja poznańska z uwzględnieniem kryterium ochrony zdrowia ludzi
za rok 2011 przedstawia poniższa tabela 2.
Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2011 r. z uwzględnieniem kryteriów określonych
w celu ochrony zdrowia
NAZWA
SYMBOL KLASY STRFEY DLA POSZCZEGÓLNYCH SUBSTANCJI
STREFY
NO2
SO2
CO
C6H2
PM2,5 PM10 BAP AS
CD
NI
PB
O3
aglomeracja
A
A
A
A
B
C
C
A
A
A
A
A
poznańska
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2011, WIOŚ; Poznań 2012r.,
http://www.poznan.pios.gov.pl
4
5
6
Miejska wyspa ciepła. Podstawy energetyczne, studia eksperymentalne, modele numeryczne i statystyczne. Fortuniak K.,
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2011, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2012
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska
10
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony zdrowia ludzi
za 2011 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, dlatego aglomeracja poznańska zaliczona
została do klasy A.
W przypadku pyłu PM2,5, w 2011 jego stężenie (średnie dla roku – 27,5 µg/m3) przekroczyło
poziom dopuszczalny (25 µg/m3), lecz nie przekroczyło poziomu dopuszczalnego powiększonego
o margines tolerancji (dla roku 2011 28 µg/m3). W związku z powyższym, strefę aglomeracja
poznańska zaliczono do klasy B.
W przypadku pyłu PM10 w 2011 r. zanotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla
24-godzinnych stężeń, w tym m.in. na stacjach w Poznaniu przy ul. Polanka i ul. J.H. Dąbrowskiego.
Nie zanotowano natomiast na żadnym ze stanowisk pomiarowych przekroczeń stężeń średnich
rocznych. Ze względu na stwierdzone przekroczenia dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu
PM10, aglomeracja poznańska zakwalifikowana została do klasy C. Należy jednak podkreślić, że roczna
seria pomiarów wykazuje wyraźną zmienność sezonową, w okresie zimowym odnotowywane są
stężenia pyłu PM10 wyższe, w sezonie letnim niższe. Na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy
ul. Polanka w roku 2011 zanotowano 89 przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM10,
natomiast przy ul. Dąbrowskiego 92.
W przypadku stężeń benzo(a)pirenu, strefę aglomeracja poznańska, zaliczono do klasy C.
We wszystkich strefach, zakwalifikowanych do klasy C, należy wskazać obszary, w których
stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń danej substancji, a także opracować program
naprawczy.
Dla pyłu PM10 program naprawczy dla Poznania został już wcześniej opracowany. W roku
2005 na trzech stacjach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta Poznania (przy ul. Polanka,
ul. Dąbrowskiego i ul. Szymanowskiego) przekroczenia dopuszczalnych poziomów dla pyłu
zawieszonego. Z tego względu Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy Rozporządzenia Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. program ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Program
określa m.in. podstawowe kierunki działań, których podjęcie jest niezbędne do przywrócenia
standardów jakości powietrza w strefie. Do zadań podstawowych należy między innymi zastąpienie
starych kotłów węglowych nowszymi, wykorzystującymi „czystsze” paliwa oraz zastąpienie
indywidualnych systemów grzewczych systemami zbiorowego zaopatrzenia w ciepło. Działania
te umożliwiają ograniczenie nadmiernej emisji powodującej przekroczenia dopuszczalnych poziomów
substancji w powietrzu, występującej głównie w okresie grzewczym. W 2012 r. Urząd Marszałkowski
Województwa Wielkopolskiego przystąpił do aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja poznańska w zakresie pyłu PM10.
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego przystąpił też do opracowania programu
ochrony powietrza dla strefy aglomeracja poznańska w zakresie benzo(a)pirenu.
Poza lokalnymi emisjami, przy niesprzyjających warunkach meteorologicznych (wilgotność,
kierunek wiatru itd.), wystąpić może zjawisko przenoszenia zanieczyszczeń z punktowych źródeł
emisji, zlokalizowanych poza opisywanym obszarem (np. z Elektrociepłowni „Garbary” oraz innych
zakładów zlokalizowanych w centrum miasta).
2.11.
Klimat akustyczny
Obszar projektu planu znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej Starego Miasta
i z tego też względu objęty jest ograniczeniami dla ruchu samochodowego. Ulice Dominikańska
i Szewska należą do ulic o preferencji dla ruchu pieszego, co znacznie poprawia warunki zamieszkania
i funkcjonowania w tej części obszaru staromiejskiego.
Ruch samochodowy odbywający się w rejonie opracowania wynika obecnie
z lokalizacji w tej części miasta wielu funkcji usługowych i handlowych, będących celem użytkowników
z poza terenu starego miasta. Elementem dodatkowo przyciągającym zmotoryzowanych
usługobiorców i klientów jest funkcjonujący parking dla samochodów osobowych oraz autokarów
wycieczkowych.
Obszar planu obejmuje w stanie istniejącym teren mieszkaniowo-usługowy, położony
w śródmieściu, dla którego zdefiniowane zostały standardy akustyczne w środowisku. Stosownie
do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku dla terenów w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys.
mieszkańców ustalono dopuszczalny poziom hałasu w środowisku w porze dziennej LDWN = 65 dB,
natomiast w porze nocnej LN = 55 dB (wartości określone dla hałasu powodowanego przez drogi
i linie kolejowe).
11
Zgodnie z informacjami przedstawionymi na mapie akustycznej sporządzonej dla miasta
Poznania7 stwierdza się, że na analizowanym terenie nie występują przekroczenia dopuszczalnych
poziomów hałasu zarówno dla pory dziennej jak i dla pory nocnej. W sąsiedztwie obszaru opracowania
hałas o największym natężeniu generuje ul. Wolnica (zlokalizowana po jego północnej stronie) oraz
ul. Garbary (po jego wschodniej stronie, fragment I ramy komunikacyjnej), przy czym zasięgi ich
ponadnormatywnych oddziaływań nie sięga analizowanego terenu.
Nie występują tu także punktowe - przemysłowe źródła hałasu, których eksploatacja w sposób
znacząco negatywny wpływałaby na kształtowanie tutejszego klimatu akustycznego. Czasowo teren
opracowania może znajdować się pod wpływem oddziaływania hałasu, generowanego przez lokale
usługowe, znajdujące się w sąsiedztwie omawianego terenu.
2.12.
Jakość wód
Na obszarze projektu planu nie występują wody powierzchniowe, w związku z powyższym nie
przedstawia się informacji w tym zakresie. Ocena jakości wód podziemnych prowadzona jest dla
jednolitych części wód podziemnych JCWPd. Miasto Poznań położone jest w obrębie jednolitej części
wód podziemnych nr 62, a badaniem ich jakości zajmuje się Państwowy Instytut Geologiczny
w Warszawie.
W roku 2010 badania jakości wód podziemnych przeprowadzono w ramach monitoringu
diagnostycznego i objęto nimi 49 punktów pomiarowych. Żaden z punktów pomiarowych nie był
położony w granicy miasta Poznania. Zakres badań obejmował wskaźniki ogólne takie jak: odczyn,
temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźniki
nieorganiczne: amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki,
cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas,
rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo. Ocena jakości wód
przeprowadzona została w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r.
w sprawie kryteriów i sposobów oceny stanu wód podziemnych.
W punktach pomiarowych zlokalizowanych w granicach JCWPd nr 62 w 2010 r. nie
stwierdzono występowania wód bardzo dobrej jakości, wody dobrej jakości oznaczono na
1 stanowisku (wody gruntowe), wody zadowalającej jakości na 4 stanowiskach (wody wgłębne), na
1 stanowiskach stwierdzono niezadowalającą jakość wód (wody wgłębne), a w 1 otworze badania
wykazały złą jakość wód (wody wgłębne)8.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Niniejsza prognoza dotyczy obszaru zainwestowanego, położonego w centrum dużego miasta,
w obrębie intensywnej zabudowy śródmiejskiej. W związku z tym mamy do czynienia ze środowiskiem
całkowicie przeobrażonym, charakteryzującym się wszystkimi niekorzystnymi zmianami w odniesieniu
do różnych jego komponentów, szczególnie odnosi się to do rzeźby terenu, wody, gleby, szaty
roślinnej, a także różnorodności biologicznej. Tym samym określenie jego aktualnego stanu, a tym
bardziej skutków wpływu ustaleń mpzp na to środowisko, wymaga odmiennego podejścia i analizy
różnego rodzaju uwarunkowań, które mają wpływ na dotychczasową i przyszłą jego jakość.
Intensywnie zurbanizowana przestrzeń oddziałuje na powietrze atmosferyczne, obieg wody,
mikroklimat i zieleń. Jest to jednoznaczne z tym, że na obszarze objętym projektem mpzp „Rejon ulic
Dominikańska-Szewska” w Poznaniu brak jest zasobów przyrodniczych, które można byłoby objąć
prawną ochroną ustanowioną w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Na terenie śródmieścia mamy do czynienia z wysoko przekształconym, antropogenicznym
środowiskiem, co objawia się w prawie całkowitym uszczelnieniu podłoża poprzez intensywną
zabudowę kubaturową, wybrukowanie oraz zabetonowanie nawierzchni gruntu, lub nasypanie
kruszywem kamiennym.
7
8
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2007r.,
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2011, s. 50
12
Na obszarze projektu planu obiekty kubaturowe są kilkukondygnacyjne. Zajmują 33%
powierzchni. Tereny niezabudowane to: zajmujący 42% obszaru mpzp parking dla samochodów
osobowych oraz zajmujące 25% powierzchni działki dojazd i wewnętrzne podwórze pomiędzy
kamienicami. W obydwu przypadkach mamy do czynienia z powierzchnią uszczelnioną. Cały teren
pozbawiony jest powierzchni biologicznie czynnych oraz szaty roślinnej.
Mikroklimat obszaru projektu planu wykazuje cechy typowe dla klimatu śródmiejskiego9.
W centrach miast można zaobserwować największy wpływ działalności człowieka na pogodę. Rozległe
powierzchnie dachów, chodników i ulic, zmniejszenie powierzchni czynnej, wpływają na stosunki
wodne i pogodę. Brak możliwości wsiąkania wód opadowych powoduje ich szybki odpływ do
kanalizacji miejskiej, a tym samym ograniczenie zasilania wód podziemnych.
Szybsze i większe nagrzewanie się powierzchni zabudowanych, sztuczne ciepło pochodzące ze
spalania surowców energetycznych oraz zanieczyszczenie atmosfery powodują powstawanie nad
miastem „wysp ciepła”. Wskutek różnic temperatur, a co za tym idzie ciśnienia - nad miastem częściej
niż gdzie indziej powstają chmury i pada deszcz, jest mniej dni pogodnych, więcej mgieł,
intensywność wiatrów jest niewielka, notuje się duży % cisz. Z uwagi na położenie wewnątrz zwartej
zabudowy miejskiej, brak zieleni – teren projektu planu kwalifikowany jest do najcieplejszych
obszarów w mieście. „Wyspy ciepła” o największym natężeniu w centrum miasta pojawiają się w około
70% dni w roku, częściej latem niż zimą.
W obrębie miasta wiatry wytracają około 30% prędkości - zwiększa się częstość przypadków
małej prędkości lub cisz atmosferycznych. W Poznaniu dominują wiatry słabe o prędkościach 0-5 m/s.
Niezależnie od pory roku i dnia procentowy udział cisz w zwartej zabudowie jest wyższy niż na
peryferiach miasta. W związku z tym może występować zjawisko stagnowania mas zanieczyszczonego
powietrza. Istotne też jest to, że kierunki wiatru notowane w obrębie miasta nie wykazują dominanty
kierunku zachodniego. Wszystko to może mieć niekorzystny wpływ na możliwości przewietrzania
omawianego terenu. Innym skutkiem „wysp ciepła” może być pojawianie się opadów ulewnych.
Sprzyjające warunki dla ich powstawania mają miejsce przeważnie w okresie letnim. Wskutek
kilkudniowego nagrzania miasta mogą rozwinąć się silne prądy wstępujące, a unoszące się nad
miastem pyły i gazy jako aktywne jądra kondensacji mogą spowodować tworzenie się silnych
opadów10.
Na stan higieny atmosfery w mieście ma wpływ emisja zanieczyszczeń powstających w wyniku
spalania surowców energetycznych dla celów grzewczych, powstających w wyniku procesu
technologicznego zakładów produkcyjno-usługowych oraz emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych.
Na analizowanym terenie najbardziej istotne źródła emisji zanieczyszczeń gazowych stanowią
instalacje grzewcze zlokalizowane w kamienicach (emitory punktowe). Eksploatacja instalacji
grzewczych zlokalizowanych w obrębie zabudowy wiąże się z emisją większych ilości zanieczyszczeń
w postaci tlenków siarki (głównie SO2), tlenków azotu (NOx), dwutlenku węgla (CO2) oraz pyłów
o zróżnicowanym składzie frakcyjnym, szczególnie w okresie zimowym (w okresie grzewczym).
Niewielki udział w kształtowaniu poziomu stężeń zanieczyszczeń ma emisja spalin z silników
spalinowych samochodów poruszających się ul. Szewską i ul.Dominikańską, przylegającymi do granicy
projektu planu. Ulice ta charakteryzują się stosunkowo niewielkim natężeniem ruchu. Większy wpływ
na lokalny stan higieny atmosfery ma emisja spalin ze szlaków komunikacyjnych, znajdujących się
w sąsiedztwie terenu objętego ustaleniami mpzp, w tym zwłaszcza ul. Garbary. Duże natężenie ruchu,
a także specyfika ruchu samochodowego odbywającego się ruchliwymi ulicami centrum (niewielkie
prędkości, częste zwalnianie, zatrzymywanie pojazdów, brak płynności ruchu) powoduje, że emisja
zanieczyszczeń komunikacyjnych w znacznym stopniu wpływa na kształtowanie jakości powietrza na
terenach całego śródmieścia.
Na obszarze objętym zmianą mpzp nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną
ochroną w formie parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru
chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku
ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, ustanowione
w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
9
mgr Romana Koczorowska Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach miasta Poznania,
w: Wody powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej. Sorus Poznań 1995
10
mgr Ryszard Farat: Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta Poznania, w: Wody
powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej Poznań Sorus 1995 r.
13
Na omawianym obszarze nie występują również pozostałe obszary chronione, podlegające
ochronie na podstawie innych przepisów odrębnych, tj. lasy, grunty rolne, główne zbiorniki wód
podziemnych, ujęcia wody oraz ich strefy ochronne, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar
nie jest również zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują, niekiedy znaczące,
ograniczenia w zagospodarowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego użytkowania lub obszarów
narażonych na niebezpieczeństwo powodzi.
Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji założeń
projektu zmiany mpzp, wynikających z występowania na omawianym obszarze obszarów prawnie
chronionych z zakresu ochrony przyrody lub ochrony środowiska.
Wyjątek stanowią ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów i zabudowy,
wynikające z położenia obszaru projektu planu w strefie ochrony konserwatorskiej oraz występowania
w jego granicach budynków wpisanych do rejestru zabytków.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym11, głównym celem sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie
sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, z uwzględnieniem konieczności kształtowania ładu
przestrzennego oraz konieczności dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności dalszego
zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
Obecnie na obszarze objętym projektem planu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego „Obszar Staromiejski w Poznaniu” przyjęty uchwałą Nr XCIII/1055/III/2002 Rady
Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2002 r.12
Plan miejscowy „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu sporządzany jest na wnioski
właścicieli nieruchomości, którzy wnosili o wprowadzenie: na działkach nr 68, 75 i 74/2, ark.14, obręb
Poznań funkcji hotelarskiej i/lub mieszkalnej – co najmniej 70 % powierzchni całkowitej budynku,
funkcji handlu, gastronomii, biur i rzemiosła usługowego w parterach budynków, ewentualnie
kondygnacjach podziemnych – 30 % powierzchni całkowitej budynku oraz na działkach nr 74/3, 74/4,
73/1 i 73/2, ark.14, obręb Poznań funkcji hotelarskiej, mieszkalnej, zamieszkania zbiorowego. Zapisy
obecnie obowiązującego mpzp „Obszar Staromiejski w Poznaniu”, uniemożliwiają na ww. działkach
wprowadzenie funkcji, na które zostały złożone wnioski o zmianę mpzp „Obszar Staromiejski
w Poznaniu”.
Sporządzenie mpzp „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” pozwoli określić przeznaczenie
i najbardziej optymalny sposób zagospodarowania analizowanego obszaru, umożliwiającego lokalizację
tu funkcji również komercyjnych, dzięki czemu możliwe będzie bardziej racjonalne wykorzystanie
cennej, obecnie częściowo nieużytkowanej i dewastowanej, przestrzeni w ścisłym centrum miasta.
Uchwalenie planu pozwoli na dostosowanie przeznaczenia terenu do obecnej sytuacji na rynku
nieruchomości.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu składa się z części tekstowej,
sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku
projektu planu, sporządzonego w skali 1:500.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono tereny zabudowy usługowej lub
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1U/MW i 2U/MW. Projekt planu zakłada zainwestowanie
całego obszaru znajdującego się w jego granicach pod ww. funkcje.
Dla obu ww. terenów w zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego ustalono
zakaz lokalizacji:
•
tymczasowych obiektów budowlanych,
•
naziemnych stanowisk postojowych,
•
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej,
11
12
Dz. U. z 2012 r., poz. 647
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 111, poz. 3102 z dnia 6 września 2002 r.
14
•
•
instalacji radiokomunikacyjnych wolno stojących oraz na dachach budynków,
wolno stojących obiektów budowlanych związanych z infrastrukturą techniczną,
•
klimatyzatorów, wentylatorów i anten na ścianach frontowych budynków oraz na połaciach
dachów budynków od strony dróg publicznych,
•
okien połaciowych i baterii słonecznych na połaciach dachowych widocznych od strony
przyległych dróg publicznych,
•
urządzeń reklamowych,
•
żaluzji i rolet zewnętrznych, z wyjątkiem zwijanych, metalowych ozdobnych krat w oknach
wystawowych parteru,
•
budynków gospodarczych i garaży naziemnych.
Dopuszczono z kolei lokalizację, na obu terenach:
•
ażurowych ogrodzeń o wysokości nie większej niż 2,0 m,
•
sieci infrastruktury technicznej z uwzględnieniem ww. zakazów dotyczących infrastruktury
technicznej
•
ogródków gastronomicznych,
•
obiektów małej architektury,
•
szyldów i tablic informacyjnych (z pewnymi ograniczeniami),
•
dojść, dojazdów i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem służących oczyszczaniu lub gromadzeniu
ścieków.
Ponadto dla terenu 1U/MW, na którym obecnie funkcjonuje parking, obowiązuje zakaz
lokalizacji funkcji mieszkaniowych w parterach budynków od strony dróg publicznych oraz dopuszcza
się lokalizację ażurowej bramy o wysokości równej wysokości do gzymsu dachowego, w miejscu
wskazanym na rysunku planu.
Dla ww. terenów, w zakresie parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania terenów ustalono:
•
lokalizację zabudowy, zgodnie z liniami zabudowy, wyznaczonymi na rysunku planu,
•
wytworzenie pierzei zabudowy na całym odcinku wzdłuż ulicy Dominikańskiej i narożnika ulicy
Szewskiej,
•
powierzchnię zabudowy odpowiednio dla terenów 1U/MW i 2U/MW nie mniejszą niż 65%
i 55% oraz nie większą niż 75% i 80%,
•
minimalną intensywność zabudowy wynoszącą odpowiednio 2,9 i 2,3 oraz maksymalną
intensywność zabudowy wynoszącą 3,4 i 3,2 ,
•
wysokość zabudowy obu terenów 3 kondygnacje nadziemne i czwarta kondygnacja lub
antresola pod dachem stromym, lecz nie więcej niż 18,0 m,
•
wysokość zabudowy, w strefie wyższej zabudowy dla terenu 1U/MW zwiększoną
do 4 kondygnacji nadziemnych i piątej kondygnacji lub antresoli pod dachem stromym, lecz
nie więcej niż 24,0 m, , wskazanej na rysunku planu,
•
wykształcenie dachu stromego, dla terenu 1U/MW o kalenicy sytuowanej w układzie
równoległym do ulicy Dominikańskiej, z dopuszczeniem ścięcia kalenicy i wykształceniem
dachu płaskiego na górnym fragmencie dachu, pod warunkiem, że nie będzie to widoczne
z poziomu przechodnia dróg publicznych przyległych do terenu,
•
pokrycie dachu stromego dachówką ceramiczną z palety barw czerwonych lub dla terenu
1U/MW pokrycie blachą miedzianą,
•
wykształcenie gzymsu dachowego o głębokości nie mniejszej niż 0,2 m na całej długości
elewacji,
•
dopuszczenie lokalizacji przezroczystego, płaskiego zadaszenia wyłącznie na wysokości
gzymsu dachowego, w strefie wskazanej na rysunku planu,
•
powierzchnię terenu biologicznie czynną nie mniejszą niż 1% powierzchni terenu,
•
stosowanie na elewacji materiałów naturalnych, takich jak tynk szlachetny, cegła, a w części
parterowej kamienia,
•
powierzchnię nowo wydzielanej działki nie mniejszą niż 600 m2,
•
lokalizację stanowisk postojowych dla samochodów osobowych w kondygnacjach
podziemnych, z wjazdem z ul. Dominikańskiej, leżącej poza granicami planu,
•
lokalizację miejsc postojowych dla rowerów ,
•
dla terenu 2U/MW stolarkę okienną i drzwiową wykonaną z drewna.
15
W projekcie planu dla obu terenów zaproponowano zasadniczo jednakowe ustalenia. Różnice
w ustaleniach między terenami wynikają z potrzeby uwzględnienia: na terenie 2U/MW istniejącego
zabytkowego budynku, a na terenie 1U/MW bezpośredniego sąsiedztwa wyższej zabudowy od strony
ul. Dominikańskiej przy projektowanym uzupełnieniu brakującej pierzei zabudowy. Na terenie
1U/MW w strefie wysokiej zabudowy dopuszcza się możliwość zlokalizowania budynków
o 1 kondygnację wyższych niż na pozostałym fragmencie tego terenu oraz na terenie 2U/MW
i wynikającą z tego nieco wyższą intensywność zabudowy całego terenu 1U/MW.
Projekt planu uwzględnia istniejący układ komunikacyjny obszaru staromiejskiego i ustala
ustanowienie przejazdu do działek nr 74/4, 74/3, 73/1 i 73/2 (terenu 2U/MW) przez działkę 74/2
(teren 1U/MW) oraz wskazuje (na rysunku projektu planu) lokalizację bramy od ul. Szewskiej.
Powyższe zapisy znajdują swoją kontynuację między innymi w ustaleniach planu w zakresie zasad
modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej szczegółowo
odnoszących się do zapewnienia stanowisk postojowych dla samochodów osobowych
i dla rowerów. Proponowane wspólne zagospodarowanie terenów w tym zakresie uwzględniające
wzajemne powiązania terenów, umożliwia uzyskanie korzystniejszego, optymalnego wykorzystania
obu terenów niż przy gospodarowaniu przestrzenią każdego terenu z osobna.
W kontekście niniejszego opracowania, szczególnie istotne są ustalenia w zakresie zasad
ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego. W tym zakresie w projekcie planu ustalono:
dopuszczenie stosowanie indywidualnych systemów grzewczych, z zakazem stosowania pieców
i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, zagospodarowanie
zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu, dopuszczenie wykorzystania
nadmiaru mas ziemnych, pozyskanych podczas prac budowlanych, w obrębie terenu oraz zachowanie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku - jak dla terenów w strefie śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys. mieszkańców.
W zakresie zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury
technicznej ustalono: zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej; odprowadzanie ścieków
bytowych
i
komunalnych
do
sieci
kanalizacji;
zagospodarowanie
wód
opadowych
i roztopowych w granicach działki budowlanej, z dopuszczeniem odprowadzenia do sieci kanalizacji.
Ponadto, dopuszczono roboty budowlane w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym
w szczególności sieci: wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej, elektroenergetycznej,
telekomunikacyjnej i teleinformatycznej; powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem
zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci.
W celu kształtowania ładu przestrzennego strefy ochrony konserwatorskiej Starego Miasta,
uszczegółowiono zapisy dotyczące robót budowlanych w obrębie sieci elektroenergetycznej. W tym
zakresie dla terenu 1U/MU ustalono lokalizację stacji transformatorowej SN/nn wbudowanej
w budynek, w poziomie parteru, z wyłączeniem elewacji frontowej wzdłuż ulic Szewskiej
i Dominikańskiej, natomiast dla terenu 2U/MW dopuszczono lokalizację stacji transformatorowej
SN/nn wbudowanej w budynek, z wyłączeniem budynku wpisanego do rejestru zabytków
zlokalizowanego wzdłuż ulicy Szewskiej.
Istotnym zapisem dla poprawy bezpieczeństwa omawianego obszaru jest ustalenie
dopuszczenia robót budowlanych w zakresie sieci systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu służb
ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Wszystkie powyżej cytowane zapisy, odnoszące się głównie do parametrów zagospodarowania
terenu, dopełniają - najważniejsze w tej części miasta - zapisy wypływające z potrzeby zachowania
historycznych i kulturowych wartości lokalizacji objętej opracowaniem. Zapisy zdefiniowane
w zasadach ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ustalają
ochronę terenu: jako fragmentu strefy ochrony konserwatorskiej Starego Miasta, objętego wpisem do
rejestru zabytków pod numerem A 225 z dnia 04.06.1979 r. i jako fragmentu pomnika historii „Poznań
– historyczny zespół miasta” oraz ochronę zabytków archeologicznych i reliktów pierwotnej zabudowy.
W stosunku do budynku przy ul. Szewskiej 5/6 (objętego wpisem do rejestru zabytków pod numerem
100 z dnia 22.02.1960, położonego na terenie 2U/MW), projekt zakłada jego ochronę oraz ustala
zachowanie kompozycji elewacji frontowej, detali architektonicznych, wysokości sytuowania gzymsu
dachowego i innych gzymsów na elewacji, rodzaju i kształtu dachu.
W kontekście konieczności ochrony walorów historycznych, estetycznych i architektonicznych
analizowanego terenu istotne są również zapisy w zakresie wymagań wynikających z potrzeb
16
kształtowania przestrzeni publicznych. W tym zakresie w sposób szczegółowy ustalono zasady
lokalizacji, wymiary oraz formy wykonania szyldów i tablic informacyjnych.
Projekt planu zawiera niezbędne ustalenia, określające przestrzeń w kategoriach
urbanistycznych, architektonicznych i środowiskowych, wykorzystujące atuty historycznej lokalizacji
i kreujące nowe możliwości inwestycyjne, przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb cywilizacyjnych,
kulturowych, ekonomicznych i zdrowotnych jej użytkowników.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan
miejscowy dopiero po stwierdzeniu, że jego ustalenia nie naruszają zapisów studium. Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania13
(dalej określanym jako Studium), obszar projektu planu „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w
Poznaniu znajduje się w strefie A – CENTRUM MIASTA, obejmującej teren ograniczony: torami
kolejowymi od ul. Poznańskiej do doliny rzeki Warty, doliną rzeki Warty, ulicami Królowej Jadwigi,
Towarową, mostem Dworcowym oraz ulicą F.D. Roosevelta.
W Studium obszar znajdujący się w granicach projektu planu stanowi teren zabudowy
śródmiejskiej, zwartej, średniowysokiej o funkcji: usługowej, centrotwórczej i ogólnomiejskiej oraz
mieszkaniowej wielorodzinnej, oznaczony symbolem UMsw.
Zgodnie z rysunkiem Studium teren opracowania wchodzi w skład obszarów cennych
kulturowo (objętych formą ochrony zabytków opisaną w rozdziale 2.9. Dziedzictwo kulturowe). Należy
do dzielnicy historycznej, której tereny wymagają rehabilitacji, jest również częścią obszaru
najważniejszych przestrzeni publicznych w strukturze przestrzennej miasta.
W zakresie zasad kształtowania zabudowy na terenach UMsw Studium zaleca
zharmonizowanie charakteru i parametrów zabudowy pod względem zasad podziałów płaszczyzn
i brył, proporcji wymiarów, pochylenia dachów, rozwiązań detali, kolorystyki oraz zastosowania
materiałów z formami wartościowych obiektów istniejących w strefie. W części centralnej strefy,
w której znajduje się omawiany teren, preferowana wysokość zabudowy wynosi 5 kondygnacji od
poziomu terenu do gzymsu dachowego, z dopuszczeniem dodatkowej kondygnacji w dachu stromym
lub wycofanej poza linię gzymsu.
W zakresie kierunków ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów Studium wskazuje
na konieczność dążenia do poprawy jakości wód podziemnych i powierzchniowych, w tym wód rzeki
Warty, poprzez zmniejszenie obciążeń i wyeliminowanie zrzutów ścieków bytowych oraz
przemysłowych do wód powierzchniowych i gruntowych.
Studium wymaga także utrzymania wysokiej jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji
zanieczyszczeń, uzyskane na skutek likwidacji lokalnych kotłowni, podłączenia wszystkich obiektów
budowlanych do miejskiego – centralnego systemu ciepłowniczego lub stosowaniu proekologicznych
mediów grzewczych. Postuluje także zwiększenie powierzchni terenów zieleni towarzyszącej
zabudowie oraz tworzenie pasów zieleni w ciągach komunikacyjnych. W celu polepszenia przepływu
powietrza w mieście postuluje również zwiększanie powierzchni terenów zieleni towarzyszącej
zabudowie, tworzenie pasów zieleni w ciągach komunikacyjnych oraz uwzględnianie w założeniach
urbanistycznych korytarzy przewietrzania miasta.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Jak już wcześniej wspominano, na omawianym terenie obowiązuje miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego. W przypadku odstąpienia od sporządzania i uchwalenia mpzp
„Rejon ulic Dominikańska - Szewska”, zasady kształtowania polityki przestrzennej i sposobu
postępowania w sprawach przeznaczania omawianego terenu na określone cele oraz ustalania zasad
jego zagospodarowania określane będą na podstawie mpzp „Obszar Staromiejski”.
13
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r
17
Nie przewiduje się wystąpienia zasadniczych zmian stanu środowiska przyrodniczego na
skutek odstąpienia od realizacji ustaleń projektu planu. Środowisko przyrodnicze analizowanego
obszaru, a zwłaszcza powierzchnia ziemi, zasoby wodne, szata roślinna, zostały już wcześniej
znacząco i trwale przekształcone na skutek realizacji obecnie istniejącej zabudowy śródmiejskiej,
układu komunikacyjnego oraz podziemnej infrastruktury technicznej. Nie przewiduje się przekształceń
samej zabudowy, bowiem analizowany teren znajduje się na obszarze objętym ochroną
konserwatorską, a istniejący budynek przy ul. Szewskiej 5/6 wpisany jest do rejestru zabytków.
Bezpośrednim negatywnym skutkiem odstąpienia od realizacji analizowanego planu
miejscowego może być utrwalenie obecnie niekorzystnej sytuacji przestrzennej na omawianym
obszarze. Sytuacja ta w sposób negatywny wpływać będzie na walory estetyczne i krajobrazowe tej
części centrum miasta, jak również terenów z nim sąsiadujących.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie, prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej – wspólnotowej - formułujących cele ochrony
środowiska, istotne z punktu widzenia projektu mpzp „Rejon ulic Dominikańska - Szewska”
w Poznaniu, zaliczyć można:
•
Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), nakładającą na Państwa Członkowskie wymóg wyposażenia aglomeracji
w systemy zbierania ścieków komunalnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapis
ustalający: odprowadzanie ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji;
•
Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), nakładającą na Państwa Członkowskie obowiązek
utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych
przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście obowiązywania dla Poznania Programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań14 - realizowany w projekcie planu poprzez
zapis ustalający zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy;
•
Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
14
uchwalonym Rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.)
18
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego
użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska.
Wśród nich, w kontekście zakresu ustaleń projektu mpzp „Rejon ulic Dominikańska - Szewska”
w Poznaniu, wymienić należy m.in.:
•
racjonalizację użytkowania wody, jakość wód, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: zaopatrzenie terenów przeznaczonych pod zabudowę w wodę pitną z sieci
wodociągowej, dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych w granicach
działki budowlanej, z dopuszczeniem odprowadzenia do sieci kanalizacji, odprowadzanie
ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji;
•
jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu
do sieci i dopuszczenie robót budowlanych w zakresie sieci gazowej, ciepłowniczej,
elektroenergetycznej, dopuszczenie stosowania indywidualnych systemów grzewczych,
z zakazem stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy;
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
Polityki. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele
średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012
w odniesieniu do zagadnień związanych z :
•
kierunkami działań systemowych,
•
ochroną zasobów naturalnych,
•
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania
wytycznych, dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów, umożliwiających przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci
Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad
ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu
środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska.
19
Na szczeblu gminnym wyraz realizacji Polityki stanowi Program Ochrony Środowiska dla Miasta
Poznania na lata 2009-201215. Program określił zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania
dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku
2015. Wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy
gminy w powiązaniu z ochroną środowiska,
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z tych celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp.
Są to cele dotyczące:
•
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
maksymalną powierzchnię zabudowy oraz minimalną powierzchnię biologicznie czynną dla
działek na terenach przeznaczonych pod zabudowę, dopuszczenie zagospodarowania mas
ziemnych powstałych podczas prac budowlanych w obrębie działek budowlanych lub terenów;
•
poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienia odtwarzalności zasobów wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy cytowane wyżej w celach
szczegółowych polityki ekologicznej państwa - racjonalizację użytkowania wody, jakość wód ;
•
osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy cytowane wyżej
w celach szczegółowych polityki ekologicznej państwa - jakość powietrza, zmiany klimatu oraz
różnorodność biologiczną i krajobrazową;
Ustalenie w projekcie planu zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, stanowi również realizację zaleceń, zawartych
w Programie ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań16. Zgodnie z zadaniami
podstawowymi, określonymi ww. programie, dopuszcza się zastosowanie na terenach budowlanych
indywidualnych instalacji grzewczych, pod warunkiem spełnienia wymogów, dotyczących stosowanego
w nich paliwa. Zastosowany w projekcie zapis wpisuje się w realizację powyższego wymogu.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Z uwagi na fakt, iż na omawianym terenie powierzchnia ziemi została silnie przekształcona
w wyniku lokalizacji istniejącej dotychczas zabudowy śródmiejskiej oraz pozostawienia starych
fundamentów historycznej zabudowy, wprowadzenie zagospodarowania zgodnego z zapisami projektu
mpzp „Rejon ulic Dominikańska - Szewska” w Poznaniu nie będzie wiązało się z wystąpieniem
znaczących nowych negatywnych oddziaływań.
Zgodnie z ustaleniami projektu planu powierzchnia zabudowy zwiększy się w stosunku do
stanu istniejącego i może obejmować powierzchnię terenu wynikającą z wyznaczonych linii zabudowy
obu terenów. Na skutek realizacji projektu planu należy spodziewać się lokalizacji nowych budynków
oraz przekształcenia lub uzupełnienia istniejącej zabudowy, rozbudowy i modernizacji elementów
infrastruktury komunikacyjnej i technicznej.
Skutkiem prowadzenia prac budowlanych może być powstanie nadmiaru mas ziemnych.
Zgodnie z ustaleniami planu istnieje możliwość ich wykorzystania w granicy terenu lub ich usunięcia
zgodnie z przepisami odrębnymi.
Negatywne oddziaływania na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp będą wynikiem
prowadzenia robót budowlanych w zakresie lokalizacji zabudowy i sieci infrastruktury technicznej
(m.in. wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej itd.). Oddziaływania te mogą wystąpić w
pobliżu terenu objętego opracowaniem i dotyczyć naruszenia, utrwalonych przez lata, warunków
15
16
przyjętym Uchwałą Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.
uchwalonym Rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu
ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.)
20
hydro-geologicznych w zasięgu systemów korzeniowych drzew (kasztanowców białych), rosnących
przy ulicy Dominikańskiej.
Zakres i charakter zmian w dotychczasowym zagospodarowaniu i użytkowaniu
przedmiotowego terenu wpłynie w sposób pozytywny na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe,
ponieważ wyeliminuje potencjalne źródło skażenia terenu, jakim jest funkcjonujący obecnie parking,
a wprowadzi powierzchnię biologicznie czynną.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Warunki hydrogeologiczne przedmiotowego obszaru na skutek wprowadzenia zabudowy
i podziemnych elementów infrastruktury technicznej zostały w przeszłości zaburzone. Prawdopodobnie
przerwana jest więź hydrogeologiczna, a także obniżony został poziom zwierciadła wody. Nowe
zainwestowanie może pogłębić powstałe w przeszłości historycznej zakłócenia naturalnego cyklu
obiegu wody i materii w przyrodzie.
Ze względu na brak występowania na obszarze objętym analizą wód powierzchniowych, nie
przewiduje się bezpośredniego oddziaływania na ich stan i jakość na skutek realizacji ustaleń planu.
Nie przewiduje się również wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania skutków
realizacji ustaleń projektu planu w odniesieniu do kształtowania zasobów i jakości wód podziemnych
na analizowanym terenie. Negatywne oddziaływania o charakterze lokalnym i czasowym mogą
wystąpić jedynie na etapie prowadzenia robót budowlanych, związanych z realizacją lub przebudową
infrastruktury technicznej, obejmujących między innymi konieczność wykonania wykopów lub
umieszczenia w podłożu elementów obniżających przepuszczalność gruntu. Podjęcie tego rodzaju prac
może się wiązać z czasowym obniżeniem zwierciadła wód gruntowych, a także lokalnym
ograniczeniem zdolności infiltracyjnych. Zmiany te będą miały charakter krótkotrwały i ustąpią po
zaprzestaniu prowadzenia działań w tym zakresie.
Projekt planu w pełnym zakresie reguluje niezwykle istotne z punktu widzenia ochrony jakości
wód podziemnych zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej poprzez ustalenie obowiązku
odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych, powstających na terenach objętych planem, do sieci
kanalizacji. Ograniczy to do minimum ryzyko przedostawania się niebezpiecznych dla środowiska
substancji zawartych w ściekach do gruntu, a w dalszej kolejności do wód gruntowych. Ustalono
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej,
z dopuszczeniem odprowadzenia do sieci kanalizacji. Biorąc pod uwagę współczesne proekologiczne
metody postępowania z wodami opadowymi i roztopowymi, pozostawienie wód na terenie będzie
rozwiązaniem bardziej korzystnym. Zatrzymanie przynajmniej części wód opadowych ogranicza
degradację środowiska spowodowaną uszczelnieniem terenu, powoduje lepsze zasilanie wód
gruntowych.
Ponadto, dla terenu znajdującego się w granicach projektu planu ustalono zaopatrzenie
w wodę pitną z sieci wodociągowej.
Określenie zasad prowadzenia zasad gospodarki wodno-ściekowej wpłynie również pośrednio
na jakość wód powierzchniowych, występujących poza granicami omawianego terenu. Realizacja tych
ustaleń spowoduje ograniczenie spływu zanieczyszczeń do wód powierzchniowych, zlokalizowanych
w większej odległości od omawianego obszaru.
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną
Obszar projektu planu pozbawiony jest powierzchni biologicznie czynnych, porośniętych
roślinnością, za wyjątkiem, opisanych w rozdziale 2.5. Szata roślinna, jednego drzewa i jednego
krzewu. Projekt planu ustala: zagospodarowanie co najmniej 1% powierzchni terenu jako powierzchni
biologicznie czynnej, zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenu i jednocześnie ochronę istniejącego układu zabudowy (chronionego konserwatorsko) oraz
zabytków archeologicznych i reliktów pierwotnej zabudowy. W związku z tymi zapisami należy założyć,
że realizacja ustaleń planu miejscowego, nie będzie powodować zasadniczych zmian w zakresie
różnorodności biologicznej a raczej ograniczy się do wprowadzania ściśle ograniczonej ilości gatunków
roślin i pojawiających się wraz z nimi gatunków zwierząt (zwłaszcza ptaków i owadów). W tak
niesprzyjających, obecnych warunkach środowiskowych, zapis projektu planu, pozwala stworzyć
siedlisko, nie tyle różnorodne biologicznie, co składające się z wysoce wyspecjalizowanej grupy roślin
i zwierząt, uzależnionych od funkcjonowania użytkowników terenu.
21
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Z uwagi na fakt występowania na omawianym terenie nielicznych przedstawicieli świata roślin
nie przewiduje się wystąpienia oddziaływania na szatę roślinną na skutek realizacji ustaleń mpzp
„Rejon ulic Dominikańska - Szewska” w Poznaniu.
Niewielki przyrost szaty roślinnej może nastąpić jedynie w przypadku usunięcia części
betonowej powierzchni w obrębie wewnętrznego podwórza, rekultywacji części terenu obecnego
parkingu i wprowadzenia tam nasadzeń zieleni urządzonej. Taką możliwość wskazuje ustalenie
projektu mówiące o zagospodarowaniu co najmniej 1% powierzchni terenu jako powierzchni
biologicznie czynnej i zagospodarowaniu zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenu.
Negatywne oddziaływania na szatę roślinną mogą wystąpić w pobliżu terenu objętego
realizacją mpzp, na skutek prowadzenia robót budowlanych w zakresie zabudowy i sieci infrastruktury
technicznej (m.in.: wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej). Oddziaływania te mogą
dotyczyć naruszenia systemów korzeniowych drzew rosnących przy ul. Dominikańskiej (wiekowe
kasztanowce białe - Aesculus hippocastanum) i przy ul. Szewskiej (paroletnich klonów kulistych –
Acer platanoides ‘Globosum’).
6.5.
Oddziaływanie na zwierzęta
Nie przewiduje się znaczących zmian świata zwierzęcego, który obecnie z uwagi na charakter
omawianego obszaru, jest bardzo ubogi. Zapisy projektu planu pozwalają stworzyć siedlisko
dogodniejsze dla funkcjonowania zwierząt niż obecnie istniejące, jednakże nadal ściśle uzależnione od
funkcjonowania użytkowników terenu.
6.6.
Oddziaływanie na ludzi
Skutkiem realizacji ustaleń mpzp „Rejon ulic Dominikańska - Szewska” może być zmiana
sposobu użytkowania istniejącej zabudowy oraz możliwość powstania nowej zabudowy usługowej lub
mieszkaniowej wielorodzinnej. Zmieni się też wizerunek tego miejsca, eksponowanego w przestrzeni
miejskiej.
Projekt planu w zakresie przeznaczenia terenów wprowadza bardziej elastyczne zapisy,
w stosunku do ustaleń obowiązującego mpzp „Obszaru Staromiejskiego”, umożliwiając w ten sposób
dostosowanie przeznaczenia terenu do obecnie panującej sytuacji na rynku nieruchomości i dając
większe szanse na wprowadzenie użytkowania do istniejącej zabudowy. Poprzez określenie zasad
kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony środowiska projekt planu pozwala na stworzenie
otoczenia przyjaznego człowiekowi. Wprowadzenie nowych funkcji pozwoli na poprawę jakości i stanu
istniejącej zabudowy w stosunku do stanu obecnego.
Krótkoterminowego pogorszenia warunków zamieszkania spodziewać się można w trakcie
prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją nowych inwestycji budowlanych. Negatywne
oddziaływania polegać będą m.in. na emisji hałasu i zanieczyszczeń powietrza, utrudnieniach w ruchu
pojazdów. Będzie to oddziaływanie krótkotrwałe i chwilowe, które powinno ustać po zakończeniu prac
budowlanych. Zasięg oddziaływania powinien być ograniczony do działki budowlanej, by nie stanowić
zbyt dużego dyskomfortu dla otoczenia.
W dłuższej perspektywie wzrost intensywności zagospodarowania obszaru planu, głównie
wnioskowaną zabudową usługową, spowoduje wzrost ruchu samochodowego, generowanego
docelowym funkcjonowaniem terenów oraz pojawieniem się nowych źródeł hałasu, wynikających np.:
ze specyfiki usług oferowanych na terenach U/MW.
Docelowa realizacja ustaleń planu pozwoli na zapewnienie odpowiedniego standardu
zamieszkania, a także na zapewnienie bezpieczeństwa na terenach inwestycyjnych. Służyć temu będą
ustalenia w zakresie:
•
zapewnienia wszystkim terenom dostępu do niezbędnych sieci infrastruktury technicznej,
w tym w szczególności: sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej,
elektroenergetycznej, telekomunikacyjnej, a także dopuszczenie robót w zakresie systemu
monitoringu wizyjnego oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego,
•
ustanowienia przejazdu do działek nr 74/4, 74/3, 73/1 i 73/2 przez działkę 74/2,
22
•
obowiązku zapewnienia na obu terenach U/MW niezbędnej ilości miejsc postojowych dla
samochodów osobowych i rowerów.
W celu zapewnienia wyższej jakości życia i bezpieczeństwa mieszkańców, jak również
użytkownikom zabudowy usługowej, projekt planu zawiera ustalenia, które pozwalają na zapewnienie
ochrony zdrowia na analizowanym terenie, co jest ważne przy zagospodarowywaniu przestrzeni
urbanistycznych w tak gęstej zabudowie śródmieścia. Są to ustalenia, dotyczące:
•
ochrony i kształtowania jakości powietrza atmosferycznego - realizowane poprzez zapewnienie
dostępu do sieci i dopuszczenie robót budowlanych w zakresie sieci gazowej, ciepłowniczej,
elektroenergetycznej, dopuszczenie stosowania indywidualnych systemów grzewczych,
z zakazem stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy,
•
regulacji gospodarki wodno-ściekowej - ustalające zaopatrzenie terenów przeznaczonych pod
zabudowę w wodę pitną z sieci wodociągowej, dopuszczenie zagospodarowania wód
opadowych i roztopowych w granicach działki budowlanej, z dopuszczeniem odprowadzenia
do sieci kanalizacji, odprowadzanie ścieków bytowych i komunalnych do sieci kanalizacji,
•
ochrony i kształtowania ładu przestrzennego analizowanego obszaru, szczegółowo opisane
w rozdziale 6.7. Oddziaływanie na krajobraz niniejszego opracowania – mające na celu
zachowanie niepowtarzalnego, historycznego charakteru omawianego obszaru oraz ożywienie
przestrzeni przez wprowadzenie zieleni na co najmniej 1% powierzchni terenu (powierzchni
biologicznie czynnej).
6.7.
Oddziaływanie na krajobraz
Nie przewiduje się znaczących oddziaływań w zakresie walorów krajobrazowych
przedmiotowego obszaru. Szczególna wartość krajobrazowa terenów śródmieścia, charakteryzujących
się występowaniem zespołu zabytkowych kamienic, zostanie zachowana dzięki zapisom projektu
planu, dotyczącym istniejącej zabudowy, ustalającym ochronę terenu jako fragmentu strefy ochrony
konserwatorskiej Starego Miasta, ochronę objętego wpisem do rejestru zabytków budynku
wskazanego na rysunku planu i zachowanie jego kompozycji elewacji frontowej, detali
architektonicznych, wysokości sytuowania gzymsu dachowego i innych gzymsów na elewacji, rodzaju
i kształtu dachu.
Na właściwe ukształtowanie krajobrazu w strefie ochrony konserwatorskiej Starego Miasta
wpłyną ustalenia dla obu terenów U/MW w zakresie parametrów i wskaźników kształtowania
zabudowy oraz zagospodarowania terenu ustalające:
•
lokalizacje zabudowy, zgodnie z liniami zabudowy, wyznaczonymi na rysunku planu,
•
wytworzenie pierzei zabudowy na całym odcinku wzdłuż ulicy Dominikańskiej i narożnika ulicy
Szewskiej,
•
wysokość zabudowy 3 kondygnacje nadziemne i czwarta kondygnacja lub antresola pod
dachem stromym, lecz nie więcej niż 18,0 m, 4 kondygnacje nadziemne i piąta kondygnacja
lub antresola pod dachem stromym, lecz nie więcej niż 24,0 m, w strefie wyższej zabudowy,
wskazanej na rysunku planu (od ul. Dominikańskiej),
•
wykształcenie dachu stromego, na terenie 1U/MW o kalenicy sytuowanej w układzie
równoległym do ulicy Dominikańskiej, z dopuszczeniem ścięcia kalenicy i wykształceniem
dachu płaskiego na górnym fragmencie dachu, pod warunkiem, że nie będzie to widoczne
z poziomu przechodnia dróg publicznych przyległych do terenu,
•
pokrycie dachu stromego dachówką ceramiczną z palety barw czerwonych lub blachą
miedzianą; dla istniejącej zabudowy utrzymanie dachów stromych krytych dachówką
ceramiczną z palety barw czerwonych,
•
wykształcenie gzymsu dachowego o głębokości nie mniejszej niż 0,2 m na całej długości
elewacji,
•
dopuszczenie lokalizacji przezroczystego, płaskiego zadaszenia wyłącznie na wysokości
gzymsu dachowego, w strefie wskazanej na rysunku planu,
•
na elewacji stosowanie materiałów naturalnych, takich jak tynk szlachetny, cegła, a w części
parterowej kamienia
•
na terenie 2U/MW stolarkę okienną i drzwiową wykonaną z drewna.
23
Zgodnie z ustaleniami projektu planu, w zakresie zasad ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego, uniemożliwiona zostanie lokalizacja elementów dysharmonizujących krajobraz tj.:
•
tymczasowych obiektów budowlanych,
•
naziemnych stanowisk postojowych,
•
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej,
•
instalacji radiokomunikacyjnych wolno stojących oraz na dachach budynków,
•
wolno stojących obiektów budowlanych związanych z infrastrukturą techniczną,
•
klimatyzatorów, wentylatorów i anten na ścianach frontowych budynków oraz na połaciach
dachów budynków od strony dróg publicznych,
•
okien połaciowych i baterii słonecznych na połaciach dachowych widocznych od strony
przyległych dróg publicznych,
•
urządzeń reklamowych,
•
żaluzji i rolet zewnętrznych, z wyjątkiem zwijanych, metalowych ozdobnych krat w oknach
wystawowych parteru,
•
budynków gospodarczych i garaży naziemnych.
Na wizualny odbiór przestrzeni będą miały wpływ jednolite dla obu terenów zapisy
dopuszczające lokalizację:
•
na terenie 1U/MW ażurowej bramy o wysokości równej wysokości do gzymsu dachowego,
w miejscu wskazanym na rysunku planu,
•
ażurowych ogrodzeń o wysokości nie większej niż 2,0 m,
•
ogródków gastronomicznych,
•
obiektów małej architektury,
•
szyldów i tablic informacyjnych,
•
dojść, dojazdów i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem służących oczyszczaniu lub
gromadzeniu ścieków.
Przy czym w odniesieniu do szyldów i tablic informacyjnych plan szczegółowo ustala ich
lokalizację na elewacji, wymiary i formę wykonania.
Ponadto, pozytywnie na walory krajobrazowe analizowanego obszaru oddziaływać będzie
realizacja ustaleń mpzp w zakresie lokalizacji stanowisk postojowych dla samochodów osobowych
w kondygnacjach podziemnych, z wjazdem z ul. Dominikańskiej (leżącej poza granicami planu) oraz
wprowadzenie zieleni dzięki zapisom ustalającym: powierzchnię terenu biologicznie czynną nie
mniejszą niż 1% powierzchni terenu i zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenu.
Realizacja powyższych ustaleń pozwoli na wykształcenie uporządkowanego układu
urbanistycznego. Wprowadzenie nowych, bardziej komercyjnych, funkcji przyczyni się dodatkowo do
poprawy stanu technicznego oraz wyglądu kamienic. Z tego względu walory krajobrazowe
analizowanego obszaru powinny ulec poprawie.
6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Na podstawie analizy zmian sposobu zagospodarowania terenów, jakie wprowadza omawiany
projekt planu, stwierdza się, że realizacja jego ustaleń nie wpłynie na pogorszenie lokalnego klimatu
akustycznego.
Projekt planu przeznacza tereny objęte jego granicami pod lokalizację zabudowy usługowej
lub mieszkaniowej wielorodzinnej, której funkcjonowanie nie wiąże się z generowaniem hałasu
o dużym natężeniu. Nie przewiduje jednocześnie powstania nowych, znaczących źródeł hałasu w
postaci szlaków komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu, a także inwestycji obejmujących
lokalizację przedsięwzięć, których eksploatacja mogłaby znacząco negatywnie oddziaływać na
kształtowanie lokalnego klimatu akustycznego.
Ewentualny czasowy wzrost poziomu emitowanego hałasu może wystąpić jedynie w fazie
prowadzenia inwestycji budowlanych, na których realizację zezwalają ustalenia zapisane w projekcie
planu. Wykorzystanie ciężkiego sprzętu w trakcie realizacji zabudowy oraz inwestycji w zakresie
elementów infrastruktury technicznej może skutkować krótkotrwałym pogorszeniem klimatu
akustycznego na omawianym obszarze oraz w jego najbliższym otoczeniu. Będzie to oddziaływanie
krótkotrwałe, którego zasięg powinien ograniczyć się jedynie do terenu budowy i które ustanie po
zakończeniu prowadzenia prac budowlanych. Należy spodziewać się jednak, że prace te prowadzone
24
będą etapowo, co znacznie zmniejszy oddziaływanie na kształtowanie klimatu akustycznego
w otoczeniu opracowania.
Teren zabudowy usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej (U/MW) stanowi obszar
wymagający ochrony akustycznej. W związku z powyższym, w zakresie kształtowania komfortu
akustycznego w środowisku ustalono zachowanie określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów znajdujących się w strefie śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys. mieszkańców17.
6.9.
Oddziaływanie na powietrze
Proponowane zagospodarowanie terenu w postaci lokalizacji zabudowy usługowej lub
mieszkaniowej wielorodzinnej (U/MW) nie wpłynie na pogorszenie jakości powietrza atmosferycznego
na tym terenie. Zgodnie z ustaleniami mpzp „Rejon ulic Dominikańska - Szewska”
w Poznaniu nie przewiduje się lokalizacji przedsięwzięć i obiektów (tj. obiekty przemysłowe, szlaki
komunikacyjne o dużym natężeniu ruchu), których eksploatacja mogłaby wpłynąć negatywnie
na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego poprzez emisję znacznych ilości zanieczyszczeń
gazowych i pyłowych.
Niewielki, czasowy wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza może wystąpić na etapie
prowadzenia prac budowlanych umożliwiających realizację ustaleń planu w zakresie lokalizacji
zabudowy oraz infrastruktury technicznej. Wzrost stężeń zanieczyszczeń gazowych, związanych
z pracą silników maszyn budowlanych oraz zanieczyszczeń pyłowych, powstających w wyniku
przemieszczania mas ziemnych oraz stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będzie
miał charakter punktowy i krótkotrwały. Po zakończeniu realizacji inwestycji na analizowanym terenie
emisja ta całkowicie zaniknie.
Ponadto zapisy planu wprowadzają ustalenia pozwalające na zminimalizowanie emisji
zanieczyszczeń ze źródeł, których lokalizacja została dopuszczona w granicy omawianego terenu.
Projekt przewiduje powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie
dostępu do sieci (w tym sieci gazowej i ciepłowniczej), zgodnie z przepisami odrębnymi. W zakresie
systemów
grzewczych
dopuszczono
stosowanie
indywidualnych
systemów
grzewczych,
z zakazem stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych
z biomasy. Zapisy te wpisują się w zalecenia wynikające z rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody
Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań18.
6.10.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Ustalenia mpzp „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu w sposób szczególny odnoszą
się do zlokalizowanych na tym terenie zabytków, dlatego należy zakładać, że realizacja planu zapewni
ich zachowanie, odpowiednie zagospodarowanie i utrzymanie.
Na całym obszarze projektu planu ustalono strefę ochrony konserwatorskiej, w której
obowiązują wszystkie ustalone planem ograniczenia, zakazy i nakazy, mające na celu ochronę
zabytków, w tym kamienicy przy ul. Szewskiej nr 5/6. Projekt planu ustala zachowanie ww. obiektu,
umożliwiając jedynie rozszerzenie rodzajów funkcji usługowych. Projekt uwzględnia lokalizację
zabytkowego obiektu ustalając dla obu terenów 1 i 2U/MW lokalizację nowej zabudowy, zgodnie
z liniami zabudowy, wyznaczonymi na rysunku planu - dla wytworzenia pierzei zabudowy na całym
odcinku wzdłuż ulicy Dominikańskiej i narożnika ulicy Szewskiej.
W przypadku prowadzenia prac ziemnych i budowlanych obowiązkowy jest nadzór
konserwatorski i archeologiczny nad pracami.
Powyższe zapisy powinny zapewnić wystarczającą ochronę istniejącej, zabytkowej zabudowy,
nie dając podstaw do jakiegokolwiek negatywnego oddziaływania.
17
18
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U.07.120.826)
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
25
6.11.
Oddziaływanie na dobra materialne
Przewiduje się znaczące oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp „Rejon ulic DominikańskaSzewska” na dobra materialne. Przewiduje się zasadnicze zmiany w sposobie zagospodarowania
omawianego obszaru, zmierzające do wykorzystania potencjału ekonomicznego lokalizacji wraz z jej
zabytkowy charakterem, przy jednoczesnym uwzględnieniu ochrony konserwatorskiej, jaką objęty jest
teren oraz kamienica przy ul. Szewskiej nr 5/6.
Ze względu na proponowane, nowe inwestycje należy spodziewać się zwiększenia ilości dóbr
materialnych, występujących na terenie projektu planu. Poprawie ulec może stan i jakość istniejącej
zabudowy, na skutek wprowadzenia nowych (bardziej komercyjnych) funkcji. Z tego względu jakość
już istniejących dóbr materialnych ulegnie poprawie.
6.12.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
W granicach projektu planu nie występują prawne formy ochrony przyrody, wyznaczone
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody19, w tym obszary Natura 2000,
ustanowione w krajach Wspólnoty Europejskiej na podstawie dyrektyw unijnych - Dyrektywy Ptasiej20
oraz Dyrektywy Siedliskowej21.
Ze względu na charakter zmian w dotychczasowym sposobie użytkowania terenów oraz
stosunkowo dużą odległość od obszarów objętych ochroną prawną (najbliżej omawianego obszaru
położone są forty, wchodzące w skład obszaru Natura 2000 „Fortyfikacje w Poznaniu” - PLH 300005),
realizacja ustaleń planu „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” nie wpłynie negatywnie na zachowanie
cennych przyrodniczo walorów obszarów prawnie chronionych, w tym obszaru Cytadeli oraz innych
fortów. Zaplanowane inwestycje nie spowodują powstania czynników wpływających negatywnie na
zachowanie cennych siedlisk nietoperzy oraz mogących pogorszyć środowisko tych terenów jako
całości.
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne pochodzi zarówno ze źródeł naturalnych, tj. naturalne
pola magnetyczne ziemskie, naturalne pola elektryczne ziemskie oraz ze źródeł sztucznych –
elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napięcia (110 kV i więcej), stacje radiowe
i telewizyjne, GPZ i stacje transformatorowe, stacje bazowe telefonii komórkowej i in.
W granicach omawianego obszaru projekt planu nie ustala konkretnej lokalizacji sztucznych
źródeł promieniowania elektromagnetycznego. Jednak zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010 r.
o wspieraniu usług i sieci telekomunikacyjnych22 na terenach przeznaczonych na cele zabudowy
wielorodzinnej i usługowej nie obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji celu publicznego z zakresu
łączności publicznej, w tym infrastruktury telekomunikacyjnej. Wprowadzono jednak ograniczenie
w tym zakresie. Ze względu na położenie obszaru w strefie ochrony konserwatorskiej oraz stosownie
do wniosku Miejskiego Konserwatora Zabytków, ustalono zakaz lokalizacji instalacji
radiokomunikacyjnych wolno stojących oraz na dachach budynków, wolno stojących obiektów
budowlanych związanych z infrastrukturą techniczną, klimatyzatorów, wentylatorów i anten na
ścianach frontowych budynków oraz na połaciach dachów budynków od strony dróg publicznych.
Na podstawie informacji zawartych w literaturze, przewiduje się jednak, że eksploatacja
instalacji telekomunikacyjnej nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października
2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów23.
W związku z powyższym nie należy spodziewać się zwiększonego negatywnego oddziaływania
spowodowanego przez pola elektromagnetyczne.
19
tekst jednolity z dnia 25 sierpnia 2009 (Dz. U. Nr 151, poz. 1220)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony
dzikiego ptactwa.
21
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
22
Dz. U. Nr 106, poz. 675
23
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
20
26
Ponadto w zakresie ograniczenia możliwości wystąpienia negatywnego oddziaływania
spowodowanego polami elektromagnetycznymi, zapisy projektu planu wprowadzają zakaz lokalizacji
nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
6.14.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska24 przez zobligowane do tego instytucje. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy
2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu
niektórych planów i programów na środowisko dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko
realizacji planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego
powielania.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowa Instytut Geologiczny,
Prezydent miasta Poznania, pełniący jednocześnie obowiązki starosty powiatu grodzkiego, prowadzą
monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w tym jakości powietrza, jakości wód, jakości
gleby i ziemi, hałasu i pól elektromagnetycznych, w zakresie określonym w ustawie z dnia z dnia 27
kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska25 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne26.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie jakości powietrza, ze względu na położenie obszaru projektu planu w centrum miasta,
gdzie w latach minionych notowano jedne z najwyższych stężeń pyłu PM10, zarówno stężeń
średniorocznych, jak i 24-godzinnych. Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych stężeń pyłu
zawieszonego zanotowane w Poznaniu w 2005 r., od 2008 r. obowiązuje dla miasta program ochrony
powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań27.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
MPZP
Nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych do rozwiązań wskazanych w projekcie mpzp
„Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu.
Możliwość zaproponowania odmiennych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, niż te
wskazane w projekcie mpzp „Rejon ulic Dominikańska-Szewska” w Poznaniu, została znacząco
ograniczona w Studium, które określa w sposób ogólny kierunek zagospodarowania przestrzennego
terenów znajdujących się w granicach wspomnianego mpzp.
Ponadto, obszar projektu planu położony jest w ścisłym centrum miasta, obszarze objętym
ochroną konserwatorską, na którym zlokalizowane są wpisane do rejestru zabytkowe budynki. Taki
stan rzeczy uniemożliwia wprowadzenie innych niż proponowane w projekcie mpzp zmian w sposobie
zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru.
24
25
26
27
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1, art. 123 ustawy (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami)
zgodnie z art. 155a ustawy (Dz. U. z 2012 r. poz. 145 - tekst jednolity)
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31
stycznia 2008 r.)
27
9.
WNIOSKI
•
Do najważniejszych założeń planu miejscowego „Rejon ulic Dominikańska – Szewska” należy
dostosowanie przeznaczenia omawianego terenu do obecnie panującej sytuacji na rynku
nieruchomości. W tym celu na terenie zabudowanym ustalono przeznaczenie pod funkcje
usługowe lub zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, nie wprowadzając ograniczeń
w zakresie rodzaju funkcji usługowych. Uchwalenie mpzp „Rejon ulic Dominikańska-Szewska”
umożliwi lokalizację tu funkcji również komercyjnych, dzięki czemu możliwe będzie bardziej
racjonalne wykorzystanie cennej, obecnie częściowo nieużytkowanej i dewastowanej,
przestrzeni w ścisłym centrum miasta.
W projekcie planu wyznaczono tylko tereny zabudowy usługowej lub mieszkaniowej
wielorodzinnej (U/MW), dla których zaproponowano zasadniczo jednakowe ustalenia.
Różnice w ustaleniach między terenami wynikają z potrzeby uwzględnienia: na terenie
2U/MW istniejącego zabytkowego budynku, a na terenie 1U/MW bezpośredniego
sąsiedztwa wyższej zabudowy od strony ul. Dominikańskiej przy projektowanym uzupełnieniu
brakującej pierzei. Wyznaczając na terenie 1U/MW strefę wysokiej zabudowy dopuszczono
możliwość zlokalizowania budynków o 1 kondygnację wyższych niż na pozostałym fragmencie
tego terenu oraz na terenie 2U/MW i dopuszcza się - wynikającą z tego - nieco wyższą
intensywność zabudowy całego terenu 1U/MW.
Projekt planu uwzględnia istniejący układ komunikacyjny obszaru staromiejskiego, ustala
przejazd do działek nr 74/4, 74/3, 73/1 i 73/2 (terenu 2U/MW) przez działkę 74/2 (teren
1U/MW) oraz wskazuje lokalizację bramy od ul. Szewskiej. Powyższe zapisy znajdują swoją
dalszą kontynuację między innymi w ustaleniach planu w zakresie zasad modernizacji,
rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej szczegółowo
odnoszących się do zapewnienia stanowisk postojowych dla samochodów osobowych i dla
rowerów. Proponowane wspólne zagospodarowanie terenów w tym zakresie, uwzględniające
wzajemne powiązania terenów, umożliwia uzyskanie korzystniejszego, optymalnego
wykorzystania obu terenów niż przy gospodarowaniu przestrzenią każdego terenu z osobna.
Ustalenia planu zawierają niezbędne parametry określające przestrzeń w kategoriach
urbanistycznych, architektonicznych i środowiskowych, wykorzystujące atuty historycznej
lokalizacji i kreujące nowe możliwości inwestycyjne, przy jednoczesnym uwzględnieniu
potrzeb cywilizacyjnych, kulturowych, ekonomicznych i zdrowotnych jej użytkowników.
Pozytywnym skutkiem realizacji ustaleń mpzp będzie zagwarantowanie ochrony terenu jako
fragmentu strefy ochrony konserwatorskiej Starego Miasta i jako fragmentu pomnika historii
„Poznań – historyczny zespół miasta” oraz ochrona zabytków archeologicznych i reliktów
pierwotnej zabudowy. Projekt chroni budynek przy ul. Szewskiej 5/6, objęty wpisem
do rejestru zabytków. Realizacja mpzp przyczyni się do poprawy walorów krajobrazowych
poprzez wypełnienie „luki” w zabudowie.
Odstąpienie od realizacji analizowanego planu miejscowego może spowodować utrwalenie
obecnie niekorzystnej sytuacji przestrzennej na omawianym obszarze. Sytuacja ta w sposób
negatywny wpływać będzie na walory estetyczne i krajobrazowe tej części centrum miasta,
jak również terenów z nim sąsiadujących.
Realizacja ustaleń planu powinna przyczynić się do polepszenia obecnego stanu środowiska
przyrodniczego analizowanego obszaru, a zwłaszcza powierzchni ziemi, zasobów wodnych,
szaty roślinnej, które zostały już wcześniej znacząco i trwale przekształcone na skutek
realizacji obecnie istniejącej zabudowy śródmiejskiej, układu komunikacyjnego oraz
podziemnej infrastruktury technicznej.
Zakres i charakter docelowych zmian w zagospodarowaniu i użytkowaniu przedmiotowego
terenu wpłynie w sposób pozytywny na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe, ponieważ
wyeliminuje potencjalne źródło skażenia terenu jakim jest funkcjonujący obecnie parking,
a wprowadzi powierzchnię biologicznie czynną.
Ze względu na brak występowania na obszarze objętym analizą wód powierzchniowych, nie
przewiduje się bezpośredniego oddziaływania na ich stan i jakość. Nie przewiduje się również
wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania skutków realizacji ustaleń projektu planu
na zasoby i jakości wód podziemnych. Nowe zainwestowanie może jedynie pogłębić powstałe
w przeszłości historycznej zakłócenia naturalnego cyklu obiegu wody i materii w przyrodzie.
•
•
•
•
•
•
•
•
28
•
•
•
•
10.
Należy założyć, że realizacja ustaleń planu miejscowego nie będzie powodować zasadniczych
zmian w zakresie różnorodności biologicznej, a raczej ograniczy się do wprowadzania ściśle
ograniczonej ilości gatunków roślin i pojawiających się wraz z nimi gatunków zwierząt
(zwłaszcza ptaków i owadów). W tak niesprzyjających, obecnych warunkach środowiskowych,
zapisy projektu planu, pozwalają stworzyć siedlisko, nie tyle różnorodne biologicznie, co
składające się z wysoce wyspecjalizowanej grupy roślin i zwierząt, uzależnionych od
funkcjonowania użytkowników terenu.
Negatywne oddziaływania na środowisko wynikające z realizacji ustaleń projektu mpzp, będą
wynikiem prowadzenia robót budowlanych w zakresie realizacji zabudowy i sieci infrastruktury
technicznej (m.in. wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej). Oddziaływania
dotyczące wszystkich komponentów środowiska (w szczególności zwiększona emisja
zanieczyszczeń powietrza i hałasu) mogą wystąpić w krótkich przedziałach czasowych
w trakcie realizacji inwestycji na terenie objętym planem. Negatywne oddziaływania, głównie
w zakresie pogorszenia warunków gruntowo-wodnych, mogą wystąpić w dłuższych
przedziałach czasowych w pobliżu terenu objętego opracowaniem i dotyczyć drzew
(kasztanowców białych) rosnących przy ulicy Dominikańskiej.
Poprzez określenie zasad kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony środowiska
projekt planu pozwala na stworzenie otoczenia przyjaznego człowiekowi. Wprowadzenie
nowych funkcji pozwoli na poprawę jakości i stanu istniejącej zabudowy w stosunku do stanu
obecnego. Docelowa realizacja ustaleń planu pozwoli na zapewnienie odpowiedniego
standardu zamieszkania, a także na zapewnienie bezpieczeństwa na nowych terenach
inwestycyjnych. Krótkoterminowego pogorszenia warunków zamieszkania spodziewać się
można w trakcie prowadzenia prac budowlanych, związanych z realizacją nowych inwestycji
budowlanych.
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie
przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów
odrębnych.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko.
Powyższa prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp „Rejon ulic
Dominikańska- Szewska” w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie
Uchwały Nr LXXX/1209/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r. Obecnie na
omawianym terenie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Obszar Staromiejski” w Poznaniu uchwalonego uchwałą Nr XCIII/1055/III/2002 Rady Miasta
Poznania z dnia 9 lipca 2002 r.
Projekt planu obejmuje obszar położony w centrum Poznania, stanowi południowo – wschodni
fragment kwartału zabudowy między ulicami Dominikańską, Szewską, Stawną i Żydowską. W
granicach opracowania znajdują się działki o numerach ewidencyjnych: 68, 74/2, 75, 74/3, 74/4, 73/1
i 73/2, ark. 15, obręb Poznań. Powierzchnia obszaru objętego ustaleniami planu miejscowego wynosi
1947 m2.
Obszar projektu planu położony jest na obszarze objętym ochroną konserwatorską. Stanowi
fragment zabytkowego zespołu urbanistyczno-architektonicznego miasta lokacyjnego w obrębie
murów miejskich (A225). Zlokalizowany w granicy projektu budynek wpisany został do rejestru
zabytków.
29
•
•
•
•
•
•
•
•
Prognoza składa się z ośmiu części.
W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne, metodologię i zasadność jej sporządzania.
W drugiej części omówiono obecne zagospodarowanie przedmiotowego obszaru
i scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, w tym: rzeźbę
terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat
zwierzęcy, powierzchnię ziemi, klimat lokalny. Również scharakteryzowano stan środowiska
opisując jakość powietrza atmosferycznego, klimat akustyczny i jakość wód.
W trzeciej części prognozy omówiono stan środowiska przyrodniczego, w powiązaniu
z istniejącymi problemami ochrony środowiska istotnymi dla analizowanego obszaru,
w szczególności w zakresie zmian powierzchni ziemi, zanieczyszczenia powietrza i efektu
„wyspy ciepła”.
W czwartej części prognozy przedstawiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również
powiązania ich z zapisami „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania”. Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska
i przestrzeni w wyniku braku realizacji ustaleń projektu planu.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, m.in. w takich dokumentach i opracowaniach jak:
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016, II Polityka
Ekologiczna Państwa, „Program ochrony środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012”.
W szóstej części omówiono potencjalne oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na
poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania,
proponowane w projekcie planu, które w przypadku jego realizacji ograniczą jego negatywne
oddziaływania na środowisko i poprawią obecny stan środowiska.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z monitorowaniem i analizą
skutków realizacji postanowień planu miejscowego.
Natomiast w części ósmej wyjaśniono przyczynę braku rozwiązań alternatywnych do
rozwiązań zawartych w projekcie planu.
30

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz artykuł w pliku

Fiat Doblo Maxi - Fraikin Polska

Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w

Umowa o pracę zawarta na czas wykonania określonej pracy

Z OE BMW listwa zewnętrzna szyby drzwi tylnych prawych BMW 1

Gazetka "Czwarta Władza" - IV Liceum Ogólnokształcące im. Komisji